PLOTSELING STAK EEN ORKAAN OP
ig jaar geleden
strandde de Solo
L
ABC-verkenners richten
snel eigen stichting op
Ad j .-havenmeester Zwart
T schaikowsky-concert
Ik ben X. ik wil rehabilitatie
Enthousiast initiatief werd primeur
Kunstkalender
iti
Fries ongevoelig voor rechterlijk gehamer
Ook bescherming
bedrijven tegen
fall-out geivenst
DE ROTTERDAMMER
PAGINA 3
ZATERDAG 30 SEPTEMBER 1961
DAT
HARDE WIND
STOTEN
REDDING
HULDE
HK
mm
Fall-out
Bezet-compleet
Gasmaskers
concert
toneel
exposities
R.Ph.O. in Passage-Theater
stifthouders
»tot In de punt verzorgd!
II
(Van een onzer redacteuren)
ATER kon de kapitein naar
eer en geweten verklaren,
dat hij alles had gedaan wat
van hem. verlangd mocht
worden. Kort voor het vertrek
was hij een ronde over het schip
gaan doen om zich er van te ver
gewissen, dat de juiste maatrege
len waren getroffen. En dat was
het geval gewest. De lading was
behoorlijk gegarneerd en ge
stuwd, de luiken waren goed ge
dekt, steenkolen, drinkwater en
mondkost waren ingenomen. Bo
vendien had hij vooral grote aan
dacht besteed aan de bevestiging
van de deklast, bestaande uit
twee halve lichters, bestemd voor
Batavia, en verder had hij enige
z.g. hondenhokken zwavelzuur
nagekeken. De bevestiging bleek
geheel volgens de eis te zijn. Ten
slotte had hij de barometer ge
raadpleegd. Deze wees een lucht
druk aan van 749.8 mm. En om
12.50 uur gaf hij het sein tot ver
trek. De reis naar Nederlands-
Indië via Southampton en La Pa-
lice nam een aanvang.
De Solo mat 3553 brt. Zij was ge
touwd in 3899, op een wert in New-
Dastle. Op 25 augustus was het
schip van zijn dertigste reis uit In-
dië teruggekeerd het had daarna
een dokoeurt ondergaan en. lag op
22 september weer voor de Liova-
kade om te worden geladen.
De gezagvoerder, kapitein J.
Werkhoven, een echte zeeman, die
als kundig bekend stond, was op de
terugreis in Batavia aan boord
gekomen. Hij kende het schip ech
ter door en door, omdat hij er
vroeger kapitein op was geweest.
Hij wist ook wat het kon doorstaan,
want eens had hij met de Solo in
de Arabische Zee een cycloon ge
trotseerd.
Het schip, een vrachtschip, had
negen en dertig opvarenden aan
boord, onder wie vier Javanen. De
kapitein werd bijgestaan door vier
stuurlieden en door vier machinisten.
Toen van Den Hoek uit werd
waargenomen, dat de Solo meer en
meer de kust naderde, ging de
sioomfeddingboot President van
Heel de Berghaven uit, doch kon,
buitengaats, wegens de zware storm
niet verder, evenmin als de sterke
en grotere sleepboten, die probeer
den de Solo te naderen. Toen de
reddingboot moest terugkeren lag
de Solo op 5 of 6 vadem water
Noordoost van het Noorderhoofd.
Omdat men voorzag, dat het schip
op de kust zou lopen, werd op de
stations Vlugtertburg en Ter Heyde
alies in gereedheid gebracht om
hulp te verlenen, zodra dit mogelijk
zou zi.in.
De Solo strandde inderdaad op de
kust, bij paal 112, ongeveer 400 me
ter ten Zuiden van het reddingssta
tion Ter Heyde. Pogingen om op
het strand te komen mislukten daar
de zee tot aan de rand van de zee
dijk stond. Het rijslag was door de
zeeën weggeslagen en het gehele
terrein was onbegaanbaar. Men kon
niet anders doen dan door middel
van carbidlantaarns de opvarenden
van de Solo duidelijk maken dat de
stranding was opgemerkt.
