bij versterking Nieuw-Guinea
Geen meerderheid
voor motie-Burger
mn TROUW
Humphrey trekt zich terug
als presidentskandidaat
nu al
f. 143.230
voor
AMBON
JEUGDLANDKOOS ZEE
Nog geen akkoord
over landbouw
in de EEG
Nieuw-Guinea
m
0p 21 mei:
Jubileum-mars
Na opzienbarende nederlaag tegen Kennedy
H
D
Stevenson weer
naar voren'?
Proces-Goudswaard
16 mei in Caïro
H'
Gematigd warm
r
r
WOENSDAG 11 MEI 1960
NEGENTIENDE JAARGANG No. 4595
J
Directeur: H. L)iil RU iG
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
(Van onze parlementaire redacteur)
VERZEKERD VAN DE STEUN van de Tweede Kamer kan mi
nister Visser (Defensie) de plannen ter versterking van de ver
dediging van Nederlands Nieuw-Guinea uitvoeren.
De Kamer heeft gisteravond na een urenlang debat met 47 tegen
71 stemmen een motie van mr. Burger verworpen, waarin de re.
gering gevraagd werd het beieid ten aanzien van Nieuw-Guinea
opnieuw in overweging te nemen.
Behalve de P.v.d.A.-fractie waren alleen de pacifisten en de com
munisten tegen het door de regering aangekondigde beleid.
DE tiende Trouw-mars
op 21 mei a.s. door
het bloeiende Amsterdamse
Bos biedt ouderen en jon
geren een sportieve prestatie
in een prettige sfeer.
Belangrijke stoot
Zie ook pagina 7.
wtn« d. WlUdtrut i'eiet. 1167» 14
Pmtbu» 1113 PtMtziro No «34319
Klaeatendletuu «oonnementsn la_iu1930 out
Z.terdaz» 1718 oor Telefoon 113700.
BuvfttMtptem 1 Telefoon 183467 <3 npani
Positbu» 1(391 Postgiro No «2WS7,
(CliohtmilfeTU* 18.3019,30 Telefoon 362369
Stitnwee 133 Teiet 4870.
Thom*» 4 Kenvpfner**! g Telef 6548L.
Ahnnne-renfeprii» 4' rent oer week 2.65 oer m*aod. f tJ>4
oer kwerte.L te«# nnmiwfi 16 eent «Tereohiint cóifr*>j3r*
IHtKerdwn;
'.•Gr.renh.ee
Oorciar.eftt:
Schiedam
(Geldig tot donderdagavond)
WEINIG VERANDERING
Vrij zonnig, maar op enkele plaatsen ook een regen
bui. Matige, af en toe vrij krachtige wind tussen noord
oost en oost. Ongeveer dezelfde temperaturen als van
daag.
Morgen: Zon op: 4.51 Maan op: 21.53
Onder: 20.22 Onder: 6.07
Sv.
over de versterking van de defen
sie van Nieuw-Guinea heeft van het
verschil van mening tussen de P.v.d.A.
en de huidige regeringspartijen, dat
reeds in het najaar 1958 aan het licht
trad, een diepe kloof gemaakt.
Het is bepaald niet een dramatisch
verhaal geworden. Het is niet een hef
tige discussie geweest. Maar er is een
zeer diepgaand meningsverschil.
D standpunt dat Nieuw-Guinea en
zijn bevolking zo snel mogelijk tot dat
stadium moeten worden gebracht dat
die bevolking rijp is voor zelfbeschik
king.
Daar moet Nederland het zijne toe
bijdragen door de onderwijspolitiek,
door de sociaal-economische politiek,
door het betrekken van de bevolking
bij het bestuur, door de ontwikkeling
van een constitutioneel-democratisch
regime. Op de noodzaak van voortva
rendheid te dezen is bij de behandeling
van de begroting van Nieuw-Guinea
van vele zijden met name ook van
d® regeringspartijen gewezen. En
de regering bleek het daarmee geheel
eens te zijn.
Aan het voeren van deze politiek is
onlosmakelijk verbonden een militair
beleid dat er zorg voor draagt dat de»
ontwikkeling naar vrije zelfbeschik
king niet van buiten af door geweld
■wordt gestoord of verhinderd.
