p
wetó k ouele
IDEE WERKT DOOR
I?
BIERTJE
BRAND I!
Waar., en wat?
ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1957
rotterdammer
ifieimutt'de sank
Lagere tuinbouwschool Hugo tie Vries
sag in vier jaar haar
leerlingental vervijfvoudigen
ftloemig abucudabra
Vakantieverblijf
Praktisch paradijs
Wat doet wie?
Oranje auto komt
wet even langs.
flBWl
Pagina 3
WE
EEN UIT
rcjf, barsten uit dit gebouw"
W roept de directeur van de
„re tuinbouwschool „Prof.
de Vries", de heer G. L.
'der Weide, uit. Ais om zijn
(redderde woorden te illustre-
Spreidt hij wijd zijn armen
bet kleine directeurskamertje.
td° kreet „dat gebouw" doelt
jonge directeur eigenlijk op
see panden. Want deze school,
flen vier-jarige basisoplei-
tn2 voor hovenier of bloemist
•ïzorgt, kent een theorie- en een
Praktijkruimte. Daar is de vier
aar geleden geheel verbouwde
j gemoderniseerde ex-lagere
•hooi aan de Haverlandstraat in
•ooswijk, het theoriegebouw.
<i Een flinke houten keet op het ter-
U 'van de gemeentelijke kwekerij
Lakt de praktijkruimte uit. Met het
fLen van het aantal leerlingen, nu
lier-'jaar na de opening vervijfvou-
Eh) wordt de roep om meer ruimte
f»8u'
fewngender.
1 Elf lokalen, waaronder een schei-
itande-annex natuurkundelokaai. een
lieten- vakvaardigheid- en een, over-
l»fiokaal is voor het -huidige leerlin-
Irinaantal van 250 ver onder de maat
ijen abnormale toestand" noemt de
fjjrecteur het. „Geef ze maar eens les
fop'van die hoge tekenkrukken. Dat is
fjeen doen".
II Maar nog veel benauwder is het
met de praktijkkeet. Destijds
Imet de eerste 54 leerlingen heette dit
|ai een noodonderkomen. Nu met een
Icitte 250 aankomende hoveniers en
fitemisten zit de directeur met de han-
jden in het haar. „En bij slecht -weer
|,jt je helemaal hopeloos vast" zucht
|iïj. Twee afdelingen, een handenar-
lófids- en een bloemschikvertrek moe
iten de 250 leerlingen de nodige uurtjes
HUI
T EK AAK Bom „pluist"
volkstuin voor.
in zijn
Overigens volgen ook ouderen uit
liefhebberij deze opleiding of de
avond-cursus. Enkele zeer geestdrifti
ge cursisten stapten na afloop zelfs
over in een ander beroep. „Niets is
onmogelijk", zegt de directeur lachend.
„Maar voor anderen is het te zwaar".
B Nee, het opvangen van slecht le-
handvaardigbeid binnenskamers
verschaffen.
Wanneer het weer het even toe
laat, werken ze in de eigen volkstuin.
Een' afgebakend stuk gemeentekweke
rij waar ze de grote hoeveelheid bloe
men nodig voor de eigen sierstukjes
opkweken en onderhouden. Ook mo
gen de leerlingen op het uitgestrekte
bezit van de familie Hoey Smith, het
deskundig aangelegde „Trompenburg",
praktizeren. Voor de grootste deei van
het jaar is de directeur met zijn 250
leerlingen verder aangewezen op twee
lokalen in een houten keet.
I Langdurige besprekingen heeft hij
|al gevoerd over een definitief, ruim
I opgezet en goed geoutilleerd praktijk-
gebouw. Maar er zit nog geen schot in
I de zaak. „Ze hebben het allemaal niet
F kunnen voorzien" verklaart hij. Zowel
I de theorie- als de praktijkruimte is
I berekend op het landelijk gemiddelde
J aantal leerlingen van een lagere tuin
bouwschool, te weten 54.
Voor deze ongekende stijging kent
hij dan ook geen verklaring. Ouders
i hebben juist vaak een verkeerde in-
i druk van dit onderwijs. Ze redeneren
„Als je nu nergens meer voor
deugt, dan kan je daar nog wel naar
!oe-" Maar dan -hebben ze het mis. Het
ts een echte beroepsopleiding. Wij lei-
den onze jongens niet op voor harkers
j schoffelaars maar voor vakman-
ren!" betoogt de heer Van der Weide.
Een lijvig stencil met latijnse
oaamgevingen voor bloemen spreekt
boekdelen. Vierdeklassers dienen deze
men uit het hoofd te kennen en op
het examen vlot te serveren.
)OK meisjes leren klusjes opknap
pen in de Hugo de VrieSschool.
rende kinderen in dit onderwijs ïs een.
fabeltje. Want verdere „promoties"
zijn er te over. Door middel van het
leerlingstelsel kunnen ze na de lagere
tuinbouwschool opgeleid worden voor
verschillende vakdiploma's. Ook
besteedt men in dit stelsel (naast
werkkring, een dag in de week naar
school) aandacht aan algemeen vor
mende vakken. Deze zijn weer gericht
op de eisen van het middenstandsexa
men. Ook is het mogelijk na een toela
tingsexamen over ie gaan naar een
middelbare tuinbouvvschool.
B Om zelf les op een lagere tuin
bouwschool te mogen geven, moet je
de middelbare doorlopen hebben. Het
leerprogramma is dan ook niet mis.
