Meerderheid ruim 100 zetels in Lagerhuis
D
WINNAAR JUICHT
PAPOEAKRIJGERS DODEN
VROUWEN van VIJANDEN
lil?
Grote zege wekt
verbazing
NIEUWE AUTOWEG
UTRECHT-TWENTE
Tory-triomf gevierd
met liters thee
i^r u,m
Kerkbouwactie
Twee debutanten
Thuisblijvers"
adelig voor
socialisten
H
TER GELEGENHEID VAN K. LM.-JUBILEUM
Terwijl mannen op vredesmissie waren:
Loongrens W. en W.
op ƒ10.000?
VALS GERUCHT
AANLEIDING
TOT OVERVAL
1
'mm
fp
jssa-was»-
VRIJDAG 9 OKTOBER 1959
ZEVENTIENDE JAARGANG No. 4419
V
Directeur: H DE RUJG
V
J
Hoofdredacteur: Pt. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
E Britse verkiezingen liebben een onverwacht grote
conservatieve overwinning opgeleverd. Toen van
morgen de telling werd hervat waren 890 van de 630
kiesdistricten bekend en had de conservatieve partij 17 ze
tels op Labour veroverd. Aan de hand van deze uitslagen
voorspelt men een conservatieve meerderheid van meer dan
100 zetels in het nieuwe Lagerhuis, tegen 56 in het oude.
De zetelverdeling op grond van de nu bekende distrieten is:
conservatieven 207, een nettowinst van 17
Labour 180, een nettoverlies van 18
K_
J
y>
Onder de voet
Uitbuiting
Welvaart
Ballonnen
Zie verder pag. 3, ie kol.)
J. J. LINKER
LISSE
QTRIJDLUSTIGE MOEKOKOKRIJGERS hebben het afgelopen
weekeinde enkele tientallen leden van een vijandige stam ge
dood in de Nieuwguinese Baliemvallei.
Het bestuur van Nieuw-Guinea heeft moeten ingrijpen. Personen
die bij de overval zijn betrokken, zijn gearresteerd. Verder zijn pa-
troubles uitgezonden om verdere gevechten te verhinderen. De resi
dent van Hollandia is naar de Baliemvallei gereisd om een onderzoek
in te stellen.
Cricketwedstrijd
1
;lTpf
tis
fc
Kotlerdun:
«vilt* 4e Wtttutraai u relel
VZrl? i112 Po»lsiro No, 2«m8 w w
-'póstg^to U«M (i aiaea'
Klachtendienst 183(1—ia at reietoon iö25«b
Smitwes 13? Feiei mo sezaas
Thnms- ^ernDisstrsat 8» -lel 8S«1
't-Gravennase
Dordrecht:
Schiedam:
(Geldig tot zaterdagavond)
NACHTVORST
Op vele plaatsen nachtvorst.
Morgen zonnig en ongeveer dezelfde temperaturen als
vandaag. Zwakke tot matige wind tussen zuid en zuidoost.
Morgen: Zon op: 6.54 Maan op: 15.09
Onder: 18.00 Onder;
DE geldinzameling voor Kerkbouw,
zoals die van Ned. Hervormde
en Gereformeerde zijde op touw gezet
is, en het aanvankelijke resultaat
daarvan vormen een reden tot blijd
schap.
Van Hervormde zijde is men met
een actie bezig, gericht op het bijeen
brengen van 16 miljoen gulden. Die
actie wordt gevoerd over een tijdsbe
stek van enkele weken. Er is nu
reeds meer dan 3 miljoen binnen en
de actie komt eigenlijk nu pas goed
od £ang.
Van Gereformeerde zijde wilde men
in één keer door een kerkcollecte, die
verleden zondag is gehouden, 'n mil
joen op tafel brengen,
Op het moment dat we dit schrijven
Is het resultaat van rond 500 van de
800 gereformeerde kerken bekend.
Het miljoen is er al. En het zal als al
les bekend is, dus stellig behoorlijk
worden overschreden.
