ROUWSTOET VERTRAAGD DOOR MISTBANKEN
Duizenden trotseerden
koude winterweer
Bij het afscheid van Het Loo
Roerloos keek Koningin
de witte auto na
,r i-
Bloemisten werken met
man en macht door
Prins jesstad zal tot in de
puntjes verzorgd zijn
Défilé
Grafsteen van
Nieuwe Kerk
verwijderd
Grafsteen wordt nu reeds verwijderd
Zelfs bruggen
krijgen ve r fje
Witte chrysanten
uit het Westland
Politie krijgt 300
man versterking
Maar de prijzen
lopen al op
Geen zwarte das
bij uitvaart
Oponthoud
Eindelijk
V erkeer slokte
Toch blitzlicht
Geluidloos
Deputaties
J
Prijzen hoger
Vaarivel
Pagina 3
WOENSDAG 5 DECEMBÈR '196Ï
ULE.avondmist lag als een lichte sluier tussen de takken van de
lindebomen langs liet Haagse Lange Voorhout. Roerloos wacht
ten gisteravond tienduizenden op de aankomst van de stoet, waar
mee het stoffelijk omhulsel van prinses Wilhelmina bij het paleis
aan het Voorhout zou aankomen. Van half acht tot acht uur
beierden alle Haagse klokken, maar door de dichte mist en gladde
wegen vertraagd, reed de stoet toen nog tussen Gouda en Woerden
bijna stapvoets. Van ver kwam het stadsgedruis van het verkeer
op de Lange Vijverberg. Men wachtte zwijgend. Hier en daar klonk
Wat voetgeschuifel uit de dichte rijen. De sfeer was triest. De kilte
fan de winteravond deed de menigte huiveren.
J
(Van een onzer verslaggevers)
Hare koninklijke hoogheid prin
ses Wilhelmina is precies half zes
gisteravond uitgedragen uit de
haar zo dierbare beslotenheid van
paleis Het Loo met al zijn herinne
ringen. Het aan drie zijden door de
hoge witte gevel van het paleis
omsloten basse-cour leek zoals
het onder de heldere vrieshemel
met zacht maanlicht te glanzen lag
nog voor het laatst aan'de een
voudige witte auto met de blank
eiken kist de intimiteit van haar
met klimop begroeide muren van
het icit berijpte gazon en het gele
lantaarnlicht boven het bordes te
willen meegeven.
Om acht uur vanmorgen, zij:
vier arbeiders in de Nieuwe Kerk
in Deli't begonnen met het ver
wijderen van de steen boven de
koninklijke grafkelder in het
koor, waar zaterdag het stoffelijk
overschot van prinses Wilhelmina
zal worden bijgezet. Ruim drie
uur duurde het voordat de twee
tons zware sluitsteen met behulp
van winches was verwijderd en
de trap was blootgelegd die naar
de eigenlijke grafkelder leidt. De
kelder zelf is nog afgesloten door
twee deuren die waarschijnlijk
vrijdag of zaterdag zullen worden
geopend. Tot dan zal niemand de
trappen mogen betreden. Twee
politieagenten houden er de
wacht voor.
VERSTERKING
Koortsachtig werken velen op
dit ogenblik om nog voor zater
dag alles in gereedheid te bren
gen, opdat de laatste tocht van
prinses. Wilhelmina een waar
dige, piëteitsvolle gang kan zijn.
Achter de schermen wordt door
een enorme organisatie een com
plex van maatregelen getroffen.
Naar wij vernemen zou van
daag een begin worden gemaakt
met het verwijderen van de graf
steen. Men denkt een dag nodig
te hebben om de sluitsteen van
de koninklijke grafkelder op te
vijzelen en op rollen van onder
uit te verplaatsen.
Kleuren
Alles voorzien
Zitplaatsen
(Vervolg van pag. 1)
4
Prinses Wiïlielmina in
Den Haag opgebaard
De lichten in de vertrekken van Kleden, maar de stoet had op de noor-
het paleis waren ontstoken, even
als de twee goud met groene lan
tarens ter weerszijde van de eiken
voordeur. De gevel van grijze
steen en het goudkleurige hekwerk
toerden geprononceerd door het
licht van enkele schijnwerpers.
Stram in de houding stond aan
weerszijde van het twee treden ho
ge bordes een erewacht van mare
chaussees. Aanvankelijk twee man,
later acht man. Onbewegelijk ston
den zij met ontblote sabel, de zwar
te berenmutsen met oranje kokar
de op het hoofd, slechts witte wolk
jes uitademend.
