Ambonezenzorg
Rampnacht voor Belgische vissersboot
Waarom zond oorlogsschip
geen noodseinen uit?
J
GÉÉN NIEUW
ADVIES OVER
C.A.0. GRAFICI
Slechts zes overlevenden
Franse vliegramp
eist 54 doden
DC-7 verongelukt
bij opstijgen in
Bordeaux
„DING" WORDT
OPGEDIEPT UIT
WEI IN WORMER
Moordaanslag op
premier van
Ceylon
ziet uit naar
CAMP DA VID
(ledmrSek^
L' W4&
55
Maanraket van VS
ontploft op basis
j Cape Canaveral
Eerste wrakhout na
uren gevonden
Nieuw gesprek met
de Stichting
TWEEGESPREK BEGINT
Russische premier
besloot rondreis
Droog weer
r
r"
HWtTOAG 25 SEPTEMBER 1959
ZEVENTIENDE JAARGANG No. 44C7
V
Boofdredacteur: Dr. J A. H. J S. BRUINS SLOT
.Nog meer achterstand
Verwondering
XXX-sein
:-?k
Richtli jnen loonpolitiek
rxE Russische premier Chroes-
tsjew is gisteravond in
Washington teruggekeerd van
zijn rondreis door de Ver. Staten.
t-Êv&e
CANADA
Vandaag begint op Eisenhowers
buitenverblijf te Camp David in
de bergen van Maryland het be
langrijke overleg tussen de Ame
rikaanse president en de Russi
sche leider over de spanningen
in de wereld. De besprekingen,
ver van de publiciteit, zullen tot
zondagmiddag duren. Voordat de
Russische leider zondagavond te
rugkeert naar de Sowjet-Unie, zal
hij zich nog via de televisie tot
het Amerikaanse volk richten.
Verwacht wordt dat ook Eisen
hower zondag op het televisie
scherm zal verschijnen om ver
slag van de belangrijke bespre
kingen te doen.
Zie verder pag. 3, 3e kol.J
Vreemd geluid
Belemmering
51
gottardauu.-
«'""U-aai to mei U6I0U IS u
Postbu» 1112 Postgiro No. 424519
AUCfltemiieim iDonaemcoteji iq.301120 uur
Zaterdags 17is uur. Telefoon 115700.
ttuygensplein i leitloon IBSIb'i (3 iljoeni
Postbus 1091 Postgiro No 424367.
Klachtendienst: 1830—19.30 Telefoon 362569
Souiweg 132 - Teiei 4370.
Thomas Kemotamast 6» 05491.
AO^ementsprUs 51 cent oor wee*. 1 2 65 per masnn. 1 7.90 per
kwartaal. u»tm nummers 'I cent. Versehimt daieliika.
>|.Gr*venfia|e
Dordrecnt:
Setuedam:
Directeur: H. DE RUIG
(Geldig tot zaterdagavond)
ZONNIGE PERIODEN
Droog weer met zonnige perioden; in de nacht hier en
daar mist. Zwakke tot matige wind tussen oost ,en zuid.
Weinig verandering in temperatuur.
Morgen: Zon op; 6.30 Maan op:
onder: 18.32 onder: 13.14
(Van een onzer redacteuren)
IN de toelichting op haar begroting
voor 1960 zegt de minister van
maatschappelijk werk, mej. dr. M. A.
M. Klompé, dat zij met genoegen heelt
"vastgesteld, dat het onlangs versche
den rapport over de Ambonezen in ons
land in vele opzichten bevindingen be
vat, welke overeenstemmen met het
gevoerde beleid. De minister zegt te-
yens toe, dat zij aan de suggesties en
'aanbevelingen van de commissie, die
det rapport samenstelde, de volle aan
dacht zal schenken.
Vooral in de kringen van hen, wie
het wel en Wee der Ambonezen zeer
ter harte gaat, zullen deze medede
lingen met erkentelijkheid zijn ont
vangen. Het rapport van de commis
sie, welke onder leiding stond van me
vrouw dr. H. Verweij-Jonker was een
goed rapport met een diep menselijke
ondertoon. De commissie toont duide
lijk haar begrip voor en haar bewo
genheid met het lot van de Ambone
gen.
