Nw.-Guinea
„Nü bouwen, desnoods zonder rijkshulp"
Beslissing over
tunnel niet
voor
half
SPOORSTAKING
AFGELAST IN
ENGELAND
Verkeerschaos niet
meer te ve5
OP DE GEZONDHEID
VAN EEN KOE
„iPROEF VOLGENS PLAN
atoom-ex plo sie
m
Ministers spraken over StarfigSitsrs
Geen akkoord
salarissen
ambtenaren
Amerika: Parijs
geen volwaardig
lid A-club
Verdacht van vermogensdelicten
TWEE FIRMANTEN
IN ARREST
I
m
I!
„ARGUMENTEN
worden steeds
KLEMMENDER
.'■r:
mei
I
Huiszoeking bij
boerenblad
Kon. gezin naar de
Olympische Spelen
Kettingreeks van
faillissementen
veroorzaakt
IÉ
r
P
GEÜBTS' Oonservenfabriek u
ZATERDAG 13 FEBRUARI 1960
NEGENTIENDE JAARGANG No. 4S25
t li
Directeur: H. DB RUIG
Hoofdredacteur: L)r. J. A H. J S HKUINS SLOT:
J. DE VRIES
Klemmender
N.V, Levensverzekering Mij. UBÜ
N.V. Algem. Verzekering Mij. Ü80
Kromme Nieuwe Gracht 8-10, Utrecht
°Lr
Na betoging in Amiens
Zie ook pagina 3)
BODEMLOZE PUT
lil
WS
Botterdam: Witte de Wlehatraat 85 Tel et. 110700 (8 LI
Poetbue 1113 Posttdro No. 424518.
KJachtendienst abonnementen 18,2019.30 xtva
Zaterdag» 1718 uur. Telefoon 115700.
"«-©ravenhage: Huvgenspleln 1 Telefoon 183487 <3 Lijnen)
Postbus 1091 Postgiro No. 4248«7.
Klnchtendienst 18.30—19.30 Telefoon 362569
Spul-weg 132 Telel, 4570.
Thomas 5 Kemplsstrsat 6 a Telef. 65451,
Abonnementsprijs 61 cent per week. t 2.65 ner maand. I 1£0
Der kwartaal. Losse nummers 15 cent. Verschijnt dagelDka
Dordrecht:
Schiedam:
(Geldig tot zondagavond)
PLAATSELIJK MIST
Half tot zwaar bewolkt met plaatselijk mist en mogelijk
hier en daar enige liebte neerslag. Zwakke wind. Weinig
verandering In temperatuur.
Morgen: Zon op: 8.00 Maan op: 20.09
onder: 17.50 onder; 8.32
IkM
DE Partij van de Arbeid wenst een
heel andere politiek voor Nieuw-
Guinea.
Dat is bij het begrotingsdebat weer
gebleken toen de heer Patijn voor
stelde voor Nieuw-Guinea tot een in
ternationaal beheer te geraken.
De heer Vermeer heelt het er In
een rede in Haarlem nog eens dik op
gelegd. Hij heeft gezegd: De P.v.d.A.
wil het hele vraagstuk Nieuw-Guinea
openbreken. Hij heeft er bij gezegd
dat de P.v.d.A. dat al sinds de Ron
detafel-conferentie heeft gewild.
Wij hebben dat nooit zo gemerkt.
Wij dachten dat dit eerst duidelijk ge
bleken is in 1958 bii gelegenheid van
de befaamde motie-Burger, waarmee
deze dr. Drees een spaak in het wiel
stak.
In de rede van de heer Patijn be
luistert men dezelfde gedachten als
in de motie-Burger
Nieuw-Guinea is zonder twijfel een
moeilijk probleem voor de Nederland-
te politiek.
De heer Biesheuvel wees in de Ka
mer de suggestie van de heer Patijn
af, omdat die naar zijn oordeel geen
wezenlijk perspectief bood voor een
oplossing der moeilijkheden.
Maar wel geloofde hij op dat
punt sfemde hij met de heer Patijn
in „dat én de regering én ook de
fractie waartoe Ik behoor, oog moeten
hebben voor de stormachtige ontwik
keling, die zich In de wereld voltrekt,
Wij behoeven slechts te denken aan
datgene wat zich in Airika afspeelt.
