RAPAILLENAM DEEL AAN STEMBUSSTRIJD naïviteiten, en ook ongelukken LIESDEGREUTER WERKT HARD VOOR HUID EN HAAR i (§eóprekken met m^nnet/e ^ioor^ WEER METRO Twee plaatjes Wout van Beek w rOTTKFIDA.MSIF.R ZATERDAG BURGEMEESTER VAN HALL IJ mag met de Amsterdamse provo's" heel wat te stellen heb ben en met zorg de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen tege moet zien, hij behoeft niet te wan hopen. Extreme partijen van uiterst links en uiterst rechts zijn er altijd geweest in de Nederland se politiek. Zij namen het afwis selend succes aan de-verkiezingen deel om na verloop van een aan tal jaren weer te verdwijnen. Wanneer we eens nagaan welke partijen en in de twintiger jaren in het district Rotterdam tracht ten de kiezersgunst te winnen, dan moeten we zelfs constateren, dat wat we nu in Amsterdam te zien krijgen het deelnemen aan de verkiezingen van de „Provo partij" in feite niets nieuws is. 40 jaar terug waren er ook provo's in Rotterdam. ~^7"ERRASSEND veel reacties Ook niet nieuw Geslonken hebben wij ontvangen naar aanleiding van onze artikelen- serie „60 Jaar RTM-historie". Langzaam maar zeker, tot zoals dat indertijd met de stoomtram het geval was, kwam de stroom van brieven op gang. Vele lezers stelden hun herinneringen aan en belevenissen met de stoomtram op schrift en zonden die ons toe. Ui teraard zijn al die reacties ons welkom; onze kennis omtrent de verdwenen stoomtram is er door verrijkt. OOK DAMES Reacties op onze RTM-verhalen (1) a 25 partijen Zeer verdeeld - SLEUTELEN A - - gina m wk In de jaren 1922 en 1923 slaagde de „Rapaille-partij" er in Rotterdam in eni ge'duizenden stemmen te behalen. Het verschil tussen vroeger en nu is, dat de „extremisten" gevonden werden onder de ouderen, die zich „rapaille" noemde, omdat één der rechtse kandidaten hen na relletjes daarvoor had uitgemaakt. Want men vergisse zich niet, ook in de jaren -twintig had de politie soms grote moeite met de handhaving van het ge zag en de oudéren zullen zich nog bést herinneren, hoe in Crooswijk en Transvaalhuurt vaak hele veldslagen- werden geleverd tussen stakers, die zich in hun huizen hadden verschanst en bereden en onbereden politie, waarbij meermalen gewonden, vielen. Maar laten we niet afwijken van ons verhaal. De „Rapaille-partij" werd in hoofdzaak gesteund door ouderen, die zich door de maatschappij tekort gedaan voelden en daarvan openlijk blijk gaven in demonstraties tegen hot gezag en-verzet tegert de politie. De „Provo's" zijn dus helemaal geen nieuw element in de Nederlandse politiek. De „Rapaille-partij" behaalde zoals wij reeds schreven enige duizenden stemmen en wel in 1922 en 1923. Deze stemmen werden voornamelijk behaald ten koste van de SD.A.P., hetgeen uit- de verkiezingsuitslag kan worden opge maakt, want in één jaar tijd (van 1922 op 1923) verloor de S.D.A.P. een goede 2500 stemmen en. won de „Rapaille-par tij" er ruim 1000. De toch al vrij linkse SDAP. .ging toen. een nog linksere koers varen en de, partij van het „rapail le" verdween dan ook al weer spoe dig. Vï/EER HEEFT een Europese slad een metro gekregen. Nee, niet Rot terdam, dat moet nog een jaar of wat wachten. Eerst was Oslo nog aan de beurt. Dezer dagen is daar de stads spoorweg geopend. Het is meteen een grootse onderneming geworden. Een aantal verbindingen, die