ONGELUKKEN:
4 DODEN
Vakbonden willen echter
staking doorzetten
Wordt staking
opg
eschort?
Metaalbonden doen
loon-voorstellen
Westen zou nieuw plan
gereed Hebben
-Eerste Ned. postraket—
Primeur van Amsterdamse fop-professor
—daverend (lach)succes
Reikwijdte 15 meter - maar
t was een
goedkopi
Na straf 8 dagen ondergedoken
VLIEGER WEER
BOVEN WATER
Verhoging gevraagd per 1 juli
Ook toelagen voor
laagstbetaalden
gevraagd
Genève begint weer
WEI TE DROOG:
KOEIEN WEER
OP STAL
Loonpolitiek
B. Roolvink vandaag
beëdigd als
staatssecretaris
Morgen koeler
Vrijwillig naar
basis
terug
STEUN
ZORGEN
MAANDAG 15 JUNI 1959
ZEVENTIENDE JAARGANG No. 4320
r
~N
v_
J
K
Directeur: H. DE RUIG
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
Kortere werktijd
j
't is we'ér Bkjfjf N-weeR.!
i li
(Van een onzer verslaggevers)
HET was allemaal zo voorbij. En toen begon het hoongelach in
het Brabantse dorp Etten-Leur, dat tot zaterdagnacht duurde.
De professor drukte, na een indrukwekkend stilzwijgen, op een
knopje. Rookwolken stegen op. En sissend, kroop de rode raket
de lucht in. Een heel klein eindje maar. Plotseling draaide het
twee meter lange gevaarte schichtig in het rond. Sommige om
standers trokken bange gezichten. Het duurde nauwelijks een
seconde. Toen plofte de kop van de raket als een dode vogel in het
mulle zand. Vijftien meter van de lanceringsplaats. De ot enge
stukken kwamen in het aangrenzende tarweveld terecht.
Duizend brieven waren per postraket verschoten over een
afstand van 15 meter, in vijf seconden. Dit was de sensatie van
Etten-Leur op zaterdagmiddag 13 juni 19j9.
(Zie verder pag. 3, kol. 4)
BRAND
(Van oni.e Haagse redacteur)
Dc sergeant-vlieger A. Meer
holz van de vliegbasis Woens-
drecht is weer boven water. Zon
dagmorgen om zeven uur heeft
b(j zich weer op zijn basis ge
meld, na precies acht dagen spoor
loos geweest te zijn. H(j is in voor
lopig arrest gesteld.
Zaterdag 6 juni werd hem acht
dagen verzwaard arrest opgelegd
voor het niet opvolgen van een
dienstbevel van S april. De ser
geant-vlieger nam hiermee geen
genoegen, wilde uitstel en vroeg
ook het weekeinde naar huis te
mogen gaan om een en ander te
regelen. Dit werd hem geweigerd.
Sinsdien was Meerholz een stip
in de verte en zelfs zo'n kleine
stip dat de marechaussee hem de
hele week niet heeft kunnen vin
den, laat staan aanhouden. Ook
de vrouw van Meerholz wist niet
waar haar man vertoefde.
Desertic
Kranteberïcht
Valt straf mee?
ftoOCfdain:
$-Gr*v«itt«r§}
Dordrecut:
aeBlcditm:
VbocnemenUpriJ» si cent per
(wartaal Umm eumme»
,*ui« a« witottraui - iejei. navuo 10 i
Po«tbu» 1113 - Poatgiro No. 4245X8,
Klachtendiemt abonnementen 18,30-13 30 u
Zaterdag* 1718 uur. Telefoon 115700
Huyganapiwia 1 - Tejeioou 183467 (3 lHnem
Poastbua 1091 Postgiro No. «H867.
