Algiers
De GaulleNoodtoestand voor
en terug uit
W est-Duitsland
Weer een rustige nacht
Kernexplosie
in Sahara
Arrestaties
van
op tot
m
De Bilt: tijdelijk regen
z
hik*
LAATSTE NIEUWS
AANVAL OP
VLOOTBASIS
ORTIZ GEPAKT
IjoadwiH
Twintig jaar voor
moordenaar van
Joke Groenendaal
Franse huisvrouwen
hamsteren
KOFFIE
D0SOAG 25 APRIL 1961
r
TWINTIGSTE JAARGANG No. 4891
r
Laatste Franse proef
Terug
I
CONTROLECOMMISSIE KOMT BIJEEN
99 hoofdsteden
Actiever
Voldoening
"Y
Directeur: H. DB RUIG
Hoofdredacteur: Dr. J. A. H. J. S. BRUINS SLOT
tegen een eventuele luchtaanval werd herhaald. Er kwamen ec'iter
ook nu geen parachutisten en de reservisten die gisteren waren
opgeroepen om de openbare gebouwen en strategische pumen in
Parijs te bewaken, behoefden niet in actie te komen.
Intussen begint het er steeds meer op te lijken, dat de meerderheid
van de 400.000 man troepen in Algerije trouw aan de Gaulle is geble
ven. Uit vele streken van het Noordafrikaanse gebied komen in Parijs
sympathiebetuigingen voor de Franse president binnen.
-
HÉ
Nederland, heeft gisteren zijn
eerste grote succes in de Delta
bevochten: het Veerse Gat is ge
sloten. Op deze luchtfoto van het
A.N.P.: de laatste caisson is in
gevaren, Walcheren en Noord-
Beveland zijn met elkaar ver
bonden.
(Zie ook pagina 3)
Zie verder pag. 4, 6e kol.)
onze
redacteur
MINISTER Luns acht het mo
gelijk, dat het doel van het
Nederlandse, Nieuw-Guineabeleid
toepassing van de bona fide
zelfbeschikking -wordt gereali
seerd.
De bewindsman, die vanmorgen
met de „Rotterdam" uit de Ver.
Staten; Terugkeerde, gelooft dat
internationalisering van Nieuw-
Guinea. in zeker opzicht voor Ne
derland een vergemakkelijking
van-zijn taak kan betekenen. Het
nieuwe Amerikaanse bewind is
momenteel bezig alle facetten van
het Nieuw-Guineavraagstuk op
nieuw te bestuderen.
President Kennedy beschouwt
de kwestie-Nieuw-Guinea als een
der grote actuele wereldproble
men. Hij is er goed over ingelicht,
aldus minister Luns.
ftoHtttftmi Wltt» WIthxtraat 33. Telef. 115700 C6 LI.
Posttra» 1112 Postgiro No. 424519,
K!achten«nen« abonnementen 1K.30—1S.30 uur
Zaterdag» 17—18 uur. Telefoon 115700.
VGraeanhage: Huygenapleln 1, Telefoon 183467 (3 lijnen).
Potrtbu» 1091. Poetgiro No. 424867.
Klachtendiemt 18.3019.30. Telefoon 369369.
Dordrecht: Spuiweg 132. Telef. «70.
SchiedamAleidastratt 23 Telef. 65431.
Abomsementsprlje 61 eent per «eek, 13.69 per maand, 1M
per kwartaal. Lotta ntumnera II cent. VerechUnt dagelfj&g
(Geldig tot woensdagavond)
MEER BEWOLKING
Over het algemeen veel bewolking met plaatselijk
enige regen. Matige, tijdelijk krachtige, wind tussen
zuidoost en zuidwest. Iets lagere middagiemperaturen
dan vandaag.
Zon op: 5.21
onder: 19.5b
Maan op: 15.03
onder: 3.5G
NA Laos en na Cuba hebben we nu
als climax de opstand in Algiers ge
kregen.
Het is voor de westelijke wereld
«en ontstellende zaak. De opstand in
Algiers is een symptoom van de zwak
te van het Westen: Een huis dat te
gen zich zelf verdeeld ts. De Russen
en de Chinezen kunnen rustig toekij
ken.
