Trager tempo
Ramp in Friesland: 7 slachtoffers
Ook piloot
moet zijn
omgekomen
Ravage; 10 gewonden
Machinist wordt
overgeplaatst
NAVO-beheer
ls
m
u
Voorstel generaal Norstad
m
Het weer in Europa
$mgg%
Zekerheid een
Nationale
traditie
Hangende onderzoek:
mm
LEVENSVERZEKERING-BANK
„Polaris en Jupiter
voor de troepen
TREINVERKEER
OP GANG
mk.
r
IP
S®,
NATIONALE
piNSBAG 22 NOVEMBER 1960
NEGENTIENDE JAARGANG No. 4763
nirecteur: H. DB RUIG
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUETF SLOT
Een triest beeld van de ramp
in Friesland: een reddings
ploeg zoekt temidden tan
ruïnes van de boerderij naar
de sh-f1' 'offers.
(Van onze correspondent)
EVEN personen zijn om
het leven gekomen, ioen
maandagavond een
straaljager op een boer
derij bij Vielsrijp aan de weg
naar Franeker terechtkwam.
Het gezin van de boer Tsjerk
Po-lma kwam binnen enkele se
conden om. toen een ..Thunder-
streak" van de vliegbasis Eindho
ven zich met een enorme klap in
de voorgevel van de Iwerderij
boorde.
Zowel bel woonhuis als de
daarachter staande schuur wer
den in elkaar geperst. Enige se
conden later stond 'ie hele boer
derij in lichterlaaie.
Vier vair" de zes oezinsledcE
moeten naar de tv-uitzending heb
ben zitten kijken. De twee jongste
kinder-erv .uioeten al op bed ge
legen heblien.
Het gezin Postma bestond uit
de 41-jarige Tsjerk Postma, zijn
vrouw Richt Postma-de Jong, 42
jaar, de J 1-jarige Tineke, de^ 10-
jaxige Willem, de S-jarige Ali en
de 5-jarige Gernt.
De piloot van de straaljager was
de 25-jarige gehuwde tweede-lui
tenant-vlieger J. A. L. M. Snij
ders uit Geleen. Hoewel de lucht-
macbtvoorlichtingsdienst van-
nacht nog meedeelde dat over zijn
lot niets bekend was, moet aange
nomen worden dat hij is omge
komen.
Tbuis gebleven
zo werd laat in de ochtend verwacht nog
(Van onze speciale verslaggever)
H ET zal
zeker wel de hele dag duren, voordat de geweldige ravage op
het oostelijk emplacement van liet station Woerden zal zijrt
opgeruimd, nadat daar gisteravond om tien minuten over;
acht de D-trein Hannover-Hoek van Holland met 151 Engelse
verlofgangers (en een tiental vrouwen en kinderen) was ontspoord.
Men hoopt dat eerst morgenochtend het verkeer weer normaal zal
kunnen zijn.
Bij dit ongeval kwamen twee mensen om het leven: de 31-jarige
Britse militair E. H. Miller uit Dunham en de 62-jarige Duitse be
diende van de restauratiewagen Heinz Schmodta. Er wanen tien-;
gewonden (van wie drie er zeer ernstig aan toe waren), onder wie
zeven Britten (één van hen is er ernstig aan toe, doch is buiten,
levensgevaar) en drie Duitsers.
Geborgen
en in Nederland
J
Overstuur
Zie verder pag. 7e kol.)
jgf 11- ssMwi
„Waggelen"
V
De opperbevelhebber der NAVO-
strijdkrachten, generaal Norstad,
heeft gisteren op de openingsver
gadering van de zesde zitting van
het NAVO-parlement, aangedron
gen op de vorming van een atoom-
pool, een arsenaal atoomwapens
orider beheer van de vijftien lan
den die lid zijn van de NAVO.
De leden zouden evenveel stem
recht hebben, waar het het ge
bruik van de wapens betreft.
Ook stelde hij voor, de NAVO-
legers te bewapenen met geleide
projectielen voor de middelgrote
afstanden.