Toen in de loop van de nacht het
strand enigszins begaanbaar werd,
werd getracht verbinding met de
Solo te krijgen door een schot met
de mortier. Maar de schietlijn werd
niet ingehaald. Om zes uur 's mor
gens kon de reddingboot te water
worden gebracht. Maar de Solo zat
tussen de stenen hoofden zo ongun
stig, dat het niet lukte langszij te
komen. Na herhaaldelijk te zijn te
ruggeslagen moest de reddingboot
haar pogingen staken wilde zij zelf
met op een stenen hoofd worden
verbrijzeld. Daarop werd weer
een mortier afgeschoten. En
deze lijn werd ingehaald. Toen kon
er door middel van een tros ver
binding worden gemaakt en de be
manning aan wal gebracht, hetgeen
in drie ploegen gebeurde.
va
ZATERDAG 30 september 1911
dus verliet de Soio de haven
van Rotterdam.
Om. 12.50 uur namiddag, en zo-
als het.scheepsjournaal vermeldde
onder loodsaanwijzing.
Het' weer was buiig met een on
gestadige harde wind, West tot
West-2uid-West. Geleidelijk, ver
klaarde kapitein Werkhoven later
voor de Raad voor de Scheepvaart,
stoomden we de Waterweg uit. (Jm
3.30 uur werd bij Hoek van Holland
de loods ai gezet. En een half uur!
later werd het Noorderhoofd gepas-
seerd.
„En toen ineens kregen we een j
zware bui met orkaanviagen en met
harde slagregens en een wilde hoog
aanschietende zee. We stoomden i
steeds met volle kracht. Even daar-i
na, anderhalve scheepslengte voor-
bij de Noorderpier, kregen we een
tweede zware bui uit W.N.W., die
heviger was dan de eerste. De ba
rometer daalde van 747 tot 742 mm.
Een zeer hoge grondzee sloeg het
schip uit het roer. We gaven di
rect hard stuurboordroer, maar daar
er een tweede nog heviger grondzee
aanrolde en de vloed doorkwam,
kwam het schip niet op zijn koers
en dreven we Noordelijker, dus
naar lager wal. We presenteerden
direct beide ankers, stuurboord 105
vadem en bakboord naar schatting:
60 vadem. Daarna gaven we nood-:
signalen met stoomfluit, vlaggen en
knalsignalen. We loodden vooruit 4V>
vadem water''. i
CTEEDS STOOMDE de Solo voile
kracht achter de ankers. ,,Te
4.50 uur brak de bakboordankerket- j
ting tijdens een hevige bui. Het!
schip viel daarna dwarszee en nam
enorme massa's water over. Ooki
het stuurboordanke? hield het niet
en het schip dreef steeds meer naar
lager wal. Te 7.30 begon het schip I
te stoten en de machine moeilijker'
te werken. We vermoedden, dat de
stuurboordketting was gebroken.
Voortdurend zonden we noodseinen'
uit".
Om 3.00 uur wees de barometer
nog steeds een luchtdruk van 742
mm, de wind was pal West van!
een kracht eif. Als gevolg van de i
overkomende zeeën was het niet
doenlijk de pompen te peilen.
,,Te acht uur stopte de machine
wegens te veel water op de stook
plaat. Het schip stootte steeds
zwaarder en voortdurend kwamen
enorme zeeën over. De boten sloe
gen uit de klampen, en werden ver
nield, gedeelten van de brug sloe
gen weg en op tal van plaatsen
kregen we dekschade. We bleven
met de bemanning in de midscheeps
aan dek, en herhaalden voortdurend
onze noodseinen. Het schip kraakte,
stootte en werkte zwaar. We beslo
ten de dag af te wachten. Om
streeks vijf uur in de morgen merk
ten we, dat we waren gestrand ter
hoogte van Monster, ongeveer een
kwart Engelse mijl uit de wal. We
hielden krijgsraad en oordeelden het
beter het schip te verlaten. Om zes
uur werden wij door de reddingboot
van Ter Heyde van boord gehaald.
Toen wij het schip verlieten, za
gen we, dat roer en roersteven wa
ren gebroken".
rpOT ZOVER het summiere relaas
van de kapitein. „Om zes uur
■werden we door de reddingboot van
boord gehaald". Maar dit had veel
voeten in aarde.
HET werk van het personeel
van de reddingboot de Se
cretaris Schumacher als zeer
moeilijk werd beoordeeld bleek uit
de verleende onderscheidingen.
Schipper A. Tuk kreeg de gouden
medaille van de Zuid-Hollandsche
Maatschappij tot Redding van Schip
breukelingen. De zilveren medaille
werd verleend aan de overige opva
renden: W. van Gaaien, M. Hoog en-
raad, G. van den Berg, W. M. van
Antwerpen, Ph. Tuk, M. J. van den
Berg en M. Storm. Bovendien ont
vingen ze de Prins Hendrik-medail
le van de Koninklijke Nationale
Bond voor Reddingswezen en Eerste
Hulp bij Ongelukken.
