CHROESTSJEW BREEKT ZIJN VAKANTIE AF
Twijfel aan
tijdstip
van
vlucht
Engelandniet
verplicht tot
militaire hulp
Aanwijsing op komst
voor korter werken
in bouwnijverheid?
i
L
Kennedy: niet
bemiddelen
Eerste
caisson
nu in
Veerse
Gat
Ruimtereis
Mysterieuze knal
bleek veroorzaakt
door straaljager
AMBTENAREN:
Bezwaren tegen
verdeling van
de „franjepot
Eerste Kamer:
lof voor Luns
Kwestie-Nw.-Guinea
DE BILT: IETS
MINDER ZACHT
Bromfietser door
bus overreden
cadeaui
LEFÈVRE NOG
MET KLAAR
DONDERDAG 13 APRIL 1961
TWINTIGSTE JAARGANG No. 4881
r
Directeur: H. DE RUIG
J
r
N.
k
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
MOSKOU, in carnavalstemming,
bereidt zich voor om majoor
Gagarin, 's werelds eerste ruimte
vaarder, uitbundig in te halen.
De 27-jarige piloot zal morgen
in de Russische hoofdstad aanko
men. De eerste ontvangst zal hem
worden bereid op het dertig kilo
meter van Moskou gelegen vlieg
veld Wnoekowo.
Hij zai hier worden begroet dooi
premier Chroestsjew, die voor
deze gelegenheid speciaal over
komt uit de badplaats Sotsji aan
de Zwarte Zee, waar hij met
vakantie was. De leden van het
presidium van het centraal comité
van de communistische partij er
de volledige ministerraad zullen
eveneens aanwezig zijn. Alle bui
tenlandse diplomaten zijn uitge
nodigd de ontvangst bij te wonen.
mQSÊËgËmp}
•- a* w. m
«f a
sp'
hart
sen'
(in Nrd.-Holland en Utrecht)
99
Gelukwensen
Zet
(Zie verder pag. 3, le kolom)
Nieuw-Zeelands minister:
gebelgd over druk op
Nederland en Australië
V
Wie is er
morgen jarig:
Tornado biedt a zo'n
rijke keus uit leuke
geschenken dat u al
tijd een ftertewenskuni
vervullen.
Geef 'n
TOM A DO
r
-t
«-
MimmÈmê
•otterdam!
Wttte <te WUlutraat 18. Tel et. 119700 19 U.
iJla- p®stïlro Ho. <24519.
zaacMenéienot aboonemenlea 18.30—-19.30 uur
Zatedar» 17—13 uur. Telefoon 115700.
SïïSSeM?!S? 1 r Telefoon 183487 (3 UJnen).
Fortbu» 1091. Portgtro Ho. <24867.
JOachtendleiwt 1830—19,30. Telefoon 362369.
Spuiweg 193. Telef. «70.
Aletdaatraat 23. Telef. 85491.
Abermemooteprtie 31 «ent pa week. ƒ2.63 per maand, f 7.90
per ScwarUaL Lom ouromer» 18 «ent. VtncbUot deialUlBf
%-Gr*v«nhag«i
Dordrecht i
Schiedam:
(Geldig tot vrijdagavond)
KANS OP ENKELE BUIEN
Veranderlijke bewolking met plaatselijk enkele buien.
Iets minder zacht. Matige tot vrü krachtige zuidweste
lijke wind.
Zon op5.47
Onder19,35
Maan op5.49
Onder: 18.41
/AP het gebied van de ruimtevaart
hebben de Russen weer eens voor
spectaculair nieuws gezorgd.
Het Is hun gelukt de eerste ruimte
vaarder heelhuids op de aarde terug
te doen keren.
Met dit geslaagde experiment, dat ech
ter in feite niets uitstaande heeft met
interplanetaire ruimtevaart, is ongetwij
feld een mijlpaal in de geschiedenis
van de ruimtevaart bereikt. Dit nieuws
zat al enige tijd in de lucht. Adembene
mend snel waren de technische vor
deringen in het beheersen en bestu
ren van ruimtevaartuigen.