Ruim drie kwartier later dan ver-
Wacht het was inmiddels vijf over
half negen draaide de korte stoet
het Voorhout op. De hoofden werden
ontbloot, duizenden brachten een laatste
S :oet aan hun oude Koningin die aJLs
een landsvrouwe zo nauw met de resi
dentie was verbonden.
Op de grens Den HaagVoorburg, in
afwachting van de droeve stoet, stonden
om kwart over zeven honderden te wach
ten,. die toen niet vermoedden, dat de
rouwstoet maar nauwelijks halverwege
was. Geruchten deden de ronde, dat de
stoet te kampen had met oponthpud
door een kettingbotsing.
Half acht. Nog steeds (varen het al
leen tankwagens en vrachtauto's, waar
van de koplampen opdoemden in de
mist. Tegen achten bracht een auto met
militairen het eerste juiste bericht: De
rouwstoet werd enorm belemmerd door
dichte mistbanken. Met nauwelijks vier
meter zicht konden de wagens zich
slechts met moeite met een snelheid
van vijf kilometer per oor door de dik-
ke. mist-vachten voortbewegen.-
Van de kettingbotsing had de stoet
geen binder gehad. Op de zuidelijke
rijbaan van de rijksweg. 15 km van Den
Haag, ter hoogte van Zoetermeer, wa
ren weliswaar vijftien wagens op elkaar
delijke baan gereden en hierdoor geen
oponthoud gekregen.
Het werd allengs later. De mensen
massa, voor en achter het viaduct bij
de Laan. van Nieuw Oost-Indië, nam
nog altijd toe. en hoewel de belang
stellenden stonden te trappelen van
de kou keerde niemand naar huis te
rug. Over een afstand van meer dan
tweehonderd meter had zich een dik
ke haag mensen gevormddie in de
mist vervaagde.
Na nog ruim een half uur wachten
kwam eindelijk de voorman van het mo
tor-escorte aanrijden. Hij had de stoet
veilig door de naist-deken gevoerd, door
via de mobilofoon aanwijzingen te ge
ven omtrent de dichtheid van de mist
en de gladheid var, de weg.
Om tien voor lialf negen kwam ten
slotte de rest van het escorte gevolgd
door open wagens van de rijkspolitie.
Stil- en eerbiedig aanschouwden de tal
loze belangstellenden de witte lijkwagen,
waarin, naast de chauffeur, de opper
stalmeester lt. kol. W. F. K. Bisschoff
van Heemskerck, was gezeten.
Prins Bernhard keek in de zwarte
volgauto stil voor zich uit. Burge
meester mr. H. A. M. T. Kolfschoten
van Den Haag en de Haagse hoofd
commissaris van politie J. H. A. K.
Gualtherie van Weezei sloten zich ook
I per auto bij de stoet aan. Motor
rijders van het ere-escorte sloten de
[stoet. Wijlen prinses Wilhelmina was
voor de laatste maal Den Haag bin
nengekomen.
In de binnenstad had men vrijwillig
de Sinterklaas-feestverlichting gedoofd.
De winkels waren wel open, maar het
was opvallend veel stiller dan op andere
koopavonden voor pakjesavond.
Het was niet alleen stil door het ont
breken van drommen kopers, maar ook
doordat de stemming gedrukt bleef.
öm kwart over acht stokte het ver
keer. Trams rijden zieh aaneen en de
h.t.m.-bussen versperden de rijbanen.
De stoet naderde de binnenstad. Motor
rijders van de rijkspolitie en Haagse po-
litie-auto's reden jachtig af en aan. De
tv-ploegen op de perstribune controleer
den camera's en opname-apparatuur.
Op het laatste moment was toestem
ming verleend twee vaste schijnwerpers
en een draagbare schijnwerper te ge
bruiken. Totaal vijf kilowatt schijnwer-
perlicht maakte het mogelijk dat niet
alleen tv-kijkers in staat werden gesteld
de plechtigheid te volgen, maar ook de
tiénduizenden wachtenden zouden zonder
dit extra-licht weinig of niets van het
gebeuren hebben kunnen zien.
