over een
at
'MUzieK
krant van
FORMAAT
Overheid moet instaan voor
gevolgen van
iête
over naamsverandering
Niet negatief
tegenover
KVP-voorstel
Een lijst is
verlakkerij,
zegt Schuring
m
Toxopeus vurig
aanhanger van
ons koningshuis^
Oostvoorne boos
omdat Rockanje
strand afsluit
I
Prof. Polak voor brandstof handel:
Meer ruimte voor
bouwnijverheid
Nieuw Vennep straks De Vennep?
BEERNINK: GEEN NOODZAAK OM
BE (lil "PTE HEFFEN
Begrip
Volksunie
Landspolitiek
Ontwikkelingshulp
m
Prijswinnaars puzzel
D\
Eén lijst?
t
66
a
nr. ROTTERDAMMER
Pagina 5
ZATERDAG 19 MAART 1985
9
VLISSINGEN Gedachtig
aan het gezegde „Onderzoekt alle
dingen en behoudt het goede" wil
CHU-fractieleider irir. H. K. J.
Beernink niet negatief reageren op
het KVP-voorstel om een werk
groep van personen, die niet de
praktische politiek beoefenen, de
mogelijkheden van een brede
christelijk gefundeerde partijvor
ming te laten onderzoeken. „Maar
veel verwachtingen koester ik er
niet van", zo bekende de aftreden
de CHU-voorzitter vanmorgen in
zijn jaarrede voor de Algemene
Vergadering van de Unie in Vlis-
singen. Het streven van bv. de
AR-jongeren naar een radicale
CDU noemde hij „het najagen van
een hersenschim, die gespeend is
van elk begr,ip voor de theologi
sche en staatkundige verhoudingen
in Nederland". „Laten wij maar
ronduit tegen elkaar zeggen, dat'
een soort Nederlandse CDU er op
het ogenblik niet in zit."
•-
Het nare van verkiezingen is,
at de uitslag niet bij voorbaat
vaststaat. En nauwelijks bij be-
adering valt te voorspellen. In
en eeuw waarin alles af ge
temd is op planning en progno-
e, is dat eigenlijk een verve-
:nd anachronisme. We hebben
weliswaar de Nipo-enquetes.
laar die wetenschappelijk aan-
■eklede waarzeggerij is alleen
tuttig voorzover ze het kwel
ende gevoel van onzekerheid
en beetje weet te verzachten.
7,nig houvast hebben de poli-
ieke partijen er niet aan.
ï.v.dA. en AR hoeven, met de
'natste Nipo-cijfers in de hand
xog niet bang te zijn voor ver-
les, en de CHU moet voorzich-
1(7 zijn om nu al over. winst te
■'when.
Mr. Beernink was het eens met de
conclusie van het structuurrapport van
de KVP, dat zolang ARP en CHU nog
niet één protestants-christelijke partij
hebben gevormd, de verwezenlijking van
één grote christelijke partij in ons land
moeilijk denkbaar is. „Mijn standpunt
over de verhouding AR-CH is bekend. Ik
heb altijd het lusiebootje wat afgehou-
(Van onze parlementsredactic)
voorop geen greintje gewondering te heb
ben voor de gang van zaken met de
omroepproblematiek. Er is nog niet eens
een ontwerp voor een Omroepwet bij de
Kamer ingediend. „Er bestaat no geen
enkele garantie, dat de Staten-Generaal
deze ingewikkelde stof binnen afzienbare
tijd zullen kunnen afdoen en can zijn
wij volgend jaar bij de kabinetsformatie
weer even ver".
