Verrassende ontknoping van ingewikkelde formatiepoging Ernstige bezwaren A.R.-kandidaten MISLUKKING DOOR REEKS FACTOREN Djakarta stuurt mobiele brigade naar AMBON Luchtvaartgesprek van vijf landen liep vast Amerika stuurt wapens naar PANAMA Fietsers beveiligd te Heiloo Mislukte poging 1 Wat politieke leiders er van zeggen: Koopt op tijd uw zekerheid Bezorgdheid over christelijk- soeiaaJ beleid Gevaarlijke brand op tankschip liep goed af „Speciale diensten bij bezet gebied Ons nieuwe feuilleton c wereldvrede OP ZOND IG 3 MEI Basis onvoldoende, meent KLM „Militaire" uitgave op Koninginnedag Toestand van tweede rekruut verbeterd r Z„ „p NATIONALE LEVENSVERZEKERING-BANK REBELLES VEROVEREN STADJE jjlNSDAC 28 APRIL 1959 V. J ZEVENTIENDE JAARGANG No.4282 V Directeur if. L)K KL'fG Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT (\an onze parlementaire redacteur j Dc ingewikkeldste kabinetsformatie \an na de oorlog heeft een verra-»ende ontknoping gekregen. Prof. De Quay heeft koningin Juliana gii-ternnddag op paleis Soestdijk verzocht van zijn opdracht tc worden ontheven. De vorstin heeft dat verzoek ingewilligd. Niemand in Den Haag kon gisteravond vertellen wat de volgende fase van de kabinetscrisis zou zijn. De beslissing ligt weer in han den van de vorstin, die vandaag haar adviseurs, t.w. ck? vice-voor zitter tuii de Raad van State, de voorzitters van de Eerste en Twee de Kamer en de fractievoorzitters zal raadplegen, alvorens een nieuwe formateur aan te wijzen. Gisteravond ontving de vorstin leeds de demissionaire minister-president prof. Beel. (Zie verder pag. 3, 7e bul.) BK V V env ikkelinjren m. Zetelverdeling Terugkerend van visite onder auto geraakt MORGEN beginnen wij met de publikatie van een nieuw vervolgverhaal. Het werd voor ons geschre ven door mevromu T. Smit- Hoekstra, die onder de naam Titia Hoekstra reeds ver- verscheidene verhalen ge publiceerd heeft. Het ver haal brengt ons in kennis met een door een noodlottig ongeval blind geworden chi rurgdie tot wanhoop is ge raakt en meent van God ver laten te zijn. Hoe hij zijn zware strijd doorleeft en hoe hij ten slotte het geluk vindt wordt door Titia Hoekstra op boeiende wijze verteld. Wij menen onze lezers en lezeressen een dienst te doen door de publikatie van deze door het christelijk levens gevoel en geloof gedragen roman. Nog meer „Nooit gemakkelijk" Ongeluk met granaat SotteM»»: «>m« ae wuru1r4.1t 23 - teler iiavutj (fc i Pcwlbu* 1112 - Postgiro No 424518 j Klzchlendicnsi sbonnsmsnteri 18 50-,8 au u Z»>«rdag* 1718 uur. Teleloon 115700 •»-Gr**eBJ>*ï* Hujgenspfetn 1 - Teleloon I834t>7 i3 lijnen. Poelbus 1091 Postgiro No *14867 ülachtendicnst 18 3019 30 Tclel 3*2;,«v I perdrecBt: SptuHeg 132 - Telef 4370 nebiedUKii Lange Haven 73 - Tele! 67-166 «boonemeotsprij» 61 eent per weeïg, t 2,65 per majnrt I 7 80 p< ewartaal Lowte nummete }Q eeut Veiscnim! aagcli TlAiixM- (Geldis (at morgenavond) OPKLARINGEN Opklaringen, maar ook enkele verspreid voorkomende buien. Overwegend matige wind tussen west cn zuid. Iets koudere nacht, morgen overdag ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag. Morgen: zon op 5.16 Maan op 1.35 onder 13.59 onder 11.11 .»L' de heei De Quay et !cn siolte N niet in geslaagd i® om een kabinet stand te brengen is het in verband daarmee noodzakelijk enkele dingen paar voren te brengen. ;in het begin van