PARLEMENT KOMT
VANDAAG BIJEEN
GRATIS
SCHOOL
SCHRIFTEN
Twee Amerikaanse
experts naar
Russen overgelopen
INTERNATIONAAL
VAN
NIEUW-GUINEA
De wereld
vandaag
Tegenstrijdige
redevoeringen
voor radio
Karei Doorman
Verdwenen mannen iji Moskou
Kremlin akkoord
met naturalisatie
Koopt op tijd
uw zekerheid
Tsjombe doet
beroep op
Kongolezen
Professor De Quay sprak over:
r
Gemeentekluis te
sterk voor
inbrekers
Kalonji naar Kasai
r
2" p NATIONALE
LEVENSVERZEKERING-BANK
Afgezwakt
DINSDAG 6 SEPTEMBER 1960
J
Directeur: H. DE RUIG
NEGENTIENDE JAARGANG No. 4696
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
EEN volledige chaos heerst in Kongo. Niemand kon van
morgen zeggen wie in de jonge Afrikaanse staat nu
werkelijk de macht in handen heeft, nadat president
Kasavoeboe gisteravond premier Loemoemba had ai-
gezet en Loemoemba op zijn beurt Kasavoeboe aan de kant
had gezet. Beide mannen hebben verklaard op hun posten
te blijven.
Loemoemba, die de hele naclit met zijn ministers lieeft vergaderd
heeft een beroep gedaan op het parlement. Men nam vanmorgen
aan dat de Kamer en de Senaat in de loop van de dag zouden bij
eenkomen. Waarnemers in Kongo zien de toekomst donker in en
vrezen nog meer bloedvergieten. Zij nemen aan, dat het leger
een slecht geoefende en gedisciplineerde mensenmassa in de
komende dagen een beslissende rol zal gaan spelen.
Vroeg op de avond kwam gis
teren Kasavoeboe voor radio-Leo-
poldstad om mee te delen, dat hij
premier Loemoemba, „die het
vertrouwen van Kongo heeft be
schaamd", had afgezet. Twee uur
Nu! Haast u!
Olympiade
Alléén bij T&WVl
DE twee leden van de Ameri
kaanse inlichtingendienst,
Bernon Mitchell en William Mar
tin, die ruim twee maanden ge
leden plotseling uit de Ver. Sta
ten verdwenen, blijken naar de
Russen te zijn overgelopen. Zij
hebben vandaag op een perscon
ferentie in Moskou meegedeeld,
dat hun door de Russische rege
ring politiek asiel is verleend.
Verklaring
„Vakantie"
loegang
later kwam Loemoemba voor de
zelfde microfoon vertellen, dat
hi.i nog steeds premier was en dat
de „verrader" Kasavoeboe geen
staatshoofd meer was." Hij deed
een beroep op het leger om op
zijn post te blijven.
Zie verder pag. 4, 4e kol.)
(Van onze parlementaire
redacteur)'
Enige uitlatingen van minister
president proL.dr. J. E. de Quay
tijdens de receptie, welke te zij
ner ere ten huize van de direc
teur 'van de' Rijksvoorlichtings
dienst dr. G. J. Lammers voor de
buitenlandse persvereniging werd
gehouden hebben Den Haag gis
teravond in opschudding gebracht.
Volgens de journalisten al
len correspondenten van grote
buitenlandse persbureaus en van
buitenlandse bladen heeft de
minister-president gesuggereerd
dat Nederland zijn politiek ten
aanzien van Nieuw-Guinea zal
wijzigen.
Voorstel
Wel plannen
Zelfde temperatuur
BIJZONDERE AANBIEDING
Degene die zich nu op ons blad
abonneert betaalt tot 1 oktober
slechts een gu'den abonnements
geld.
Witte de Wimatrsat 26 Telet. 116700 u
Pootbua UI3 Fcrottóro No. «21518.
K3*c!itendJenat abonnementen 18.2019,30 nuf
Zeterdaei 1718 uur. Teletoo» 118700.
HuvgeniiïJem 1 Telefoon 183487 (3 lijnen)
Poentra» 1061 Postgiro No 424887.
KInebtendlenst 18.30—19 30 Telefoon 362589,
SmKwfcj? 132 Telef. 4670.
ThomM 4 Kempt.wrtraat 6 s Telef. 65481.
Abonnementsprijs 81 cent ner week- t 5.05 oer maand. IT*
oer k-wartael. Lease mtmmer» 18 euat Verschijnt degels}**
(otterdam;
'f^ravenkasB:
jjordrecöt;
.«3 am;
l#e
(Geldig tot woensdagavond)
KOUDE NACHT
Koude nacht met hiep en daar mist, morgen overdag
ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag.
