Vertrouwen
BELGEN VLUCHTENinPANIEK
Spoedzitting van
Belgisch kabinet
Directeur „Trekair"
na uitspraak op
vrije voeten
Kamerbeslissing met 76-68 stemmen
KNVB bereid toto
te organiseren
Verhoging van inzet
tot twee gulden
„Colporteur' aan
grens gegrepen
r
„Russen komen"
Vonnis 3 maanden
Terreurdaden
Mog geen zomer
BOTSINGEN MET
DE POLITIE EN
STAKINGEN
v_
VRIJDAG S JUIJ 1900
~A
V-
NEGENTIENDE JAARGANG No. 4645
V
Directeur: H. DE KUIU
DE toestand in Kongo heeft zich de afgelopen nacht tot
een climax ontwikkeld. In Leopoldstad is een nieuwe
muiterij uitgebroken. De muiters hebben de telexkan
toren in de Kongolese hoofdstad en het radiostation bezet.
In een laatste uitzending, voordat de verbindingen werden
verbroken, zei een radioverslaggever van de Belgische om
roep, dat in Leopoldstad groepen muiters door de straten
trokken op zoek naar hun Belgische officieren, „om met hen
ai te rekenen".
De Belgische ministerraad is vanochtend in spoedzitting
bijeengekomen ter bespreking van de ernstige toestand.
Volgens Belga beschermen de
parachutisten de vluchtelingen.
Of op hen een beroep is gedaan
de orde te herstellen, kon niet
worden gezegd. De Belgische
troepen bevinden zich door de
nieuwe' status vair dit gebied op
vreemde grond. Zij kunnen alleen
worden ingezet met toestemming
van de Belgische en Kongolese
ministeries van Landsverdediging.
Scliipf
3 er.
schuldig
aan
stranding, berispt
Staking bij Nederlands
bedrijf op Malta
Zie verder pag. 3, 6e kol.
De betogers hadden stoelen en
tafels opgeworpen. De politie in
jeeps en vrachtauto's gezeten,
brak door de barricaden heen, na
ie betogers niet traangasbommen
te hebben bestookt. Toen dit niet
hielp, werd van de vuurwapens
gebruik gemaakt. Behalve de vijf
doden vielen er ongeveer twin
tig gewonden.
GEZOCHT NA AANVAL
OP DIENSTMEISJE
Witte ae Wltnstraai 2ö relet. 1157(10 \fi
Postbus Uia Pos tel ro No 42ioX9.
Klacfttendlensi aoonnemenfen tö.ao>19 30 uur
Ziaterdae* 1718 uur feietoon i15700
Huveenspieiu l Telefoon 18348? i3 mnen
Postbus IU91 Postgiro No 421867.
Kl»chtend1enst 18.3019.30 Telefoon 362569.
Soul-wes 132 Teld 4570.
Thoma* A Kp»Tnni<Jstrnat 6 fl Telef. 65461-
Abonn*»rrv»ntjrpri1* 61 cent ost wpeK '2 65 oer ma and t '-9®
osr frvrartnal- Losse nummers 15 cent Verschil rvt dagelijks
jUïtterdam:
1-Gravenhege
Dordrecht:
Schiedam:
j
(Geldig tot zaterdagavond)
LATER OPKLARINGEN.
Aanvankelijk zwaar bewolkt met op de meeste plaatsen
regen met kans op onweer en weinig wind. Later enkele
opklaringen en matige wind tussen west en noordwest.
In het bosten van het land iets lagere middagtempera-
turen.
Morgen: Zon op: 4.31 Maan op: 21.13
onder: 20.59 onder: 5.29
•'iim-tlHCteur Ui J A
H .1 S BKU INS SLOT
WIJ erkennen, dat de overheid met
gezag bekleed ia En van-huis-uit
hebben christenen eerbied voor het ge
zag.
