Bezitsvorming
Commissies spreiding hoger
onderwijs adviseren:
I Vorstin in Eindhoven
Minderheid: academie in Enschede
Na West-top
extra Navo-
bij eenkomst
Resolutie in parlement:
Hijs PANAMESE vlag
haren kanaa
Toto-prijzen niet
meer dan
25.000.-
Paarl
Jiroestsjew
es
Sint u)il ezel
schenken
-pmss;.
i
mmsimm
Veenbes: meest gevreesd*
vrucht in Amerika
RAMP VOOR
KWEKERS
m
Noodtoestand dreigt
in Friesland
Amerika: beëindig
opruiing
UITBREIDINGEN IN
ANDERE PLAATSEN
P
„Top" pas in zomer?
Rustig weer
Hf
Echtpaar gedood bij
botsing in Frankrijk
Nota over toerisme
Gemiddeld ruim 6500 werklozen:
Leider van Indische
communisten t
kritiseert TSJ0E
r
NA WAARSCHUWING VOOR KANKER
WOENSDAG 11 NOVEMBER 1959
ZEVENTIENDE JAARGANG No. 4447
Jk
Directeur: H. DE RUIG
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT.
derwijs en Spreiding Technisch Hoger Onderw
vast in een gezamenlijk rapport aan minister C;
De voorzieningen die in verband met de bev>
kingsgroei en de te verwachten grotere vraag na
academici voor het hoger onderwijs in de naa.
toekomst noodzakelijk zijn, vereisen een gezaim*
lijke investering van f412 miljoen.
.r-^ê&MTAAL Wt/Moetum
Opdracht
Voorstel van regering
Hl
Zie ook pag. 3)
Da* móét kunnen
i i||fjgpi
JgtijP
Cranberry-cultuur
Stand kerkbouwactie
Rotterdam: Witte de Withstraat 25 - Telef. 115700 (4 Li
Poetbus 1112 - Postgiro No. 424518.
Gouda: Ridder van Catsweg 144 redactie telefoon 2867
Abonnementsprijs 81 cent per week, ƒ2,65 per maand
7,80 per kwartaal. Losse nummers 15 cent
Verschijnt dagelijks
(Geldig tot woensdagavond)
ONBESTENDIG.
Half tot zwaarbewolkt met enkele buien. Zwakke tot
matige wind tussen zuidwest en zuidoost. Weinig ver*
andering in temperatuur. t'
Morgen: Zon op: 7.53 Maan op; 15.57
onder: 16.55 onder: 4.30
p E regering heeft bij de Tweede
U Kamer een nota ingediend, waar
in zij de hoofdlijnen van het door haar
te voeren bezitsvormingsbeleid heeft
uiteengezet.
De maatregelen, die de regering
denkt te nemen, zullen pas worden
geconcretiseerd, wanneer over de nota
in de Tweede Kamer is gedebatteerd.
Ook bij het bewandelen van de weg
der bezitsvorming wenst de regering
een goed werkend gemeen overleg
met de Staten-Generaal. De zaak zel
ve geeft aanleiding tot het maken van
enige opmerkingen. Stimulerende
maatregelen om het steeds groter
wordende nationale bezit te spreiden
over grote groepen der bevolking,
worden met name in protestantse en
r-k. kring reeds lang wenselijk ge
acht.
„Persoonlijk duurzaam bezit vorm
voor de mens een raiddel uiter
aard naast vele andere middelen -
om persoonlijke verantwoordelijkheid
te dragen met betrekking tot zich
zelt, zijn gezin, zijn medemens," zo
zegt de regering in haar nota.
Deze stelling is niet nieuw. Zij is
ook de achtergrond van de activitei
ten van de christelijke politieke par
tijen en de christelijk-sociale bewe
ging om tot bezitsvorming in brede
kring te komen.
EEDS op 30 april 1897 heeft dr.
•K. Kuyper in het Utrechtse „Tivoli*
tijdens een deputatenvergadering van
de AJt.-partij op de betekenis van
het persoonlijk bezit gewezen. Kuy
per zei toen:
„Eigendom, van hoe bescheiden af
meting ook, is voor alle geestelijk
verweer van onze burgervrijheid prim
ordiale eisch" Kuyper meende voorts,
dat de beloning van de arbeid zoda
nig moest zijn, „dat een ieder voor
sich en de zijnen kleed en dekke dien
de te- hebben en een sobere maaltijd
moest kunnen aanrichten" en „voorts
moet hij in staat zijn zijn kinderen
op te voeden, Gods kerk te helpen in
stand houden en bij ziekte en op den
ouden dag te kunnen rondkomen van
wat in betere dagen is weggelegd.