de vonge week svas jiit duidelijk geworden dal de heci De quay geen kandidaten kon vinden \ooi de departementen, die hu aan de chris- tsBjk-historisehen had toegedacht. Vooi .0 andere departementen had hij ai kandidaten gevonden. Hel was toen wilde men uit de impasse komen noodzakelijk dat de formateur weer de ujje hand zou krijgen De heren Ha- rwbosch en Zijistra hebben toen eige ner beweging gezegd dal. indien het voor bet welslagen van de pogingen v*n de heer De Quay nood/akchja was dat hu weer vrij over dc hun toege dachte departementen zou kunnen be- icbikken, rij hem daarvoor de gelegen heid boden. Het bleek dat ook de KVP-kandida- lti een soortgelijke verklaring hadden aUelegd. l)e formateur heeft van deze vrij heid alleen gebruik gemaakt ten zan tten van de heer Zijistra. 'Het ia duidelijk dat dit allerminst èen versterking van het kabinet bete kende- Indien hu niet van het aanbod vui de heer Zijlstra gebruik gemaakt had, maar wel van het aan bod van een ander zou zijn kabinet m- fefnaiek aterker zijn geworden. DE QUAY VAN OPDRACHT ONTHEVEN j j ET tweede punt, waar wij iets ovc-r O willen zeggen, is de reden, waarom de a.r.-kandidaten ten slotte hebben bedankt De heren Hazenbosch en Bitwenga waren van oordeel dat de ontwikkeling der'dingen In dc laatste week hen ernstig had verontrust. De bezetting van het kabinet In haar tota liteit, zoals die er ten slotte uitzag, achtten zij niet van dien aard dat zu tr geruit op konden zijn dat een chris telijk sociaal beleid kon woraen ver wacht en dat het kabinet, zakelijk ge- iprosen, als voldoende krachtig kon «orden beschouwa. Het is op die grond d*t all ten slotte het voorstel van de formateur niet tonden aanvaarden. Naar onze mening moet een ttbïnet dat de socialisten in de oppo- litie vindt voor alie» een sterk kabt- aet zijn. Men moet dan de beste ngu- rA die men vinden kan m het kabi net opnemen en daarvoor alie over wegingen, die ook belangrijk zijn, ter ijjdfe schuiven. Tn de tweede plaats moet een kabl- ae^ waaraan leden van drie christe lijke partyen deelnemen ook en juist door zijn samenstelling garanties bie den dat een christelijk sociaal beleid ai' worden gevoerd, in belde opzich ten schoot de samenstelling, zoals de heer De Quay die zich len slotte dicht, tekort. .Daaruit hebben naar onze mening d&heren Hazenbosch en Blevvenga oe ritme consequenties getrokken. Prof. De Quay moeit gisteravond de beslissing om zijn opdracht terug te geven nemen nadat de A.-R. kandidaten Hazenbosch en Biewenga hem hadden meegedeeld dat zij ernstig ongerust waren over de jongste ontwikke lingen van het formatieproces, De uiteindelijke samenstelling van het kabinet zou zodanig zijn geweest dat de vraag was gerezen of het door de A.-R. voor gestane christelijk sociaal beleid wel zon kunnen worden verwezenlijkt. Ook vroegen de beide a.r.-kandidaten zich af of de kracht van het kabinet zakelijk gezien, wel voldoende was, in aanmerking genomen de huidige ver houdingen in de Tweede-Kamer. De stap van de heren Hazenbosch en Bicwenga kwam niet onverwacht. Reeds donderdag had drs. Hazenbosch prof. Be Quay doen weten dat hü zijn defini tieve besluit om in een door de formateur samen te stellen kabinet zitting ie nemen pas zou nemen wanneer de samenstelling van het volledige kabinet bekend zon zijn. Reeds toen sprak de heer Hazenbosch in verontruste zin over de gang van zaken, nadat een aantal verschuivingen was doorgevoerd, waar door o.». prof. ZUEstra van het toneel verdween. zoek getgeim maw? m tweede C.H.