Het is bekend dat Indonesië op he
standpunt staat dat Nederlands Nieuw-
Guinea tot Indonesië behoort, dat tjai
zeHbeschikking geen sprake kan zijn.
„In Indonesië is een voortdurende agi
tatie aan de gang die erop gericht is
Nederlands Nieuw-Guinea met geweld
bij Indonesië te voegen
ÏEDEREEN in Nederland is het
erover eens dat een complete
reguliere oorlog tussen Indonesië en
Nederland in de contreien van Nieuw-
Guinea voor Nederland alleen
niet te voeren is. Als het tot zulk een
oorlog zou moeten komen, is Nederland
aangewezen op de hulp van bondgeno
ten.
De minister van Oorlog heeft giste
l-en in de Kamer gezegd dat hij op dat
punt wel gerust is.
Maar dat betekent tevens dat Neder
land zelf heelt te zorgen voor een ele
mentaire veiligheid en voor de pri
maire verdediging.
Nederland moet ervoor zorgen dat
het voor een behoorlijke controle in de
lucht en te water paraat ia.
Nederland moet infiltraties, die gere
geld plaatsvinden, te niet doen. Neder-
land moet debarkatie van beperkte
omvang, moet het vestigen van brug-
gehoofden kunnen voorkomen en even
tueel die bruggehoofden kunnen ver
nietigen. Dat kan geschieden met een
zeer beperkte maar effectieve militai
re macht.
AD jarenlang reeds -tijdens het
kabinet-Drees was de regering
daarvan overtuigd. Door de toeneming
van de militaire macht van Indonesië
is het noodzakelijk geworden aan deze
overtuiging een zakelijke vorm te ge
ven, die uitgaat boven hetgeen, wij
thans aan militaire macht in Nieuw-
Guinea hebben. Dat betekent een ove
rigens niet zo heel grote versterking.
Met wat de regering thans voorstelt is
een versterking van de Europese man
kracht van plro. 2000 man gemoeid.
De P.v.dA. stelt het nu voor of dit
een verandering van politiek betekent.
Alsof dit tot oorlog zou kunnen leiden
Wij zijn van oordeel dat dit niet *t ge
val is en dat deze versterking het oor
logsgevaar vermindert. Deze verster
king maakt namelijk kleine onderne
mingen zoals wij die voor de twee
de wereldoorlog in de Nederlandse An
tillen beleefd hebben, toen de gouver
neur Fruytier door de Venezolaan Ur-
bina werd gevangen genomen
onmogelijk. En voor een echte oorlog
zijn niet de Nederland-Indonesië-ver-
houdingen beslissend, maar de grote
internationale politiek. Maar dan moe
ten wij de mogelijkheid van de „klei
ne" oorlog ook afsnoeren. Dat heeft
de regering gedaan en daar zijn wij
het mee eens.
KAMER ACHTER KABINET
De defensiemaatregelcn ten aan
zien van Nieuw-Guinea werden fis
teren in de Kamer besproken.
Op de foto: Minister Visser houdt
ruggespraak met de staatssecretaris
van Buitenlandse Zaken, dr. H. R.
van Houten, achter de ras van de
staatssecretaris van Marine, P. J, S.
de Jong.
EDERE deelnemer ontvangt
1 na afloop een speciaal ont
worpen jubileum-medaille.
Er zijn aparte prijzen voor scholen
op de populaire afstand van
15 km. Overige afstanden: 12.
20 en 30 km.
Een advies aan personeelsvereni
gingen, jeugdclubs, detachemen
ten enz.: schrijft t ij d i g in. Dat
waarborgt een vlotte start. Be
denkt voorts, dat drie dagen
vóór de start het inschrijfgeld
met 10 cent wordt verhoogd.
Alle inlichtingen vindt u in het
boekje „Met Trouw op mars",
verkrijgbaar bij het wandel
secretariaat van Trouw, N.Z.
Voorburgwal 225, Amsterdam-C.,
telefoon 39222.
SENATOR KENNEDY
weer een zege
E oppositie van de P.v.dA. is in
feite een steun aan Indonesië.
Die oppositie heeft precies dezelfde in
houd als het kabaal dat Indonesië
thans, naar aanleiding van de voorge
nomen maatregelen, tegen Nederland
maakt. Indonesië ziet zijn kansen ons
Nieuw-Guinea door een stunt in han
den te krijgen verminderen. En de
P.v.d.A. steunt Indonesië in dat
kabaal.