Zodoende ging het er de laatste tijd
eigenlijk alleen nog maar om wie de
primeur zou wegdragen van de eerste
ruimtevaart door een mens: de Russen
of de Amerikanen.
Wederom heeft Moskou een voorsprong
op de Amerikanen 'weten te behalen.
Vooral in de ideologische oorlog tussen
Oost en West kan dat een bijzonder sue
ces worden genoemd. Als zodanig wordt
dat dan ook achter het IJzeren Gordijn
gezien. Een technisch huzarenstuk is het
ook.
In deze ideologische strijd zijn de Rus
sen er op uit zich met het aureool
van voortreffelijkheid, onoverwinnelijk
heid en onaantastbaarheid te tooien. In
drukwekkende experimenten van de soort
zoals we nu weer hebben beleefd missen
ongetwijfeld hun uitwerking niet in een
groot deel van de wereld.
Een waagstuk is zulk een experiment
steeds. Dat blijkt ook wel uit het feit.
dat de publikatie pas geschiedde toen
vaststond dat de reis zou slagen. De
eerste ruimtevaart van de mens werd
niet vooraf met grote fanfares aange
kondigd.
ITET is voor de Amerikanen wel wat
spijtig, dat deze primeur in de ruim
tevaart hun is ontgaan.
Erg met hen te doen hebben, kunnen
we nog niet. De Russen mogen dan
erg opgetogen zijn over hun succes, voor
ons staat vast, dat we heel wat geluk
kiger zouden zijn geweest met b.v. het
voor heel de mensheid verblijdende be
richt, dat er een afdoend middel tegen
een ziekte als de kanker zou zijn uit
gevonden.
Het ia steeds zaak bij dejruimtgvaart-
successen van de mens nuchter te blij
ven, Ook in dé Verenigde Staten. Het
nut van „stunten" lijkt ons voorshands
voor de mens als zodanig niet zo bij
zonder groot.
Van veel groter belang is en blijft naar,
onze mening, dat de Verenigde
Staten en de westerse wereld een mo
dem, goed uitgebalanceerd, evenwichtig
en sterk verdedigingsstelsel in stand
houden. En vooral, dat Amerika even
wichtig zijn technisch ruimtevaartpro
gram blijft uitwerken. Tot dusver was
daar het streven op gericht. Met dat te
blijven doen, zal de zaak van de vrij
heid ook in de toekomst het best ge
diend worden.
Moskou klaar voor grootse
ontvangst ran Gagarin
(Advertentie)
ia»!*
lOwe0v
e»
Vnf
.otte01"-
ïlAG
Woensdagavond kort na acht uur is
zowel in Amsterdam en omgeving
als in Utrecht en in de tussenlig
gende plaatsen een luide knal ge
boord, die de ramen deed rinkelen,
Ce wildste verhalen deden de ronde.
In de hoofdstad werd de politie over
stroomd met telefoontjes van hon
derden ongeruste Amsterdammers,
die om inlichtingen vroegen. Maar
de politie, die zelf naarstig aan het
informeren was geslagen, moest aan
vankelijk iedereen teleurstellen',
men kon er ook niet achterkomen,
waardoor die mysterieuze knal was
veroorzaakt.
Büna 2 uur later bracht de luchtmacht-
voorlichtingsdienst uitkomst. De
knai bleek te zijn veroorzaakt door
eon piloot van de Duitse luchtmacht,
die met zijn F-104 Starfighter op 12
kilometer hoogte boven ons land een
oefen vlucht had gemaakt. Omstreeks
halfacht had de Duitser gemeld, dat
"ij moeilijkheden met zijn machine
|f had en snelheid ging verhogen om
zo snel mogelijk naar zijn basis terug
i tn keren-
jj,-0!! deze manoeuvre; waarbij hij zijn
toestel even met de neus naar bene-
S den gedrukt zal hebben, moet hij de
[ij geluidsbarrière hebben doorbroken.
Later werd bekend, dat de piloot
veilig op zijn basis in West-Duitsland
Was aangekomen.
De Moskovieten zullen ach scharen
langs de dertig kilometer lange weg
van het vliegveld naar het Rode Plein,
waar Gagarin in een massabijeenkomst
een tweede ontvangst zal worden be
reid.