Nu is in elk staatsbeste! die zaak
van eerbied voor het gezag niet
zo eenvoudig. Want eerbiediging
van het gezag is een zaak van
innerlijk ervaren, dat dt overheid
het voor het zeggen heeft. En dit be
tekent weer, dat zo iets alleen mogelijk
is daar, waar de onderdanen aan die
overheid ten volle bon vertrouwen ge
ven. Daarom hebben zij, die dragers
zijn van het gezag, ook een zeer dui
delijke pedagogische taak jegens het
volk. Het volk dient zo te worden opge
voed. dat het gevoelt vertrouwen
kunnen stellen in de cverheid.
te
t U komt de vrees wel eens bove
dat een van de factoren, waar
door het gezag van de overheid onder
mijnd wordt, deze is, dat de achter
grond, die dat gezag nodig heeft in het
vertrouwen van het volk, af en toe
aan het wankelen gebracht wordt. Er
zijn zo van die dingen, die wij wei heel
gewoon „nemen", waarover wij niet
eens zo uitvoerig meer praten. Het
volk slikt ze wel. Maar wanneer
nu, zoals onlangs geschiedde, een
van onze bekwaamste juristen zegt,
dat de wijze, waarop door het
departement van Justitie de zaak
van de toto door de vingers
wordt gezien, feitelijk beslist in
strijd is met de Nederlandse wet,
wanneer wij vernemen, dat een uur
nadat ons hoogste rechtscollege, de
Hoge Raad, „neen" gezegd heeft, de
minister een papier geeft, waarop hij
„ja" zegt, dan betekent dit voor de
volksopvoeding veel meer dan rr.en
zou vermoeden. De mensen vertrou
wen de zaak niet meer.
Ons volk Is.in het algemeen niet zo
dat het „spijkers op laag water
zoekt". En iedereen s/eet, dat er ver
gissingen gemaakt kunnen worden
Maar feiten, als door prof. De Grooth
gesignaleerd, grijpen diep in. En de
gezagsdragers,- die voor iets derge
lijks verantwoordelijk zijn, doen zeer
beslist ernstig schade aan het moreel
van het democratisch bestel in Neder
land.
Iets dergelijks ls er ook weer aan
de hand met het feit, dat Justitie aan
twee instanties, een humanistische en
een rooms-katholieke, ineens verlof
geeft om een' grote loterij te houden.
Er zijn natuurlijk tientallen instanties
in Nederland, die graag zo'n loterij
zouden willen hebben. Maar twee krij
gen deze ineens. Waarom die twee?
Niemand weet het Voor de K..R.O.
hebben wij een jubeltoon kunnen ho
ren over het feit, dat deze loterij was
toegestaan. De loten waren allemaal
al verkocht voor zij nog gedrukt wa
ren. Er worden natuurlijk vragen over
gesteld, maar ja, de antwoorden op
die vragen zijn van zo algemene aard,
dat iedereen het gevoel heeft van het
bekende kluitje m het riet.
ER zijn ook dingen van heel andere
aard. Ons volk heeft jarenlang dc
vrijheid gehad om (m)ulo-scholen te
stichten, waarbij het stelsel van het
lager onderwijs goed functioneerde.
Er zijn nooit narigheden mee geweest
en iedereen was er blij mee.
Nu komt er een wetsvoorste-, waar-
In de hele mooie (rr.)ulo uit dit bestel
wordt gehaald. Waarom? Ja, om
dat men nu eenmaal een wet wil ma
ken op het voortgezet onderwijs. Dat
zekere verkregen rechten zomaar wor
den genegeerd, dat nier voorgesteld
wordt iets te doen, dat in he* tussen
menselijk verkeer, als het door parti
culieren gedaan werd. tot dc hevigste
kritiek aanleiding zou geven, dat mag
schijnbaar niet hinderen.
En zo gebeuren er veel dingen. Ook
dingen, waarbij het particuliere be
lang van enkelingen betrokken is.
Door al zulke zaken wordt het ver
trouwen ondermijnd. En dit gebeurt
dan in een tijd, waarir bij duizenden
nog nawerkt de diepe teleuvstelling
over de wijze, waarop, ook van offi
ciële zijde, het gedrag van velen tij
dens de bezetting wordt gehonoreerd.
Zeg nu niet: dat is een heel andere
zaak. Nee, dat is in wezen dezelfde
zaak van het verlies van het vertrou
wen in het gezag. He'e en halve colla
borateurs zitten weer in het gestoelte
der ere en waarschiinlijk verwachten
zij, dat die anderen, die in de bezet
ting het werk opknapten mocht er
ooit weer eens zo'n bezetting ko
men dan wel wéér het werk zullen
doen.
