Hamburg lijkt
spookstad
Dijk op Schiermonnikoog
met zandzakken gedicht
1953 WAS JAAR VOL WAARSCHUWINGEN
Hamburg beschikte niet
over alarmcentrale
JAN GAST
Wintersportceiilra door
lawines geïsoleerd
Tal van schepen
moeilijkheden
m
Giro no. 777
voor Hamburg
Doorbraak was
niet nodig
geweest
Bij storm met orkaankracht
Situatie dreigend
bij Innsbruck
SQF
De Oostzee trok
Liberiaan vlot
Predikant raakte
te water
mmm
Bezoek
rv-,.,y
Engeland
DE ROTTERDAMMER
PAGINA 3
MAANDAG 19 FEBRUARI 1962
.(Vervolg van pag. 1)
SPOOKSTAD
DUIDELIJK
De dijk op Schiermonnikoog is
weer dicht. Niet langer kan de
zee de 400 ha. grote Banckpolder
ongehinderd binnenstromen. Be
woners van Schiermonnikoog,
Rijkswaterstaat, provinciale wa
terstaat, arbeiders van de firma
die de nieuwe pier bouwt, een duizenden zakken nodig zijn om
twintigtal landarbeiders uit Lem
mer en niet te vergeten ruim
honderd militairen van de 42ste
afdeling Veldartillerie uit de Jo-
han Willem Frisokazerne te As
sen hebben daarvoor gezorgd.
Maar er moet nog veel gebeuren
voor de dijk weer zover hersteld
is dat hij een stormachtige zee
kan keren. Ruim twee meter
hoog liggen de zandzakken in
dekkleden thans en er zullen nog
NEDERLANDSE HULP
EVACUATIE
GEVAAR
OOSTDUITSERS
V~
het vijlen vijl tig meier breae en
zes meter aiepe gat, dat ae zee
m de aijK sloeg, ie dienten.
Een groot aantal lawines heeft
zowel in Zwitserland als in Oos
tenrijk verscheidene wintersport-
centra^ volkomen geïsoleerd en
ongeveer tweeduizend toeristen
zijn van de buitenwereld afgeslo
ten doordat de wegen en spoor
wegen zijn geblokkeerd. In heel
westelijk Oostenrijk geldt vanaf
gisteren een algemene waarschu
wing voor lawinegevaar, aange
zien-er voor de komende nacht
weer zware sneeuwval wordt ver
wacht.
Bepaald dreigend Is de situatie in
de omgeving' van Innsbruck, waar
twee grote lawines, die met donderend
geweid omlaag kwamen, de buiten
wijken van de stad hebben bereikt.
De lawines kwamen tot staan op een
afstand van slechts honderd meter van
de hotels en villa's van de buitenwijk
Hungerburg. De politie heeft waar-
schuwingsposten laten stationeren op
de hellingen van de Nordkette om
dreigende nieuwe lawines direct te
kunnen signaleren.
DENEMARKEN
^Kl@@S©gill_
NEDERLAND.
WEST
km DUITSLAND
Tempo D
getroffen wijk Harburg werd een ster
bende vrouw gedragen, wie het niet
vergund was rustig, temidden van, haar
familieleden, heen te gaan.
Hamburg bleek deze en vorige nacht
welhaast een spookstad te zijn, daar de
verlichting op vele plaatsen was uitge
vallen. Als in oorlogstijd zat men met
kaarsen op tafel. Schimmen van militai
ren bewogen zich door de straten, terwijl
lichtaggregaten hun schijnsel op de ver
dronken wijken richtten. Er waren, zo
werd althans officieel verzekerd, geen
mensen meer, die in direct levensgevaar
verkeerden, doch wel vele duizenden, die
nog moesten worden geëvacueerd.
Op verschillende plaatsen heeft de po
litie het moeilijk gehad de mensen te
bewegen hun huizen te verlaten. Waar
het niet goedschiks ging, moest het
kwaadschiks. De autoriteiten stonden er
op dat het rampgebied door de bewoners
werd verlaten, daar kalamiteitcn ais het
Instorten van hnizen tot de mogelijk
heden bleven behoren.
Wat dit laatste betreft, gaat de ver
gelijking van de watersnood in Tuin-
dorp-Oostzaan (1959) niet op. In de
Amsterdamse wijk is het water met als
een kolkende vloed binnengestroomd. In
Wilhelmsburg en Harburg is dit wel ge
beurd, waarbij de muren en de funda
menten van woningen kunnen zijn ver
zwakt. Met hoeveel kracht het water is
binnengedrongen blijkt wel uit de hui-
zenruïnes die hier en daar zijn achter
gebleven. Een hoop verwrongen staal
van zes in elkaar gedrukte auto's spre
ken even duidelijke taal.
