Beurzen
Regering Kisjizwicht
Verzocht
uit te
zijn reis
stellen
f
Loemoemba:
Nos: geen succes
STRAALJAGER BRANDEND
IN IJSELMEER GESTORT
w
Eisenhower
stemt toe
Boter kwartje
>er?
Dronkemansrit
door leiden:
acht gewonden
CJB.S. vraagt afschriften
van vragenlijsten op
r
Bromfietser gedood
Feeststemming
Piloot, drijvend in
rubberboot, door
Helikopter gered
Blinde-doofstomme vrouw
helpt haar lotgenoten
Geen regen run
betekenis
Driekwart netto-opbrengt voor sport?
Ontoelaatbare praktijken bij volkstelling
Verduidelijking
méér prijzen van
25 mille mogelijk
Kasavoéboe iveigert
Toch ontslag?
Prijzen
Driekwart
DONDERDAG 16 JUKI I960
v
j
Directeur: H. DE KU1G
NEGENTIENDE JAARGANG No. 4626
r
o C
B at jk.
cm. lekker lui
té luieren!.,
Perry van der Kar
LEES IN LIBELLE:
Ontroerend ia het levensverhaal van Helen Keiler. Ondanks
haar gebrekkigheid en haar tachtig jaar, is zij nog dagelijks
actief. Lees in de nieuwe Libelle hoe zij voor haar lotgenoten
een lichtend voorbeeld is. In hetzelfde nummer: Nederlands
eerste vrouwelijke luchtvaartpassagier maakte na 48 jaar
haar tweede vluchtper straalvliegtuig
U leest dit natuurlijk in Libelle, want u weet LIBELLE Is nu
eenmaal beter 1
(Van onze parlementsredactie)
j kE regering heeft het wetsont-
LJ werp tot wijziging van de
Loterijwet (het „toto-ontwerp")
niet aangepast aan de door de
Tweede Kamer geuite kritiek.
Uit de Memorie van Antwoord,
die de ministers Beerman en Cals
nu hebben ingediend, blijkt dat
zij de maximum-inzet willen
handhaven op één gulden per
persoon. Ze willen ook vasthou
den aan de gedachte, slechts aan
één instelling een vergunning
voor het organiseren van de toto
toe te kennen. En ze zijn, zoals
wij reeds meldden, niet afgewe
ven van het denkbeeld, de maxi
mum-prijzen op f 25.000 gulden
te steller..
Rotterdam; Witte de Witnstraat 25 feJet 116700 (6 LI
Pofttbu« 41IV Dosuuro No 424519
Kiacfttendienst tDwnnementen lö.3u—19 30 uuf
Zaterdae? 1718 uur frjetoon 115700.
g-Gravenbage Huvgenspiem 1 relefoon 183467 *3 lUnen)
Postbus 1091 Portsirn No 42486?.
KHcht<?ndien«rt 18.30—19,30 Telefoon 362569.
Dordrecht: Snuiweg 132 Telrt 4570.
Schiedam: Thomas k Kempi «straal 6 n Telef. 65451.
Abonnementsprii* 61 cent ner week 2.85 oer mnarkï 1 1.90
ner kwartaal. Losse nummers 15 cent Verschijnt d*eeliD»
Thirüjuj-
(Gcldiff tot vrijdagavond)
BIJNA OVERAL OR OOG
Veel bewolking en bijna overal droog weer. Hogere
temperaturen in hel binnenland. Overwegend matige
zuidwestelijke Wind.
Morgen zon op: 4.19 maan op: LIS
onder: 21.02 onder: 14.02
sff HooMredac'eur: Ui J. A H J 6 HIUJfNS ïiLUÏ
j™ E ontwikkeling van onze samenle-
Lving brengt met zich dat een
leder die krachtens de hem geschon
ken gaven in aanmerking komt om
een wetenschappelijke opleiding te
ontvangen aan een universiteit of ho
geschool daartoe in staat gesteld
wordt.
