WS
m
in pers
oenenproject
t BAN IRECORDERS
COUZY
(MUZ) eK
Los van de Kerk
Uw collega's
noemen u bedachtzaam.
Bij krant, boek of IV.
rookt u graag
De avond
u een plezierig stukje
van de dag.
Zijn we
vermast als we denken
dat u omvoert
msM?
,0e pv rt
m m
IJtunnel in
1968 klaar
rt¥
0
mm
Ï4Ï 1|
#5
mwmm
DE ROTTERDAMMER
ZATERDAG 15 JANUARI 1966
"•i br3g
£^PMiPi
pï'<$
:pE
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Noordzeekanaal en IJ, tijd- en geldrovende barricades
voor het verkeer, worden langzaamaan getemd. Coen-en IJ-tunnel nade
ren steeds meer hun voltooiing. Voor de Zaanstreek er, Amsterdam lijkt
het einde van jarenlange verkeersmisère in zicht te komen. Voor de eerste
al op korte termijn: nog in mei zal de Coentunnel officieel "in gebruik
worden gesteld. Amsterdam zal met zijn IJ-tunne! nog wat langer moeten
wachten. Maar nog voor het eind van 1968 zal ook hier de eerste auto on
der het water kunnen doorrijden.
Miljoenen hebben Rijk en de gemeente Amsterdam in het water moeten
gooien voor de verwerkelijking van de gigantische projecten. De Coen
tunnel vergde een slordige veertig miljoen gulden. De I"J-tunnei komt op
rond 100 miljoen plus nóg eens ruim 100 miljoen voor de aan- en af-
voerwegen.
EN PLATENSPELERS
ALLE GOEDE MERKEN BIJ
Griezelig
Op de been
Ongexond
Nieuwe spanning in
Santo Domingo
'tm
Ringweg
Coentunnel
IJ-tunnel
9 Dertien jaar
Of in dat jaar ook begonnen
zal zijn aan de bouw van de
derde tunnel, de Heniwegtun-
nel bij de Hembrug (voor au
to's en spoor) is nog een vraag.
De plannen liggen al vrijwel
kant en klaar op tafel, maar het
geld ervoor is er nog niet. Voor
lopig zullen Amsterdam en
Zaanstreek het met twee tun
nels moeten doen.
J, i
pagina
ORANJ&
SLUfZTEN
ï&KAA-x-r y '•*.s2sTviv
S^^feCHELUNCVWUDE !~;|g||
-=W_.
t
C;>-;A6- T^Jgi "w^l/f®-
ïSïfe:;
ZIEKENHUI
A'DAM-HOOP#
coen-
«HUNNE
TUNNEL
achter.
5LUI3P01DEÖ
ffc iw'i-; ;V
C;tMTQ4AArS*«
VEN r.5?iSx-iiA'ATI ON
WAARLEMMER
HOUTTUrNFN
Sr.NICOLAAS
kerk
FRED MSINod^RKSHr AUTOKAMPIOEN-ANWB
JÜEW0MSTIC3E
SPOORLUN
m.
HUIPIÖE
spooflum
HEM BRIK»
SLOTERpyK
HEMWE6
TUNNEL
HEMSPOOk
Tunnel
AMSTERDAMSE
!g) DROOS DOK-M'j.
CICHTlNij
MA&StSH
1e MIDDEILANDSTR'. 72
AERT V. NESSTRAAT 38
De KVP gaat zichzelf deconfessio-
naliseren. Door openlijk de gebonden
heid aan het kerkelijk leergezag af
te zweren, heeft ze in feite de twee
de politieke emancipatie van hei
fooms-katholieke volksdeel afgekon
digd. Anders gezegd:, ze heeft hei
witte pastoorsboordje afgedaan en
verwisseld voor een (veel) kleurige
das, die een moderne jeugdpredikant
niet zou misstaan. De beeldspraak is
gevaarlijk, 'want de KVP wil, in het
kader van de. deconfessionalisering
op geen enkele kerkelijke ambtsdra
ger meer lijken, ook niet op een do
minee.Wel zijn predikanten en hun
geestelijke aanhang voortaan (in the
orie el sedert 1945) welkom in haar
midden...
Men kan het allemaal halen uit
het in°edige en frisse rapport over
„Grondslag en karakter van de
KVP". Daarin wordt een aantal argu
menten aangevoerd, die alle pleiten
voor opheffing van Nederlands groot
ste" politieke partij. Dat lijkt op zelf
moord. Maar de uiteindelijke conclu
sieluidt toch, dat de KVP voorlopig
maar moet voortbestaan. Dat is geen
beginselzaakmaar een kwestie van
doelmatigheid en opportuniteit, zo
heet het in het rapport
hos van de motivering klinkt dat
griezelig zwak. Het „heilig moeten"
is 'eruit. Wat er voor in de plaats
komt, is een fijnzinnig beredeneerde
ideologie van meer openheid, waar
mee vele eenvoudige beneden- en bo-
ven-Moerdijkse KVP-kiezertjes nog
wel de nodige moeite zullen hebben.
