„Verkeer Verkendnieuwe rubriek
Publiek inlichten over
verkeersmaatregelen
Oprichter Spar
overleden
ACL begint met drie
schepen in september
Nog steeds geen fietsen! Engelse pl
door de Beneluxtiinnel
oeg
Conferentie
over doping
zegevierde
in Hamburg
Engelse leiding
bij Ajax-Real
Lyke en Eugen
bij Caballero
Suez-trajekt 125
jaar in gebruik
L
Nieuw initiatief
van politie
is uniek
Groothandel
in brand
schade ƒ25.000
Bijzonder meel
voor India
Olifantje als
dank voor eten
In november wekelijkse dienst
Eerste paal voor
uitbreiding
V erolme-Elektra
Trein was steen
des aanstoots...
Autofirma komt
80 mille tekort
Kustvaartreders
krijgen tijd
voor antwoord
Drie jaar wegens
poging fot doodslag
Basketbalteam
tegen Tsjechen
Oostduitse affaire
weer bij regering
Bart Zoet won
in Borgerhout
Vlaggen voor Irene
overeenkomstig
rijksregeling
Proffederatie UCI
DE ROTTERDAMMER
Pagina 4
2 A
DINSDAG 22 AUGUSTUS jgi?
(Van een onzer verslaggevers)
T)otterdam De Rotter-
damse politie is met een
voor Nederland uniek initiatief
den zullen met ingang van van-
gekomen. De Rotterdamse bla-
daag wekelijks een communi
qué krijgen waarin alle maat
regelen op verkeersgebied zijn
vervat. De bedoeling is dat de
kranten dit als een vaste ru
briek zullen opnemen liefst op
een vaste plaats en vaste dag.
Interspar
Chef verduisterde f 3000
Jongen overboord gegooid
Wielercongres
iSSÜ
- afeftfe ij
I
i' -
De bedoeling Is dat in de toekomst
de Rotterdamse verkeersdeelnemer
niet meer voor verrassingen komt te
staan. Dankzij alle mededelingen die
in deze rubriek komen, kan de wegge
bruiker tijdelijk een andere route ne
men en daardoor zichzelf, de me
de-weggebruiker en de politie hel
pen.
In onze krant zal deze rubriek de
naam krijgen: „Verkeer Verkend",
waarmee tot uitdrukking wordt ge
bracht alle studie die, vooral de twee
hoofdagenten J. Mulder en A. v. d.
Werken, maken bij het verzamelen
van de gegevens.
Deze gaan over omleidingen, tijde
lijke of langdurige, over nieuwe lich-
teninstallaties, over asfalteringen,
het openstellen van nieuwe routes,
het afsluiten van bruggen, het invoe
ren van parkeerverboden, het ophef
fen van verkeersbeperkingen, het
neerzetten van parkeermeters. Deze
twee hoofdagenten hebben als volledi
ge dagtaak het adviseren bij opbre-
ROTTERDAM Er is op zaterdag
5 augustus van gemeentelijke gehou
wen en openbare vervoermiddelen ge
vlagd in verband met de 28-ste ver
jaardag van prinses Irene. B. en "W.
beschikken niet over gegevens of de
Rotterdamse burgerij al dan niet dit
gebaar op prijs stelde en evenmin is
het hun. bekend of de burgerij dit
voorbeeld in enigszins betekenende
rnate heeft gevolgd. B. en W. hande
len met betrekking tot het vlaggen
op verjaardagen van leden van het
Koninklijk Huis overeenkomstig de
regeling, welke de regering treft voor
rijksgebouwen.
Dit antwoord gaven B. en W. op
vragen van het socialistische gemeen
teraadslid G, Spruijt over het hoe en
waarom van viaggen en wimpels op
gemeentelijke gebouwen, autobussen
en trams op 5 augustus. Opvallend
was daarbij, dat de vraagsteller ner
gens de naam van prinses Irene had
genoemd.
De heer A. J. M. van Well, op
richter en ere-voorzitter van de
internationale Spar-organisatie, is
zaterdag op 68-jarige leeftijd onver
wacht overleden-
Geïnspireerd door publikaties over
een in Amerika onder de naam
„Voluntary Chain Stores" tot stand
gekomen vorm van samenwerking
tussen zelfstandige groot- en klein
handel, werkte de heer Van Well
plannen uit om ook met zijn af
nemers een dergelijke „vrijwillig
filiaalbedrijf-organisatie op te
richten.