Van oudsher was het zo dat de di
recte kosten, het levensonderhoud,
het studiemateriaal, de huisvesting en
de collegegelden werden betaald door
de ouders van de student. Maar ook
waren er reeds van oudsher beurzen
van overheidswege en vanwege ver
schillende door particulieren in het
leven geroepen fundaties, lenen en
dergelijke. In de praktijk betekende
dit dat het merendeel der studenten
uit milieus van meer welgestelde lie
den kwam.
Deze toestand was onbevredigend.
Onbevredigend varvuit meerderlei
opzicht. In de eerste plaats is het
zo dat de gaven die God de men
sen schenkt tot ontwikkeling moeten
worden gebracht. Talenten behoren
niet in een zweetdoek. En wanneer
het dan zo is dat de ouders niet in de
omstandigheden verkeren om de ta
lenten van bun kinderen tot ontwikke
ling te brengen dan moeten er wegen
gevonden worden om daarin op an
dere wijze te voorzien. En dan Is hier
zeer bepaald een overheidstaak.
IKE GAAT
NAAR TO CIO
D
DAT hier een overheidstaak is
klemt nog te meer om de vol
gende reden, Er is geen enkele stu
dent, die de volledige kosten van zijn
studie betaalt. De overheid investeert
in de universiteiten, hogescholen, zie
kenhuizen en laboratoria zo veel geld
dat dit maar voor een zeer kleine
fractie door het collegegeld wordt ge
dekt. Minister Cals zeide in het de
bat dat in de week voor Pinksteren
over de voorzieningen ten behoeve
van studenten in de Tweede Kamer
werd gehouden dat de overheid jaar
lijks voor de student 15.000,uit
geeft. Met de investeringen meegere
kend loopt dit bedrag in de B-faeul-
teiten op tot een ƒ100.000 per student.
Onder die omstandigheden Is het on
billijk alleen kinderen van welgestel-
den van deze overheidsuitgaven te la
ten profiteren. Daar hebben dan ook
de anderen, die daarvoor krachtens
hun gaven in aanmerking komen,
recht op. Vandaar dat het aantal toe
lagen en beurzen gestadig is toegeno
men.
Thans studeert ongeveer 30 pet. van
de studerende jeugd met behulp van
een beurs of andere toelage. Zeer te
recht neemt het aantal renteloze voor
schotten af en neemt het aantal beur
zen toe. In de Kamer is sterk bepleit
om wanneer blijkt dat een renteloos
voorschot gegeven is aan een student
die achteraf in aanmerking komt voor
een beurs, dit renteloos voorschot dan
met terugwerkende kracht in een
beurs om te zetten. Vele jonge gezin
nen worden door de noodzakelijke te
rugbetalingen geremd in hun ontplooi
ingsmogelijkheden.
EEN derde reden om het beurzen
stelsel uit te breiden zowel wat de
personen betreft als wat de hoogte
der bedragen betreft, is het feit dat
onze moderne westerse samenleving,
die zozeer op expansie is ingesteld,
die zozeer de concurrentie met de
rest van de wereld voeren moet, het
zich eenvoudig niet kan veroorloven
een geestelijk en intellectueel kapi
taal braak te laten liggen.
Het is een verblijdende gedachte
dat ieder die gaven heeft in deze we
reld nodig is. Ieder is nodig, naar zijn
gaven. Zo heeft de Schepper het ook
gewild. En daarom is het debat over
de voorzieningen ten behoeve van stu
denten ook een goed debat geweest.
Ondanks de motie van de heer Tans
was er een grote mate van eensge
zindheid omtrent de materie zelf.
Vanochtend omstreeks halfzes Is In
Beverwijk een zestigjarige bromfiet
ser, de heer H. van 't Loo, een bouw
vakarbeider uit Egmon-d-Binnen. op
de Alkimaarseweg tegen een plotseling
linksaf slaande vrachtauto gereden en
gedood.
E Japanse regering heeft besloten president Eisenhower te
verzoeken zijn reis naar Japan voor onbepaalde tijd uit te
stellen. Dit besluit werd genomen na een spoedvergadering
van het Japanse kabinet, waaraan een conferentie van pre
mier Kisji met de chefs van de Japanse veiligheidsdienst aan was
voorafgegaan.
