Lijkt naar niets SPANNING IN KONGO STIJGT MET HET EUR Kasavoehoe ontslaat nog meer ministers De Gaulle Oostduitse president Pieck overleden MINISTER LUNS OVER KWESTIE NW.-GUINEA: u m 1 Jeugdige ontdekker Plantasiekte met schooltas beloond .Verrassende al wijking Frontale botsing van auto's Besliste De Quay (zonder Luns)' over Doorman'? s H YN nemen heft in handen Toeslag op salaris politieambtenaren Minister ontving Robert (11) op departement Robert ouwerkerk, een elfjarige Rotterdamse school jongen, kreeg gisteren van minis ter Van Rooy een schooltas en een vulpenhouder. Deze geschenken werden hem niet „zomaar" over handigd: Robert moest ervoor naar het departement van Sociale Zaken en Volksgezondheid ln Den Haag, waar behalve de minister ook de directeur-generaal van de Volksgezondheid, prof. dr. P, Muntendam, gereed stond om hem te ontvangen. Sast roa mid jojo: r r Luns: iedere ondermijning van NAVO voor Nederland onaanvaardbaar Uiterst vaag Niets nieuws V WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1960 Directeur: H. DE RUIG NEGENTIENDE JAARGANG No. 4697 Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT BIJZONDERE AANBIEDING volgens eensluidende DAARENTEGEN had premier De Quay berichten van United Press, Associated Press en Reuter maandagavond bekendgemaakt, dat Nederland van plan is, de V.N. te vragen, Nieuw-Guinea onder haar beheer te nemen. Een speciale commissie, bestaande uit Nederland, de Verenigde Staten, India en Australië, zou dan het toezicht op Nieuw-Guinea en op de democra tisering moeten overnemen. Het voorstel daartoe zou minister Luns indienen nog steeds volgens de buitenlandse persbureaus op de komende, algemene vergadering van de V.N. in New York. De hoofdredacteur van Associa ted Press, de heer Kersting, zei gisteravond voor dé televisie, dat zijn bureau het bericht eenvoudig niet kón herroepen, „want dit kwam uit de mond van een hoge gezaghebbende regeringsfigüur". Zorgvuldig vermeed de heer Ker sting, die; het nieuws zelf, naar het iuitenlahd'had doorgegeven, prof. De Quay; met name te vermelden. Toen de reporter Gerritsen had ge memoreerd, wat de persbureaus over de verklaring van de premier hadden bericht, zei de heer Ker sting: „En toen heeft deze figuur zich uitgelaten op de wijze, zoals u heeft aangegeven". Bromfietser stak over (Van onze parlementaire redacteur). T>EHALVE over de uitlatingen A* van prof. De Quay over Het Nieuw-Guinea-beleidrijzen in - politieke kringen m Den Haag ook vragen over de reis van de „Karei Doorman", mét name nu van de zijde van het Japanse ministerie van Buitenlandse Zaken zo duidelijk is verklaart), dat Japan zeer sceptisch tégen over het Nederlandse vlootbé» zoek heeft gestaan. );-■ Zijn onze inlichtingen juist, dan werd de beslissing om de „Karêl Doorman" naar het "Verre"Oos ten te zenden genomen tijdens de afwezigheid vah minister Luns, Prof. De Quay nam toen Buitenlandse Zaken waar. WttM da Wtttatrsm £3 tela, imoo a U Pontbia IU3 Poawtro No. UUU. Klaehtendlenat abonnementen 18.30—19.30 aar Zaterdag* 17—18 oor Tetetocss 118700. Huyeenaplein 1 AWw 183487 (3 ajo*®| Postbus 1091 Pmtgtm No 424887. Kteehteiujlenst 18.30—19.30 Telefoon 362589. Soal-vm 132 Tei« 4370. Th oma* 9 Kenvpiwtraat S 5 Telef. 6S4S1. Abonnementspri)* «1 cent oer week. 3.08 oer maand 1 IJ» eer kwartaal, toer» nummer! 19 eant Verschijnt deeelflta lottertfaro: d-Gravenbeira; Dordrecht; Schiedam; J (Geldis tot donderdagavond) BIJNA OVERAL DROOG WEER. Bewolkt, maar op de meeste plaatsen droos weer. Aan vankelijk weinig wind, later zwakke tot matige noord westelijke wind. Weinig verandering in temperatuur. Morgen: Zon op: 6.02 Maan op: 20.43 Onder: 19.12 Onder: 9.29 minister-president, de heer De n Quay, heeft ons land en het ka binet, dat hij presideert, een zeer slech te dienst bewezen door zün conversa tie over Niemv-Guinea op een cock tailparty. De heer De Quay heeft daar over de mogelijkheid van een internationa lisatie van Nieuw-Guinea gesproken eb bepaalde suggesties geuit. Er