En ja, dat is nu juist de tragiek. Er
is ook bij heel veel christenen tn de
innerlijke houding tegenover de over
heid sinds 1945 heel veel veranderd.
Misschien soms ten onrechte.
Maar vaak heel begrijpelijk. En
de overheid mag dit stuk van haar roe
ping wel eens zeer opzettelijk en be
wust aandacht geven: wat kunnen wij
doen om toch vooral het vertrouwen
van het volk in zijn overheid niet te
beschamen?
J. WATERINK
Muiters in Kongo
heer en meester
Besloten werd een aantal maat
regelen te nemen „ter verzekering
van de evacuatie van Europese
gezinnen uit Leopoldstad en uit
Brazzaville4'. In deze laatste stad
hebben vele Europese gezinnen
een toevlucht gezocht. Het is niet
bekend of ook de 2.000 Belgische
parachutisten in Kongo zullen
moeten worden ingezet.
De muitende troepen hebben zich
samengetrokken bij de golfbanen van
Leopoldstad en schieten op ieder die
in hun buurt komt.
De Europose bevolking van Leo
poldstad werd de afgelopen nacht op
geschrikt door het geluid van schoten.
De Kongolese militairen verkeerden
in de waan dat Russische vliegtuigen
op het vliegveld van Leopoldstad wa
ren geland. Zij besloten de „overrom-
petaars" te gaan bestrijden/Toen hun
officieren weigerden hun munitie te
verstrekken, bemachtigden zij de sleu
tels van de wapenkamer van de Leo
pold Il-kazerne. In jeeos en te voet
trokken de soldaten c l Europese en
Afrikaanse woonwijken van de stad
in. Hier en daar kwam het tot schiet
partijen.
Onder de Europese bevolking in
Leopoldstad ontstond een vrij ernstige
paniek. Gezinnen van de Belgische
officieren verlieten hun woningen in
het militaire kamp en zochten toe
vlucht in de Belgische ambassade.
Geruchten verspreidden zich door de
gehele stad en met de gebeurtenissen
in Thysslad en Madimba nog vers in
het geheugen kwamen zich in de loop
van de nacht verscheidene honderden
Beigen met vrouwen en kinderen, hun
eigendommen haastig bijeengepakt in
koffers en pakken, zich bij de Belgi
sche ambassade melden. Om drie uur
's nachts werd officieel door het stads
bestuur van Leopoldstad medegedeeld,
De Maastrichtse rechtbank heeft de
directeur van „Trekair", de heer Mar
cel S. veroordeeld tot drie maanden
gevangenisstraf wegens valsheid in ge
schrifte en belastingfraude. Niet wettig
en overtuigend achtte de rechtbank be
wezen'de ten laste gelegde poging tot
oplichting door het doen verongeluk
ken van het vliegtuig, dat op 22 januari
boven het kanaal in zee viel. waarbo
de piloot B. Klein uit Stolwijk om het
leven kwam.
Verdachte heeft viereneenhaKe
maand in voorarrest gezeten. Hij is
na de uitspraak in vrijheid gesteld.
De officier van Justitie (die 2Vi jaar
had geëist) verklaarde hoger beroep
te zullen aantekenen. Ook de verde
diger zei te overwegen dit te doen.
De bewezen geachte valsheid in ge
schrifte zou gebeurd zijn toen op het
verze'keringsformulier als officiële
catalogusprijs van het vliegtuig 90.000
ingevuld werd. Maar niet bewezen
werd geacht valsheid in geschrifte bij
het invullen op het formulier dat ma
chine en motor nieuw waren.
De belastingfraudes, over de jaren
1954 en 1957, achtte de rechtbank al-
dat met motorboten een exlradienst
was geopend op het aan de overzijde
van de rivier de Kongo gelegen Brszze-
viile. Het is niet bekend hoeveel Eu
ropeanen van deze gelegenheid gebruik
hebben gemaakt om de republiek te
veriaten en een heenkomen op Frans
gebied te zoeken.