Met klem was verzocht tijdens de
plechtigheid bij het fotograferen geen
gebruik te maken van blitzlicht. Alle
foto-journalisten hebben aan het drin
gend verzoek van .koningin Juliana ge
volg gegeven. Helaas vormden enkele
fotografen een uitzondering, waarschijn
lijk uit angst dat hun vakkennis tekort
zou schieten, of door g-brek aan goede
apparatuur blitzten .ij toch. Nodig was
het echter beslist niet.
In huize Voorhout, de statige pa
triciërswoning naast het valeis, waar
bejaarde Russische vluchtelingen een
tehuis vinden, zette een gebogen da
metje een staande schemerlamp voor
het raam met de goede bedoeling bij
te achten. Achter andere ramen ston
den oude mannen met martiale snor
ren en grijze baarden. Op de stoep
voor de deur spraken in het zwart ge
klede oude dames Russisch. Zij, die
van zoveel afscheid namenbegrepen
de stilte en de eerbied van het mo
ment.
Toen klonk hel geronk van zware
motoren. Tweemaal vier marechaus-
see's brachten eert onberispelijk da-
tuut.
De witte lijkauto hield stil. De deu
ren van het paleis werden geluidloos ge
opend en acht boswachters, met de
hartsvanger opzij, traden naar buiten.
Langzaam tilden zij de blank-eikenhou
ten kist op de schouders. In stille tred
schreden zij naar het bordes. Ze stap
ten de twee treden op, en de hal in.
Prins Bernhard stond stam saluerend
ter zijde. De uniformpet onder de arm
nemend trad de Prins achter de kist
naar binnen, z'n adjudant volgde en
daarna gingen de deuren dicht. Na eni
ge tijd kwamen leden van het per
soneel van de twee koninklijke paleizen,
van de Ruige hoek, van Raaphorst en
van andere koninklijke domeinen naar
voren. Zij werden binnengelaten. Met hun
echtgenotes konden zij afscheid nemen
van hun vorstin.
Langs de grote oprijlaan stond
de Erecompagnie van de Lim
burgse Jagers met fakkels opge
steld, toen het stoffelijk omhulsel
van wijlen prinses Wilhelmina
voor altijd het Paleis Het Loo,
ivaar zij zo lang woonde, verliet.
Nog maar enkele tientallen toeschou-j
wers stonden langs de hekken, toen om
tien over negen te voet deputaties van
de hoogste bestuurscolleges bij het pa
leis aankwamen. Vier kransen met witte
bloemen en een vijfde krans met rode
bloemen en met paarse heide werden
meegedragen. De ministers en hoog
waardigheidsbekleders waren gekleed in
jacquet, met daarover een donkere win.
ierjas.
Met ontbloot hoofd gingen zij naar
binnen om de kransen te leggen bij
de kist, die opnieuw was gedekt met de
nationale vlag en de geopende Staten
bijbel. Namens de regering legden mi
nisterpresident prof. De Quay, vice-
premier drs. Korthals, de minister van
justitie mr. Beerman. de minister
van financiën prof. Zijlstra en staats
secretaris drs. Schmelzer een krans.
Namens de Staten-Generaal geschiedde
dit door de Kamervoorzitters mr. Jonk
man en mr. Kortenhorst, Zij waren ver
gezeld van de griffiers der Staten, jhr.
Röell en mr. Schepel.
De vice-president van de Raad van
State, prof Beel. en de secretaris van
deze Raad, mr. Hagen, legden eveneens
krans. Namens de Hoge Raad gebeurde
ditzelfde door de president mr. Smits,
de griffier mr. Reyers en de procureur-
generaal mr. Langemeyer. De deputatie
van de Commissarissen der Koningin
werd gevormd door mr. Kortman, Noord
Brabant, mr. Houben, Limburg, mr.
Linthorst Homan. Friesland en mr.
Klaasesz, Zuid-Holland. Zij legden een
krans met rode bloemen.
De achtduizend, witte chrysanten, die
door het produktschap voor siergewas
sen worden aangeboden, voor de versie
ring van de Nieuwe Kerk te Delft,
komen alle uit het Westland. Ze worden
morgenochtend „formeel" (i.v.m. de
veilingpüchti geveild aan de Honselse
bloemenveiling C.C.W.S. De bloemen
worden daarna op water gezet en mor
genmiddag naar Delft vervoerd. De
arrangementen worden vrijdag gemaakt.
