Huidige politieke
constellatie
zit
stevig
in
elkaar"
REVOLTE IN
NICARAGUA
nieuwe bittere
de
Salan:
aanval
op
Gaulle
Opstand in Laos
gericht tegen de
communisten
KABINET
STERKER
UIT STRIJD
GEKOMEN
Nao Dinh Diem
zegeviert
Opstand in Saigon
is
bedwong
en
LAATSTE NIEUWS
MUITERIJ IN
OOST-KONGO
In 't huis GROENEVELD
Riifii bodecrave^
r
Geen herverkaveling A.R.-voorzitter op najaarsver gadering
van partij con vent:
D". gemeente Haarlemmerliede en
Spaarnwoude Is gered. In de vorige
**U* i» deze naam tot stand gekomen
*®dnt toen twee kleine gemeenten Haar-
Rust weergekeerd
in Alders
Zekerheid een
Nationale
traditie
re.
Het
weer in
Europa
Regeringstroepen
kwamen te hulp
r
PHOENIX
REGERINGSCRISIS
IN VENEZUELA
zon op NATIONALE
LEVENSVERZEKERING-BANK
O
ORGELS en PIANO'S
SATERDAG 12 NOVEMBER 1960
~N
NEGENTIENDE JAARGANG No. 4754
-\
Directeur: H. l)E RUIG
Hoofdredacteur: Ur j A H J S. BRUINS SlAJ'l
LLAiN VUUft. AlArüilUjfc „<J_AUU VUüKdAAK
fiAad/j
HALFWEG TEL.0 2907-4341
Toestand ernstig
Géén fractiedwang
3
en in Nederland
Radio-oproep
Onderhandelingen
Tweecle keer
„otterdam
Witto de Withstiaiu 29 Teler. 115700 (8 ld
Postbus 1113 Postgiro Ho. 424519.
Klacbtendlensi abonnementen 18.3019.30 uur
Zaterdag» 1718 uur. Telefoon 115700,
Huygenspleln 1 Telefoon 1834S7 (3 lijnen)
Postbus 1091 Postgiro no. 424867,
Klachtendtenst 18.3018.30 Telefoon 362569
Spuiweg 132 Telef, 4570.
BeUstraat T» Tel, 63161.
«-Gravenhage
Dordrecht!
Schledami
Abonnementsprijs 61 cent per week, ƒ2,63 per maand, ƒ7.90
ccr kwartaal. Losse nummers IS cent Verschijnt dagelijks
J
(Geldig tot zondagavond)
VRIJ ZACHT.
Wisselend bewolkt en enkele verspreid voorkomende
buien. AanvankelUk matige wind tussen zuidoost en zuid,
later tot krachtig en aan de kust mogelijk tot hard toe
nemende zuidwestelijke wtnd. Aanhoudend vrij zacht;
Morgen: Zon op: 7.5G Maan op: 01.00
op:
Onder: 16.52
Onder: 14,42
Kamer heeft donderdag
U jutlkel 1 van een wetsontwerp ver
worpen dat beoogde de gemeente Haar
lemmerliede en Spaarnwoude (gelegen
tussen Amsterdam en Haarlem en tussen
de Haarlemmermeer en het Noordzee-
kanaai) te verdelen tussen de gemeenten
Haarlem en Haarlemmermeer,
De aanleiding tot het ontwerp was dat
Haarlem aan de oostzijde behoefte heeft
aan een uitbreiding In verband met de
woningbouw.
Over de noodzaak om Haarlem hier te
helpen bestaat geen verschil van mening
tussen Kamer en minister; ook niet tus
sen regering en gemeentebestuur van
Haarlemmerliede en Spaarnwoude.
Het gaat bier om een gebied Zuid-
Schalkwtfk geheten waar ongeveer 400
mensen wonen op plm. 600 ha.
If AAR Gedeputeerde Staten van
JYL Noord-Holland en ook de minister
meenden van deze gelegenheid gebruik
te moeten maken om nu meteen een
grote groene buffergemeente te scheppen
tussen Amsterdam en Haarlem. Wat er
van Haarlemmerliede en Spaarnwoude
over zou blijven, nadat Haarlem niet
alleen met Zuid-Schalkwijk maar ook met
Oost-Spaamdam zou zijn verrijkt, zou
dan aan Haarlemmermeer worden toe
gevoegd.