In juni 1932 besloten zestien Zuid
hollandse winkeliers om het met
deze plannen van hun grossier te
wagen en een bestaand handelsmerk
van de firma Van Well, „De Spar",
te aanvaar-den als gemeenschappelijk
embleem waaronder zij gingen sa
menwerken,
De heer Van Well gaf ook bui
tenlandse Spar-ïnitiatiefnemers zijn
voile steun en medewerking. In
1954 werd op zijn initiatief, ter be
hartiging van de gemeenschappe
lijke belangen en samenwerking
tussen de inmiddels in verschillende
landen werkzame Spar-organisaties,
de Internationale Spar centrale N.V.
opgericht terwijl de Nationale ver
enigingen „De Spar" in 1959 over
koepeld werd door de internationa
le vereniging „Interspar",
Thans werken in vijftien landen:
Nederland, België, Duitsland, Dene
marken, Oostenrijk, Frankrijk, En
geland, Italië, Spanje, Luxemburg,
Finland, Portugal, Ierland, Zuid-
Afrika en Rhodesië, 260 zelfstan
dige groothandelsbedrijven met
36.500 zelfstandige winkeliers sa
men onder het Nederlandse Spar-
ernbleem, oorspronkelijk het han
delsmerk van de heer Van Well.
Hun gezamenlijke omzet bedroeg
in 1966 bijna 8 miljard gulden.
Vanaf de oprichting heeft de heer
Van Well deze ontwikkeling van de
Spar geleld als voorzitter van de
nationale ep Internationale Spar-
organisatie en als president-commis
saris van de N.V. Spar centrale (Ne
derland) en van de Internationale
Spar centrale N.V.
De heer Van Well was onder
meer Ridder van Oranje Nassau en
Ridder in. de Kroonorde van België.
De begrafenis is donderdag in
Den Haag.
kingen en omleidingen die nodig zijn
voor allerlei werken.
De politie hoopt daardoor de soms
geïrriteerde houding van vele wegge
bruikers zoals: „Nou is daar weer
wat en ik wist het niet", teniet te
doen. Hoofdinspecteur G. Tamboer
van de verkeerspolitie merkte van
morgen bij de introductie van deze
nieuwe activiteit op: „Ik heb een
grenzeloos respect voor het incasse
ringsvermogen van de Rotterdamse
verkeersdeelnemer."
De politie wil ook de zogenaamde
kernthema-acties opnemen zoals spe
ciale verlichxingscontróle e.d. Ook zal
worden vermeld wanneer de politie
bepaalde gegroeide toestanden die ei
genlijk officieel niet waren goedge
keurd (bij parkeren komt dat nog
wel eens voor) gaat opheffen.
Hierdoor kunnen automobilisten tij
dig maatregelen nemen en komen zij
niet voor verrassingen van een „bon"
te staan.
Vandaag publiceren wij de eerste
(lange) reeks van „verkenningen in
het verkeer".
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Een brand in de
expeditie van de farmaceutische
groothandel Roos aan de Infirme
riestraat heeft vanmorgen een schade
aangericht van 25.000.
Om kwart over vijf brak vanmor
gen door onbekende oorzaak brand
uit in de expeditie-afdeling van het
bedrijf. Met twee nevelstralen, waar
bij gebruik moest, worden gemaakt
van persluchtmaskers, slaagde de
brandweer erin het vuur na ander
half uur te blussen. Vrijwel de gehe
le expeditie en een groot deel van de
opgeslagen goederen gingen in de
vlammen verloren.
Uitgerukt waren de eenheden G2
en 111. De leiding berustte bij hoofd-
brandwaeht J. Raap en brandmeester
J. L. Ouwerkerk.
ROTTERDAM Eind deze week
vertrekt uit Rotterdam het Engelse
m.s. Caxion, dat 8000 ton meel, kunst
mest en erwten aan boord zal hebben
voor de hongerende gebieden in In
dia. Het schip laadt in de Tweede
Katendrechtse Haven.
De lading is aangekocht van het
geld dat Duitse rooms-katholieken
bijeen brachten in de kader van de
vastenaktie „Miserior".