Het is best mogelijk dat de regering
en ook onze fractie -."at dat betreft
nog eens op een hogere versnelling
zullen moeten inschakelen."
Aldus de heer Biesheuvel.
TJ onderschrijven deze opvatting
W Naar onze mening moet het be
leid der regering er op ingesteld zijn
dat Nieuw-Guinea op een zo kort mo
gelijke termijn zijn zelfbeschikkings
recht kan gaan uitoefenen.
De punten waarom het daarbij voor
al gaat zijn het onderwijs en de ont-
wikkeling van wat wij zouden willen
g noemen een modern economisch be-
-A&'staanvan de Papoea's.
U'. Het zaT noodzakelijk zijn een ster-
ke uitbreiding te geven aan het onder
wijs. Het zal ook noodzakelijk zijn om
jongens en meisjes die met succes
de P.M.S. doorlopen hebben en die ga
ven en karakter blijken te bezitten
een verdere opleiding te geven. Men
denke aan een opleiding voor maat
schappelijk werk en aan middelbaar
technisch onderwijs. Men zal ook moe
ten zorgen voor" een behoorlijk in
heems bestuurskader.
Wij moeten ons namelijk realiseren
dat inaannate de ontsluiting van
Nieuw-Guinea voortgaat, de Papoea
zich zijn armoede en gebrek aan ont
wikkeling meer bewust wordt Hi,
staat dan te trappelen van ongeduld
cm ook deel te krijgen aan meerder
welvaart en- kennis.
Daarenboven moeten wij ons reali
seren dat Nieuw-Guinea niet meer een
geïsoleerd gebied is, waar men niet
weet wat er elders in de wereld ge
beurt De ontwikkeling in Afrika ont
gaat de Papoea'3 niet En daarom is
het zaak dat Nederland zijn Nieuw-
Guinea-politiek daarop instelt.
Aan de psychologische kant van de
zaak moet grote aandacht worden ge
schonken. En de Papoea moet zien
dat er wat gebeurt, dat het perspec-
tief der zelfbeschikking dichterbij
brengt. Alleen ais dat gebeurt is er
kans dat wij onze taak in Nieuw-Gui
nea op ee.n gelukkige wijze beëindi
gen. We zouden voor gebeurtenissen
als er nu in Kongo plaatsvinden gaar
ne gespaard worden en zeke- niet het
gevoel moeten hebben, als ze gebeu
ren, dat het aan ons zelf te wijten is.
AMSTERDAM IS WACHTEN
OP IJ-TUNNEL
(Advertentie)
Commissionairs In effecten
O.Z. Achterburgwal 173. Telef. 247126
Privé: Olymplakade GO. Telef 794152
AMSTERDAM.
O
(Van onze parlementaire
redacteur)
DE ministerraad heeft gisteren
geen beslissing genomen over
de aanleg van de Coen- of de IJ-
tunnel. Berichten, als zou een prin
cipebeslissing gevallen zijn. zijn
dan ook uit de lucht gegrepen. De
zaak Is door minister Korthals nog
steeds niet afgerond.
IVeJ ligt er, zoals wil reeds enige
tijd geleden mededeelden, een rap
port van het eentraal planbureau
over de rentabiliteit i'an de Coen-
en de IJ-tunnel gereed.
Dit dit rapport blijkt, dat de
bouw van de Coentunnei econo
misch voordeliger is. Maar de mi
nister van Verkeer en Waterstaat
beeft nadien nog verschillende ad
viezen gevraagd. Bij de beslissing
over de Coen- en IJ-tunnel spelen
ook vele politieke factoren mee.
In ieder geval is bet zeker, dat
vóór half mei niets definitiefs over
tunnelbouw bekend zal worden. De
regering is n.l. bezig aan liet op
stellen van een prioriteitenschema.
Hierin worden de meest noodzake
lijke werken, die in de eerstkomen
de jaren moeten worden uitgevoerd,
opgenomen. Zoals bekend, wacht
ook het vraagstuk van de Lauwers-
zee op dit schema.
(Advertentie)
OOBKWAAitO
DE FIJNSTE FHÜITPHODUKTEN Uil
DE BETUWSE BOOMGAARDEN
Vraagt uwwinkelier. ona merk
Jams, appelmoes, vrachten op tap enz.