De meerderheid van de Kamer en
wü met haar was niet overtuigd van
de noodzakelijkheid van een zo vérgaan
de maatregel.
Als Haarlem Zuid-Schalkwijk er bij had
gekregen bleef er een gemeente Haar
lemmerliede over, die net zo goed als
tevoren, het geval was, in staat zou zijn
om zelfstandig te bestaan. Ze zou nog
4.000 inwoners tellen. Het ontgaat ons
te enenmale waarom de groene buffer
zone beter in stand gehouden zou worden
tegenover het opdringende Amsterdam
en Haarlem, als er één gemeente zou
ïipi dan als het er twee bleven.
Wij vrezen zelfs dat het bij één ge
meente eer slechter zou gaan dan beter.
Want de gemeente Haarlemmerliede is
helemaal niet op Haarlemmermeer ge
oriënteerd en de gemeente Haarlemmer
meer zit nu al met de bestuurlijke moei
lijkheden van een zeer grote plattelands
gemeente met ver uiteenliggende bevol-
Söngskemen..
in ruasnapoisny «c rioLsioiiuun ne
ger- vanmorgen om halfeit de ver
gadering van het A.R.-Partüconvent,
Achter de bestuurstafel zaten om.
staatssecretaris Roolvink. mr. Roos-
jen, minister Zijlstra en dr. Berghuis.
«TE hebben hier te maken met een
plan, waarbij te weinig op de be
stuurlijke aspecten van de zaak Is gelet
en op de aard en de gevoelens der men
sen waarom het gaat. Het merkwaar
dige is dat Haarlemmerliede zelfstandig
wil blijven en Haarlemmermeer er niet
op gebrand is Haarlemmerliede er bij
te krijgen.
Degenen die dit plan hebben voorbe
reid, hebben te gemakkelijk ambtelijk
een soort planologische herverkaveling
menen te kunnen tot stand brengen.
Het moet ons van het hart dat het
plan zelfs op de kaart weinig fraai aan
doet, maar de reëel-bestaande maat
schappelijke verhoudingen, die niet door
de historie zijn achterhaald en dus een
historisch recht bezitten, zijn er in mis
kend.
Het Is goed dat de Kamer er een
stokje voor gestoken heeft. De gemeente
lijke indeling van Nederland Is geen sa
crale zaak. Als de ontwikkeling der his
torische verhoudingen dat met zich
brengt, moet zij kunnen worden ver
anderd. Maar als de historische ontwik
keling dftt niet 'eist en een* gemeente
wordt overigens goed bestuurd, moet
men er afblijven.
•De planologie moet niet te schema
tisch zijn. In haar object zijn mensen,
menselijke en historische verhoudingen
begrepen. Dat heeft de Kamer met haar
votum van donderdag willen zeggen.
^/E gebruikten zo even het woord sa
craal, In de discussie over deze
zaak is ook ter sprake geweest dat het
van belang zou zijn om Halfweg dat tot
Haarlemmerliede behoort en Zwanen
burg dat net over de ringvaart heen
tegen Halfweg aangebouwd is en dat
dus tot Haarlemmermeer behoort, onder
één gemeentebestuur te brengen. Wij zijn
bet daar op zichzelf wel mee eens,
•Maar de heer Verkerk heeft er terecht
op gewezen wat het openbreken van de
hatuurlfjke grens van de Haarlemmer
meer, hetzij naar buiten, hetzij naar
binnen, gevaarlijke precedenten schept
voor Haarlemmermeer. Want als men
die grens van de ringvaart eenmaal los
lat is Haarlemmermeer niet meer zeker
Badhoevedorp, van Aalsmeerder-
buurt en van woonkernen tegen Lisse en
legen Bennebroek aangelegen.
Be minister spotte over een „sacrale
Ingvaart". Het gaat hier echter niet
iets sacraals, maar um de natuurlijke
bescherming van de grote agrarische
gemeente Haarlemmermeer. Men moet
niet al ts willekeurig mee om-
•Pringen.