Later stelden experts een on
derzoek in naar de schade aan de
Solo. Het schip bleek nog volko
men zeewaardig te maken. De
Op de avond van 30 septem
ber 1911 liep het s.s. Solo «au
de, zoals de naam toen nog teas.
N.V. Stoomvaartmaatschappij
Rotterdamsche Lloyd. nabij
Ter Heyde op het strand. En
kele uren tevoren had hel schip
de haven van Rotterdam ver
laten en zijn een en dertigste
reis naar Java aangevangen. Op
het moment van vertrek wees
niets er op, dat de Solo in
moeilijkheden zon geraken. De
Storm waarschuwingsdienst had
weliswaar het bericht uitgege
ven. dat storm uit het Noord
westen werd verwacht, maar
dit was geen reden het schip
aan de kade te houden. Trou
wens. kort voordat de Solo zee
koos, ging het s.s. Teessider uit,
en er stond toen wel een krach
tige wind. maar de zee was
betrekkelijk kalm.
De storm stak eerst op, nadat
de Solo het Noorderhoofd was
gepasseerd. Plotseling werd een
orkaan genoteerd, die met een
windkracht elf langs de kust
begon te razen. Een hoge grond
zee sloeg het schip direct al uit
het roer met het gevolg, dat
het naar lager wal dreef. De
kettingen van de ankers, waar
mee de Solo van de kust moest
worden gehouden, braken en
toen viel er niets meer te doen.
Het schip lieo regelrecht het
strand op. Gelukkig konden
alle opvarenden worden gered.
En er waren slechts enkele ge
wonden. De kapitein werd ge
wond doordat hij van de onder-
brug tegen een lichter op het
dek werd geslagen. Verder
kregen twee stokers min of
meer ernstige kwetsuren. Een
van hen raakte met een been
bekneld tussen twee deuren.
De storm bleef ook de dag
daarop nog in alle hevigheid
woeden. En toen vielen er tvel
mensenlevens te betreuren. De
loodsboot, die buitengaats lag
werd door een zeer zware zee
van zijn twee ankers gegooid
en tegelijk werd de kapitein
met stuurbrug en al overboord
geworpen. Het was onmogelijk
hem te redden. Hij verdronk
jammerlijk.
Diezelfde middag voeren nog
twee haringloggers uit, een log
ger uit Maassluis onder schipver
Das en eert logger uit Sche-
veningen onder schipper Jan
Spaans. Van de logger van
schipper Das is nooit meer iets
vernomen.
De stranding van de Solo
diende ongeveer een maand
later voor de Raad voor de
Scheepvaart. De gezagvoerder
werd er onschuldig aan bevon
den. Later werd het schip op
gekalefaterd en weer in de
vaart gebracht. Echter niet als
Solo, maar als Djebres. En
onder die naam heeft het nog
vele jaren, gevaren
V
schade werd getaxeerd op
ISO.OOO.—, - de boekwaarde be
droeg 275.000.De naam Solo
kreeg het echter niet meer terug.
Toen het weer in de vaart kwam,
werd het herdoopt als Djebres.
Advertentie
Vijftig duizend gutden
gsat er deze maand van onze
prijzen sf.
In tientallen aanbiedingen
zult U zien wat dit betekent.
Zorg er voor dat ook U
Uw aandeel krijgt... door
nii te kopen.
Als in deze winter de nachten
onverwacht kouder worden,
zorg dan dat er bij U thuis ook
een paar van die handige molton
dekens in reserve liggen.
Maandagmorgen om 9 uur be
gint de verkoop van 3000 ge
kleurde moltondekens, bestemd
voor de export, normale prijs
3.95... voor nog géén twee
gulden.
Moltondekens, tneerkleurig ge
streept en in unikleuren, te ge
bruiken ais onderdeken, tussen
deken, in de box, matrasbe
schermer of als tochtdeken,
enz. enz., nu voor de helft
van de normale prijs.
(Van een onzer verslaggevers)
r\E adjunct-havenmeester van de
Europoort, Botlek en de Petro
leumhaven, de heer J. Zwart, heeft
wegens het bereiken van de pensi
oengerechtigde leeftijd zijn functie
neergelegd. Tijdens een drukbezoch
te receptie in het loodsenkantoor in
het Botlekgebied heeft hij vrijdag
middag officieel afscheid genomen.