We mogen over deze dingen onz>
vreugde uitspreken. En dat niet al
leen omdat daardoor de kerkbouw ge
diend wordt, maar vooral, omdat hier
uit blijkt dat de leden der kerk be
reid blijken zulke grote sommen voor
de dienst van onzen Heer te geven
Dat is een schone zaak in een tijd
waarin er veel geklaagd wordt over
matheid en ingezonkenheid
ER is gevraagd om een werkelijk
offer, in verband met dat ge
vraagde miljoen. De S.S.K. heeft haar
zin gekregen. Maar wij vragen ons
wel af. of. uitzonderingen daargelaten,
hier nu sprake is geweest van een
werkelijk offer. Een werkelijk offer be
tékent dat men iets geeft en dat men
om dat te kunnen doen zichzelf dingen
ontzegt, die men heel graag wil.
Wij vragen ons af: Wie onzer heeft
zo gegeven? We hebben er met ver
scheidene mensen over gesproken. En
het bleek dat zij met wie wij spraken
voldoende bijdroegen om de actie te
doen slagen zonder dat zij daardoor
zichzelf tastbare beperkingen behoef
den op te leggen.
Het is duidelijk dat er onder ons
grote welvaart heerst. Want anders
kan dat zo niet. Die welvaart is troue
wens-" hi alleflei oprzichten1: ""dufdelij k
zichtbaar. Hoeveel wordt er week aan
week niet in de voetbalpool vergokt?
Da bestedingen in de consumptieve
sfeer zijn in vele gezinnen zeer groot.
ECLATANTE TORY-ZEGE
Labour's derde
nederlaag
m
successie
liberalen 3, een nettowinst van 1
Dit is de eerste maal dat een Britse politieke partij bij vier op
eenvolgende verkiezingen haar zeteltal vergroot en de derde achter
eenvolgende Tory-zege. Uit de cijfers blijkt, dat de conservatieve
aanhangers massaal zijn opgekomen en dat velen die anders op
Labour stemmen, zijn thuisgebleven.
JJET tens souiel voor de 65-
-1 jarige Macmillan als voor de
53-jarige Gaitskell de eerste
maal, dat zij als leider van hun
partij aan de verkiezingen deel
namen.
Macmillan werd in 1957, na
het aftreden van Sir Anthony
Friet:, leider van de conservatieve
partij, Gaitskell werd in 1955 na
het aftreden van Clement Attlee
tot' voorzitter van de Labour
partij gekozen.
Eaen heeft nu niet langer zit
ting ir. het parlement. Attlee is
Ud van hel Hogerhuis.
ET is derhalve goed ons twee din
gen te realiseren. Ten eerste dat
de Hervormde actie van de drie naar
de zestien miljoen moet en dat de
Gereformeerde actie in een tijdsbestek
van tien jaar 15 miljoen nodig heeft
voor 140 kerken. Het is gebleken dat
dit gemakkelijk kan.
In de tweede plaats is gebleken dat
we de problematiek van de Kerkbouw
aankunnen als de kerken het maar sa
men doen en niet de plaatselijke ker
ken ook hier misschien tal van uit
zonderingen daargelaten er alleen
voor moeten staan.
En dan zit er voor ons ook nog de
ze conclusie aan vast: Als we op een
zo verrassende en gemakkelijke wijze
het geld bijeen kunnen brengen dat er
voor de meeste mensen nog geen wer
kelijk offer aan te pas komt, mogen
we dan nog wel aan de Overheid sub
sidie voor Kerkbouw vragen? We be
grijpen dat individuele kerken die er
alleen voor stonden dat wel eens an
ders hebben gezien. Maar als we het
«amen doen, hoeft de overheid geen
geld in de tempelschatkist te werpen.
Moet dat voor het Kerkvolk niet een
erezaak zijn?
Reeds bij de eerste uitslagen die
binnenkwamen' gaven de elektronisch^
rekenmachincs. die dei- gjcote persbtt;,
reaus en de Britse televisie gébruiken,
de voorspelling,' dat de conservatieven
een grote overwinning hadden be
haald. De daarop volgende resultaten
bevestigden deze voorspelling „en om
twee uur vannacht, toen nog minder
dun de helft van het totaal aantal kies
districten bekend was, gaf Labour-
leider Gaitskeil toe, dat zijn partij ver
loren had. „Natuurlijk zijn wij diep
teleurgesteld", zo zei hij, „doch het
Is de wü van het volk en die aan
vaarden wij".
