Schade had voorkomen kunnen worden OPNIEUW POGING TOT BEMIDDELING Duitse bases in Afrika? l! Verkiezingen in Z.-Korea hadden bloedig verloop TWEEDE KAMER STAAT - ondanks heswaren- ACHTER BENËIT .\~\ERDRAGK\ Telefoneren via Zorin hekelt plan van Westen Mr. Cals 10 jaar bewindsman Onderzeeboten President: geen reden om in te grijpen r Droog weer Herkozen clr. Rlièe behaalt record) aantal stemmen Land- en tuinbouw vormen knelpunt Ontwapeningsconferentie in Geneve Delegaties scherp tegenover elkaar r D WOENSGAG 16 MAART I960 Directeur: H. DE RUIG NEGENTIENDE JAARGANG No. 4552 4- Hoofdredacteur!: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SIjOT Belangen Komt fijdf lcomt raad.*.. Ja, mevrouw, ook veer witte no*2ron overhem- Oen, «lie geel worden aan boord en manchet» Als wassen niet meer helpt behandel ze dan eens met een flacon echfa-wit. Ze worden weer hagelwit en zo glad, dat u ze nooit meer hoeft te strijken. Ja, mevrouw, diezelfde; flacon cchfa-wit, die ook vergeelde wol weer zo smetteloos wit en elegant maakt. OPPOSITIE: „ER IS GEKNOEID" 1 STRAALZENDERS IN GEBRUIK BIJ PTT Niettemin heeft de Kamer zich gisteren uitvoerig met de positie van de land- en twir mw binnen de Beneiux beziggehouden en het is geenszins uitgesloten, dat in tweede termijn door de KVP-af- gevaardigde Van Meel een motie zal worden ingediend, waarin van de Kamer zal worden gevraagd zich uit te spreken over de mini- mumprijsregelingen voor groen ten en fruit, zoals die tijdens de jongste Benelux-eonferentïe door minister Marijnen en zijn Belgi sche ambtgenoot zijn vastgesteld. Twee maten „Belachelijk" Expeditie van de Shell naar Spitsbergen Bfedrieglijk Steun Bettffirtao» Witte (Star wiautraet 30 Tel of. 118700 (S LI Pcetbu» U12 Postciro Mo la 4818 iOAcntesdienet sbonuementen 18.3019.30 ra* Zaterdag: 17—18 otm Telefoon 115700. 'a-Gravenhege: Huygenspleta 1 Telefoon 183*67 (3 tl1n*n> Poettnw 1091 Pottglro No 124687. K3achtendlenst 1830—19 30 Telefoon 362589 Dordrecht: Soul wee 132 Telet 1870. Schiedam: Thoma* A Kempbstraat 6 a Telef. «3*51- Abonnementsprijs 81 eerst oer week. t 2 68 per maand, t 1M per kwartaal taut nummer* 19 cent Persebilnt d*golt)k* 7Hotu* <Ge$iig lot donderdagavond) t VRU KOUD Bewolkt, maar ojli de meeste plaatsen droog. Krachtige tot matige noordoostelijke wind. Dezelfde temperaturen als vandaag of i«rls lagere. Morgen; Zoiï op: 6.51 Onder: 18.47 Maan op: Onder: 8.57 I- (Van onze militaire medewerker) UNA drie jaar geleden schreven D we naar aanleiding van het vijf tigjarig bestaan van de Nederlandse onderzeedienst een artikel over de ontwikkelingsgeschiedenis van de onderzeeboot en de na de laatste oor log op de achtergrond getreden waar de daarvan voor de westerse defen sie. We constateerden toen ook dat de neerwaartse tendens haar dieptepunt had bereikt en dat door de nieuwere technologische ontwikkeling weer een wijder perspectief werd geopend. In dit verband is het van belang er ken nis van te nemen dat blijkens het Voorlopig Verslag een aantal Eerste Kamerleden als hun oordeel hebben uitgesproken dat bij de opbouw van de vloot aandacht zal moeten worden besteed aan de bouw van onderzeeers voorzien van raketbewapening. Kennelijk is hier gedacht aan het type O Z. boot, uitgerust met ballis tische raketten die een dracht van 2400 km hebben. Amerika bouwt daarvan een serie van 45. Elke boot is uitgerust met 16 raketten. De eer ste boten worden dit jaar operatio neel. De tonnage bedraagt ruim 5000 ton. De kosten per schip bedragen 330 miljoen gulden (zonder de raket ten). DE strategische doelstelling van deze boten is voor