Het feit dat het verzet van de P.v.dA.
niet dramatisch en niet heftig is ge
worden doet vermoeden dat men het
intern in de P.v.dA. niet zo heel erg
eens is. Zoals wij in het najaar van
1958 reeds konden constateren was
er reeds toen een verschil tussen de
opvattingen van de heer Drees en de
opvattingen die de heer Burger ten
beste gaf. Wij hebben de indruk dat
Mr D. U. Stikker die op medisch
advies van begin december tot eind
april rust heeft moeten houden,heeft
zijn werkzaamheden als Nederlands
permanente vertegenwoordiger bij
de NAVO hervat.
14rt»>p-rfs>nti«>|
GEEF OOK UW GIFT
OP GIRO 426 EINDHOVEN
of pmr petf: NittfWroof lm
SticWflf door dm Bttnrft Trmvw
DE Amerikaanse democratische se
nator Humphrey heeft zich terug
getrokken uit de strijd in het kamp
der democraten over de vraag wie
moet worden aangewezen als partij-
kandidaat voor het presidentschap. Hij
deelde dit mee nadat het duidelijk was
geworden dat hij bij de voorverkiezing
in de staat West-Virginia een neder
laag had geleden tegen de rooms-ka-
tholieke kanshebber voor de democra
tische presidentskandidatnur, senator
Kennedy. Men. had de protestant
Humphrey in West-Virginia, een staat
met weinig rooms-katholieken, de
beste kansen gegeven. Toen echter de
uitslagen van 1.168 van de 2.759 kies
districten binnen waren had Kennedy
93.341 stemmen tegen Humphrey
slechts 60.889. Hiermee was het dui
delijk dat Kennedy een nieuwe be
langrijke zege uit het vuur zou slepen.
De zege van Kennedy betekent een
grote ruggesteun voor hem in zijn
strijd om de kandidatuur. Zijn over
winning enkele weken geleden op
Humphrey in het meer rooms-katho-
lieke Wisconsin werd te klein geacht
om beslissend te zijn. In West-Virginia
trad hij nu aan als rooms-katholiek in
een.sterk protestantse staat, als miljo
nair in een arm gebied en als een man
met een minder liberale inslag dan zijn
medekandidaat in een staat met sterke
liberale sympathieën.
Kennedy verklaarde zelf, dat West- i
Virginia hem „een belangrijke stoot!
naar het kandidaatschap had gegeven".]
In een televisierede zei hij: „Ik geloof;
dat u het mij nu mogelijk heeft ge
maakt tot president te worden be
noemd". Hij zei blij te zijn dat in dit
overheersend protestantse gebied
blijkbaar niet op basis van godsdien
stig vooroordeel was gestemd. Het feit
dat in een staat waarin slechts een
handvol rooms-katholieken wonen, zo
veel stemmen worden uitgebracht op
de rooms-katholiek Kennedy zal vol
gens waarnemers waarschijnlijk bete
kenen dat de godsdienst van Kennedy
geen beletsel zal zijn in zijn streven
naar de kandidatuur.
Senator Humphrey verklaarde da*
staat en partij beide door de uitslag
gewonnen hadden. Hij zei te zullen
werken voor een „liberale" kandidaat
en een „liberaal" partijprogramma.
Het terugtrekken- van senator
Humphrey uit dé strijd om de kandi
datuur wordt In democratische krin
gen beschouwd als een stimulans voor
de velen die trachten om Stevenson
te overreden zich weer kandidaat te
stellen.
Stevenson die reeds tweemaal kan
didaat van de demoeraten is geweest,
(en beide malen door Eisenhower werd
verslagen) heeft zich niet kandidaat
gesteld en hij verwacht ook niet dat
de partfj een beroep op hem zal doen.
Een nationaal comité is echter doen
de om vijf miljoen adhesie-betuigingen
te verzamelen voor een petitie waarin
de partjj-conventie zal worden ver
zocht om Stevenson als kandidaat te
benoemen. Men verwacht ook dat vele
aanhangers van Humphrey nu Steven
son zullen, steunen.