Een nadeel is dat beide wijken bene
den A.P. liggen. Het water kan dan ook
niet worden geloosd, doch moet worden
weggepompt. Men kan hier echter pas
mee beginnen, als de dijken gedicht zijn.
Wat de eigen verzorging betreft, hebben
de ingeslotenen het bijzonder moeilijk
gehad. Er was geen vuur, geen gas en
geen electriciteit; velen hadden een nat
pak gehaald. Ook de levensmiddelen
positie was allesbehalve rooskleurig.
Waar mogelijk zorgden de militairen
voor de bevoorrading, inclusief warme
dranken en drinkwater. Als gevolg van
het gevaar van typhus en paratyphus
hebben zich al heel wat Hamburgers
voor inenting aangemeld.
Tegenover de.nationale en ook inter
nationale hulp. welke geboden is en 'ge-,
boden wordt, staan enkele kleine geval
len van plundering. De politie maakte
gisteravond bekend dat er zonder waar
schuwing op individuen zal worden ge
schoten, die bij het roven betrapt wor
den. Het leeghalen van winkels en pak
huizen om in de primaire levensbehoef
ten te voorzien gisteren herhaaldelijk
door groepjes geïsoleerden gedaan
dient volgens de autoriteiten getolereerd
te worden.
Ook Duitse militairen zijn ingeschakeld bij het omvangrijke reddingswerk in het Noordduitse rampgebied.
Koortsachtig wordt overal gezocht naar overlevenden van de watersnoodramp, die ons weer de februaridagen
van 1953 in de herinnering terugroept.
Een „Kustenplan" op papier
kon liet water niet keren!
Vandaag hoopt men er in te slagen
alle mensen, die nog op zoldertjes en
wat dies meer zij, zitten, voorlopig uit
het rampgebied te krijgen. Na het
springtij en als het water uiteraard is
gezakt, mogen de bewoners weer naar
hun oude omgeving terugkeren. Dit kan
echter wel even duren, daar de meeste
dij ken eerst hersteld zullen moeten
worden.
De vele duizenden mensen m Ham
burg, die hun huizen niet kunnen ver-
daten, worden door de lucht.en met boot
jes van het allernodigste (voedsel en
drinkwater) voorzien. Amerikaanse en
Britse "militairen "werken samen met
Duitse soldaten, politie-agenten en vrij
willigers om hulp te bieden en de ra
vage op te ruimen. Het Amerikaanse le
ger heeft talrijke helikopters ingescha
keld.
Het elfde Nederlandse geniebataljon,
dat tijdelijk voor oefeningen In West-
Duitsl&nd vertoeft, is in het door wa
tersnood getroffen gebied tussen Bre
men en Hamburg (met name te Stade
en Bermervoerde) ingezet om hulp te
verlenen. Stade ligt aan de linkeroever
van de Elbe tennoordwesten v,an Ham
burg. Ook deze stad Is ernstig getrof
fen en vrijwel geheel geïsoleerd. Hun
hulp komt de Duitsers zeer goed van
pas» omdat zij over genie-uitrusting be
schikken. Daartoe behoren pontons en
rubberboten.
Tienduizenden mensen brachten bun
derde nacht door in huizen, waarin en
waarom het water klotst. De evacuatie
van deze mensen werd vanochtend ai
dadelijk met helikopters voortgezet. Ia
de overstroomde gebieden begint gebrek
te heersen. Het drinkwater was al ge
rantsoeneerd. De meeste huizen zijn ver
stoken van licht en warmte, omdat de
energievoorziening is uitgevallen. Het
zoeken naar stoffelijke resten werd van
daag intensiever voortgezet. Een aantal
speciale eenheden zal de geteisterde ge
bieden systematisch gaan doorzoeken.
Het water is flink gezakt, maar er staan
nog vele honderden kilometers land
blank.
Gevreesd wordt, dat het kolkende wa
ter vele slachtoffers van de ramp naar
zee heeft meegesleurd. Alleen in Ham
burg waren vanochtend al meer dan 100
doden getelt en 109 mensen als vermist
(vermoedelijk omgekomen) opgegeven.
In het kustgebied van Nedersaksen zijn
24 mensen omgekomen. In de stad-staat
Bremen zijn zeven slachtoffers gemeld.
