Einde
Ministerpresident vanmorgen
Sanering burgerlijk
pensioenfonds
■m'ïm
van
kloof was niet
meer mogelijk
Afgevaardigden uit Algerije
vormen eigen fractie
Reeks
incidenten
bij debat
WEER NEDERLAAG
VOOR FANFANI
Portefeuilles „ter
beschikking
WETSONTWERP INGEDIEND:
Staat neemt tekort
(3840 miljoen)
voor zijn rekening
'■I'M
fS.
Debré toekomstig
premier?
Woede gekoeld met
fles appelmoes
GROTEWOHL IN
ZIEKENHUIS
Sr.c
NIET IN SOU STELLES U.N.R.
N.
TEGENSTELLINGEN
ZIJN SCHERP
VRIJDAG 12 DECEMBER 1959
r
ZESTIENDE JAARGANG IV». 4170
r
Tekort
Spoorwegfonds
G f W S- Sp
mxmmê
..Neen"
Beraad
J
Directeur: H. DE HUiü
J
(Van onze parlementaire redacteur)
DE minister-president dr. W. Drees en zijn geestver
wante collega's, de ministers Hofstra, Suurhoff.
Vondeling en Samkalden a,lsmetle de staatssecreta
rissen Van der Beugel, Van Veen en Van Rhijn
hebben HAI. de Koningin hun ontslag aangeboden. De ove
rige ministers hebben in verband hiermee hun portefeuilles
ter beschikking van H.M. de Koningin gesteld. De Koningin
heeft de verzoeken in beraad genomen en de ministers en
staatssecretarissen gevraagd al datgene te blijven verrichten,
dat zij in bet belang van het Koninkrijk nodig achten.
Venvacht wordt nu, dat de Ko
ning-in op het Huis ten Bosch
achtereenvolgens zal ontvangen
de vice-president van de Raad van
State, dr. A. A. L. Rutgers, de
voorzitter van de Eerste Kamer,
mr. A. Jonkman en de voorzitter
van de Tweede Kamer, dr. L. G.
Kortenhorst.
De ministers Hofstra en Struy-
cken hebben bij de Tweede Kamer
een wetsontwerp ingediend, waar
in maatregelen voorgesteld wor
den tot sanering van het algemeen
burgerlijk pensioenfonds en het
spoorwegpensioenfonds.
Piiisw:; iMmsë
l - -
GEEN COMMENTAAR
((Van onze parlementaire
redacteur)
.ET „onaanvaardbaar
dat minister Hofstra in
de Tweede Kamer gis ter-
middag over prof. Rom-
nve's motie uitsprak, was meer op
politieke dan op zakelijke gronden
gebaseerd en werd als zodanig
ook door de Kamer onderkend.
„De fractie van de PvdA pro
beert de meerderheid van de Ka
mer onder druk te zetten. Wij gaan
daarvoor niet uit de weg, want dan
zouden we als parlement toestan
den aanvaarden, zoals die heersten
in de vierde Franse republiek",
zo betoogde prof. Oud en dr.
Bruins Slot zei: „De verantwoor
delijkheid voor een eventuele cri
sis ligt niet bij ons, maar bij de
PvdA. Xiet wij sturen minister
Gofstra naar huis. maar de heei
Burger.
Zie verder pag. 3, 3e kol.)
Kotccinuun: witte ae wtuiauaai ia - iciet. _iio<uu t* i.j.
Postbus 1112 - Postgiro No, 424519,
Klaehtendienst abonnementen: 18.301930 uur
Zaterdags 17—18 uur, Telefoon 115700.
•s-Gravenhagc: Huygensplein 1 - Telef. 1834B7 (3 lijnen.)
Postbus 1091 - Postgiro No. 424867
Klaehtendienst: 18.3019.3 Ou. Telef. 362569.
Dordrecht: Sehefferspleln 3 - Postgiro No. 424208 Telefoon 4571
Klaehtendienst na 17.30 uur 7314
Schiedam: Lange Kerkstraat 24 b - Telefoon 37882.