Norstad sprak het NAVO-par
lement toe in het nieuwe hoofd
kwartier van de organisat
de rand van het Bois de Bou
logne. Er waren 49 Amerikaanse
senatoi'en en leden van het Huis
van Afgevaardigden aanwezig.
Zij stonden onder leiding van tie
komende vice-president, senator
Johnson.
Evenwicht
Moeilijk bereikbaar
Stapvoets
Zie verder pag. Te kol.)
Raketten
PRINS PHILIP KOMT
VRIJDAG JAGEN
PRINS BERNHARD
«otterdam: Wit!» Se Wfthslraat 25. Tele?. T15700 (5 1,1.
Postbus 3112. Postgiro No. 424318.
Klachtendienst abonnementen 1831019.30 uur.
Zaterdags 1718 uur. Teleioon 113700.
'«.Gravenhage: Huygenspleln 1. Telefoon 183467 (3 lijnen).
Postbus 1083. Postgiro No. 424887.
Klachtendienst 18.3018.30. Telefoon 362569.
Spuiweg 132. Telef. 4370.
Aleidastraat 23. Telef. 65451.
Dordrecht:
Schiedam:
Abonnementsprijs 61 cent per week, 1 2.65 per maand, f 7.90
Jur kwartaal. .Loss» nummers 15 cent. Verschijnt dagelijks.
J
(Geldig tot woensdagavond)
VERANDERLIJK
Aanvankelijk op de meeste plaatsen droog, enkele op
klaringen maar in de nacht en ochtend ook hier en daar
mist. Morgen weer zwaar bewolkt met later van het
zuidwesten uit regen. Dezelfde temperaturen als vandaag
of iets lagere. Aanvankelijk zwakke wind tussen zuid en
west, later matige tot krachtige zuidelijke wind.
sfc
p>Ë commissie ondernemingsraden van
de Sociaal Economische Raad stelt
eiX Jaar een nota samen over de ont
wikkeling van het instituut der onder-
hsmingsraden.
Dat Is ook nu weer gebeurd. Het in
iê nota's verwerkte cijfermateriaal be-
op enquêtes gehouden bij d« b«-
drijfscommissies.
fit de laatste enquête ls gebleken,
dat het tempo waarin ondernemingsra
den lot stand koraen, in 1959 langzamer
jj geworden.
Er werden 172 reglementen definitie!
goedgekeurd tegen 220 in 1958. Een
voorlopige goedkeuring kregen 174 regle
menten tegen 199 het jaar tevoren.
Het totaal aantal in te stellen onder-
„mmgsraden beloopt ca. 4500. Het per
centage ondernemingsraden waarvan het
definitieve reglement ls goedgekeurd be
draagt 25 pet. Rekent men er de voor-
iopig goedgekeurde reglementen bij. dan
gomt men op 37 pcL Om zover te ko-
men waren tien jaren nodig. Geen tempo
cm van ondersteboven te rollen na de
vernieuwingsdrang die zich in de eerste
jaren na. de tweede wereldoorlog gel
den deed.
IT de nota van
de Scr-eommissie
blijkt opnieuw dat sommigen met
d« gedachte spelen, om. een sociologisch
onderzoek in te «Lellen tnaar de moeilijk
heden en weerstanden die een bevre
digende uitvoering van de wet in d-
weg 3taan. De commissie heeft een werk
groep ingesteld om na te guan of zulk
rta sociologisch ondersoek zin zou heb
ben.
Gsrutme tüd geleden hebben we reeds
U kennen gegeven min of meer sceptisch
t« staan tegenover zo'n onderzoek. Ons
standpunt is sindsdien niet gewijzigd.
\Vtj verwachten er weinig van.
De bijlagen bij de nota doen uitkomen,
dat in tal van bedrijfstakken waar het
instituut van de ondernemingsraden tot
ontwikkeling is gekomen, de gang van
zaken zeker niet Onbevredigend is te
achten.
Dit betekent, dat stimuleren geboden
bljfft. De achterblijvende bedrijfstakken
moeten ook zover komen. JDat ook de
bedrijfscommisides wel wat meer kunnen
stimuleren, staat vaat. In de nota wordt
bet ortorawonden gezegd.
r\E wet op de ondernemingsraden heeft
*- als grens voor het instellen van een
ondernemingsraad «en aantal van min
sten» 25 werknemers gesteld.