onderzeeers gloednieuw, nl. de bestrijding van het industrieel-eoonomische potentieel van de tegenpartij ver achter de kustlijn. De O.Z. boot krijgt daarmee een taak van geheel gelijke strategi sche aard als die van de Amerikaan se strategische luchtmacht. Overge bracht naar de NAVO wil dat tevens zeggen dat het „zwaard" van de NAVO versterkt wordt of ten dele vervangen door O.Z, boten met deze doelstelling. Zou ons land ook dit type onderzee boten gaan bouwen, dan zooden we dus voortaan deel gaan nemen aan het „zwaard" van de NAVO, een taak die tot nu toe exclusief is voor behouden aan Amerika en Engeland De bijdrage van Nederland, ook ter zee, heeft zich nl. tot nu toe beperkt tot het leveren van bijdragen aan het „schild" van land-, zee- en lucht strijdkrachten en tot het beveiligen van de zeeverbindingen. Vermoedelijk hebben de bedoelde kamerleden deze consequentie om van de zeer hoge kosten niet te spre ken niet onderkend. Het rege- rmgsantwoord heeft o.L terecht dez principiële koerswijziging van de hand gewezen. Aan de andere kan heeft de regering blijk gegeven een open oog te hebber voor de nieuwe mogelijkheden van de O.Z. boot. Daarbij wordt gedacht aan de O.Z boot als bestrijder van zijn soortgeno ten. De O.Z. boot, voortgedreven door atoomenergie, kan onbeperkt onder water blijven met hoge snelheid. Hij is daardoor een minder gemakkelijk te bestrijden doel geworden voor bo venwaterschepen. HET accent van de O.Z. bestrij ding, dat thans op oppervlakte schepen ligt, zou dus verlegd kunnen worden naar onderwaterschepen, uit gerust met daartoe geeigende bestrij dingsmiddelen, derhalve van een an der type dan die uitgerust met Pola- risraketten. Dit type is dan ook de helft goedkoper, al is het nog een geducht bedrag, nl. 175 milj. gulden. Volgens de regering verkeert een voorontwerp van zulk een boot, opge maakt tn samenwerking met de Ned. Ver. Scheepsbouwbureaus, reeds in een vergevorderd stadium. Tevens deelt de regering mee dat de vervan ging van de bestaande fregatten en one zeeërs een onderwerp van diep gaande studie vormt. "Wil dit zeggen dat de aanbouw van de conventionele O.Z. boot als zijnde verouderd wordt gestaakt en dat fregatten c.q. andere oppervlakte schepen vervangen worden door mo derne onderzeebootjagers? Zo ja, dan zou dat inderdaad getuigen van stra tegisch progressief denken. De aange kondigde Defensienota moge daarop een duidelijker antwoord geven dan thans de Memorie van Antwoord aan de Eerste Kamer doet. Aannemers verliezende partij in kort geding (Van onze speciale verslaggevers) T"jE president van de Haagse rechtbank ziet geen reden de eisen, die zes aannemersorganisaties en de N.V. Dura in kort geding hebben ingesteld tegen de Staat en het College van Rijksbemidde laars, in te willigen. Bjj zijn uitspraak, die de president, mr. Witsen Elias, vanmorgen deed, baseerde hij zich voornamelijk op overwegingen van algemeen belang en op de concessies, die de regering de aannemers heeft toe gezegd. De aannemersorganisaties, die een dwangsom van een miljoen gulden per dag hadden geeist, kregen van de president te horen, dat zij door de staking veroorzaakte schade hadden kunnen voorkomen, indien zij zich bij de wensen van de Rijksbemiddeiaars hadden neer gelegd met behoud van rechten. De gewone rechter zou dan kunnen uitmaken of het optreden van de overheid inderdaad onrechtmatig was geweest. Vrijwel onmiddellijk na de uitspraak heeft de voorzitter van de Kon. Ned. Middenstandsbond, de heer Van der Weele, een poging gedaan om partijen opnieuw rond één tafel te krijgen. Of deze nieuwe bemiddelingspoging, met