Sprekend over het financiële rege
ringsbeleid herhaalde mr. Beernink, dat
dit kabinet veel te veel hooi op zijn vork
den. En het was ook mijn plicht als)heeft genomen. „Het kabinet-heeft zich
Unievoorzitter om dat te doen, omdat in een onontwarbare knoop gemanoeu-
PPn T Tm'mrnAr7iltnx volrnninn mn.t 1urpprrl tl!toinrlnl-iïlf nlunktn Vrv
"■AMSTÊRDAM: Rokm 120
Filiaal Hilton Hotel'
DEN HAAG „De galden regel
van de constitutionele monarchie is:
„de koning is onschendbaar, de mi
nisters zijn verantwoordelijk". In de
discussie rond het huweljk van onze
Kroonprinses lijkt die regel, die essen
tieel is voor de constitutionele monar
chie en haar voortbestaan, met voeten
te worden getreden. Mij, als vurig aan
hanger van ons koningshuis en als
overtuigd voorstander van onze consti
tutionele monarchie onder dat huis, is
dat een doorn in het oog."
Deze hartekreet slaakte gisteren
oud-minister mr. E. H. Toxopeus,
thans fractieleider van de VVD in de
Tweede Kamer, op een verkiezingsver
gadering in Den Haag, „Laten wij
toch goed beseffen dat zulke afwijkin
gen van die regel, dat discussies over
Koningin en Kroonprinses, schade
doen aan ons staatsbestel, waarmee
wij zo gelukkig moeten zijn."
Na het huwelijk is er helaas toch
weer een discussie gekomen en wel
via de weg van de schandelijke rook
bommenwerpers, de nihilistische pro
vocaties, de klachten over het poli-
tie-optreden tegen de onverantwoor-
lijke krachten. Gelukkig hebben de mi
nisters van justitie en van binnen
landse zaken de ernst van de zaak
terdege ingezien en met bekwame
spoed zich gesteld achter het optreden
van de politie. Tegen lieden die zich
niet ontzien rookbommen te werpen
naar de koninklijke stoet kan niet
streng genoeg worden opgetreden, al
dus de heer Toxopeus.
een Unievoorzitter rekening moet hou
den met het vaststaande feit, dat een
zeer belangrijk deel van de leden en
geestverwanten een dergelijke fusie be
paald niet wenst. Bovendien heeft nog
nooit iemand mij overtuigd van de nood
zaak om de CHU op te heffen en tot een
andere partijvorming over te gaan. Ik
weet", aldus mr, Beernink, „wat ik aan
de CHU héb; ik weet niet waar ik met
die andere partijvorming terecht kom".
Toch had de_ CH-fractieieider wel be
grip voor de ideële gevoelens van die
Uniegenoten, die één protestantse partij
wensen. De mogelijkheid van zo'n partij
zal echter moeten worden getoetst aan
het antwoord op zes vragen:
1. Is er voldoende overeenstemming over
de beginselen van die nieuwe partij?
2. Bestaat er met name overeenstemming
over de theologische achtergronden die
het staatkundig leven beheersen? Mr.
Beernink achtte het niet uitgesloten
dat ARP en CHU het eens zullen wor
den over de inhoud van een beginsel
program, maar was er niet helemaal
zeker van dat dit ook zal gelden voor
de betekenis van de theocratie, de ver
houding van kerk en staat, de opvat
ting van de staatstaak e.d.
ïs er overeenstemming over de eigen
taatsrechtelljke verantwoordelijkheid
van elke Individuele volksvertegen
woordiger? Bij de laatste kabinetsfor
matie was er duidelijk verschil van
mening tussen AR en CHU over de
binding van de fractievoorzitter aan de
oplossing van het omroepvraagstuk.
4. Is er overeenstemming mogelijk op
het terrein van de financieel-econo-
mische politiek? „Ik ben", aldus mr.
Beernink, „bereid het feit dat de AR
momenteel regeringspartij is en de
CHU oppositiepartij, als incidenteel te
beschouwen, maar ik ben toch wel ge
troffen door de vele malen -dat de AR
in de Tweede Kamer anders gestemd
hebben dan de CH". Voorbeeld: de he
le CH-fractie stemde indertijd voor de
WVV-verhoging, maar van de ("soci-
al-linkse") AR-fractie waren drie le-
:n tegen.
er overeenstemming te bereiken bij
n kabinetsformatie? In 1965 was dat
et hét geval.
er sprake van een gelijksoortige po-
'tieke aanpak en benadering der
,-aagstukken?
