Ongelezen
terug
gegeven
Melk uit het water
Constructieve
verhouding
met Moskou
De Bilt: zacht en onbestendig
Door lawines al
ruim 30 doden
Koopt op tijd
uw zekerheid
F ormatieopdracht
aan Ben Goerion?
BEMANNING VERLAAT DE .ANGELINA"
ese
eist nieuw
Duits aanbod
aan V.S.:
een
Hechter samengaan
Is nieuwe Spoetnik
spionagesatelliet?
Beroep op Israels president
Groeiende oppositie
tegen oud-premier
Gevaarlijke positie
op Texels strand
Leiders op audiëntie
bij president
Jonge vrouw steekt
aanrander neer
r
Berlijn
Kongo
NATIONALE
LEVENSVERZEKERING-BANK
DINSDAG 7 FEBRUARI 1961
-N
Directeur: H. DE RUIG
J
TWINTIGSTE JAARGANG No. 4827
f. 1-v
v.y
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
A_
„Wij hebben de nota terugge
geven omdat Indonesië geen be
trekkingen van welke aard ook
met Nederland meer heeft", zei hij.
„De minister heeft de nota zelfs
niet gelezen."
Het gesprek dat de Britse am
bassadeur met minister Soeban-
drio had toen hij de nota wilde
overhandigen, duurde een kwar
tier.
Delgado
MET MES GEWAPEND
UIT ANGST
„Onthullingen"
Botterdam»
Wltto de Wlthstraat 23. Telef. H37Q0 (8 IJ.
Postbus 1112. Postgiro No 424318.
Klachtendienst abonnementen 18-30—19,30 uur.
Zaterdags 17—18 uur Telefoon 115700.
VGravenhage: Huygenspleln 1. Telefoon 1834G7 (3 lllnen).
Postbus 1091, Postgiro No, 424807.
Klachtendienst 1B.30—18.30. Telefoon 362509.
Spulweg 132. Telef. 4670.
AleSdastraat 23 Telef. 65451,
Vs.
Dordrecht:
gchledarn:
Abonnementsprijs 61 eent per week, 12.65 per maand f 7 90
per kwartaal. Letse nummers 13 cent. Verschijnt dagelijk^
D' voortdurende spanning- rondom
Nicuw-Guinea leidt er toe, dat de
aandacht, van rns volk giefi tellw
weer op dit gebied concentreert. Het
gevaar dreigt, dat die belangstelling oi
te wijze een eenzijdig accent krijgt
Niet alleen naar het oosten, maar ook
naar de West dient de blLk gericht te
blijven. Enkele jaren geleden werd Im
mers in het toen afgekondigde statuut
een nieuwe vorm van samenwerklnf
geregeld tusen Nederland, Suriname er
ie Nederlandse Antillen.
Het is een samengaan op basis van
gelijkwaardigheid. Aan de koloniale
status kwam een einde. Voortaan zou
er samenwerking zijn door overleg. Over
ea weer zou men elkander hulp en bij
stand verlenen op allerlei gebied, ook op
tet gebied van cuituur en wetenschap.
T N verschillend opzicht is aan deze sa-
J menwerking reeds reliëf gegeven. Er
is een tienjarenplan voor Suriname
Voor de Nederlandse Antillen ri>n ex-en-
eens ontwikkelingsplannen in uitvoering.
Deze plannen beogen de rijksdelen op het
westelijk halfrond ook in economise,
opïlcht. zelfstandig te maken.
Cultureel gesproken bleven er nog
wensen. De tot dusver bestaande re
geling voldeed niet. Men vond in d'
overzeese rijksdelen, dat men te weinig
Invloed had op het gevoerde beleid, da
grotendeels van hieruit werd bepaald.
Hoe was de tot dusver bestaande re
geling' De in 1950 tot stand gekomen
Stiohtlng voor Culturele Samenwerking
met Suriname en de Nederlandse An
tillen (StLssa), die hier te lande ge
vestigd is, inde op velerlei wijzen de
activiteiten van zustersttchtingen over
zee. Een belangrijk overheidssubsidie
stelde haar daartoe in staat. De beslis
singen vielen echter overwegend hier.