Abonnementsprijs 61 cent per week 2.65 per maand, 7.90 pei
kwartaal. Losse nummers 13 cent. Verschijnt dagelllk»
(Geldig tot morgenavond)
VEEL WIND
Aanvankelijk zwaar bewolkt met regen, later wis
selend bewolkt met plaatselijk enkele buien. Krachtige
tot stormachtige wind en langs de kust tijdelijk storm
tussen zuid en west. Stijging van temperatuur.
Morgen:
zon opt 8.39
onder: 16.28
maan op: 10.31
onder: 20.03
Hoojilipilacipur- Ur J A H J S HHIfiNS SLtl'P
GISTEREN is in de Tweede Kamer
een periode in de Nederlandse
staatkundige geschiedenis afgesloten.
Aan de deelneming van de socialisten
in het bewind is een einde gekomen.
Men kon dat einde de laatste tijd
zien aankomen.
Maar dat het nu gekomen is, vindt
zijn oorzaak in het feit, dat de socialis
tische Tweede-Kamer-fractie, sedert
de befaamde Fakkeldragersdag, voor
zich het recht opeiste om in het ka
binet de lakens te gaan uitdelen.
Dat hebben de niet-socialistische
ministers en de meerderheid van de
Tweede Kamer niet willen aanvaar
den.
De socialisten zijn zo op hun eigen
aanmatiging gestrand. Dat is de be
tekenis van de gebeurtenissen van
gisteren.
UIT de geschiedenis van de laatste
tijd blijkt, dat de socialisten on
tevreden waren over het regeringsbe
leid.
Zij vonden, dat hun socialistische
wensen te weinig uitdrukking vonden
in het kabinetsbeleid.
Het siert de niet-socialistische mi
nisters, dat de socialisten zo ontevre
den waren. Want dat betekent, dat
cr anders dan velen het plegen rond
te bazuinen in Nederland geen so
cialistisch beleid gevoerd is.
Maar nu wilden de socialisten de
zaak omzetten. Het moest en zou
voortaan meer In hun geest gaan. En
toen heeft de Kamer gezegd: dat zal
niet gebeuren; wij werken daar niet
aan mee. En toen dat vast kwam te
staan, moesten de socialistische mi
nisters de laan uit. Niet omdat de
K.V.P. of de C.H. of de A.R. dat wilde,
maar omdat de socialistische fractie
dat wilde.
Drees en zijn vrienden zijn door
Burger c.s. weggestuurd. Fractiedicta
tuur over ministers. Een voor Neder
landse constitutionele verhoudingen
ongehoorde zaak.
Het is het einde van een periode,
naar wy geloven.
En het Is goed, dat dit einde geko
men is. Want met een P.v.d.A., d-e
druk oefent op de wijze, als zij dit
de laatste tijd gedaan heeft, is samen
werking niet wel mogelijk.
VIJF SOCIALISTISCHE MINISTERS
TREDEN UIT HET KABINET
Anderen bereid
aan te blij ven
Da rejrerinx-Fanfani heeft gisteren
opnieuw een nederlaag geleden in de
Italiaanse Kamer van Afgevaardigden.
De Kamer verwierp een voorgenomen
maatregel inzake de voedselmarkten
als in strijd met de grondwet met 274
tegen 270 stemmen.
Bij de stemming was niet de vertrou
wenskwestie gesteld en de nederlaag
is dus voor Fanfani geen aanleiding om
af te treden.
Het was Fanfani's derde nederlaag
in het parlement in evenzovele weken
en een nieuwe slag voor het tanende
prestige van zijn minderheidsregering
van het linkse centrum.
Ook enkele tegenstanders van Fan
fani in zijn eigen chr. democratische
partij stemden tegen.
H.M. de Koningin heeft vanmorgen, nadat de meerderheid van de
Tweede Kamer gistermiddag niet opzij wenste te gaan voor het on
aanvaardbaar" van minister Hofstra over de motie van prof. Romme,
dr. Drees op het Huis ten Bosch ontvangen.