- kandidaat. Wh* t>e Quay dacht aan mr. Helder®, de demissionaire minis ter van Zaken Overzee. Deze zou dan met de portefeuille van Volkshuisves ting en Wederopbouw beiast zijn ge worden. Mr. Lichte nauer kon met deze keuze akkoord gaan, zodat alles in kan nen en kruiken scheen. Dc heer Hazenbosch heeft toen, zo als wi! donderdag mededeelden, ver moedelijk de formateur nog enige constructieve ideeen aan de hand gedaan om althans het sociaal -ge zicht vatt hel kabinet te redden. Van de aanvang van de formatie af heeft drs. Hazenbosch. die secre taris van het C.N.V. is. formateur De Quay gewezen op de noodzake lijkheid in het kabinet ook een pro minente figuur uit de K.A.B. op te nemen. Toen dit onmogelijk bleek heeft de heer Hazenbosch zijn voor behoud gemaakt. Nadat gisteren prof, Dc Quay van mr. Lictitenaucr een gunstig antwoord had ontvangen was men ijverig op J$*b onze parlementaire redacteur» Pt» openhartige en sportieve wijze hgegt prof. De Quay vanmorgen af- id genomen van de parlementaire HTS, die gedurende vier weken een (róts belangstelling voor het doen en Men van de oud-formateur zin de itag heeft gelegd, „tiet is onmogelijk, d(hu prof. De Quay om bepaalde groe- of personen de schuld van ke.t mislukken van miju formatie te Een reeks van factoren hebben eed rol gespeeld. Wis er fouten zün gemaakt dan inoet ill»'allereerst een deel daarvan %oor tigen rekening nemen. Dal mijn po- iingen niet gelukt zijn is spijtig, ora- W het tijdverlies beslist niet in •lands belang is. „Prof. De Quay tómde o.a, als oorzaken van zijn mis lukking de vele persoonlijke weigerin- en de meningsverschillen die er Wêrn bij bepaalde groeperingen e.i «•clies bestaan. De weigeringen Ind oen tot gevolg dat er een zekere ve- w'natie ontstond van een of meer mi- wstersportefeuUles. "Dc interne moeilijkheden zijn na- «rarlijk begrijpelijk, maar zij zijn zeer «echt voor de standing van een te Wraen kabinet. Prof. De Quay hoopte dat zijn op- «jger zou slagen. Het is niet gemak- tefijk een schuldige aan te wijzen, om- er zoveel verwikkelingen zijn ge- fteest. Gemakkelijk zou het zijn om ®||ene te noemen, die het laatst heeft 'ken, maar men moet niet ver- dat ook de laatste beslissing 'n ttUitstuk is van bepaalde ontwikkelin- i4Tof. De Quay stelde dat hij er van Cvfrtuigd was dat met de door hem aangezochte personen een christelijk- «Maai beleid te verwezenlijken was. ingaande op het begin van zijn for- nwtlepoging c'eeide de oud-formateur J**. dat hü het beslist onjuist acht Materiële en formele bindingen met *8-fracties te maken. Jn deze dynamische tijd is het on- Mjk ;icb voor vier jaar vast te ®fgen. Niet in het overleg, maar na «verleg met de fractievoorzitters moot .^.