„Zodra deze zes vragen bevestigend
zouden kunnen worden beantwoord, zou
den we een goed eind op weg zijn naar
één protestants-christelijke volkspartij.
Deze partij zou dan het karakter moeten
hebben van een protestants-christelijke
volksunie", aldus mr. Beernink, Hij voeg
de er echter aan toe, dat wie geen kind
in de politiek is, weet dat het vandaag
de dag (mede door de kerkelijke
verscheidenheid in ons land) niet moge
lijk is al deze zes vragen met „ja" te
beantwoorden. Het zou onverstandig zijn
om daaruit geen conclusies te trekken.
En vandaar dat ik het fusiebootje af
houd".
Dat is geen kortzichtigheid, starheid,
steilheid of stijfhoofdigheid, maar een
standpunt, dat wordt ingegeven door de
innige overtuiging, dat de CHU een ei
gen plaats heeft in ons volksleven, een
eigen plaats als protestants-christelijke
centrumpartij, Mr. Beernink was er bo
vendien van overtuigd, dat een fusie van
ARP en CHU op dit moment slechts een
nieuwe impuls voor de doorbraakgedach
te zou betekenen. „Immers, een niet te
verwaarlozen deel van onze kiezers ziet
in de Unie de enig aanvaardbare confessi
onele partij".
Na opgemerkt te hebben dat ons land
bepaald een teveel aan kleine partijtjes
telt. wier invloed, zelfs al halen ze de
kiesdeler, toch wel bijzonder gering is,
zei mr. Beernink, dat de huidige
discussie over karakter, grondslag en
structuur van onze politieke partijen het
grote publiek niet interesseert. Dat pu
bliek beoordeelt de partijen naar de
praktische politiek en het voelt instinc
tief aan, dat, ook al zou er een hergroepe
ring van de politieke partijen in ons
land plaatsvinden, spectaculaire verande
ringen in het politieke bedrijf zouden uit
blijven.
Wat de CHU betreft: zij laat zich
de tegenstelling conservatief-progressief
niet opdringen. Wil men een karakterise
ring van haar politiek, dan kan heel
eenvoudig worden gezegd: de CHU wil
een voortvarend beleid. 2e heeft wel de
gelijk haar visie op de toekomst. Zij
kijkt vooruit en wil geen starre, negatie
ve maar opbouwende kritiek leveren.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Het gemeentebestuur
van Oostvoorne is het oneens met dat
van buurgemeente Rockanje inzake de
afsluiting van het stran-d voor motor-
verkeer. Zoals gemeld, besloot de ge
meenteraad van Rockanje deze weck
op voorstel van B. en W. over te gaan
tot deze drastische maatregel,
Directe aanleiding tot deze stap was het
ongeluk op zaterdag 5 rnaart toen een
auto op het strand met grote snelheid
over de kop sloeg, waardoor de
bestuurder omkwam. Reeds eerder wa
ren stemmen opgegaan om het strand
af te sluiten. Er gebeuren te veel on
controleerbare dingen met allerlei voer
tuigen (het is geen openbare weg, dusi
ieder mag rijden), meende men. Diti
ongeluk was het tweede, waarbij een
dode te betreuren viel.
E. en W. van Oostvoorne hebben nu bij
Ged. Staten geprotesteerd tegen het
raadsbesluit van Rockanje. Dit college
zond een telegram naar Den Haag
waarin o.a. staat dat het besluit van
Rockanje in strijd is met het algemeen
belang en da-t het de recreatiemogelijk-
- heden té'zeer beperkt.
De statenverkiezingen van volgende
week staan volgens mr. Beernink voor
een heel groot gedeelte in het teken van
de landspolitiek en znllen veel meer dan
vroeger een graadmeter betekenen voor
de politieke verhoudingen in ons land.
In zijn beoordeling van het beleid van
het kabinet-Cals stelde mr. Beernink
vreerd, waarbij uiteindelijk slechts het
hanteren van het snoeimes uitkomst zal
kunnen bieden".