Uit het communiqué dat verstrekt werd na dit bezoek, dat ruim
vijf kwartier duurde, blijkt, dat de normale procedure is gevolgd,
met dien verstande, dat de niet-socialistische ministers hun ontslag
niet hebben aangeboden. De term „de portefeuille ter beschikking
van de Koningin stellen" betekent nl. dat de ministers zich bereid
verklaren eventueel hun werkzaamheden voort te zetten, maar dat
zij de beslissing daarover geheel aanH.M. overijlen.
„H.M. de Koningin graat thans de ge
bruikelijke adviseurs raadplegen. Het
is heel logisch, dat daarbij de gehele
situatie zal zijn betrokken. Men kan
geen beslissingen verwachten, voor
dat II.M. dit overleg heeft gepleegd",
zei vanmorgen dr. Drees tegen half-
twaalf bij het verlaten van Huis ten
Bosch. Dr. Drees wees erop, dat op
dit moment nog geen beslissingen
kunnen worden genomen.
Wat het burgerlijk pensioenfonds
betreft, op 1 januari 1955 bedroeg
het tekort voor de burgerdeelgerech
tigden 4853 miljoen, waarvan 743
miljoen betrekking heeft op het na
de balansdatum toetredende korps
van ambtenaren.
Het advies volgend van de staats
commissie-Van Poelje, bevat het wets
ontwerp een systeem van financiering,
dat te beschouwen is als een tussen
vorm van een consequent kapitaaldek
kingsstelsel en van een consequent om
slagstelsel. De ministers volgen de com
missie-Van Poelje echter niet geheel.
Zy zijn het wei met de commissie
eens dat de' premiebijlagen van rijk,
gemeenten, provincies en overheidsbe-
dryven voor de toekomst dekkend
moeten zijn. Zij zien in beginsel echter
geen reden, waarom tekorten, die in
het pensioenfonds kunnen ontstaan als
gevolg van ongunstige afwijkingen in
de factoren die van invloed zijn op de
toereikendheid van de pensioenbijdra
gen, uitsluitend ten laste van de staat
moeten komen.
De ministers stellen, het gehele te
kort over verstreken dienstjaren
berekend op 3840 miljoen voor
rekening van de staat te doen komen.
Dit willen zij doen gebeuren door de
Inschryving ten name van het pen
sioenfonds in een groot boek der na
tionale schuld open te stellen. Uitge
gaan wordt van een rentevoet van 3
procent. De jaariykse rente zal S 117
miljoen bedragen.
Het wetsontwerp maakt het mogelijk
dat het percentage van de pensioen
premie zonodig na elke wetenschap-
pelüke balans van het fonds zal wor
den herzien. Het thans vereiste premie-
percemage is berekend op 21, vanaf 1
januari 1959.
Voor de lastenverzwaring die voor
provinciën en gemeenten zal ontstaan
door de premieverhoging zal via pro
vincie- en gemeentefonds compensatie
gegeven worden.
Ook voor het tekort over verstreken
jaren van het spoorwegpensioenfonds
156 miljoen) willen de ministers een
grootboekinschryving openstellen.
Deze zal jaariyks 5,6 miljoen rente
afwerpen. Het premiepercentage voor
het spoorwegpensioenfonds wordt zo
vastgesteld, dat het dekkend is voor de
pensioenaanspraken van nieuw toetre
dende spoorwegambtenaren. Dit per
centage komt thans op 18 \~l uit.
In een afzonderlijk ontwerp worden
maatregelen voorgesteld voor de finan
ciering van de pensioenen van het per
soneel der koninkiyke hofhouding. De
minister van Financiën wordt gemach
tigd voor één keer 7 miljoen beschik
baar te stellen aan een rechtspersoon,
die H.M. de Koningin in het leven zal
roepen.
.„f"
Een dramatisch ogenblik in de
Tweede Kamer: minister-president
dr. Drees verklaart dat de socia
listische ministers het eens zijn
met het „onaanvaardbaar*', door
minister Hofstra uitgesproken.
De beslissende stemmingen In de
Tweede Kamer behoren tot het
verleden. Minister Hofstra pakt
zijn tas in.
