WINST VOOR CO-OP IS WINST VOOR U
■MiilEI
yeAwdm
DOF
ERWTEN
- A fAiI
i MANAS
Kamer uit felle kritiek op verdrag
chu idbesef ontbrak in
W-Duitsland volledig
89
129
1—
...eMj'utbdjPj [-0JV
ei
Aanvaarding is
toch zo goed
als zeker
oor Nederlandse mijnen
bli vend perspectief
CO-OP
LAAT U DELEN IN DE WELVAART
p jging auer Senatoren voc en weinig
voor gratie Duitsers
m m
449
SINAASAPPELS 9 voor
BELFORT per kilo
VARKENS
ROLLADE 500 gram
BRAADSTUK
Minister in Eerste Kamer:
Maar problemen
niet eenvoudig
moet spoedig
geregeld worden
Duurtetoeslag voor
overheidspersoneel
Betere voorlichting
aan Surinamers
rans-Duïtse taiiK
gaat niet door
.de Rotterdammer
stuks
3
TOMATENPUREE
SOEPGROENTEN
PERU TONIJN
CO-OP JAM
KOFFIEMELK
JONGE
LEIDSE KAAS
KROPSLA 2 stuks
WITLOF 5oo gram
Eems en Rijn
VerQoedins
Nederland neeml het ook nu niet
ONTWERP VAN WET
KERNENERGIE
AANGENOMEN
Verknoeid
E.G.K.S.-verdrag
Industrie
Aardgas
Onderhandel ingen
grafische c.a.o.
spoedig hervat
pagina 4
WOENSDAG 20 FEBRUARI 1963
Bi} aankoop van een blik
conserven deze degelijke
blikopener van 72 voor
GROTE POT
CO-OP
MiDDELFIJN GROOT BLIK
HALVE SCHIJVEN PER BLIK
(Van onze parlementsredactie)
DE TWEEDE KAMER zal het verdrag met West-Duitsland aan-
vaarden, maar men moet niet vragen, hoe. De sprekers, die
gistermiddag meedeelden, dat zij het verdrag niet zouden afwij
zen, voegden daaraan toe, dat zy hun stem met grote tegenzin
zullen geven. En alle grote fracties, op die der KVP na, stelden
als voorwaarde, dat de regering niet tot ratificatie van het verdrag
zal overgaan, totdat meer duidelijkheid komt in de Europese hou
ding van de Duitse Bondsrepubliek.
3 blikjes voor 55
2 blikjes voor 45
hele moot
2 potten
reuzefles a 1000 gram
volvet 500 gram
I
vol sap
fijne import handappel
PRACHT
1e SOORT
MAGERE
500 gram
RENTE
EIS VAN C.D.U.
De toekomst van de Nederlandse
mijnindustrie hoeft bepaald niet
somber te worden ingezien. Voor
de technisch goed geoutilleerde en
goed geleide mijnen is er blijvend
perspectief. Juist ook voor de Ne
derlandse mijnen, waar intensief
wordt gewerkt aan rationalisatie
en mechanisatie om zich een blij
vende concurrentiepositie te ver
zekeren.
I3MI
8^it4»fcjawSH8(S!iiESS'vöCs
CONSERVEN C
GOEDKOOP 1
a
a
a
a
a
a
a
Dit hele verdrag draagt geen spoor
van bereidheid tot het delgen van Duits-
lands morele schuld, sprak ook dr.
Bruins Slot (a.r.?. Met de heer Scheps
meende hij, dat Duitsland het geid had
kunnen houden. Scherper bracht zijn
fractiegenoot, de heer Smallenbroek, dit
naar voren. „Wij hebben tot nog toe
voor het regelen van de gevolgen var.
de oorlog Duitsland niet nodig gehad en
dat is nu ook met het geval, ,,Wij zijn
aan Duitsland voor dit bedrag geen en
kele dank verschuldigd", aldus de heer
Smallenbroek.