In Sleeswijk-Holstein is een bejaarde man
verdronken, terwijl vier Duitse soldaten
tijdens reddlngoperaties verongelukt zijn.
De wind was totdusver krachtig genoeg
om de reddingswerkzaamheden in Ham
burg en omgeving ernstig te belemme
ren. In het bijzonder was het moeilijk, de
hefschroefvliegtuigen te gebruiken voor
redden van geïsoleerde mensen. Als deze
toestellen te laag kwamen, liepen ze ge
vaar door luchtwervelingen in het water
te worden gedrukt. De militairen, die
aanvankelijk met rubberbootjes werkten,
ondervonden veel last van de golven en
de stroming. Daar kwam nog bij, dat
deze vaartuigjes soms lek werden door
dat zij in. aanraking kwamen met hekken
en and'ere ijzeren voorwerpen, die onder
het wateroppervlak verborgen waren.
Later heeft men om houten en stalen
boten van de genie verzocht. Op het dak
van een kerk in Hamburg-Neuenfelde
heeft een dertigtal mensen een goed
heenkomen gezocht in afwachting van
de redding.
Op sommige plaatsen weigerden de
mensen halsstarrig, hun door het water
omringende huizen te verlaten. Ze vragen
alleen maar om voedsel en drinkwater.
Intussen was het weer in vergelijking
met gisteren, toen lange tijd de zon
scheen vandaag weer slechter gewor
den.
De rivierdijken lopen over honderden
kilometers nog gevaar. Op de linker
El'oe-oever ten noordwesten van Ham-
b-jr" zijn vele doorbraken. Ook de Weser-
duk is op enkele plaatsen inaestort.De
zee-.ïj'ken tussen Bremerhaven eri Cux-
haven hebben zwaar geleden en zullen
aan e"n n'euvve stormvloed nauweliiks
n0tr weerstand bieden. Volgens deskun
digen zijn de dijken te laag- De gefeva-
cueerden hebben geklaagd, dat er geen
waarschuwing voor overstrnmnisrovaar
is seveven De meesten hebben weinig of
niets" van hun bezittingen in veilghed
kunnen brengen. Vele gezinnen zijn uit
elkaar geraakt.
In de vermaakswtik van Hamburg, te
Beeoerbalm, ging het nachtleven volgens
npi ongestoord verder. Er was daar nog
elektrische stroom, zodat de neonverlich-
(Telefonisch van onze speciale verslag
gever Link van Bruggen)
HAMBURG, maandagmorgen
DE VRAAG hoe een massale
dijkdoorbraak als die in
Noord-Westduitsland heeft kun
nen gebeuren, houdt in gebieden
als Nedersaksen en Sleeswijk
Holstein overal de gemoederen
bezig. Dat men. reeds nu het ant
woord gevonden heeft, lijkt net
iets te veel gezegd, doch men is
er wel dicht bij. De regering in
Bonn, zo hoort men in ,,het ach
tergebleven gebied" in de buurt
van de steden Hamburg en Bre
men. zeggen, heeft te weinig aan
dacht aan de versterking van de
zeeweringen geschonken, zowel
die op het vaste land als die op
de Duitse „Wadden en de Halli-
gen".
Als jaar van de alarmklok wordt
1953 genoemd, toen op de eerste fe
bruari Nederland en Engeland tezamen
meer dan 2000 mensen bij een storm
vloed moesten betreuren. Noord-West
duitsland kwam er toen betrekkelijk
goed af, maar het verlies van mensen
levens en de materiële schade in het
buitenland zetten ook de regeringen
van de aan de kuststreek grenzende
„Lander" aan het denken. In navol
ging van Nederland werd besloten de
dijken te verhogen en te versterken,
althans daar waar dit nodig was.
Advertentie
l
Levering en reparatie van alle
merken AUTORADIO'S en
AUTO-PORTABLES
ROTTERDAM - Diergaardesingel 56-66
Tel. (010) 118844
ting brandde. Nauwelijks 300 meter ver
der zaten enige honderden geëvacueer-
den ia noodverblijven bij kaarslicht.
Volgens deskundigen zou de ramp, die
Hamburg getroffen heeft, nog veel ern
stiger zijn geweest als de dijken langs de
Elbemonding ten noorden van de stad
niet waren bezweken. Hierdoor kon een
deel van het opgestuwde water weglopen,
voordat het Hamburg bereikte. In de
nacht van vrijdag op zaterdag bereikte
het water een stand* van 5.60 m. boven
normaal. Dit was volgens bedoelde des
kundigen 36 centimeter hoger dan het
peil van de hoogste stormvloed sinds 24
februari 1825.