De algemene spoorwegstaking In
Engeland, die voor zondag te mid
dernacht was afgekondigd, is vrijdag
avond na een dag van onderhande
len tussen vakbond en overheid af
gelast.
De „National Union of Rail
wayman" het grootste vakverbond
van spoorwegarbeiders, heeft een
aanbod van vijf procent Joonsver
hoging geaccepteerd. De loonsver
hoging treedt met terugwerkende
kracht op 11 januari in werking.
Van de ongeveer een half mil
joen spoorwegarbeiders zijn 355.000
aangesloten bij de N.U.R. Ook de
twee andere bonden van spoor
wegarbeiders hebben het rege
ringsaanbod aanvaard.
MOE
(Van een onzer verslaggevers)
ALS de regering thans geen bijdrage ia de bouwkosten van de
IJ-tunnel in uitzicht stelt, zullen B. en \V. van Amsterdam de
gemeenteraad voorstellen de bouw van d§ze tunnel, waarmee in 1955
begonnen werd, en waarin de hoofdstad sedertdien f 22 miljoen
investeerde, zónder rijksbijdrage voort te zetten.
„Het komt ons voor, dat na zeven jaar voldoende gestudeerd en
gedelibereerd is. De in 1955, op grond van de beslissing van de
regering begonnen bouw moet nu worden afgemaakt", schrijven
B. en W. in een adres aan de leden van de Tweede Kamer, Ais de
afbouw van de tunnel niet op korte termijn ter hand genomen wordt,
zullen volgens B. en W. aanzienlijke verkeersmoeilijkheden niet
meer te vermijden zijn.
B. en W. van de ..oofdstad vertrou
wen echter op de invloed van de
Tweede Kamer in deze kwestie. Zij
schrijven dat een redelijke bijdrage
ran het rijk in de kosten van deze
verbinding hun billijk blijft voorko
men.
B. en W. herinneren aan wat zij op
10 december 1958 gesteld hebben in
een brief aan de volksvertegenwoor
diging Voor een spoedige afbouw van
de tunnel noemden zij toen drie ar
gumenten. Gesteld verd o.ir., dat zich
binnen niet al te lange tSjd weer ern
stige verkeersmoeilijkheden zullen
voordoen, de aanwezigheid van de
Velserlunnel en de brug naar 'Schel-
lingwoude ten spijt.
De snelle groei van het verkeer
over de Schellingwouder brug zal tot
gevolg hebben, dat deze oeverver
binding slechts gedurende enkele ja
ren de overbelasting van de IJve
ren zal opheffen.
Destijds is als tweede argument ge
noemd: Alleen de IJ-tunnel zal het
groeiende verkeer over het Noord-zee
kanaal en IJ, dat voor het overgrote
deei op de binnenstad van Amsterdam
is georiënteerd, naar behoren kunnen
opvangen. Daarbij komt, dat de tun
nel uitmondt in een nadsdee" met re
latief gering verkeer.
B, en V'. herhalen, dat de tunnel
ook nodig 's in verband met de om
standigheid, dat Amsterdam-Noord
zijn inwonertal binnen enkele jaren zal
zien groeien van circa 50.000 tot circa
100.000. Zonder een korte verbinding,
als door de IJ-tunnel zal worden ge
vormd, zal de zo noodzakelijke inte
gratie van bet stadsleven CNoord en
de overige stadsdelen) nimmer tot
stand kunnen worden gebracht
(Advertentie)
Levens-, Studie- en Uitzet-, Lijfrente-,
Pensioen- en Begrafenisverzekeringen
Brand-, inbraak-, Ongevallen- en
W-A.-verzeberlngen
UBO voor alle verzekeringen
Het gemeentebestuur herinnert er
in dit nieuwe adres aan, dat sindsdien
al weer een jaar verstreken is en de
argumenten klemmender zijn gewor
den, door de stormachtige ontwikke
ling van het verkeer
In de brief, die gisteren is uitge
gaan, wordt nog eens de gehele voor
geschiedenis belicht waarbij herin
nerd wordt aan de beslissing van de
toenmalige minister van Verkeer en
Waterstaat (16 maart 1955), dat aan
de bouw van de IJ-tunnel geen enkele
verhindering in de weg zou worden ge
legd.