De 71 Algerynse afgevaardigden in
de Franse Nationale Vergadering heb
ben donderdagmiddag besloten een
eigen fractie te vormen onder de naam
„Regeringsorganisatie van afgevaar
digden uit Algerije en de Sahara". In
een communiqué wordt gezegd, dat het
besluit niet werd genomen uit wan
trouwen tegenover andere purtUen.
Maar voor de buitenwereld kwam de
beslissing ais een verrassing, omdat
men verwachtte, dat de AlgerUncn
zouden opgaan in Soustelie's „Unie
voor de Nieuwe Republiek (UNR).
In kringen van waarnemers te Pa
rijs hecht men veel belang aan de be
richten over het voornemen van gene
raal de Gaulle om, wanneer hij tot
Frans president gekozen wordt, de hui
dige minister van Justitie, Miehei De
bré, aan te wijzen ais premier van de
nieuwe Franse regering.
Minister Soustelie zou een geheel
nieuwe portefeuille krijgen, namelijk
die van de Franse gemeenschap van
staten.
Het kabinet van de Franse pre
mier heeft deze berichten donderdag
avond noch bevestigd, noch ontkend.
Een officiële verklaring over de for
mering van de nieuwe Franse rege
ring wordt niet eerder dan in januari
venvacht
Het hoofdkwartier van het Franse
leger in Algerye heeft berichten ont
vangen over een muiterij van 2000 sol
daten van het FLN, die op verscheide
ne punten langs de grens van Tunesië
met AlgerUe gestationeerd zijn. De re
den voor de muitery zou zijn, dat zü
met onvoldoende uitrusting in de strijd
werden geworpen.
Op dezb sronden en door de wiize.
waarop minister Hofstra zelf zijn „on
aanvaardbaar" in de politieke sfeer
had gebracht, was overbrugging van
de kloof tussen Kamer en minister niet
meer mogelijk.
Trouwens, duidelijk bleek uit hel
betoog van dr. Drees aan het einde
van het debat, toen hjj daartoe door
de Kamer uitgenodigd, uiteenzette
wat de consequenties zouden zijn
als de meerderheid van de Kamer
zich uitsprak voor de motie-Romme,
dat in het kabinet over deze zaak
geen eenstemmigheid heerste.
„Het kabinet is wel eenstemmig,
waar het betreft de wenselijkheid
om de belastingwetten van minister
Hofstra met twee jaar te verlengen
maar waar het het stellen van de
..portefeuille-kwestie" betreft, is die
eenstemmigheid er met. zo zei de
minister-president.
En daarmede was dan openlijk ge
zegd. wat de meerderheid van de Ka
mer en ook een groot deel van de
ingewijden al lang wist, namelijk dat
de rechtse ministers alles hebben ge
daan om te trachten een crisis te voor
komen.
Een poging van de heer Burger om
met een slim bedachte constructie de
Kamer alsnog op de hand van de be
windsman te krijgen, stuitte af op een
onverbiddellijk „neen" van prof.
Romme, die met minister Hofstra's
eigen woorden van dinsdagavond het
plan-Burger naar de prullebak ver
wees.
De in een beheerst betoog uitge
stoken hand van de C.H.-fractleleider,
de heer Tilanus, die de minister vroeg,
of de zaak nu wel wezenlijk van zo
groot belang was, dat een nieuw ge
sprek met de vaste commissie van
Financien geen oplossing zou kunnen
brengen, werd door minister Hofstra
genegeerd met de opmerking, dat een
gesprek alleen maar mogelijk was op
basis van het regeringsvoorstel.
Toen* zelfs deze laatste poging tot
verzoening door minister Hofstra was
afgewezen, wist de Kamer genoeg en
het is typerend voor de eenheid van
gevoelen, die de rechterzyde momen
teel heeft, dat alle fracties zich onver
deeld achter de motie plaatsten.
Daarmede was over het lot van mi
nister Hofstra en zyn socialistische
mede-ministers beslist.
Onmiddellijk nadat voorzitter Kor
tenhorst de vergadering had gesloten
begaven verschillende fracties zich in
vergadering
Aangenomen moet worden dat door
de R.K. en A.R. fracties onmiddellijk
contact werd opgenomen met de
geestverwante ministers.