Op zich zelf lijkt die opstand een
uitzichtloze zaak. Als men de mui
tende troepen isoleert, zal de muite
rij wel doodbloeden. Maar welk een
gezichtsverlies voor Frankrijk en voor
president de Gaulle.
De vijfde republiek trad op met de
preteniie datgene te kunnen wat aan
de vierde republiek niet was gelukt:
Het oplossen van de Algerijnse kwes
tie.
Met welk een minachting hebben
de Gaulle, en zijn medestanders zich
niet geuit over de vierde republiek
»an welke zij haar onmacht verweten
om de Algerijnse revolutie op te los-
sen.Vier jaren heeft de vierde repu
bliek er mee omgetobd. En toen riep
bet leger de Gaulle om de oplossing
te brengen.
De Gaulle kwam. En hij kwam met
grote pretenties. Maar de republiek
vsn president de Gaulle tobt nu ook
al drie jaar met de Algerijnse kwestie
en de situatie is verwarder dan ooit.
MAG men hier de Gaulle een ver
wijt maken? Kan men hem verwij
ten dat de Fransen en de Franse gene
raals niet beter zün dan ze zijn?
Dat stellig niet.
Wat men hem zou kunnen verwij
ten is enerzijds zijn pretentieus op-
tredert, waarvan wij ook in Europa
last hebben, anderzijds zijn aarzelin
gen, zijn onduidelijkheid om terzake
van Algerije precies te zeggen waar
het op staat
Aan de Gaulle wordt weer bewezen
dat de revolutie steeds haar eigen kin
deren verslindt, zoals Groen van
Prinsterer eens heeft gezegd.
De Gaulle is door een revolutionaire
beweging van het leger aan bet bc-
Wü|d gekomen. Nu hü doet wat de
legerleiders niet willen, trachten
Hem aan dc kant te zetten.
Demoed van de Gaulle bestond
hieruit dat hij een politiek durfde
voeren die tegen de wensen van de
legerleiding inging.
Zün zwakheid was dat hij die po
litiek niet resoluut heeft doorgezet
De tragedie van de Gaulle is dat
hij het apparaat dat hem aan het be
wind bracht niet vertrouwen kon en
dat het apparaat hem niet vertrouw
de.
Het is Franse revolutie.
BLOKKADE
ALS eerste maatregel om de opstandige generaals in Algiers op
de knieën te krijgen heeft president de Gaulle gisteravond
een economische blokkade van Algerije ingesteld. Voorts zijn
de rebellerende generaals en kolonels van hun rang vervallen
verklaard, en zijn officieren en ambtenaren die aan de op
stand medewerken, gewaarschuwd dat zij hetzelfde lot kunnen
ondergaan.
De noodtoestand in. Frankrijk is voor onbepaalde tijd verlengd.
Het Franse ministerie van Voorlichting heeft vanmorgen bekend
gemaakt dat de regering troepen en pantsereenheden naar Parijs
heeft teruggeroepen om het hoofd te kunnen bieden aan elke moge
lijke onderneming van' de opstandelingen. De bevolking van Oost-
Frankrijk behoeft zich over de bewegingen van deze troepen niet
ongerust te maken, zo werd gezegd.
In Frankrijk waren vannacht nog scherpere veiligheidsmaatregelen Eerste foto uit Oran sinds het mtbre
van kracht dan in de nacht van zondag op maandag. Alle vliegvelden ken van de militaire revolte in Aigc-
waren weer gesloten en geblokkeerd en de oproep tot waakzaamheid riJe. Met vlassen versierde auto's rij-
Opstandige parachutisten hebben
vandaag geprobeerd de vlootbasis
Mers-cl-Kebir aan dc Franse strijd
krachten die trouw gebleven zijn aan
de Gaulle te ontnemen. De parachu
tisten werden echter teruggeslagen.
Een lichte kruiser, die buiten de haven
lag, vuurde waarschuwingsschoten af
op de parachutisten toen dezen de ba
sis naderden. Kort daarna trokken de
parachutisten zich terug.
Voor zover bekend, is dit de eerste
maal dat gevuurd is op de dcvolteren-
de eenheden van het leger.