Prijzen geldig t/m 27 februari 1963
alleen op donderdag, vrijdag en zaterdag
3
45
69
IN DE SLAGERIJ
De regering, die sterk in de Ka
mer was vertegenwoordigd, heeft
als een van de argumenten ten gun
ste van aanvaarding aangevoerd,
dat Duitsland thans in de Europese
organen en de NAVO onze bondge
noot is. Het tot stand komen van het
bedenkelijke Frans-Duitse verdrag,
de vorige maand, heeft bij veel Ka
merleden twijfel gewekt aan de
Europese gezindheid van de Bonds
republiek. Vandaar de eis tot uitstel
van de ratificatie, een eis waaronder
de regering, gezien de nadruk waar
mee zij is naar voren gebracht,
moeilijk uit kan.
Nadat gistermiddag de Kamerle-
1 den aan het woord waren geweest,
was duidelijk, dat alleen uit de. socia-
iisttsche fractie noemenswaarde te-
l genstand valt te verwachten. Na
mens eert aantal socialisten volgens
geruchten de halve fractieconclu
deerde de heer Scheps tot afwijzing.
Ook de communisten en wellicht de
pacifisten^ zullen tegen stemmen.
Eerst hadden de socialisten de be
handeling willen uitstellen, maar
daar was in de Kamer geen meer
derheid voot te vinden.
De antirevolutionaire fractie maakte
een voorbehoud. Naast bezwaren tegen
het verdrag zelf heeft de a.r. fractie
<xsk kritiek op de voorgenomen verde
ling van de 125 miljoen mark, die West-
Duitsland voor de nazislachtoffers be
schikbaar heeft gesteld. Over deze ver
deling heeft een commissie, onder voor
zitterschap van dr. W. Drees, een voor
stel gedaan en de regering heeft dat
advies overgenomen
Naar de mening van een van de a.r.-
sprekers, êe heer Smallenbroek, kamt
In deze regeling onvoldoende tot uiting,
dat dit smartegeld in de eerste plaats
Is bestemd voor hen, die de gevolgen
van. Te orlog nog dagelijks ondergaan,
de Invaliden. Deze zaak tt de hele
a.r.-fractie hoog. Zij bekijkt de afdoe
ning ervan in het kader van het hele
verdrag. Met zeer grote nadruk ver
zocht de heer Smallenbroek de rege
ring, deze zaak anders te benaderen.
Ook de heer Jos. Maenen (tath.v.)
pleitte ten behoeve van de invaliden.
Een merkwaardige tweeduidigheid
bleek uit het betoog van de socialis
tische afgevaardigde, prof, Patijr Voor
dat hij si an zijn eigenlijke rede begon,
legde hij een korte -erklaring af. waar
in hij meedeelde, dat een aantal leden
van lijn fractie zich had afgevraagd, of
uitstel van de behandeling van het ver
drag wenselijk was Me had echter
van een voorstel tot uitstel afgezien na
dat was gebleken, dat hiervoor geen
meerderheid in de Kamer was te vin
den.
Duidt de wens tot uitstel op zeer ern
stige kritiek, hetgeen prof Patijn ver
volgens naar voren bracht, had een
vele minder onvriendelijke toon. De be-
denkelijkste kant van het verdrag vond
hij de lage uitkering aan de nazislachf
offers, die Duitsland beschikbaar wil
stellen. De Rijnvaartovereenkomst, die
geen wezenlijke oplossing biedt voor de
Nederlandse Rijnvaartproblemen, acht
te de hoogleraar teleurstellend. De
overige onderdelen, het Eems-Dollard-
verdrag en het financieel verdrag,
noemde hij aanvaardbaar.
Was wat de betaling voor de oorlogs
slachtoffers betreft, de Kame unaniem
m haar afwijzing, ver de andere kwes
ties werd verschillend gedacht. Dat de
grens tussen Nederland en Duitsland in
de Eems niet is vastgesteld en dat de
zorg voor het onderhoud van de Eems-
mond gemeenschappelijk bij Nederland
en Duitsland berust, had de instemming
van de heer Patijn. De meeste andere
sprekers bleven sseptisch staan ten
opzichte van dit vraagstuk. Dr. Diepen
horst wees er onder meer op, dat het
uiterst moeilijk zal zijn. een regeling te
vinden, die zowel voor Delfzijl als voor
Embden bevredigend is
Wat de Rijn betreft, het enige dat
wordt geregeld is. dat meningsver.
schillen aan het internationale Hei van
Justitie kunnen worden voorgelegd. Ver
der blijven de beperkende bepalingen
voor de Nederlandse scheepvaart gel
den. Ook hierover bestond m het alge
meen teleurstelling.
