Miljoenennota van prof. Zijlstra
Stijging der middelen door
economische expansie
snelle
0^:É:
m
Prinsjesdag
Hjke lunch met
dé Eisenhowers
Méér zenduren en
hoger kijkgeld
De Troonrede
BELASTING VERLAGING VOOR
DE ONGEIIUWDEN
Ook prinses Irene in Gouden Koets
GEEN PLAATS
LANGS ROUTE
ONBEZET
Kroonprinses in Washington
H1
TV-plannen, van regering
Kosten stijgen
Koopt op tijd
uw zekerheid
r
r
D
NATIONALE
LEVENSVERZEKERING-BANK
DINSDAG 15 SEPTEMBER 1959
ZEVENTIENDE JAARGANG No. 439*
V
N
"N
V_
Hoofdredacteur L>i i A H J S BRUINE SMJ'f
MINISTER ZIJLSTRA heeft, tegelijk met zijn miljoenennota
twee wetsontwerpen betreffende fiscale voorzieningen inge
diend. Het ene behelst, de regeiing van de reeds lang verwachte
herziening van het belastingtarief voor ongehuwden. het andere
een regeling tot verlenging met een jaar van de omstreden tijdelijke
belastingvoorzieningen. In het laatste wetsontwerp is een aantal
helastingvoorzieningen opgenomen ter bevordering van fusies van
ondernemingen.
De regering acht. het wenselijk, dat de belastingen in de huidige
conjunctuurfase niet. verder worden verlaagd. De snelle economi
sche groei zal een toenemend beroep van het bedrijfsleven op de
kapitaalmarkt met zich brengen. De gestegen middelen dienen naar
het oordeel der regering dan ook te worden aangewend om het
geraamde tekort zo klein mogelijk te houden, zoclat zij ter finan
ciering geen te zwaar beroep op de kapitaalmarkt behoeft te doer,.
Het was de eerste keer na de oorlog, dat een niet-socialistische
bewindsman de Tweede Kamer de rniljoenejmota aanbood.
"is
Zie vertier pag. 3, 5e kol.)
ELDER scheen de - zon over
Washington.toen prinses
Beatrix daar gistermiddag met
een. particulier vliegtuig vanuit
New 'York arriveerde voor een
kort bezoek aan de Amerikaanse
hoofdstad, met als hoogtepunt
een lunch op het Witte Huis met
president en mevrouw Eisen
hower.
Te vroeg
Illustere gasten
Niet direct
Reclame TV
»vuu je Wiiiisu-aai Xx te«, Uj/UCj
Fli^!DUi (112 Pusiairo No. tZ4aU>
xiacmenciienst loonnementen ia 30—iü,3i> uur
Zaterdags 17—18 UUi Telefoon 115700.
rtuygei.spiein i L'eletcKvp tuawï 13 iljneni
P«»tbils >09! - Postgiro No 424BSJ
Klachtenciienst- 18jn—Telefoon 362569
Hou.'nee 13? Tel-i 4570,
TOnrrlB. - Krmniastraat 6a - q-ei 85651.
ABonnementspnls 61 eeni oer weeK i a.SS per maano, ï.m per
kw-aj-taai. Lowe nummers cent. Verschijnt daeeliik*.
jKti iter dam:
's-Gravenhatt
UortlrechU
Schiedam:
nirPCtPiir: H \)K KUKi
(Geldig tot woensdagavond'/
NOORDELIJKE WIND
Wolkenvelden, maar op de meeste plaatsen droog weer.
Overwegend matige wind uit noordelijke richtingen. De
zelfde of iets lagere temperaturen.
Morgen: Zon op: 6.14 Maan op: 18.36
onder: 18.55 onder: ,5.28
E eerste Troonrede die H.M. dc
Koningin onder de verantwoor
delijkheid van het nieuwe kabinet uil-
gesproken heeft is een schaal mei
melk waarvan de room is afgeschept.
Daar kan hel kabinet niets aan duen.
want die room is bij dc debatten over
de regeringsverklaring in dit voorjaar
en bij die over de nota over de loun-
politiek in deze zomer reeds door het
publick genoten.
Maar dat betekent dat er in deze
Troonrede, ondanks haar grote lengte,
weinig verrassends meer naar voren
wordt gebracht.
Dc Troonrede is dan ook in vele op
zichten meer een beschrijving van de
bestaande situatie dan een program.