Amcr. Tobacco declareert een regelm.
kwart. div. van 1.00, alsmede een extra div
van 1.00.
vt&zeiN
;jdda fQ^njjsDjnq
auo ZV3JDA33
/JUJDIN
JD^DQ™
NVQ30S-
)and9fspiax3
a/jan
r omxouviaj
JjODA^Dni
-ja£jnq uooa fEEz
U32Sod?]OJ7UO"}
Ö39IN
I^V±3dè7VW
*005
INzBÜBVl
USSrtNMYÏ
r*
jpucm
Moavw
o f
mm-
r
S93I3TT
jundajsoidxa
PNVdS
De Duitse bondsminister voor verdediging
F. J. Stranss en de Belgische minister voor
landsverdediging A. Gilson hebben gister
avond een bezoek gebracht aan de Neder
landse minister van Defensie ir. S. H. Vis
ser voor het plegen van overleg over de
gezamenlijke aanschaf en produktie van de
F 164 GStarfighter.
6r werd van gedachten gewisseld over
de meest economische wijze waarop de pro
duktie zou kunnen plaatsvinden. Aan de be
sprekingen werd onder meer deelgenomen
door de Nederlandse staatssecretaris van De
fensie voor land- en luchtmacht luitenant-
generaal b. d., Mr. R. H. Calmeyer, de
staatssecretaris van Buitenlandse Zaken, dr.
H. R. van Houten, de chefs van de Bel
gische en van de Nederlandse luchtmacht
staf en hooggeplaatste deskundigen op ma
terieel en financieel gebied.
De ministers Strauss en Gilson arriveer
den des middags te ongeveer halfzes met
eigen vliegtuigen op Ypenburg, vanwaar ze
zich naar het Plein begaven. Na de bespre
king werd een gemeenschappelijke maal
tijd gebruikt. Later op de avond deed mi
nister Visser zijn ambtgenoten persoonlijk
uitgeleide naar Ypenburg.
Op de foto: Van links naar rechts: mi
nister Gilson (België), minister Visser (Ne
derland) en minister Stranss (Duitsland).
(Van een onzer verslaggevers)
Tussen de regering en de cen
trale commissie voor georgani
seerd overleg in ambtenaren
zaken, is geen overeenstemming
bereikt over de ambtenarensala
rissen. Drie van de centrales van
overheidspersoneel konden zicb
met de voorstellen van de rege
ring niet verenigen. Dit was voor
de minister van Binnenlandse
Zaken aanleiding zich nader te
beraden over de vraag wat hem
thans te doen staat.
Als gevolg van het nader beraad
van het kabinet, dat in do vergade
ring van dinsdag 9 februari was toe
gezegd, deden de regeringsvertegen
woordigers het volgende voorstel: de
salarisverhoging zal vijf procent be
dragen. In de salarisverhoging zal
voor de werknemers van 23 jaar en
ouder een minimum worden aange
bracht van zeventien gulden per
maand, ten behoeve waarvan de re
gering een marge van één procent,
bestemd voor de verbetering der
overige arbeidsvoorwaarden, wil
verhogen met het voor bedoeld mi
nimum nodige bedrag tot ten hoog
ste 1,2 procent.
De ingangsdatum zal zijn 1 januari
1960, tenzij zou blijken dat de gemid
delde ingangsdatum van de loonsverho
gingen in het bedrijfsleven voor die da
tum zou liggen, in welk geval die ge
middelde datum bepalend zal worden
voor de maand waarmede de verbe
teringen ingaan.
Ten aanzien van de gepensioneerden
behoudt de regering zich een uitspraak
voor, in afwachting van het voor 1 april
nader te voeren overleg omtrent de
totale positie van deze groep.
Omtrent het verhogen van net mi
nimum van f 17.10 tot f 18.25 per
maand, waaraan, de organisatieverte-
DE eerste Franse atoombom is vanmorgen om zeven uur met suc
ces in de Sahara tot ontploffing gebracht. In een officieel com
muniqué van het ministerie van de Strijdkrachten is meegedeeld,
dat de ontploffing is geschied„met de beoogde kracht en onder de
beoogde veiligheidsvoorwaarden". Het-uitgestrekte proefterrein in
de woestijn was vanaf vanmorgen halfzeven verboden gebied ge
weest.