Veranderlijke bewolking met kans op enige regen.
Zwakke tot matige wind in hoofdzaak tussen west en
Zuid,
Morgen: Zon op: 6.01 Maan op: 20.16
Onder: 19.14 Onder: 8.17
i n
DE vakanties zijn ten einde. Dn
Olympische Spelen duren nog
voort. In de afgelopen zomer hebben
ach in Afrika dramatische en dat
woord ia maar een doekje voor he
bloeden gebeurtenissen ontwikkeld
In de Verenigde Staten van Amerika
Is de periodieke gezagscrisis, die met
elke presidentsverkiezing gepaard
gaaf, volop aanwezig. Deze crisis is
vooral internationaal van grote - bete
kenis. Zij heeft thans niet betrekking
op de elkaar bestrijdende partijen, ae
republikeinen en de democraten
want die zijn het internationaal wel
eens maar op het feit dat president
Eisenhower, die het slot van zijn laat-
ite ronde uitzit, de neiging vertoont
om politieke beslissingen aan zijn op j
volger over te laten.
Chroestsjew maakt daarvan ge
kruik, Met een hele stoet van sa
tellieten rukt hij op naar de Verenig
de Naties om aldaar het Russische
initiatief ten volle te ontplooien. De
tegenspeler ontbreekt naar "het schijnt.
MacMillan is er de man niet voor. En
generaal de Gaulle, die het zou kunnen,
Indien hij meer Europees, meer At
lantisch en meer mondiaal dacht en
minder bevangen was in zijn parti-prb:
voor Ia grandeur de la France, laat
verstek gaan.
DE Oost-West situatie wordt overi
gens met het jaar en met de dag
minder simplistisch dan zij bet aan
vankelijk scheen te zijn, Azië en Afri
ka blijken hoe langer hoe meer ge
bieden te zijn waar eigen krachten,
eigen thesen, eigen ontwikkelingen
aan de orde zijn, die wel in samen
hang met de Oost-West tegenstelling
staan, maar waarin toch hei eigen
soortige der daar aanwezige proble
matiek en daarmee de gecompliceerd
heid van de wereldsituatie aan de dag
treedt In zekere zin een troost.
Want als de gecompliceerdheid in de
wereldsituatie verdwijnt zullen goed en
kwiad 'naakt tegenover elkaar staan.
In zekere zin een troost, want voor
die lijd moeten wij huiveren. Hoewe!
degene die uit de Maranatha-gedachte
leeft, daarnaar0 zou moeien verlan
gen.
STRIJD OM DE MACHT IIKONGO
Kasavoeboe en Loemoemba zetten elkaar af
ILEO
HET vlagvertoon van de „Karei
Doorman" is niet bepaald een
succes.
Dit gebrek aan succes deelt het schip
met president Eisenhower, wiens voor
genomen reis naar Japan ook niet kon
doorgaan.
De Indonesische agitatie, gepaard
aan Japans straatkabaai, was in staat
het vlootbezoek tegen te houden.
Dat moge beschamend zijn voor Ja
pan, het toont evenzeer, hoezeer het
Westen in het Oosten aan lager wal
zit.
Onze politiek moet zich op die si
tuatie instellen.
Laten wij onze posities verdedigen
zonder al te veel spectaculair gedoe,
dat de ogen van een vijandige wereld
tot ons trekt.
DE Afrikaanse landen, op weg naar
hun vrijheid, zoeken hun eigen
weg. Ieder de zijne. Ook Afrika is
geen eenheid. Men is daar zoekende
en tastende. Niet alies is negatief. Uit
het anti-westerse sentiment kan toch
nog Iets positiefs geboren worden dat
niet pro-communistisch ts. Daarop
moet het beleid van de westerse lan
den zijn gericht. Maar dat beleid moet
dan de nieuwe ontwikkeling accapte
ren, zonder het te binden aan elemen
ten die aan de politiek die men vaar
wel zei, verwant zijn
Dat betekent dat West-Europa zich
zelf moet zijn. West-Europa is op zich
zelfteruggeworpen. De Europese we
reldrijken hebben afgedaan. En dal
moet voor de Europese staten en vol
ken betekenen een interne heroriënte
ring om ook extern wat te kunnen
zijn. De politieke integratie van Euro
pa, door het huidige Frankrijk inner
lijk niet aanvaard en beiast met de
hypotheek van de insulaire Britse af
zijdigheid, is niettemin een eis des
tijds.