Klacbtendlenst: XB-30—19.30. Telef, 36256B
Spul weg 133 Telef. 4570.
lange Haven 73 - Telef. 87488.
rnk. 12,83 per maand, t 7.»o pei
18 MDt Verschijnt dageltHu
(Geldig tot morgenavond)
KOELER
Wisselende bewolking met enkele verspreid voor
komende buien. Matige nu en dan vril krachtige noord"
westelijke wind. Gematigde temperaturen.
Morgen: Zon op: 4.19 Maan op: 15.28
Onder: 21.03 Onder: 1.38
De Gaulle dwingt spoormannen
lllilHlil|illilHII9|lliUIII!iHllllll'l!lllliiil||||||||liil||||iHlini||
(Van ome correspondent)
AALTEN. Zaterdagavond is de
15-jange Truus Beernink, Dale 149,
Aalten. sn dc ouderlijke woning leven
loos aangetroffen onder aan de tra»
ULFT. Het tweejarig zoontje v
de familie Menke uit Ulft is zaterdag
middag by een ongeluk om het leven
gekomen. Het kind kwam bij het spe
len te vallen en kwam met het hoofdje
terecht onder het wie! van een pas
serende orgelwagen.
OMMEN. Op de Balkbrugweg te
Ommen is de wielrijder H. Endeman
(79! uit Dalmsholte, toen hij linksaf
wilde siaan. door een achterop rijdende
auto gegrepen en vrüwel op slag ge
dood.
ROSMALEN Op de rijksweg
's-HertogenboschNijmegen onder
Hintham is een auto in botsing geko
men met een uit tegenovergestelde
richting komende truck met trailer. De
personenauto kwam tegen een woon
huis terecht en werd zwaar bescha
digd. De beide inzittenden, de 33-jarige
heer Arnolds uit Son en zijn 24-jarige
echtgenote, werden ernstig gewond
Mevrouw Arnolds is later overleden.
De toestand van de heer Arnolds is
zorgwekkend. Zij waren «en half jaar
gehuwd.
te blijven werken
|~\E FRANSE REGERING heeft
het spoorwegpersoneel, dat
iinsdag wil staken, de verplich
ting opgelegd om op het werk te
verschijnen. Degenen, die weg
blijven zullen worden gestraft.
De vakbonden hebben eehter ver
klaard. dat de staking zal doorgaar.
De r.-k. vakbond heeft de regering
gewaarschuwd voor de „ernstige ge
volgen" van de maatregel om de
arbeiders te verplichten op het werk
te verschijnen. Deze maatregel werd
een ..schending van de vakbondsvrU-
hc.-'n" genoemd.
Vanmorgen zonden de afgevaar
digden van de spoorwegvakbonden
nog vergaderen.
De vakbonden hebben inmiddels hun
actte ook op andere terreinen voortge
zet. Mogelijk zullen ze de spoorman
nen gaan steunen met stakingen in de
industrie.
Het grondpersoneel aangesloten by
de r.-k., de socialistische en de com
munistische vakbonden heeft reeds een
staking van acht uur op de Panjse
vliegvelden aangekondigd. Ook drei
gen stakingen by ondergrondse
stadsbussen in Parijs.
Premier Debre heeft er in een com
munique aan herinnerd, dat het sta
kingsrecht is gehandhaafd in de hui
dige grondwet; het is '11 fundamenteel
recht, dat kan worden toegepast over
eenkomstig de wetten, die het regelen.
De premier deelde echter mede dat
de regering zich zorgen maakt over de
plannen voor de herhaalde stakingen,
die belangrijke diensten ernstig zou
den ontwrichten. „Het vorderen van
arbeiders wordt niet bevolen om vast
te houden aan een beginsel snaar om
een dergelijke ontwrichting te voor
komen", aldus Debré.
en
De communistische, christelijke
socialistische vakbonden van
Franse spoorwegmannen, die
voor morgen een staking hadden
aangekondigd, hebben vanmorgen
te kennen gegeven dat zfj bereid
zijn het stakingsparool op te
schorten indien de regering toe
stemt in het beginnen van bespre
kingen over de loonkwestles.