Deze sociale bewogenheid was het
uitgangspunt der commissie, maar zij
heeft tegelijk de problematiek, die zij
moest onderzoeken, geanalyseerd. De
conclusies waartoe zij is gekomen
en de aanbevelingen die zij doet, zijn
«1 voo;r de regering en voor de or
ganisaties, die zich met het lot van
'je Ambonezen bezighouden, waarde
volle richtlijnen.
v'
MAAR ook de Ambonezen zelf
verloren als zij zijn in deze voor
jiên 20 vreemde westerse wereld
hebben aan de studie van de commis-
jie-Verweii-Jonker een houvast. Wan
neer in het rapport gesteld wordt, dat
het christendom in de Ambonese ker
ken hier te lande weinig ingesteld is
bp de actuele situatie en dat het in
verband hiermee gewenst is, dat de
voorgangers 'n betere theologische op
leiding krijgen, dan behoeven de Am
bonezen dit niet te zien als 'n inmen
ging van derden in hun godsdienstige
problematiek, maar als een welge
meende raad van een belangstellende
derde, die begrip heeft voor de ingrij
pende veranderingen, welke het ver-
blyf jjer Ambonezen in Nederland ook
voor dé kérk met zich brengt.
Daarbij komt, dat de commissie het
niet bij waarschuwingen en raadge
vingen laat Wanneer zij stelt, dat het
toetreden van jongere Ambonezen tot
de bestaande kerken in Nederland
dient te worden aangemoedigd, dan
voegt zij daaraan onmiddellijk toe, dat
een onderzoek naar de situatie van de
Ambonesé jeugd door de Nederland
te Instanties met de meeste klem
wordt aanbevolen.
|-v E commissie meent ook, dat meer
JL/ dan in het verleden de nadruk
moet komen te liggen op de eigen ver
antwoordelijkheid van de Ambonezen
in de samenleving. De assimilatie met
de Nederlandse bevolking is nog niet
zó ver, dat individuele huisvesting tus
sen de Nederlandse bevolking voor het
grootste deel van de Ambonezen kan
worden aangeraden. Wel beveelt de
commissie bij wijze van proef
de bouw van open woonwijken aan.
Vooral het laatste advies kunnen wij
onderschrijven. Dat de Ambonezen nog
steeds als „displaced persons" in be
krompen en voor huisvesting slecht ge
outilleerde woonoorden leven, is nu
zij voor een. belangrijk deel in het
Nederlandse produktie-apparaat te
werk zijn gesteld toch eigenlijk on
juist. De commiss'e zegt terecht, dat
men niet behoeft in te stemmen met
ft» politieke toekomstverwachting van
ftè Ambonezen om hun eigen toekomst
perspectieven te kunnen respecteren
éft hun eigen groepsleven onaangetast
ie laten.
1 Het vraagstuk van de Ambonezen
vraagt menselijke bewogenheid en
aanpak op grond van het gebod der
naastenliefde.
Uit-het rapport blijkt, dat de com-
ihissie juist die menselijke zijde van
het. probleem heeft gezien.
DOORMAN" OVERVOER
KOTTER: 5 DODEN
Het ziet er. naar uit dat de Ver. Sta
tiën minstens nog een maand extra op
Rusland zijn achtergeraakt in de wed
loop, om de maan, door de voortijdige
Ontploffing van een maanraket op de
lanceerbasis te Cape Canaveral.
De raket werd gereedgemaakt om be
gin oktober een capsule van 375 pond
in een baan om de maan te brengen
Het kunstmaantje bevond zich niet in
de raket toen deze explodeerde. Ei
zijn onderdelen voor een nieuwe rakei
beschikbaar, maar de montage verg
Véél tijd, zodat aangenomen moet wor
den dat de eerstvolgende proef met eer
Amerikaanse maanraket pas in novem*
her, inplaats van in oktober, zal plaats
Vinden.