Mr. Burger liet niet na steeds weer
te beklemtonen, dat ook zijn. fractie
zich bewust was van de verantwoor
delijkheid, die Nederland t.a.v. de de
fensie van Nieuw-Guinea heeft. Hij
meende echter, dat de wijze, waarop
de regering de versterking van de de-
fensïe bekend had gemaakt en de ma
nier waarop deze versterking moest
worden verwezenlijkt, de positie van
Nederland niet ten goede zou komen.
Nederland wil een internationaal
probleem nationaal oplossen en dat
kan niet meer. Hoe denken de bond
genoten van Nederland nu over de
maatregelen", zo wilde de socialisti
sche fractieleider weten.
Minister Visser liet er geen twij-'
fel over bestaan, dat de bondgeno
ten tevoren door Nederland waren
ingelicht en dat zij met de genomen
maatregelen instemden. „Geen zin
nig mens kan zich immers voorstel
len, dat Nederland in het Verre Oos
ten een nieuwe Pacific-oorlog wil
ontketenen en geen zinnig mens
kan zich voorstellen, dat Nederland
het voornemen heeft een werkelijk,
grootscheepse aanval van Indonesië
op Nieuw-Guinea met eigen wapens
af te slaan", aldus de bewindsman.
De verdedigingsmaatregelen moeten
worden gezien tegen de achtergrond
van de internationale afspraken. Ame
rika, Engeland en Australië hebben de
status-quo van Nieuw-Guinea gegaran
deerd en zij zullen Nederland bij een
eventuele aanval van Indonesië op
Nieuw-Guinea ongetwijfeld te hulp ko
men. De aanwezigheid van de Neder
landse strijdkrachten is vooral van
belang om een aanval In het begin
stadium te vertragen tot er hulp van
derden komt.
Ook voor het tegengaan van infiltra
ties en het de kop indrukken van klei
ne agressieve .acties is de versterking
van de Nederlandse strijdkrachten ge
wenst.
Debat: elders in deze editie.
daar nog wel iets van aanwezig is.
Maar de P.v.dA. heeft Nieuw-Guinea
en Nederland een slechte dienst bewe
zen. Gelukkig stonden regering en ka
mermeerderheid als één man daarte
genover.
De Nederlander M. Goudswaard zal
op 16 mei terechtstaan voor een recht
bank te Caïro op beschuldiging van
spionage ten gunste van Israël. De
openbare aanklager is van plan de
doodstraf te eisen.
Verder zullen in deze spionagezaak
nog vijf buitenlanders en tien Egypte-
naren worden berecht.
Door onbekende oorzaak is het 3 jaar
oude fabrieksgebouw van Van Geel's
Beton- en Tegelfabriek aan de Lovense
Kanaaldijk "ie Tilburg ingestort.
De schade bedraagt minstens 50.000.
Bii de instorting werd een aantal ma
chines ernstig beschadigd.
Persoonlijke ongevallen deden zich
niet voor doordat de instorting gebeur
de na het vertrek van het personeel.
(Van GOOS KAMPHUIS)
fET s.s. „Grote Beer", dat gis
teren in een stralend meizon
netje over de Noordzee voer, heeft
zelden zo'n wonderlijke functie ver
vuld als tijdens deze korte zeereis
van Amsterdam naar Rotterdam
Technici van de Nederlandse Radio
Unie hadden een web van kabels
en draden over het schip gespan
nen om het de „Jeugdlandstaf" van
de NCRV mogelijk te maken het ra
dioprogramma voor de vrije woens
dagmiddag in volle zee op te ne
men.
Ruim 200 kinderen, trouwe luis
teraars van Piet Plokhooy,
Jaap Soctekouw en A n-
dries Roest, mochten deze reis
meemaken, nadat zij in het afgelo
pen seizoen uitblinkers waren ge
bleken in een wekelijkse wedstrijd
en in het verzamelen van postzegels
ten bate van de zieken.
Zij hebben dè reis van hun leven
gemaakt. Uit heel het land waren
zij naar Amsterdam gekomen om
hier met een rondvaartboot naar de
Grote Beer vervoerd te worden. Zü
hadden er allemaal een extra va
kantiedag voor gekregen, al hadden
natuurlijk heel wat jongens en meis.
jes moeten beloven dat zü aan hun
klasgenoten zouden vertellen wat
zij allemaal hadden beleefd.