^abinet tot stand komen. A k contact lnet de Partij van de 'wheid werd afgebroken op het punt, waar mr. Burger de binding van de fracties aan het program als eis stelde. Daarna was prof. De Quay uitgegaan van een zetelverdeling, zes, drie, twee, twee. ik heb de fractie-voorzftters suggesties gevraagd over de personen, die ik in mijn kabinet zou moeten opnemen. Ik was echter niet gebonden aan de keuze van de fractievoorzitters. Van de aanvang van zijn formatie, dus ook toen de PvdA nog in het overleg was betrokken, heeft prof. De Quay gewerkt met een program, waar in een christelijk-sociaal beleid cen traal werd gesteld. De formateur waarschuwde ervoor de term extra parlementair niet ie woordelyk te zien. Hij zelf noemde het overleg met fractievoorzitters noodzakelijk om te komen tot een morele binding van de fractie aan de hoofdpunten van het beleid. Ten slotte deelde prof. De Quay mee. dat dc sfeer in de groep kandi daten, die hij rond zich had verza meld uitstekend was. Van diepgaande meningsverschillen over het te voe ren beleid is geen sprake geweest. De deken van de parlementaire pers, de heer A, W. Abspoel dankte aan hel slot van de persconferentie prof. De Quay voor de openhartige wijze waar op hy gedurende de formatie met de pers had samengewerkt. Namens de journalisten wenste hü prof. De Quay geluk met zijn koperen ambts-jubiieum als commissaris der Koningin in Noord-Brabant dat hij I mei a.s. hoopt te vieren. (Van onze correspondent! De 78-jarige weduwe W. Ne.vzing-— Baas uit de Wilhelrmnastraat te Koog aan de Zaan. die gisteravond terug keerde van familiebezoek in Alkmaar, wilde bii het, station Kooe-Bloemwijk -'e Provioc:al"\ve>z oversteken. Zü be- m»rkt" daarbij te laa*. dat uit de rich ting Zaandam een personenauto na derde Hoewe! de bestuurder krachtig remde, kon hii niet verhind'-yen, dat de bejaarde dame werd meegesleurd Zij was op slag dood. Vanmorgen heeft zich een gevaar-! lijke situatie voorgedaan aan boord j van het Nederlandse tankschip „Caltex Gorinchem". toen omstreeks I haifnegen aan boord brand ritbrak, tenvül het schip in de petroleumhaven i van Kopenhagen lag gemeerd. Om tien uur was het vuur bedwongen. Over) de oorzaak van dc brand en de om- vang van de schade is nog niets be kend. Dank zü bet bijzonder snelle op treden van de bemanning, kon het vuur onmiddellijk worden bestreden. Het begin van de brand werd ontdekt naby de pompinstallatie'. Men was na melijk juist bezig met het lossen van 300 tors benzine. Onmiddellijk nadat de alarmsignalen luidden, verliet hei schip de petro leumhaven en begaf het zich t.aar open water, op veilige afstand van de op slagtanks van de grote oliemaatschap- püen. De bemanning bleef aan boord en bestreed de brand samen mei de be manningen van twee havensleepboten, per aandeel. DR. H. IV. TÏLANUS. C.H.-fraetie- leider in de Tweede Kamer: „Het is in hoge mate teleurstel lend, dat de formatiepoging van prof. De Quay is mislukt. Ik heb alle moeite gedaan hem bij zyn pogingen te helpen." De heer Tilanus zei zich uiteraard nog met te kunnen uitlaten over de verdere ontwikkelingen, PROF. OUD. voorzitter en fractie leider van de V.V.D.: „Ook ik acht het» in hoge mate teleurstellend, dat prof. De Quay niet is geslaagd. Van onze züde is hem alle medewerking verleend. Grote waardering heb ik voor de volharding, waarmee prof. De Quay zijn taak heeft verricht. Over het geen thans staat te gebeuren, moet ik eerst even rustig nadenken." MR. BURGER. P.v.d.A.