Begrijpelijk was dan ook de aandrang
sm daar verandering in aan te brengen,
pi IE verandering is nu inderdaad lot-
standgekomen door de instelling var
da Culturele Adviesraad voor het Ko
ninkrijk. Zij werd verleden week doo:
E II. koningin Juliana geïnstalleerd.
De nieuwe Adviesraad zal de drie re
geringen gezamenlijk van advies gaar
dienen over de culturele samenwerking
Deze regeringen hebben ieder drie leder
voor öe Adviesraad aangewezen. Eer
r.*n de eerste taken zal zHn de opsteibrv
vsn een vijfjarenplan voor de culturele
s ...eiking.
"t is v.-o "-Tile betekenis dat d
overzeese rijksdelen in hun drang naar
rcoooniische zelfstandigneid naast d
reeds verworven staatkundige ook d
culturele ontwikkeling niet willen ver
geten. In het verleden is de cultuu-
maar ai te veel het stiefkind van d:
rekening gewees'
TTRECHT is cr bij de installatie var
dc Adviesraad door de Surinaamse
minister van Onderwijs op gewezen da-
culturele handen in betekenis nog bover
staatkundige kunnen uitgaan. En dc
AntilUaanse minister van cultuur en' op
voeding stelde de vraag: „Waarom zou
den wij, AnttUlanen. met onze perfecte
communicatiemiddelen, met onze op-
'ellende rechtszekerheid, met West-
Europa ais achterland, niet kunnen uit
groeien tot het culturele venster, waar
Thouuï
(Geldig tot woensdagavond)
ONBESTENDIG.
Vannacht opklaringen en afnemende westelüke wind.
Morgen veel bewolking, tijdelijk regen en. weer tot
krachtig of hard toenemende zuidwestelijke wind. Iets
lagere temperaturen in de nacht en ochtend.
Morgen: Zon op: 8.10 Maan op: 1.03
Onder: 17.40 Onder: 11,24
DJAKARTA WIL NOTA VAN
D 5N HAAG NIET INZIEN
RUSK: niet te
door men een verfrissende blik op he*
Koninkrijk kan werpen of tot de cul
turele brug waarover do Amerikanen
let Koninkrijk binnentreden?"
Dat er inniger cultureel contact komt
Is toe te juichen. Eenzijdige accenten
kunnen nu worden vermeden. Dit is der
te meer toe te juichen, omdat het cul
tuurpatroon van de West zo veel ver
scheidenheid van facetten vertoont. Men
vindt ginds aanhangers van vele religie:
sn er worden tenminste-vier talen ge
sproken. De spanningen tussen de ver
schillende culturen zijn boeiend, maa:
roepen tegelijk problemen op. Deze pro
blemen kunnen slechts vanuit de Wes.
■têlf in volle omvf-x worden onderkend
De geheimzinnigheid waarmee de
Kussische aardsatelliet van 6480 kg
Jspolin" (reus) omgeven wordt, ais-
®ede de gedragingen van deze Spoet
nik, hebben in kringen van Engelse
deskundigen de veronderstelling doen
ontstaan dat de nieuwe satelliet een
^spionagesatelliet" is van het type „Sa-
mos".
De „Samos" is een Amerikaanse ver-
«snningssatelliet. Volgens de Engelse
deskundigen kan de „Ispolin" een
ürotere, veel verbeterde versie van de
verkenningssatelliet zijn.
De Amerikaanse minister van Bui
tenlandse Zaken, Rusk, heeft gisteren
op zijn persconferentie in Washington
gewaarschuwd tegen een overdreven
optimisme ten aanzien van de betrek
kingen tussen Oost en West.
Rusk verklaarde dat de vrijlating
van twee inzittenden van het Ameri
kaanse verkenningsvliegtuig van het
type RB-47 eer. belangrijk obstakel in
de betrekklrgen met de Sowjet-Unie
uit de weg heeft geruimd- Dit betekent
echter niet dat deze relaties een fun
damentele wijziging hebben onder
gaan. Er moet nog veel werk worden
verzet, voorda. een constructieve ver
houding met Moskou zal zijn bereikt,
in de komende weken zal de Ameri
kaanse regering onderzoeken, of een
dergelijke verhouding kan worden be
reikt.