De teruggave van de grenscorrec
ties (o.m. Elten en Tuddercr. vond in
het algemeen instemming. Alleen de
heer Jos Maenen (kath.v.) vroeg zich
af. of de bewoners van de betrokken ge
bieden wel zullen zijn gebaat met toe
voeging aan Duitsland. Hij meende, aan
deze maatregel slechts node te kunnen
meewerken.
De heer Maenen was overigen» de
enige spreker, die de indruk wekte,
dat de winstpunten het ver winnen van
de bezwaren, die tegen het verdrag
kunnen worden ingebracht. Hij
meende, dat «en woord van dank
voor de regering volkomen op zijn
plaats is. Het bedrag vaa DM 12$
min. noemde hij mager, maar, zo
was hij bereid aan te nemen, het was
het maximaal bereikbare.
Wijzend op het oorlogsleed meende
de heer Maenen. dat gedane zaken
geen keer nemen. Hij achtte het echter
ook nodig om erop te wijzen, dat m het
nieuwe Europa ons grootste nabuurland
een belangrijke rol zat spelen. .Als wij
m redelijke -verstandhouding met Duits-
land willen leven, kunnen wij het ver
drag met verwerpen", aldus de heer
Maenen.
De communist Bakker had geen goed
woord over voor het verdrag. „Wat hier
gebeurt is een daad tan vijandschap
tegen onze beste vrienden uit de oorlog,
de Sowjetunie en olen. en staat gelijk
aan München 1938". zei hij onder meer.
Van regeringszijde zou vanmiddag
worden geantwoord. Het is de bedoe
ling. dat morgenmiddag de stemming
plaats heeft.
SPAAR VOOR Vjt GEZINSOBLIGATIE!
In elke CO-OP winkel spaarzegels voor Gezmsobliga-
ties met fantastisch hoge welvaarts-rente 1 vraag erom
ALTIJD HET BESTE VOOR UW GELD!
CO-OP garandeert u altijd de beste kwa
liteit voor de prijs die u betaalt. Mocht een
Bij CO-OP deelt u bovendien mee in de winst. Elk jaar artikel met aan die kwaliteit voldoen, dan
krijgt u CO-OP dividend. Dat doet alléén CO-OP krijgt u onmiddellijk uw geld terug I
De parlementaire leiding van de
christen democratische unie heeft
beslist dat de kwestie van de opvol
ging van dr. Adenauer zo spoedig
mogelijk geregeld moet worden.
De partijfunctionarissen kwamen bij
een om de nederlaag van de partij bij
de Westberfijnse verkiezingen te bespre
ken, welk verlies ten dele wordt toege
schreven aan de toenemende ontevre
denheid over Adenauer, speciaal van
wege zijn nauwe banden met president
De Gaulie.
De bondskanselier heeft gezegd dat
hij dit najaar zal aftreden, na 14 jaar
de regering geleid te hebben. De C D.XJ.
heeft tót nu toe niet beslist wie hem
als bondskanselier zal opvolgen. De
twee; belangrijkste candidaten zijn de
minister van economische zaken Lud-
wig Brhard en de minister van buiten
landse zaken Gerhard Schroeder.
DE GRATIËRING van de vier Duitse,
oorlogsmisdadigers, die nog in ons
land worden vastgehouden, was vooral
het onderwerp dat de leden -an de Eer
ste Kamer aansneden bfj de behandeling
van de begroting van justitie. Uit de be
togen bleek dat de senatoren weinig voos
deze gratiëring voelden. In ieder geval
is het een zaak waarover in het volgen
de Kabinet moet worden beslist.
Mr. R- H. baron de Vos van Steenwijk
(lib.) zei over dit onderwerp dat mede
lijden met de gezinnen misplaatst is. Hij
kwam tot de conclusie dat uit de ethi
sche beschouwingen van de hoogleraren
Van Bemmelen en Fompe geen argumen
ten zijn te putten voor het verlenen van
gratie op dit moment.