By de ontploffing deden zich gistere
geen persoonlijke ongelukken voor.
(Van een onzer verslaggevers)
FTET NEDERLANDSE vliegkampschip Hr. Ms. „Karei Doorman"
l-1 heeft vannacht ter hoogte van Helgoland het Belgische vis
sersvaartuig „Frans Elza'', de Oostende U4(i, overvaren. De 71 ton
metende kotter is onmiddellijk na de botsing gezonken. Het is vrij
wel uitgesloten, dat nog iemand van de bemanning die in haar
geheel wordt vermist zal worden gered. Er bevonden zich vijf
vissers aan boord van het schip, dat eigendom was van de rederij
Frans Legcin te Oostende.
Om halftwee vannacht ontvingen de Duitse en Nederlandse
radio-kuststations Norddeich Radio en Schveningen Radio een z.g.
TTT-bericht van de commandant van het vliegkampschip, de kapi
tein ter zee .1. G. Stegeman, dat melding maakte van de botsing
met een vissersboot cn waarin de scheepvaart verzocht werd scherp
uit te zien naar overlvenden van dat schip.
Het was direct duidelijk, dat van de
„Frans Elza" (waarvan men pas veel
later de naam wist, omdat eerst na vele
uren zoeken het eerste wrakhout werd
gevonden) na de aanvaring geen splin
ter heel kon zijn en dat het scheepje
dus moest zijn gezonken.
Hr. Ms. „Karei Doorman'' was na
afloop van NAVO-oefeningen op de
Noordzee in gezélschap van de on-
derzeebootjager Hr. Ms. „Drente" en
de onderzeeboot Hr. Ms. „Zwaardvis"
onderweg naar Hamburg, toen het on
geluk in de positie 54.05 graden
noord en 07.37 graden oost gebeur
de. Het vliegkampschip ging enige tijd
na de aanvaring voor anker, terwijl de
twee andere Nederlandse oorlogsbo
dems zochten naar overlevenden.
De Duitse motorreddingboot „Her
mann Apeit" uit Breinen koos zee
en later in de nacht arriveerden ook
vaartuigen van de Westduitse ma
rine en helikopters op en boven het
gebied... waar de sriieepsramp,plaats
had. Al dit zoeken- naar 'de vermiste
opvarenden is echter zonder resul
taat gebleven, zodat moet worden
aangenomen, dat de „Frans Elza"
met roa-n en muis is vergaan.
De advocaat-generaal bij het Hof
van Justitie te Hollandia op Nieuw-
Guinea, mr. W. C. van Beek, die met
ongevraagd verlof werd gezonden in
verband met de geruchtmakende
censuurkwestie. werkt nu elke dag
in zijn tuintje om de tijd te korten
(foto hiernaast).
Op onderstaande foto zien we hel
gebouw van de Nieuw-Guinea Koe
rier De Groene, de krant die uit
voerig over de censuurkwestie
schreef. Er ontstond onrust op
Nieuw-Guinea en gouverneur Flat
ted greep in om een einde te maken
aan ontoelaatbare toestanden. Zoals
men op deze foto ziet, lijkt het ge
bouw van de Nieuw-Guinea Koerier
maar weinig op de monumentale
krantengebouwen, die wij in Neder
land kennen.
"nfri'buyiw
Het heeft verwondering gewekt, dat
het eerste bericht over de aanvaring
door het vliegkampschip als een z.g.
TTT-bericht en niet als SOS-bericht
werd uitgezonden.
Het TTT-sein wordt namelijk alleen
gebruikt als het berichten betreft, die
betrekking hebben op de navigatie.
Men zendt het b.v. uit om de scheep
vaart te waarschuwen voor een ge
doofde lichtboei of een over boord
geslagen reddingboot.
Waarom seinde de „Karei Doorman"
geen SOS, zelfs geen z.g. XXX-spoed-
be richt, terwijl men toch moest vrezen,
dat de aanvaring mensenlevens zou
kosten?