OOK het communistische blok is
geen eenheid. Tito was sinds ja
ren het duidelijk bewijs. Maar de Rus-
slscb-Chinese controverse die de laat
ste tijd aan de dag trad, maakt een
variatie in de wereldpolitiek mogelijk
ook binnen de communistische wereld
waarvan de consequenties niet voor
«telbaar zijn. Het is het veiligste zich
er voorlopig dan ook maar niets meer
van voor te stellen.
Dit is de wereld waarin wij van va
kantie terugkeren. En waarin de
Olympische Spelen nog voortduren En
waarin wij in Nederland zitten met d
Kinderbijslagwet en de Karei Door
roan en de onrust in de metaalnijver
heid eb de belastingverlaging en de
Planta-vergiftiging en de Mammoet
wet enz.
Dat is althans wel iets van de eige
«3d waarin wü slaan.
rr**!dpnt Eisenhower helpt hier aljn
vierjarl* kleindochtertje, Mary Jean
Eisenhower, uit de helikopter, waar
mee de president met «Rn kleinkin
deren, zijn joon en schoondochter
variuhet Witte Huis naar Hanteren in
de staat Virgin fa, vertrok, voor een
da* vakantie. Links staat elf-jarlce
Barbara Anne. na Marv Jenrt verlaat
de 12-jarige üavld de helikopter.
Advertentie
bij Knorr soep bouillon.
Pakket van £$30 nu slechts f 1,03
(Van onze correspondent)
De gemeentekluis van Hoogwoud
was te sterk voor de inbrekers, die gis
ternacht het raadhuis binnendrongen.
Zonder buit moesten zij afdruipen.
De inbraak werd pas in de loop van
de volgende morgen ontdekt: toen se
cretarie-ambtenaren merkten, dat de
paperassen in hun bureauladen niet
meer lagen zoals zy ze hadden achter
gelaten. Pas toen herinnerden zij zich,
dat de deur die naar de kluis leidde
open had gestaan, en pas toen ontdekte
men, dat een raam van de raadzaal,
aan de achterkant van het gebouw,
opengeschoven was.
De inbrekers moeten een ladder heb
ben gebruikt om bij dat raam te ko
men. Zij hebben alle kasten en alle
bureaus doorzocht, maar niets wegge
nomen. Het was hun kennelijk oir. geld
te doen. Achter de deur, die toegang
geeft tot de kluis, vonden zij echter
een tweede deur: twaalf centimeter dik
staal. Die was hun te machtig. Zij ver
trokken dus maar weer, en lieten een
ordelijk gemeentehuis alsmede enige
vingerafdrukken achter.
Intern. Xe), ffi rel. Netto-winst 2e
Kwart 8.383.321 J7.8S1.633) of 5 0.54
(052) per aand.. ld le h 14.254 473
'!3 325.675) of S 0,92 (0.88! per aand
I Advertentie
Zon ondei
Mitchell cn Martin, van wie men al
enige tijd aanam dat zij achter het
IJzeren Gordijn waren verdwenen, zei
den op de persconferentie, dat zij heb
ben besloten met Amerika te breken
en dat het Kremlin „heeft laten weten,
dat het hun verzoek om naturalisatie
tot Russische burgers zal inwilligen".
De twee mannen, die op de perscon
ferentie werden ingeleid door het hoofd
van de persafdeling van het Russische
ministerie van Buitenlandse Eaken,
Charlamow, zeiden volgens het Rus
sische persbureau „Tass", dat zij sinds
hun tewerkstelling bij de inlichtingen
dienst in de zomer van 1957, overtuigd
waren geraakt van de opzettelijk valse
en bedrieglijke verklaringen van de
Amerikaanse regering, ter verdediging
van haar eigen politiek en ter veroor
deling van de politiek van andere lan
den.
Mitchell las een verklaring voor, die
hjj en Martin hadden gedeponeerd in
een safe in de staatsbank van Laurel
in de Amerikaanse staat Maryland. De
mannen hadden, aldus „Tass" een Jota-
kopie bij zich van deze verklaring,
waarin de motieven waai om zij Ame
rika verlieten, worden uiteengezet.
De 31-jarige Mitchell er, de 29-ja-
rige Martin verlieten Washington op
24 juni voor een ..vakantie"' "aan do
westkust.