Met een grimmig gezicht zei Kisji: „Ik ben tot de conclusie ge
komen, dat het bezoek uitgesteld moet worden". Als reden hiervoor
gaf hjj op de golf van de door communisten aangestichte geweld
daden in Tokio. Kisji verklaarde, dat linkse demonstranten, die niet
voor geweld terugdeinzen en slechts „een zeer kleine groep van de
bevolking vormen, de kans van het Japanse volk om Eisenhower
een hartelijk welkom toe te roepen, vernietigd hebben."
Eisenhower, die thans nog te Manilla verblijft, zou zondag in de
Japanse hoofdstad aankomen. De Japanse minister van Buiten
landse Zaken heeft de Amerikaanse ambassadeur Douglas Mac-
Arthur op het ministerie ontboden om hem officieel om het Uitstel
te verzoeken.
Aan de hoop van de leider van de
Nationale Kongolese beweging Patrice
Loemoemba om vandaag gereed te zün
met de formatie van een kabinet van
nationale eenheid, is een slag toege
bracht door de weigering van een an
dere Kongolese leider, Joseph Kasavoe-
boe, om Loemoemba te ontvangen.
Loemoemba deed gisteravond een
indirecte aanval op Kasavoeboe, door
te verklaren: „Zij die mijn uitnodi
ging om te helpen een kabinet te for
meren afwijzen, saboteren mijn po
gingen".
Ondanks de weigering van Kasavoe
boe, bleef Loemoemba volhouden dat
hij een meerderheid van de kamer van
afgevaardigden (70 van de 137 zetels)
achter zich zou kunnen krijgen, het
geen hem in staat zou stellen een coa
litie-regering te vormen. Waar de meer
derheid van Loemoemba zit, is niet
duidelijk, daar zijn partij slechts 38
zetels heeft verworven in de recente
verkiezingen, en zij die als zijn bond
genoten bekend staan over slechts 5
zetels beschikken. Naar verluidt vindt
I Loemoemba thans een partijengroepe
ring, waarbij de Abako van Kasavoe
boe, tegenover zich, die over een meer
derheid van 78 kamerzetels zou be
schikken.
De verdeeldheid in Kongo is ver
der toegenomen. Leiders van de Ba-
loeba-stam hebben id de provincie
Kasai een regering gevormd, die erop
uit is deze provincie te splitsen in
een gebied voor Loeloea's cn een ges-
bied voor Baloeba's.
Kisji verklaarde nog. dat de wanor
delijkheden rondom het bezoek van
James Hagerty en de bloedige demon
straties voor het parlementsgebouw
„kennelijk overwegen, door de com
munisten beraamde gewelddaden wa
ren". Ter bescherming van de vrede
en van de vrijheid en het toekomstige
welzijn van Japan moeten wü deze
gewelddaden met 3ile middelen be
strijden, zo zei hij. De premier gaf te
kennen, dat hii zou blijven aandringen
op een spoedige ratificatie van het
nieuwe Amerikaans-Japanse militaire
bondgenootschap. Hii zei niet over
zijn eigen aftreden of over de ontbln
ding van het parlement te willen spre
ken voordat de ratificatie-oorkonden
van het verdrag uitgewisseld waren,
Kisji legde zijn verklaring af voor
dat zijn verzoek aan Eisenhower offi
cieel in Manilla ontvangen was. Daar
besloot de president juist een triom
fantelijk bezoek. Amerikaanse autori
teiten verklaarden, dat Eisenhower
zijn bezoek aan Tokia natuurlijk over
eenkomstig het verlangen van de Ja
panse regering zou afgelasten.
Het officieuze bericht, dat het be
zoek van Eisenhower niet zou door
gaan, had zich snel verspreid onder de
ruim 15.000 linkse demonstranten, die
in de straten rondom het parlements
gebouw samendromden. In de straten
van Tokio ontstond iets als een feest
stemming. De studenten van de Zenga
koeren plaatsten een geluidswagen
voor de deur van de ambtswoning van
premier Kisji en dansten er omheen.