Europese vluchtelingen uit Thysstad
die in Leopoldstad aankwamen hebben
de berichten over aanrandingen en an
dere terreurdaden van muitende Kon
golese militairen bevestigd. Het aantal
vluchtelingen is niet bek nd. Sommi
gen van hen zijn onmiddellijk doorge
reisd naar Portugees,Angola, anderen
zijn ondergebracht op bóien op de
Kongo bij vrienden of familieleden in
de stad.
Een groep muiters uit Madimba ver
schafte zich toegang tot het klooster
van Mbanza-Boma, waar veel Euro
peso vrouwen hun toevlucht hadden
gezocht. Ook hier werd een aantal
vrouwen, ook nonnen, aangerand on
der bedreiging met vuurwapens.
De Sabena heeft meegedeeld, dat
„alles in het werk wordt gesteld om
zoveel mogelijk vliegtuigen te reser
veren voor de evacuatie van Europe-
anen"r'Om de operaties te versnellen
wordt gedacht aan het inschakelen
van het vliegveld van Loanda in Por
tugees Angola. Naar de Sabena uit
Brussel meedeelt, kon een lijn vliegtuig
niet in Leopoldstad landen. Het toestel
is doorgevlogen naar Brazzaville.
Rode terreur in Italië
(Van onze weerkundige medewerker)
HET weer in West-Europa blijft on
bestendig. De depressie boven de
Noordzee vulde snel op. maar een
nieuwe storing die van West-Frank
rijk tot Engeland reikt, kwam nader-
bij. Deze storing veroorzaakt in een
uitgebreid gebied buien, waarvar
sommige met onweer gepaard gaan.
Reeds in de nanacht bereikte een brede
regenzone het westen des lands, maar
niet alleen in onze omgeving is het
buiig: verscheidene stations in liet
(Franse) Rhênedai bij voorbeeld
tapten vanmorgen 20 tot 40 mm af.
Aangezien de nieuwe storing ook mor
gen nog dicht bij ons lar.d zal zijn
gelegen, blijft ook voor zaterdag dc
kans op buien bestaan met later aan- Charges van bereden politie te Rome.de botsing ttissen communistische be
voer van lucht uit west tot noord,; bij de poort van St. Paulus, een van fogers en politie werden 200 demon
waarbij opnieuw iets koelere lucht Itfe historische pleinen van Rome. Bijlstranten gewond. De relletjes duurden
het land gaat binnenstromen. i v(er uur.
TOTO: 50 MILLE
(Van onze parlementaire redacteur)
Naar wü van mr. P. A. Blaisse ver
nemen is de KNVB bereid om op de
voorwaarden van het nieuwe wetsont
werp, dus samen roet de charitatieve
instellingen enjanaére sportorganisa
ties, ëen toto met een maximumprijs
van f50.000.te organiseren.
De raad voor de scheepvaart heeft
de 37-jarige schipper J. van D. uit
Katwijk aan Zee berispt, omdat hij
volgens de raad schuld heeft aan de
stranding van de motor logger „Hui-
berdina Gijsbertha" KW 85 bij Girdle
Ness ten zuiden van Aberdeen op 27
juni 1959.
De KW 85 werd ernstig beschadigd
cn moest naar Nederland worden ge
sleept. De raad meent o.a. dat het schip
door de schipper in een koers is ge
bracht waarmee het ten slotte omtijdig
te kort onder de wal raakte.
(Van onze parlementaire redacteur)
DE maximumprijs van de voetbaltoto wordt 50.000.Maximaal
zal 12.ingezet kunnen worden en het organiseren van sport-
prijsvragen door meer dan een instelling zal niet mogelijk zyn. In
de instelling, waaraan de licentie voor de toto verstrekt zal worden,
zullen de sportorganisaties en de charitatieve cn maatschappelijke
organisaties gelijkelijk vertegenwoordigd zijn. De opbrengst zal ook
aan beiden gelijkelijk ten goede moeten komen.
Met 76 tegen 68 stemmen werd het wetsontwerp tot wijziging
van de Loterijwet gisteravond door de Tweede Kamer aangenomen.