zija gelijkluidende verhalen over verschenen van verschillende pers bureaus. Die verhalen zijn naderhand door verschillende regeringsinstanties verzwakt, totdat er een soort filoso feren ven de heer Dé Quay overbleef. De kwestie Nieuw-Guinea is moei lijk genoeg. ZU zal in de huidige ont wikkeling der wereld voor Nederland in toenemende mate moeilijk; worden. Wij hebben daar alle oog voor en willen voor een goede oplossing van de moeilijkheden, die recht doet aan de bevolking van Nieuw-Guinea en die de door Nederland ter zake ge dane belofte honoreert, gaarne mede werken. Daartoe heeft de Nederlandse rege ring in overeenstemming met het par lement een bepaald beleid aanvaard Daarover is bü de kabinetsformatie iMr duidelijk gesproken. Daar moet de regering zich aan houden. Als er van een afwijking of van een nuancering van dit beleid sprake zou zijn, dan behoort dat voor alles thuis in een overleg tussen regering en parlement, Dan moet de regering daarover spreken met de politiek re presentatieve figuren uit de Staten- Generaal en dan moet de minister president daar niet op een cocktail party over beginnen. De minister van Buitenlandse Za ken beeft echter alle afwijking en alle nuancering ontkend. Daarmede beeft die minister de minister-presi dent, sprekend in een gezelschap, waar bij de buitenlandse pers tegenwoordig was. gedesavoueerd. Wat voor onmogelijke indruk moet dit alles in de wereld en in Nieuw- Guinea maken. Die onmogelijke in druk maakt het zeker in Nederland. Het lijkt naar niets. Het leidt er alleen maar toe om de boel in Nleuw- Guicés opnieuw op stelten te zetten. Loemoemba wil militaire hulp van Afrik, landen D E spanning in Kongo stijgt. De door president Kasavoeboe afgezette premier Loemoemba gaat onverstoord verder met zijn agressieve politiek; vanmorgen beeft hij de onafhanke lijke Afrikaanse staten om onmiddellijke militaire hulp ver zocht en van de Ver. Naties geëist dat zij de vliegvelden van Kongo vrijgeven en radio-LeopolcLstad heropenen. Kasavoeboe heeft op zjjn beurt laten weten, dat hij zich niets van Loemoemba aantrekt. In een radiorede, uitgezonden door radio- Brazzaville (de hoofdstad va» het voormalige Frans-Kongo), zei hij gisteravond laat dat hy nog steeds het staatshoofd van Kongo is en dat zjjn ministers niet de bevoegdheid hebben hem af te zetten. Hij maakte nieuwe ontslagen van ministers bekend. p. E uiteenzetting die generaal de U Gaulle beeft 'gegeven over de Europese samenwerking, betekent een ernstige crisis. Generaal de Gaulle wil de geschie denis van de laatste vijftien jaar uit wissen. Hij wil niet vooruit, maar hö wil ter'2. Hü wil terug naar een Europa, verdeeld in staten, ieder met een eigen nationale politiek. Hij wil dan wel praten over samenwerking, maar hij wil niet daarboven uitgrypen naar, een eenheid, die in de gemeen schappelijke cultuur der Europese sta ten begrepen is en die door de we reldsituatie van vandaag, die niet door kleine of middelgrote staten, maar door staatkundig georganiseerde wereldde len wordt behartigd, wordt geëist. Het is een tragische zaak, dat een manvan het formaat van de Gaulle, zich aldus opsluit in een dwangbuis, dat voor zijn formaat te klein is. De Gaulle zou meer dan de man van Frankrijk kunnen zün. Hu zou Euro pa .en de wereld kunnen dienen. En daar. zouden wij allen Frankrijk in de eerste plaats wel bij kunnen va ren. '))- Nationalisme is een gevaarlijke zaak, als mén het volledig aanvaardt. Waar het in de politiek om gaat zijn de gro te zedelijke beginselen van waarheid, gerechtigheid en vrijheid, waarvoor wij tegen het nationaal-socialisme ge streden hebben en waarvoor wij thans tégenover het communisme staan. Dat gaat het nationalisme zeer ver te boven. Kasavoeboe zei in zijn radiorede dat hy kan rekenen op het Kongolese le ger in zün strijd om de macht mét pre mier Loemoemba. ..Mijn soldaten ken nen my", verklaarde hij. ..Zij weten, dat alleen het welzijn van het land mij ter harte gaat. Ook hoop ik op de Ver. Naties te kunnen