Bij het ter perse gaan van deze editie
wordt vernomen, dat muitende man
schappen van de militaire politie Stan-
leystad In Oost-Kongo bezet houden
in naam van de afgezette premier Loe-
moemba.
In Jinotepe, op vijftig kilometer van
de Nicaraguaanse hoofdstad Managua,
is een opstand uitgebroken De regering
van de Middenamerikaanse staat heeft
troepenversterkingen naar Jinotepe
gezonden, maar vanmorgen werd in de
stad nog steeds gevochten. De opstan
delingen hebben zich. onder meer
meester gemaakt van de barakken van
de nationale garde.
Jinotepe ligt op de weg naar Costa
Rica, waar naar verluidt groepen bal
lingen en Cubanen zich voorbereiden
op een inval in Nicaragua. De regering
van Nicaragua heeft de bewaking van
de grens met Costa Rica versterkt.
Arivc'pntip)
Het Venezolaanse kabinet heeft pre
sident Betancourt zijn ontslag aangebo
den. nadat enige dagen geleden een
voorste] van de minister van Financiën
Mayobre om de bolivar te devalueren
was' verworpen.
Twee ministers van de republikeins-
democratische unie hadden reeds eer
der hun ontslag ingediend, hetgeen de
president echter nog niet had aan
vaard. Betancourt zou thans hebben in
gestemd met de ontslagaanvragen van
alle ministers, om in staat te zijn een
nieuwe coalitie - zonder de republi
keins-democratische unie te vormen.
(Advertentie)
Amsterdamsestraatweg 42 - BAARN
tel. 029542576
eet men ONBEPERKT KIP
MET EEN GLAS WIJN 6.—.
Gelegenh. voor Lunch en Diner
tot 100 pers.
IDEALE PARKEERGELEC.rNHEID.
temmerliède en Spaarnwoude tot één
werden verenigd.
Thorbecke wilde die nieuwe gemeente
alleen de naam Spaarnwoude geven. Die
naam was bekender. Wie had niet van
dé reus Spaarnwoude gehoord; Het bleek
echter dat alleen de verbeelding van
Vondel gegevens over dit personage ver
strekte. Althans geen nader document be
treffende de reus kon worden voorge
bracht dan de „Gijsbrecht". En de
naam Spaarnwoude kan dientengevolge
slechts blijven voortleven in de schaduw
van Haarlemmerliede.
Dank zij de beslissing van verleden
donderdag leven zjj nog samen voort.
In eikaars schaduw. Proficiat,
De onlangs na een staatsgreep aan
het bewind gekomen neutralistische
minister-president van Laos, prins
Soevanna Phoema, heeft gisteren mee-
gedeeldt dat de koninklijke hoofdstad,
Loeang Prabang, in handen van anti
communistische opstandelingen is.
Prins Soevanna Phoema had Loe
ang Pnbang vrijdag willen bezoeken
maar toen hij donderdagavond van
de plannen van de opstandelingen
hoorde, is hy naar Vientiane terug
gekeerd. Het kabinet heeft besloten
de verdediging van Vientiane te ver
sterken, hoewel de stad niet recht
streeks bedreigd wordt.
De premier zei, dat het garnizoen
van Loeang Prabang zich vrijdag
ochtend heeft geschaard achter het
revolutionaire comité van prins Boen
Oem in Savannakhet.
De bevelhebber van het derde infan-
teriebataijon in Loeang Prabang heeft
vrijdag via de radio bekendgemaakt
dat hij het gezag van premier Soevan
na Phoema niet langer erkent.
In Vientiane beschouwt men de toe
stand als ernstig. De garnizoenen van
Loeang Prabang en Xieng Khoeang
zijn gaan rebelleren op het moment
dat de premier zich in het Noorden
bevond om zich de steun van de plaat
selijke autoriteiten te verzekeren.
Overigens gelooft men, dat de be
weging van de militaire commandant
van Loeang Prabang meer tegen de
communistische georiënteerde opstan
delingen van de Pathet Lao als tegen
prins Soevanna Phoema is gericht. De
successen die de Pathet Lao de laatste
tijd heeft geboekt, zouden in militaire
kringen in de hoofdstad grote onge
rustheid hebben gewekt.