uit diverse richtingen naar het centrum leiden met een totale lengte van 27 kilometer (Rot terdam straks zes kilometer). In Oslo kan men tegelijk 27.000 men sen in een richting vervoeren (Rot terdam per uur, in de spitstijd, 30 000). De Noorse metrotreinen kunnen elk 900 passagiers vervoeren. Zij worden gedirigeerd door een centrale verkeers leiding, waar alles direct kan worden overzien en van waaruit ook'instructies aan de bestuurders kunnen worden ge geven. De Maasstad zal het straks met heel wat minder moeten stellen, maar in Oslo hebben ze misschien meer geld... geval met hun „Vrouwenpartij", al is het niet -waarschijnlijk, dat buiten het bestuur en. de leden van deze „Ke nau-groep" andere kiesters op deze lijst gestemd hebben, want meer dan 200 stemmen kwamen er niet uit de bus. B Het is trouwens toch merkwaardig om te zien met hoe weinig aanhang men in die dagen meedong naar een „zetel". Wat dat betreft is er wel wat veranderd. De voorgangers van,, „boer" Koekoek, die in de stad Rotterdam als Piattelandspartij uitkwamen kregen bij de Kamerverkiezingen van 1922 m dit district slechts 237 stemmen en bij de Statenverkiezingen een*'jaar later 598 stemmen.- Aangetekend moet daarbij nog worden, dat de „plattelanders" in 1923met meer dan één lijst uitkwa men. B' De CK.tT van de heer Zeegets heeft ook "zijn voorgangers gehad. Aan T\IT is dan kandidaat 1. Coremans met een deel van zijn aanhang. Deze vertegenwoordiger der Rapaille Partjj werd In 1922 in de Rotterdamse raad gekozen. Rotterdam een Christen Democratische Partij deel (6881. De pacifisten kunnen zich ook niet op de borst slaan. Ook z zijn geen nieuw element in de Neder landse politiek, daar in 1922 een zich socialistisch noemende afgescheiden groep van de S.D.A.P, m de Maasstad 212 stemmen kreeg en een tweede zich „democratisch" noemende afgescheiden groep kreeg in Rotterdam in 1923 bijna 1000 stemmen. B Ter rechterzijde opereerden naast* de AKP. toen nog de tweede partij in Rotterdam met 35.000 kiezers, de C.H.U. (10.000 kiezers), de RK. Staatspartij (30.000 kiezers), de S.G.P. (1.300 kiezers) en de Herv, Geret Staatspartij (4.000 kiezers) een partij. de Kamerverkiezingen van 1922 nam in die zich als christelijk Sociale Partij aandiende. Zij kreeg in 1922 542 stem men en in 1923 517. B De grootste klappen in 1923 kregen de liberalen. Zij verspeelden in een jaar 8000 kiezers m Rotterdam. Dit was 40 procent van hun aanhang in 1922. Sprak men na de verkiezingen van 23 maart jd. van een „politieke aardverschui ving", de stembusuitslag van 1923 was ook niet mis. De opkomst bv. was mini maal, Vergeleken met een jaar tevoren bleven in 1923 10 procent van de kiezers meer thuis, hetgeen ongeveer 20.000 stemmen minder betekende. B Een groot deel van deze thuisblij vers was gewoon „liberaal" te stemmen. Dat leert de uitslag ook, want anders is het enorme verlies van de Vrij heidsbond niet te verklaren. Alle partij en zagen namelijk hun aanhang m meer of mindere mate slinken, met uitzonde ring van de AKP. en de Vrijzinnig Democratische Bond, die beiden won nen. B Evenaren de A.RJP. en de C.H.U. in Rotterdam nu elkaar, in 1923 kreeg de A.R.P. 100 procent meer stemmen dan de CJELU. Er is dus in de protestantse hoek wel het een en ander veranderd. Al met al kan worden gezegd, dat er niet zo veel nieuwe