.,Wij hebben een overwinning behaald
op de Amerikaanse imperialisten door
onze heldhaftige' strijd van gisteren"
schreeuwden zij.
Door het besluit van de regering-
Kisji wordt de gehele verhouding
tussen Japan en Amerika een open
vraag Waarnemers wachten nu met
belangstelling af, hoe premier Kisji
zijn besluit om te doen wat hij de
afgelopen tijd steeds zei, niet te kun
nen doen, namelijk buigen voor ge
welddadigheden buiten het parlement,
zal rechtvaardigen. Kabinetssecretaris
Matsoemoto deelde mee, dat de premier
later op de dag het besluit zelf offi
cieel zal meedelen. Hij heeft zijn mi
nister van Buitenlandse Zaken ont
boden voor het opstellen van een ver
klaring.
Volgens waarnemers is het mogelijk,
dat de premier toch het ontslag van
zijn kabinet zal aankondigen en even
tueel de benoeming van een waar
nemende regering voor de periode tot
de nieuwe verkiezingen. In dit laatste
geval zou het Japans-Amerikaanse vei
ligheidsverdrag automatisch van
kracht worden op 19 juni, 3 dagen
nadat het door het parlement werd
goedgekeurd.
In elk geval is het besluit een over
winning voor het communistische
kamp, dat, volgens mededelingen van
inlichtingendiensten, de laatste tijd
honderdduizenden dollars naar Japan
heeft gestuurd ter ondersteuning van
de actie tegen het veiligheidsverdrag
en het bezoek van Eisenhower.
Het Russische persbureau Tass heeft
enkele minuten na de bekendmaking
te Tokio het bericht gebracht, dat de
uitnodiging voor een bezoek aan Japan
door president Eisenhower ingetrok
ken was.
Tass zei, dat de regering-Kisji door
dit besluit „in feite haar bankroet er
kend had".
Intussen blijven in Japan de beto
gingen tegen de regeringspolitiek en
in het bijzonder tegen het Japans-
Amerikaane veiligheidverdrag en voor
het ontlag van Kisji aanhouden.
Studenten in het gehele land heb
ben vanmiddag protestbijeenkomsten
en betogingen gehouden.
Studenten deden gisteren een aanval op
de poorten van het parlementsgebouw
in Tokio tijdens felle demonstraties
tegen de regering-Kisji en het aan
staande bezoek van president Eisenhower
aan Japan. Bij de ongeregeldheden van
gisteren vleien enkele doden en honder
den gewonden.
(Advertentie)
Vraag folder
bij uw
winkelier of
SIROCCO N.V.ZUTPHEN-TÏL,06750.4979
Verkrijgbaar bijl
SPORTMAGAZIJN
Amsterdam Arnhem Deo H»g
(Advertentie)
President Eisenhower heeft
vandaag besloten in te gaan op
het verzoek van minister-presi
dent Kisji om zijn bezoek aan
Japan in verband met de relletjes
in Tokio uit te stellen.
Algemeen bestaat de indruk,
dat zijn bezoe kaan Formosa nor
maal zal doorgaan en dat hij ook
een kort bezoek zal brengen aan
Korea, waarheen hij zich op 22
juni, na zjjn bezoek aan Japan,
had zullen begeven.
Het gevolg van president Eisenho
wer heeft uiting gegeven aan spijt en
onzekerheid over het Japanse verzoek.
De spijt was echter vermengd met
opluchting over het feit, dat Eisen
hower zijn, persoonlijke veiligheid niet
op het spel zou zetten voor een good-
wiilreis, die hij kennelijk beslist wilde
maken.