O
In een bijzonder scherpe verklaring
heeft eeneraal Salan, die op het ogen
blik m de Spaanse badplaats San
Sebastian verblijft, het Algerijnse plan
van president de Gauile als een .fan
tastische constructie" van de hand ge
wezen. Salan waarschuwde voor het
gevaar, dat een „Algerijns Algerije" in
de geest van de Ganlle zeer spoedig
in een volksrepubliek volgens de stem
pel van de Oosteuropese landen zou
kunnen .veranderen. Alle hoop op een
toekomstige - loyale houding van een
Algerijnse staat noemde Salan een
zuivere illusie.
Salan achtte het onmogelijk, dat men
thans de ware bedoelingen van de
Gaulfe niet zou herkennen. Iedereen,
die geen, „verrader" wil worden en
daaro-m. ;zij h functie ter beschikking
stelt, handelt „moedig, eervol en in
vol verantwoordelijkheidsbesef voor
Frankrijk en de vrije wereld", aldus
Salan, die het nog steeds mogelijk acht
Algerije voor Frankrijk te winnen.
De nationale opstand van mei 1958
heeft bewezen, zo zei hij, dat een
groots idee „een tot dusver niet be
leefde golf van enthousiasme en ver
broedering tussen Europeanen en Mo
hammedanen kfen teweegbrengen".
In Algiers liggen ongeveer veertig
mensen in ziekenhuizen met verwon
dingen, die zij gisteren bij relletjes
tegen het bewind van president de
Gaulle hebben opgelopen. Tweehon
derd lichtgewonden konden na behan
deling naar huis terugkeren. Vanmor
gen was het in Algiers weer rustig, na
de bijzonder woelige dag van gisteren.
De wens van de „ultra's" dat de actie
zou overslaan naar andere Algerijnse
steden en naar Frankrijk zelf is niet
in vervulling gegaan. In de Algerijnse
steden Oran, Constantine en Philip-
peville werden wel spreekkoren als
„Algérie Franeaise" gehoord, maar tot
botsingen kwam het niet. In Parijs
kregen demonstranten geen kans: de
politie had de stad grondig afgegren
deld. Er werden veel arrestaties ver
richt.
(Van een onzer redacteuren)
De huidige politieke constella
tie zit vrij stevig in elkaar en als
zodanig kan zij beslist wel een
stootje verdragen. Voor een bij
de oppositie levende hoop en een
hier en daar in de kring der „re
geringspartijen1" optredende on
gerustheid omtrent de verzwak
king daarvan zijn geen gronden
aanwezig.
Tot die conclusie kwam de
voorzitter van de Anti-Revolutio
naire Partij, dr. \Y. P. Berghuis,
in zijn openingsrede voor de na
jaarsvergadering van het A.R.
Partij Convent (welke vandaag te
Amsterdam wordt gehouden) toen
hij aandacht schonk aan de eve
nementen, die in de binnenlandse
politiek, zoals hij zei. enige dei
ning en opwinding hadden ver
oorzaakt, t.w. de verwerping door
de Eerste Kamer van het ontwerp
toto-wet. de Karei Doorman-
affaire en de „cocktail-party".
„Ook zonder dat de socialistische op
positie in de persoon \an de lieer Bur
ger daaraan onbedoeld in het Kamerde
bat een handje zou hebben meegehol
pen, zou - men hebben mogen eonstate
ren. dat het zittende kabinet niet alleen
politiek, maar ook naar samenstelling
versterkt uit de strijd is getreden," al
dus dr. Berghuis, die dit een zaak van
niet te onderschatten betekenis achtte,
Over de persoonsbezetting van het ka
binet zei dr. Berghuis: ,,Nu het kabinet
zich ook in zijn personele samenstelling
door de jongste stormpjes heen duidelijk
heeft gehandhaafd, moeten vanwege
de nadelen van het voortdurend op dit
punt bestaan van onzekerheden ook zijl
die bepaalde zwakheden zouden hebben
willen zien gecorrigeerd, zich verder niet
alleen politiek want dat is nooit in
het geding geweest, maar ook qua
bezetting zich nu con amore achter dit
kabinet-De Quay stellen. Uiteraard met
dien verstande, dat het kabinet steeds
op de zakelijke en daaronder vallen ook
de principiële, merites van zjjn beleid
zal worden beoordeeld.