elementen in het gedrag van de Nederlandse kiezers geko men zijn. We waren in de twintiger jaren beslist niet anders dan nu. De politieke kaart is in hoofdlijnen dezelf de gebleven. Alleen het aantal „rand en splinterpartijtjes" is teruggelopen. B Vermeldenswaard is, dat er tussen de brieven, die wij ontvingen, zich er verscheidene bevonden van lezers, öae ver buiten het gebied wonen waar de RTM haar stoomtram- en veerdiensten exploiteerde. Belangstellenden in de RTM-historie uit Amsterdam, Dokkum, Kou de kerke (Zld.) en Velp, om maar enkele plaatsen te noemen, deden ons hun brieven toekomen Onder hen wa ren er verscheidene, die informeerden naar de mogelijkheid om in het bezit te komen van foto's, waarmee wij onze artikelen illustreerden. B Die mogelijkheid bestaat inderdaad, doch wij vragen hen, die nog geen be richt daarover van ons ontvingen, nog even geduld te hebben: u zult beslist nader van ons horen! B De inhoud van de brieven was inte ressant. Wij zouden gaarne alle briefschrijvers hier aan. het woord .la ten, doch in dat geval zouden wij de redactie van onze krant moeten verzoe ken een. paar pagina's daarvoor ter beschikking te stellen. Dat is natuurlijk te veel yan het goede gevergd. B Met genoegen constateerden wij dat ZO reed de tram anno 1936 in Zijpe en ais iemand een afdruk wil hebben kan de heer K. Wielemaker, Kaersemakerstiaat 12, Zierikzee, daar voor zorgen. ook oud-RTM-personeel ons hun herin neringen aan hun diensttijd bij de RTM deden toekomen. Kostelijke en humo ristische belevenissen maakten zij mee op hun stoom- of diesedtram. Wat ons ook opviel was, dat er veel dames op onze artikelenserie reageerden. Odk zij hebben hun herinneringen en belevenis sen aan en met de stoomtram aan ons toevertrouwd. Aan alle briefsbhrij- TJTER ZUN ive dan nogmaals met die RTM. Ditmaal is dan de lezer aan het woerd. Dat moest ervan ko men» want de reacties op de serie ver halen over de RTM-geschïedenis waxen overstelpend. Het heeft even geduurd voor we op deze pagina zover waren* Maar nu komt onze selectie uit de bin nengekomen "Brieven Cen foto's) in twee afleveringen aan. bod. Maar er waren meer extremisten in de toenmalige politieke .wereld. Men zoe- ke de lijsten maar af. Wie dan leest, dat in 1922 in Rotterdam 25 partijen, aan de verkiezingen deelnamen, zal zich niet verbazen over de bij die tijd vergeleken bescheiden afwijkingen van thans. In 1923 bv. namen meer dan vijftig partij en deel aan de verkiezingen voor de Tweede Kamer, die toen nog slechts 100 zetels telde. B Wanneer nu een Belgisch commenta tor Zijn verontrusting uitspreekt over de ontwikkeling van het Nederlandse politieke leven, dan geeft hij blijk de geschiedenis van de Nederlandse poli tiek niet te kennen. Wij zijn, politiek gezien altijd een. merkwaardig ver deeld volk geweest en wij worden dan ook nergens ter wereld geëvenaard, al moet gezegd worden, dat men in Indo nesië, waar bij de. eerste parlementsver kiezingen ook bijna twintig, partijen stonden ingeschreven, ook wel van ver deeldheid houdt. En het zal wel aan het eeuwenlange contact met Nederland te wijten zijn dat ook daar de politieke partijen meer dan elders in de wereld op godsdienstige overtuiging zijn ge baseerd. B Hoe verdeeld we in de jaren twin tig waren kunnen we laten weten. Op acht „splinterpartijtjes" werden ia 1822 ruim. vijfduizend stemmen uitgebracht in Rotterdam. Welke partijtjes dat ge weest zijn? We zullen er enkelen noe men: de lijst-Arts, de Pensioenpartij, de Kunstenaarspartij, de Middenstanders en Koopmemers, de Belastingpartij en de Onafhankelijke Beresteyn. De vrouwen deden in die dagen ook mee meteen eigen lijst. Weliswaar bescheiden maar -ze waren er in ieder etalagedienst bijhouden een werk zaamheid die vooral neerkwam op tele foneren en voor een groot deel het administratieve gedeelte van de afde ling behartigen, En nu? Het werk dat zij daar in haar eentje deed wordt inmiddels door drie andere mensen gedaan, en Lies trekt dagelijks het land in, de polder of de grote stad. Op zoek naar zalen, pra ten met deze en gene, tientallen kilome ters rijden m haar Volkswagen, even zeggen: „Dag, Bea, succes!", en. dan weer naar huis terugrijden, om twaalf uur haar bed in gaan en haar moeder horen zeggen: „Ben je alweer zo laa£ thuis, Lies?" en de volgende morgen kringen onder haar ogen hebben. Dat is haar tegenwoordige beroep. „Heel erg leuk, een- ontzettend prettige baan, en iedereen is vreselijk aardig", zegt ze. Om wat precieser te zijn: Lies is degene, die de nieuwe reclamecampagne voor deze produkten tot realiteit brengt. Al maanden lang trekt de campagne volle zalen, van Leeuwarden tot Eindho ven en van Twente tot Zeeland. Daar stromen, na een oproep via de drogist en de dagbladen 's avonds de zalen vol, en daar zijn een hele avond lang twee demonstratrices een voor het haar en een. voor de huid bezig met voorlichting over de beste verzor ging van beide. De toegang is gratis. Zo gauw de Nederlandse vrouw gratis leest stroomt ze ernaar toe", zegt mejuffrouw Dé Greuter, en ze legt haar werk uit. „Het idee is van. mijn baas. en die houdt dus de Jeiding over me. Ik moet zorgen dat de avonden kunt)en worden gehouden. Dat wil zeggen: je zoekt een streek Uit, daaruit neem je eèn paar plaatsen, in die ^plaatsen ga je op zoek, naar een zaal,' waar zo'n 250. tot 300 mensen terecht kunnen, dan moet je zorgen dat er koffie is en cake, aat de verlichting in de zaal goed is, er moet warm water zijn voor het haarwas sen, de drogisten moeten hun kaarten krijgen, die ze aan hun klanten kunnen uitdelen, kortom er is zoveel werk dat je tijd tekort komt." Maar dit is nog niet alles wat Lies Greuter op haar schouders heeft, daar naast moet zij ook nog het contact met de pers en de damesbladen onderhou den en hen voorlichten. Dat betekent uren praten en. daarna de avond zelf bezoeken, de demonstratrices voorstel len: „Dit is Bea, voor het haar, die kan zo goed opkammen", en dan is haar taak voorbij: terug naar de auto, terug naar huis. 1 9 .Vorig jaar begonnen de avonden Jn Haarlem, de eerste avond, waren er vijf tig belangstellenden, het maximum aantal. bezoekers werd bereikt in Kanupen: 450 op één avond, V De zegetocht van een doe-het-zelf permanent en van huidverzorgingsmid delen gaat verder. Momenteel wordt het Rijnmond-gebied „onder handen geno men" Vlaai-dingen, Hoogvliet, Pernis, Maassluis, Spijkenisse Rozenburg en Schiedam zijn geweest, de rest volgt waarschijnlijk nog. Donderdag z juni mo, dus btfna 56 jaar geleden, gebeurde, dit on geluk met de tram tussen Zlnkweg en Oud-Beijerland in De Hoekse- waard en dit plaatje bleef ervan bewaard. 