VOCHTIGE en iets warmere oceaan-
lucht drrrgt thans het vasteland
van Europa binnen. Deze luchtstro
ming veroorzaakt veel bewolking,
waaruit hier en daar enige regen
valt, maar over het algemeen is deze
regen van weinig betekenis. Ook
voor morgen wordt geen regen van
betekenis verwacht. Door de bewol
king zal het de komende nacht be
langrijk zachter zijn dan de afge
lopen nacht
In het binnenland zal he* ook
overdag warmer worden, maar in
de kuststreken blijft het door aan
voer van lucht over de Noordzee
nog tamelijk koel. De zuidwestelijke
luchtstroming, waarmede de oceaan-
lucht wordt aangevoerd, houdt ver
band met een kxachtg ho-gedruk-
gebied, dat zich uitstrekt van dt
Golf van Biscaye over Frankrijk
n-aar Midden-Europa, terwij! bij
IJsland een lagedrukgebied lang
zaam in noordoostelijke richting
koerst.
Deze depressie blijft op flinke
afsitand van ons land.
Vanmorgen is boven het eiland Mar
ken een straaljager van het type
Hunter IV in brand gevlogen en in het
IJselmeer gestort.'De piloot die boven
de wolken uit het vliegtuig sprong, is
gered.
Het neergestorte toestel was er een
van twee Hunters, die van de vlieg
basis Woensdrecht waren opgestegen
voor een oefening. Om ongeveer kwart
voor tien merkte de piloot van een van
deze vliegtuigen, dat het andere toe
stel in brand stond. Hij waarschuwde
de piloot van het brandende toestel,
die zijn straaljager tot drieduizend
meter hoogte optrok en daarna uit het
vliegtuig sprong.
Enkele kilometers ten noorden van
Muiderberg kwam de'-piloot, de 22-
jarige gehuwde sergeant-vlieger J. P
Vleeming uit Tholen, in het IJselmeer
terecht. Hij slaagde erin drijvende te
blijven in een rubberboot.
Nadat de piloot van een Harvard, die
van Soesterberg was opgestegen' om
hulp te bieden, hem in het bootje had
ontdekt, werd een helikopter gediri
geerd naar de plaats waar Vleeming
was neergekomen.
Het gelukte de bemanning van de
helikopter de straaljagerpiloot op te
pikken uit het water. Hij is naar het
vliegveld Soesterberg overgebracht.
Het Prod-uktschap voor Zuivel wil
op korte termijn maatregelen nemen
om de binnenlandse boterconsumptie
te stimuleren.
Besloten zou zijn, de prijs van de
boter met ingang van maandag aan
staande te verlagen met een kwartje
per half pondspakje, indien minister
Marijnen hieraan zijin toestem min**
geeft.
De Westduitse regering heeft er mee
ingestemd de Franse slachtoffers
van de nazivervolgingen in totaal
400 miljoen mark te betalen. Soort
gelijke overeenkomsten zijn eerder
met Noorwegen, Denemarken, en
Nederland gesloten.
ym w~
Omstreeks halféén gisternacht is
een 22-jarige onderaannemer uit Lei
den met zijn auto als een dolleman
door zijn woonplaats gereden, - sla ge
volg waarvan acht personen werden
gewond, van wie drie ernstig.
Volgens de politie verkeerde de man
onder invloed van sterke drank. Hy is
in hechtenis genomen.
Toen het terrein waar de feesten
van het Leidse lustrum worden gehou
den, leegstroomde, reed de auto slin
gerend de Nieuwstraat af en de Burg-
steeg in. Nadat de wagen een gevel
had geramd, raakte dokter Kroes uit
het Terweepark in Leiden, tussen de
auto en een winkelpui bekneld. De
bestuurder bekommerde zich hier niet
om, maar gaf weer gas en reed even
verder de 25-jarige K. W. Wiessingt
aan en een nog onbekend gebleven i
wieli'ijdster. j
Hierna schoot hij verder de Burg- I
steeg door, waarna hy op de hoek van
de Nieuwe Rijn een voetganger, de
heer J. M. Hudig, schepte.
De auto vloog hierna met grote vaart
over de Korenbeursbrug en sleurde de
18-jarige mej, A. J. Honnef, een pre
dikantsdochter uit Leiderdorp, die met
de fiets aan de hand liep, ongeveer
zestig meter mee.