Franse regeringskringen hebben van
daag meegedeeld, dat om zes uur van
morgen in'de Sahara Frankrijks vierde
kernhom tot ontploffing is gebracht,
waarmee het bovengrondse programma
is afgesloten. De ontploffing was van
beperkte omvang en.voorzorgsmaatre
gelen waren genomen om alle risico's
voor omliggende bewoonde gebieden te
vermijden. De proef vond plaats in
Reggane op 1100 km ten zuiden van
Oran en vele hondorden kilometers
van de dichtstbij gelegen nederzetting..
De ontploffing heeft enige verrassing:;;
gewekt. Volgens eerdere berichten had
de vierde proef ondergronds moeten
plaatsvinden.
den mee tijdens een zaterdag jl. gehou
den parade. (foto boven).
(Advertentie)
81NRE*YERIItGB£&
éetbesuMesftftmaakt
SCHUIMRUBBERBED
met vmtef fcte mffWenJectnr
fsbrfefcM 2tVMMf«rt
itfigPgi
Te Parijs staan tanks opgesteld bij het
regeringscentrum, het Grand Palais op
de Champs Elysées. (foto onder).
"Th"1 vv
V-Vo'
doel moet worden bereikt, wilde mi-
invloed "uitoefent in
k'^.Ook .de.. Neder:
verband
derlandse;
De rechtbank te Roermond heeft de
25-jarige K. M., wegens de moord op
het 16-jarige Venlose meisje Joke
Groenendaal. veroordeeld tot 20 jaar
gevangenisstraf met aftrek.
De rechtbank achtte dc moord, dief
stal van twee rijwielen en een diefstal
met braak van geld en goederen be
wezen. M., die enige tijd voor Het mis
drijf uit een psychiatrische inrichting
te Heiloo was ontsnapt, heeft de moord
op het meisje gepleegd op 10 mei van
het vorige jaar. Tijdens de rechtszit
ting van 11 april had hij toegegeven
Joke Groenendaal om het J®veI} te
hébben gebracht na haar eerst te hep-
ben mishandeld. De officier va
Justitie, mr. W. C. Uïterwaal, bad toen
y lovenelangc gevangenisstraf geeist.
Tien Franse piloten hebben gisteren
kans gezien met hun toestellen uit Al
gerije naar. Frankrijk te ontkomen. Zij
landden veilig op vliegvelden In Zuid-
Frankrijk. De vliegers vertelden, dat zij
in 'Algiers- gisteren een demonstratie
hadden gezien van ongeveer duizend
leden van de luchtmacht, die geweigerd
hebben bevelen op te volgen van de
rebellerende generaals. Zü waren
spoedig omsingeld door parachutisten
van het Vreemdelingenlegioen. Vol
gens de piloten hadden zich ook in an
dere plaatsen in Algerije soortgelijke
demonstraties voorgedaan.
De 46-jarige generaal Fourquet, de
commandant van de tactische lucht-
maohfcgrcep in Constanttne, die trouw;
is gebleven aan de Gaulle, is door de
regering in Parijs benoemd tot de
nieuwe opperbevelhebber van de Fran
se luchtstrijdkrachten, in Algerije. Hij
heeft zijn manschappen opdracht ge
geven, geen bevelen van de rebellen
uit te voeren. Zijn toespraak, die op
een grammofoonplaat uit Algerije is
gesmokkeld, -is door de Franse radio
uitgezonden. Zijn voorganger, generaal
Bigot, is naar de opstandelingen over
gelopen.
De Franse minister voor de Strüd-
kraohten, Messmer, heeft er bij de
Franse militairen in Algerije op aan
gedrongen, de opstandige generaals
niet te gehoorzamen en hij heeft mili
taire en niet-militaire vliegers in Al
gerije verzocht naar het Franse moe
derland fe komen, zodra zij daartoe in
de gelegenheid zijn.
De politie in Frankrijk gaat voort
met het arresteren van rechtse extre
misten. Onder de arrestanten zijn ver
scheidene hoge officieren, onder wie de
generaals Allard en Grout de Beau
fort. Allard is chef van de landstrijd
krachten in Algerije, en d"
chef staf van de Gaulle geweest.