Het Duitse radiostation wel be
grijpende, dat de opvarenden van de
Frans Elza" na de botsing in nood
moesten verkeren maakte van het
bericht, dat de „Karei Doorman" uit
zond, zélf al een XXX-sein! Dit station
heeft ook het redidngapparaat in de
Duitse Bocht gealarmeerd.
Toen het in de loop van de morgen
duidelijk werd, dat het zoeken naar
de schipbreukelingen zonder resultaat
zou blijven, hervatten het vliegkamp
schip en de twee andere Nederlandse
oorlogsschepen hun reis. Zü zouden
vandaag in Hamburg arriveren voor
een officieel vierdaags vlootbezoek, Hr.
Ms. „Karei Doorman" schijnt bij de
aanvaring geen schade te hebben op
gelopen.
(Van onze parlementaire redacteur)
In tegenstelling tot andersluidende
berichten kunnen wij meedelen, dat de
looncommissie van de Stichting van de
Arbeid geen nieuw advies heeft uitge
bracht over de grafische c.a.o. Wel
heeft de looncommissie op verzoek van
het college van rijksbemiddelaars een
oordeel uitgesproken over enige feite
lijke gegevens betreffende het cijfer
materiaal. Deze gegevens waren na het
overleg in het centraal bureau voor
het grafisch bedrijf aan het college ter
kennis gebracht. De looncommissie
heeft echter haar eerder gedane (ver
deelde) advies staande gehouden.
Berichten als zou vandaag of maan
dag een beslissing vallen, zijn niét te
controleren. Wel zullen in de loop van
de komende dagen nieuwe besprekin-
en over de grafische c.a.o. worden ge-
oerd.
Wat de nieuwe gegevens betreft ver-
emen wij, dat deze een ander licht
•erpen op de verdeling van de in het
-afisch bedrijf beschikbare ruimte. Of
■o gegevens echter van invloed zijn op
i door het college gewenste etappe-
-wijze invoering van de arbeidstüd-
'■•korting wordt in Den Haag betwij
ield.
EEN vliegtuig van het type DC-7 van de Franse luchtvaartmaatschappij
Transport Aeriens Intercontinentaux (T.A.I.) is donderdagavond kort
voor middernacht ongeveer vier km van het vliegveld van Bordeaux,
vanwaar het was opgestegen, neergestort. Van de zestig inzittenden over
leefden er twaalf onder wie drie kinderen het ongeluk. Er zijn zes
zwaargewonden.
Het vliegtuig was van Parijs via Bordeaux op weg naar de Ivoorkust en
Frans Soedan, Kort na het opstijgen klonken er explosies en stortte het vier
motorige toestel neer in een bos van pijnbomen. Drie omgekomen Britten
zijn volgens de maatschappij de enige niet-Fransen die bij de ramp betrokken
zijn.
Onder de passagiers bevonden zich
verscheidene Frans-Afrikaanse poli
tici, onder wie Sekoe Sissoko, minister
voor Gezondheidszorg van Frans-
Kameroen. Sissoko heeft het ongeluk
overleefd.
De overlevenden schijnen uit het
toestel geslingerd te zijn op het ogen
blik dat dit de grond raakte. De
andere inzittenden zaten in het vlieg
tuig dat in brand vloog.
De
(Van onze correspondent)
dienst Hulpverlening Binnenland
heeft aannemer E, Woud te Wormer
opdracht gegeven het geheimzinnige
voorwerp in het weiland van vee
houder Jongert in Wormer uit te
graven. Donderdag is aannemer
Woud-begonnen..hei, benodigde ma-
teriaal aam te voeren en-de -nódige
voorbereidingen voor hét werk te
treffen.
Rondom het gat 2®1 een houten dam-
wand worden geslagen,, waardoor.een
werkput ontstaat van ongeveer :.vijf
meter. Het uitgraven van' de put zal
met een dragline geschieden, terwijl
met een pomp de put watervrij 'ge
hóuden wordt. Naar schatting zal het
gehele karwei ongeveer twee weken
duren.