0 1 VF/OUT van Beek is een Braban- der, voorganger van de Broe derschap van Pinkstergemeenten. Hij geniet voornamelijk bekendheid in Noord-Brabant, waar hij vaak raet een tent van plaats tot plaats trekt om te evangeliseren. Maar evangelist Wout van Beek maakt ook grammofoonplaten. Zijn totaal aan zwarte schijven was tot dusver vier, waarvan de gezamenlijke oplage ®wu is, geen slecht cijfer in de sec tor der geestelijke muziek. Nu zijn er weer twee uit. Op-die platen kan men Wout van Beek deze liederen horen-zingen: Tot die dag, Geen zil ver noch goud, Daar is mijn thuis, Eens 1 breekt de dag aan, Maak van daag een nieuw begin, De konink lijke telefoon, De liefde des vaders, De weet wie de morgen beheerst (vol ledige tekst op de hoes). Het zijn opgewekte vertolkingen van het geestelijke lied. Wie ze beluistert kan zich goed voorstellen dat er veel vraag naar is. Daarvoor staat trou wens ook de naam van de begélei- Qêrs borg. Dat zijn namelijk „The Musical Gospel Messengers", die het „Hawaiianelement" in de evange lische sector brengen. Wie er meer van wil weten. W. A. v. Beek Kloosterweg 62, Waalwijk, tel. 04160 2347» Lies de Greuter woont jn Amsterdam, ze heeft haar Mulo-diploma, haar rijbe wijs, ze heeft een tijdje Nederlandse conversatielessen gevolgd, ze heeft haar diploma Engelse handelscorrespondentie en steno („daar doe ik niks meer aan"). Twee en een half jaar geleden kwam ze op de reclame-afdeling van J. W Lahnemann N.V. in Halfweg terecht: „Ik wilde altijd wei graag in de recla me". Haar werkzaamheden toen? Een plakboek bijhouden van advertentie- en andere campagnes, die L&hnemann voer de voor Duitse haar- en huiscosmeti- ca-artikelen, de vragenrubriek in adver tenties voor haar rekening nemen, de LIET mannetje dat naast ons M stond op het middenbalkon van lijn 5 zei terwijl hij zich ver- genoegd in de handen wreef: „Een spannende week, hè? Echt 'n wekte met hoogtepunten, hè? Of nie soms? Vanmorrege 't vis- sezoen ope gegaan en woensdag ganeme stemme. Daar kenneme is heerlijk over prate! Gisteren- avend d'r over mot gehad niet me zwager. Die kwam nog is effc anlope v'anweges vanmorrege. Met ze vrouw. Hij is zogezegd 'n ge hore sportvisser. Malde in de nacht kemiie 'm wakker make, en azzie dan zeg: Kees. laneme gaan visse, dan staan-d-ie al naas re bed. Afijn. Kees kwam dan effe lang». Of ik no-g 'n hengeltje over had. Ik zeeZo Kees. ganeme d'r weer op uit? Ganeme weer van die grote snoeke vange? En tege lijkertijd steek *k, me bande uit om de grootte van die snoek an te geve. En daar wier toch me schoonzus kwaadl Ik doch, wat heb 'k nou an me fiets hange. Ze zee: Nou, cn wat zou dat dan nog! Mag Kees nie visse, of ken Kees nie visse.' Kijk, en met die praatjes mot je nou heel toevallig hij mijn nie ankomme! Ik zee: Kees mag nie visse, want Kees ken nie visse, Wat Kees ken is allenig an de water- kant zitte en af en toe *n slokkic neme, en dan later naar de visboer gaan. Begrijppu waarrik heen wil?" We zeiden: Neen! IJ1J zei: „Kees is *n beste jonge, maar 'n eerste klas leugenaar. Maar eerlijk, z'n spulletjes benne in orde. Hjj hep me daar 'n visuitrustinkie. meiieer, daar zeggie n tege. Geweldig. Maar hij kennie visse. *t Kleinste hliekie lach *m gewoonweg uit. Hu ken *t goed doen. du- hij koop altijd van dat dure spul om z'n dpegie