De resultaten vaa de jongste enquête
bevatten versterkte aanwijzingen, dat de.
ie grens t« laag ligt. Ondernemingsraden
zijn dichter gezaaid t»ö de groter» on
dernemingen dan bf de kleinere.
D# praktjjk wijst uit dat in de klelne-
r« ondernemingen de kan» op misluk
king groot 1*.
Bjj de volgende enquête onder de be-
drijficommissies zullen hieromtrent on
derzoekingen worden gedaan. Zou
straks inderdaad blijken dat in de kleine-
«.-ondernemingen over de gehele linie
het Instituut van de ondernemingsraad
weinig of geen levensvatbaarheid bezit
het s!agertbedr$£ kreeg *1 dispen
satie en in de detailhandel houdt men
al een norm aan. van minimaal 60 k
70 werknemers daa lijkt het de
aangewezen weg om de fn da wet ge
stelde gretig bij de ervaringen van de
praktijk aan te passen.
STRAALJAGER DOODT
GEHEEL GEZIN
StttlOB
Wwt
Wind- Max-temp,
richtinjf v» .gisteren
en snelheid en neersla®
mtr p, see, afgeh 24 u.
HeLiinJri sneeuw
Stockholm h. bew.
sneeuw
Kopenh. l. regen
Aberdeen regen
Londen regen
Amsterdam geh, bew»
Bnmel zw. bew.
Luxemburg regen
Parijs geh, bew.
Bordeaux zw, bew.
Grenobie
Mee
Berlijn
frankfort
München
Zürich
Genève
Locaino
Athene
Rome
Ajöccio
geh bew
regen
geh bew.
geh. bew.
h. bew.
zw. bew.
regen,
regen o
onbewolkt nno
zw. bew. zzw
zw. bew. o
W 4
windstil
nno 2
ozo 13
o 2
windstil
ozo 9
o 5
ZTO 2
wzw 5
z 3
r,zw 8
Z
Bewoners vsn de spaarzaam ver
spreid staande boerderijen en womn-
jen in de buurt van de plaats van de
nunp scholen, gealarmeerd door de
klap, direct toe doch zi) konden reen
hulp meer bieden en moesten al spoe
dig aannemen, dat alle bewoners van
de boerderij in een •minimum van tüd
in de vlammenzee waren omgekomen.
WW:
:n\.. \v -krffe i
De heer Symen W.vnia. een veekoop
man die juist in ziin auto passeerde,
heeft nor getracht te helpen, maar ook
hjj stond machteloos tegenover het
loeiende vuur.
Uit vele omliggende plaatsen kwa
men brandweer- en ambulance-auto's,
maar ook zij konden weinig uitrich
ten.
Ook de vijftien koeien, die in de
schuur stonden, kwamen in de vlam
men om. Van de boerderij restte
slechts een ruïne, waartussen de
wrakstukken van de straaljager her
en der verspreid lagen.
De familie Postma, waarvan ce va
der behalve veehouder ook eigenaar
van een loonbedrijf was. had voor gis
teravond een uitnodiging ontvangen
voor een feestavond van de Chr. Boe
ren- en Tuindersbond in Franeker,
maar mevrouw Postma wilde liever
thuisblijven.
uit rails:
vee doden
07X> 6
ono 3
windstil
windstil
zo 1
2
3
10
Den Helder regen zzo 4
JJenburjf zw. bew. ozo 1
vlissingen regen o 6
£eïde regen ozo 4
DeBilt zw.bew. zo 3
Twente onbewolkt ozo 2
Eindhoven h. bew. zo 2*
Z.-Limburg goh. bew. xzo 8
8
10
ÏO
R
10
9
11
2
0.5
0.3
2
1
3
0.4
0
Brandweerlieden stonden in
Friesland voor een hopeloze
taak.
Ion op
(Advertentie)
Laat in de avond werden de lijken
van de getroffen gezinsleden geborgen.
Aanvankelijk konden xii door de ver
minkingen niet worden geïdentificeerd.