De minister van Voorlichting, Ter-
renoire, maakte gisteravond bekend,
dat alle geldtransfer, alle bankopera
ties en alle scheepvaartverkeer tussen
Frankrijk en Algerije worden opge
schort.
„Rebellen zijn rebellen. Men voert
geen onderhandelingen met hen. Zo
als generaal de Gaulle heeft gezegd,
zullen alle middelen worden ge
bruikt om de weg voor deze mannen
te blokkeren totdat wij hén op de
knieën kunnen brengen."
Franse deskundigen menen dat de
Franse rebellen in Algerije het niet
langer dan twee weken kunnen uit
houden als hun aanvoerlijnen afgesne
den worden.
Joseph Ortiz, met Lagaillarde, de
leider van de barricadenopstand in Al
giers in januari vorig jaar, is gisteren
op het vliegveld van Palma de Mal-
lorca gearresteerd. Dit is officieel door
het Spaanse ministerie van Buitenland
se Zaken meegedeeld.
Ortiz ,is in Frankrijk bij verstek ^ter
dood veroordeeld 1 1
Engeland en de Sowjet-TJnie heb
ben gisteren een beroep op de strij
dende partijen in. Laos gedaan om tot
een wapenstilstand te komen. Tevoren
hadden deze twee landen premier
Nehroe verzocht, spoedig een bijeen
komst van de controlecommissie In
zake Laos te beleggen. Van deze com
missie maken India, Polen en Canada
deel uit. Een Indiër is voorzitter.
Deze zal de commissie tegen vrijdag
bijeenroepen.
de barricadenopstand
In de afgelopen nacht bevond ons
land zich onder een rug van hoge-
luchtdruk, waarin opklaringen voor
kwamen bij weinig wind, zodat plaat
selijk dichte mist ontstond. De rug van
hogedruk wordt aangetast door een
depressie, die vanmorgen bij .Zuidwest-
Engeland was aangekomen. Deze de-
kuj* u:j pressie zal waarschijnlijk over de Ierse
voor zijn aandeel in Zee naar het noorden trekken terwijl
jhet frontensysteem tot ons land zal
doordringen, vergezeld van enige regen.
De wind sal bij het passeren van het
front van zuidoost naar zuidwest
draaien. Achter het front zal onstabiele
lucht binnenstromenwaarin enkele
buien tot ontwikkeling kunnen komen
De temperaturen zullen in de komende
nacht op de meeste plaatsen hoger zijn
dan in de afgelopen nacht,maar morgen
middag zullen ze over het algemeen iets
lager zijn'dan vandaag.
De Russische ambassadeur in India,
Benediktow, en de Britse Hoge Com
missaris, Gore-Bóoth, deelden na af
loop van een onderhoud met premier
Nehroe mee, dat op 12 mei de vüftien-
mogendhedenconferéntie inzake Laos
te Genève zal worden geopend.
Uitgenodigd voor de nieuwe con
ferentie van Genève zijn: Birma, Cam
bodja, Communistisch China, Canada,
India," Noord-Vietnam, Zuid-Vietnam,
Frankrijk, Laos, Polen, Thailand en
de Ver. Staten.
Engeland en Rusland waren in 1954
afwisselend voorzitter van de confe
rentie van Genève over Indochina, en
zü delen de speciale verantwoordelijk
heid voor het bewaren van de vre
de in de voormalige Franse gebieden.
White, de woordvoerder van het
Amerikaanse ministerie van Buiten
landse Zaken, heeft intussen reeds me
degedeeld, dat de Verenigde Staten
niet zullen deelnemen aan de confe
rentie over Laos, zolang niet werke
lijk vaststaat, dat het vuren in Laos is
gestaakt.
Linkse guerilïeros hebben gisteren
het. dorp Pak Thang. op nauwelijks 3
km van -Vientiane, aangevallen,-aldus
De minister kon uiteraard niet in
gaan op vragen, die de diplbmatiéke
details behandelden. Veel wijzer is men
van.de persconferentie dan ook niet
geworden. Mr. Luns heeft, behalve met
president Kennedy (75 minuten), uit
voerige besprekingen gevoerd met zijn
Amerikaanse ambtgenoot Dean Rusk
en met diens staatssecretarissen, met
Dag Hanunarsbjoeld en andere V.N.-
lciders.