Wat net tweede deel van de belasting
verlaging betreft: de C.H.U. blijft (mede
met het oog op de moeilijke positie van
het midden- en kleinbedrijf) de regering
aan eenmaal gemaakte afspraken hou
den. Ook tegen een verschuiving van de
datum van l januari 1967 heelt zij over
wegend bezwaar.
Waarom de CII-fractie niet, zoals de
liberalen, met concrete bezuini
gingsvoorstellen is gekomen? „Het ant
woord ligt besloten in het feit, dat het
bezuinigingsplan van de WD-fractie een
jammerlijke mislukking is geworden".
Niet de Kamer moet bezuinigingen
voorstellen. Daarvoor mist ze het appa
raat.
De CHU is voor ontwikkelingshulp.
,Maar wij willen dat deze hulp doelma
tig en efficiënt zal worden geboden. Aan
het zenden van alleen ma# geld zijn
gevaren verbonden, omdat er veel aan
de strijkstok kan blijven hangen, omdat
er wapens voor kunnen worden gekocht.
De ontwikkelingshulp moet in hoofdzaak
worden verstrekt in de vorm van een
geleidelijke verbetering van de sfeer,
waarin de ontwikkelmgsvolken hun rou
tinewerk verrichten, teneinde de massa
dezer bevolking uit haar ellende te ver
lossen. Dit betekent dat wij ons niet
blind mogen staren op spectaculaire pro
jecten, maar dat wij ons moeten aan
passen aan de bestaande structuur en
ook aan de bestaande cultuur".
Tenslotte verklaarde mr, Beernink. dat
uit zijn aftreden als Unievoorzitter geen
enkele politieke conclusie mag worden
getrokken. „Mijn aftreden is een geheel
vrijwillige daad, waartoe ik het voorne
men al in 1963 heb kenbaar gemaakt".
Met enkele ogenblikken stilte her
dacht de Algemene Vergadering enkele
Unieleden (onder wie dr. H. W. Tila-
nus) die het afgelopen jaar zijn overle
den. Voorts werden twee telegrammen
verstuurd, één aan koningin Juliana en
één aan prinses Beatrix en prins Claus
(„De Christelijk-Historische Unie, te
Vlissingen in jaarvergadering bijeen
doet U haar beste wensen .vergezellen
op Uw huwelijksreis")
Vk'iï:
De voorkeur van pa
De prijswinnaars van de puzzel uit ons
Zondagsblad van 12 maart zijn: C. Mout-
haan, Frankendaal 133 te Rotterdam 5:
mej. C. M. van Schetsen, Jan
Dercksstraat 38 te Bergen op Zoom
2.50 en C, van der Sijde, Stevensweg 85
te Dubbeldam 2,50-
het aoor de Rotterdamse kun
stenaar Karei van Veen ver
vaardigde schilderij van konin
gin Juliana voor de rechterlijke
macht overgedragen aan de
Hoge Raad der Nederlanden.
Dé overdracht geschiedde door
onthulling van het schilderij 'in
een gang tussen de grote rechts
zaal en de raadkamer in het
gebouw van de Hoge Raad. In
mei zullen kleurenreproiukties
van het schilderij in de kamers
van de gerechtsgebouwen wor
den geplaatst ter vervanging
uan de oude foto's.
Minister Samkalden heeft in
zijn toespraak bij de overdracht
gezegd, dat de vergadering van
rechtbank-presidenten in 1960
voor de eerste maal de wens
had uitgesproken naar een re
presentatief portret van de
Koningin. In september 1963
werd officieel de opdracht voor
een dergelijk schilderij gegeven,
aan de heer Van Veen.
De minister zei dat hem bij
het aanschouwen van het schil
derij twee trekken hadden ge-,
troffen, die éven kenmerkend
zijn voor de geportretteerde als
voor de wijze waarop in haar
naam het recht gediend wil wor
den, namelijk de waardigheid
en de menselijkheid.
Van de reprodukties gaat vol
gens de minister een waardig
heid uit die door de thans nog
aanwezige foto's niet kan wor
den geëvenaard.
Op de fotoKunstschilder
Karei van Veen bij het door
hem geschilderde portret.