Tegen de gedachte dat barmhartigheid
bii de gratiëring geen rol mag spelen,
verzette prol, mr. I. A. Diepenhorst (a.r.)
zich. Gratie is immers individueel. Hij
herinnerde er aan, dat de gratiëring een
recht vari de Kroon is
Mr J. van Bruggen (c.h.? wees de
verdere gratièrinjat „Het zou de
destructieve krachten in Duitsland ver
sterken Hij voegde er aan toe, „Hoe
kan de collectiviteit van het Neder
landse volk vergiffenis schenken aan
deze misdadigers? Wat deze mensen
anderen hebben aangedaan, blijft le
venslang bestaan Het Nederlandse
volk nam het niet," zo zei mr. Van
Bruggen, „en zal het ook nu niet ne
men
In een ander deel van zjjn toespraak
heeft prof. Diepenhorst erop gewezen
dat het „recht* bij moet blijven. Het
burgerlijk recht bevindt zich echter in
een hachelijke situatie. De wetgever moet
de werkelijkheid beheersen Prof- Die
penhorst had de Indruk dat de minister
ais wetgever en bestuurder wat bij vla
gen Is opgetreden. Maai de minister
heeft ook veel goeds verricht o.a. ten be
hoeve van de spijtoptanten.
De drijvende kracht van de minister
moet blijken uit het doorhakken "an
knopen Sprekend ovei het burgerlijk
wetboek, zei prof. Diepenhorst, dat de
nalatenschap van Meiiers op het spel
staat.
Mr, G. J. P. Cammelbeeck (soc.) zei
dat juist omdat de wetgeving een werk
van lange adem is, het wetgevingspro
gramma van de minister maar schraal is
gebleven. De tijd voor een ontwerp van
echtscheidingswetgeving achtte hij nog
niet aangebroken In ons rechtsbestel
hoort het zwaartepunt in echtscheidingen
bn de rechter te berusten
De oud-minister van justitie, prof dr.
Samkalden fsoc.), zei tenslotte nog.
dat als het burgerlijk wetboek op de
vpfentwintigste verjaardag van de be
vrijding gereed is, de juristen niet be
neden de taak zijn gebleven. Weliswaar
duurt alles langer dan men had geraamd,
maar dat gebeurt meer met grote wer
ken als de Zuiderzeewerken en het
Deltaplan.
De Eerste Kamer heeft gisteren zon-
der hoofdelijke stemming het wetsont
werp kernenergiewet aangenomen. Mi
nister De Pous kondigde aan dat de
wet spoedig in het staatsblad zal ver
schijnen. Op korte termijn kan even
eens de instelling van de centrale raad
voor de kernenergie worden verwacht,
aldus de minister.
Ook bij de overige sprekers ontmoet
te de uitkering voor de Nazislachtoffers
de meeste kritiek. Dr. Diepenhorst
(c.h.) zei, dat hij tevergeefs had i
zocht naar een gebaar waaruit blij]
dat het met zo maar om een commer
cieel verdrag gaat. Schuldbesef kan
toch niet allee, blijken uit het venti
leren van woorden, terwijl men het ho
noreren van zijn schuld zo laag moge
lijk houdt.
Dr. Diepenhorst had de indruk, dat
de geboden Dm 125 miljoen wel in
het niet zullen vallen bij de bedra
gen, die Duitsland uitkeert aan we
duwen van S S.-officieren e.d, 'Wat
Duitsland aan geld bespaart, verliest
het waarschijnlijk aan goodwill.
Hoewel mevrouw Stoffels-van Haaften
fiib.) ervan overtuigd was, dat de Ne
derlandse onderbandelaars hebben ge
daan wat zij kunnen, meende zij
dat uit de houding van de Duitse onder-
handelaars niet was gebleken, dat
Duitsland «en grote schuld had te ver
effenen. De schadeloosstelling noemde
zij een bagateL
Zee scherp was de heer Scheps (soc.)
toen hij de gevoelens onder 'voorden
bracht van de socialisten, die het ver
drag afwijzen. Dnitsland heeft de wer
kelijkheid van 1940-1945 uit het oog ver
loren en de sfeer volkomen verknoeid.
Hij vroeg de regering, waarop elcze
Biet heeft gezegd: „IJ kunt uw bijdrage
houden." Het touwtrekken over dit fee
drag behoort tot de donkerste bladzij
den van de onderhandelingen.