Ook voor de--activiteiten van—-hel
christelijk volksdeel achtte Kuyper 't
persoonlijk eigendom van belang:
„Alle 'christelijke actie wordt de slag
pen uitgetrokken als ge sociaal de
breedste klasse bindt."
Wat Knyper aan argumenten naar
voren bracht, geldt vandaag nog. De
regering heeft dat begrepen. Ook zij
voert aan, dat dat persoonlijk duur
zaam bezit voor de mens een middel
vormt „om persoonlijke verantwoor
delijkheid te dragen met betrekking
tot zichzelf, zijn gezin en zijn mede
mens."
Universiteit in
Deventer.
(derde) T. H. in de IJmond
GAAN we dus met de visie van de
regering op de noodzakelijkheid
van de bezitsvorming akkoord, ook de
in de nota aangekondigde maatrege
len kannen voor zover daarover al
thans nu een oordeel is te vellen
onze instemming hebben.
De algemene spaarregeling is zo
danig, dat er inderdaad voor brede
kring perspectieven worden geopend.
De bijzondere faciliteiten, die de re
gering denkt te geven aan speciaal
met het oog op de bezitsvorming op
te richten beleggingsmaatschappijen
zullen stimulerend werken op de ac
tiviteiten van werknemers en werk
gèvérs om de bezitsvorming in de
juiste banen te leiden.
•In de kring van het Convent der
Christelijk-Sociale organisaties is de
oprichting van een als door de rege
ring bedoelde beleggingsmaatschap
pij al lang in overweging. Verwezen
lijking van de plannen stuitte tot op
heden af op moeilijkheden van fisca
le aard.
De regering is voornemens die fis
cale belemmeringen thans op te rui
men. Zij wenst ook hier geen sta-in-
de-weg te zijn bij de samenwerking
tussen werkgevers en werknemers.
Onze eerste indruk van het bezits-
vormingsbeleid is dan ook gunstig.
De ministers van Buitenlandse Za
ken van de landen die bij d* Noord-
atlantische verdragsorganisatie zijn
aangesloten, houden op 22 december
een speciale bijeenkomst voor het aan
horen van een verslag over de Weste-
rtke topconferentie die op 19 decem
ber begint.
Dit is dinsdag door een woordvoer
der van de NAVO te Parijs meege
deeld. De NAVO-ministers komen voor
hun normale zitting in Parijs bijeen
op 15. 16 en 17 december. Tot een
extra-bijeenkomst werd dinsdag be
sloten door de permanente NAVO-
raad onder voorzitterschap van se-
eretaris-generaal Spaak.
(Van onze parlementaire redacteur)
OTET OOSTEN VAN HET LAND zal in 15HS2 een
I universiteit moeten krijgen. De oprichting van
een derde teehnische hogeschool is noodzakelijk.
Deze zal in 1084 in de omgeving van de mond van
het Noordzeekanaal moeten worden geopend.
Dit stellen de commissies Spreiding Hoger On
maïs
tMMKKKW
ï::j>$00&rtz*t>kari
'"i -•*
.'■.'vip.
Jiöspj
Ovtrijssel^l
3-400
DfcvfeNTSR
AWSTEIDiK
Ü80Q0
LEIOEN
'm*ias!s
üw —«naiw
sas
NIJJfESEI
J1LBSRC
Bcsftonde
universiteiten
Niet/we vestiging
Aantal studenten
in 1959
168000i
usmsm
tn 1980
In de Nationale Vergadering van Pa
nama Is een resolutie aangenomen,
waarin de volksveri-genwoordlging zijn
vastbeslotenheid uitspreekt om de Pa
namese vlag te hijsen boven de zone
van het Panamakanaal, thans nog Ame
rikaans gebied.