de uitspraak van de president van de rechtbank achter de hand, succes zal hebben, werd vanmorgen met spanning afgewacht, is de aannemers die in moeilijke om standigheden komen te verkeren, dis. pensatle te verlenen. Niets wijst erop dat de regering haar eoncussie zal laten vallen. De schade, die door de staking fWordt veroorzaakt en die eisers be groot hadden op 1 miljoen per dag, had kunnen worden voorko men, aldus mr. Witsen Elias. De aannemersorganisaties hadden de c.a.o. kunnen tekenen en hun rech ten kunnen voorbehouden. Al met ai meende de president dat er voor hem geen reden was om in te grijpen. Hij wees de inwilliging van de eis af en veroordeelde eisers in de kosten van het geding, die begroot waren op 780. De rechtbankpresident, mr. Witsen Elias beriep zich bit zijn uitspraak op een'arrest van de Hoge Raad, waarin deze uuldelijk stelt, dat vóórdat wordt nagegaan of er sprake is van een onrechtmatige daad, er een afweging van belangen moet plaatsvinden. - Mr. Witsen Elias meende, dat het verweer van gedaagden, dat eén president in kort geding vóór alles dient na te gaan of er overwegende belangen in het geding zijn, hem redelijk voorkwam. Zonder te kun. nen zeggen of er van een reent- matise of een onrechtmatige daad sprake is, dient een president de belangen tegen elkaar af te wegen. De president wilde by zijn vonnis van dit standpunt uitgaan, omdat ook de Hoge Raad zich in januari jl. in die geest had uitgelaten. Mèt de gedaagden meende mr. Wit sen Elias, dat grote belangen op het spel staan. Weliswaar blijft de over heid gebonden aan het redit en dient een president ook in kort geding zich op juridisch standpunt te baseren, maar het Is mogelijk, dat de belan gen, waarom het gaat. zó groot zijn dat het ingrijpen van de president om voorlopig een einde te maken aan het conflict een zodanige schade veroor zaakt, dat de belangen van eisers, daarmede vergeleken, klein genoemd kunnen worden. Bovendien meende de president, dat minister De Pous in de Tweede Kamer duidelijk heeft gezegd, dat hij bereid Advertentie Volgens een bericht van het Britse dagblad „Daily Express'' probeert de Westduitse bondsrepubliek een mili taire basis te vestigen ia Tunesië, nu Duitse pogingen om bases in Spanje aan te leggen, schipbreuk hebben ge leden. Een Westduitse commissie zou al be sprekingen hebben gevoerd met Tune sische autoriteiten om te trachten toe stemming te krijgen voor het huren van een deel van de Middellandse- Zeehaven Bizerta, die nu nog wordt bezet door de Fransen. Tunesië heeft, zoals bekend, ai verscheidene malen verklaard, dat de Franse troepen het land dienen te verlaten. Het Amerikaanse persbureau Asso ciated Press meldt, dat de Britse minister van Defensie, Watkinson. die op het ogenblik een reis door Afrika maakt heeft verklaard, dat de moge lijkheid bestaat, dat West-Duitsland militaire faciliteiten zullen worden verleend in Kenia. De Duitsers zouden in deze Britse kolonie mogelyk ge legenheid krijgen een militaire op- leidingsbasis te vee*'- - DOOR een lagedrukgebied bij de Alpen is de wind in ons land toegenomen uit noordoostelijke rich ting. De koude Scandinavische lucht, die zich gisteren boven de provincies Groningen en Friesland bevond, is hierdoor verder over Nederland uit gestroomd, tegelijkertijd dreef er be wolking binnen, die de afgelopen nacht een grote temperatuurdaling tegenging. Wat de vooruitzichten voor mor gen betreft, is er weinig verandering in het weerbeeld te verwachten. De regenkansen blijven gering, ter wijl de temperaturen ongeveer de zelfde waarde bereiken als vandaag. In Noord-Europa