(Van onze parlementsredactie)
MIDDELBURG Sinds 1962 hebben
de dagelijkse beseuren van de A.R.P. en
de C.ILU. zevenmaal een bespreking
gevoerd. Bij dit oéerleg is ondermeer
van gedachten gewisseld over de antithe
se, de christelijke partijvorming, de sou-
vereinitelt in eigen kring, vrijheid aan
discipline in een partij en de plaats van
de kerk in het politieke leven.
De gesprekken hebben verhelderend
gewerkt. Van een algemeen gevoelen dat
er geen belemmeringen zijn voor het
samengaan van A.R.P. en C.H.U. is niets
gebleken.
Deze mededeling deed de voorzitter
van de CHU, mr. H. K. Ji Beernink
vrijdagavond op de algemene vergade
ring van de Unie in Middelburg. De
verhouding tot de Anti-Revolutionairen
vormde vrijwel het enige discussiepunt,
tijdens deze bijeenkomst.
Een afgevaardigde uit Velsen deed een
beroep op het davelijks bestuur in
deze tijd van fusies en oecumene de
besprekingen over samengaan krachtig te
stimuleren.
VALKENBURG „De overheid heeft
met haar aardgasbeleid schade toege
bracht aan de brandstofiendetailhandel
Zij deinsde er niet voor terug zich als
belanghebbende partij in de concurren
tiestrijd te begeven. Het aardgas heeft
daardoor een voorsprong bereikt die par-
tikulieren in normale concurrentiever
houdingen nooit zouden kunnen verwer-
ven".
Dit zei prof. mr. J. M. Polak, hoogle
raar aan de Landbouwhogeschool te Wa
geningen, vanmorgen op het congres van
de Nederlandse Brandstoffenhandel.
Prof. Polak wilde in het midden laten
of deze concurrentie oneerlijk of onbeta-
Het prinselijk paar is gisteren
aangekomen op het eiland Co-
zumel. Begeleid door Neder
landse rechercheurs h-olt de
prinses uit het vliegtuig naar
een wachtende auto, waarvan
kaar echtgenoot al de deur open
houdt.
melijk is. Hij vond hem in ieder geval
wel onordelijk. „En als de overheid
onordelijkheid veroorzaakt, dan zal zij
voor de gevolgen moeten instaan."
„Er is een algemeen rechtsbewustzijn
groeiende dat onevenredige schade moet
worden vergoed. Die vergoeding is niet
zomaar een gunst of een politiek gebaar,
maar de betrokkenen hebben daar recht
op volgens het beginsel der solidariteit
Een en ander projekterend op de
brandstoffenhandel was voor de Wage-
ningse hoogleraar de conclusie niet
moeilijk: Hij constateerde enerzijds
een rechtmatig overheidsoptreden en
anderzijds schade door overheidsbe
leid. „Hier wordt een economische
noodsituatie veroorzaakt die een be
paalde bevolkingsgroep treft en de
schade is voor de betrokkenen door
gaans onevenredig groot."
Prof. Polak achtte spoedige hulp in
verschillende opzichten gewenst. Hoe lan
ger we wachten, hoe groter de schade
wordt, zei hij.
De heer Grootendorst. uit Den Haag
vroeg de vergadering uitspraak te doen
over de wenselijkheid om bij de kamer
verkiezingen van 1967 uet de ARP één
lijst in te dienen. Nadat hij in de pauze
de meningen gepeild had, tiok hij zijn
voorstel in.
Eerder-op de avond had het Tweede
Kamerlid dr. Schuring onrer luid ap
plaus reeds betoogd dat dit niet moge
lijk was. Dar de manipulaties van de
ministers Smallenbroek en Cais zit de
a.r. thans in de regering en de c.h.
is oppositie. Dan kun jeniet samen
werken. dat zou met recht „volksver
lakkerij" genoemd kunnen worden,
aldus de heer Schuring.