Deze verscheping is ook in ander
opzicht bijzonder, aangezien voor de
eerste maal in de geschiedenis van
de ontwikkelingshulp een lading
meel is „geïnjecteerd" met lysine. Dit
door de Staatsmijnen langs synthe
tische weg vervaardigde produkt,
voert,in de juiste verhouding met
graan vermengd, de eiwit-benutbaar-
heid voor de mens van het meel be
langrijk op. Lysine is een uiterst be
langrijk wapen tegen de ondervoe
ding en de honger.
Eén ton tarwe moet worden ver
mengd met twee kilo lysine (ƒ10 per
kilo). Voor de 5500 ton meel voor
India is elf ton lysine gebruikt. Aan
kunstmest gaat 2200 ton, aan erwten
350 ton aan boord.
De Caxton wordt begin okober in
Calcutta verwacht. De lading dient
in India te zijn, voordat de nieuwe
oogsttijd begint.
AMSTERDAM Uit dankbaarheid
voor de actie „Eten. voor India" hebben
de Indiase kinderen het olifantje Su-
seela (Zij met het goede karakter) aan
de Nederlandse jeugd geschonken. Het
dier, dat maandag in Rotterdam zal
aankomen, krijgt in Artis onderdak.
Suseela is vijf jaar oud. Zij is in het
wild geboren. Als ze zich in Artis thuis
voelt, zal zij mogen kennismaken met
haar toekomstige echtgenoot Murugan.
Murugan is een geschenk van de vroe
gere premier van India, Bandit Neh-
roe, aan de Amsterdamse jeugd.
(Van onze scheepvaartredactenr)
ROTTERDAM De Atlantic Con
tainer Line zal vanuit de Prinses Mar
griethaven (Eemhaven in september
reeds drie afvaarten naar de Ameri
kaanse oostkust Meden. Als eerste
schip vertrekt de Atlantic Span op 9
31 augustus), ais tweede de Atlantic
Saga op 16 september en als derde
de Atlantic Song op 23 september.
Tot begin november als de At
lantic Star van de Holland - Ameri
ka Lijn aan de ACL vloot wordt
toegevoegd kan nog geen weke
lijkse dienst worden onderhouden.
Drie schepen zijn daarvoor onvol
doende. De Atlantic Span vaart weer
op 7 oktober, enz.
Uitgaand laden de container-roll-
onn/roll-off-schepen achtereenvolgens
in Gothenburg (Zweden), Bremerha
ven, Rotterdam en Antwerpen. Aan
gelopen worden New York, Norfolk
(om de andere reis) en Baltimore.
Inkomend doen de schepen in volgor
de Antwerpen (om de andere reis),
Rotterdam en Gothenburg aan.
Als gevolg van het in de vaart
komen van deze schepen, stopt de
HAL volgende maand de dienst met
conventionele vrachtschepen naar de
(Van onze correspondent)
MAASSLUIS De zestienjarige
Bennie Out, jongste werknemer hij
Verolme-Elektra, heeft vanmorgen,
dinsdag, de eerste paal geslagen voor
de grote uitbreiding van dat bedrijf,
dat, zoals gemeld, een verdubbeling
zal ondergaan.
Alle 180 personeelsleden hebben
Bermie's prestaties gevolgd en zij ho
pen nog voor het eind van het jaar
zich in de dan vergrote gedrijfsruim-
ten wat gemakkelijker te kunnen be
wegen.
Directeur W. Verhoef, die in een
korte toespraak nog eens de resulta
ten van verleden jaar releveerde,
sprak de wens uit dat het bedrijf
zich met de nieuwbouw op efficiënte
wijze zal kunnen ontwikkelen.
Het Maassluise aannemersbedrijf
P. Pons is met de uitvoering belast.
Het ontwerp van de uitbreiding is
van de architecten ir. N. L. de Bruijn
en J. Ohlsen, eveneens uit Maassluis.
De 21-jarige Fransman J. M, Bur-
ces uit Essert is vannacht in UI ven
hout met zijn auto tegen een boom
gebotst. Hij kwam om het leven. Zijn
vrouw en een baby bleven ongedeerd.
NOORDWIJK Gisteren slipte
op de Gooiweg te Noordwijk een
vrachtauto en botste daarbij tegen
een personenauto. Deze reed*, tegen
een boom, waarbij dé 61-jarige
bestuurster, A. E. van der Zaken, uit
Amsterdam, om het leven kwam.