De ouders van de piloot, die in het
gebied van Smolensk, wonen, zullen
naar Moskou komen, om de triomfale'
ontvangst var) hun zoon bij te wonen.
Gagarin de „kosmonaut", zoals
hy door dé Russische pers wordt ge
noemd verblijft waarschijnlijk thans
nog op eèn geheim hoofdkwartier er
gens in het westelijk dee* van de
Sowjet-Unie, de geleerden verslag uit
brengend van zijn „reis omrde wereld
in 108 minuten".
De vlieger die naar thans blijkt
eerst enkele minuten voor zijn vlucht
van luitenant tot majoor werd bevor
derd zal aan een uitgebreid medisch
onderzoek worden onderworpen om
vast te stellen of hij ook nadelige ge
volgen van zijn reis heeft ondervon
den. Zijn bevordering was bevolen
door de minister van Defensie, Ma-
linowsky, „daar hij op het punt stond
een weergaloze heldhaftige prestatie
te leveren tot meerdere eer van het
Sowjet-vaderland".
Volgens radio-Moskou had Gagarin
enkele dagen geleden zijn huis in
Moskou verlaten zonder iets te zeg
gen. Mevrouw Gagarin hoorde het
nieuws over de ruimtereis van haar
man van een buurvrouw, die de radio
had aanstaan.
In Moskou verkeerde de bevolking
gisteravond in een uitbundige feest
stemming, die volgens buitenlandse
correspondenten slechts te vergelijken
was met de overwinningsvreugde in
1945, toen de Duitsers hadden ge
capituleerd.
Tal van staatslieden hebben hun
gelukwensen gezonden aan premier
Chroestsjew in verband met de ge
slaagde vlucht van een mens door de
ruimte. Telegrammen werden onder
meer verzonden door president Ken
nedy van de Ver. Staten, premier Mac-
millan van Engeland en president de
Gaulle van Frankrijk.
Op zijn wekelijkse persconferentie
in het Witte Huis heeft president Ken
nedy gisteren gezegd dat de bemande
ruimtereis, welke een Rus heeft ge
maakt. duidelijk illustreert wat de be
langrijkste bedreiging van het com
munisme voor de vrije wereld is. Het
communisme, aldus de Amerikaanse
president, is in staat mensen en mate
rialen te mobiliseren voor het berei
ken van een bepaald doel.
Het communisme wedijvert met de
landen van het westen in een poging
definitief vast te stellen welke van
beide systemen het sterkst is. De ruim
tereis van majoor Gagarin is een zeer
belangrijke wetenschappelijke ontwik
keling, aldus Kennedy, maar tevens
een zet van het communisme in het
duel met de westerse levensovertui
ging, En het voordeel van het com
munisme is dat de machthebber zich
niet bezorgd behoeft te maken over
de goedkeuring van zijn volk.
„Niemand is vermoeider dan ik," zei
Kennedy, „door het in de ontwikke
ling van de ruimtevaart steeds op de
tweede plaats achter de Sowjet-Unie
belanden van de Ver. Staten." „Maar,
zei hij, „er zal toch nog veel moeten
gebeuren voor Amerika Rusland kan
inhalen. Op de lange termijn zal ech
ter blijken dat het democratisch sys
teem beter overeenkomt met de ver
langens van het volk, dat zijn eigen
meester wenst te zijn," aldus Kennedy
be Russische ruimtevaarder Joen
Gagarin met zijn vrouw Walentina en
hun tweejarig doochtertje Jelena. De
Gagarins die een tweekamerflat in
Moskou bewonen bebben ook nog
een dochtertje van een maand.
In de woensdag gehouden vergade
ring van de centrale commissie voor
georganiseerd overleg in ambtenaren
zaken is gebleken, dat de samenwer
kende centrales van overheidsperso
neel niet geheel akkoord gaan met de
wijze, waarop de regering de zoge
naamde „franjepot" gaat verdelen. Wel
is op 14 februari in principe over de
franjeverdeling overeenstemming be
reikt, maar de centrales hebben be
zwaar tegen de technische uitwerking
daarvan. De regering wenst hierin
echter geen verandering meer aan te
brengen. Zij handhaaft haar voorstel.