,y-vK' i vw>*
v-
U.i *t M
(Van een onzer redacteuren)
U een vrijere loonpolitiek per be
drijfstak mogelijk wordt gemaakt,
komen de drie vakbonden voor de
metaalindustrie als eersten naar voren
met hun wensen voor de nieuwe me-
iaal-CAO, die op 1 juli a.s. zou kunnen
ingaan. Overal in het land hebben de
bonden hun leden opgeroepen om mee
te oordelen over de voorstellen, die
niet alleen betrekking hebben op
loonsverbeteringen mfJir bok op ar
beidstijdverkorting.
De loonvoorstellen komen neer op:
1. Een vertering van de lonen met
5*2%;
2. Extra premietoeslagen voor de
laagstbetaalden, die niet in tarief
kunnen werken;
3. Verwerking van de huurtoeslag
1957 in de ionen en vermindering
van het gemeenteklasseverschil
tot 7 cent.
Bij de laagstbetaalden denkt men
speciaal aan de 17.000 arbeiders, die
zoals de voorzitter van de christelijke
metaalbedrijfsbond onlangs mededeel
de, met een netto-inkomen van min
der dan 60 gulden in de week nar
huis gaan
Op de vergaderingen van de vak
bonden, die vandaag beginnen, zullen
ook de voorlopige resultaten van het
overleg met de werkgevers worden
besproken Deze hebben in hoofdzaak
betrekking op invoering van werk-
classifieatie. waardoor een zuiverder
verband kan worden gelegd tussen de
betekenis van het werk, dat men ver
richt. en de beloning, die men er voor
ontvangt. Verder op de afschaffing
van de tarief basisionen en op de ar
beidstijdverkorting.
Het gaat hierbij om een verminde
ring van de werkweek met één uur
per 1 januari I960, terwijl per j januari
1962 overal de werktijd met drie uur
zou moeten zyn bekort, zodat dan de
vrjje zaterdag een feit wordt.
Naar wü vernemen zyn de bonden
by het loonvoorstel voor de metaal
industrie uitgegaan van het SER-
advies, dat voor 1959 en voor 1960 een
grotere economische ruimte aanwezig
acht en ook heeft men overwogen dat
de metaalindustrie boven het natio
naal gemiddelde uitgaat. De bonden
achten hun voorste] in het kader van
de vrijere loonpolitiek verantwoord,
Zie verder pap. 3 4e kol.
Een hoog officieel persoon van de
geallieerden heeft gezegd, dat het
Westen wellicht een formeel plan in
zake Berlijn op de conferentie der
Grote Vier te Genève ter tafel zal
brengen in een poging het voorstel
ran Rusland, eisend dut de geallieer
den binnen twaalf maanden hun troe
pen uit Beriyn zullen terugtrekken,
opzjj te schuiven.
.Maar eerst, zo vernam men uit ge
zaghebbende kring te Genève, willen
ie Amerikaanse. Engelse en Franse
ministers van Buitenlandse Zaken te
weien zien te komen of dc Sowjet-
mïnister Gromiko zijn „geheel onaan
vaardbare" standpunt na bet weekein
de zal hebben verzacht.
Zij hopen daar meer over te weten
te komen op een particuliere zitting,
die vanmiddag Iaat met Gromiko ge
houden aai worden in de villa van de
Franse minister van Buitenlandse Za
ken, Couve de MurviUe.
Amerikaanse officiële personen ver
klaren. dat de drie Westelijke mogend
heden het er nog altijd over eens zyn,
dat zij de onderhandelingen niet ver-
f ArlfortcnUp
plastic jassen v.a, 6
Maar de hoge personen - het voltallige bestuur van de Koninklijke
Nederlandse Vereniging voor Luchtvaart was aanwezig die dit lachertje
bijwoonden, keken kwaad en ontdaan en gingen snel hulstoe. Had men
daarvoor zo lang in het stuivende zand gestaan? Alleen de Brabanders
schaterden. Het was geweldig geweest.