Morgan Philips, de secretaris van de
Labourpartij, verklaarde op dat ogen
blik. dat hij een conservatieve meer
derheid van 106 zetels verwachtte.
Premier Macmillan, die door zün op
getogen aanhangers ptjna onder de
(Advertentie)
voet werd gelopen, toen hij met zijn
vrouw op het juichende hoofdkwartier
arriveerde, verklaarde voor de tele
visie, dat de uitslag de positie van
Engeland op de komende topconfe
rentie zal versterken. Engeland kan zijn
rol in de wereldpolitiek niet spelen
met een regering aie slechts op een
kleine meerderheid in het parlement
steunt.
„Er bestaat hoop op een "opklaring
aan de hemel der buitenlandse politiek
en het Britse volk' heeft het raadzaam
geacht de toekomstige onderhandelin
gen, aan. mü en mijn. collega's,,toe te
vertrouwen."' zo verklaarde hij. Met
typisch Britse „onderwaardering"
voegde hij eraan toe: „Het is tamelijk
goed gegaan."
Lord Hailsham, de voorzitter van de
conservatieve party, verklaarde te ge
loven dat de overwinning te danken
is aan het feit, dat de „Labourpartij in
de loop van de verkiezingscampagne
heeft getoond geen verantwoordelijk
heidsgevoel te bezitten op het gebied
van de openbare financiën."
Morgan Phillips, secretaris-gene-
raal van de Labourpartij, meende
van zijn kant echter dat de conser
vatieven hun overwinning te dan
ken hadden aan uitbuiting van het
financiële aspect, d.w.z. de kosten
die de uitvoering van het Labour-
program met zich mee zou brengen.
Hij geloofde, dat de kiezers vrij snel
zouden bemerken dat zij zich vergist
hebben. Phillips voorspelde een ver
hoging van .het disconto en oplegging
van invoercontrole, die tot inflatie zou
leiden.
De conservatieven hebben er bij de
verkiezingscampagne voornamelijk op
gewezen dat zij het land welvaart heb
ben gebracht en dat premier Macmil
lan op internationaal gebied de huidige
dooi in de koude oorlog met de Sowjet-
Unie heeft veroorzaakt.
Labour had de kiezers verhoging van
ouderdomspensioenen beloofd. als
mede opheffing van omzetbelasting op
huishoudelijke artikelen, hernationa
lisatie van de staalindustrie en. een
zijdig afzien van kernwapenproeven.
Uit de eerste uitslagen die donderdag
avond uit de bus kwamen bleek, dat
het zuiden van Engeland in meerder
heid voor de conservatieven had ge
stemd. De marginale districten in Lon
den en andere districten in het zuiden
vielen stuk voor stuk aan de conser
vatieven toe.
Labour had toen nog hoop, omdat
de eerste uitslagen uit het noorden en
met name uit het industriële Lan
cashire, duidden op versterking van
de Labouraanhang. Toen echter ook in
noordelijke districten, de conservatie
ven. versterkt uit de strijd bleken te
komen, verdween deze hoop.
Naarmate de conservatieve successen
^J\EN juichende Macmillan na
het
bekend worden van de conserva
tieve verkiezingszege. Rechts mevrouw
■Macmillan.
en
De Amerikaans-Nederlandse lucht
vaartonderhandelingen over landings
rechten voor de KLM in de Verenigde
Staten zullen op 8 december te Wash
ington worden hervat.
(Van een onzer verslaggevers)
Aan de voet van de hoogste toren van
het land, de Utrechtse Dom, stonden
gistermiddag honderden mensen toe
te zien hoe tien toekomstvoorspellin
gen voor de luchtvaart werden inge
metseld.
De kleinzoon van de president-direc
teur van de jubilerende KLM, I. A.
Aler, de elfjarige Alphonse Peter
Bakker sjouwde de zilverkleurige
koker met daarin de gedachten van
koning Leopold van België, delta
werker Jan Bruggeman en zeven an
deren een trapje op naar de hoog
gelegen nis, aangebracht in het eeu
wenoude tufstenen muurwerk van de
toren. (Zie foto).