De dijken, die het geweld van de storm
en de golven hebben weerstaan belem
meren thans het wegstromen van het
binnengedrongen zeewater. Men heeft er
al enkele doorgestoken om de val van het
water in de ondergelopen polders te be
spoedigen.
In Oost-Duiisland heeft men aanvan
kelijk getracht, politieke munt te slaan
uit de ramp, die West-Duitsland getrof
fen heeft. De autoriteiten in Bonn en
Hamburg werden er van beschuldigd, dat
zjj niet voldoende op een dergelijke nood
toestand voorbereid waren geweest, deels
als gevolg van de „geforceerde herbewa
pening". Enkele uren later moest de Oost-
duitse radio echter melden, dat ook aan
de Oostduitse Oostzeekust de dijken
waren bezweken. Elke toespeling op de
kosten van de herbewapening van de
Sowjetzone van Duitsland bleef toen
achterwege.
Op 1 april 1955 werd door Bonn het
zogenaamde Kustenplan in werking ge
steld. Dit plan, dat voor een periode van
10 jaar is opgesteld, voorziet in de ver
sterking en/ol verhoging van 1100 km
zeewering langs de Noordzeekust In to
taal heeft Duitsland 1600 km. Noordzee
kustwering. Slechts li deel ervan werd
dus als voldoende betrouwbaar be
schouwd.
De tijd deed vergeten en. Bonn liet het
pitje van het Kustenplan steeds lager
branden. Van de éénzeventiende miljard.'
die over een periode van 10 jaar moest
worden geïnvesteerd, is in 8 'jaar tijd
precies driehonderdtweeënzestig miljoen
beschikbaar gekomen, of ongeveer Vt deel
van de som, die had moeten worden ge-
spandeerd.
De stormvloed van zaterdagnacht heeft
op sommige plaatsen een verhoging van
314 meter te zien gegeven. Men kan dus
ook spreken van een. uitzonderlijk geval
de Duitserszeggen zelfs sinds vele
eeuwen.
In Hamburg en Brem-n vraagt men
zich echter af. of de gevolgen niet aan
zienlijk geringer zouden zijn geweest, als
het Kustenplan volgens schema zou zijn
uitgevoerd. De meeste zeeweringen zou
den dan op dit moment tot acht meter
verhoogd zijn geweest, terwijl de dijken
van Elbe en Wezer het misschien hadden
kunnen houden.
Een ander punt. waarover druk wordt
gespeculeerd, is de efficiency van het
alarmsysteem. In Nedersaksen, Bremen
en Sleeswijk-Holstein heeft alles geklopt.
In die gebieden bevindt zich namelijk
een vaste catastrofe-centrale, die uit ver
tegenwoordigers van de brandweer, de
BB., de politie, de ziekenhuizen en nog
enkele andere instanties bestaat.
De instelling van een catastrofe-cen
trale ook al na de stormvloed van
1953 in het leven geroepen heeft Ham
burg echter nooit noodzakelijk gevon
den, Men achtte zich te ver van de zee
vandaan (100 km.) om zich erdoor be
dreigd te voelen.
Bewoners van de zwaar getroffen wijl
ken Wilhelmsburg en Hamburg beklagen
zich er thans over dat ze helemaal niet
of veel te laat gewaarschuwd zijn. Dit
klopt wel enigszins met de feiten, want
pas na het binnendringen van het water
is de politie met radio-anto's In de stra
ten verschenen.
In de omgeving van Bremen, waren al
vijf uur vor de eigenlijke vloedgolf
waarschuwingen uitgegeven. In het ge
bied van Hollenburg en -Sleeswijk-Hol
stein eveneens. De zeven mensen die in
Bremen verdronken zijn. hebben, on
danks herhaalde aanmaningen om te
evacueren, hun woning niet willen ver
laten.
In Hamburg wijst men erop dat in die
gebieden, welke een eigen catastrofe
centrale hadden, de minste slachtoffers
zijn gevallen.
Hoewel wordt toegegeven dat de vloed
golf als gevolg van de windrichting ster
ker de Elbe dan de Wezer is opgestuwd,
is men van mening dat er slachtoffers
voorkomen hadden kunnen worden, als
er slechts een alarmsysteem was geweest.
Hamburg heeft thans een catastrofe
centrale. Zij werd zaterdagmiddag in
de haast gevormd, geschoeid op dezelf
de leest als de instellingen elders.