Nog gisteravond is namelijk een
speciale kabinetszitting gehouden
en^ daar zou worden beslist of
behalve de socialistische bewindslie
den ook de andere ministers hun ont
slag zouden indienen.
Naar wy van welingelichte zijde
vernemen is het niet onmogelyk, dat
de rechtse ministers dr. Drees zullen
verzoeken „hun portefeuilles ter be
schikking van de Koningin te stellen".
Dit betekent niet, dat zy hun ont
slag aanbieden. Bij deze formulering
zal namelijk H.M. de Koningin uit-
(Zie verder pag 3, 7e kol.)
Iedere poging van het Westen om
met geweld naar West-Berlijn door te
breken in geval van een blokkade, zal
door de leden van het Pact van
Warschau worden beschouwd als een
oorlogsdaad.
Dit heeft het officiële Russische
persbureau Tass gisteravond meege
deeld In een verklaring over de
kwestie-Berlijn.
(Van een onzer verslaggevers)
TOEN een Haarlemse dame gis-
termorgen op een met fcnip-
perbollen beschermde oversteek
plaats de Rijksstraatweg milde
passeren, werd zij zo kwaad op
een automobilist, die haar geen
voorrang verleende, dat zij een
fles appelmoes uit haar tas griste
en die tegen de rechterzijde van
de wagen aansmeet. Ondanks het
„brandmerk" van een forse kwak
appelmoes op een fraaie blauw
groene achtergrondis de weg-
piraat in zuidelijke richting ont
komen. De dame bleef met de
scherven zitten, die ze op de koop
toe nog zelf moest opruimen.
(Van onze parlementaire redacteur)
Hoe scherp de tegenstellingen zyn
bleek duidelyk uit een incident
beter nog een reeks van incidenten
tydens bet debat. Mr. Burger betoog
de, dat men de houding van de socia
listen moest kunnen begrypen, want
de andere fracties hadden zich van
het regeringsprogramma losgemaakt.
""Hier interrumpeerde de heer Smal-
lenbroek: „Gaat u ons soms weer van
woordbreuk beschuldigen?" „Ik heb
dat woord nooit gebruikt" zo betoog
de de heer Burger. „Ik constateer dus,
dat u ons nooit van woordbreuk heeft
beschuldigd" zo repliceerde de heer
Smallenbroek, die inmiddels tot vlak
by het spreekgestoelte was gekomen.
Mr. Burger zocht naar een uitwyk-
mogelykheid, maar die werd hem niet
gegund, want de KVF-fractieleider
mr. Van Doorn was er als de kippen
by om 4de socialistische fractieleider
in de hoek te dringen. „Ik heb hier
een rede van de heer Vermeer, waarin
staat, dat u het gedrag van de A.R. en
K.V.P.-fracties een schoolvoorbeeld
van woordbreuk hebt genoemd", zo
voegde hy mr. Burger toe.
Deze raakte nerveus. Hij mompelde
iets. dat neerkwam op: „Wat anderen
zeggen, gaat mü niet aan. Ik kan my
niet herinneren die woorden gebezigd
te hebben."
Mr. Burger kon zijn rede vervolgen,
maar de kous was voor hem niet af.
De nog niet herstelde, maar toch naai
de Kamer gekomen fractievoorzitter
der anti-revolutionairen, dr. Bruins
Slot. hield in zyn korte uiteenzetting
de socialistische fractievoorzitter een
exemplaar van „Het Vrije Volk" voor.
Daarin stond een verslag van een
rede van de heer Burger, waarin werd
betoogd, dat de heer Burger de T'.VP
en AR-fracties van woordbreuk had
beticht,
„Wat Is nu waar, uw ontkenning, of
dit verslag van een dagblad, dat voor
u toch wel betrouwbaar moet zyn?"
zo vroeg dr. Bruins Slot.
Premier Otto Grotewohl van Oosi-
Dultsland is in het reeeringszleken-
huis te Oost-Berlijn opgenomen, zo
meldt het Wesfberlünse blad „R Z".
De vorige week werd al gemeld dat
Grotewohl ernstig ziek was.