In Etten-Leur, een pittig dorp vlakbij Breda, houdt men van. geschiedenis
maken. Vijftig jaar geleden jubileerde daar de suikerfabriek van de heer
Heerma van Voss. Hij wilde iets origineels op touw zetten en liet de Bel
gische aviateur graaf De Lambert met zijn wrakke toestelletje naar de
Klappenbergse heide komen. „Tegen betaling van 7500 gulden was de avon
tuurlijke Belg bereid vyf minuten de lucht in te gaan. Duizenden kijkers
kwamen naar het terrein. Voor de eerste keer in de geschiedenis zou een
vliegtuig in Nederland opstijgen. En na vele uren wachten gebeurde dit ook.
Omdat dit juist een halve eeuw geleden gebeurd was, is men in Etten-
Leur uitgebreid feest gaan vieren. Het is een beetje een sof geworden, ver
telden dorpelingen ons, want er zyn maar weinig mensen voor gekomen.
Er moet dus geld bij.
Zaterdagmiddag zou de klap op de vuurpijl komen, die alles goed zou
kunnen maken: een herdenkingsbijeenkomst bij de gedenknaald, een kleine
luchtparade en dan als sensationele trekpleister; de postraket. Op een kleine
tribune zaten ongeveer 200 genodigden, terwijl de wind hen om de oren
blies en voortdurend handen vol zand de lucht in smeet.
Er werden toespraken gehouden en de heren J. W. F. Backer, directeur-
generaal van de Rijksluchtvaart, en C. Kolff, voorzitter van de K.N.V.v.L,,
legden een krans.
Daarna Kwam een hefschroefvliegtuig van de marine zijn kunsten ver
tonen en trokken een paar straaljagers, wat lichte vliegtuigen en een
Connie van de KLM over.
Toen viel er een diepe stilte en stond iedereen op.
der voort zullen zetten, tenzij Gromiko
afziet van het stellen van een periode
van een jaar voor zijn Berlijr.se plan.
Maar er zijn tekenen, dat de Engel
sen er meer prys op stellen dan de
Amerikanen en de Fransen, de bespre
kingen tc Genève gaande te houden,
ten einde zodoende tot een „tweede
ronde" met Gromiko te komen.
Couve dc Murvilie zou Wijk gegeven
hebben van het bestaan van enkele
verschillen, door zijn weekeinde af te
breken en eerder dan het plan was,
naar Genève terug te keren.
Reuter meldt nog, dat volgens ge
woonlijk welingelichte kringen in
Geneve, de bijeenkomst van de vier
min.stei j van Buitenlandse Zaken mo
gelijk een uur za! worden uitgesteld
(tot half vijf hedenmiddag) om de
Westelijke ministers in staat te stellen
dringende beprekingen te voeren.
De Britse minisier van Buitenland
se Zaken, Selwyn I.loyd, zou dan zijn
Amerikaanse, Fiunse en Westduitse
ambtgenoten op de hoogte kunnen stel
len van zijn overleg met premier Mac-
millan tijdens het weekeinde. Minister
Selwyn Lloyd wordt om 15.00 uur in
Genève verwacht. En minister Couve
de Murvilie, die reeds uit ï'arijs in
Geneve is teruggekeerd, zou dan ver
slag kunnen uitbrengen van zijn be
sprekingen met de Franse regering.
i?et eHand Texel zyn enige boeren
ertoe overgegaan om hun koeien
weer op stal te zetten, omdat de
dieren door de aanhoudende droogte
op de weilanden niet voldoende gras
meer vinden. De hooi voorraden moe
ten daardoor reeds nu aangesproken
worden, waardoor de hooiprijzen op
®iland de laatste weken aanzien
lijk gestegen zyn.