Minister Beerman had verklaard dat verwerping van het ont
werp in de nabije toekomst zou kunnen leiden tot toenemende
politieke spanning.
Voor stemden de gehele K.V.P.-frac-
tie, alsmede de grote meerderheid van
de V.V.D. en de C.H., alsmede het A.R.-
lid mr. B. IV. Biesheuvel.
leen bewezen voor 1957, toen zijn in
komen ruim 14.000 hoger was dan
hij opgaf.
Ongeveer 250 arbeiders van de
Kon. Ned. Maatschappij voor uitvoe
ring van Havenwerken zijn in Valetta
op Malta in wilde staking gegaan. De
arbeiders eisen een loonsverhoging ge
lijk aan die, welke het overheidsper
soneel onlangs heeft ontvangen.
De maatschappij voert in Valetta
werken uit ter verbetering van de
haven.
w
|\/j ET een sobere maar indrukwekkende plechtigheid is donderdagmiddag
bij het Zuidlimburgse dorp Margraten de Amerikaanse erebegraaf
plaats officieel ingewijd. Diverse Amerikaanse autoriteiten voerden het
woord en ook de Nederlandse minister van Defensie, ir. S. H. Visser,
hield een toespraak ter herdenking van de 8301 jonge Amerikanen, die
hier hun laatste rustplaats hebben gevonden en van de 1722 vermisten,
wier namen gegrift staan op een van de wanden van deze erehof omdat
wij, zo zei de bewindsman, in hen het hoogste menselijke goed, namelijk
de vrijheid, eren.
Koningin Juliana gaf blijk -van haar belangstelling voor dit plechtig
gebeuren door persoonlijk bij de inwijding aanwezig te zijn. Bij haar
aankomst werd zij begroet door de Amerikaanse ambassadeur in ons
land, de heer Philip Young, waarna zij langs een erewacht van Amerikaanse
en Nederlandse soldaten en matrozen de begraafplaats betrad.
Tegen het wetsontwerp verklaarden
zich de P.v.dA., de grootst mogelijke
meerderheid van de A.R., de S.G.P., de
C.P.N., de P.S.P. en de heren Beernink,
Van Mastrigt (beiden C.H.) en Geert-
sema (V.V.D.).
Nadat het wetsontwerp was aange
nomen was dr. Tilanus de eerste die mr.
Beerman ging gelukwensen. Na hem
volgden de drie grote opponenten van
de minister in dit debat de heren Blais
se (K.V.P.), Berkhouwer (V.V.D.) en
Vrolijk (P.v.dA.).
De hèer Biesheuvel had voor hij
zijn stem aan het wetsontwerp gaf een
korte verklaring afgelegd, waarin hij
nadrukkelijk stelde, dat hij een groot
deel van de bezwaren die dr. Bruins
Slot eerder in het debat had uiteen
gezet. onderstreepte. Hij meende het
echter niet met zijn persoonlijke ver
antwoordelijkheid als Kamerlid te
kunnen overeenbrengen om tegen het
wetsontwerp te stemmen, daar ver
werping tot gevolg zou hebben dat
de regering haar streven cm deze
zaak wettelijk te regelen opnieuw
teniet zou zien gaan.
Ook de heer Van der Mei (CH) leg
de een soortgelijke verklaring af. In de
keuzesituatie is geen andere mogelijk
heid dan voor dit wetsontwerp te stem
men. In gelijke geest zij het met anders
getinte bezwaren tegen het wetsont
werp sprak dc heer Berkhouwer na
mens net overgrote deel van zijn frac
tie.
Mr. Vrolijk kwam verklaren dat het
niet in overeenstemming was met zijn
verantwoordelijkheid het wetsontwerp
zoals het er thans uitziet, goed te keu
ren.
Uit de stemmotivering van de hcrer.
y. d. Goes var. Naters en Schcps, bei
den socialist, bleek dat zij in feite te
gen iedere uitbreiding van het loterij
wezen zijn. De heer Scheps zelfs op de
zelfde gronden als dr. Bruins Slot er
dr. Diepenhorst. Niettemin, zo betoog
den zij. zouden zij bij verschillende
stemming de politieke argumenten
mede in overweging nemen.