De heer A. H. Drent, hoofd van de
dienst Hulpverlening Binnenland, is
vandaag persoonlijk naar Wormer ge
komen om de leiding van de graaf
werkzaamheden op zich te nemen.
Het is niet zeker of het voorwerp
loodrecht onder het gat zit. Uit de
praktijk weet men dat het voorwerp
meters ter zijde kan zitten. Intussen
wacht het hele dorp Wormer met
aan het hoofd burgemeester Doggers
met spanning op de resultaten van
de opgravingen.
President Senghor van de Mali-federa
tie heeft meegedeeld, dat de federatie
volgend jaar onafhankelijk van de
Franse gemeenschap wil worden. De
Mali-federatie is een economische
unie van twee" landen van de Franse
gemeenschap: Senegal en Soedan.
(Van onze parlementaire redacteur)
De minister van Economische Zaken,
drs. J. W. de Fous, en de staatssecretaris
van Sociale Zaken en Volksgezondheid,
de heer B. Roolvink, zullen morgen een
nieuw gesprek met de Stichting van de
Arbeid hebben over de interpretatie
van de richtlijnen voor de vrijere loon
politiek. Dit gesprek is reeds enige
weken geleden door de stichting aange
vraagd, aangezien men het binnen deze
instelling niet eens is over deze inter
pretatie.
Berichten als zou van de zijde der
regering een andere interpretatie aan
de richtlijnen worden gegeven dan
eerder met de Stichting van de Arbeid
is overeengekomen, zijn uit de lucht
gegrepen. Men verwart vermoedelijk
twee zaken, namelijk het afsluiten van
nieuwe CAO's op grond van het gewij
zigde stelsel van loonpolitiek en het
afsluiten van nieuwe CAO's. die nor
maal expireren.
Tot de laatste groep behoren de col
lectieve contracten in de landbouw, die
medio 1958 van kracht zijn geworden
en die op grond van budgettaire over
wegingen etappegewijs werden inge
voerd.
Hoe de loonontwikkeling in de land
bouw zal zijn en welke maatstaven daar
zulten worden aangelegd, hangt voor
een belangrijk deel af van het garan-
tiebeleid, dat minister Marijnen denkt
te gaan voeren.
Wel staat vast, dat eventuele loons
verhogingen in de landbouw ook be
taald moeten kunnen worden uit de
gestegen produktiviteit. De landbouw
neemt in dat opzicht geen uitzonderings
positie in.
Voor een Zwitserse rechtbank is gis
teren het proces begonnen tegen de
Engelsman Brian Donald Hume die
zich zal moeten verantwoorden wegen'
moord en bankroof.
Een in een monnikspij gehulde man
heeft vandaag de Ceylonese premier,
Bandaranaike, met zes revolverschoten
getroffen en tevens de Ceylonese mi
nister van Arbeid, de Zoysa, neerge
schoten. Bandaranaike is ernstig ge
wond. Hij heeft in een ziekenhuis en
kele spoedoperaties ondergaan. De toe
stand van de minister van Arbeid is
minder kritiek. Gouverneur-generaal
Goonetilleke heeft de noodtoestand op
Ceylon afgekondigd.
De 59-jarige Ceylonese premier zou
over drie dagen een reis naar het bui
tenland maken en o.m. Londen, Bonn
en New York bezoeken.
De aanslag vond plaats in het huis
yan Bandaranaike in Co-lombo, waar
de premier overleg pleegde met zijn
minister van Arbeid. Tijdens dit over
leg dienden zich twee mannen aan, die
de kleding van boeddhistische monni
ken droegen.
Op het ogenblik dat de premier, na
de „monnik" eerbiedig begroet te heb
ben, opstond, haalde een van de twee
mannen een revolver voor de dag. Hij
loste een zestal schoten, die Bandara
naike in de buikstreek troffen. Vervol
gens vuurde hij een schot af op minis
ter de Zoysa.
Huispersoneel van de Ceylonese
premier heeft de twee mannen weten
te overmeesteren.
Volgens radio-Moskou heeft een
Russische aviateur een vliegtuig ont
wikkeld met vleugels die als die van
een vogel kunnen klapwieken.