Een inwoner van Den Burg, die reeds
bijna een halve eeuw op het eiland
woont, vertelde, zich niet te kunnen
herinneren, dat een dergelijke situa
tie eerder is voorgekomen.
Een boerderybrand, waarbij veel hooi
verloren gaat, wordt door deze om
standigheden op Texel gezien als een
extra-ernstige tegenslag. In de afge
lopen nacht is de landbouwschuur
van de boerderij „Nieuw Breda" in
de polder Eierland door een hevige
brand volledig verwoest. De gehele
voorraad hooi, ongeveer 100 ton, die
in de schuur was opgeslagen, ging
verloren. Slechts een deel van de
landbouwwerktuigen kon in veilig
heid worden gesteld. De schade van
de brand wordt geschat op 65.000.
Een verstuikte enkel belette Lady Eden
echtgenote van de Britse ex-preraler
zelf voet aan land te zetten ln
Southampton na een zeiltocht van twaait
dagen met haar echtgenoot.
Het echtpaar (Sir Anthony staat rechts op
de foto) had met het jacht van een kennis
een tocht gemaakt langs de Franse kust
Mevr. Eden verstuikte een enkel toen rU
vijf dagen geleden hij La BatdBe a^ut
land sprong. Aangezien zij enige" dagen
niet mag lopen moesten bemanningsleden
van het jacht haar bi) de terugkeer fn
Engeland naar de gereedstaande auto
dragen.
De Mosterd- en Azijnfabriek van de
N.V. Spoor is zaterdag niet getroffen
bij de grote brand, die zaterdag in Cu-
lemborg gewoed heeft, zo deelt de di
rectie van de fabriek ons mee. Wel is
een mosterdzaad-pakhuis van de N.V.
gedeeltelijk in vlammen, opgegaan en
ging ook een grote hoeveelheid mos
terdzaad verloren. Dit zal echter geen
enkele stagnatie in de produktie ver
oorzaken.
VANDAAG wordt de heer B. Rool-
vink staatssecretaris aan het de
partement van Sociale Zaken. Zyn
taak zal zijn het leiding geven aan de
loonpolitiek van de regering. Het is
duidelijk dat dit een zeer belangrijk en
zeer moeilyk werk is. Op het stuk van
de loonpolitiek gaan in Nederland de
gedachten uiteen en het zal de taak
van de heer Roolvink zyn om een be
langrijk aandeel te hebben in de uit
voering van het regeringsprogram met
betrekking tot de vrijere loonvorming.
Wij willen gaarne ons vertrouwen
uitspreken in de heer Roolvink. Hy is
een goed antirevolutionair; hij is be
kwaam en hij ïs deskundig in de zaken
die hij moet behartigen.
De sociaal-economische politiek van.
dit kabinet rust wel in uitzonderlijke
mate op de AJt.P. en de C.H.U. Zijlstra
aan Financiën, De Fous aan Economi
sche Zaken en nu Roolvink aan een
belangrijk onderdeel van Sociale Za
ken als verantwoordelijk bewindsman.
Dat is nogal wat
Moge het hun gegeven zijn, daar, ia
de lijn van hun beginselen, wat van
te maken; in het bijzonder wensen wij
dat nu de heer Roolvink toe. Wij
hopen dat hij gestalte mag geven aan
een loonbeleid dat de christelijke
partijen in Nederland toespreekt
(Van onze parlementaire redacteur).
De nieuwe staatssecretaris voor
Sociale Zaken en Volksgezondheid de
heer B. Roolvink, is vanmorgen om
haLfelf door Hare Majesteit de Ko
ningin op palels Soestdük beëdigd.
TIJDENS bet weekeinde heeft het
hogedrukgebied, dat zonnig en
droog weer veroorzaakte, zich terug
getrokken naar het zeegebied ten wes
ten van Ierland. Dit werd o-a.veroor-
zaakt door een storing bil Usland die
snel in de richting van de Noorse kust
trok en tot een flinke depressie uit
groeide. Deze depressie kwam van
morgen In de Finse Golf aan. Doordat
het hogedrukgebied zich verwijdert,
en de luchtdruk in West-Europa ver
der daalt, gaat een noordwestelijke
storing overheersen.