Desondanks reed de bestuurder door.
De woeste rit eindigde toen de wagen
met een stevige klap tegen een muur
op het Stadhuisplein botste. De drie
inzittenden van de auto werden licht
gewond.
Zwaar gewond werden dokter Kroes,
de heer Wiessing en rnej. Honnef. Zij
werden, met de lichtgewonden, naar
het Academisch Ziekenhuis overge
bracht.
Prinses Beatrix was een van de tweeduizend akademici, die gistermiddag
aan eindeloos iange tafels op het Rapenburg te Leiden aanzaten voor een
lunch in de openlucht. Het massale „etentje" had plaats in het kader van de
viering van het 77ste lustrum van de Leidse Universiteit. De foto boven toont
de (nog hongerige) schare, nadat men „aan tafel" was gegaan. De detail-
opname jinks laat de Prinses 2ien.
egering blijft
bij toto-plan
Het is het Centraal Bureau voor de Statistiek ter kennis gekomen, dat in een
aantal Noordhollandse gemeenten afschriften zijn vervaardigd van de vragen
lijsten voor de volkstelling, die voor toezending aan het C.B.S. bestemd zijn
Hoewel bij het eerste onderzoek is gebleken, dat het kennelijk alleen de bedoe
ling is geweest uit deze afschriften een aantal voor de desbetreffende gemeen
ten van belang geachte statistische overzichten samen te stellen, is het maken
van deze afschriften, gezien de aan de bevolking gedane toezegging van volle
dige geheimhouding van individuele gegevens, ontoelaatbaar te achten In af
wachting van nader te nemen beslissingen heeft het C.B.S. alle gemaakte af
schriften bij de betrokken gemeenten opgevraagd.
Of het kabinet dc portefeuille
kwestie zal stellen, als de Kamer door
amendementen de maximum-prijs zou
willen verhogen, kunnen mr. Cals en
mr. Beerman „in dit stadium van de
behandeling van het ontwerp" nog niet
meedelen. Wel schrijven ze, dat „rege
ling van de maximum-prijs een essen
tieel bestanddeel uitmaakt van de be
palingen die beogen, een ongewenste
ontwikkeling te voorkomen".
De belangrijkste punten van de Me
morie van Antwoord zijn verder:
De onzekerheid over de vraag, of
er nu één dan wel meer prijzen van
25.000 kunnen worden uitgekeerd,
heeft de regering met een nota van
wijzigingen radicaal weggenomen.
Inderdaad mag het aantal prijzen
van 25 mille hoger zijn dart één.
Het ontwerp bepaalt slechts, dat
een deelnemer niet meer dan één
prys m de wacht mag slepen.
Voorlopig houden de bewindslieden
het erop, dat de netto-opbrengst
van <jo sportprijsvragen voor drie
kwart aan de sport en de lichame
lijke vorming ten goede moet ko
men, terwijl- een vierde naar or
ganisaties voor maatschappelijk
cultureel en charitatief werk en
naar instellingen op het gebied
van de gezondheidszorg dient te
gaan. Deze gedachte is echter voor
verandering vatbaar, want in de
uitvoeringsvoorschriften zal pas
definitief worden aangegeven, hoe
de gelden zulten worden verdeeld.
Wel zal volgens de ministers de
overheid daartoe een aanwijzing
moeten geven; en wel door voor
waarden te stellen bij het ver
lenen van een vergunning. De pre
cieze verdeling zou dan kunnen
worden geregeld door een orgaan
nat los staat van de instelling die
de concessie voor het organiseren
van de toto krijgt.
Overigens willen de bewindslieden
zich er niet tegen verzetten, dat
de deelnemers zelf beslissen over
inzet !nera^lng, Va" hun netto
den In t TSet kamerleden meen-
,.f"' ?et daartoe formulieren in
twee kleuren kunnen worden ee-
fndn k V!fl hebben de rabbsters d«
Li -t. 20 n systeem een grote
veroorzaken^ romPsIomP *>u
(Zie verder pag. 3, 7e fcol.J A