GRAANBEUKS GRONINGEN
GRONINGEN, 21 aug. rode-witte tar
we 30.35-35.10, winter gerst 26.35-29.85, zo-
mergerst 26.35-30.35. haver 23.35-27.85, groe
ne erwten 35.40-45.90, karwljzaad
70.90-122.90.
ACADEMISCHE EXAMENS
AMSTERDAM VU - accountancy ex.:
G. J. DUfctra. Enschede: J. Blljenberg,
Purmerend en D. P. v. d, Voort, Weesp.
oostkust, op een enkele uitzondering
na. De schepen Gaasterdyk, Gorre-
dyk, Grebbedyk en Grotedyk die
erop varen, zullen worden ingezet
naar Zuidatlantische havens, Florida
en de Golf van Mexico.
De serie K-schepen die daar nu
nog op de vaart, gaat naar de Mexico-
dienst. Met het verkopen van enkele
oudere schepen en het afstoten van
charterschepen in de Mexico-dienst
zal de rederij het evenwicht in de
vloot weer herstellen.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Het treinverkeer
tussen Dordrecht en Rotterdam heeft
vanmorgen tassen kwart over zes en
half negen een vertraging ondervonden.
Doordat de stagnatie juist in de och-
tend-spitsnren viel, kwamen vele foren
sen te laat op hun werk.
De ooi-zaak van het ongemak was een
stenentrein, die met een landing mijn-
stenen uit België op weg was naar de
Maasvlakte. Op het traject Dordrecht
Rotterdam brak een koppeling, waar
door het achteropkomende treinverkeer
niet verder kon. Het gevolg was dat
zeven treinen het moesten laten af
weten.
Op het niet versperde gedeelte van
het baanvak werd een heen-en-weer-
dienst onderhouden, zodat de vele hon
derden reizigers, zij het soms met meer
dan een uur vertraging, toch nog op
hun werk verschenen.
Om half negen slaagde een bergings-
ploeg van de Spoorwegen erin de ge
strande stenentrein op een zijspoor te
zetten, zodat de passagiersdiensten weer
op tijd konden rijden.
DEN HAAG Een autofirma in
Den Haag heeft in de debiteurenad
ministratie een tekort van 80.000.
De verantwoordelijke man, de 48-jari-
ge A. S., werd vorige week gear
resteerd. Gisteren werd hij aan de
officier van justitie voorgeleid.
De man werkt reeds ongeveer vijf
tien jaar bij de firma. Vier jaar gele
den werd hij chef van de debitueren-
administratie. Volgens hem bestond
er toen al een tekort van 80.000.
Hij dacht evenwel zelf de zaak te
kunnen oplossen en hij lichtte zijn
superieuren dan ook niet in.
Bij accountantscontroles zou het te
kort aan het licht moeten komen. De
heer S. zette echter valse debiteuren-
kaarten in het systeem tot een be
drag van 80.000, zodat het tekort
niet opviel.
Welk bekende hij zelf viermaal
geld van klanten te hebben geïncas
seerd dit leverde hem 3.000 op.
Enkele jaren geleden kwam de
man in aanraking met de politie voor
een vermogensdelict.
ROTTERDAM De kustvaartre
ders hebben tot 25 augustus van de
Federatie van Werknemersorgani
saties in de Zeevaart de tijd gekre
gen een definitief antwoord te geven
op de brief waarin de werknemers
voor de laatste maal hun aanbod aan
gaande bepalingen in de nieuwe cao
doen.
De Raad van Bestuur voor de Zee
vaart heeft maandag meegedeeld dat
men niet in staat was binnen de
gestelde termijn te antwoorden, om
dat thans uitgebreid beraad wordt
gehouden niet alleen in de raad zelf,
maar ook in die van de Bond van
Werkgevers in de Kustvaart en het
Koninklijk Zeemanscollege „De Gro
ninger Eendracht".
In verband hiermee heeft de raad
cm verlenging verzocht van de gestel
de termijn.
(Van een onzer verslaggever»)
Schiedam De Kamer van Koop
handel en Fabrieken voor de Bene
den-Maas heeft B. en W. van Vlaar-
dingen uitvoerig geschreven over het
probleem dat bestaat voor niet-auto-
bezitters die dagelijks de Nieuwe Wa
terweg moeten kruisen en zich het
hoofd breken over de vraag hoe zij
na 1 januari 1968 (als het personen-
veer uit de vaart gaat) op hun werk
moeten komen.