Namens het personeel bood haven
meester L, J, Goslings de scheidende
functionaris het model van de schemer
lamp aan. die eerder op de dag in hui
ze Zwart was bezorgd. Voorts overhan
digde hij namens het jubileumfands een
j enveloppe met inhoud.
i De heer B. Wilton was de tolk van
[het bedrijfsleven. Als dank voor de goe-
;de samenwerking bood hij de heer
IZwart eveneens een geschenk onder
jcouvert aan.
yt,LF ZIJN ZE er nog verbaasd
'-1 over, die 27 personeelsleden van
grote Rotterdamse bedrijven. De
Dienst Bescherming Bevolking zorgde
voor hun opleiding tot ABC-verken-
ners (Atomisch, Biologisch, Che
misch). Dermate enthousiast werden
deze werkers van bedrijven dat zij
na een zware cursus 14 avonden
van drie uur besloten bij elkaar
te blijven. Zij werden opgeleid om in
hun bedrijven te kunnen voorlichten
over de gevolgen van kernwapenaan-
vallen en om leiding te kunnen ge
ven in geval van een dergelijke cala
miteit. Maar zij zagen in dat zij met
deze opleiding alleen niet klaar wa
ren.
De opgeleide 27 ABC-verkenners sloe
gen de handen ineen om tot heil van
eigen bedrijf in het bijzonder, maar in
het belang van het bedrijfsleven in het
algemeen tot bundeling van krachten
over te gaan. Zij richtten wonderbaar
lijk snel een stichting op vorige
week inmiddels is de notariële acte
reeds gepasseerd.
Die stichting heet „Stichting ABC-dïen-
sten BZB" en het doel is: het con
centreren, verdiepen en uitdragen van
de opgedane kennis, maar boyendien
het adviseren van de directies'èn "hèt
bemiddelen bij aankoop van materiaal
en dat dan gezamenlijk. Hiermee was
Rotterdam alweer een primeur rijker,
want een dergelijk orgaan bestond nog
niet. De initiatiefnemers hopen nu dat
hun actie zich geleidelijk zal uitbrei
den: in Rotterdam tot buiten de elf
bedrijven, die zij vertegenwoordigen,
maar ook over het gehele land. Dan
kan de stichting een landelijke instan
tie worden.
Het gaat hier om vrijwilligerswerk.
Geen enkele van de opgeleide ABC-wer-
(Van een onzer verslaggevers)
als gevolg van de campagne, die dezer
dagen van regeringszijde is gestart, we
ten thans reeds velen wat er gebeurt bij
een kernwapenexplosie. In een bepaald
gebied rondom het springpunt van de
bom is de overlevingskans zeer gering
als gevolg van hittestraling en lucht
druk. Maar dit gebied is beperkt en
vandaar dat de voorlichting aan de be
volking zich richt op het aangeven van
de maatregelen, die men daarbuiten kan
nemen.
F DIT VERBAND heeft men te doen
op de indirecte straling,van de met
radio-actieve deeltjes bezwangerde wolk
van stof en gruis die met de wind me&
drijft. Deze neerslag, de z.g. fall-out. kan
tot op grote afstand radio-actieve be
smetting veroorzaken aan mensen, die
ren en dingen. Het is de ABC-dienst der
BB die in een dergelijk geval maatre
gelen neemt om de bevolking te waar
schuwen, de intensiteit van de straling
te meten, over te gaan tot ontsmetting
waar dit nodig is.
Maar die ABC-dienst zorgt niet voor
de bedrijven en daarom juist is het ge
wenst dat grote ondernemingen zelf op
dit gebied iets kunnen doen. Het blussen
van branden en het redden van gewon
den is niet genoeg. Men moet voorzie-
.nlngen treffen om de werkers, maar
kenners werd verplicht de cursus van deOok do machines en de grondstoffen te
BB te volgen. Integendeel deze cursus j uesciiermen tegen de straling. Daarvoor
kon vrijblijvend worden gevolgd door is kennis nodig en een aantal grote be-
afgevaardigden van bedrijven, die gein
teresseerd waren. Die afgevaardigden,
de ABC-verkenners van nu, zijn ook
geen dienstplichtigen, noch mensen die
onder de BB-noodwachtplicht kunnen
vallen.
DE DIENST Bescherming Bevolking
van Rotterdam kon deze cursussen
geven en zal dat ook blijven doen
omdat haar ABC-dienst als eerste in het
land compleet bezet en volledig opgeleid
is. Daarom kan de BB haar instruc
teurs ter beschikking stellen voor de
vervolmaking van de z.g. Bedrijfszelfbe
scherming (BZB). Waar de bedrijven
dit wensen kunnen zij maatregelen ne- j
men om in eigen kring middelen op de
been te brengen met behulp waarvan
de gevolgen van onverhoopte kernwapen-1
explosies kunnen worden bestreden.
drijven in Rotterdam heeft dit ingezien.