De V, S. bestuderen, aldus Rusk,
zekere nieuwe voorstellen tot ver
sterking van de NAVO. Over de
ts
|)K oceaandepressie, die gisteren ten
westen van Schotland lag, verplaats-
zich. tlaar Scandinavië en de Noord-
?es. De trog van de depressie bereikte
f®1 Morgen onze kust, waar de wind
d st°rmkracht aanwakkerde. Over de
^htse eilanden nadert nu een rug van
wgedruk, die in de komende nacht
«jnr ons land zal trekken en die een
mclijke afneming van de wind zal
"«•oorzaken.
Op het westelijke gedeelte van de
oceaan ligt een diepe depressie, waar
van het frontensysteem zich snel naar
West-Europa beweegt. Verwacht wordt
dat dit morgen, vergezeld van regen, ons
land zal bereiken. Na een tijdelijke
temperatuurdaling in de komende
nacht zullen de temperaturen morgen
weer oplopen. Alles bijeen blijft het
overwegend zachte en onbestendige
weer aanhouden.
kwestie van een bijeenkomst van de
NAVO-raad op het niveau van re
geringsleiders had de Amerikaanse
regering zich nog niet uitgesproken-
In dit verband zei de minister niet
gekant tc zijn t.gen het beginsel van
topbijeenkomsten.
Toen een journalist hem er op had
gewezen, dat hu bij het bespreken van
de huidige internationale vraagstuk
ken niet de kwestie-Berlün had ge
noemd, verklaarde de minister dat de
nieuwe Amerlkaanst regering zeer be
zorgd blijft >ver dc veiligheid van de
bevolking van Berlijn.
Rusk sprak zich voorts uit voor in
stelling van 'n door alle partijen aan
vaardbare internationale controle op
in Laos binnenkomende wapens. Vol
gens hem moet er naar gestreefd
worden, dat Laos een vreedzaam, on
afhankelijk en niet met een of ander
blok verbenden land wordt.
Met betrekking tot China verklaarde
Rusk, dat dc nieuwe Amerikaanse re
gering zich zal houden aan de verplich
tingen, die de V. S. tegenover het ns-
tionalistisch-Chinese bewind op For
mosa op zich hebben genomen. Hij
zei echter ook dat de verhouding tot
communistisch China nader bestudeerd
zal worden door een groep deskundi
gen onder leiding van de bankier Mc-
Cloy.
De politiek ten aanzien van Kongo
blijft, het-optreden van de V. N. te
steunen. In de afgelopen dagen hebben
de V. S- ..i-l secretaris-generaal Ham-
marskjoeid n met een aantal ieden
van dc Volk rei-otganisatie overleg ge
pleegd teneinde te onderzoeken, of het
huidige mandaat van de V. N. kan
worden verduidelijkt en versterkt, in
de hoop dat de vrede en orde in Kongo
kunnen worden hersteld.
Dit houdt e- hter niet in, dat de
Amerikaanse regering met een eigen
plan is gek imen. Tot dusver is geen
overleg gepleegd met de Sowjet-
Unie. Het is echter het plan om de
Sowjet-regering binnenkort uit te
nodigen, aan cie gedrchtenwisseling
deel te ne.nen Wat men thans nodig
had, was ten plan van de V. N. voor
het verzekeren van de vrede in Kon
go en het waarbotgen van de on-
schendbaaiheid van dat land. Dit
plan zou de Kongolezen de kans
moeten geven, hun eigen constitutio
nele en po.itieke maatregelen te tref
fen en naar een normaal economisch
leven terug te Keren
In Italië, Zwitserland, Oostenrijk en
Frankrijk zijn sedert het weekeinde nu
al meer dan 30 mensen om het leven
gekomen door lawines. Op vele plaat
sen is het gevaar voor lawines nog
groot. Dit geldt vooral voor Oosten
rijk.
In het Zwitserse kanton Valais, waar
lot iu toe al ruim 30 lawines zijn ge
weest, ligt op sommige plaatsen de
sneeuw ruim twee meter hoog. Op
vier plaatsen bij 'het bouwproject van
Grade-Dixence (elektrische kraohtsta-
ions) zijn 1500 arbeiders geïsoleerd,
"lefschroefvliegtuigen moeten voor de
bevoorrading zorgen.