Voor het eerst sinds de ongeregeld
heden van vorige week dinsdag zijn
Amerikaanse burgers en militairen
er zijn er 22.000 in de Kanaalzone
weer in Panama City gesignaleerd. De
Amerikaanse autoriteiten hebben de
belemmeringen op de bewegingsvrij
heid van hun ondergeschikten voor een
belangrijk deel opgeheven, maar een
avondklok blijft bestaan."
Amerika heeft een beroep gedaan op
Panama een einde te maken „aan op
hitsende beweringen in het openbaar",
die voortvloeien uit de incidenten van
3 en 4 november tegen Amerika.
De Amerikaanse onderstaatssecreta
ris voor Latijns-Amerika, Rubottom,
heeft de Panamese zaakgelastigde in
Washington Morgan-Morales ontboden
en erop gewezen, dat het optreden van
de menigte en in het bijzonder de
schending van de Amerikaanse vlag bü
de Amerikaanse ambassade „de normen
van beleefdheid, die gewoonlijk be
staan tussen landen die vriendschappe
lijke betrekkingen onderhouden, te
buiten gaan".
De Amerikaanse regering zegt over
bewijzen, te beschikken dat de Pana
mese petitie op 3 november per radio
opdracht krfeeg niet naar het gebouw
van de Amerikaanse ambassade te
gaan. Na incidenten met Amerikaanse
mariniers haaide een woedende me
nigte voor het ambassadegebouw een
Amerikaanse vlag naar beneden.
Deze opdracht zou op de Amerikaan
se ambassade zijn opgevangen. Voorts
(Van onze parlementsredactie)
Hef wetsontwerp tot wijziging van
de loterij wet dat binnenkort bij de
Tweede Kamer zal worden Ingediend,
zal vrijwel overeenkomen met het
voorontwerp van de commissie-Wiar-
da, nu ruim een jaar geleden gereed
gekomen. Een afwijking van belanga is
de prijsiimiet, die op 25.000 gulden
zal worden gesteld. De commissie-
Wiarda had 50.000 gulden toelaatbaar
geoordeeld, In een afzonderlijk wets
ontwerp zal de volksvertegenwoordi
ging worden voorgesteld, 20 prosent
belasting te doen heffen op alle soor
ten loterijen. Het percentage voor de
Staatsloterij, thans 15, zal dan dus tnet
5 procent worden verhoogd. Wordt dit
voorstel aangenomen, dan is de heffing
van inkomstenbelasting op geldprij
zen van de baan.
zou de Amerikaanse regering beschik
ken over een geschreven memorandum
van gelijke strekking dat een Paname
se agent „verloor", aldus is van goed
ingelichte zijde in Washington verno
men".
OVER de plaats van de universiteit die in hei
oosten van het land moet komen, bestaat
geen eenstemmigheid in de commissies. De meer
derheid wenst deze universiteit gevestigd te zien
in Deventer. Een minderheid meent dat het land
goed Drïenerlo bij Enschede de meest geschikte
plaats van vestiging is.
In elk geval zal deze al in 1962 te openen oos
telijke universiteit moeten omvatten: een tech
nische faculteit voor de studie van werktuig
bouwkunde, de elektrotechniek en de scheikun
dige technologie, faculteiten voor de rechtsge
leerdheid en de economische wetenschappen en
een studiemogeiökheid voor sociologie en oplei
ding tot aan het kandidaatsexamen voor wiskun
de. natuurkunde en scheikunde (met mogelijk
heid tot uitgroei tot volledige opleidingen).
Verder stellen de commissies voor:
1. Uitbreiding van de Technische
Hogeschool in Eindhoven in 1960-
1961 Aet opleidingen in de theore
tische wiskunde, theoretische na
tuurkunde, theoretische scheikun
de:
2. Uitbreiding van de R.K. Universi
teif te Nijmegen met een sectie
voor de tandheelkundige studie
- aan de medische faculteit (nood
zakelijk in 1960).
3. Verdubbeling .yan de capaciteit
"'yin de 'tandheëlküfidigfe" öpïeiAmg
aan de Rijksuniversiteit'iri Gronin
gen (in 1961).
C. Uitbreiding in 1961 van de Rijks
universiteit in Leiden met een eco
nomische faculteit en een algeme
ne baccalaureaatsopleiding.