Dr. Berghuis wees in zijn rede minis
ter Cals nog eens op diens bijzondere
verantwoordelijkheid om bij het zgn.
„Mammoetwetsontwerp" een voor alle
het bijzonder onderwijs dragende groe
pen bevredigende regeling te treffen.
„Alleen dan zal hij in ons volk met ere
ee enorme prestatie op het gebied van
de onderwijswetgeving op zijn naam
hebben staan," aldus de A.R.-partjj-
voorzitter.
Dr. Berghuis roerde ook de kwestie
aau van „een niet' geheel eensgezind
optreden ran de anti-revolutionairen",
zoals die is gebleken bij de behandeling
van het toto-ontwerp In beide Kamers
en van het loonbeleid in de Tweede Ka
mer. Hij zei hierover o.m.: „Zender dat
wij geneigd zijn er vrede mee te heb
ben of nog gunstiger: er prat op te gaan,
indien van ons in het parlementaire werk
een gevarieerde en steeds variërende
standpuntbepaling en stemuUbrenging
zou worden verwacht, mogen wij ook
duidelijk stellen, dat er bij ons geen
sprake is van fractie- of pariijdwang
bjj de behandeling van de publieke zaak.
Zie verder pag. 4, 3e kol.)
Advertentie
Zon onder
Luitenant-icoionel Nguyen Va Thy,
een van de leiders van de mislukte
opstand in Zuiö-Victnam "Wat er
van hem is geworden is niet bekend;
mogelijk is hij gevlucht.
Dc Westduitse strijdkrachten omvat
ten thans 266.000 officieren, onder
officieren en manschappen, aldus
wordt gezegd in een bekendmaking
van het ministerie van Defensie, ter
gelegenheid van het vijfjarig be
staan van de strijdkrachten.
Station
Weer
Wind
richting
en snelheid
mtr p. sec.
Ma*, temp.
v. gisteren
en neerslag
af gel. 24 a.
Helsinki
Stockholm
Oslo
Kopenhag.
Aberdeen
Londen
Amsterdam
Brussel
Luxemburg
Parijs
Bordeaux
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
Munchen
Zurich
Geneve
Locarno
Wenen
Innsbruck
Belgrado
Athene
Rome
Ajaccxo
Lissabon
mist
regen
motregen
geh bew,
1. bew.
zw. bew.
h. bew.
h. bew.
h. bew.
onbew.
regen
regen
regen
zw. bew.
regen
zw. bew.
mist
regen
regen
motregen
zw. bew.
mist
zw. bew.
regen
regen
I. bew.
ono
ozo
no
zo
z
zo
zzo
z
zzo
zzo
z
3
10
8
4
5
2
2
4
4
wmdst.
nnw 2
o
o
2
2
1
z 2
no 1
o 2
zo 10
wnw 3
wmdst.
windst.
z 9
o 3
wnw 4
6
3
8
11
12
10
11
10
12
12
12
12
9
12
13
12
11
8
6
11
11
22
17
18
16
0
O
0,1
O
11
6
35
3
0,2
0
3
24
26
0,1
0
0
4
33
1
Den Helder zw. bew. z 4 10 0,1
Ypenburg zw. bew. z 4 10 O
Vlissingen h. bew. zzo 6 11 0,2
Eelde zw. bew. zo 4 ÏO O
De Bilt geh. bew. zzo 3 11 0,1
Twente geh. bew. zo 2 11 0
Eindhoven regen zo 2 11 0.4
Zd.-Limburg 3. bew. zo 7 11 O
Betogers voor een „Frans Algerije" hebben
gisteren in Algiers felle gevechten met de
politie geleverd. De demonstranten waren
meest studenten, die zich verzetten tegen
de Gaulle's plannen voor een „Algerijns
Algerije". De relletjes begonnen tijdens de
herdenking van de wapenstilstand van
1918 bij het monument voor de gevallenen
Vf. rs
DE militaire opstand tegen het he-
wind van president Ngo Dinh
Diem, die gisteren reeds geslaagd
ieek, is vandaag na bloedige gevechten
in de hoofdstad Saigon onderdrukt.