De verbeteringen (vermindering
van standplaatsaftrek en „systemati
sering" van de salariëring der lagere
en middelbare ambtenaren) zullen met
ingang van 1 juli a.s. in de salarissen
worden verwerkt. Over de periode 1
april 1960 tot 1 juli 1961 zal een uit
kering ineens worden gegeven.
Tegen het voorstel van de regering
hebben de samenwerkende centrales
twee beswaren In de eerste plaats
kunnen rij er niet mee akkoord gaan,
dat de politie niet van de verbeterin
gen zal profiteren. De regering vindt
echter een correctie van de salaris
schalen voor de politie thans niet ge
wenst, omdat deze schalen toch bin
nenkort geheel zullen worden herzien.
Het tweede bezwaar richt zich tegen
hét feit, dat de standplaatsaftrek voor
ambtenaren op jaarloon niet zal wor
den verminderd met het overeengeko
men bedrag van f 0.02, resp. f 0.04 per
uur, maar met een lager bedrag. Deze
aftrek; die nu in de tweede gemeente
klasse f 10.50 per maand en in de
derde en vierde gemeenteklasse f21
bedraagt, zal nl. worden teruggebracht
tot f 8 resp. f 16 per maand. De ver
mindering van deze aftrek met f2.50,
resp. f5 per maand, is iets kleiner dan
deze voor de weekloners zal worden.
Zeer vele Eerste-Kamerleden hebben
bijzondere waardering voor de moe
dige, bekwame en energieke wijze
waarop minister Luns en zijn staats
secretaris, dr. Van Houten, de Neder
landse belangen in het buitenland be
hartigen. Dit blijkt uit het voorlopig
verslag op de begroting van Buiten
landse Zaken.
De hulp aan de onderontwikkelde
gebieden blijkt de senatoren na aan
het hart te liggen. Nu president Ken
nedy een appèl op alle westelijke
landen heeft gedaan, om 1 procent
van het nationale inkomen aan te
wenden voor deze hulp, vragen vele
senaatsleden, of minister Luns van
plan is in 1962 de Nederlandse hulp
op 1 procent te brengen. „Waarom
blijft de bewindsman zo lang aar
zelen?" vragen deze leden zich af.
Wat betreft de kwestie-Nieuw-Guinea
wordt de minister herinnerd aan een
verzoek van dr. Berghuis om de Ver
enigde Naties te bewegen vertegen
woordigers naar Nieuw-Guinea te
sturen. Minister Luns wordt ook ge
vraagd mee te delen welke landen
Nederland militaire steun hebben toe
gezegd bij een eventuele aanval van
Indonesië óp Nieuw-Guinea.
De Britse onderminister van Bui
tenlandse Zaken, Heath, heeft woens
dag in het Lagerhuis tegengesproken,
dat Groot-Briitannië aan Nederland
militaire hulp zou hebben toegezegd,
om NienWGuïnea tegen een Indonesi
sche aanval te beschermen.
Heath zei dit in antwoord op een
vraag van Healey de buitenlandse
deskundige van Labour. Deze haji er
op gewezen, dat minister Luns (Hea
ley zal staatssecretaris Bot hebben
bedoeld Red.) onlangs gezegd
zou hebben, dat Nederland militaire
hulp van Groot-Brittannië. de V. S.
en Australië verwacht, indien Indo
nesië een grootscheepse aanval op
Nieuw-Guinea zou doen.
In ieder geval, zei Heath nog, heeft
de Britse regering niet de verplichting
op zich genomen, militaire steun aan
de Nederlandse regering te geven,
OVER Schotland is een depressie
naar het noordoosten getrokken
waarvan het front vanmorgen Neder
land bereikte. Het erbij behorende
regen gebied was toen echter vrijwel
verdwenen.
Tegelijkertijd naderde een andere
depressie, die gevuld is met onsta
biele lucht, in een langzaam tempo
Ierland. Deze storing zal de kans op
enkele buien later doen toenemen. Het
wordt daarbij wat minder zacht.