VOOR de ogen van de chauf
feur, die net was uitgestapt,
reed maandagmiddag een melk
wagen het water van öe Lijn
baansgracht te Amsterdam in.
De bandrem was losgeschoten.
De wagen stond voor de fabriek,
waar hij moest worden gelost.
Dat lossen ging gewoon door, zo
als op de foto te 2ien is.
DE Indonesische minister van
Buitenlandse Zaken, dr. Soe-
bandrio, heeft vandaag geweigerd
een nota van de Nederlandse rege
ring in ontvangst te nemen.
Een woordvoerder van het In
donesische ministerie verklaarde
dat de nota werd teruggegeven aan
de Britse ambassadeur Fry, die se
dert het verbreken der betrekkin
gen tussen Indonesië en Nederland
de Nederlandse belangen behar
tigt.
De inhoud van deze nota, die ken
nelijk handelde over Nieuw-Guinea,
is nog niet bekendgemaakt, maar blij
kens mededelingen van het ministerie
van Buitenlandse Zaken in Den Haag
zal publikatie met spoed plaats vinden.
De rsota werd lang normale diplo
matieke kanalen aangeboden. In dit
geval door de 'Britse ambassadeur,
die de Nederlandse belangen in
Djakarta behartigt. De ambassadeur
(Zie verder pag. 3, 6e kolom)
Advertentie)
Zon op
Zon onder
(Van onze correspondent
in Tel Aviv)
Een parlementaire delegatie van de
Mapai-partij, de grootste partij van
Israël, heeft gisteren een beroep ge
daan op president Ben-Zwï om de
vorming van een nieuwe regering op
te dragen aan Ben-Goerion, die, zoals
bekend, de vorige week is afgetreden
als premier naar aanleiding van de
zaak-Lavon.
De dramatische zitting van de
partijraad van de Mapai, welke het
voorstel van het partijsecretariaat
aannam om Lavon ongeschikt te ver
klaren verder als secretaris-generaal
van het machtige vakverbond, de
Histadroet, te fungeren, onthulde ver
schillende aspecten.
De uitslag van 159 stemmen vóór
het voorstel van het partijsecretariaat
en 96 tegen, toonde aan, dat Lavon
over zijn doel heengeschoten heeft en
dat de steun voor Ben-Goerion zeer
groot is. Maar aan de andere kant laat
het cijfer der 95 tegenstemmers zien,
dat de oppositie tegen Ben-Goerion
binnen zijn eigen partij een omvang
heeft aangenomen, die de grijze lei
(Van onze correspondent)
DE kapitein en twee matrozen van
de Duitse kustvaarder .Ange
lina", die sedert zondag "in een zeer
ongunstige positie op het strand bij
De Koog (Texel) zit, hebben van
nacht hun schip kunnen verlaten.
Terwijl de reddingsbrigade van De
Koog gereedstond om de schipbreu
kelingen met het whippertoestel van
boord te halen, wisten de drie man
nen, tijdens de eb wadend door de
branding, aan land te komen.
Met een primitieve lijn was gister
middag reeds een vijftienjarig koks
maatje van boord gehaald. Het ma
troosje zat echter niet in „de broek"
doch daarachter, waardoor hij meer
onder dan boven water naar de wal
getrokken werd. Hij kreeg veel wa
ter binnen en enige omstanders moes
ten zich ten slotte in de branding
begeven om de knaap van de ver
drinkingsdood te redden.
Het ziet ernaar uit dat hetnog wel
enige weken zal vergen voordat de
300 ton metende „Angelina" is ge
borgen. Dit zal waarschijnlijk ge
beuren door middel van draglines
en bulldozers, op dezelfde manier
zoals verleden jaar de Helderse kot
ter „De drie gebroeders", die op
deze plaats was gestrand, is vlotge-
maakt.
De Duitse coaster ligt ongeveer vijftig
meter van het strand op een zand
bank. Het schip is door storm en
hoog water reeds 180 graden om zijn
as gedraaid en tolt nog steeds in het
rond.