Het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken stelde later vast
dat de twee mannen op 25 juni pas
sage hadden geboekt voor Mexico. De
dag daarop hadden zij hun hotel in
Mexico City weer verlaten. In die stad
hadden zij vliegbiljetten genomen naar
Havana. Maar hun namen kwamen niet
voor in de hotelregisters van de Cu
baanse hoofdstad.
Reeds toen speculeerde men in Wash
ington dat beide mannen van Cuba
rechtstreeks naar de Sowjet-Unie wa
ren gevlogen.
Mitchell en Martin hadden als wis
kundigen toegang tot geheime inlich
tingen met betrekking tot de defensie.
Zij waren door een hechte vriendschap
aan elkaar verbonden die dateerde uit
de tijd dat zij in de marine dienden.
Op dezelfde dag, 8 juli 1957, traden zij
in dienst van het nationals veiligheids
bureau in Washington.
Premier Tsjombe van dc afgeschei
den Kongolese provincie Katanga heeft
vandaag op een persconferentie mee
gedeeld een boodschap te hebben ge
richt tot de Kongolese bevolking, waar
in hij haar vraagt hem te helpen bij
het afzetten van de dictator Loemoem
ba voor het te laat is cn het regiem
van slavernij niet langer te laten voort
duren. Deze boodschap heeft h(j ge
richt tot de Bangola-, Baloeba-, Bakon-
go- en andere stammen.
Tsjombe beschuldigde de regering-
Locmocmba nogmaals van wreedhe
den in het district Baloenga. in de pro
vincie Kasai, terwijl hij de Sowjet-
Unie ervan beschuldigde deze regering
te helpen bij de aanval op Katanga. Hij
betoogde dat de mensheid in Kongo
vertegenwoordigd door de Verenigde
Naties, niet langer onverschillig kan
blijven tegenover de in Bakwanga be
gane gruwelen. Hij vertelde dat vo
rige week donderdag in een handels
school in Bakwanga honderd mensen,
onder wie ook vrouwen en kinderen,
zijn vermoord. Hij meende, dat de Ver
enigde Naties het gevaar lopen een
ontoelaatbare rassendiscriminatie in
het leven te roepen door alleen de
blanken in Kongo te beschermen. Dit
gevaarlijke rassenhaat kunnen leiden,
zou volgens hem spoedig tot een zeer
Kasavoeboe heeft als president in
derdaad de bevoegdheid om premier
Loemoemba af te zetten, maar for
mele bevoegdheden spelen in Kongo
op het ogenblik slechts een kleine rol.
Premier Loemoemba regeert al twee
maanden zonder ooit officieel door
het parlement te zijn aanvaard.
Nadat Kasavoeboe hem had afgezet
verscheen Loemoemba in ieder geval
drie keer met tussenpozen van een
uur voor radio Leopoidstad om te
verklaren, dat hij nog steeds aan de
macht was. Dit wees erop dat Loe
moemba het radiostation In handen
had.
Kasavoeboe is altijd voorstander
geweest van een federaal Kongo,
waarin de provincies een zekere
zelfstandigheid bezitten. Deze po
litiek is waarschijnlijk ook aan
vaardbaar voor de leiders van de
afscheidingsbewegingen in de pro
vincies Katanga en Kasai, die zich
fel tegen Loemoemba hebben ver
zet omdat hij hun niet voldoende
zelfstandigheid wilde verlenen.
Kort na Kasavoeboe's mededeling
via de radio werden alle troepen van
de V.N. in een toestand van waakzaam
heid gebracht. De veiligheidstroepen
van de Verenigde Naties raadden alle
vrouwelijke employees aan, restau
rants en andere openbare gelegenhe
den te verlaten en zich naar hun hotel
kamers te hegeven. „Alles kan nu ge
beuren", aldus een functionaris van de
voikenorganisatie.
Anderhalf uur na de 'onaangekon
digde radiotoespraak van Kasavoe
boe zag men premier Loemoemba in
een zwarte auto zijn luxueuze resi
dentie verlaten. In de auto zaten ook
twee Kongolese soldaten. Loe
moemba reed kennelijk naar het
radiostation.
eD president van de „Mijnstaat" in
Kongo, Albert Kalonji, heeft vandaag
op een persconferentie te Elisabeth-
stad meegedeeld dat hij zich onver
wijld naar het gevechtsterrein in Ka
sai zal begeven.
Naar verluidt zijn tien van de H-
josjfn-vllegtuigen die de Russische re
gering aan Kongo heeft geleend, op
weg naar Kasai met ZOO soldaten aan
boord.