5. Uitbreiding van de Ned. Econo
mische Hogeschool te Rotterdam
met een juridische faculteit (voor
zover deze noodzakelijk is met het
oog op de studie der belastingwe
tenschappen) en een opleiding in de
sociologie (voor zover dit gewenst
's in verband met de instelling
van een studierichting „bestuurs
wetenschappen".
half maart
in Parijs
Dinsdagavond rijn opnieuw onlusten
uitgebroken in Paarl in de Zuidafri-
kaanse Kaapprovincie. Een grote me
nigte Afrikanen bekogelde auto's van
Europeanen en plunderde verscheide
ne winkels, waarvan er een in brand
werd gestoken. De relletjes vloeiden
voort uit nieuwe demonstraties tegen
de verbanning van de nieLblanke
Zuidafrikaanse vakbondsleidster, me
vrouw Mafekeng naar Vrijburg door
de Zuidafrikaanse regering.
De ongeregeldheden vonden plaats
niettegenstaande het feit, dat drie
pantserauto's voortdurend door de stra
ten patrouilleerden.
Later wist de politie echter de dui
zenden met stenen en knuppels be
wapende Afrikanen te verspreiden. Er
.werden verscheidene arrestaties ver
bij niet van de vuurwapens gebruik
richt. De politiemannen schijnen hier-
te hebben gemaakt.
Wel heeft een Europees burger gis
te' >nd pistoolschoten op een menigte
Af„;v--e- afgevuurd. Het is nog niet
bekend, of hierdoor slachtoffers zijn
gevallen.
De blanke inwoners van Paarl heb
ben gisteren de plaatselijke wapen
en munitiewinkel geheel Jeeggekocht
'Er zijn gisteravond opnieuw politie-
versterkingen naar Paarl gezonden.
Omtrent de verblijfplaats van me
vrouw Mafekeng tast men nog steeds
in het duister. Zij is wel uit Paarl ver
trokken, maar niet in haar verban
ningsoord aangekomen.
Het tussen IJsland en Noorwegen
gelegen gebied van lagedruk is sinds
gisteren ongeveer 15 mb opgevuld,
maar heeft zich tegelijkertijd in zui
delijke richting nog Iets uitgebreid.
Het is geheel gevuld met onstabiele
polaire lucht, waardoor zowel in En
geland als in onze kustprovincies
flinke buien zijn voorgekomen. Daar
bij kwamen hagel en onweer voor
Langs het boven West-Duitsland en
Frankrijk gelegen koufront kwamen
enkele storingen tot ontwikkeling,
die naar het noorden bewegen. Het
regengebied van een van deze sto
ringen bereikte vanochtend ons land.
Ook in Noord-Italië regende het van
morgen ais gevolg van de aanwezig
heid van een storing in de hogere
luchtlagen.
Een ten noorden van de Azoren
gelegen depressie trekt met grote
snelheid in de richting van de Pyre
neeën. Deze depressie zal waar
schijnlijk in diepte toenemen waar
door in onze omgeving de wind de
neiging heeft naar zuidoost tot oost
te krimpen. De windkracht blijft
morgen echter nog gering. In het
temperatuurverloop komt weinig
verandering.
SINT heeft TROUW verzocht het
hoogtepunt van de feestelijk
heden voor 2000 kinder en-in-de-
schaduw te projecteren in Er-
melo. Behalve de 1500 pakjes die
er voor evenveel kinderen in de
beide stichtingen Groot Emaus
en 's Heerenloo Lozenoord
moeten komenmoet er ook een
ezel komen.
Een levensgrote ezel, die
voor een ezelwagentje zal wor
den gespannen, hét gemeen
schappelijk geschenk voor 's Hee
renloo. Zwarte Piet zal als ken
ner van viervoeters het dier bij
het bit houden. De kinderen gaan
nu al aan de slag om lekkere
hapjes voor vriend Ie-aa te ver
zamelen. Zij mogen niet teleur
worden gesteld.
'Voor de aankoop van een
makke, gezonde ezel is geld no
dig.
U kunt meehelpen dit „leven
dige" geschenk voor kinderen,
die nimmer een eigen „thuis" zul
len kennen, te bewerkstelligen.
Zendt ons uw gift via giro
4 12 7 3 9, dan wel via De
Twentse Bank Amsterdam of per
postwissel.
U begrijpt het, die ezel is een
extra verrassing van de Sint.