De ABC-verkenners, waarover deze on
dernemingen nu beschikken, zijn nu pri
mair opgeleid om wanneer dit nodig is
deskundig op te treden in eigen kring,
waardoor zeer veel moeilijkheden kun
nen worden voorkomen.
De betrokken 27 specialisten sloten
zich aaneen, kregen hun directies en
thousiast, zodat financiële medewer
king werd verkregen en gaan nu van
uit deze basis verder. Het bestuur
heeft reeds een winterprogramma op
gesteld. Er zal gezamenlijk worden
geoefend, lezingen zullen worden ge
houden en excursies gemaakt. D»
start is reeds volgende week woens
dag 4 oktober, wanneer men de gast zal
zijn van „grote broer" BB bij een ver
bindingsoefening.
De BB gaat inmiddels verder met het
de
De Vereniging van Rotterdamse Ha-
igevaartUgd b'm ^dehadjun'ct4iavSmiees"-De,BZB.' «e verplicht moet worden jopleiden van ABC-specialisten voor
djksioodsemsociëTeit .^'waterweg"! ™rzien echter niet in een ABC-dienst, j over 100 ABC-verkenners voor de bedrij-
gaf de heer Zwart ook een boek ten]7°a'® deze bi] de BB wei bestaat. Daar-
Igeschenke. Oud-havenmeester J. van jom kan het Rojterdam-
Leeuwen sloot de rij van sprekers. se geval haar diensten aanbieden voor
het opleiden van employe's uit die be-
In een ruim van het Duitse s.s. Sil-drijven, die een open oog hebben voor
via. dat in de Schiehaven le Rotterdam
[lag. is vrijdagmiddag de 18-jarige ha-
i venarbeider J. C. Snoek uit Den Bosch
j getroffen door een vaHend blok alumi-
I nïum van 300 kilo. Hij brak het rechter-
onderbeen en is naar het Havenzieken
huis gebracht.
de betekenis van een ABC-dienst. naast
de EHBO-, de brandweer- en de red
dingsploegen, die uiteraard ook van groot
nut zijn.
Wat kan nu een ABC-dienst in een
bedrijf doen? Het lijkt haast onbeteke
nend, maar in feite is het veel. Mede
tuur voor de ABC-dienst aan te schaf
fen. Nu is het de taak van de stichting
advies uit te brengen over hetgeen de
markt op dit gebied heeft te bieden. Die
markt moet men niet in Nederland zoe
ken. want in ons land wordt tot dusver
■geen meetapparatuur gemaakt. Maar in
het buitenland zijn de gewenste meetap
paraten, waarover de BB reeds be
schikt, wei te koop. Daar is het ver
schijnsel ABC-dienst in. de bedrijven
trouwens ook reeds lang bekend.
UET ENIGE waarover de bedrijven
thans beschikken op AJBC-gebied
bestaat uit gasmaskers. De chemische
oorlogvoering is immers reeds uit
overoude tijden bekend. De B van het
ABC staat voor biologische middelen,
maar dit is een zeer moeilijke mate
rie, omdat bestrijding van bijv. bac
teriologische ontploffingen van bom
men die in het diepste geheim wel
schijnen te worden gemaakt zo goed
als onmogelijk is.
De eerste letter, de A. staat op dit ogen
blik het meest op de voorgrond en het
is in dit verband dat de stichting de
bedrijven weerbaar wil maken, reden
waarom zij ook als propaganda-insti-.
tuut binnen het bedrijfsleven zal optre
den.-
De elf bedrijven die in dit opzicht
Rotterdam en het gehele land een voor
beeld gaven zijn: Heinekans Brouwerij
en Nederland N.V.. Koninklijke Rotter
damsche Lloyd, Van den Bergh en Jur-
gens Fabrieken N.V., Philips Bedrijfs-
apparatuur Nederland N.V.VFerro Ena
mels N.V.. Shell Nederland N.V.. NE-
TAM, N.V. Drukkerij Reclame, Albatros
Superfosfaat N.V., de P.T.T. van het
post district Rotterdam en De Twentsche
Bank N.V., Het secretariaat van de.
Stichting ABC-dienst is gevestigd Prof.