KASAVOEBOE
De regering zal namelijk van plan
zijn aan de UNO te verzoeken Nieuw-
Guinea onder haar beheer te nemen,
in die zin dat een internationale com
missie bestaande uit NcderlnniJ, de
Ver. Staten, India cn Australië het
toezicht op Nieuw-Guinea en op de
democratisering daarvan van Neder
land zal overnemen.
'Een aanvankelijk voorstel van de
Nederlandse regering om Nieuw-
Guinea als beheersehapsgebied recht
streeks onder de secretaris-generaal
van de UNO te stellen werd in New
York niet zo enthousiast ontvangen.
Volgens de mededelingen van de
buitenlandse correspondenten zou mi
nister Luns tijdens de komende alge
mene vergadering van de Ver. Naties
een voorstel in bovengenoemde rich
ting willen doen.
Zodra de berichten van de buiten
landse correspondenten op het telex-
net verschenen, kwam Den Haag in
beweging.
Voorlichtingsambtenaren van ver
schillende departementen dementeer
den de geruchten.
Nederland heeft zijn politiek niet
gewijzigd, zo was het bescheid op
vragen van journalisten;
Maar toen de buitenlandse corres
pondenten hun hoogst betrouwbare
bron bekendmaakten, en uitlekte dat
prof. De Quay zelf de inlichtingen
bron was geweest, werd het dementi
iets afgezwakt.
Een woordvoerder van het depar
tement van Algemene Zaken ver
klaarde toen namelijk, dat de minis
ter-president wellicht wat filosofisch
had gesproken over de mogelijkheden
van het Nieuw-Guinea beleid. Een en.
ander houdt politiek Den Haag van
daag bezig.
Heeft, de minister-president inder
daad alleen maar wat gefilosofeerd of
heeft hij zijn mond voorbij gepraat?
De buitenlandse journalisten, wei
gerden hun ongelijk., te bekennen. Op
vallend was in dit verband dat United
Press, Associated Press'en Reuiter pre
cies dezelfde lezing gaven.'
Vanmorgen vernamen wij in Haag-,
se politieke kringen, dat de Neder
landse regering aiie officiële ontken
ningen ten spijt wel degelijk met plan
nen rondloopt om Nieuw Guinea een
meer internationaal beheer tb geven.
Deze gedachte is reeds geheel uitge
werkt, Het is geenszins onmogelijk, dat
prof. De Qua tijdens zijn gesprek met:
de buitenlandse journalisten een deel
van deze plannen heeft uiteengezet als
een mogelijke ontwikkeling van .Ne
derlands Nieuw Guinea.
Alvorens naar Amerika te vertrek-
ten zal minister Luns vanmiddag in
Rotterdam, waar hij zich inscheept op
ie Nieuw Amsterdam, de binnen- en
auitenlandse pers te woord staan..
Verwacht mag -worden dat de sluier
die thans nog over de woorden van de
minister-president hangt dan zal wor
den opgelicht.
Het ministerie van Buitenlandse Za
ten was niet bijzonder gelukkig met
ie publikatiesder buitenlandse pers-
sureaus.
Het vroegtijdig uitlekken van de Ne
derlandse plannen zou voor Indonesië
vel eens aanleiding kunnen ziin te po
len deze plannen te torpederen.
Een kleine storing, waarvan het
centrum over Denemarken naar het
zuidoosten is getrokken, veroorzaak
te vooral in de nacht en ochtend nog
weer enkele buien. Op de vliegvel
den Ypenbuxg en Rotterdam viel
resp. 20 en 12 mm. Daarna werd de
buiigheid tegengewerkt door een
zwakke rug van hoge luchtdruk.
Bij IJsland is een diepe oceaan
depressie aangekomen met een lucht
druk in zijn kern van ongeveer 980
mb. Deze depressie verplaatst zich
nog maar weinig. Het koufront ervan
dat Ierland heeft bereikt zal lang
zaam over de Britse eilander, verder
naar het oosten trekken. In verband
daarmee_ neemt de kans op regen
geleidelijk weer toe. In de tempe
ratuur komt maar weinig verande
ring.
LOEMOEMBA
Naam:
Straat:
Woonplaats:
Wenst zich ingaande heden te abonneren op het dagblad Trouw.
Betaling zal geschieden per week (61 cent) per kwartaal (7.96).
Tot 1 oktober a.s. betaal ik 1.— abonnementsgeld
U wordt verzocht deze bon toe te zenden aan
Administratie „Trouw", Witte de Withstraat 25, Rotterdam