Verwacht kan worden dat Hamburg
van nu af aan een alarmsysteem zal
aanhouden. Tegelijkertijd kan ver
wacht worden dat Bonn de versterking
van de zeewering van de Noordzee
kust met meer kracht ter hand zal
nemen dan het tot nog toe heeft ge
daan.
Op het aanbod van het Neder-
landsche Roode Kruis aan het
Westduitse Rode Kruis voor mate
riële en personele hulpverlening is
telegrafisch bericht terugontvangen,
dat van de aangeboden hulp geen
gebruik hoeft te worden gemaakt.
Het Westduitse Rode Kruis heeft
zijn dank betuigd voor het aanbod.
Onafhankelijk hiervan is het spe
ciale gironummer 177 ten name van
het hoofdbestuur van het Neder-
Iandsche Roode Kruis in Den Haag
opengesteld voor giften, bestemd
voor hulp aan de slachtoffers van
het getroffen gebied in Duitsland.
De reddingsploegen varen met Duitse watersnoodgebied, waar
bootjes over de onafzienbare de bewoners op het dak uren-
watervlakte. Hier zien we red- lang hebben gewacht, tot zij
ders bezig- bij een huis in het naar de veiligheid zouden wor
den gevaren.
Nog staat de Banckpolder grotendeels
blanK. Boerderijen zijn sieehis door het
water te oerenten. De schaae loopt m ae
miljoenen en, zeggen ae bewoners van
Bcmermonnittoog, „net was allemaal met
noaig geweest, ais door de werkzaam
heden aan ae nieuwe pier de a ijk mei
zo verzwakt was, nadoen we ook üe
storm van vrijdagavond gemaxKelijK
doorstaan.Het getuid aat men ait week
einde oijna overat op cut zo traaie
waadeneuand kon horen. „Bulldozers,
vracntaucos en ae graalwerKzaamheaen
bij ae dijk hebben üe dijken zwak ge-
gemaakt", zegt men op Scmermonnikoog.
„aijk, toen ze die pier gingen bouwen,
naaaen ze eerst de ojjk in ae omgeving
moeten verstevigen. Maar wat is er ge
daan, de dijk is juist verzwakt en toen
kwam vrijdagavond het water. Het sloeg
tegen de pier en stroomde tussen de dijk
en de pier de polders binnen."
De dijk begaf het, ae polder kwam
blank te staan. Vrijdagmiddag vier uur
werd een beperkte dijkbewaking gelast
maar er was bijna niemand aanwezig.
Niemand van de firma die de pier
maakt. De arbeiders waren met de boot
naar huis gegaan om daar het weekend
door te brengen.
SchiermonniKoogers werden gealar
meerd, gingen naar de dijk en zagen
daar dat de dijk het met hield. Ze deden
wat ze konden om het water te keren.
Zakken werden m de duinen vol zand
geschept en naar de dijk gebracht waar
een aatal mannen en eén vrouw, echt
genote van de kapper van het eiland,
de zakken in steeds breder wordende
gat gooide. Vijfenvijftig meter dijk
sleurde de zee mee, de nieuwe pier werd
over dertig meter beschadigd. En ook op
andere plaatsen waar werkzaamheden
werden verricht (o.a. daar waar da af
gelopen herfst de nieuwe riolering door
de dijk was gelegd) richtte het water
veel schade aan. Er was de eerste tijd
behoefte aan mensen. Die kwamen om
half drie in de nacht. Veertig mannen
waadden door het water, dat over de
oude aanlegsteiger stroomde en de Ree
weg bedekte. Nat en verkleumd sloegen
zjj bij de nieuwe aanlegsteiger met de
Schiermonnikogers aan het werk.
De veerboot „Bra-kzand" voer nog een
keer naar Oostmahorn om daar twintig
man van de provinciale waterstaat en
20 landarbeiders uit de Lemmer op te
halen. Het zou vijf uur duren voordat zij
op Schiermonnikoog konden stappen,
want het water stond zo hoog, dat de
,3rakzand" er niet kon meren.
Zaterdagavond om half acht arriveer
den vijftig militairen uit de Johan Wil
lem Frisokazerne in Assen. Ook ai vrij
willigers. De jongens hadden de gehele
week in Oldebroek geoefend. Velen
van hen waren eerst zaterdagmiddag om
half vier in de kazerne teruggekeerd.
„Vrijwilligers voor" werd er gezegd.