heerst nog steeds een matige vorst. Daarentegen zijn de temperaturen in de landen rond de Middellandse Zee tamelijk hoog. MM IN het Haagse minïatuurstaöjc Maduro- dam ls de voorjaarsschoonmaak: in volle gang om de bezoekers straks een propere indruk te bezorgen. Be foto laat twee tuiniersters zien, die bezig zijn een petieterig tuintje een goede beurt te geven. E 84-jarige dr. Syngman Rheb en zijn partijgenoot Lee Ki Ppong zijn gekozen tot respectievelijk «resi dent en vice-president van de 25uM- koreaanse republiek. Khee behjtalde 5.762.627 van de 10 559.819 uitgebrachte stemmen, dat is meer dan de helft. [Vol gens de grondwet had Rhee maar; een derde van de stemmen nodig on* ge kozen te worden. Hij gaat nu zijn vflerde ambtstermijn in. Poong behaalde 3.650.052 sterrimien, meer dan tweemaal zoveel ais) zijn democratische kandidaat. Deze. Mjoen. Tsjang. gaf zijn nederlaag toe, [maar verklaarde op een. persconferentie: „Deze verkiezingen zijn de ergste die ik ooit heb meegemaakt In de «ierste plaats vanwege het aantal mensen levens, dat zij hebben geeist Wijl zul len een aanklacht indienen bij 'hei Op perste Gerechtshof. Deze verkiezingen zijn onwettig en ongeldig. Er is geen sprake van een geweldige stemsmepver- sclrtiiving geweest, maar wel van een enorme stemmenroof", aldus Tsjring, Hij zei berichten uit Masan, eeu stad dertig kilometer ten noord west e p van de havenstad Poesan, te hebben^ ont- kiezingen had aangeheven. Vanloffi- vangen volgens welke daar bij,»' ver kiezingsrelletjes zeker tien peijsonen zijn gedood. Het incident deed ziclji voor toen een menigte politieposten im het stadhuis bestormde, nadat zij spreek koren tegen de regering en de? ver- ciële zijde is verklaard, dat in jMasan twee doden zijn gevallen. Overigens is toet in tiet gehelp land op de verkiezingsdag uiterst onrustig geweest. Vast staat, dat behalve in -5- DE PTT heeft in principe besloten om teneinde het aantal tele- ioonkanalen tussen de districten te kunnen uitbreiden een net van *.g. straalzenders tot stand te bren gen. Dit zijn nauw gebundelde ra dioverbindingen tussen hoge pun ten, waarvoor zoveel mogelijk van de bestaande radiotorens gebruik gemaakt zal worden. «a zo'n verbinding kunnen vele hon derden gesprekken tegelijk worden overgebracht en tevens kunnen de verbindingen niet gestoord worden door corrosie, graafwerk of mijn- verzakkingen. ™®t plan is om de eerste van deze straalverbindingen tussen Eindho ven en Maastricht tot stand te bren- gen en wel via de radiotorens te Mieris en Roermond. Omdat Maastricht geen hoogtepunt be. zit met voldoende „vrij zicht" naar de radiotoren te Roermond tussen de SnUdersberg bij Geulle en de steen berg bij de staatsmijn Mauriis door, zal een ongeveer vijftig meter hoge betonnen toren worden gebouwd op een terrein ten westen van de be graafplaats aan de Tongerseweg. Het is de bedoeling dat de bouw nog dit jaar gereed komt. Maar daarna zal nog lange tijd nodig zijn voor de in stallatie van de straalapparatuur. Helemaal nieuw voor ons land is in tussen de gedeeltelijk draadloze tele fonie niet, want in het noorden en in Zeeland gebruikt de PTT dit systeem al geruime tijd. In Goes werd na de watersnood van 1953 een speciale in stallatie gebouwd. Men zal zich afvragen; zal door de radio, op een bepaalde golflengte, iets van de door de ether getranspor teerde telefoongesprekken te horen zijn? Dit zal, aangenomen dat men de golflengte te pakken kan krijgen, op z'n hoogst een brom. of fluittoon rijn, want er zullen tientallen tot honderden gesprekken gebundeld worden. Die worden dan later, tn de