Hierna volgde een korte discussie over
het koninklijk huis. De Hilversumse af
gevaardigde Budie vroeg de heer Beer
nink zich te distantiëren van het artikel
in de Telegraaf. De Unie-voorzieter had
hierin gezegd dat iedere partij een dui
delijke' uitspraak moet doen over de
monarchie. Ook bij dit onderwerp diende
dr. Schuring de aanwezigen van repliek.
Wij hoeven dit niet terug te hemen.. De
C.H.U. heeft zich duidelijk voor de
monarchie uitgesproken en zij heeft hier
nooit een politieke zaak van gemaakt,
betoogde hij.
De algemene vergadering koos als. lid
van het hoofdbestuur prof. dr. A. P. N.
Lekkerkerkerk, drs. G. van Lëijenhorst
(Gouda), mevr. K. van Riet Augsbürgp-r
(Rotterdam), de heer P. G, van de Weele
(Gouda), die voorzitter is van de Kon.
Ned. Middenstandsbond en mr. W. Schol
ten lid van de Tweede Kamer.
Vie weet, worden er nóg eens
mputers uitgevonden die vooraf
uitslag haarscherp kunnen door-
'chten. Dan worden verkiezingen
latuurlijk overbodig. Jammer ge
noeg is het dan ook gedaan met de
romantiek van stemhokjes en
stembussen en spanning op verkie
zingsavond, maar dat komt alle
maal toch al in het gedrang door
de stemmachines, die wij als eerste
land zo nodig moesten importeren.
Met enig leedvermakelijk genoegen
lazen we deze week het bericht, dat
die apparaten in Delft hun onvol
komenheid hebben bewezen.
Donderdag hebben de fractielei
ders Sehmelzer, Nederhorst en
Roolvink voor de NCRV-televisie
de resultaten van het meest recen
te NIPO-onderzoek gecommenta
rieerd. Opvallend, maar begrijpe
lijk was, dat de heren minder
waarde bleken te hechten aan de
gegevensnaarmate die minder
prettig waren voor hun partijen.
De heer Roolvink vond de basis
van de steekproef te smal. Dat is
juist. Zo het al mogelijk is een
enigszins representatief beeld te
verkrijgen, dan moetendaarvoor in-
dit individualistische en levensbe
schouwelijk zo verkavelde landje
tooh tenminste honderdduizend
mensen aan de tand worden ge
voeld en niet achttienduizend, zoals
hee NIPO deed.
- ER IS '-NOG-.MEER,- dat;', ds.;
betrekkelijkheid van' de NIPO-
cijfers onderstreept,Namelijk het
feit, dat veel geënquêteerden te
genover 'de enquêteurs van een
andere, meestal radicale politie
ke voorkeur blijk geven dan ze in
het stemhokje plegen te doen.
Daarin ligt de verklaring van de
steeds weerkerende discriminatie
tussen verkiezingsuitslagen en
voorafgaande peilingen. Het invul
len van een enquêteformulier
Met ingang van 1 april a.s. zullen eni
ge maatregelen van kracht worden, die
een verdere verruiming van het goedkeu-
ringsbeleid op het gebied van de bouw
nijverheid, met uitzondering van de
nieuwbouw van- woningen, betekenen.
De Minister van volkshuisvesting en
ruimtelijke ordening, drs. P. C. W. M.
Bogaers, heeft bepaald, dat vanaf die
datum:
geen rijksgoedkeuring, is 'vereist voor
werken tot en met ƒ5.000,- (thans is
dit ƒ3.000,-);
de grens van 15.000,- wordt ver
hoogd tot ƒ25.000,- voor werken, waar
voor de gemeentebesturen gemachtigd
zijn rijksgoe-dkeuring te verlenen.
Voor de gemeenten Amsterdam, 's-Gra-
venhage en Rotterdam wordt de huidi
ge grens van ƒ200.000,- gebracht op
ƒ300.000,-;
de huidige grens van ƒ200.000,-
wordt verhoogd tot ƒ300.000,- voor de
werken, waarvoor de Hoofdinge-
nieursdirecteuren van de volkshuisves
ting en de bouwnijverheid in de onder
scheidene provincies gemachtigd zijn
rijksgoedkeuring te verlenen.