Dat spreekt heel sterk bij het eer
ste deel, waar de interne verhoudin
gen van het Koninkrijk en de interna
tionale toestand worden besproken.
Voor de toekomstige personele en
financiële defensie-inspanning worden
wij verwezen naar een nota die eer
lang wordt aangeboden.
Hetzelfde wordt nu in het vooruit
zicht gesteld ten aanzien van de be
zitsvorming.
Over de Europese samenwerking
horen wij dezelfde geluiden als voor
heen. We zijn er voor. In de Troon
rede wordt vermeld dat de onderlin
ge handel tussen de zes landen sinds
hel in werking treden der E.E.G, aan
merkelijk is toegenomen. Het pro
bleem van de bredere Europese econo
mische samenwerking wordt ook aan
gesneden. Een moeilijk punt, naar uit
het verleden reeds gebleken is. Een
kloof moet worden vermeden. De in
stelling van de regering is dienaan
gaande goed.
D5 economische ontwikkeling wordt
gunstig genoemd. P/oduktie en
werkgelegenheid zijn hoger dan ooit.
Dc goud- en devïezenpositie is gun
stig. voor overbesteding zal worden
gewaakt en dat komt tot uitdrukking
in de belastingpolitiek, die op de con
junctuur afgestemd blijft. Alleen de
vrijgezellen zullen het hun beloofde
soelaas verkrijgen.
Verder blijft de regering de nadruk
leggen op de noodzaak om van de
huidige economische opgang gebruik
te maken om te geraken tot de ver
wijdering van de kunstmatige elemen
ten uit ons economisch bestel en om
de vruchten van de economische voor
uitgang op een verantwoorde wijze te
verdelen.
De regering noemt derhalve de zake
lijke gezondmaking van onze econo
mie en een rechtvaardig sociaal beleid
in één adem.
In de passage over de vrijere loon
politiek wordt iets van de spanning
openbaar tussen die vrijheid en de
handhaving van regelen ter zake, die
in het jongste verleden gebleken is
Over de woningpolitiek vernemen
we na de debatten van dit voorjaar
weinig nieuws. Bevorderd zal worden
dat de particuliere bouw zich ook zal
richten op arbeiderswoningen en goed
kope middensiandswoningen.
De landbouwparagraaf geeft nog
niet heel veel doorzicht in de politiek
die gevoigd zal worden.
De regering blijkt duidelijk gepor
teerd voor het treffen van planologi
sche bestuurlijke maatregelen in ver
band met de aanwas en spreiding der
bevolking alsmede voor een decentra
lisatie van het bestuursapparaat ter
versterking van de verantwoordelijk
heid der burgers en van ons democra
tisch bestel. Een goed ideaal, waar
van het vooral van betekenis zal zijn
hoe het concreet geëffectueerd wordt.
De regering heeft een duidelijke pa
ragraaf gewijd aan de problematiek
van het noorden des lands en van an
dere probleemgebieden. Ze kondigt in
versneld tempo een programma van
werken aan. die een blijvende verbe
tering zullen brengen in het indus
trieel vestigingsklimaat.
Van de andere in de nota genoemde
zaken noemen we nog de. zeehavens
die zullen vergroot en verbeterd wor
den.
Ook de instelling van een staatscom
missie voor de herziening van het ven
nootschapsrecht verdient aandacht.
Onderzocht zal worden in hoeverre die
nodig is. De regering gaat niet uit van
het standpunt dat die herziening nodig
is. om van daaruit over het, hoe zich
te laten voor!ich:ert. VVi.i betreuren dat.
Voorts wordt een herziening van de
lolerijwet aangekondigd. Wij zijn be
nieuwd wat de regering met het ad
vies van de eommissie-Wiarda gaat
doen.
De regering zal zich vooral op de
voorziening in de behoefte aan school
ruimte en docenten toeleggen. Dat is
dan ook bitter nodig.
BEGROTINGSTEKORT (951 MILJOEN)
BIJNA GEHALVEERD
(Van onze parlementaire redacteur)
E miljoenennota, die hedenmiddag door
de minister van Financiën, prof. dr. J.
Zijlstra, hij de Tweede Kanier is inge
diend, behelst de mededelingen over de
ontwerp-rijksbegroting I9(>0. Deze begroting ver
toont een uitgavenheeld van 1)0(52 miljoen, waar
van 7210 miljoen bestemd is voor de lopende
uitgaven (inclusief het rond 292 miljoen grote
nadelige saldo van het Landbouw Egalisatiefonds)
en 1822 miljoen voor de kapitaalsuitgaven. De
middelen worden geraamd op 8280 miljoen. Het
nadelige saldo is derhalve 782 miljoen. Door dc
additionele voorzieningen, die zowel ten laste als
ten bate van de begroting komen, zal het tekort
nog stijgen met 169 miljoen, zodat het uitein
delijke tekort geraamd wordt op 951 miljoen.