Bolklaan 23, Rotterdam-8 en als volgt
telefonisch te bereiken: 114500. toestel
'375 van 8.30-17 uur en daarna 80443.
VANAVOND: geeft het Rotterdams Phil-
harmonisch Orkest onder leiding van Edn-
ard Flipse in de Ahoy'-hal zijn populairs
volksconcert. Uitgevoerd worden de Peer
Gynt-suite van Grieg, vioolconcert van
Tschaikowsky met Herman Krcbbers als
«olist en Bcethovens vijfde. 20.13 uur. Het
Rotterdams Barok-cnscmble geeft onder lei
ding van Laurens van Wingerden en met
medewerking van organist Jan Brandwijk
een concert in de Nieuwe Oostcrkerk aan
de Boezemsinge! Op het programma staan
orgelwerken van Walond, Purcell en Bach
en orkestwerken van Bach, Purccll cn Han
del. 20.00 uur. De organist Jaap Zwart en
de sopraan Tmus Oosterheerd concerteren
deze avond in de Putscpleinkerk van Rot
terdam-Zuid. Zij voeren een welgekozen pro-,
gramma uit. 20.13 uur.
DINSDAG: eerste lunchconcert in Rotter
damse Schouwburg. De alt Carla Brüriott
en de pianiste Elizabeth van Malde voeren
werken van Schubert, Mozart en Wolf uit.
12,4513.15 uur. In de Lantaren concerte
ren Ans van Baaien, sopraan, Ankie Bak.
her, piano en Wil van der Steen, gitaar,
Programma vermeldt werken van Dowland,
Robert Jones, Hugo Wolf en Claude Debus
sy. 20.15 uur.
DONDERDAG: concert van het Rotter
dams Operakoor, dat fragmenten uit beken
de opera's zingt o.l.v Piet Struyk. 20,00
uur.
VRIJDAG: pauzeconcert van George
Stam in St. L^urenskerk. 12.45 uur.
ZATERDAG: openen de cel",?,t Annet
Bijlsma en de pianist Gerard van Blerk da
aerie zaterdagochtendconcerten van 't Ven
ster aan de Gouvernestraat te Rotterdam.
Werken van Grieg, Weber, Fanré en Marti,
nu worden uitgevoerd. 11.3012.15 uur.
't Avonds bespeelt Feike Asma hèt orgel
van de Wilbelminakerk in Rotterdam-Zuid.
20.15 uur.
VANAVOND: Rotterdams Toneel in eigen
buis met „Een man van alle tijden" van
Robert Bolt in de regie van Pim Dikkers
eo met Ton Lntz als Thomas More. 20.00
uur.
MAANDAG: eerste voorsteUing in Rotter
damse Schouwburg van Robert Thomas'
thriller „Acht vrouwen" door Toneelgroep
Centrum. Ellen de Thouars,'Rk Vroemen,
Siihone Rooskeiis. Sara Heijblom, Nell Kop
pen, Nell Knoop en Bep Dekker treden hier
in op. 20.00 uur.
DINSDAG: herhaling van Feydeau's on
deugend kolderspel „Mijnheer gaat op
jacht" door de Nederlandse Comedie in de
Rotterdamse Schouwburg. 20.00 uur.
WOENSDAG: geeft de Toneelgroep Cen
trum in de Rotterdamse Schouwburg de
première van Kegnards „De universele' erf.
genaam", in metrische vertaling van H. Ro-
duin en onder regie van Guus Hermüs.
Wim van den Brink, Albert Abspoel, Perón-
ne Hosang, Marie-José Nysten, Karin Haa-
ge. Piet Romer, Leen Jongewaard, Bob
Verstraete, Ben Ilnlsman en Joop de'Veer:
'werken medé. 20.00 uur.
ZATERDAG: wederom „Een man vim al
le tijden" door het Rotterdams Toneel in
eigen buts. 20.00 uur.
ROTTERDAM: Boyroans-van Benningen,
eigen bezit. Kiostkring, W. de Wïthstr.:
schilderijen en gouaches van Galih (la.,
okt.) 't Venster, Goavernestr.i „Pot d'Or",
schilderijen en gouaches» (13 okt.) Paalzast,'
Zuidplein: tekèbi'ngen'van'H. P. Groteit'(ï2'1"
okt.) Land- en Volkenkunde, Willemskade:
Asmateultuur en Tibet Int Consligh Werck,
Oudedijk, ceramiek van Sonja Landweer,
M. Zaalberg, D. Hubers e.a Arbeiderspers,
Slaak: werk van Jelle Troelstra,
AMSTERDAMRijksmuseumRem-
brandt-etsen (14 dec.). Stedelijk Museum:
De Keerkring 16 okt.), Nederlands' Kun
stenaars Genootschap (15 okt.), Carel Wil
link (23 okt.i en Joseph Fassbendet (30
okt.) In „De drie Hendrieken" (Bloem
gracht 891: werk van Grosman, Van der
Élst, Hesselius, Kortlang en Sehatz.