Burgemeester H. Roelfsema zei dit
maandagavond in de gemeenteraad
naar aanleiding van een ingekomen
stuk van de heer Ph. Koudstaal c.s„
die vroegen naar de mogelijkheid
met fietsen en bromfietsen door de
Beneiuxtuimel te rijden.
Het gaat, zo zou een ingestelde
enquête hebben uitgemaakt, om 200 a
250 mensen en, naar de burgemeester
ARNHEM De rechtbank van
Arnhem heeft vanmorgen A. de B.
(19) uit Zoutelande veroordeeld tot
drie jaar jeugdgevangenis wegens
poging tot doodslag
De officier van justitie had ander
half jaar en terbeschikkingstelling
van de regering geëist. De B. had al
meer moeilijkheden gehad met de
iets jongere scheepsjongen. Op 17
februari wierp hij zijn tegenstan
der in het water, die na een kilo
meter zwemmen uitgeput de wal be
reikte.
AMSTERDAM De proffederatic
van de internationale wieier unie
(UCI) heeft besloten voor het einde
van dit jaar een ronde tafelconferen
tie te houden over de problemen inza
ke doping. Voor deze conferentie zui
len vertegenwoordigers van de UCI,
de proffederatie, de organisatie van
baandirectcuren, de extra-sportieve
groeperingen, beroepsrenners, sport
pers, medici en juristen worden uitge
nodigd.
De bedoeling van de conferentie is
een nieuw reglement ten aanzien van
de doping voor beroepsrenners vast
te stellen.
De proffederatie van de UCI deed
een dringend beroep op de regerin
gen een strenge controle in te stellen
op de verkoop en het gebruik van
stimulerende middelen. Men wil
voorts een wereldkampioen die op
doping wordt betrapt, niet alleen
2000 francs (1500 gulden) laten beta
len, maar hem ook zijn wereldtitel
ontnemen.
wist, heeft de Kamer van Koophan
del het Vlaardings gemeentebestuur
o.a. gesuggereerd deze mensen naar
de overzijde van de rivier te laten
verhuizen.
De heer Roelfsema vond het in eer
ste aanleg een Vlaardings probleem
en hij meende dat Schiedam voorlo
pig eerst maar eens moet wachten tot
Vlaardingen de zaak heeft bestudeerd.
(Zoals al eerder gemeld is het
vraagstuk „fietsen door de Benelux-
tunnel" uit en te na gewikt en gewo
gen tijdens de bouw van de tunnel.
Om meer dan een reden is dit geen
haalbare kaart gebleken. Het Vlaar
dings bestuur van de CPN, met de
heer Koudstaal voorop, heeft de zaak
bij de Vlaardingse gemeenteraad op
tafel gebracht toen de tunnel gereed
was en daar nul op het rekest gekre
gen.
De heer Koudstaal en de zijnen
probeerden het nu in Schiedam en
vonden daar willige oren bij verschei
dene fracties, al hebben wij niet de
indruk dat deze nu precies door had
den uit welke politieke koker dit pro
bleempje wordt opgeschroefd-red.)
DEN HAAG De Nederlandse ba-
ketbalploeg, die van 23 tot 31 au
gustus in Praag een trainingsstage
samen met de Tsjechische basketbal
lers gaat volgen, zal als afsluiting
van deze stage op 29 augustus in
Brartdys en op 30 augustus in Praag
officiële landenwedstrijden spelen te
gen Tsjecho-Slowakije.
De Nederlandse ploeg bestaat uit
de volgende spelers: Tom Boot (Blue
Stars), Jan Bruin, Frans de Haadn
(beiden Punch) Hans Koeksema, Ka-
rel Vrolijk (beiden Herly) Erik Jager,
Frank Kales (beiden Flamingo's), Ton
v. d. -Kroon, Peter Rijsewijk, Freek
Witte (Allen Landlust), Ruud Mooy
(Haarlem Cardinals) en Toel Tuinstra
(SVE).
AMSTERDAM Het congres van
dc FIAC, de amateurorganisatie in
de internationale wielerunle, vraagt
in een motie aan dr. P. van Dijk,
voorzitter van de Koninklijke Neder
landse Wielren Unie of een eventuele
Oostduitse wereldkampioen toch met
volkslied en vlag mag worden gehul
digd bij de wereldkampioenschappen
die volgende week woensdag in
Amsterdam beginnen.