rekenen, omdat redding van het land zulks vereist", zo ging de president verder, Kasavoeboe herhaalde zün verkla ring, dat hij Loemoemba had ontsla gen en voegde hieraan toe, dat hij vijf andere ministers die bekend stonden om hun communistische neigingen, eveneens ter zijde had geschoven. On der hen bevinden zich de minister van Justitie, Rlwamba. diens ambtgenoot van Binnenlandse Zaken, Gbenye en de minister van Voorlichting, Kasjamoera. De nieuwe minister-president, Jo seph Xleo, zou zich concentreren op de ware problemen van Kongo, zei Kasa voeboe. Hij beschuldigde Loemoemba er vervolgens van zich met geweld een weg gebaand te hebben in het radio, station van Leopoldstad om onzinnige redevoeringen te houden, waarin hjj dg Kongolezen opriep in opstand te komen tegen de wettig gekozen rege ring. In een oproep tot de Kongolese be volking zei Kasavoeboe: „V hebt twee maanden in kommer en smart doorge bracht, terwijl het land langzaam maar zeker naar dictatuur en communisme afgleed". De rede van Kasavoeboe werd driemaal herhaald. Volgens de Franse radio was de toespraak van Ka savoeboe In zijn ambtswoning in Leo poldstad op de band opgenomen, waar na deze band over de rivier de Kongo naar Brazzaville werd gesmokkeld. De troepen van de Ver. Naties heb ben gisteren in feite het openbaar ge zag in Kongo volledig overgenomen. Zij bevalen radio-Leopoldstad alle uit zendingen te staken en blokkeerden al le vliegvelden. Loemoemba is woedend over deze maatregelen. Hij wilde gis teravond een radiorede houden, maar werd niet tot het radiostation toegela ten. Hij heeft bij de vertegenwoordi ger van secretaris-generaal Hammars- kjoeld geprotesteerd over de maatre gelen. De V.N, hopen door het sluiten van het radiostation te voorkomen, dat politieke leiders van de twee partijen door ophitsende toespraken een bur geroorlog veroorzaken. In Leopoldstad is het gisteravond ondanks de strenge V.N.-bewaking tot ernstige ongeregeldheden gekomen. Kongolese politiemannen openden het vuur op groepen demonstranten die „Leve Kasavoehoe" en „Weg met Loe- (Van onze parlementaire redacteur) De Nederlandse regering ziet de hoeksteen van haar" Europees beleid veranderd in de Europese vedragen. Dit was de reactie van minister Luns op de verklaring van president de Gaulle van Frankrijk, een verkla ring overigens, die voor Nederland niet nieuw was, omdat de minister van Buitenlandse Zaken er korte lings geleden kennis van. had geno men. v Nederland; blijft ook de NATO zien 'als con'der'Hdékstenen vah buitenlands ■beleid. Iedere ondermijning van de NATO -zal voor Nederland een onmo gelijke zaak zfjn. Nederland is tegen een economische en politieke scheiding in Europa. Toe nadering tussen de zes en de zeven J blijft haar streven. Tégen een Europees I referendum heeft zij geen bezwaar. moemba" riepen. Verscheidene beto gers liepen verwondingen op. In de negerwijk van Leopoldstad /Ae verder pag. i, 6e kol.) Geen stappen bij de V.N. Naar de zijde van het ministerie van Binnenlandse Zaken wordt meegedeeld zullen de ministers van Binnenlandse Zaken en van Justitie dezer dagen een voorsteldoen toekomen aan het ge organiseerd overleg om ter vergoeding van de ineonveniënten, vooral van de lagere politieambtenaren, een toeslag op de polillesalarissen te geven. De Oostduitse president Wilhelm Pieck is vandaag op 84-jarige leef tijd overleden. fleck was reeds Jaren ziek. Een hartaanval die hij condag kreeg werd maandag gevolgd door longontste king. Pieck, de zoon van 'n chauffeur, bracht zijn laatste jaren door in een kasteel der Ho- henzolierns. Zjjn residentie was gevestigd in het paleis Niederschönhausen in een voorstad van Oost-Berlün, dat 200 jaar geleden gebouwd was voor de gemalin van Frederik de Grote, Elizabeth. Pieck werd in oktober 1949 be noemd tot eerste president van Oost- Duitsland. Hij was toen 73 en had 30 jaar gestreden voor de communistische zaak. Zün benoeming was een bijna logisch gevolg van zijn verkiezing tot eerste voorzitter van de Duitse