Het programma van het eerste
Toonkunstconcert, dat het Rotter
dams Philharmonisch Orkest onder
leiding van Eduard Flipse donder
dagavond in hèt uitmuntend bezette
Passage-Theater gaf, bevatte voor de
pauze twee werken waarin het solis
tische element geheel domineerde.
Sprankelend werd het geopend met
ven te beschikken. De stichting ABC- Moprts Sinfonia Concertante in Es,
dienst hoopt en verwacht dat al deze jC V- 297j> ™or hobo. klarinet fagot en
collega's zich zullen aansluiten. En om- hoorn. Het waren vier eerste blazers
dat veel van de betrokken bedrijven ge- X.al? het orkest, te weten respectievelijk
lieerd. zijn met andere bedrijven in het ?eifr. Schenkels, Herman_ Wester, Ab
land of filialen of dochterondernemin- Schlebaum en Piet Gouderjaan,. die hun
gen elders hebben verwacht men een Partij technisch perfeet en .zeer stijlvol
sterke uitbreiding van de ABC-dienstea vertolkten en uiteraard m een zeer
der bedrijven op langere termijn. j nauwsluitend ensemblespel
Mede door het uitmuntend begelei-
TNMIDDELS HEBBEN reeds enkele j dende orkest genoot dit kostelijke weric
directies va» Rotterdamse bedrijven i met zijn dartele hoekdelen. die geschei-
besloten gelden te voteren om appara-1 den zijn door een fraai en expressief
Advertentie
'rt streepje
Imp. Papier ea Boek N.V» Amsterdam
Maandagmorgen om 9 uur (wij
zijn 's mmdagsmorgens Altijd
epen) begint de verkoop van
deze dekens in unikleuren en
meerkleurig gestreept, met
weef-afwijkingen,
door eikaar
voor
Géén of schrift
(Van een onzer verslaggevers)
EEN rijzige 6G-jarige Fries, geboren!
in Finsterwolde, zorgde op de
zitting van de politierechter voor het J
agressieve element. Hij was de naam-1
.genoot van een beroemd Nederlands
wijsgeer, maar getrouw aan het prin-
cipe van de krant zullen wij zijn j
naam verzwijgen en hem daarom
maar X noemen. Hij stond terecht i
voor steunfraude. Hij genoot een uit- j
kering maar had tegelijkertijd ge- j
werkt bij een scheepswerf en de ver-
dienste niet aan sociale zaken opge
geven. Dat was hem tenminste ten-
laste gelegd. Zelf verklaarde hij het
wei te hebben opgegeven. Aan een
juffrouw. Bij het vooronderzoek had I
men echter tevergeefs naar de am'o- j'
tenures in kwestie gezocht. Het zou I
ook moeilijk zijn geweest haar terug
te vinden want het geval speelde zich
in 3960 af.
..Hoe zou 'k dat verzwijgen! Wat ge
boekt staal' Dan zou 'k me toch
strafbaar stellen!", riep X veront
waardigd uit. ..U bent al vele keren
veroordeeld", las mr. Heynsius on
verstoorbaar voor. ..onder andere we
gens bedreiging en vernieling". „Ik
ben onschuldig veroordeeld. Ik zal u
zeggen edelachtbare....", en met vee!
stemverheffing begon X zijn levens
verhaal.
Ij OU nou eens even uw mond", vcr-
"Jj- zocht mr. Heynsius hem- Hij had
het net zo goed kunnen zeggen tegen i
een gillende alarminstallatie waar nie-l
mand bij kan. ..X staat hier!" riep;
de verdachte met klem en leunde
over het hekje om de politierechter
zijn aanwezigheid duidelijker te ma
ken. Mr. Heynsius beantwoordde deze
kreet met een beschaafde klap van
zijn hamer. Al had hij een etalage-
ruit ingeslagen het drong niet tot X j
door. „Ik ben ten laste van de ge- j
meenschap", verstonden we dwars i
door het lawaai heen. Toen kwam er
een harde klap. Effect nihil. Toen een I
hele harde. Iedereen in de zaal I
schrok er v„n alleen X niet. „Deur- j
waarder breng hem maar naar bui-
ten", beval mr. Heynsius. Grommend
gehoorzaamde X. Men hoorde hem op
de gang verder razen. j
NTTJSSEN moest de officier van jus-!