De regering heeft, aldus de heer
Scheps, haar spel niet met alle onver
zettelijkheid gespeeld Moet het parle
ment dan ja zeggen. Ook de andere
onderdelen op één na konden de goed
keuring van de socialistische spreker
niet verwerven Hij vond. dat na ver
werping van het verdrag nieuwe perso
nen in een nieuwe sfeer nieuwe onder
handelingen moetea voeren. Ten aan
zien van de ene uitzondering, de grens
correcties, was de heer Scheps be
reid, bij verwerping van het verdrag
een motie in te dienen, waaruit de be
reidheid blijkt, Elten en Tudderen aan
Duitsland over te dragen, „Wij willen
niet bandelen in mensen."
Spoedige uitvoering van het verdrag
is. volgens de heer Schept niet nodig
Ook de regeling van de geldzaken heeft
niet veel haast. ..De uitkeringen kunnen
wij wel uit eigen zak betalen. Slechts
voor de Luns gesmeerd giert nog
steeds het rad" meende hij. verwijzend
naar ee'n bekend spreekwoord, daarbij
het woord sn;e vervangend door de
naam van de weldra aftredende minis
ter.
Dit heeft minister De Pous g:stermid-
dag gezegd ter beantwoording van op
merkingen die Eerste Kamer-leden vori
ge week hadden gemaakt bij de behan
deling van de begrotingen over 1963 van
de Staatsmijn m Limburg en van het
Staatsgasbedrijf.
De minister vermocht Ja de minder
g-GBistlge resultaten van één jaar (te
wijte» aan een «omplex van oorzaken,
volgens de bewindsman) nog geen re
den tot pessimism- te zien, al is ook
hij van mening dat de problematiek,
waarvoor de Nederlandse mijjnen zich
gesteld zien, niet eenvoudig is."Juist om
file problematiek ook zijnerzijds gron
dig te analyseren zei de minister het
komende gesprek met de Mijn Industrie
Raad zeer op prijs te stellen.
Ten opzichte van een wijziging van
het verdrag van de EGKS staat de mi
nister niet zonder meer afwijzend,
maar de huidige voorstellen voor een
gecoördineerd energiebeleid zullen
eerst meer moeten worden geconcreti
seerd, zo zei hij. De Ho-ge Autoriteit zal
de haar gevraagde studie over de wij
zigingen eerst moeten hebben voltooid,
voordat hier een definitief oordeel kan
worden gegeven.
De gedragslijn van de Nederlandse-
regering ten aanzien van de EGKS
zal nauw samenhangen met die welke
ten opzichte van de EEG wordt gevolgd,
aldus minister De Pous.
zeker 400 miljard kubieke meter. N* de
boring In Noordbroek heeft ook de be
ring bij het SchUdmeer gunstig resul
taat opgeleverd.
De minister noemds het gerechtvaar
digd dat de bevoegdheden t.a.v. de
prijsvorming van hei aardgas aan de
overheid worden voorbehouden.
Naarmate de aardgasvoorraad gro
ter is. zal deze een verlagende invloed
op de prijs hebben.
In de Joop van de volgende maand,
zo kondigde de bewindsman aan, mag
de verlening van de concessie en de
oprichting van de nieuwe gasmaat
schappij worden verwacht
Over de aardgasbronnen lu Gronin
gen ze 1 de bewindsman «lat na proef
nemingen Is gebleken d»t zich nog meer
gas in de bodem bevindt dan was ge
schat. Varieerden de schattingen tussen
de 60 miljard en öe. 350 miljard kubieke
meter, de werkelijke reserve bedraagt
De minister wilde de mogelijkheid
van Severing uit de reserve-aardgaspet
van 25 miljard kubieke meter voor in
dustries- projecten in andere delen vaa
het land niet zonder meer uitsluiten.
Voor de beschikbaarstelling van het gat
uit deze reserve dienen in de erste
plaats m aanmerking te komen die pro
jecten die aan de gehele nationale eco
nomie hun impuls kunnen geven.
De bewindsman zei geen aanleiding
te zien de levering van aardgas als
grondstof van de stikstofbereidmg te
gen een speeiale prijs te doen geschie
den..