De spanning in de zaal van de Twee
de Kamer bereikte gisteravond een
hoogtepunt.
Minister Beerman had namelijk ver
klaard dat ieder amendement dat het
wetsontwerp tot wijziging van de Lo
terijwet in zijn voegen zou aantasten
voor de regering reden zou zijn om het
terug te nemen. De minister bedoelde
hiermede dat het kabinet onvoorwaar
delijk wenste vast te houden aan een
maximumtotoprijs van f50.000.een
maximuminzet van f 2.en één ver
gunning.
Een amendement van de heren
Blaisse en Berkhouwer om een onge
limiteerde toto in te stellen en dus
reen maximumprijs te verordenen
werd verworpen met 7S tegen 68 stem
men.
In Italië is een situatie ontstaan
die enigszins herinnert aan de
eerste jaren na de oorlog, toen
de communisten ernstige pogin
gen deden de macht te veroveren,
tn het sterk communistische Reg-
gio Emilio in Noord-Italic zijn.
gisteren vijf doden gevallen, toen
de politie, omsingeld en met ste^
ncn bekogeld door linkse beto
gers, naar het geweer greep. Tot
dusver hadden de carabinieri
zich tijdens de demonstraties die
communisten en andere linkse
groeperingen overal in den lande
hielden tegen „het fascistisch ge
vaar", beperkt tot gummiknup
pel, traangas en waterslangen.
Ook in andere steden van Italië
werd de politie aangevallen. Nadat
gisteren in Rome ernstige ongeregeld
heden waren uitgebroken, deden zich
ook in Parma en Modena relletjes
voor.
Het communistische vakverbond
heeft voor vanmiddag een proteststa
king uitgeschreven voor het gehele
land. De niet-communistische vak
bonden hebben meegedeeld, dat zij er
zich niet b(j zullen aansluiten. De
staking die gisteren was uitgeroepen
voor Rome en omgeving heeft weinig
weerklank gevonden.
Waarnemers menen, dat de commu
nisten zullen proberen de situatie uit
te buiten om de republiek verder te
verzwakken cn de regering Tambront
ten val te brengen. Hun leider, Togli-
atti, is vorige week teruggekeerd uit
Moskou, waar hij een onderhoud had
met premier Chroestsjew.
Togliatti is leider van de grootste
communistische partij aan deze zijde
van het ijzeren gordijn, een partij die
op een na de grootste van Italië is.
Maar men betwijfelt toch, of hij in
staat zou zijn in het Italië van nu
een zelfde onrust tc doen ontstaan als
in 1948 ontstond, toen er na een aan
slag op hem een golf van stakingen
losbarstte en relletjes, waarbij de com
munisten gebruik maakten van de wa
pens die zij uit de oorlog hadden over
gehouden. Minister Scelba greep toen
in met krachtige arm en tijdens de
vijf dagen van ongeregeldheden vielen
cr 21 doden en ruim 200 gewonden.
(Van een onzer verslaggevers)
Kort nadat hij vannacht om Ualftwee
bij Zundert de Nederlands-Belgische
grens was overgegaan buiten de
doorlaatpost om hebben twee amb
tenaren Van de Belgische rijkswacht
de 26-jarige Joz. B. gearresteerd, die
ervan wordt verdacht het Amsterdamse
dienstmeisje Catharina Flipse (21) tc
hebben overvallen.
De man is overgegeven aan de
Nederlandse marechaussee. Vanmor
gen vroeg is B., die het meisje dins
dagmiddag ernstig zou hebben mis
handeld, op transport gesteld naar
Amsterdam. Hem was vanmorgen
nog geen verhoor afgenomen.
De man wist als „colporteur" de flat
in Amsterdam-Zuid, waar het meisje
toen alleen was, binnen te dringen.
Eenmaal binnen trachtte hij het meisje
aan te randen. Aan het feit dat zij zich
hevig verzette heeft zij waarschijnlijk
haar leven te danken.
Alle grensposten waren gewaar
schuwd omdat men vermoedde dat B.
die de politie als een gevaarlijk heer
schap beschouwt, zou trachten het
vreemdelingenlegioen te bereiken.