titie erkennen dat het op zo lange j
termijn moeilijk was verdachte's j
schuld te bewijzen. Hij vroeg vrij-
spraak. „Gaat u het hem maar zeggen
deurwaarder", zei de politierechter, j
Dat gebeurde, maar niet zonder dat j
X het nodige opzien baarde op de
gang. „Ik wil volledige rehabilitatie".
riep hij in heilige verontwaardiging, j
Ik wil de rechter spreken. Ik ben X! I
Ik wil die getuige erbij". De hele
gang met alle verdachten die in ang
sten en beven hun beurt zaten af te
wachten, leefde mee. Gelukkig slaag
de de deurwachter er in X tot kalmte
tè brengen. Deze keer brommend
liep hij de trap af.
,'t Is vervelend die BB. De mensen
hebben er geen zin in. Ik kan het me
best begTijpen". zei de politierechter,
mr. A. Heynsius. tegen de jongeman
die zich van de eerste oproep tot bij
woning van de bekende cursus niets
had aangetrokken. Dat wil zeggen er
waren omstandigheden geweest waar
door hij moeilijk van huis weg kon.
Aan de tweede oproep had hij plichts
getrouw. gehoor gegeven. De officier
van justitie vond het daarom niet zo
erg en eiste vijf gulden boete. De po
litierechter sloot zich daarbij aan.
„Nu wel gaan hoor", riep hij de jon
geman na.
klinkend middendeel, een uitvoering,
welke hoog diende te worden aangesla
gen, en waarvoor de toehoorders dan
ook hun erkentelijkheid: tot uitdrukking
brachten in een langdurig, geestdriftig
applaus-,
Groot en geestdriftig ook was de bij
val die Herman Krébbers ten deel viel
na zijn weergave van'het vioolconcert
van Tsehaikowsky.
En terecht, want dit werk, hoe „vloei
end" het ook moge klinken als een
me esterviolist gelijk Krebbers is .dit
speelt, stelt exorbitant zware eisen.
Daaraan voldeed zijn spel niet alleen, op
een zeldzaam boeiende wijze, doch hij
wist in zijn vertolking ook de grote
stuwkracht en de bewogen, gespannen
melodiek van deze geladen romantische
muziek met een rijp meesterschap tot
uitdrukking te brengen.
Schumanns Derde Symfonie besloot
het concert. Alleszins begrijpelijk, dat
Flipse dit prachtige fijnzinnige opus,
waarin het rijpe talent van de compo
nist zich volledig kon ontplooien, Veen
vaste plaats op het repertoire gaf,
Schumann gaf deze compositie de on
dertitel „Rheinisch" mede, en hoewel
het Rijn-leven zich hierin weerspiegelt,
liet hij een nauwkeuriger omschrijving
terecht verder achterwege, want deze
partituur is zuiver muzikaal beschouwd
zo veelzijdig gerealiseerd, dat zij een
„programma" zeker'niet nodig heeft
Dat de weergave van het eerste deel
niet de nodige spanning meekreeg; zal
wel moeten geweten worden aan. de
broeikastemperatuur die in de zaal tóng.
Doch deze kon toch niet verhinderen,
dat dirigent en orkest elkander ten
slotte in een musiceertrant vonden, die
leidde naar een eclatant hoogtepunt. De
laatste delen van dit werk klonken dan
ook verder niet alleen gaaf, doch'kregen
tevens een klankspanning mee. die ge
heel beantwoordde aan deze frisse.' war
me en uitermate krachtig inventieve
muziek.
H. VAN BORN
De 21-jarige fabrieksarbeider. A H.
van Vliet uit de Schielandstraat te Rot
terdam is vrijdagmiddag, toen/hij op-de
Delftweg met zijn bromfiets overstak,
aangereden door een personenauto. Hij
is met ernstige wonden aan het hoofd
en de borst in het Dijkzigtziekenhuis op
genomen.
In de Deurnestraat te Rotterdam is
vrijdagmiddag de drie-jarige Bertje van
de Buse. die in de Balsemienstraat
woont, toen hij achter een geparkeerde
auto overstak, aangereden door een
bromfietser. De kleuter is met een her
senschudding naar het Zuiderziekenhuis
gebracht.