Men meende eerst nog, dat de
heer Postma, toen de ramp plaats
vond, zich nog in Franeker bevond en
in het hotel „De Korenbeurs" werd
dan ook zijn naam afgeroepen. Later
moest men aannemen, dat hij met zijn
gezinsleden la omgekomen.
Tot laat in de avond was men bezig
met het blussingrzwerk.
De ramp heeft het kleine dorpje
Welsrijp, dat vrij eenzaam in de wijde
Friese Greidhoek ligt en waarin nog
geen vijfhonderd mensen wonen, hevig
opgeschrikt.
Tot uit de verre omtrek, vooral uit
Franeker, stroomden de beLsmgstellen
den toe, zodat de politie en ook de
militaire autoriteiten streng regelend
moesten optreden.
De boerderij van de veehouder S.
Lüklama i Njjeholt, op enige tientallen
meters van de ramp gelegen, werd door
rondvliegende brokstukken licht be
schadigd. Mevrouw Lyklama a Nljeholt
was met haar ruim negentigjarige va
der alleen thuis. Haar man woonde de
feestavond van de C.B.T.B. in Franeker
wei bij.
Hangende het onderzoek, dat de
spoorwegen èn dc justitie thans in
stellen naar de oorzaak van de trein-
ramp hij Woerden, zal de machinist
van de bij Woerden verongelukte trein
voorlopig bjj de rangeerdienst ge
plaatst worden. Hij zai eerst psycho
logisch en medisch worden getest.
Vermoed wordt, dat hij harder ge
reden heeft dan de toegestane veertig
kilometer.
Elke machinist ontvangt in derge
lijke gevallen bij zijn dienstrooster
een instructie, die moet worden af
getekend. De officier van Justitie in
Utrecht heeft opdracht gegeven, om
bij het depot Rotterdam van de Ne
derlandse Spoorwegen, tot welk depot
de betrokken machinist behoort, te
onderzoeken of de instructie van de
machinist wel afgetekend is.
Op het baanvak zelf was het ge-
vaorlijke punt ook duidelijk aangege
ven met de letters „L" (langzaam),
„A" (aanvang) en „E" (einde).
De overwegwachter bij deze land
weg, de heer P. Roering, was de eer
ste die groot alarm maakte. Juist was
de trein de overweg gepasseerd, toen
hij een grote steekvlam zag, gevolgd
door een daverend geraas.
De trein van twaalf wagons brak af
tussen de derde en de vierde wagon.
De vijfde en zesde wagon kwamen
se:-£l sS''5vï:»i:
haaks oP de lün te staan en de volgen
de wagons kantelden of werden ont
wricht, j
Hoe de ramp is ontstaan was van
morgen nog niet duidelijk. Op d*
plaats van het ongeval werden her»
stelwerkzaaroheden aan de spoor»
baan verricht. De voorgeschreven
snelheid is daarom veertig kilome
ter per uur. Gezien de geweldig*
ravage, die ontstond (de eerste ont
spoorde wagons, die de «ihok moes
ten opvangen stonden haaks op d«
lijn, half in de sloot) moet-de snel
heid van de trein hoge? 'zijn ge
weest.
Zon onder
A Ter ere van het bezoek van een
handelsdelegatie uit Thailland aan Ne
derland heeft de ambassadeur van
Thailand, prins Vongsamahip J8yan-
kura maandag een diner aangeboden in
Hotel des Indes ta Den Haag.
maar dat de bewapening moet worden
verbeterd.
Nadat de .generaal gesproken had
werd de vergadering met gesloten deu
ren voortgezet, zodat de afgevaardig
den vragen konden stellen. De ver
gadering luisterde ook naar een rede
van premier Debré van Frankrijk, die
nog eens de nadruk legde op de visie
van generaal de Gaulle, dat de Euro
pese landen zichzelf moeten opbou
wen op basis van hun onafhankelijk
heid als naties.
De Noorse minister van Buiten
landse Zaken, Lange, zei. dat de strijd
tegen het sowjet-blok in de komende
tien jaar vooral in het economisch
veld zal moeten worden gevoerd.