Zoals bekend heeft de Nederlandse
regering geen toestemming gegeven
om het Oostduitse volkslied te spelen
of de Oostduitse vlag te hijsen.
Voorzitter Adriano Rodoni zei:
„Wanneer wij de reglementen in Ne
derland moeten naleven dienen wij
naar een ander land te gaan of de
kampioenschappen af te gelasten".
Dat wilde de vergadering niet en
daarom besloot men tot een zeer voor
zichtige motie aan dr. P. van Dijk.
Dinsdag zal het grote congres van de
UCI de zaak Oost-Duitsland op de
agenda plaatsen.
De motie was ingediend door de
afgevaardigden van Oost-Duitsland,
Polen en Rusland.
HAMBURG Groot-Britannië
winnaar geworden van de vijfland"
wedstrijd moderne vijfkamp die i
Hamburg tussen Groot-Britannië. v,
derland, Frankrijk, Denemarken
Duitsland werd gehouden. De Rn
gelse ploeg verzamelde 14.860 minll"
voor Duitsland met 14.730, Denemw
ken met 13.105, Nederland met 12
en Frankrijk met 12.468.
In het individuele klassement zese
vierde de Brit Jimmy Fox, die Sas
punten behaalde. Tweede werd de
Duitse kampioen Jürgen Todt met
5191 punten en de derde plaats werd
ingenomen door een andere Brit, En.
bert Phelps met 4.826 punten.
De Nederlandse vijfkamper Henk
Krediet eindigde op een zeer eervolle
vijfde piaats met 4810 punten, zjjn
broer Nico werd dertiende met 4ifl
en Roy Spiekermann twintigste met
3021 punten.
Het vijfde en laatste onderdeel
een terreinloop over 4000 meter wad
gewonnen door de Fransman Carre
in een tijd van 12 minuten en 12
seconden. Tweede werd de Duitser
Julitz in 12.41.8, terwijl Fox en Todt
respectievelijk derde en vierde ein.
digden in 12.51,2 en 12.59.9.
De beste Nederlander was Henk
Krediet, die 13,21,2 voor zich liet ai-
drukken. Roy Spiekermann kwam
als dertiende over de finish in 14,13.7
en Nico Krediet eindigde vijftiende
in 14.22.5.
BORGERHOUT De Nederlandse
beroepsrenner Bart Zoet heeft maan
dag in het Belgische Borgerhout een
criterium over 110 kilometer gewon
nen. Zoet versloeg in de eindsprint
onze landgenoot Jos van der Vleuten,
die tweede werd, en de Belgen
Robben en Poppe. Jo de Roo werd
zesde.
DEN HAAG De eerste wedstrijd
tussen Ajax en Real Madrid in het
tornooi om de Europese beker voor
landskampioenen, woensdag 29 sep
tember in Amsterdam, zal worden
geleid door de Engelse scheidsrechter
J. Finney.
AMSTERDAM De Denen Talk
Lyke en Freddy Eugen zijn door Ca
ballero gecontracteerd. Zij zullen
voornamelijk op de winterbanen en
's zomers ook in criteria rijden. Hun
debuut voor dit merk maken de De
nen 18 september in de zesdaagse
van Londen.
Skills!4<<AN«V.-ég®
v -i
i 'v
F- ï>wssS®Be:>.
'hMkii iN**1Jy,
Het Suezkanaal is de belangrijkste vaarweg ter wereld. Het
bekort de afstand tussen Europa en het Oosten met duizenden
mijlen. Nu het als gevolg van een oorlog voor de scheepvaart is
gesloten, moeten miljoenen guldens extra worden uitgegeven om
de scheepvaart rond Kaap de Goede Hoop gaande te houden. Het
trajekt via Suez is aantrekkelijk. Nu en vroeger. In de eerste dagen
van de stoomvaart zag men direct de enorme voordelen in een
zeereis naar Alexandrië, over land naar Suez en verder per schip
naar de Oost. In het Postmuseum in Den Haag herinnert een 125 j aal
oude zilveren beker aan dat feit. Het is een geschenk van de
passagiers van het schip India aan de kapitein, die de eerste
geslaagde reis van een stoomgedreven schip van Suez naar Calcutta
maakte. Nu 125 jaar geleden.
kon het in 50 tot 55 dagen, uitgaan
de van Java, dat het Nederlands-In
dische gouvernement snel inschakel
de door het zenden van een schip
naar Singapore.