Het toestel kan volgens de bereke
ningen een man vervoeren met een
snelheid van maximaal 100 km per
uur,
Pennsylvania
.M5EKT1VM r.oP •WBTMIIWE*
NT- DAVID
vfrginië
h«»apcok«""
baai
100 km
tnuco
\m mx
rtrrstm
sr. wis
De rondreis van Chroestsjew door de
Ver, Staten heeft acht dagen geduurd.
In New York heeft hij, sprekend voor
de Ver. Naties, ontwapeningsvoorstel
len gedaan, die door de Amerikaanse
regering ernstig in overweging zullen
worden genomen. In Hollywood heeft
hij de filmwereld aan het werk gezien,
in Iowa heeft hij het boerenland be
keken, in Pittsburgh heeft hij met de
industrie- en zakenmensen gepraat.
Vele opzienbarende uitlatingen zijn
van hem opgetekénd. Chroestsjew is
een man gebleken, die een vurig tem
perament bezit. Zijn begeleider, Henry
Cabot Lodge, heeft geen gemakkelijke
gast aan hem gehad en de mannen van
de veiligheidsdienst evenmin.
Ooggetuigen hebben verklaard dat
het toestel moeite had met opstijgen.
Het was verscheidene mensen op hét
vliegveld opgevallen, dat de motoren
een vreemd geluid maakten.
Onmiddellijk na het neerstorten
spoedden zich auto's met reddings
materiaal, waaronder vrachtauto's vól
soldaten van een eenheid van de
luchtmacht, die op het vliegveld Bor-
deaux-Merignac gestationeerd is, naar
de plaats van de ramp. Men kon de
vlammen zien uitslaan boven de
bomen van het bos, waarin het toestel
neergekomen was.
Wrakstukken lagen over een groot
gebied verspreid. Het toestel had zich
een weg van honderd meter door het
bos gebaand. De reddingsploegen Wer
den in hun pogingen belemmerd door
het duister en het ontbreken van be
gaanbare wegen in het hos.
In de wachtkamer van het vlieg
veld kwam het tot verschrikkelijke
tonelen van' familieleden en' vrien
den.'Sommigen baden,, anderen braker
door-de omheining.om het veld heen
en spoedden zich naar het .brandende
toestel.
OP een terrein aan het einde van "de
Ogiersingel in. Rotterdam-Zuid
heeft de minister van Volkshuisvesting
en Bouwnijverheid, mr. J. van Aartseh,
de eerste paal geslagen voor een com
plete woningen, dat gebouwd wordt
volgens het systeem Dura-Coignet.
Op een normale fundering verrijzen
in Rotterdam, Schiedam, Vlaardingeh,
Maassluis, Ridderkerk en - Spijkenisse
volgens dit systeem drieduizend hui
zen, waarvan de wanden, trappen enz.
gevormd worden door beton-elementen,
die in een fabriek aan de Rotterdamse
Eemhaven worden gebouwd
EEN langgerekt hogedrukgebied
strekt zich uit van de poolstreken
via het zeegebied ten westen van
Scandinavië naar midden-Europa. In
het zuiden van Zweden kwam daar
bij de afgelopen nacht zes graden
vorst voor.
Boven Spanje bevindt zich in de
hogere luchtlagen een storing, die
vooral in het zuiden van Frankrijk
onweersbuien veroorzaakte. Hier en
daar viel meer dan 60 mm regen.
Ongeveer 500 kilometer ten wes
ten van Ierland is een actieve
oceaandepressie aangekomen. Na
aanvankelijk een oostelijke koers
gevolgd te hebben, begon de storing
vanochtend in noordelijke richting af
te buigen, zodat ze morgen bü IJs
land kan worden verwacht. Ze zal
daardoor niet veel invloed op het
weer in Nederland kunnen uit
oefenen.
De kans op regen is de komende
30 uur klein, terwijl er in de tempel
ratuur maar weinig verandering
komt. De wind kan morgen iets toe
nemen uit richtingen tussen zuid en
oost.
(Advertentie!
'i