Er wordt voor vanavond een meter
verhoging van het waterpeil ver
wacht, waardoor het schip óf gaat
drijven óf nog verder door de hoog
opgezweepte golven op het strand
wordt gezet. In afwachting ligt op
het ogenblik de sleepboot „Stentor"
van Wijsmuller in de haven van
Den Helder.
Drie leiders van de Portugese oppo
sitie tegen het bewind van premier
Salazar zün maandag ontvangen door
president Tomas van Portugal. De drie
mannen, de voormalige minister van
Landbouw, Gomes, en de advocaten
Gouveia en de Figueiredo, deden een
beroep op de president de „rechten,
vastgelegd in de grondwet, in ere te
herstellen".
De oppositieleiders zeiden te spre
ken namens een „grote groep" uit het
Portugese volk. Ze verklaarden later
in een officieel communiqué de presi
dent hun zienswijze te hebben gegeven
op de recente gebeurtenissen en er
Tomas op te hebben gewezen, dat het
voorval met het passagiersschip „Santa
Maria" „van nationaal karakter" was.
Zij eisten vervanging van het bewind-
Salazar door een regime dat „de steun
van het land zou kunnen verwerven
en bevrijd zou kunnen worden van de
nationale en internationale verplich
tingen die d;e huidige regering heeft
aangegaan".
9 De Franse generaal Jacquot is be
noemd tot commandant van de NAVO-
strijdkrachten in Centraal-Europa als
opvolger van de Franse generaal Challe
die kortgeleden ontslag heeft genomen
uit de militaire dienst. Jacquot was in
specteur-generaal van de Franse land
strijdkrachten.
Games, Gouveia en de Figueiredo
hebben een belangrijke nol gespeeld
in de campagne van generaal Delgado
tijdens de verkiezingsstrijd in 1958.
Zoals bekend, verloor Delgado de strijd
om het presidentschap toen van Tomas.
Delgado beweerde later, dat de stem
busuitslagen door het bewind-Salazar
waren vervalst. Hij kreeg politiek
asiel in Brazilië en heeft rebellen-
kapitein Galvao op de „Santa Maria"
moreel gesteund.
Een woordvoerder van de Portugese
regering heeft gisteravond verklaard-,
dat het bezoek van de drie oppositie
leiders aan president Tomas -geen spe
ciale politieke betekenis -had. „Uit het
feit, dat de president drie figuren
heeft ontvangen van wie bekend is,
dat zjj de regering vijandig gezind
zijn, blijkt dat de president bereikbaar
is voor elke Portugees en dat er vrije
meningsuiting is in Portugal", aldus
de regeringswoordvoerder.
(Van een onzer verslaggevers).
Een 27-Jarige vrouwelijke kantoqr-
bediende heeft gisteravond omstreeks
tien uur in Amsterdam de 21-jarige
loodgieter H. D. met een z.g. „spring-
mes" twee messteken toegebracht,
waarvan een in de harstreek: de man
greep haar beet toen ze komend van
lessen op de Keizersgracht via de
Prinsengracht en de Passeerdersgracht
naar huis liep. Hij moest in het VVil-
helminagasthuis opgenomen worden.
De jonge vrotrw, Nellie D, geheten,
gaat vier maal per week op les aan
de Keizersgracht; ze wandelt daarna
door een vrij verlaten buurt naar huis.
Verontrust door de berichten over
aanrandingen, wapende ze zich met
een mes, dat met een hand kan wor
den geopend: het is een z.g. „spring-
mes" of stiletto, waarvan het lenanet
naar buiten springt nadat men op een
knopje drukt. Het lemmet van dit mes
was zeker twintig centimeter lang; het
dragen ervan is overigens verboden.
Na het gebeurde op de Passeerders
gracht rende de vrouw zeer ontdaan
naar het hoofdbureau van politie,
waar ze de wachtcommandant v*n het
gebeurde in kennis stelde.
De loodgieter vluchtte in de rich-
der van Israels politiek, te denken
moet geven.