Het hoofdbestuur van de Nederlandse
Bioscoop Bond heeft de leden bioscoop
exploitanten geadviseerd op zaterdag 8
december geen bioscoopvoorstellingen te
geven. Dit advies is gegeven naar aan
leiding van het verzoek van de minister
van binnenlandse zaken aan de commis
sarissen van de Koningin om te bevor
deren dat op de dag van de begrafenis
van prinses Wilhelmina alle toneelvoor
stellingen en andere openbare verma
kelijkheden achterwege zullen blijven.
Inmiddels hebben gisteren de militai
ren van hot regiment Van Heutz die de
rouwstoet van het paleis aan hei Lange
Voorhout in Den Haag naar Delft zullen
begeleiden, de route in versnelde pas
proefgelopen. Daarbij Is gebleken dat de
tijdsduur waarin dit traject kan worden
a/gelegd, met bijna drie kwartier kan
worden verkort als men In het hetzelfde
tempo loopt als gisteren.
Aanvankelijk zou de tocht, die tot de
aftakking naar Delft over de rijksweg
leidt, twee uur en tien minuten duren.
Er wordt echter niet verwacht dat de
dienst in de Nieuwe Kerk, voorafgaande
aan de bijzetting van het stoffelijk over
schot van prinses Wilhelmina. eerder d.ln
half een zal beginnen. Er zal namelijk
geruime tijd mee gemoeid zijn voordat
het hele gevolg in de kerk zal hebben
plaatsgenomen.
De Delftse politie heeft intussen giste
ren de definitieve verkeersmaatregelen
voor zaterdag bekend gemaakt Zoals al
bekend, zal de gehele Delftse binnen
stad voor het verkeer worden afgezet en
de politie doet dan ook een beroep op
de automobilisten liefst niet per auto te
komen omdat er een groot tekort aan
parkeerruimte wordt verwacht.
Voor de afzetting van de route in Delft
en de regeling van het verkeer krijgt dc
Delftse politie 300 man versterking van
rijks- en reservepolitie, recherche en
noUfleniannen uit naburige gemeenten.
Ook zallen leerlingen van de regionale,
politieschool in Wassenaar worden inge
gekakeld.
Toen de witte autowaarmee het
stoffelijk overschot van H.K.H.
Prinses Wilhelmina bij het Pa
leis aan het Lange Voorhout in
Den Haag was gestopt, na de
tocht van Paleis Het Loo, werd de
bianlc eiken kist het gebouw
binnengedragen. Prins Bernhard
(op de voorgrond), die vandaag
deel zou uitmaken van de ere
wacht, bracht een stram saluut.
Indirect zijn hier vele uuizenden bij be
trokken. Veel van de arbeid van de func
tionarissen van het uof. van de ambtena
ren van de rijks voorlichtingsdienst, van
de politie-officieren van Dea Haag, Rijs
wijk en Delft, van de.ambtenaren op de
gemeente huizen, van de stafofficieren
van landmacht, luchtmacht en marine,
leent zich niet voor de openbaarheid.
Zo is het ook met de arbeid van
hen, die bij het uitwerken, van de
maatregelen zijn betrokken.
„Olav", stond op het lint dat door een
Hd van de Noorse ambassade bij een
bloemenmagazijn op de hoek van de Ho
gewai en het Noordeinde werd bezorgd.
In de binderij was :nen al bezig met de
krans, die zaterdag een bewijs van eer-
betoom en genegenheid zal zijn.
Maar niet alleen het Noorse konings
huis. ook de koningshuizen van Zweden
en Griekenland bestelden bij dit maga
zijn prachtige, kostbare grafkransen.
Het ontwerp voor de krans die namens
de groothertogin van Luemburg de
baar zal volgen, werd gebracht.
Naar wij van welingelichte zijde ver
nemen gelden de volgende aanwij
zingen voor wat betreft de kleding,
die in de Nieuwe Kerk tijdens de
plechtige bijzetting van H.K.H.
prinses Wilhelmina zal worden ge
dragen.
Voor de dames zoals reeds eerder
werd meegedeeld wit, of stemmige
kleuren, doch geen zwart en dus
ook liefst geen zwarte hoeden.
Voor de heren geldt: geen rouwkle
ding, doch wel een jacquet of anders
donkere kleding, doch geen zwarte
das.
Het curatorium van de T.H. heeft aan
geboden de politiemannen die vrijdag al
aankomen, in de nacht van vrijdag op
zaterdag onderdak te verlenen in het ge
bouw voor wqrktuig- en scheepsbouw-
kunde aan de Mekelweg. Zaterdag in
alle vroegte zullen de mannen hun pos
ten reeds innemen.