In het communiqué wordt gesproken van een „atoomapparaat"
en niet van een „bom". Waarnemers leiden hieruit af, dat de Franse
explosie die van een grote machine en niét van een atoombom in
de gebruikelijke militaire betekenis is geweest. De atoomlading, be
staande uit plutonium, was aangebracht op een ongeveer honderd
meter hoge stalen toren, niet ver van het Franse atoomhoofdkwar
tier Reggane, ongeveer zestienhonderd kilometer ten zuiden van
Algiers.
Bij de ontploffing: waren slechts on
geveer 600 technici en specialisten aan
wezig. Er waren geen journalisten of
buitenlandse waarnemers uitgenodigd
en zelfs geen enkele minister van het
Franse kabinet had zich naar hef
proefterrein begeven om de ontplof'
fing gade te slaan.
De man, die in een ondergrondse
schuilplaats de druk op de knop heeft
gegeven en zo de ontploffing heeft te
weeggebracht, is generaal Ailleret, pa
rachutist, jurist en judo-expert.
De Franse Hoge Commissaris voor
de Atoomenergie, Perrin, heeft vóór de
explosie verklaard dat de gevaren voor
de wereld oneindig klein zijn en dat
het risico voor de bevolking van
Afrika „te verwaarlozen" is.
De kracht van de ontploffing is niet
bekendgemaakt. Schattingen variëren
van twintig tot honderd kiloton.
De Franse proef werd reeds verschei
dene dagen verwacht. Men wachtte
slechts op gunstig weer. De Fransen
hadden bekendgemaakt dat zij positief
zeker moesten zijn van zeer gunstig
weer opdat de heerslag zo gering mo
gelijk zou zijn.
De weersomstandigheden, die zij
wensten, waren windstilte nabij de op
pervlakte van de aarde en hoge wind-
stromingen in de bovenatmosfeer ten
einde te verzekeren dat de eerste neer
slag vlug de aarde zou bereiken en de
radio-actieve wolk in de bovenatmos
feer snel zou worden verspreid.
De bom was geheel Frans werk. De
regering heeft ten stelligste ontkend
dat gebruik is gemaakt van de diensten
van buitenlandse technici. Wel hebben
de Ver. Staten Frankrijk verrijkt plu
tonium geleverd, maar dit is allemaal
gebruikt voor andere projecten op het
gebied van de atoomenergie en alle bij
deze explosie gebruikt plutonium was
afkomstig uit Franse atoominstallaties.
Door deze explosie is een einde ge
komen aan de periode van meer dan
een jaar, gedurende welke de drie ove
rige a to o mm o gendhe den geen atoom-
proeven hebben gedaan hangende on
derhandelingen over een verbod van
zulke proeven. Frankrijk had te voren
duidelijk gemaakt dat het zich niet ge
bonden achtte door dit „gentlemans-
agreement".
Frankrijk is door de historische ge
beurtenis in de Sahara het vierde land
ter wereld geworden dat een atoom
explosie op zijn naam heeft staan. Ame
rikaanse functionarissen haastten zich
vandaag evenwel te verklaren, dat de
geslaagde ontploffing van het Franse
atoomapparaat niet betekent dat
Frankrijk als volwaardig lid zal worden
toegelaten van de exclusieve „atoom
club".
Zij zeiden dat voorlopig aan Frank
rijk de technische gegevens en uitrus
ting zullen worden onthouden, welke
de Ver. Staten aan Engeland kunnen
verschaffen krachtens een amendement
van 1958 op de Amerikaanse wet op de
atoomenergie.
Uitgelegd werd dat deze geamendeerd
de wet die mogelijkheid slechts biedt
wat betreft bevriende naties die zelf
al ver zijn gevorderd op het gebied
van atoomsplitsing. De ontploffing van
een enkel atoomtoestel voldoet niet aan
die voorwaarde. Het enige land dat
thans aan die voorwaarde voldoet is
Engeland. Het andere lid van de
„atoomclub" is Rusland. f~
President de Gaulle van Frankrijk
heeft vanmorgen een officieel commu
niqué uitgegeven waarin onder meer
uitdrukking wordt gegeven aan de
dankbaarheid van het land jegens de
genen die het succes hebben mogelijk
Bh veehouder Piet Korver In
Oterieek (N.-H.) was het gisteren
feest. Het hele dorp had de vlag
uitgestoken, omdat de negentien
jarige melkkoe Annie 8 de boer
haar honderdduizendste kilogram
melk had geschonken. Geen wonder
dat de dochters van veehouder Kor
ver, Jannie (links) en Elly (rechts)
een glaasje melk, zo van de koe, op
de gezondheid van het dier dronken.