Daarin verplaatst zich een weinig
actief front naar het zuiden, dat maan
dagavond en In dè nacht daarop, het
gehele iand passeert. Achter dit front
wordt koelere lucht aangevoerd met
wisselende bewolking en enige ver
spreid voorkomende bnien. BH Usland
beginnen de barometers te dalen op
een volgende storing, waarvan nog niet
zeker Is ln hoeverre deze ilcb tot een
actieve depressie ontwikkelt.
De eredivisieclub Rapid JC heeft
zaterdag te Brunssum met 31 verlo
ren van de Duitse Oberliga-vereniging
AlemaTinia Aken. Bij de rust hadden^
de Duitsers reeds een 20 voorsprong.
Ter gelegenheid van het 14e inter
nationale gemeentencongres, dat van
18 tot 23 juni in Berlijn plaatsvindt, zal
aan prof. dr. P. J. Oud een eredoctoraat
van de philosopische faculteit van de
Vrije Universiteit te Berlijn worden
uitgereikt. De plechtigheid vindt 18
juni plaats in de zaal van de universi
taire senaat in het Henri-Ford-gebouv.
ln Beriijn-Dahlem.
In de loop der vorige week werd be
kendgemaakt dat de vlieger wegens
desertie gezocht werd, omdat hij zich
na vier dagen nog niet op zijn basis
had gemeld.
Inmiddels zond Meerholz een brief
aan zijn commandant waarin hij mee
deelde dat hij pas zou terugkeren als
de straf die hem was opgelegd zou
worden ingetrokken. Een andere le
zing luidde dat hij zou terugkeren zo
dra de acht dagen streng arrest, die hU
vorige week zaterdag ontvluchtte „om"
zouden zijn.
Hoe het ook zij, op de vliegbasis
Woensdrecht rekende men er al min
of meer op, dat Meerholz zich zondag
zou melden. De brief die hij geschre
ven had droeg het poststempel Vlis-
smgen. De sergeant woont in Rilland
Bath.
De commandant van de vlieger heeft
nog een brief met antwoord terugge
stuurd, maar men vroeg zich wel af
hoe Meerholz deze brief in handen zou
kunnen krijgen, want thuis kwam hij
niet.
De sergeant-vlieger is van zijn ba
sis gevlucht omdat hij de hem opge
legde straf niet anders kon zien dan als
een wraakneming. Hij vroeg zijn squa
dron-commandant nietigverklaring van
de straf die was opgelegd door de
waarnemend commandant.
De affaire om de vlieger is begon
nen met een bericht in TROUW van
maandag 6 april, waarin stond dat
een vlieger die met moeite een straal
jager op de grond had weten te zet
ten. geen compliment voor de dap
pere daad had gekregen, maar ge
straft was omdat hij het toestel niet
in de hangar had gezet
Men las hierin kritiek en ging op
zoek naar de man die de zaak in de pu
bliciteit had gebracht. Men verdacht
ten onrechte de heer Meerholz,
waarna vele verwikkelingen volgden.
Verondersteld wordt dat het met de
strafvervolging „wegens desertie" nog
wel zal meelopen, omdat Meerholz zich
na vrij willig heeft gemeld.
Dat hij direct na aankomst op de
basis is „overgenomen" door de Ko
ninklijke Marechaussee zal niemand
verbazen die iets afweet van krijgs
tucht. Zelfs de basiscommandant kon
zondag nog niet zeggen, waar sergeant
vlieger Meerholz zich de afgrv i
week heeft opgehouden.
Er kunnen uit deze affaire io»
lerlei verwikkelingen voortko
want ook hij die een wegens desert
gezochte militair verborgen houdt is
strafbaar.