lekker Ie make, echt lekker. As mins zou-ie d'r zo in bijte. Hij hep echter nie het geduid om i» lekker rustig te blyve zitte. Hjj zit maar te draaie 7,'ix simmetje i« altijd in beweging. Azzie 't mijn vraag komme a! de si-se naar dat simmetje kijke om d'r eige naar te iarhe. Goed, lijj vang dus niks, ge woon nik- Nou haddenic daar ai is wat van gezeg, me luidde 'in al is angera.iie thuis te bljjve. Maar op *n keer kotup me schoonzus hijgend hij me thuis: Kees liep "n snoek gevange van twaallef pond. Mot je komme kijke. Ik zee tege me vrouwMee, gewoon mee, dat moddik rien. Kees met ze snoekie. Afijn, wij mee, en laat 't nou 't snoekie van twaallef pond wezc! 'n Knaap meheer, geweldig, 'n bek om bang van te worre, cn ogc, zo ge meen, azzik nog nooit had gezien. Ik zee: Non Kees, me complementc jonge, dat is zeker 'n heel karrewei gewees, om dat beessie uit 't water te hale. Hg zee: Man, spreek me d'r nie van. En ze vrouw zee: Neem nog maarris 'n pilsie. Kees, dan zak de schrik wat. En kijk, toen kreeg 'k argwaan, azzu begrijp wat ik bedoel." We zeiden: Jazeker! LJIJ zei; „Ik doch: Kees en dat vissie, dat ken nie. D'r zit wat fout. Ik zee: Kees. waar hebbie dat krengetje gevange? Afijn, hg noemde *n buiteplaassie op, maar dat zee me niks. Ik maar lope prakkezerc en d'r nie uit- komme. 's Nachts wakker geiege en de hele dag me kop nie hg me werk. Maar nou kontp 't. 's Avus zit 'k in me luie stoel naar de televisie te kgke, begin ine vrouw ineens te Iarhe, te Iarhe mekeer, ik doek dat gaan ver keerd. Ik zee: Mins wat i-ler? 7e zee: Mot je kijke, en ze gaf me me krantje. En daar stiug 'n foto in van 'n jonge, die 'n snoek kad gevange van twaallef pond. En achter die jonge zag 'k nog net het gezich van me zwager. Toen ging d'r een lichie hg me brandc. Ik naar me zwager. Laat-ie tot ze geluk nou allenig thuis zijn! Ik zee: Kees, wattis *t je waard azzik die krant nie an je vrouw laan zien? Afgn. me kwamrae terecht op *n fijne doos segare. Kijk, ik wil maar zegge: U mot is oplette, hoe druk 't vemiddag in de viswinkels is. En allemaal kerels, die hé, conducteur, stoppis effe, ik mot d'r aft" vers(sters) onze. hartelijke dank voor hun reacties! B Een interessante brief kwam van de 81-jarige mevrouw De Goede uit Rotter dam, die zich nog als de dag van giste ren weet te herinneren dat op 30 april 1898 de eerste stoomtram te .Oud-Beijer land door de bevolking pp feestelijke wijze werd begroet. Hieronder laten wij een gedeelte uit haar brief volgen: ■v 3 B „Ik weet nog goed, dat de stoom tram voor het eerst van Rotterdam naar Oud-Beijerland ging rijden. Het was een groot feest, want de Hoeksche Waard werd uit haar isolement verlost. Als men voor de komst van de stoom tram naar Rotterdam wilde kem men met de stoomboot „Oude Maas" mee; ook kon men via de Barendreehtsebrug naar Rotterdam gaan lopen. Als mijn vader naar Rotterdam ging om boodschappen te doen, ging hij heen-en-terug lopen. Fietsen waren toen op ons dorp nog onbekend! B Zaterdag en zondagavond was het feest voor de jongelui uit de Hoeksche Waard. Op die avonden trokken ze met de tram naar Oud-Beijerland. De oude re mensen onder de passagiers moesten zich dan haasten om een plaatsje in de tram te bemachtigen, daar anders de plaatsen door de jongelui waren ingeno men. Een retour Oud-BeijerlandKroos- wgk