Buiten het Ohel-theater te Tel Aviv
waar de zitting gehouden werd, de
monstreerde een groot aantal mensen
in naam van de democratie vóór
Lavon. Slechts met een grote politie
macht gelukte het de demonstranten
te verspreiden, een in Israels poli
tieke leven nagenoeg ongekend ver
schijnsel, vooral omdat het hier niet
ging om een conflict tussen twee te
genover elkaar staande partijen, van
links en van rechts bij voorbeeld,
maar om een conflict binnen één
partij. En nog wel tussen vleugels
van Israels grootste partü, de gema
tigd-socialistische. Mapai, welke in
volle omvang de grote historische ver
dienste draagt van de herbouw van
het Joods nationale tehuis en van de
verrassende opbouw van de staat Is
raël.
Reeds vóór deze zitting had Lavon
bekendgemaakt, dat zijn functie als
secretaris-generaal van de Histadroet
hem ervan weerhield alle onthullin
gen te doen, die hij openbaar zou
kunnen maken, zo hij ambteloos bur
ger en vrij man zou zijn.
Het moet gevreesd worden, dat La
von het thans niet nodig zal vinden
zich verdere beperkingen op te leg
gen en dat hij het land verder zal
storten in een vloed van beschuldi
gingen over de ongelukkige defensie
affaire van 1954. Welke beschuldigin
gen dan uiteraard door deaangeval
lenen zullen worden beantwoord met
tegenmaatregelen, welke de verwar
ring alleen maar zullen vergroten.
Verder moet gevreesd worden, dat
het getal van 96 tegenstemmers Lavon
en de zijnen een stimulans zal geven
om de Mapai te verlaten en in een
eigen partij de strijd om de macht
verder te voeren.
Hoewel de beslissing van de partij
raad van Mapai» het Ben-Goerion
theoretisch mogelijk maakt een
nieuwe regering te vormen, daar zijn
partij hem de verlangde steun gege
ven heeft, lijkt het waarschijnlijk, dat
hij enige tijd nodig beeft om de con
sequenties te overzien.
West-Duitsland heeft aan de Ver
enigde Staten diverse betalingen van
in totaal ngeveer een miljard dollar
aangeboden, om dat land te helpen de
moeilijkheden met zijn betalingsbalans
te overwinnen, zo werd gisteren te
Bonn bekendgemaakt.
Een woordvoerder van het Westduit-
;e ministerie van Economische Zaken
deelde med dat dit aanbod is voor
afgegaan door Westduitse maatregelen,
die ten doel hadden de druk op de
Amerikaanse betalingsbalans te doen
verdwijnen, en dat 't gepaard ging met
een aantal voorgenomen maatregelen
met hetzelfd doel.
Het contante aanbod houdt o.a- in:
Onmiddellijke vervroegde terugbe
taling van 587 miljoen dollar van de
naoorlogse Westduitse schulden aan de
Verenigde Staten van in totaal 787 mil
joen dollar.
Onmiddellijke vooruitbetaling van
125 miljoen dollar voor in de Verenig
de Staten geplaatste bestellingen van
wapens.
Betaling van 75 miljoen dollar aan
het Amerikaanse fonds voor ontwik-
.relingsleningei», waarmede projecten
in econom" ah minder ontwikkelde lan
den gefinan ierd kunnen worden, die
in het contract-stadium zijn gekomen
en waar de Verenigde Staten achter
stonden.
Verhoging van de Westduitse jaar
lijkse bijdrage aa de infra-structuur
van de Noordatlantische Verdragsorga
nisatie van 13,4 procent tot twintig
procent vai. het totaal, mits andere
landen toestemmen in bepaalde verho
gingen van bun bijdragen.
Binnenkort is de benoeming te ver
wachten van mr. A. F. Calkoen tot
Nederlands ambassadeur te Bangkok en
tevens tot gezant in Cambodja. Mr.
Calkoen was laatstelijk ambassaderaad
in Moskou.
ting van de Prinsengracht, maar -was
zó gewond, dat een juist passerende
man hem een café binnen moest bren
gen. De gewaarschuwde politie bracht
hem over naar het ziekenhuis.
Getuigen worden verzodhit zkih met
de politie in verbinding t« atollen.
(tel. 62744).