Vergelijken we dit nadelig saldo met dat van de
vermoedelijke uitkomsten voor 1959 1850 mil
joen). dan blijkt, dat vooral als gevolg van- de
snelle economische expansie het begrotingstekort
vrijwel gehalveerd is.
lossing van vorderingen voortvloeiende
uit de liquidatie van de Europese Be-
talings Unie zal oor een bedrag van
f HO milicien aan kasmiddelen moeten
worden gevonden, zodat voor ongeveer
1.025 miljoen aan dekkingsmiddelen
moeten worden gezocht.
g Op de voorinsch rijf rekening (inclu
sief de uit de sanering van bet Al
gemeen Burgerlijk. Pensioenfonds
voortvloeiende middelen) zal naar
schatting een bedrag van f 400 mil
joen voor het rijk ter beschikking ko
men. De minister van Financiën meent,
dat het resterende bedrag ad 625
miljoen zonder bezwaar op de kapi
taalmarkt kan worden geleend.
Q Uitgaande van de gedachte, dat bet
rijk voor f 360 miljoen aan binnen
landse schuld aflost, wordt voor 665
miljoen (nodige dekkingsmiddelen
verminderd met aflossing binnenlandse
schuld) een beroep od de nationale be
sparingen gedaan. Wanneer men be
denkt, dat hiermede de gehele woning-
wetbouw gefinancierd zal zijn. mag
naar het oordeel van prof. Zijlstra
de gevolgtrekking worden gemaakt,
dat met de ingediende begroting een
noodzakelijke bijdrage wordt geleverd
tot het voorkomen van spanning op de
kapitaalmarkt.
10 Word®n uit de begroting verschil
lende budgettaire gevolgen van de
Pt E Troonrede laat ons zien dat hst
veld der politiek een zeer groot
veld is. Er is veel te doen. Wat de
binnenlandse politiek betreft spreekt
in deze Troonrede het duidelijkst de
In de miljoenennota waarschuwt de
bewindsman van Financiën met de
grootste nadruk op de noodzakelijkheid,
dat in het snelle economische groei
proces een nieuwe overbesteding wordt
voorkomen. De reële besparingen die
nen met de expansie gelijke tred te
houden. Zowel bij de overheid als in
de particuliere sector dient de grootste
behoedzaamheid te worden betracht.
De hoofdlijnen van het regeringsbe
leid zijm
I De noodzakelijke groei van het na
tionale inkomen en een aanvaard
bare verdeling daarvan zullen tot stand
moeten komen onder handhaving van
het evenwicht tussen middelen en be
stedingen.
t Een groter tekort dan het thans ge
raamde acht de regering niet toe
iaatbaar. zodat behalve de aangekon
digde fiscale voorzieningen In I960
geen verdere beiastingfacilitciten te
verwachten zijn.
De verschillende in overleg met de
Staten-Generaal aangekondigde
maatregelen in zake de huurverhoging,
de afschaffing van de consumentensub
sidies op melk. de grond- en de per
sonele belastig. alsmede de gevolgen
van de ingediende wetsontwerpen op
fiscaal terrein brengen per saldo voor
de rijksbegrotig een verlichting van
148.5 miljoen. Deze verlichting draagt
er in belangrijke mate toe bij het be
grotingstekort op verantwoord niveau
te houden.
De gevolgen van de vrijere loonpo-
litiek nog buiten beschouwing gela
ten. is te verwachten, dat de consump
tie in de particuliere sector in I960 met
ca. 1.4 miljard, dat is drie procent
zal stijgen. Iedere verdere stijging van
de gemiddelde loonvoet uit hoofde van
de vrijere loonpolitiek met 1 procenl
zou het volume van de consumptie glo
baal genomen met 0.5 procent extra
doen toenemen.
Voor do investeringen in vaste be
drijfsactiva raamt het centraal plan
bureau voor 960 een toeneming van
ten minste 10 procent.
0* Hoewel de uitvoer zich naar ver
wachting ook in het komende jaar
tins tic zal ontwikkelen, zal het over
schot op de lopende rekening van de
betalingsbalans als gevolg van de stij
gende imoorten door dc toeneming var
consuirmtie en investeringen waar
schijnlijk een belangrijke daling ver
tonen.