Pleidooien voor de Pil en andere
symptomen van vooruitstrevendheid
ku-nnen ze met een beetje goede toil
nog naar de stratosfeer rond „mondo
vaticane" verwijzen, maar het aoor
de. eigen KVP-leiding gepropageerde
verzwakken van de band tussen par
tij en Kerk zal hun op z'n minst een
duizeling bezorgen.
Spelen Aalberse en Schmelzer niet
met electoraal vuur? Drijven ze met
hun deconfessionaliseringsideeèn mei
een deel van hun aanhang in de
armen van andere partijen? Als
KVP stemmen geen kerkelijke pacht
meer is, maar alleen een kwestie van
opportuniteit, wat let de roomse boe-
rmdan om es een keertje Biesheu
vel te kiezen? Tegenover dit poten
tiële stemmenverlies staat webis»-nar
de mogelijkheid, dat een aantal i
katholieken het met de meer ope i
KVP-nieuwe-stijl zal gaan proberen,
maar'dat blijft voorlopig nog een
grote, gok.
Juist dan het nu gediskwalificeer
de heilig moeten zonder1 meer"
dankt de KVP haar omvang. We
doen haar met deze uitspraak geen
onrecht. Hetzelfde geldt ten dele ook
voor de andere confessionele partij
en, maar bij de KVP spreekt het.
oneindig veelsterker. Duizenden
róoms-kdtholieken hebben steeds
trouw op de KVP gestemd, omdat ze
terecht of ten onrechte de vas
te overtuiging hadden dat de Kerk
dat zo wildé. Dat hield de partij op
de been. Verliezen werden ruim
schoots gecompenseerd door de bevol
kingstoename in het zuiden, want
ook. voor de jonge katholieke kiezers
was de binding tussen Kerk en KVP
een vanzelfsprekendheid, waarover
niet of nauwelijks werd nagedacht.
Alleen een progressieve voorhoede
waagde bevend de doorbraak naar
de PvdA. Dat waren echter intellec
tuele buitenbeentjes. In de lagere re
gionen. bleef het. automatisme feilloos
werken. Maar niet alleen daar. Teke
nend is het verhaal van de priester
filosoof prof. Kwant, die op een goe
de dag tot zijn grote verbazing
ontdekte dat hij lid van de KVP
was. Zelf had hij zich nooit opgege
ven. Bij nader onderzoek bleek de
pater rector'van het klooster waarin
prof. Kwant enige tijd had doorge-
bri chtdat voor hem te hebben ge
daan. Die had alle kloosterlingen bui
ten hun medeweten collectief aange
meld bij de partij. Dat hoorde
immers zo....
Dat nu door de frisse visie van het.
KVP-bestuur alles anders zal wor
den, wagen we. te betwijfelen. Met
een enkel rapport doorbreekt men
geen vastgeroeste stereotiepen. Het
KVP stemmen zal, losgemaakt van
de kerkelijke dwang, hoogstens nog
meerlouter een kwestie van traditie
worden dan het nu voor velen al is.
En de traditie is vaak taaier dan het
starste dogma. Maar het begin is* er;
misschien ook het begin van het
einde van de politieke antipapisme,
dat de KVP altijd heeft afgeschil
derd als boodschappenjongen van
het Vaticaan. Die voorstelling van
zaken gaat nu niet meer op. Althans
niet meer op papier.
Het Kamerlidmaatschap is een
r..:-\>A beroepvooral als het als
nevenbetrekking' wordt uitgeoefend.
,Ken dubbele dagtaak geeft een gro
te geestelijke druk. Het staat vast,
dat bijvoorbeeld maagkwalen direct
vérband houden met de spanningen
waaronder iemand leeft." Dat zegt
het c.h. Tweede Kamerlid drs. H. W.
Tilanus jr., die onlangs in een inter
view met De Volkskrant duidelijke
waarschuwingen heeft geuit aan het
adres van zijn medeleden. Hij kan
dat doen, want hij is zelf arts, al
oefent hij geen praktijk meer uit.
Veel Kamerleden spotten volgens
dokter Tilanus met hun gezondheid.