Voorts is bekend gemaakt dat zater
dag langs de gehele route een ventver-
bod zal gelden. De militairen die de route
zullen afzetten, krijgen ieder twee lunch
pakketten mee. Op de verzamelpunten
zal voor hen twee maal koffie worden
geschonken.
De minister van justitie, mr. A.
O. W. Beerman, heeft gistermorgen
in gezelschap van zijn secretaris-ge
neraal mr. H. C. Tenkink, een be
zoek aan Delft gebracht. Met bur
gemeester D, de Loor vanDelft
daalden zij in de koninklijke grafkel
der af en stelden zich aldaar op de
hoogte van de plaats, waar het
stoffelijk omhulsel van prinses Wil
helmina bijgezet wordt.
In de kerk is men gereed gekomen
met de twee grootste podia die men
vervaardigd heeft om de veie bezoe
kers een piaats te bieden. Ze lopen
van 20 tot 86 cm in hoogte op.
Timmerlieden zijn momenteel bezig met
het opzetten van vijf toiletten in het
achterste gedeelte van de zuiderzü-
beuk (aan de kant van de Markt).
Vier closets zijn voor de niet-ko-
ninklijke gasten bestemd, terwijl
de vijfde in een afgezonderd ge
deelte van de zuider zijbeuk on-
daarvoor gebouwde stellage in het voor
ste gedeelte van de zuider zijbeuk. Hier
zal ook plaas zijn voor persfotografen.
De televisie probeert verder een came
ra in de nok van het koor aan te bren
gen, waar vandaan men de aankomst
en de bijzetting van het stoffelijk over
schot zal kunnen filmen. Journalisten,
fotografen en tv-mensen zullen op drie
ge veer ter hoogte van de ingang plaatsen in de kerk hun werk kunnen
voor leden van het koninklijk huislverrichten. Ook de radio zal de bijzet-
in gereedheid wordt gebracht. ting in zijn geheel uitzenden.
Voorts zgï naast de kerk in de' -Iw Jienst van openbare werken te
Nieuwe Kerkstraat een buitentoilet "v a<> :ip«tr»Hnr iron u» i® ™ioen
(op een wagenmet vijf closets wor
den .geplaatst.
De hofpredikers zullen in alle hoe
ken van de massale kerk te horen
zijn. Daartoe zullen veertig luidspre
kers worden aangebracht. Met dit
werk is men eveneens gistermorgen
begonnen. Tot op heden staat nog
niet vast welke kleuren de lopers zul
len krijgen. Men is al drie keer van
gedachten veranderd en de heer Lub
bers bracht nieuwe stalen mee om
met de heer Knol de juiste kleur te
bepalen.
De televisie zal, zoals bekend, de
dienst uitzenden. Schuin tegenover de
spreekstoel zullen drie camera's wor
den opgesteld: een voor de tv-life uit
zending, een voor het NTS-journaal en
een voor het bioscoopnournaal van Po
lygoon PLROFILTI. Eenzelfde set zal
ook geplaatst worden op een speciaal
zai de bestrating van de te volgen
route nagaan op gebreken. Ontsierende
obstakels worden verwijderd, zoals met
de rubber kegels op de Markt reeds is
gescheld. Men ondervindt bij deze werk
zaamheden echter veel last van de vorst.
De leuningen van de te passeren
bruggen worden geschilderd,Plant
soenen worden schoongemaakt en de
straten van de route worden door een
heel legertje van reinigers schoonge
veegd.
Uitrukploegen zullen zaterdagmorgen
klaar staan om direct op te treden wan
neer de route door een of andere onge
lukkige omstandigheid vuil wordt, zoals
bijvoorbeeld het omslaan van een melk
wagen. De grachten krijgen deze dagen
eveneens een intensieve schoonmaak
beurt. Indien nodig zullen bij gladheid
gedeelten van het traject met zaad be
strooid worden.
In het kantoortje belde de heer
Mauwen jr. met Aalsmeer. Hij plaat
ste bestellingen voor vele, vele duizen
den guldens. Witte anjers, witte or
chideeën, de fel-oranje strelitzia's,
amaryllis, euforbia's en lelietjes van
dalen, die verwerkt zullen worden in
kransen voor de regeringen van Ier
land, Nigeria, Finland en Canada.