De minister van Binnenlandse Za
ken van Nieui -Zeeland, Goltz, heeft
gezegd, dat hij gebelgd was over de
druk op Nederland en Australië om
zelfbestuur te verlenen aan primitieve
voiken, die niet in staat zijn zichzelf
te regeren.
Hij zei dit bij zijn terugkeer van
Nieuw-Guinea, waar hij de plechtige
bijeenkomsten van de Nieuw-Guinea-
raad in Hollandia en de wetgevende
raad in Port Moresby heeft bijgewoond.
Hij zei, dat Nederland en Australië
de inheemsen pogen op te leiden tot
enige verantwoordelijkheid voor het
besturen van Nieuw-Guinea: dit zou
echter een langdurige zaak zijn.
y
De regering overweegt ernstig voor
de arbeidstijdverkorting in de bouwnij
verheid en analoge bedrijfstakken een
algemene aanwijzing te geven aan het
college van Rijfesbemiddelaars. Dit kre
gen de partijen die betrokken zijn bij de
wijziging van de c.a.o. in de bouwnij
verheid en de looneommïssie van de
Stichting van de Arbeid, die woensdag
middag in Den Haag vergaderen, te
horen van de behandelend rijksbenUdde-
laar. Op deze vergadering zou worden
gesproken over de datum van ingang
van de verkorte werkweek in de bouw
nijverheid.
Als deze aanwijzing inderdaad wordt
gegeven, mag met zekerheid worden
verwacht, dat de partyen vóór woens
dag 19 april ervan op de hoogte wor
den gesteld.
Volgens de behandelende rijksbemid
delaar is er reden om aan te nemen,
dat de aanwijzing van de regering, als
zij wordt gegeven, de mogelijkheid zal
openen tot een arbeidsduur van 46.5 uur
per week. De organisaties van werkge
vers en werknemers in het bouwbedrijf
hadden al overeenstemming bereikt over
een 45-urige werkweek,
In de zomer zouden er per week vijf
werkdagen van negen uur zijn; in de
wintermaanden zou een keus kunnen wor
den gemaakt tussen vijf werkdagen van
negen uur en vijf van acht benevens
een van vijf uur.
Bij werkgevers en werknemers heeft
deze vertraging teleurstelling teweegge
bracht. De raad van bestuur bouwbedrijf,
waarin de werkgeversorganisaties sa
menwerken, zei in een communiqué, dat
de vertegenwoordigers der werkgevers
organisaties in de bespreking van dins
dagmiddag duidelijk hebben gesteld,
„dat de gevolgen van dit verdere uit
stel een ongunstige invloed uitoefe
nen op de produktiviteit in het bouw
bedrijf".
De Nederlands Christelijke Aan
nemers- en Bouwvakpatroonsbond,
die een- afzonderlijke overeenkomst
met de werknemers heeft gesloten,
onthield zich nog van commentaar.
Wel werd er op gewezen, dat ook
bij een arbeidstijdverkorting tot 46,5
uur per week een vijfdaagse werk
week r,og wel mogelijk blijft Vele
bedrijven werken nu immers zelfs
48 uur in vijf dagen.
Overigens handhaafde de NCAB
de mening, dat zyn voorstel past in
de huidige richtlijnen en de bond
ziet dan ook niet in, waarom het niet
zou kunnen worden goedgekeurd.
Ten slotte heeft de bijeenkomst van
woensdag ook een positief punt op
geleverd: alle partijen zaten weer
tegelijk om de tafel, hetgeen na de
bouwvakstakin: niet meer het ge
val is geweest.
Op de Van Kleefkade in Aalsmeer
is woensdagavond een bromfietser
door een autobus (van Maarse en
Kroon) overreden. Het slachtoffer, de
35-jarige kweker K. W. de Pous uit
Aalsmeer, een neef van minister De
Pous, was op siag dood.
De bromfietser was juist een brug
gepasseerd en raakte daarna vermoe
delijk aan het slingeren. Daarbij
schampte hij de hem voorbijrijdende
bus. De man kwam te vallen en kreeg
het achterwiel van de bus over zich
heen. De gehele avond is men bezig
geweest met de reconstructie van het
ongeluk.