kostte toen 15 cent - 3 Toen de stoomtram voor het eerst in ons dorp kwam waren bijna alle dorpelingen uitgelopen om die te bewon deren. Onder hen bevonden zich honder den oudere mensen uit Oud-Beijerland en omgeving, die nog nooit eerder een stoomtram hadden gezien. Vroeger kwa men de mensen nu eenmaal niet verder dan hun eigen dorp. Het meest kon men lachen als de dorpelingen voor-het eerst in hun leven een rit met de tram meemaakten. Zo was er eens een oud vrouwtje, dat voor het eerst een tocht met de stoomtram meemaakte, dat tegen haar mede-passa giers opmerkte: Ik kan me niet begrij pen, hoe de tram m het donker de weg kan vinden...Een andere passagier zei: Wel, wel. mensen, wat gaat dat heerlijk en wat rijd die tram ontzettend hard. Ik ben van m'n leven nog nooit zover van huis geweest! B Bij elke stopplaats tussen Oud-Be.» jerland en Rotterdam liep de conduc teur langs de rijtuigen, luid roepend de naam van de plaats waar wij waren gearriveerd. Zo riep hij ook een keer: Barendreoht, uitstappen! Heel voorzich tig het zich een oud mannetje uit de tram zakken, ging naar de conducteur en vroeg hetn: Hoe weet u dat ik Baren- drecht heet en waarom moet ik hier uitstappen? Ben ik dan ai m Rotter dam? Ik moet naar mijn dochter Maai ke m de Kippestraat B Barendrecht, zei de conducteur te gen hem, stap dan maar weer m; we zijn hier aan het station Barendrecht, waarvan ik de naam afriep! Het oude baasje stapte moeizaam weer m de tram. onderwijl zich erover verbazend dat de reis naar Rotterdam zo ver was B Van veel ongelukken met de tram hoorde je in het begin met. Ik herinner me echter een ongeluk dat omstreeks het jaar 1910 zal zijn gebeurd tijdens de bietencampagne. Er hing een zware on weersbui in de lucht, toen de tram bij de Zlnkweg aankwam. De machinist keek eens naar de lucht en zei tegen ons: O, dat betekent niks,- ik zal hard rijden, dan haal ik de donderbui wel int,. (Misschien bedoelde hij: dan rijd ik "de donderbui wel voor,-Red.). f B Inderdaad zette de machinist met zijn tram er een flinke vaart ifl. Doch na vijf minuten gebeurde hetDoor het slingeren van de machine vloog de ze uit de rails, sloeg naast de rails tegen de grond, een paar wagens met «zich meesleurend. Het peilglasboven de vuurkist sprong door de schok kapot; kokend water en stoom spoten uit de ketel van de machine op het lichaam van de machinist CA. de Vroed-Rsd.). waardoor zijn lichaam overdekt werd met brandwonden. B Krimpend van de pijn liet de ger wonde machinist zich in de langs de trambaan gelegen sloot rollen, hopende in het koele water verlichjing vaagde pijn te vinden. Na enige tijd kroop "hij er uit; hij schreeuwde het dit vad.' de •pijn; in zijn radeloosheid kroep hij daar na weer in dè sfcbtj'dofch" de ^pijn'Vér- minderde natuurlijk niet. Tent slotte,is - hij als gevolg van de opgelopen brand- wonden overleden.'' "5 B Wij zijn mevrouw De Goede, dank baar dat zij de ons hier gereleveerde herinneringen uit het stoomtijdperk van de RTM voor ons op schrift heeft .willen stellen. Mede door haar activiteit in de zen is weer een stukje stoomtramhistp» rie aan de 'vergetelheid 'ontruktr AVdi"', betreft haar beschrijving van het onge" luk in 19X0 aan de Zinkweg, waarbij de machinist A. de Vroed om het leven kwam lijkt het ons niet onwaarschijn lijk, dat er