com munistische partij in 1945. In 1944, na het overlijden van Thael- mann in een Duits concentratiekamp, had Pieck, die in Moskou verbleef, de leiding van de partij overgenomen Na de stichting, in 1946, van de (Oostduitse) socialistische eenheids partij, bestaande uit communisten en linkse socialisten, werd echter de jonge Walter Ulbricht de voornaamste ver- bicdingsmnn tussen Moskou en'Oost Berlijn. Pieck heeft een groot deel van zijn leven bulten Duitsland doorgebracht Tijdens de eerste wereldoorlog vlucht te hij naar Nederland, waar hü ille gale vlugschriften uitgaf. In 1918 keer de hü in het geheim naar Duitsland terug, waar hij in december 1919 mee werkte aan 'de stichting van de Duitse communistische partij. Degene die zich nu op ons biad abonneert betaalt tot 1 oktober clechts een gulden abonnements geld. Naam: Straat: Woonplaats: Went! zich ingaande heden te abonneren op het dagblad Trouw. Betaling zal geschieden per wedt (61 cent) per kwartaal (7.90). Tot 1 oktober a.t. beiaal ik 1.abonnementsgeld. V wordt verzocht deze bon toe te zenden aan Administratie „Trouw", Witte de With straat 25, Rotterdam. De reden van deze plechtige ontvangst:, de minister wilde Ro bert bedanken voor het feit, dat men dank zij zijn opmerkingsgave tot de conclusie is gekomen, dat de „Blanta"-margarine de oorzaak moest zijn van de huidziekte. Toen Robert bij de arts W. A. Treurniet kwam, vertelde hy na melijk, dat alle kinderen uit het gezin Onwerkerki die ziek waren, de nieuwe margarine hadden ge geten, Zijn zesjarig broertje, dat niet ziek was geworden, had al leen maar roomboter gekregen. Dokter Treurniet bracht de ge neeskundige dienst van; Rotterdam op de hoogte van zijn bevindin gen, waarop een nader onderzoek werd ingesteld. Minister Van Kooy, die het bij zonder plezierig zei te vinden, dat hij in de gelegenheid was Ro bert te bedanken, overhandigde hem ook een oorkonde, onderte kend door de minister en door prof. Muntendam. Tot slot moest de minister (foto) zijn handtekening plaatsen in het knipselboek, dat Robert als zovele» van zijn leeftijdgenoten trouw bijhoudt. Prof. Muntendam verklaarde nog het zeer op prijs te stellen, dat de huisartsen In de persoon van dokter Treurniet zo'n be langrijk aandeel hebben gehad in het vinden van de oorzaak van de huidziekte. (Van onze parlementaire redacteur) 1 >A'>* hen een beetje beduusd vazi ie TN de uitspraken over de Nederlandse Nieuw-Guinea-politiek die ^iMsier Hian*BuibenUndsn Zikenftmr. A premier De Quay maandagavond op een cocktailparty heeft,ge- J. M. A. HvLuns (rechts :béi*e»btoen daan, is volgens minister Luns door buitenlandse journalisten „meer gelegd dan prof. De Quay had bedoeld*. „Er is bier een. misverstand", zei de minister van-Buitenlsndse Zaken gistermiddag, voordat hij met de „Nieuw-Amsterdam" naar New York vertrok. Hjj beklemtoonde dat Nederland Bepaald niet van plan is, bij de Verenigde Naties stappen te ondernemen ih de kwestie-Nieuw-Guinea. „Met de groot ste nadruk verklaar ik", zo sprak mr. Luns letterlijk, „dat Nederland geen nieuwe „approach" tot de V.N. zal richten". Prof. De Quay zou dit onthuld hebr ben-op een cocktailparty, die te zijner ere voor de buitenlandse persvereni ging wérd gebonden in het huis van dr. G. J. Lammers, de directeur van de Rijksvoorlichtingsdienst. Hoewel van de kant der ministeries de hier boven weergegeven lezing van prof. De Quay's mededelingen weldra werd tegengesproken, handhaafden de pers bureaus haar onverkort. J. M. A., H. Luns (rechts bouenl, toen hg op een persconferentie aim boord van de Nieuto. Amsterdam,; voor s^êpé vertrek naar de V. S., sprak) oceé'dé JVieuWriSvinea-politiek.