(Advertentie)
President Kennedy heeft woensdag
tijdens zijn wekelijkse persconferentie
verklaard, dat de Verenigde Staten
niet kon goede diensten of bemidde
ling zullen aanbieden in de verkon
ding tussen Nederland en Indonesië,
tenzij beide partijen hierom vragen.
De president antwoordde op een
vraag, dat hij er zeker van was,
dat hij deze zaak zal bespreken met
president Soekarno als deze eind
april een bezoek aan "Washington
brengt. Met minister Luns had hy
de kwestie al besproken. „Voor zo
ver mij bekend, heeft geen der
partijen ons gevraagd in dit geschil
te bemiddelen", aldus Kennedy.
Tegen zijn eigen verwachtingen in
is de Belgische kabinetsformateur, de
C.V.P.-voorzltter Lefèvre, woensdag
avond niet gereedgekomen met het
bespreken van het regeringsprogram
ma met de socialistische partij.
Hij verklaarde na afloop van de be
sprekingen, dat er nog twee vraag
stukken op een oplossing wachten: het
herstel van het staatsgezag en de be
straffing van de (socialistische) over
heidsdienaren, die hebben deelgeno
men aan de stakingen tegen de „Een-
heidswef' van het afgetreden kabinet-
Eyskens.
De heer Lefèvre zei, dat vanavond
„de grens zal zijn bereikt waarbinnen
alle vraagstukken moeten zijn opge
lost", er aan toevoegend, dat voor een
groot aantal financiële en economi
sche vraagstukken reeds een oplossing
is gevonden, alsmede voor een groot
deel van de vraagstukken, die voort
vloeien uit de Vlaams-Waalse tegen
stellingen.
.tri?
<1^., 9W.«—
jhIWÉ
(Van onze correspondent)
ONDER belangrijk gunstiger weersomstandigheden dan dinsdag het
geval was, is Rijkswaterstaat er woensdag in geslaagd, de eerste van
de zeven grote doorlaatcaissons definitief op zijn plaats te brengen in het
sluitgat van het Veerse Gat. Even voor halfzeven lag de caisson waar hy
moest liggen.
Rijkswaterstaat had lering getrokken uit het gebeurde van dinsdagavond,
toen de caisson strandde. Uit een onderzoek was gebleken, dat de vier
sleepboten die dinsdag waren ingezet, tc weinig paardekracht bezaten, om
de kolos van 4500 ton volledig in bedwang te houden. Met spoed werd een
vijfde sleepboot besteld: het sleepbedrijf Smit nit Rotterdam stuurde de
splinternieuwe „Azië", die nog niet eens aan de rederij was overgedragen.
In de loop van woensdag werd de caisson opnieuw buiten het sluitgat
gesleept. Nu werd hü in dieper water gehouden, zodat er geen gevaar voor
bestond, dat bil wederom aan de grond zou lopen. Tegen het kenteren van
het til, omstreeks kwart over vijf, trokken de vijf sleepboten de caissons
in de richting van het sluitgat en om halfzes, toen de stroomsnelheid 80
tot 90 cm per seconde bedroeg, werd het gevaarte dwars op de stroom ge
trokken en naar het landhoofd geduwd.
Om kwart voor zes lag de caisson op zijn definitieve plaats, maar met
het sluiten werd gewacht tot de stroomsnelheid belangrijk minder was
geworden. Om viif minuten voor halfzeven werd de afsluiter opengedraaid
en in viif minuten tijds zonk de caisson drie en een halve meter Daarna
werden de schuiven opgetrokken, zodat de eb- en vloedstroom door deze
tralieligger-caisson konden worden doorgelaten. Eerst wanneer alle zeven
caissons zijn geplaatst, gaan de schuiven ldicht en is de sluiting van het
v ee"e Gat "n 'eit geworden. Donderdagmorgen wordt begonnen met het
aanbrengen van ballast en het opstorten. De tweede caisson wordt volgende
week dinsdag geplaatst. 5 5