En ze kwamen. Op Schiermonnikoog
kregen zij eerst gelegenheid om wat te
gaan eten. want dat hadden ze nog niet
gedaan. Vervolgens werden zij op land-
bouwwagens naar het gat bij de nieuwe
pier gebracht. Een rit over de omge
woelde dVabbenge Duinweg, en over de
Kwelling. Een grote omweg, maar alleen
op die manier was het gat te bereiken.
Toen de militairen daar aankwamen,
stroomde het water uit de polder in zee,
want de watersand in de polder was ho
ger met afnemend getij. Onmiddellijk be
gon een aantal artilleristen zandzakken
te vullen. Anderen vormden "een lange
ketting en zo werden de zakken doorge
geven tot de laatste militairen, die tot
over him knieën in het water stonden de
zakken in het gat gooiden.
De commissaris van de Koningin in
Friesland, mr, H. P, Linthorst Homais
heeft zich gisteravond van de situatiie
op Schiermonnikoog op de hoogte ge
steld. Voorts kwamen ook de comman
dant van de eerste divisie, generaal-
majoor C. J- van Hootigem, de com
mandant van de Frisokazerne in Assen
en de commandant van de 42ste afde
ling Veldartillerie een kjjkje nemen.
Zjj allen spraken hnn waardering uit
voor het vele werk dat de militairen
hadden verricht.
Er is d;t weekeinde had gewerkt op
Schiermonnigonog, maar ook veel
gesproken. Steeds weer over het hetzelf
de onderwerp: ..het was niet nodig ge
weest". „De dijk de in 1860 werd aan
gelegd, heeft het toch steeds gehouden.
Het s alleen te wijten aan de nieuwe
oier waar we helemaal niet blij mee
zijn", aldus veel eilandbewoners.!
Met man en macht zal men trachten
de dijk te versterken. Dit moet nog
snel gebeuren ook, want in de nacht
van dinsdag op woensdag is het spring
tij. „Als het dan weer zo stormt, gaan
de dijken er weer aan", denken de
Schjermonnikogers
hamburg^ VVoUbd,
Aftona
Fliasbwfl
rrljft
Finken-
werder
Rcmp
gebied
wilhelmsbupg
Harburg
rmrar»
SLEESWUK-
Kei4« HOLSTEiN
i
t Keumimler
Mztfcce
Leb, - -
Vniraidt
HEMEMATEI Midi
temwMt, t pwMu
•rratnirtt lUrb.rjVj^'
K_JCtbt
Ewtrmna
lt»a» JAMBU6
6MNINGEK
Zeedijk tweor
beschadigd
Ltmbarg
«BAEMCO
llnuirf
Getroffen
eilonden
NEDER SAKSEN
Zwoor getroffen
gebied
V PCLT1632131
Ten Zuidwesten en Westen van Inns
bruck en in het gebied van Arlberg zijn
verscheidene bergdalen volkomen ge
ïsoleerd. Gendarmes en speciaal uitge
ruste bergwaohten staan klaar om zo
spoedig als dat mogelijk is de bewoners
van afgelegen boerderijen in veiligheid
te brengen.
In het plaatsje Oberlautern zijn 1500
wintersportgasten door lawines aan hun
hotel gebonden. Met man en macht wordt
er gewerkt om de wegen naar het berg-
stadje weer begaanbaar te maken, maar
het werk zal nog wel drie dagen in be
slag nemen, mits er geen nieuwe lawines
extra sneeuwmassa's aanvoeren. Voor de
toeristen bestaat geen ogenblikkelijk ge
vaar en de voorraden levensmiddelen
zijn toereikend voor verscheidene dagen.
Bijzonder dreigend is het lawinegevaar
Ln het Oostenrijks-Duitse grensgebied,
waar reeds een pak sneeuw van drie
meter dikte ligt.
Minsten twaalf lawines hebben in
Zwitserland toeristen aan hun hotel ge
bonden. In Davos kwam een enorme
lawine tot staan in een bos vlak bij de
stad. Grote massa's sneeuw en aarde
drongen enkele gebouwen binnen. De
zoon van de Alpengids Eitler werd in
zijn slaapkamer bedolven onder een
zwaar pak sneeuw. De jongen kwam om
het leven.
De Engelse minister van volkshuls-
vesting, dr. Hill, heeft gisteren verklaard
dat in de Industriestad Sheffield van
elke drie huizen er twee schade hebben
opgelopen tengevolge van de orkaan die
Yorkshire heeft geteisterd. De minister
die een tocht door het getroffen gebied
heeft gemaakt, heeft vandaag met pre
mier Macmillan gesproken over maat
regelen ter leniging van de nood. Naar
tot dusver bekend is, heeft de orkaan
twaalf mensenlevens geëist.