Troepen, die trouw waren gebleven
aan president Diem, hadden vanmor-
gen het heft in de gehele stad weer
in handen. Wat er met de leiders van
de opstand is gebeurd, is niet bekend,
de berichten die uit Zuid-Vietnam
binnenkwamen waren over het alge
meen nog ie er verward.
Vanmorgen waren in Saigon belang
rijke versterkingen van regerings-
trouwe troepen aangekomen. De miü-
I tairen, vooral infanteristen, kwamen
per schip, omdat de bruggen rondom
de Zuidvietnamese hoofdstad waxen
opgeblazen door de opstandelingen.
Enkele tankafdelingen, die gisteren
aan de zijde van de opstandelingen
hadden gevochten, zwaaiden om toen
de infanteristen verschenen. Zij keer
den zich tegen de parachutisten, die
gisteren onder leiding van de jonge
luitenant-kolonel Nguyen Va Thy de
revolte waren begonnen. De parachu
tisten, die het paleis van president Ngo
iDinb Diem hadden omsingeld, moesten
zich ijlings uit de voeten maken, toen
de tanks op hen begonnen te schieten.
De regeringstroepen namén - spoedig
het radiostation over en kort daarop
werd al ten verklaring van de presi
dent uitgezonden, waarin werd gezegd,
dat de parachutisten hun wapens
moesten inleveren en zich moesten te
rugtrekken naar de buitenwijken van
de stad. Infanteristen namen intussen
de strategische punten van de stad in.
Op tal van plaatsen werd nog verbit
terd gevochten. Volgens sommige be
richten werden zeker vijftien mensen
gedood, onder wie enige burgers die
uit nieuwsgierigheid de straat waren
opgegaan. Buitenlandse journalisten,
die in een postkantoor hun verslagen
wilden laten doorseinen, moesten zich
enige malen op de vloer werpen om
aan de kogels te ontkomen.
Het schijnt, dat president'Ngo Dinh
Diem gisteravond met de leider van de
opstand, Va Thy, heeft onderhandeld,
maar dat men daarbij niet tot overeen
stemming is gekomen. De president is
niet gevangen geweest,
De voornaamste grief van de opstan
delingen was, dat de president niet
streng genoeg optrad tegen de infU-
tratiepogingen van de communisten uit
het noorden. Ngo Dinh Diem zou bo
vendien zijn familie hebben bevoor
deeld. De president heeft in een ver
klaring, die voor radio-Saigon is voor
gelezen, gezegd, dat bloedvergieten
moet worden vermeden en dat slechts
de communisten van verdeeldheid tus
sen leger en volk zullen profiteren.
Dit is de tweede keer, dat Diem een
staatsgreep heeft weten te verijdelen
door in zijn paleis te blijven wachten
op hulp. In 1955 echter werd hij door
de parachutisten gered, die zich nu
tegen hem gekeerd hebben. Zij be
schuldigen Diem van het voeren van
een „autocratisch bewind" en van het
voortrekken van de Vietnamezen, die
in het centrum van het land wonen
boven die van het zuiden. Politieke
waarnemers menen, dat de staatsgreep
ditmaal is mislukt, omdat de parachu
tisten, in plaats van het paleis te be
stormen, getracht hebben de president
door belegering tot overgave te dwin
gen. Men is overigens wel van mening,
dat Diem niet langer meer autocratisch
zai kunnen regeren.
Ngo Dinh Diem is. zoals bekend, zeer
westers georiënteerd!
Radio-Moskou had gisteren de op
stand in Saigon „het begin van het
einde" van een aan Amerika onder
horig bewind genoemd. „Het simpele
feit van een opstand in Zuid-Vietnatn,
afgezien waartoe deze leidt, betekent
de doodsklok voor een van president
Eisenhower's beste vrienden, de dicta
tor Ngo Dinh Diem", aldus de Russi
sche radio.
Advertentie)
I Ttl. 01726-2541
Vrjjgt geïllustreerde prijslijst.