In 1853 werd de reis tweemaal per
maand gemaakt. Ondanks het her
haaldelijke overstappen, de stoffige
reis door de woestijn, de hitte in de
Rode Zee en het vele kolenstof tij
dens het bunkeren, was het een po
pulaire route.
Vele le-klas passagiers waren ver
rukt over de prachtige ruime
stoomschepen, het eten aan boord,
de elegance der kleding, de muziek
uitvoeringen van mede-passagiers
en de voorbeeldige orde in alles, 's
Zondagsochtends was er een kerk
dienst, waarin bij gebrek aan een
dominee meestal de kapitein voor
ging.
De meeste schepen hadden des
tijds accommodatie voor zo'n 100
passagiers, in de ie klas dan. De
salon strekte zich over de gehele
breedte van het schip uit en lag
meestal achterin. De hutten waren
meestal binnenin gelegen. Voor zo
ver men niet met familie reisde, slie
pen de heren aan de ene, de dames
aan de andere kant van het schip.
Bij hevige warmte sliepen de heren
zelfs aan dek...
Post die op deze manier van Euro
pa naar het Oosten of omgekeerd
ging, heette „overland mail". De
postcontrakten die de rederijen had
den zorgden voor een geregelde
dienst. Aanvankelijk was het een
dure verbinding. De Nederlands-In
dische postdienst hief een extra
port op elke iandmailbrief, dat in de
jaren 1845-1847 met etiketjes op de
brieven werd geplakt. Postzegelver
zamelaars hebben voor die 'dingen
nu veel geld over.
De afzender moest speciaal aange
ven dat hij de landmailroute koos,
maar later werd deze verzen-
dingsweg zo algemeen, dat hij in
1862 heel normaal was. De reisduur
bedroeg toen nog ongeveer 40 da
gen. Het zeilschip had afgedaan, al
leen goedkope zeepost ging nog met
dit langzame vervoermiddel mee.
Landmail (later alleen mail) was al
le post voor het Verre Oosten die
over het vasteland van Europa naar
een haven aan de Middellandse Zee
werd gebracht en vandaar per
stoomschip verder ging.
De Stoomvaart Mij. Nederland be
gon in 1875 als eerste Nederlandse
rederij aan dit vervoer, toen via het
enkele jaren daarvoor geopende Su
ezkanaal. De post ging dus niet
meer over land. De Rotterdamsche
Lloyd kreeg in 1887 een postcon-
trakt. Wekelijks was er uit Neder
land een boot van een eigen
maatschappij. Men kon echter ook
post met buitenlandse schepen ver
zenden. De eerste decennia van de
20e eeuw betekenden een complete
omwenteling in het postverkeer: het
vliegtuig nam toen de taak van een
snel postverkeer over. Het Suezka
naal had wat post betreft afgedaan
Een belangrijke verbinding bleef
het en zal het blijven.
Zo werden ongeveer een eeuw
geleden de kerkdiensten op da
schepen gehouden. Men las Uit
de Bijbel en zong psalmen bi)
een piano. Niet zo vredig ging
het eraan toe ais de storm raas
de. Dan moest men zien op de
been. te blijven.
De India was een schip van 870
ion, dat over de uitreis van Enge
land naar Calcutta 137 dagen had
gedaan. De reders zijn tot op heden
onbekend gebleven. Het kostte de
kapitein heel veel moeite de reis
naar Suez te organiseren, aangezien
het een volledig nieuwe, 4600 mijl
lange route was, waarop diverse ma
len moest worden gebunkerd.
Het schip slaagde er niettemin in
de reis te maken; een in Bordeaux
ontvangen brief die op 9 september
1842 vanuit Calcutta is verzonden,
bewijst dat ook. Op de brief, die in
het Postmuseum ligt, staat de aan
duiding „per steamer India via Su
ez".
Vanaf 1843 is de route Suez -
Calcutta (via Ceylon) bevaren door
de Peninsular and Oriental Steam
Navigation Co. Twee jaar later
kwam de P. and O. met een lijr,
Ceylon - Singapore - Hongkong,
waarmee het Verre Oosten vla de
woestijnweg Suez - Alexandrië en
de Middellandse Zee geheel per
stoomschip met Europa verbonden
De reis rond de Kaap duurde in
die tijd 100 tot 120 dagen. Via Suez
«vf
J v* A'""
■a M"