De politie heeft vrijdag de Parljse
kantoren van een boerenblad én een
uitgeverij van landbouwpublibatïes
doorzocht lii verband met de beto
ging van boeren die donderdag: in
Amtem werd gehouden.
De Farjjse politie arresteerde Henri
Dorgeres-d'Halluin, oprichter eh
voorzitter van de beweging ter be-
scherming van de boeren en voorma
lig leider van de uiterst-rechtse groen-
hemden die voor de tweede wereld
oorlog agitatie voerden en geweld
pleegden ter ondersteuning van eisen
der boeren.
Het ligt in de bedoeling van het ko-ï
ninklijk gezin om in het kader van de
komende zomervakantie enige onder-:?
delen hij tè wonen van de olympisch®;?
spelen. Daartoe zal men dan een villa,;
in Rome betrekken.
gemaakt: ministers en geleerden, offi
cieren en ingenieurs, arbeiders en tech
nici. Frankrijk ban nu dank- ■m:
zijn nationale inspanning zijn verdedi-
gingspotentieel, dat van de Franse Ge
meenschap en dat van het Westen ver-3
sterken.
„Van de andere kant neemt de-
Franse republiek een betere positie m
om kracht bij te zetten aan zijn acties
voor het sluiten van overeenkomsten
tussen de atoommogendheden met het
doel tot kernontwapening te komen",
aldus het communiqué. -
De Gaulle zei in het communiqué
nogdat de veiligheid van de Sahara
en de omringende landen volkomen is
verzekerd.
genwoordigers de voorkeur gaven, be
stond overeenstemming. De hiermee
gemoeide meerdere kosten zouden in
mindering komen op de 'marge van ten
hoogste 1.2 procent.
(Van een onzer verslaggevèrs)
De Arnhemse justitie heeft de ar
restatie gelast van drie fabrikanten
die verdacht worden van vermogens
delicten. Het zün de Oosterbeekse ac
countant H. J. de R., de vroegere ar
beider A. en diens zwager, de vroe
gere landbouwer J. Deze laatste 'is
inmiddels vrijgelaten. Zij hadden en
kele jaren geleden de Ha-We Steen
industrie in Eist (Gelderland) opge
richt, die in april van het vorige jaar
failliet is gegaan. De curator heeft
thans een 'aanklacht Ingediend.
De firmanten kwamen, toen zjj in
een pand te Eist begonnen met de fa
bricage van betonsteen, voor onver
wachte moeilijkheden te staan. De
stichtingskosten waren zeer hoog en
de produktie verslond meer geld dan
ze verwacht hadden.
Toen bleek dat het bedrijf niet ren
deerde, begonnen de firmanten geld
schieters te zoeken. Zij vonden die
vooral onder landbouwers en kleine
zakenlieden. Hun werd in het vooruit
zicht gesteld dat het bedrijf binnen
korte tijd rijke winsten zou afwerpen,
waarin zij delen konden.
Het liep echter allemaal anders. De
beloofde uitkeringen bleven uit. Het
binnenkomende geld verdween als hét
ware in een bodemloze put. -
Het gevolg was een kettingreac
tie van faillissementen. De steenin
dustrie was de eerste; maar een hele
reeks geldschieters volgde. Een boer
kon bij voorbeeld zijn hypotheek
niet aflossen, waarna zijn bedrijf
werd verkocht. De firmant J. zelf,
die inmiddels op vrije voeten is ge-,
steld, had zijn bedrijf ook verkocht-
Hij zou nu in een kippenhok wonen.?
Toen het faillissement van de steen-
industrie werd uitgesproken, bedroeg
de schuld een kwart miljoen. In kas
was toen dertien gulden....
De justitie stelt een uitgebreid on
derzoek in naar deze ingewikkelde fi
nanciële affaire en het aandeel daarin
van elk der firmanten.
'NNI
- k-i
I
■M