Daarnaast blijft het pakje
HOOFDZAAK. Speelgoed en
nuttige geschenken (ook voor
oudere kinderen) zende men aan"
Sint Nicolaasactie dagblad Trouw
„Voor 2000 kinderen" Post
bus 859 Amsterdam.
Grauwtje voor
5 december!
De Russische premier Chroestsjew aal
op 15 maart van het volgend jaar
in Parijs arriveren, aldus heeft de
Franse president dé Gaulle gis
teren op een persconferentie mee'
gedeeld. ff;
De Gaulle zei dat de Russische
premier „indien bij het wenst tót
het einde van de maand" in Frank
rijk zal blijven.
Hij zei, dat er tekenen zijn, dat de
Sowjet-Unie een werkelijke poging
doet de spanningen in de wereld te
verminderen.
„Na jaren van internationale spanning,
schijnt het, dat de Sowjet-Unie
thans minder druk uitoefent."
„Ik zinspeel op het feit. dat Moskou
op het ogenblik vermijdt olie op
het vuur te gooien tn bepaalde
moeilijke gevallen het Midden
oosten, India, Laos, Afrika, Mid-
den-Amerika bij voorbeeld."
De westelijke pers schrijft vandaag
dat eefi topconferentie van'Oost en
West wel niet voor de zomer van
volgend jaar xal worden gehouden.
Diplomatieke kringen in Londen me
nen te weten dat premier Macmilian
de hoop op een topconferentie bin
nen een half jaar heeft laten varen.
In Londen kaaimen begrip hebben
WBWff
jen vahTtetrspiwneè
staatshoofd, vóór een topconferentie
evenals Eisenhower en Macmilian
een ontmoeting onder vier ogen te
hebben met de Russische premier.
Maar men meent ook vrij zeker te
weten dat de Gaulle de topconferen
tie wil uitstellen, tot in de Sahara
een Franse atoombom tot ontplof
fing is gebracht.
Dé Gaulle zei gisteren op rijn pers
conferentie over de Franse atoom
bom: Door zichzelf met een nuclair
wapen uit te rusten bevordert
Frankrijk het evenwicht in de we
reld. Indien de Ver. Naties erin sla
gen een einde te maken aan het ge
vaar, zal Frankrijk onmiddellijk,
zonder aarzelen, de desbetreffende
internationale overeenkomst in toe
passing brengen, aldus de Gaulle.
V F- jï-
r,% s v
v - V
v
Een Nederlands echtpaar is dinsdag
in Macon (Frankrijk) om bet leven
gekomen bij een botsing tussen een
Nederlandse personenauto en een
zware Franse vrachtwagen.
Het waren de heer en mevrouw B.
uit Den Haag, die resp. 44 en 40 jaar
oud warén.
Zij overleden tijdens het vervoer naar
een ziekenhuis.
(Van een onzer verslaggevers)
De stand van de hervormde kerk
bouwactie was vandaag 7J940.54Ö.
Sinds gisteren kwam er dus ƒ85.000
bij.
In Nederland bestaat ook een Cran
berry-cultuur, nJL op Terschelling en
Vlieland. Van de rijde van de drie
kwekeryen op deze eilanden is- mee
gedeeld, dat in Nederland noch orga
nische. noch kunstmest wordt toege
past en dat er geen ziektebestrijding
met chemische middelen plaatsvindt,
zoals in Amerika. I
E EN fcrdetfep leidde gisterenko-
■ijnliana rond over/
toonsteffiS BB
de patiënïeiLvan de rijkspsyihli;
sche Inrichting in,het
Woeusel te Eindhoven - rife
t>v4hëraple vervaardigd
- vorztin heeft zich gisteren
laten voorlichten over hei
deze inriehtmg," waarophet og
900 mannen en vrouwen
gesteld.. '.-l'vf.:.../;;'
's Middags bekocht de Koningin
Eindhoven; dé rij- én
van 'de Kask Landmacht. Zü:
er M, het zogenaamde
en «en. demonstratie met rups-,
wielvoertuigen.
(Van onze parlementaire redacteur)
Staatssecretaris Veldkamp heeft de
Tweede Kamer toegezegd, dat hij zijn
visie met betrekking tot de ontwikke
ling van het toerisme in een nota zal
vastleggen en deze zo spoedig mogelijk
aan de Kamer zal aanbieden.