Geassisteerd door de jonge metselaar
in dienst van de gemeente Utrecht,
de 27-jarige Antonius Maria van den
Belt en een leerling van de KLM-
bedrijfsschool, de 16-jarige Alex van
Hemert zette hij de koker op zijn
plaats, waarna een koperen plaat het
metselwerk afdekte. Op de plaat
staat te lezen dat de op 8 oktober
1959 ingemetselde koker geopend
De eerste reactie op de Britse stem
busuitslag was er eën van tevreden
heid. De conservatieve overwinning
garandeert de continuïteit van. de
Britse politiek, hetgeen belangrijk
wordt geacht met het oog op de ko
mende onderhandelingen met de
Sowjet-Unie. De eerste commentaren
uit Parijs en Bonn zijn van gelijke
strekking, President Eisenhower, die
van vakantie in Californië in Wash
ington is teruggekeerd, heeft in het
Witte Huis met grote belangstelling de
binnenkomende verkiezingsuitslagen
gevolgd.
De uitslagen verwekten in Washing
ton enige verrassing, aangezien alge
meen een nek-aan-nekrace was ver
wacht.
De Britse conservatieve bladen ver
schenen vanmorgen met jubelende
commentaren.
De Daily Telegraph meent, dat de
nederlaag van de Labourpartij zo dra
matisch is, dat de toekomst van deze
partij in het geding is.
Het Labourblad Daily Herald twij
felt niet aan de conservatieve over
winning, doch de grootste schok is
volgens het blad de herleving van de
liberalen.
Advertentie)
PRiir ELEKTRISCHE 2WAK-
Cl\l 1V STROOM ONDERDEKEN
Alleenverkoop voor Nederland:
HEEREWEG 7 - TEL. 02530-3185
Utivocrigc prospectus op aanvraag
gfalis verkrijgbaar.
(Van epn onzer verslaggevers)
Staatssecretaris Roolvink heeft da
Sociale Verzekeringsraad advies ge
vraagd over de mogelijkheid de loon
grens voor de wachtgeld- en werkloos
heidsverzekering op 10.000 te, bren
gen. Momenteel is deze loongrens
f 6.900. Dé Sociaal-Economische' Raad
heeft destijds in een meerderheids-
advies voorgesteld de loongrens ge
heel af te schaffen. De regering voelt
hier blijkens de adviesaanvrage van de
staatssecretaris niets voor.
(Advertentie)
Vraagt onze folder i „Inventum brengt,
warmte ia uw leven" bij uw handelaar
bij Inventum. Bilthoven
moet worden op 7 oktober van het
jaar 2000.
Tijdens deze plechtigheid cirkelde een
Fokker F 7a het toestel dat in
1924 de eerste vlucht haar Batavia
maakte om het gebouw.
Voor de drie jonge mensen die bij de
plechtigheid waren betrokken, had
de heer Aler een geschenk meege
bracht: een model van de nieuwste
KLM-toestellen, Ook de Utrechtse
burgemeester De Ranitz had een ver
rassing: een met indrukwekkende
Iakstempels versierd ducument van
de gemeente Utrecht waarin het
voorrecht werd geschonken om op
7 oktober 2000 aanwezig te zijn bij de
opening van de koker.
Uit een donderdag in Den Haag
ontvangen telegram van het bestuur
in Hollandia blijkt de volgende toe
dracht van het gebeurde:
Tegen het einde van de vorige week
King onder de groep Moekoko's. die
dichtbij de bestuurspost in de Baliem
vallei woont, het geruent dat een van
baar hoofden tezamen met een aantal
vrouwen op doorreis naar het zuiden
van de vallei door leden van de Aso-
lokowals zou zijn vermoord.
Het is volgens de autoriteiten in Hol
landia niet uitgesloten, dat dit gerucht
door een aantal Moekokokrijgers, die
ontevreden waren over de vrede die
het bestuur in het gebied tot stand
gebracht heeft, verzonnen was, met het
doel de strijd weer te laten ontbranden.
In ieder geval is achteraf gebleken dat
het gerucht onwaar was.