In Denemarken zijn twee mensen om
het leven gekomen doordat hun wonin
gen het begaven in de zware storm. Ook
wordt er schade gemeld aan een groot
aantal gebouwen en zijn vele wegen ge
blokkeerd door omgewaaide bomen.
Giuseppe Rossi, een boerenknecht,
die door de Italiaanse pers „Het mon
ster van Tremosine" wordt genoemd,
is zaterdagavond tot levenslang veroor
deeld, omdat hij zijn moeder, zijn
vader en zijn kleine zusje vermoord
heeft. Hij bekende, dat hij hen dood
geschoten had terwijl zij lagen te sla
pen omdat hij vreesde door zijn vader
uitgefoeterd te zullen worden vanwege
zijn luie leven en zijn geringe ver
diensten. De advocaten van de verdedi
ging slaagden er niet in de rechtbank
ervan te overtuigen dat de 19-jarige
iongen geestesziek is. De openbare aan
klager zei. dat „hij alleen maar een
goedkope opschepper is".
- Tijdens de hevige storm, die van vrij
dagmiddag tot zaterdagavond met
orkaankracht op de Noordzee heeft
gewoed, zijn in totaal twaalf schepen
in moeilijkheden geraakt. Zes schepen
lagen in de Duitse Bocht ten Noorden
van de Nederlandse en Duitse Wadden
eilanden, waar het stormweer op zijn
hevigst is geweest. Onder de Neder
landse kust tussen Den Helder en Hoek
van Holland kwamen drie schepen in
moeilijkheden, in de Noordelijke
Noordzee drie schepen bij de Noord
punt van Denemarken en bij* Schot
land.
Doordat de Westduitse zeesleepboten
niet in staat waren Borkifm en Cuxhaven
te verlaten en ook de Duitse moforred-
dingboten niet in zee konden komen,
hebben de meeste schepen zeer lang op
assistentie moeten wachten.
Een van de eerste schepen, die in nood
kwam te verkeren, was (vrijdagavond
omstreeks half tien) de Nederlandse
kustvaarder Tempo D van de rederij H,
Dijken te Groningen. Het 199 ton meten
de schip had machineschade en tevens
een defect aan de stuurinrichting. Het
dreef op 15 mijl ten Noorden van Nor-
deney. Uit IJmuiden was inmiddels de
Titan naar de Tempo D vertrokken. In
stilte voer deze sleepboot tot ter hoogte
van Terschelling. Daar werd zaterdag
middag de radiostilte verbroken en hulp
aan de Tempo D aangeboden. De kapi
tein van de kustvaarder accepteerde
deze onmiddellijk.
Vrijwel gelijktijdig met de Tempo D
kwam onder de Nederlandse kust de
1820 ton grote Duitse vrachtvaarder Bari
ter hoogte van Scheveningen in moeilijk
heden. Uit IJmuiden vertrokken zeesle
pers, maar de Bari kon de machinescha
de later verhelpen.
Op dat ogenblik werd ook de West
duitse kustvaarder Zeus 2 als vermist op
gegeven ter hoogte van het lichtschip
Texel. Later bleek dit schip nog ter
hoogte van Terschelling in stormweer te
liggen. Alles .aan boord was in orde.
Vrijdagavond meldde zich ook de 400
ton metende Duitse Antje Oltman, die
30 mijl ten Noorden van Nordeney op de
Noordzee ronddreef en evenals de Tem
po D in de richting van de Duitse kust
werd gestuwd. Dit schip had ook machi
neschade. De Nederlandse kustvaarder
Fokke de Jong Sr. bleef in de nabijheid
van de Antje Oltman, waarvan twee
man overboord sloegen. Beide mannen
zijn niet teruggevonden. Ook de Antje
Oltman bleef om reddingboot- en sleep
boothulp vragen, uur na uur. Het schip
strandde echter zaterdagmiddag op het
Duitse Waddeneiland Spiekeroog. Het
was in 18 uur 30 mijl afgedreven.
In de Elbemonding, ter hoogte van
Brunsbuttel verzocht zaterdagmorgen
vroeg ook de Zweedse 2.261 ton grote
Silona om hulp, toen het schip van de
ankers sloeg en twee en een halve mijl
ten zuiden van Brunsbuttel dreigde te
stranden. Ook hier bleef assistentie uit
en de Silona kwam op een zandbank te
zitten.