De bezorgdheid van het Amerikaanse ministerie van Gezandheid om.
de bevolking te beschermen tegen kanker heeft; de kwekers en verwer
kers van veenbessen (en niet aardbeien, zoals eerst werd gemeld) in
Amerika tot wanhoop gebracht.
honderdtal inspecteurs en - lestig
scheikundigen zijn in de voornaamste
cranberrystaten (Massachusetts,
Wisconsin, Oregon en, Washing
ton) aan het werk gegaan om uit
te maken welk deel. van de oogst
(van dreg. 100 miljoen kilogram):
besmet is.
De vice-gouvemeur van Wiscon
sin, Nash» die een der grootste pro
ducenten van cranberries iti deze
staat is, heeft reeds in het openbaar
het aftreden van de minister .yan
Gezondheid geëist. Een andere grote
jamfabrikant verklaarde dinsdag
dat. het congres de producenten,: in
Massachusetts, Wisconsin, Oregon
en Washington een schadeloosstel
ling van ITO miljoen, dollar móet
toekennen. "T'v
En intussen verdwijnen de pot
ten met cranberry-jam uit de eta
lages van de winkels. De grote win-
kelmaatschappy „A en.P" heeft zijn
•4000 filialen in het gehele land op-
dracht gegeven- geen enkele veen
bes meer te verkopen.
De minister van Gezondheid,
Fleming, heeft n.l. bekendgemaakt
dat1 de veenbessen (cranberries)
besmet zijn door chemische produk-
ten die kanker kunnen verwekken.
De Amerikaanse kranten publice
ren deze waarschuwing in grote op
maak onder koppen als: „Koopt
geen cranberries". De industrie is
wanhopig en vreest een schade van
miljoenen dollars, hetgeen begrij
pelijk is als men bedenkt dat veen-
bessenjam een traditionele lekker
nij op de Amerikaanse eettafels is
op „Thanksgivings day" (eind no
vember) en met Kerstmis. Per jaar
wordt voor een. 50-miljoen doUar
aan veenbessen jam omgezet. Een
(Van onze correspondent)
IN de vergadering van de provin
ciale staten van Friesland heeft
de heer A. de Vries A.R.) dinsdag
vragen aan de gedeputeerde staten ge
steld over de noodtoestand, welke lang
zamerhand dreigt te ontstaan In de
werkgelegenheid In deae provincie.
Er stonden dit jaar per maand ge
middeld 6513 werklozen ingeschreven
bi) de Friese arbeidsbureaus, van wie
gemiddeld slechts 2544, dus nog geen
40%, te werk gesteld zijn op aanvul
lende werken.
De heer De Vries vroeg gedeputeer
den om al het mogelijke te doen om zo
spoedig mogelijk ue tewerkstellinga-
tnogelijkheid op aanvullend werk zo
hoog mogelijk op te voeren en verder
verzocht hij hem in te lichten over het
aantal werkloze arbeiders, dat ten ge
volge van het tekort aan werkgelegen
heid nu al en in de naaste toekomst
aanwezig is op de gemeentelijke sociale
diensten «i dus niet meer vallen onder
de wettelijke wachtgeld- en werkloos
heidsverzekering.
Spr. vroeg ook welk beleid de gede
puteerden op korte termen willen voe
ren en of de openstelling van een groot
aantal aanvullende werken binnen af
zienbare tijd mogriijk is.
De leider van de Indische commu
nistische partii. Mirajkar, heeft-, verty
ktaard, dat premier Tsjoe En-lai vttï
communistisch-China heeft gefaald
goede verstandhouding te scheppen,
die noodzakelijk Is voor het np i
van vreedzame onderbandelingeE
tussen India en China over de b#
staande grensgeschillen. v-: lp
Mlrajkar zei, dat Tsjoe alle Ind&chÉl
gevangenen had moeten vrijlaten ea
alle Chinese troepen uit de
grensgebieden had moeten t gtï
ken alvorensook maar over oaded».
handelingen te praten." -
,Mirajkar betoogde, dat
tisch-Cbln» „het b i -
gevecht in Ladakh en het vergtétes i
van bloed had kunnen vermijden dèófS
eerder onderhandelingen' voor";iH't«:
stellen".