„Is de bestelling van de Amerika
nen al binnen" vraagt een van de
meisjes. „De prijzen lopen op", ver
telt ons de zoon van de directeur. „De
Nederlandse kwekers van naam wer
ken met man en macht om in de
kassen de bloei te forceren. Elke
morgen worden de kranen van de
oliestook-installaties iets verder open
gedraaid. Er worden spotlights ge
plaatst, die het zonlicht moeten imi
teren, met nevel wordt het vochtge
halte in de tropische warme kassen
op peil gehouden.
Inpakkers vlijen de bijzonder kostbare
bloemen in vele lagen teer vloeipapier
om ze te beschermen tegen'de winterse
koude. W. Mouwen sr. maakte ze in 1934
voor de begrafenis van prins Hendrik
mee. „Maar een drukte zoals nu is voor
ons een enorme opgave. Extra-krachten
aantrekken kan niet, want het werk moet
gedaan door specialisten. Dat betekent
dat wij nu op volle kracht werken en
dat we de laatste twee dagen met alle
personeel dag en nacht, dus 24 uur per
etmaal, zullen doorwerken".
Met chef-binder J. Th. Visser (al zo'n
30 jaar tn het vak) stond hij bij de krans
van het Noorse koningshuis. In de dubbe
le, jjzeren hoepel, met stroo omwonden,
waren honderden toefjes laurier gestoken.
Daarin bomen met draad gebonden toef
jes lelietjes en witte anjers.
De lieflijke melodie van het „Me in
Waldeck", gespeeld door het koper
van het fanfarekorps der Limburgse
jagers, riep het verleden op dat in
deze omgeving zo gaaf bewaard is
gebleven.
Het is nauwelijks te venvachten
dat zich in het plechtige ceremonieel
dat de bijzetting var. het stoffelijk
overschot van prinses Wilhelmina
zal begeleiden, een moment van zo
grote eenvoud, maar van zo diepe
betekenis zal voordoen als dat waar
op de auto onder het hoornsignaal
van de Last Post wegreed door de
met fakkellicht beschenen paleislaan.
door de prinses altijd de Loolaan ge
noemd.
Minutenlang nagestaard door de
kleine groep op het bordes: de Ko
ningin tussen de Prinsessen Beatrix
en Margriet, Irene en Marijke. Pas
toen de auto, begeleid door prins
Bernhard. de gehele rechte laan tot
nabij de gedenknaald was afgereden,
keerde de Koningin zich om, maar
niet nadat zij enige passen achteruit
was gelopen en een eerbiedige bui
ging had gemaakt.
Elk heeft een plekje op aarde,
hem dierbaar bovenal. Een land
streek of een gaarde, een dorp
je of een dal, zegt de dichter.
Voor dit alles zullen zaterdag 150 a 200
man op de been gebracht worden. Op
het eerste signaal zullen zij uitrukken en
de reinigingswerkzaamheden uitvoeren.
Tot op heden is door openbare wer
ken nog geen vergunning Verleend om
aan de oostzijde van het Noordeinde in
het Oude Delft tribunes te bouwen. Er
bestaat wel animo voor het bouwen,
maar met het verlenen van de vergun
ning wil o.w. niet te hard van stapel lo
ten, omdat men verwacht dat velen
angs de route zullen staan en dat bo
vendien de t elevisie veel kijkers zal
trekken. De tribunebouw acht men van
de zijde van o.w. dus vooralsnog niet zo
dringend.
In dc kerk wordt het midden gedeelte
vrij gebonden. Men heeft een gang van
de kerkingang naar de grafkelder aan
gelegd. De banken die anders op dit
pad staan, heeft men voor deze gelegen
heid parallel aan de kerkgang geplaatst
en daar achter staan dan nog de podia.
Het koninklijk gezin zal plaats nemen
op stoelen voor de banken in het noor
delijk gedeelte van de kerk. recht tegen
over de preekstoel. De baar komt tussen
de preekstoel en de zitplaatsen van de
koninklijke familie te staan. De mensen
op de podia achter de preekstoel zullen
door middel van monitors (kleine tv-
beelden) toch getuige kunnen zijn van
hetgeen aan de andere kant van de
preekstoel te zien is. te weten de baar,
de koninklijke gasten en de twee hofpre
dikers.