De minister heeft tot verruiming van
die grenzen besloten, mede omdat de
spanning op de bouwmarkt de laatste
tijd is verminderd en de arbeidersbezet
ting op de in uitvoering zijnde werken is
verbeterd.
NIEUW VENNEP
Zal het plaatsje Nieuw
Vennep in de gemeente
Haarlemmermeer bin
nen afzienbare tijd wor
den omgedoopt tot De
Vennep? De directies
van een aantal plaatse
lijke industrieën hebben
in ieder geval de eerste
22 of 23 maart zal mor
den opgehaald.
korter, krachtiger en
moderner en bovendien
wordt in het lokaal
De initiatiefnemers spraakgebruik al van De
vinden dat „door de Vennep gesproken." Ook
steeds 'groeiende beteke- historisch zo menen
nis van uw woonplaats de initiatiefnemers
als industriecentrum, de zou de naamswijziging
naam van Nieuw Ven- verantwoord zijn.
nep in De Vennep moet
stap op dê weg naar deze worden veranderd en Mocht de bevolking
naamsverandering ge- wel om twee redenenvan het plaatsje blijkens
zetzij hebben besloten ten eerste is Nieuw de enquête naamsver-
onder de bevolking van Vennep voor buitenlan- andering willen, dan zal
Nieuw Vennep een en- ders moeilijk vit te spre- daartoe een verzoek aan
quate te houden met hei ken en dus te onthouden, het college van burge-
doel een uitspraak uit te wat een handicap is r.u meester en wethouders
lokken over deze ktoes- het plaatselijke bedrijfs- van de gemeente Haar-
Lie. Alle inwoners heb- leven steeds meer con- lemmermeer worden ge-
ben in de afgelopen da- tacten met buitenlandse richt. Over een week zui
gen een enquêteformu- bedrijven krijgt. Ten len de (Nieuw) Venne-
lier ontvangen, dat op21, tweede is De Vennep penaren meer weten....
wordt kennelijk opgevat als een
zaak van andere orde dan het
roodmaken van. een wit balletje op
een stembiljet.
Als progressieve VU-student kan
je net NiriO honderdmaal vertellen
aat je straks PvdA gaat sammen,
maar in het stemhokje voel je ae
strenge buk van vader over je
scnouaer. nn dan stem je Ah. Ats
katholieke boer zeg je Dij ae en-
queie aat je aumaai rsiesneuvel en
a us de Ah zal kiezen (na het
structuurrapport van ae KVP heb
je aaartoe atie vnjneia), maar xn
net stemlokaal derix je piotseung
aan rmjnneer pastoor en uan stem
je toen maar hVP. Waarmee we
maar willen zeggen, aat ats het
erop aankomt, uci overgrote deel
van ae kiezers traaiciegebonaen
stemt, alle bij ae enquetênng ver-
toonae aapperneia ten spijt.
Een en anaer bnjki ook wel uit
het hlPÜ-onaerzoek, zonaer twijfel
is net stemmen zoars vader en
moeaer aeaen oneinaig veet wij-
uer ver brei a dan net Nlhu heext
geconstateerd. Cos. ae conles-
siünexe partijen neroergen
üiuzenaen, cue weieens hvaA of
Vvu zouden wüien stemmen en
aie, ai or met geenqueteera, ooit
lucnt geven aan om voorkeur;
maar in net stenuokaat waagt
steents een neel kiem percentage
oe sprong en de rest biijrt, te
eiider ure ae ouaernjke roepstem
voigena, trouw aan ae „eigen par
tij.
x/at is, hoewel in iets mmaere
maie, ook dij ue niet-comessione-
ie partijen zo. Ars ae rijkgeworaen,
mee liberale sympatrueen ronaio-
pende zoons van sDAri-ers niet
met een politieke vaderninarng
zouden zijn oeiaepi, telae ae Pvan.
minaer aan arieenveertig zeteis in
iweeae trainer.