Ze leven voortdurend op de grens
van oververmoeidheid en enger. De
gevolgen blijven niet uit. „Als je het
lijstje bekijkt van Kamerleden die
de afgelopen vijf jaar rijn overleden,
dan zie je dat allen in het harnas
zijn gestorven. Bovendien zijn drie
van de twaalf omgekomen bij auto
ongelukken. Die ongelukken gebeur
den 's nachts. Dat kan er op wijzen,
dat de parlementariërs te vermoeid
in hun wagen zijn gestapt."
Dokter Tilanus geeft daarom zijn
collega's via De Volkskrant het
advies: „één dagtaak, regelmatig
eten, redelijk rusten tussen de debat
ten en niet te vergeten: drinken".
„Ik hoor vaak klagen, dat de droge
atmosfeer in de Kamer op de slijm
vliezen en de ogen werkt. Het glaas
je water bij het spreekgestoelte is
echt geen holle ceremonie. Je zie
trouwens veel Kamerleden vruchten
sap en dergelijke drinken."
Bij een dubbele dagtaak komt een
Kamerlid niet aan rustig eten toe.
„Dan groeien de spanningen je bo-
oen 't hoofd en moet je kiezen welke
functie je wilt handhaven. Voor ge
paste lichamelijke beweging is hele
maal geen tijd, hoewel ik moet zeg
gen dat de drukte ook als excuus
wordt gebruikt om bijvoorbeeld niet
aan de gymnastiek voor Kamerleden
mee te doen. Bij de zittingen in de
Kamer zie je dan wel eens wat men
sen zomaar rondlopen. Dat is wel
een slordig gezicht, maar ja, die men
sen zitten de hele dag."
Met zijn collega dr. Lamberts van
de PwdA (praktiserend huisarts in
Rotterdam) vormt dokter Tilanus
een soort permanente EHBO post in
de Kamer. Ze beschikken over een
bescheiden kastje met medicamen
ten. Druk hebben ze het gelukkig
niet. ,Jk ben welgeteld één keer bij
een flauwte geroepen", vertelt dok
ter Tilanus. „Dat lijkt weinig, maar
toch zou ik willen waarschuwen. De
belasting voor de Kamerleden gaat
te zwaar worden."
Het Westduitse weekblad Frau im
Spiegel heeft een merkwaardige wed
strijd op touw gezet En wel voor
lezeressen en lezerfe die erg veel op
prinses Beatrix en Claus von
Amsberg menen te lijken („wie aus
dem Gestekt geschnitten sind"). Zij
die de levende voorbeelden het
meest nabijkomen een „onafhanke
lijke jury" zal dat uitmaken -krij
gen de begerenswaardige prijs van
een tweedaags tochtje naar Amster
dam. Op 9 en 10 maart, wel te ver
staan.
Er zullen de komende weken heel
wat Frauen und Manner in den Spie
gel gucken. Tenzij het blad zich
heeft verkeken op de goede smaak
van z'n publiek....
SANTO DOMINGO Een onafhanke
lijke Braziliaanse stap in de Dominicaan
se crisis heeft nieuwe spanning gewekt
tussen de burgerlijke en militaire lei
ders, President Branco van Brazilië zou
namelijk zijn militaire chef bevel gege
ven hebben geen geweld te gebruiken
tegen de officieren, die het land niet
willen verlaten. President Garcia van de
Dominicaanse republiek had 34 militaire
leiders opdracht gegeven het land te ver
laten.
De tekening geeftduidelijk
hoe straks de verkeerssituatie zal
verbeteren. Tussen de noord- en.
zuid-oevers van Noordzeekanaal en
IJ zal een vlotte verbinding tot
stand komen. Wachten op de pon
ten zal tot het verleden behoren.
Stagnaties zullen tot een minimum
worden teruggebracht, wat vooral
het vrachtverkeer naar Zaandam
(dat nu nog gebruik maakt van de
ponten bij de Hembrug) enorme
kosten zal besparen. In de spitsuren
was het geen uitzondering als men
hier een uur moest wachten .Wat
overigens niet betekent, dat de pon
ten zullen verdwijnen. Zowel
achter het Centraal Station als bij
de Hembrug worden ze gehand
haafd voor de vrachtwagens met
DQUWE EGBERTS
■ii'.Kjnft
explosieve ladingen en voor voet
gangers en wielrijders.