ontvangstations, door zeer ingenieuze apparaten weer „uit elkaar gerafeld". Van onze parlementaire redacteur) DE TWEEDE KAMER zal de Bene- lux-verdragen wel goedkeuren. Pout'ek en economisch acht men de oprichting van een economische unie tussen Nederland. België en Luxem burg van zo groot belang, dat de be zwaren, die met name voor de land en tuinbouw aan de aanvaarding van de unie-verdragen verbonden zijn, de ratificatie niet zullen tegenhouden. Het i« zelfs mogelijk, dat een klein aantal KVP'ers op grond van him be. zwaren tegen de minimum-prijsrege lingen tegen de verdragen zal stem men, want de eerste KVP-woordvoer- der, mr. Van Thiel, kon „slechts" na mens het overgrote deel van zijn fractie de steun aan de verdragen toe zeggen. Natuurlijk had ook mr. Van Thiel moeilijkheden met de meergenoemde prijsregelingen, maar voor hem en de meeste zijner politieke vrienden wo_ gen deze toch niet zo zwaar, dat zij zich tegen het Benelux-verdrag als zodanig zouden keren. Dit kostte de KVP'er een sarcasti sche opmerking van de AR-afgevaar- digde Bïewenga. De heer Van Thiei is nametyk voorzitter van het Kath Werkgeversverbond en dit verbond heeft onlangs, tesamen met de andere centrale werfcgeversbonden, de Agrari sche Benelux-piannen onaanvaardbaar genoemd. De heer Biewenga constateerde hier een meten met twee maten. De kwestie van de minimum-prijzen is vry inge- wikkeld, Zie verder pag. 4. 5e kol.) Dr. SYNGMAN RHEE vierde ambtstermijn Masan ten minste elf mensen zijn ge dood by relletjes. De ongeregeldheden ontstonden steeds doordat mensen be schuldigingen uitten over een fraudu leuze gang van zaken bij de verkie zingen. Volgens onofficiële berichten duurt de onrust in Zuid-Korca nog steeds voort. De regering zou overwegen de staat van beleg af te kondigen om de orde te herstellen. De liberale partij (de partij van dr. Rhee) heeft de aan tijgingen van de democratische (oppo sitie) partij, dat er bij de verkiezingen geknoeid is ten gunste van dr. Rhee en Poong, „belachelijk" genoemd." Dr. Syngman Rhee had zelf geen tegenkandidaat. Deze was kort voor de verkiezingen overleden aan een. maagoperatie in de Ver. Staten, De wettelijke termijn voor het indienen, van kandidaten was toen verstreken, zodat de democraten niet opnieuw een kandidaat konden stellen. By de vorige verkiezingen is de democratische kan didaat eveneens enkele dagen voor de verkiezingsdag overleden, zodat Rhee oók toen zonder enige tegenstand kon worden gekozen. De Shell te Londen heeft bekend gemaakt, dat zij dit jaar een groep geologen naar Spitsbergen zal zenden om te onderzoeken, welke oliemoge- lykheden dit eiland biedt. 'Het is bekend, dat er op Spitsbergen steen- formaties voorkomen, die oliehoudend kunnen zijn, maar naar de Shell on derstreept, betekent het zenden van een olie-expeditie niet noodzakelijker wijs, dat er hoge verwachtingen i."> „olie-geologisch" opzicht worden ge koesterd. Minister Luns (met naast zich minister Zyisira) luistert gespaijinen naar de beschouwingen van de Tweede-Kamerleden over de Beaelnx-iferdragen. Ma-»kt de minister zich gereed voor de „sprong van het aijdwoord"? fi Op de ontwapeningsconferentie in Genëve, die gisteren is begonnen, heeft de Russische onderminister van Bui tenlandse Zaken. Valerian Zorin, reeds dadelijk het zorgvuldig voorbereide Westelijke ontwapeningsplan weten te hekelen. Het bleek, dat de delegaties van Oost en West vrij onverzoenlijk tegen over elkaar staan. Zorin zei: „Zonder het te wagen zich openlijk uit te spreken tegen een algemene en volledige ontwape ning, probeert men de praktische op lossing van dit probleem