-rractieleider in de Tweede Kamer: „Ik geef er de voorkeur aan geen commentaar op de jongste ontwik kelingen ie geven. De P.v.d.A. is overal buitengehouden." MR. VAN DOORN, voorzitter van de K.V.P.: „Het is inderdaad bijzonder te leurstellend, maar ook merkwaardig, dat het de zeer volhardende en be kwame prof. De Quay niet is gelukt om uit voldoende kringen steun te krügen in die zin. dat men met men sen van vereiste kwaliteit is kunnen komen." Omringd door journalisten, die nog Wat „formatlenieuws. heet van de naald" willen horen, stapt prof. De Quay in de auto, die hem naar Soestdiik zal brengen, waar hij H. M, dc Koningin zal vragen van de opdracht ioi samenstelling van een kabinet ie warden ontheven. „Een compagnie van dc mobiele bri gade is vanuit Djakarta naar Ambon gezonden voor speciale diensten in het gebied, grenzend aan het door Neder landers bezette grondgebied". aldus heeft het Indonesische leger gisteren bekendgemaakt. Tüdens een büzondere plechtigheid ter gelegenheid van de aankomst van de troepen op Ambon, zei Amat Kiman, een functionaris van het militaire com mando van de Mol ukken en West-trian, dat „de aard van hun missie verschilt van die van de meeste militaire een heden". De mobiele brigade van de politie, samengesteld uit mannen met een spe ciale opleiding, is bij regeringsdecreet gemilitariseerd en onder de leiding van het leger geplaatst. (U.P.I.). De opbrengst van de actie in de Ned. Antillen voor een geschenk aan Konin gin JuUana op haar vijftigste verjaar dag, bedraagt ruim 35.000 Ant. crt. of f 70.00 Ned. crt. vrfinr n luSivruri tuva vi De protestantse kerken en de tooms- katholieke kerk in Nederland hebben in verband met de binnenkort te Genève te houden conferentie van de regeringsleiders een oproep doen uit gaan tot büzondere voorbede in de kerkdiensten van zondag 3 mei. Het gebed wordt verzocht voor de wereld vrede en voor hen op wie in deze dagen de zware verantwoordelijkheid rust een uitweg te zoeken uit de problemen van wantrouwen, rassenhaat en wapen geweld. f.4dei»rrenrl<" Zon onder De KLM is op het ogenblik niet in staat een beslissing te nemen over het aaifteel dat deze maatschappij in een te vormen combinatie van YYesteuro- pese luchtvaartmaatschappijen kan ne men, De KLM meent bovendien dat aan andere problemen voorrang ver- HET Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft meegedeeld, dat Amerika een spoedleverantie van lichte wapens en munitie aan Panama heeft ver- De gemeente Hei loo heeft haar taak op het gebied van de fietsende be volking begrepen en de nodige maat regelen genomen die een afdoende beveiliging verze keren. Het gevaar dat de wielrijders op de rijksstraatweg te Heiloo bedreigde, loerde vanuit de hoge beuken, waar in een kolome rei gers zich genesteld had. Wat aanvanke lijk uit de reigers- nesten op het fiets pad viel of er ger de argeloze fietsers besmeurde, wordt nu opgevan gen op een welge- tnnmerd dakje van rietmatten. Zodat een ieder in Heiloo zich ver heugt. behalve de genen die van het ■stomen en persen ran kleding hun beroep maken. richt om dit land te helpen dc in vallers te verdrijven. Panama had om de wapens gevraagd. De organisatie van Amerikaanse sta ten (OAS) zai vanmiddag in spoedzit ting bijeenkomen om Panama's verzoek om hulpverlening „tegen een invasie uit het buitenland" te bespreken ,Het lid van de Panamese minister raad, Bazan, heeft voor het parlement verklaard dat er nog twee invasiesche pen en misschien ook nog een derde in gereedheid worden gebracht om in Pa nama een landing te verrichten. Hij meende dat hierdoor „het aantal Cubanen dat tracht Panama binnen te 7,ie verder pap. 3. 