"j De regering verwacht, dat het bud
gettaire kastekort iets minder zal
zijn dan het begrotingstekort en wel
f 915 miljoen. In verband met de af-
llll|[|||IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllllllll|l|IIIIIIIIIIIIIIIIIIIlllilllll
liquidatie van de E.B.U. en de ruim
f 60 miljoen hogere aflossing op de
binnenlandse gevestigde schuld geëli
mineerd en houdt men geen rekening
met de woningwetvoorschotten, dan
blijkt, dat de netto-uitgaven van" het
rijk in verhouding tot het nationaal
inkomen in 1960 teruggelopen van 22.6
procent in 1959 tot 21.5 procent in 1960.
De reële uitgaven blijven constant (12.3
procent), doch de overdrachtsuitgaven
dalen van X0.3 tot 9.2 procent:
4BS gust ra» president en mevrouw
xi Eisenhower, heeft prinses Beatrix
gisteren het middagmaal gebruikt op
het Witte Huis te Washington Deze
radiografisch overgebrachte telefoto
toont Amerikd's eerste echtpaar met
zijn koninklijke gast.
Van onze Haagse redacteur
Met de traditionele praal is vanmiddag de gewone zitting van de
Staten-Generaal geopend. Alle factoren waren aanwezig om
dit jaarlijkse evenement in de hofstad weer tot een vorstelijk
schouwspel te maken: zonnig en droog septemberweer, wemeling
van kleurrijke ambtcostuums en militaire uniformen, vrolijke
muziek, paardengetrappel, vlaggen, tienduizenden langs de weg en
dan als hoogtepunt het langzaam voorbijtrekken van de met acht
paarden bespannen Gouden Koets, waarin Koningin Juliana zich om
één uur precies naar de Ridderzaal begaf om daar hef jaarlijkse
staatsdocument, dat men Troonrede pleegt te noemen, voor te lezen.
De vorstin werd op de feestelijke
tocht begeleid door prins Bernhard
en prinses Irene. Zij droeg een geel
ziiden jersey japon en een hoed met
paradi.jsvogeiveren: de Prins was ge-
wil tot het handhaver var een gezond
financieel economisch beleid. Dat is
dan ook een zeer belangrijke zaak.
Hoe van daaruit de verdere mogelijk
heden zullen zijn. komt in de Troon
rede niet duidelijk naar voren. Mis
schien is dat ook we! voorzichtig.
Een oordeel over het beleid der re
gering is daardoor aan de hand van
tie Troonrede slechts in beperkte tna.o
mogelijk. Wij zullen de concrete rege
ringsdaden moeten afwachten.
Wij hopen dat die daden tot heil van
ons volk zullen zijn.
kleed in ceremonieel tenue van gene-
raal-vlieger der Kon. Luchtmacht met
dc versierselen van ridder grootkruis
der orde van de Gouden Leeuw van
Nassau van Luxemburg en Nederland.
Prinses Irene droeg een azuurblauwe
japon, waarover lichtblauw kant en een
tuien toque."
Reeds in de vroege morgenuren
hadden velen een plaatsje gezocht
langs de route. De gunstige weersom
standigheden waren er oorzaak van,
dat de belangstelling, reeds uren
voordat de stoet zou uitrijden, veel
groter was dan andere jaren.
4
Een aantal functionarissen van de
Nederlandse ambassade was, met echt
genotes en kinderen, op het vliegveld
aanwezig om de in een champagne-
kleurige züden jurk met bijpassende
mantel en een koraalrood strohoedje
geklede Prinses te begroeten. Lachend
keek prinses Beatrix toe hoe de kin
deren. bij wijze van welkom, enthou
siast met Nederlandse vlaggetjes ston
den te zwaaien.
In het vliegtuig, waarmee de Prin
ses te Washington aankwam, reisden
ook de Nederlandse ambassadeur in de
V.S., dr. J. H. van Roijen en echtge
note mee en leden van. het gevolg van
de Prinses. Fier droeg het vliegtuig
de standaard van prinses Beatrix.
Na de officiële begroeting op de
luchthaven door de Amerikaanse on
derminister van Buitenlandse Zaken,
de heer Robert Murphy, vertrok
prinses Beatrix per. auto naar de
woning van de Nederlandse ambas
sadeur.