De bewindsman legde er de na
druk op dat het niet zo eenvoudig Is
een zaak aan' de V.N. voor te leggen.
Het is door de verruwing der ze
den zo geworden, dat, wat wij vroe
ger als een casus belli beschouwden,
nu verdwynt naar de achterpagina's
van de zondagsbladen. In Nederland
doet men het soms voorkomen of een
zaak aan de V.N. voorleggen het
zelfde is als het te vondeling, leggen
van baby's bij de kerk in de Middel
eeuwen.
Maar zelfs al zou Nederland de
kwestie aan de V.N, willen voorleggen
dan nog .is het niet zeker dat zü op de
agenda wórdt geplaatst. De VJN. is
eigenlük een secretariaat met 99 hoofd
steden, aldus de minister, die er ook op
wees, dat de voortdurende aanvallen
van de Russen op de persoon van
Hammarskjoéld weerslag hebben op de
behandeling van de kwestie Nieuw-
Guinea.
De minister had géén der Ameri
kaanse autoriteiten ook maar horen
fluisteren dat men Nederland van. ko
lonialisme verdenkt. Ook de andere
V.N.-vertegenwoordigers die hi) had
gesproken hadden begrip voor het Ne
derlandse standpunt.
Met het doel van het Nederlandse
beleid is Amerika het eens. Over de ge
dachten van de Amerikanen, hoe dit
is van betrouwbare züde in de hoofd
stad vernomen. Drie soldaten van de
rechtse troepen werden gedood en acht
gewond voordat de aanvallers zich te
rugtrokken. Hun verliezen zjjn niet be
kend. Sinds het uitbreken van de
vijandelükheden hebben de linkse troe-
oen nog niet zo dicht bjj Vientiane
geopereerd. -
*«S-- aJJ UUUIJ4U w ccaJU uit
op de indruk die.sómmige Ne-
pêrscommehteren over 5.
Nieuw-Guinea: hadden gemaakt. Hü ""5|
wilde natuurlijk niets afdoen aan de 'J-t
persvrijheid, maar dit toch .wel onder
strepen. V?":
De nieuwe Amerikaanse regering zal
t.a.v. Nieuw-Guinea een actiever beleid;
voeren dan haar voorgangster. Mr.
Luns had de indruk „en dan bedoel
ik natuurlijk dat ik méér dan de in
druk heb" —'dat het beleid van'Ken
nedy duidelijker zal zijn.
Over de Amerikaanse toezeggingen
en die van andere landen in geval van
een aanval van Indonesië op Nieuw-
Guinea zei minister Luns: „Deze toe
zeggingen 2ajn niet in een verdrag 4 1
gelegd. Ik kan er. verder niets
zeggen".
De minister uitte zijn voldoening
over de benoeming van de heer Stik
ker tot secretaris-generaal van de
NAVO. Hü had met Kennedy „een
man met veel charmes, wat in de poli
tiek belangrijk is" ook Europese
problemen besproken. Voor de plannen
van de Gaulle heeft men in de V.S. wel
sympathie, al verheelt men zich niet
dat er voor de NAVO-samenwerking
wel gevaren kunnen schuilen.
De bewindsman was zün persconfe
rentie begonnen met te herinneren aan
de tragische gebeurtenissen in Frank
rijk „cue alle problemen van vandaag
overschaduwen en die ons eraan her
inneren dat eigenüjk alle problemen
relatief bezien moeten worden". De op
stand der generaals noemde mr. Luns
verreweg de belangrükste gebeurtenis,
die Nederland direct raakt.
De Franse huisvrouwen willen ken-
nelük niet het risico lopen dat de pro—
viandkast leeg is als er een militair
conflict in-Frankrijk uitbreekt.
Voor de winkels in de steden staan
zü in de rij. Het meest gevraagd zün.
suiker, koffie en levensmiddelen die
niet aan bederf onderhevig zün, zoals
gedroogde erwten en bonen.
(Advertentie*
I omdat deze uitstekende -
i plantagekoffie gegarandeerd
coffeinevrij is en deze
heerlijke koffie ook de
meest verwende fijnproever
kan bekoren.
i^rtenr- HAG-VeAoopkintoor I
619-Ha»i«»