Meer op de Nederlandse kust kwam
zaterdagmiddag omstreeks een uur de
Griekse 8.474 ton grote Costin in nood
te verkeren. Het schip was drie mijl ten
noorden van de Westpunt van Schier
monnikoog en dreigde te stranden door
dat men het schip niet langer op de zee
kon houden en niet voor anker kon
brengen. De Duitse sleper Atlas en de
Holland van Terschelling boden assis
tentie aan, maar deze hulp was later
niet meer nodig, daar omstreeks vier
uur zaterdagmiddag werd gemeld, dat
de Costin het zelf had geklaard.
Als vermist zijn opgegeven het
Deense schip Majlith, onderweg van
Engeland naar Brunshuttel, en de Duit
se Ute Parchmann onderweg van Ant
werpen naar Kiel. De scheepvaart is
verzocht naar heide schepen uit te zien.
Zaterdagavond, toen het stormweer
nog steeds Noord-West/windkracht
acht was, strandde het Britse schip
Kingsgate op de rotsen van Farne-
eiland. Het schip iag hevig op de rot
sen te stoten en het water drong al
het schip binnen.
Vanmorgen zijn veertig vissersboten
uit Kopenhagen uitgevaren om te gaan
zoeken naaf de twee vermiste Deense
kotters Karna Schroeder uit Esbjerg en
Torovig uit Hirthals. De schepen vorm
den een keten met kleine tussenruimten.
Ook watervliegtuigen van de Deense
luchtmacht nemen aan de actie deel. Te
vens wordt uitgekeken naar de drie le
den van de bemanning van de kotter
Lrents Nielsen die op de Noordzee ge
zonken is.
De zeesleper Oostzee van L. Smit
Co heeft kans gezien om het Liberiaan
se vrachtschip Zermatt vlot te krijgen
van de Nigeriaanse kust, waar de
vrachtvaarder vorige week met een gro
te lading hout was vastgelopen. De Zer
matt zat daar op 15 mijl ten oosten van
Lagos op het strand.
Donderdagmorgen om zeven uur had
de Oostzee al een verbinding tot stand
gebracht en toen ook waren reeds de
bergingsankers uitgezet. Maar het ber
gingswerk werd enigszins vertraagd
doordat ca 600 ton hout moest worden
gelost. Gistermiddag kreeg men de Zer
matt tenslotte in open water. Het schip
werd naar Lagos gebracht.
Voor de Hervormde en de Gerefor
meerde predikant op Schiermonikoog
zijn de afgelopen dagen zeer druk
geweest. Vrijdagavond- en nacht wa
ren ze bij het gat van de dijk te
vinden, waar ds. E. J. Alberts (Her
vormd) de eilanders van brood en
koffie voorzag en waar ds. J. A. A.
de Boer (Gereformeerd) vaardig de
schop hanteerde.
Zaterdag verzocht burgemeester O. G.
de Boer hun te zorgen voor droge
kleren voor drijfnatte werkers die in
het water in het gat hadden gestaan
en te zorgen dat de eerste ploeg
militairen van eten en onderdak
werd voorzien. Daarbij kwam nog,
dat zij besloten hadden een nieuwe
preek te maken die van toepassing
was op de huidige situatie (Psalm
93 4). De beide predikanten hadden
dus hun handen vol. Alles werd
piekfijn georganiseerd.
Toch liep er nog wat mis. Ds. De Boer
zou namelijk de militairen van de
boot halen en hen naar hotel Duin
zicht brengen, waar zou worden ge
geten. Ds. De Boer is echter niet op
de aanlegsteiger gekomen, want op
de Reeweg blies een rukwind hem
pardoes van zijn fiets inde sloot. Ds.
De Boer kroop op de weg en sopte
rillend van de kou naar huis.
„Ik ben van Rijkswaterstaat", zei
iemand op de aanlegsteiger en hij
boezemde zoveel vertrouwen in, dat,
toen hij zei dat hij voor eten zou
zorgen, iedereen hem geloofde. Hij
zorgde^ er ook voor, maar hij bracht
de militairen naar een ander hotel
Gisteren hebben de predikanten dit
even recht gezet en nu eten de mili
tairen toch in hotel Duinzicht.
- I5® Westduitse Bundesbank heeft
vrijdag bekendgemaakt, dat zij weldra
zal overgaan tot de uitgifte van nieuwe
bankbiljetten van 100 mark.
De oude biljetten van 100 mark zullen
in omloop blijven.