Na een kort verblijf daar, reed de
Prinses naar het Witte Huis, waar z«
twintig minuten te vroeg arriveerde.
De begroeting door president en me
vrouw Eisenhower was er echter niet
minder hartelijk om. Boven ontmoette
(Van onze radio- en tv-redacteur)
E mist waarin dc toekomst van de televisie in ons land verkeerde is met
het bekend worden van de ontwerpbegroting van O., K. en W. enigszins
ypgetrokken. Na 1 januari krijgen de omroepverenigingen 18 uren zendtijd
per week. De regering streeft ernaar de zendtijd geleidelijk ie verhogen tot
30 uren per week per 1 januari 1963. Een wetsvoorstel zaï verder worden inge
diend om het kijkgeld van 30 per jaar te verhogen tot 40. IVordt het voorstel
aangenomen dan zal liet kijkgeld voorshands op 36 per jaar worden bepaald.
prinses Beatrix even later ook majoor
John Eisenhower en diens echtgenote.
Toen alle zestig genodigden er wa
ren, begeleidden president Eisenhower
en zijn echtgenote de Prinses naar bui
ten om te poseren voor de fotografen.
Het echtpaar Eisenhower praatte
enkele minuten roet hun koninklijke
gast tijdens het maken van de Jöto's,-
Daarna begaven zij zich naar "dé! "eet
zaal. waar een marinekabel tijdens de
lunch voor de muzikale omlijsting
zorgde.
Een uitgelezen gezelschap zat me
de aan 't middagmaal aan, dat werd op
gediend op met lila chrysanten ver
sierde tafels. De hoofdschotel bestond
uit Franse lamskoteletten, voorafge
gaan en gevolgd door een keur van
spijzen.
Van de gasten noemen we de Neder
landse minister van Buitenlandse Za
ken. mr. Luns, zijn Amerikaanse col
lega en mevrouw Herter, de Neder
landse ambassadeur te Washington en
mevrouw Van Roijen en de Ameri
kaanse ambassadeur te Den Haag, de
heer Philip Young en echtgenote.
Na vluchtig wat in Washington te
hebben rondgekeken, is prinses Bea
trix later op de dag per vliegtuig
naar New York teruggekeerd, een half
uur eerder dan het schema aangaf,
opdat zij nog wat rust zou kunnen ne
men voor de aanvang van het galadi
ner. dat 's avonds aan boord van de
„Rotterdam" gegeven werd.
'Meer dan 600 gasten, voor liet me
rendeel New Yorkers, woonden dit di
ner bij. Het diner duurde tot midder
nacht.
Dc verhoging van kijkgeld is nood
zakelijk om de kosten op te vangen
van vermeerdering van zendtijd,
noodzakelijke nieuwe studiobouw en
bijbehorende technische apparatuur.
Zoals bekend, was het kijkgeld in
ons land laag in vergelijking met de
kijkgelden, die in het buitenland
worden betaald.
In de begroting voor 1960 is rekening
gehouden met een verhoogd bedrag dat
voor televisie ter beschikking wordt
Wachtend op de Gouden Koets.
Vanmorgen vroeg hadden veie be
langstellenden hnn plaatsen langs
de route ingenomen.
gesteld, t.w. f 15.0ÖÜ.ÖQ0. (Vóór
was d't bedrag 9.995.000).
1959
De kijkers zullen van vermeerdering
van zijdtijd na 1 januari niet direct
veel merken. Hoewel de omroepvereni
gingen officieel maar 15 uren per
week mochten uitzenden, overschreden
zij deze tijd zo vaak dat men. toch al
tot een gemiddelde van bijna 18 uren
per week kwam. O., K. en W. heeft
de tv-secties hierover op hun vinger
getikt. En dit heeft zoveel indruk ge
maakt dat men na 1 oktober van plan
is zich tot 1 januari strikt aan 15 uren
te houden.
De regering heeft de beleidslijn voor
de komende vier jaren uitgestippeld
zonder daarbij een beslissing te nemen
over de vorm waarin reclame-televisie
in ons land moet worden verwezen
lijkt De staatssecretaris van O., K.
en W., mr, Y. Scholten, achtte het ech
ter niet verantwoord te wachten totdat
over deze brandende kwestie is be
slist. Zoals bekend studeert op 't ogen
blik het departement van Economische
Zaken op de vraag in welke vorm re-
clame-TV het beste in het huidige be
stel kan worden ingepast.
Advertentie)
lon op
Zon onder