Wel, dat was heel wat. ZU kregen
een heerlijke maaltijd aangeboden
met een ijsje toe; zij mochten mid
den op zee kleurige ballonnen aan
de voorjaarsbries prijsgeven: zü
holden van voor- naar achterdek, zij
daalden diep in de buik van het
schip af naar de bioscoopzaal, waar
het jeugdlandprogramma op de baud
werd gezet.
De wekelükse jeugdlandwedstrud
ademde helemaal de sfeer van de
zee. Een Amsterdamse ULO en een
Rotterdamse ULO stonden op het
Jeugdlandpodium, om elkaar in de
kennis van hun eigen havens naar
de kroon te steken. Zij zongen naar
hartelust liedjes van de zee en on
dertussen drongen verslaggevers
van de NCRV met de microfoon
door tot het werkterrein van chef
kok Lamm en tot de brug, waar
op kapitein J. W. Faber glim
lachend neerkeek op de feestelijke
kinderschare.
Bouk Bergsma, de leidster
van de jeugdprogramma's van de
NCRV maakte ten behoeve van de
meevarende cineasten voor het tv-
jeugdjournaal met de kinderen een
vrolijke rondedans op het promena
dedek.
De Nederlandse vereniging tot
adoptie van schepen, die aan deze
zeereis heeft meegewerkt, heeft het
grote genoegen gesmaakt dat 10.000
jonge luisteraars iets van de sfeer
van de zeevaart hebben geproefd
Toen de Grote Beer gisteravond
met tweehonderd bruingebrande
Jeugdlandcrs in Rotterdam meerde,
had de zeevaart er minstens even
veel vrienden en vriendinnen bij ge
kregen.
Doordat de autobussen, waarin de
kinderen van het schip naar het
Rotterdamse station werden ver
voerd, .oponthoud kregen in een
overvolle Maastunnel, haalden som
mige kinderen, die erg ver weg
woonden, niet de trein waarmee zü
"s avonds nog thuis konden komen
In een jeugdherberg hebben deze
kinderen overdacht. De KRn heeft
gisteravond op verzoek van de
NCRV een berichtje omgeroepen
om de ouders gerust te stellen.
De commissaris der Koningin la
de provincie Drente, mr. J. Cramer,
heeft de nienwe televisietoren Ie
Hoogersmilde (gem. Smilde) gister
middag officieel in gebruik gesteld.
Hi) deed dit door in de televisie
toren op een hoogte van ruim 75
meter boven het Drentse landschap
op een knop te drukken.
De ministers van de zes E.E.G.-Ian-
den hebben vannacht in Luxemburg
geen akkoord kunnen bereiken over
het betrekken van de landbouw to de
voorstellen van de Europese commis
sie voor een versnelde uitvoering van
het E.E.G.-verdrag. Zü besloten morgen
in Brussel opnieuw bijeen te komen.
De Nederlandse minister Marijnen
verklaarde, na een vergadering die
twaalf uren geduurd had, dat de
„Duitse en Nederlandse standpunten
iets dichter bij elkaar gekomen zijn",
maar hij wiide geen commentaar
geven om de mogelijkheden, die er
zijn om in Brussel nog een akkoord
te bereiken.
(Zie verder pagina 3)
Bfet weer in een groot deel vaa Euro
pa wordt nog steeds bepaald door
een omvangrijk hogedrukgebled, dat
zich uitstrekt van Groenland over
Scandinavië tot Noord-Rusland.
Aan de zuidflank van dit hogedruk
gebied zal ook morgen gematigd
warme lucht naar ons land worden
gevoerd.
Een storing in de hogere luchtlagen
boven Noordwest-Dultsland veroor
zaakte op enkele plaatsen een regen-
of onweersbui. Deze kans op enkele
zeer plaatselijke buien blijft ook
voor morgen bestaan.
Een storing nit Spanje trok langs de
Franse kust naar de Ingang van het
Kanaal. Deze storing bracht van
nacht in Bretagne en Cornwall plaat
selijk flinke regenval. Een volgende
kleine repressie nit het zuiden zal
de luchtdruk in Frankrijk opnieuw
doen dalen en de regenval van deze
nieuwe storing zal wat noorderiüker
komen, maar ons land naar «Ue
waarschijnlijkheid niet bereiken.
F