Generaal Norstad. die na de poli
tieke leiders uit diverse landen sprak,
zei. dat er een evenwicht zou moeten
komen tussen conventionele wapens
en kernwapens. Hij zei, dat het huidige
bewapeningsprogramma niet volledig
is en dat hij er een groot voorstander
van is de ontbrekende maatregelen te
treffen. De generaal zei. dat de NAVO-
«trijdmachten numeriek wel voldoen, .ons land arriveren!
(Van een onzer verslaggevers)
VANMORGEN omstreeks acht uur
was weer een beperkt reizigers
verkeer over een spoor mogelijk tussen
Utrecht en Woerden. De treinen zijn
naar de rechterzijde gekanteld en weg
geschoven, zodat een spoorbaan, vrij
bleef. Vannacht is de bovenleiding en
de beveiliging provisorisch hersteld.
Met vertraging reden er vanmorgen
weer treinen tussen Utrecht en Rotter
dam. Reizigers van en naar Den Haag
moesten in Gouda overstappen. Ook de
reizigers van en naar Leiden moesten
overstappen en wel op het station in
Woerden.
Voor de tussenliggende plaatsen
werd de verbinding nog onderhouden
met bussen. De dienst Amsterdam
Rotterdam over Woerden en Gouda zou,
vermoedelijk wel de hele dag gestremd
zijn.
Ook de militairen zelf verklaarden,
dat de snelheid van de trein, aanzien
lijk hoger was. Een van de militai
ren bad nog gemerkt, dat de trein be
gon te waggelen. Vermoedelijk ia
daardoor .een -portaal van de bovenlel-
ding geraakt, waardoor da vierde wa
gon. en de daarop volgende rijtuigen
uit de rails schoten, rails, bielzen, por
talen en zelfs een grote rfèinbrug ga-
heel vernielend.
De Dftltse resiaurantbedlende werd
uit de trein geslingerd. De omgeko
men Britse militair heeft 2ich op hét
ogenblik van de ramp juist bevonden
in de verbirtdingsrups tussen het der
de en vierde rij tuig.
Hy werd eerst omstreeks negen ut*
tussen de wielen van de vierde wagon
ontdekt door burgemeester Vos van
Woerden en de adjunct-stationschef, de
heer A. Zevenbergen.
Het reddingswerk werd bijzonder be
moeilijkt doordat de plaats van het
ongeval zeer moeilijk te bereiken is.
Alle reddingsploegen moesten langs de
zeer smalle en donkere Cattenbroeker-
dijk, een onaanzienlijk landweggetje,
vol kuilen, plassen en modder.
Langs deze weg, waarop geen auto
kon keren, moesten de gewonden fti
stapvoets aehtemit rijdende ziekenwa
gens worden afgevoerd. Met brancards
waren zij tassen- de chaos van. in het
donker her en der verspreide stroom
leidingen, glasscherven en wagonon
derdelen naar de weg gedragen,
Alle gewonden rijn ondergebracht
la het dichtbij gelegen r.-k. zieken
huis Ope Dei. Langs deze weg ook
zijn de soldaten met de bagage, die
zij konden redden, vertrokken, naar
de oude Utrechtseweg. De Engelse
soldaten waren bijzonder gediscipli
neerd. Er beeft zelfs geen moment
een paniek gedreigd.
Een overzicht van de ravage
Een van de moderniseringen, die
Norstad wenst, is de uitrusting van de
NAVO-troepen met geleide projectie
len voor afstanden van 1000 tot 1500
mijl, zoals de „Polaris" en de „Jupi
ter". Dit programma zou dan moeten
worden uitgevoerd in de periode van
1963 tot 1970, in welk tijdvak de ra
ketten een deel van de taak van de
luchtmacht overnemen. Norstad te
kende hierbij aan. dat hij niet ge
loofde, dat de raketten de vliegtuigen
geheel zullen kunnen vervangen „en
zeker niet in Europa".
Op uitnodiging van prins Bernhard
zal prins Philip, hertog vail Edinburgh,
vrijdag deelnemen aan een jacht. Prins
Philip zal in de loop van donderdag in