---- Minister Luns zei van déze kwestie hét zijne, -voordat hij gistermiddag met de „Nieuw Amsterdam" naar de vergadering van de Verenigde Naties vertrok. Uiterst vaag bleef hij over wat premier De Quay op de cocktail party zou hebben gezegd)Of de om standigheden inderdaad gunstig zijn, om een plan voor internationaal be) heer van Nieuw-Guinea te verwezen lijken zoals prof. De Quay, zou heb ben gezegd kon de bewindsman van Buitenlandse Zaken niet bevesti gen. Hij kon daarover geen oordeel geven, zo gaf hij te kennen, zolang hy niet in New York dé jaarlijkse be spreking mét zijn collega's had ge voerd, „enerzijds schijnen de omstan digheden gunstiger, anderzijds ongun stiger". meende hij. „Ik verondersiel", zo ging mr. Luns verder, „dat ik in deze materie een dieper inzicht heb dan de minister- Zie verder pag. 4, 7e kol.) Dr. Ali. Sastroamidjojo, voormalig hoofd van de Indonesische delegatie bij de Verenigde Naties, beeft giste ren de persberichten, dat Nederland zou streven naar het internationalise ren van Nieuw-Guinea bestempeld als „een verrassende afwüking van Nederlands koppig volgehouden poli tiek inzake dit gebied". „We hebben vier jaar onafgebroken en zonder succes geprobeerd via de Verenigde Naties tot een oplossing te komen", aldus dr. Sastroamidjojo. Hij weigerde overigens, gedetailleerd commentaar te leveren, voordat hij er volledig inzicht in had, hoe de Neder landse regering zich voorstelt tot een oplossing van het confilict te komen. Andere Indonesische functionaris sen verklaarden, dat Indonesië elke oplossing via de V.N. welkom zou he ten. zolang de souvereiniteit en de rechtenvan de Indonesische regering door, de volkerenorganisatie worden erkend. (Van een onzer verslaggevers) Toen de heer J. Smits, klompenmaker in Brakel. dinsdagmiddag om 5 uur op de rijksweg tussen Herwijnen en Go- rinchem op het kruispunt Leuven met zijn bromfiets overstak, werd hg aan gereden door een personenauto uit Rotterdam, die uit de richting Tiel kwam. De automobilist G. R. uit Rot terdam zwenkte onmiddellijk naar links, doch schepte daarbij de brom fietser, die een eind door de lucht werd- geslingerd én zwaar gewond op de weg bleef liggen. öp hetzelfde moment naderde uit tegenovergestelde richting een auto, bestuurd door mevr. A. Hezemans Biok, echtgenote van een der directeu ren van Zwanenbergs Vleesfabrieken te Oss. De beide auto's reden op elkaar in. Mevrouw Hezemans was vrijwel onmiddelijk dood. Een van de inzit tenden van de andere auto, M. Rie- meyer, wérd met een ingedrukte borst kas uit de wrakstukken van de wagen gehaald. Een andere inzittende, Th. Cleton uit Rotterdam, werd eveneens zwaar gewond. In Den Haag vraagt men zich af of er inderdaad een meningsverschil, bestaat tussen de) minister-president en zün minister van Buitenlandse Zaken over het Nieuw-Guinea-be leid. Het heeft er alle schijn van, dat minister Luns tijdens zijn pers conferentie aan boord van de Nieuw Amsterdam de minister-presi dent niet geheel heeft willen; des avoueren, hoewel sommige uitdruk kingen van de bewindsman) .van Buitenlandse Zaken er niet óm lie gen,. r::).;)A Men verwacht dat prof. De Quay op zeer korte termijn de vragen van de KVP-afgevaardigde Andriessen zal beantwoorden. Prof. Romme is nog met vakantie en de heer Andries sen, die tweede fractievoorzitter is, vervangt hem. Alle démenti's; van de voorlichtingsdiensten ten spijt, houden de buitenlandse correspon denten vol, dat hun lezing van de woorden van de minister-president" de juiste is. Ook tijdens de persconferentie van minister Luns werd aanvankelijk gepoogd alies op een misverstand te schuiven, maar verschillende journalisten, die het gesprek tijdens de cocktail-partij hadden bijge woond, waren zo positief dat minis- ter Luns zich wel nader over deze zaak moest uitlaten. In Den Haag vraagt men zich af of het incident politieke consequenties kan hebben. Het is wel een neel vreemde zaak, zo kon men van verschillende zijden horen, ais een minister zich zo duidelijk van een minister-president moet distanti- eren. - in een telegram aan prof. De Quay heeft de ^federatie van oudstrijders- organisaties zijn verontrusting uit gesproken over de berichten dat overwogen wordt een iriternationa- hawiiig van Nieuw-Guinea roor ta

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Trouw / De Rotterdammer | 1960 | | pagina 1