Gebruikmakend van de omstandig
heid dat de bestuurscontroleur op dit
tijdstip op rondreis was om de vrede
te bestendigen tussen de Asolokowals
en de Wettipo-Heselo's, verder in het
zuiden, trok een groep Moekoko's
naar het Asolokowalsgebied en dood
de een aantal vrouwen en kinderen.
De overvallers hadden hierbij vrij
spel, daar het grootste gedeelte van
de Asolokowal-mannen naar net
Wettipo-Heselogebied was vertrok
ken in verband met de vredespogin
gen van de controleur.
De Asolokowals wreekten zich bij
het vernemen van de moord door een
aantal Moekoko's te doden. Hoewel het
nog te vroeg is om uit de verwarde
geruchten en berichten op te maken
hoeveel doden bij deze ongeregeldheden
zijn gevallen, wordt het aantal slacht
offers gesteld op enkele tientallen.
President Eisenhower is donderdagmid
dag na een vakantie van een week
in Palm Springs, Californië, naar
Washington teruggekeerd. De droge
woestünlueht heeft een gunstige in
vloed gehad op zijn hardnekkige
verkoudheid.
De plannen voor de aanleg van een
nieuwe autosnelweg UtrechtAmers
foortTwente zün reeds ver gevor
derd- Men hoopt deze weg over acht a
tien jaar gereed te hebben. Dit heeft
de burgemeester van Hengelo, rnr. R,
J. J. Lambooy, meegedeeld tijdens een
bijeenkomst in het stadhuis van Osna-
brüek, van Nederlandse en Duitse bur
gemeesters, vertegenwoordigers van
Duitse landsregeringen en het handels-
en bedrijfsleven.
Aan de hand van cijfers toonde mr
Lambooy aan, dat enerzijds de weg op
Nederlands gebied zeer belangrijk zal
worden voor het nationale verkeer,
maar anderzijds ook van grote inter
nationale betekenis kan zijn, als op
Duits gebied aansluiting kan worden
verkregen op het Duitse net van „Auto-
hahnen".
Een belangengemeenschap, gevormd
door Nederlandse en Duitse steden, Is
op deze bijeenkomst voor het eerst in
de openbaarheid getreden Deze belan
gengemeenschap heeft ten doel te stre
ven naar verwezenlijking van de E
(Europa)-8 weg (LondenHoek van
HollandUtrechtDeventerHengelo
OsnabrückHannover—Berlijn).
JORGE Britse conservatieven
hebben vannacht ziitdrvkking
gegeven aan hun vreugde door te
dansen in de fontein op Trafalgar
Square. De politie liet dit en andere
vreugde-uitingen op het stampvolle
plein rustig begaan. Een trompet
blazer klom naar het hoogste bek
ken van de fontein en speelde voor
de geheel geklede jongelui, die in
het water onder hem rondplasten.
Andere feestgangers klommen op
de vier grote beelden aan de voet
van het standbeeld van Lord
Nelson op hetzelfde plein.
Vergeefs poogde de politie om
Piccadilly Circus voor het verkeer
open te houden. Kort na elf uur
werd dit grote verkeersknooppunt
afgesloten en het verkeer omge
leid. Tientallen ballonnen hingen
boven het standbeeld van Eros, dat
tussen latten was gezet om het
tegen een overmaat van enthousias
me te beschermen.
In het hoofdkwartier van de
Tories „ging het echter zo Engels
toe als bij een cricketwedstrijd.
Er werd gejuicht, maar niet te
luid.
Men was verheugd, maar nie
mand verloor zijn hoofd.
Er was thee, bij liters en liters
Dit alles vormde de wijze, waar
op de conservatieven in hun
eigen stijl een verkiezingsover
winning vierden, die met het uur
groter werd.
Men kon onmiddellijk waar
nemen op welk ogenblik de twij
fel met betrekking tot de over
winning werd begraven. Dat was te
middernacht, toen de conservatieve
kandidaat in Reading, Ian Mikardo,
de ondervoorzitter van de Labour
partij, van zijn zetel wipte.
Onmiddellijk werd een enorme
theewagen de grote zaal binnen ge
reden en ah één man gingen de
conservatieven in de rij staan om
een verkwikkend kopje op de zege
te drinken.
tl
kz.S;