Nadat de minister de in tweede ter
mijn gemaakte opmerkingen had beant
woord, werden de begrotingen van de
Staatsmijnen en van het Staatsgasbedr.jf
zonder hoofdelijke stemming goedge
keurd.
(Van ome sociaal-economische redactie)
De regering heefi besloten aan m
overheidsdienst zijnde gehuwden er on
gehuwde kostwinners een duurtetoesiaj
te verstrekken van 35 netto met dies
verstande, dat degenen, die reeds si
koudetoeslag ontvingen hierop een aan
vulling zullen ontvangen tot een totaal
bedrag voor beide toeslagen vat j 30
netto. De duurtetoeslag is bestemd voor
hen. die minder verdienen dan 6-500.
Deze duurtetoeslag is aanmetkel-.jk
minder dan hetgeen de vijf centrales uit
de bonden van overheidspersoneel on
langs hadden gevraagd, nl. 50 netto,
waarop ook de koudetoeslag niet gekort
zou worden zulks -ot de salarisgreni
van ca. 7.600.
De besturen der werkgevers- a
werknemersbonden in het grafische
bedrijf delen mede, dat de onderhan
delingen over de collectieve arbeids
overeenkomst voor het grafische be
drijf op korte termijn zullen worde»
hervat
Ir verband hiermede doen de bestu_
ren der werknemersbonden een dringend
beroep op hun leden, zich van elke indi
viduele actie te onthouden. Met name
wordt ernstig ontraden, tot staking van
werkzaamheden over te gaan. Zo spo
dig mogelijk zal het eventuele resultaat
Minister mej dr M Klompé is gis
termiddag van het vliegveld van Suri
name naar Trinidad vertrokken Twee,
dagen zal zij hier blijven om daarna
naar Nederland ierug te keren.
Op een persconferentie bij haar vertrek
zei zij dat er ook op maatschappelijk
gebied in Suriname nog vele problemen
liggen. De vraag die hierbii rijst is,
in hoeverre Nederland daarbij kan hel
e minister sprak de hoop uit in Ne-J der heropende onderhandelingen aan de
deriand mensen te "inden met ervaring! werkgevers en werknemers worden be-
op het gebied van individueel maat-i hend gemaakt
schappelijk werk en cp hel, gebied van
De middelzware strijdwagen, die
Frankrijk en Wesit-Duitsla i gezamen
lijk zouden bouwen, zal met worden
geproduceerd. Frankrijk heeft drie jaat
aan verscheidene prototypen gewerkt
West-Duitsland was verplicht om all
indirecte bijdrage in de kosten van
legering van de Britse troepen in .0 .Up
land als bewapening voor hun tank het
Engelse 105 mm-kanon te kopen, waar
door het chassis voor hun tank te zwaai
werd, namelijk 40 ton, minsten;^ w
ton zwaarder dan de Frantse. D®2®
weegt 30 tot 35 ton en is niet gebouwd
onr, het Engelse kanon te dragen.
De Frans-Duitse samenwerking wordt
niet aangetast door deze gang v?®
zaken, zo zei men. Het was reeds enig»
het opbouwwerk. Deze deskundigen, zo
meende de minister, zouden dan voor
drie of vier jaar naar Suriname kun
nen gaan om de Surinaamse deskun
digen ui hun taak bij te staan.
Desgevraagd verklaard; de minister
met haar Surinaamse collega's te heb-
ben gesproken over ,,het probleem van
de ontspoorde Surinamers in Neder
land".
Naar haar mening vallen vele Suri
namers, Hoor gebrek can goede voor
lichting bij h«a vertrek uit hnn vader
land, in Nederland In verkeerde handen.
Zit raken tn grote moeilijkheden, aldus
minister Klompé, wanneer zij In Ne
derland (dat ze /aak ais „hei beloofde
land" zien) geen werk en huisvesting
vinden.
Het stellen van toelailngsrestneties
achtte zij echter onmogelijk omdat, de
Surinamers tenslotte in het Koninkrijk
wonen De uit Suriname vertrekkende
Rijksgenoot dient dus goed te worden
ingelicht over wat hem
staat, aldus de minister.
te wachten maanden bekend dat de bouw niet zou
kunnen doorgaan.