De televisie maakt gebruik van ge
luidloze camera's en voor de fotogra
fen ishet verboden flitslicht te ge
bruiken. De verwarming geschiedt
door circulatie van hete lucht en
voetverwarmers, terwijl bovendien de
apparatuur van de televisie wel de
nodige warmte zal uitstralen. Ver
lichting wordt versterkt, aldus open
bare werken van Delft, welke dienst
tot slot te kennen gaf dat de genodig
den om tien uur in de Nieuwe Kerk
aanwezig zullen zijn.
Voor Prinses Wilhelmina was dit
plekje Het Loo. Het afscheid voor
goed van Het Loo droeg dan ook in
dit uur van uitgeleide het karakter
van behoedzame huiselijke zorg. Hot
waren de familie en het personeel
die voor dit laatste vaarwel aantra
den.
Om tien minuten voor vijf hadden
zich ongeveer 180 leden van het per
soneel van het paleis, deputaties van
de houtvesterijen en van de gepen
sioneerden en inzonderheid degenen
die steeds nauw met de Prinses in
aanraking zijn geweest, staande ver
zameld in de hofkapel voor een korte
huisdienst.
De orgelist, de heer J. W. Buitink
secretaris van de intendance, speelde:
Jezus mijn Heiland, groot is Uw lief
de een lied uit de bundel van Joh.
de Heer, dat de Prinses graag mocht
horen toen de koninklijke familie
binnentrad.
Allen bleven staan. De hofpredi-
kant, ds. J. W. Berkel, opende vol
gens de korte liturgie de dienst met
het lezen van Psalm 23: De Heer is
mijn herder, mij zal niets ontbreken.
Ds. Berkel bad vervolgens het On
ze Vader en daarna zongen allen het
lied „Jezus leeft. Hij is verrezen".
Velen waren diep geroerd. De Ko
ningin stond naast de baar. Bosar-
beiders met de pet in de hand, de
jachtopzieners en boswachters in
grijs en groen uniform. Zij zongen
samen met de koninklijke familie het
opstandingslied.
De winkels in Den Haag zullen zater
dag tot 13 uur gesloten, zijn en de recla
me- en etalageverlichting zal gedurende
déze tijd zijn gedoofd. Op de winkeliers
in Den Haag is door de organisaties een
beroep gedaan hieraan mee te werken.
Uit piëteitsoverweghïgen en om het
personeel in de gelegenheid te stellen de
begrafenisplechtigheden bij te wonen,
alsmede met het oog- op de verkeersaf-
sluitingen in Den Haag en Rijswijk heeft
de Haagse bakkerijstichting besloten, dat
er zaterdag 8 december in Den Haag.
Rijswijk en Voorburg geen brood zal
worden bezorgd. Ook zijn de bakkers
winkels tot 's middags een uur gesloten.
Vrijdagavond zal prof. mr. P. J. Oud
voor de radio spreken over zijn persoon
lijke herinneringen aan prinses Wilhel
mina. Dit zal plaats vinden in de door
de regering ten behoeve van de politieke
partijen gevorderde zendtijd op vrijdag,
7 december a.s.. over de zender Hilver
sum I (402 m), van 19.30—19.40 uur.
De Nederlandse Televisiestichting zal
zaterdag in een nationaal programma van
ongeveer half tien tot kwart voor twee
een rechtstreekse reportage uit Den
Haag en Delft geven van de plechtige
uitvaart van prinses Wilhelmina. 's Mid
dags is er geen televisie-uitzending. Het
nationale programma brengt 's avonds
van half acht tot half negen een samen
vatting van de bijzetting, gevolgd door
een speciaal concert door het Residentie
orkest onder leiding van Willem van Ot-
teroo (tot 21,45 uur).
Het Nederlandse programma ver
meldt: Concerto grosso opus 3 no. 1 van
Fieter Heliendaal, de Elektra suite van
Alphonso Biepenbrock, Symphonie no. 2
(Piccalo Sinfonia) van Leon Onthei en
Wilhelmus van Nassouwe, in opdracht
van de N.T.S. speciaal voor deze gelegen
heid bewerkt door Oscar van Hemel.
De originele tekst wordt gesproken door
Paul Steenbergen, Ellen Vogel en Johan
Schmitz. De uitzending uit het gebouw
voor Kunsten en Wetenschappen in Den
Haag, wordt geregisseerd door Hans
Wortelboer. Het avondprogramma wordt
besloten met het journaal en weerover-
zicht (21.50 tot 22.05 uur) en een slot
woord door prof. W. Kremer.