te vermij den. In plaats van in te stemmen met concrete maatregelen over de toe passing van een algemene en volle dige ontwapening binnen een vast gestelde tijd, legt men bijvoorbeeld het accent op een langdurige studie van verscheidene technische proble men en vormen van toezicht op de bewapening." Hét Russische plan stelt een tijds limiet van vier jaar voor voor de al gehele ontwapening, Door de Sowjet-kritiek kwam de fundamentele tegenstelling tussen Oost en West reeds direct weer aan de orde. Deze is dat het Oosten niet bereid is tot de scherpe controle wfelke het wes ten op de ontwapenin/èsmaatregelen wil. De Amerikaanse delegatieleider, Fre derick M. Eaton, verklaairde, kennelijk doelend op Chroestsjew is voorstel tot een totale en algemenei ontwapening binnen vier jaar, dat he£. een bedrieg lijk voorste! zou zijn otm op deze con ferentie maar „een of/ ander groot scheeps doch hol ontwéirp, een ambi tieus maar niet onder cöntrole vallend plan of een of ander prbgram met een onrealistisch tijdschenut" te onderte kenen. Het moet een uitifcoerbaar, prak tisch plan zijn, zei hij, j waarvan elke stap te controleren is. i De Britse minister yen staat, David Ormsby-Gore, betreurde het dat Zo rin reeds commentaar op het Weste lijke plan gegeven haJd zonder dat de conferentie gelegenbjeid had gehad dit zorgvuldig te ovefwegen. Hij merkte droogj/s op: „Ik meen dat een snelle reaitiie op nieuwe voorstellen die door een van ons gedaan worden, niet dienstig is voor het bereiken van o jmreenstemmii.g op de conferentie." Van onze parlementsredactie MINISTER. Cals viel gisteren In de. Eerste Kamer het ge noegen te beurt, dat de behan deling zijner begroting met ap plaus werd ingeluid. Tot -spilt van sommigen gold deze beschei den ovatie echter niet de begro ting: een. vijfde deel van de se natoren had zich al aangemeld, om zijn kritiek daarop in den brede kenbaar te maken. Nee, bet was de minister in persoon, voor wie deze waarde ring bestemd was. Precies tien jaar geleden, op 15 maart 1950, deed namelijk mr. 3. Cals zijn intrede in de lands regering, en wel als staatssecre taris van O., K. en W., in het bijzonder belast met de zorg voor de zaken op het terrein van o.a. de vorming buiten schoolver band, de kansten en de radio. Hy werd het hoofd van het de partement van O., K. en W„ toen hy in september 1952 prof. Rat ten opvolgde als minister. Senaatsvoorzitter Jonkman vond dit jubileum een hartelijke gelukwens waard. De leden vie len hem daarop met handgeklap bij. Ter herinnering aan deze tien jarige ambtsperiode hebben de hoofdambtenaren van O-, K. en W. gisteren in een bijeenkomst met minister Cals in diens werk kamer de jubilaris een handge kleurde kopergravure uit 1730 met een oorkonde aangeboden. De andere communistische afgevaar digden gaven hun volledige steun aan Chroestsjew'® ontwanianingsplan en kritiseerden het Westelijke plan hoewel dit pas vanda.fcg ingediend zal kernproeven, worden in hoofdzaak, omdat in dit* plan geen tijdschema is opgenomen en elke fase ervan volledig en contro leerbaar uitgevoerd moet zijn, voor men aan de volgende mag beginnen. Premier Chroestsjew heeft in een boodschap aan de ontwapeningscon ferentie meegedeeld, dat de dag dat de wereld zonder wapens of oorlog zal leven „niet ver weg is". In hetzelfde Palais des Nations, het Europese hoofdkwartier van de Ver enigde Naties, worden ook de nu a! zestien maanden durende besprekin gen tussen Amerika, Rusland en Enge land gevoerd over het-stopzetten van

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Trouw / De Rotterdammer | 1960 | | pagina 1