xNATUUrtLuK zal memand wuieh
oeweren, dat net stemmen op at
partij-van-vader aheen maar een dom
automatisme is. het kan en zal in heel
veel gevallen een -weioewuste keuze
zijn. Wanneer eonter (wat een onmis
kenbaar reit is) de politieke belang
stelling tn kennis van zaken en het
heooen van een duidelijke levens- en
wereldbeschouwing afnemen, maar
desondanks aires oij het ouae biijlt,
ligt de conclusie, voor de hand, aai
stemmen steeds meer een automatis
me, en steeds minder een kwestie van
innerlijke overtuiging wordt... "Wie
geen. notieiheeft-.,van wat er .poliu&iz
gaandecis-.en -in hèt rijkader '..beginsë-
aen éven goed thuis, is als êeti~pmvó~
inkapperszaak, heeft voor -zbfcr
standpuhtoelang maar éen vast ge
geven: me voorueur van pa:
De traditiegebondenhërd wordt in
plaats van verzwakt veelal; versterkt
door de tegenpool ervan: de drang
naar vernieuwing. Die.likt reacties un'
van een soms reactionair karakter.,Er,
is wat dat betreft een merkwaardige,;
bijna paradoxale ontwikkeling aan de
gang. Aan de ene kant meer vrijheid
van partijkeuze, meer zwevende kit-
zers ook, pleidooien van onverdachte
zijde voor „deconfessionalisering" van'
de politiek; aan de andere kant een
soort politieke ruimtevrees, die gé-
paard gaat met een duidelijke afkeer
van txperimenten en een. even duide
lijke vlucht in de status quo. Het
nieuwe blijft voornamelijk beperkt
tot de theorie, tot ingewikkelde rap
porten, die de kiezer koud laten, of
tot radicalistische scherpschrijverij,
alleen bestemd voor de (linkse) hap
py few. Voorzover iets ervan tot de
praktijk doordringt, verbijsttrt het de
gemiddelde kiezer en doet het hem
des te angstvalliger vastklampen aan
de oude, beproefde kaders. Die vor
men een oase van rust in de verwar
rende veelheid van verschijnselen die
om nadenken en dus om geestelijke
inspanning vragen. Een inspannisg,
dit de denkluie welvaartsstaatsbur
gers terwille van hun gemoedsrust
niet wensen op te brengen.
De tradietiegebondenheid van de
Nederlandse kiezers zal ook de
verkiezingsuitslag van volgende
week woensdag bepalen. Met ande
re woorden: veel zal er niet veran
deren. Wel zullen natuurlijk weer
diepzinnige conclusies worden ver
bonden aan die paar procenten
meer of minder voor deze of gene
partij. Voor dat soort verschuivin
gen zorgen dan de „zwevende kie
zers", wier zweverigheid wij ais
vaste abonnees van gevestigde par
tijen graag met het epitheton „be
ginselloosheid" afdoen. Bij winst
van de PSP cn Boerenpartij zul
len we de wenkbrauwen fronsen en
spreken van toenemend politiek
extremisme in Nederland". In ver
lies van de PvdA en winst voor
VVD en CHU zullen we een min of
meer duidelijke veroordeling van
het (financiële) regeringsbeleid
zien. Bij .heel duidelijke accent
verschuivingen zullen we zelfs van
„politieke aardbevingen" spreken.
In een tijd van groeiende wel
vaart als we nu beleven zijn zulke
verschuivingen niet te verwachten.
Verstoringen van het economisch
klimaat kunnen de traditiegebon
denheid van de kiezers nog wei
eens doorbreken. Maar als die ach
terwege blijven, hebben verkie
zingsslogans als McMillan's „You've
never had it so good; so do'nt
change" en Erhard's „Kerne expe-
rimente" gegarandeerd succes. We
hebben het goed. ondanks de ver
hoging van de indirekte belastin
gen en het loonplafond, dus waar
om zouden we veranderen? Om
onze antipathie tegen of sympathie
voor „Zo is het....", Claus, het
koningshuis, de republiek, de BVD,
de Provo's?. Welnee, het gaat im
mers op 23 maart omde provin
ciale staten.
Wie lacht daar?
-