Zoals uit de schets blijkt moeten
beide tunnels aansluiting geven op
een groots opgezet net van snelwe
gen. Voor een deel is de uitvoering
hiervan nog toekomstmuziek. De
aan- en afvoerwegen zullen welis
waar gelijk met de tunnels gereed
zijn, maar de grote ringweg om de
stad zal nog wel tenminste vijf jaar
op zich laten wachten. Als die er
eenmaal is, zal het doorgaande ver
keer heel Amsterdam links kunnen
laten liggen, wat uiteraard een
aanzienlijke tijdbesparing bete
kent. Zonder door de stad te hoe
ven zal men direct van Zaandam
naar Den Haag en Utrecht kunnen
rijden. De ring zal aan de oostkant
over de Schellingwoude-brug lopen
en aan de westkant door de Coen
tunnel;
Wat de Coentunnel betreft: in
ruwbouw is deze klaar. Op het
ogenblik wordt gewerkt aan het
wegdek, het afschilderen, de instal
latie van het ventilatiesysteem, het
inbouwen van de wanden-
sproei-installatie (die enkele malen
per dag de muren sohoonsproeit)
en het aanbrengen van een geheel
nieuw verkeersgeleidingssysteem.
Nieuw, omdat gebruik wordt ge
maakt van een gesloten tv-circui
met camera's in de tunnel, die één
man in staat stellen het hele ver
keer (maximaal 60.000 auto's per
etmaal) te regelen.
Ander novum: de wegdekverwar
ming bij de inritten. Door stroom
te leiden door in het betonnen weg
dek aangebrachte stalen netten, zal
men de temperatuur van het beton
bij vorst steeds zes graden hoger
kunnen houden dan de buitentem
peratuur.
In grote lijnen vertoont de nieu
we tunnel overeenkomst met de mo
derne Velsertunnel. Hij is vrijwel
even breed (twee kanalen van 7,25
meter) en heeft eveneens zonweren
de roosters bij de inritten om de
automobilist aan het tunneliioht te
gewennen. Alleen de lengte ver
schilt: 587 meter tegen 768 meter
van de Velsertunnel.
Aanzienlijk langer wordt de
IJ-tunnel: 1039 meter. Eén van de
redenen, waarom Amsterdam er zo
veel méér geld voor op tafel moest
leggen dan het Rijk voor de Coen
tunnel.
De IJ-tunnel wordt de duurste
tunnel van Nederland ook omdat
men bij de bouw op bijzondere
moeilijkheden stuit. In de eerste
plaats is het al geen eenvoudig kar
wei het bestaande stratennet in de
oude stad aan te sluiten op een
geheel nieuwe weg. Maar nog gro
ter zijn de moeilijkheden bij de
spoordijk, oostelijk van het Cen
traal Station. Deze moet worden ge
kruist, terwijl er per etmaal honder
den treinen overheen rijden. Een
ander probleem: de zachte grond
van de IJ-bodem.
Om verzakken van de tunnel te
voorkomen moeten eerst eën kleine
driehonderd palen (van 65 tot 95
m. lang) de grond in worden gedre
ven (een groot gedeelte zit er al
in). Om die aan de bovenkant met
elkaar te verbinden was een enor
me 30 m lange, 7,5 m brede en 6,5
m hoge duikerklok nodig, waarin
25 meter onder water arbeiders
onder 3,5 atmosfeer druk werken.
Op het ogenblik is aan de noorde
lijke oever al 100 meter tunnel in
ruwbouw gereed, terwijl aan de
zuidkant drie elementen van eik
dertig meter op de bodem liggen.
Ze zijn echter nog niet aan elkaar
bevestigd.
Verwacht wordt dat men pas
eind 1967 zover zal zijn, dat men
door de tunnel onder het IJ door
kan lopen.
Wat de breedte 'betreft, verschilt
de IJ-tunnel weinig van de Coen
tunnel. Hij bestaat uit twee kana
len van elk 7 meter breedte. Ook
hier zal het verkeer worden gere
geld via een gesloten tv-circuit.
i
Met ongeduld wacht Amsterdam
op de voltooiing van het miljoe
nen-project. Al te lang heeft men
moeten wachten. Heeft de uitvoe
ring van het Coentunnel-project
vijf jaren gevergd, als Amsterdam
straks in 1968 zijn IJ-tunnel heeft,
zal het dertien jaar geleden zijn,
dat de eerste paal de grond inging.
Oorzaak van deze lange duur was
stopzetting van de bouw op last
van de regering van medio 1957 tot
eind 1961.
Hard wordt nu gewerkt om die
verloren tijd in te halen, al weet
men van tevoren, dat het zeker nog
bijna drie jaar zal duren voordat
het project gereed is.
Gehoopt wordt, dat dan ook een
flink stuk van de ringweg rond de
stad gereed zal zijn. Want alleen
dan zullen de tunnels volledig
effect leveren. Waarschijnlijk zal
die _weg nog voor 1970 klaar zijn.
Vorig jaar is hij namelijk opgeno
men in het rijkswegenplan.