ook nog andere bejaarde Beijerianders hun herinnering aan -dit ongeluk hebben. Wij zouden het* zeer 'op prijs stellen indien ook zij hun herinne ringen aan- de tram en andere gebeurte nissen betrekking hebbend op de tram, ons* schriftelijk deden toekomen. Bjj voorbaat dank! B iGaven wij Jn bovenstaand-relaas de herinneringen van een hoogbejaarde Te- zeres 'weer, ookjongeren onder; bnze lezers,hebben hun-herinneringen: aan- de „stoomtram"." Zo schreef de ."15-jarige Hans Kalkman uit Krimpen,a.'.d. IJssel .ons een heel,lange brief over een'rïtjiie 'hij met een dïeseltram. sHellevoet- siuis-Rotterdam meemaakte. Uitzijn brief nemen, wij het volgende cvenar - B „-.Toen, passeerden we 'met - hevig gefluit van de M 67 de overweg bij Oudenhoorn, om even daarna te stoppen bij het statical Oudenhoorn. Nadat twee reizigers uit- en twee-dito ingestapt wa ren, :3oot de conducteur-voor vertrek. De machinist-trok zijn hoofd terug in de dieselloc, om daarna zijn loc met veel lawaai van de motor in beweging te brengen. Plotseling sloeg het noodlot toe: de motor weigerde de dienst, waar door de tram tot stilstand kwam. Egn vreemde stilte viel in. De machinist pro beerde de motor weer op gang te krij gen, wat echter niet gelukte. Morrend moest hij constateren dat de le vensgeesten uit het tot voor kort nog zo opgewekt pruttelend mechanisme waren geweken. Hij haalde een tang .te voorschijn, en begon daarmee aan de motor te sleutelen. Na enig gezoek constateerde hij dat de drijfriem van de motor gebroken was. fl Onze conducteur begaf zich naar het op het perron staande houten kastje, waarin zich een, dienstteiefoon bevond. Via deze telefoon gaf hij aan de dienstleider kennis van het opont houd, met de mededeling dat de van Spijkenisse naar Hellevoefsldls onder weg zijnde tram wel kon doorrijden tot aan de halte Ruigendijk. „We zullen hopen dat het mankement gauw verhol pen is, om dan te kruisen aan de Rui- gendijk," besloot de conducteur zijn re laas „Oké!" klonk de stem van de dienst leider door de hoorn. 31 Na een minuut of twintig had de machinist het lek boven water. .Hoe ra'" klonk zijn juichkreet vanuit het binnenste van de motorwagen. De mo tor pruielde weer even opgewekt als tevoren. „Piet!" brulde hij naar de con ducteur, „Piet-Piet!" Doch Piet hoorde niets, verdiept als hij was in, een gesprek met de op het station aanwezi ge dorpsdiender. B Teri einde raad gaf de machinist een langgerekte stoot op de luchthoom, die alle reizigers in de tram van schrik deed verstijven. Doch het resultaat was, dat Piet zijn gesprek schielijk afbrak en met bekwame spoed zich in de tram hees. „Full speed" ging het daarna op de Ruigendijk aan, waar de tegenliggen- de tram met ongeduld op ons stond te wachten Met een gangetje van .yeertig km werd deze halte gepasseerd, want er waren deze keer geen passagiers die in ■of uit de tram moesten bij de Ruïgen- dijk.. B In een volgende (slot) beschouwing hopen wij u het relaas te geven, dat ons een oud-wagenvoerder of „machinist",* 1 als u wil, die dacht uit Spijkenisse mét een tramstel naar Hellevoétsluis te ver trekken, naar onderweg tot de ontdek king kwam dat de conducteur vergeten was de rijtuiges achter zijn dieseltrek- ker te koppelen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Trouw / De Rotterdammer | 1966 | | pagina 1