2e kol.) (Van een onzer verslaggevers) De koninklüke Nederlandse vereni gingen .Onze Vloot", „Ons Leger" en .Onze Luchtmacht" hebben gezamen lijk, onder hoofdredactie van generaal b.d. mr. H. J. Kruis, ter gelegenheid van de 50e verjaardag van koningin Juliana een met een kleurige foto van onze Koningin gedekt tijdschrift „Pa rade der strijdkrachten" het licht doen zien. De opzet is „onze strijdkrachten dich ter bij ons volk te helpen brengen". Behalve een overzicht van de parades (op 14 plaatsen) in ons land op 30 april bevat het nummer artikelen over het koninklijk gezin (met name over prins Bernhard), de NAVO leger, marine en luchtmacht. Het blad zat zoals dat de laatste jaren gebruikelijk is tijdens de pa rades aan het publiek worden verkocht. De prijs is 95 cent. Veldmaarschalk Montgomery zal vandaag van Parüs met een Russisch straalvliegtuig naar Moskou reizen voor zijn besprekingen met Sowjet- leiders. ieend moet worden boven d|ze zaak. Dit is meegedeeld na een conferen tie die vertegenwoordigers van Air France, Alitalia, Lufthansa, Sabena en KLM gisteren in Den Haag hebben gehouden. Hiermee rijn ue besprekingen over één Westeuropese luchtvaartpool vast gelopen. De KLM meent dat er thans onvoldoende basis is om de bespre kingen voort te zetten. Het gesprek, dat vandaag gevoerd zou worden, is dan ook afgelast. Aan een verslaggever van het ANP decide de president-directeur van de KLM, de heer I. A. A'ter, maandagavond mede, dat hü de opvattingen, van de vier andere maatschappijen, zoals deze in het gezamenlijk communiqué tot uitdrukking komen, volkomen respec teert. Er is verschil in appreciatie van de mate van spoed, welke er met de eventuele samenwerking zal moeten worden gemaakt. Over de toekomst liet de heer Aler zich liever niet uit. „Maar laat men niet vergeten, dat de KLM veertig jaar zelfstandig is geweest. In die periode heeft de maatschappü het nimmer ge- makkelijk gehad," ei hy. De president-directeur van de Ita liaanse luchtvaartmaatschappü Alita lia, de heer Nicole Carandini, ver klaarde, dat de besprekingen zonder twijfel moeilijk waren geweest. De vier maatschappüen zullen thans de proble men verder bestuderen. Plaats en datum van een nieuwe conferentie tus sen Alitalia, Air France, Sabena en Lufthansa zijn nog niet vastgesteld. Ten slotte zei de heer Carandini: „De maatschappü van de vüf landen beho ren bü elkaar. Ik hoop en vertrouw, dat de dag zal komen, dat de KLM wei in de positie zal zijn om met ons te zamen de problemen inzake de samen werking in de luchtvaart op te lossen." De toestand van de tweede rekruut, die betrokken was bij een ongeluk met een oelenhandgranaat m de om geving van Vught, de soldaat R. H. Werkman uit Bedum. is nu zozeer vpr- beterd, dat er geen sprake meer is van levensgevaar. Zoals bekend is hü met inwendige kneuzingen in een zieken huis te Dei; Bosch opgenomen. Eerder meldden wü reeds, "dat een andere rekruut, de 19-jarige H. T, A. van Emmerik uit Schalkwek, aan de ge volgen van het ongeval was overleden. Volgens de News Chronicle hebben Britse geleerden een nieuwe bron van goedkope energie voor weg- en railvervoer gevonden door een appa raat te construeren, dat uit flessen waterstof en zuurstof rechtstt-eeks elektriciteit produceert. Een der ge leerden zou hebben verklaard, dat de vinding te vergelijken is met d« constructie van de dieselmotor

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Trouw / De Rotterdammer | 1959 | | pagina 1