Terwijl in de eerste twee leerjaren 'het
accent op het algemeen vormend on
derwijs valt, maken in klas drie en
vier de praktijkvakken de hoofdmoot
uit. Planteziekten, tuintekenen, -boom
teelt, bemestingsleer etc. -komen dan
aan de orde. In de laatste twee jaren
werken ze ook onder toezicht van een
praktijkleraar.
H Voldoende leerkrachten is overi
gens voor de directeur een probleem
apart. Want het merendeel voelt er
niets voor om van het platteland,
waar veel tuinbouwscholen worden op
geheven. naar de stad te verhuizen.
Hun bezwaren gelden dan de grotere
klassen en het wonen in een dure flat
De heer Van der Weide bezit zelf on
der meer het kweekschool-diploma en
de l.o.-akte tuinbouw.
H Het praktijkgebouwtje op zich
zelf is net een met fleurige borders
omgeven houten vakantieverblijf. In
het bloe'mschiklokaal staan voor,- de
grote ramen eenvoudige bloemstukjes.
Als het ware verdonkeremaand liggen
onder de brede „kozijnen" kale graf
kransen. Het echt opmaken van een
grafkrans valt echter buiten de basis
opleiding. -
In het handenarbeidslokaal kun
je, om de geijkte term maar te gebrui
ken, door de bomen het bos niet meer
zien. Leraar Bom heeft noodgedwon
gen opbergruimte geschapen, door de
oorspronkelijk open handenarbeidsta-
fels aan de zijkanten met plaatjes -tri
plex dicht te timmeren. Hij licht het
tafelblad op eh daar liggen de
werkstukken van de leerlingen.
Van plakspanen tot geëmailleerde
kettingen toe fabriceren ze in deze
•beperkte ruimte. Allerhande handenar
beidsmateriaal ligt er opgeslagen.
Over voldoende gereedschappen
klaagt leraar Bom dan ook niet. Zijn
verlanglijst presenteert hij wel in het
nieuwe pand. Momenteel (en hoe lang
nog?) is het nog behelpen.
Van de praktijkkeet naar de
volkstuin. Twaalf tweedeklassers
schoffelen of pluizen er ijverig op 1 os.
Pluizen oftewel dieven is riet ontdoen
-van zijscheuten aan planten. Nieuwe
snufjes, als het chrysantengaas wor
den hier. toegepast en beproefd.
De andere „praktijk" van de heer
Van der Weide, het arboretum
Trompenburg is helemaal een leer
zaam paradijs voor de jonge scholie
ren. Met zorg zijn de verschillende,
vaak uit het buitenland geïmporteerde
planten en bomen, op elkaar af
gestemd. Een prachtig voorbeeld voor
de hovenier, die later zelf „zijn" tui
nen zo mooi en'zo voordelig mogelijk
(•het hele jaar door»bloeiende'planten)
moet aanleggen.
„Een oud-leerling en een oud-le
raar van mij werken hier", vertelt de
directeur. Ook Trompenburg is dus tot
een levende aanbeveling geworden. Al
leen de praktijkleraar heeft het privi
lege een tak van de zeldzame bomen
af te rukken. Ter lering dan, natuur
lijk!
Een paar keer per jaar verlaten
de leerlingen Rotterdam om - elders
hun boekenwijsheid te toetsen. Na een
bezoek aan West-Duitsland en België,
wil de heer Van der Weide ook can
excursie naar Engeiand maken. „Wij
zijn gewend aan. Aalsmeer en hei
Westland, maar wat je daar zag", zegt
hij enthousiast over de Duitse ex
cursie. Ook bezoeken aan bedrijven
staan op het leerprogramma.
Misschien vraagt iemand zich hu
nog af wat eigenlijk de werkzaamhe
den van een hovenier en een bloemist
zijn. Wel, een„hp.yenier houdt zich be
zig met het on Werpen, aanleggen en
onderhouden van siertuinen; de bloe
mist-winkelier is allereerst bloemsier-
kunstenaar en daarnaast verkoper van.
bloemen en planten. Beide beroepen
zijn momenteel zeer in zwang. De
laatste vijf jaar zijn de landbouwscho
len uit de grond, geschoten.
Is het vak van hovenier of bloe
mist nu conjunctuurgevoelig? De heer
Van der Weide aarzelt even. Dan zegt
hij: „Een bloemist misschien, een beet
je. Voor een hovenier is ér altijd
werk. Tegenwoordig komt er zoveel
grond vrij. Voor echte vaklieden is er
trouwens altijd werk'*.
En echte vaklieden, voLwaardige
hoveniers en bloemisten, starten hun
unieke opleiding aan de lagere tuin
bouwschool. Vier boeiende jaren leg
gen een stevige basis voor het vak
manschap. Het is apart onderwijs met
haar eigen eisen. "Dsn der belang
rijkste eisen is wel dat dit lagere
tuinbouwonderwijs de ruimte moet
hebben.
JVDH
/NV EK i*en maand zullen de heer
H. A. Aarmmdse en zijn zootu
ou? land, voor zover bekend, de enige
eigenaars zy» van ren rijdende «Ippfrl-
nmkerij. Met deze mu-ruzijn-sleutfl-
winkel zulle» vader en zoon AarnomUc
geassisteerd door moeder en vrouw, in
Ïieï begin 'het Rijnmondgebied door
trekken om aan de deur sleutels en
sloten te ntakcn. vermaken en
repareren.
.,Ik heb na wikken en Avegen be-
-loten de wagen, die een lengte heeft
van zes meter, oranje te laten schil
deren'*. vertelt «Ie heer Aamomlse in
zijn lum hpauze. Tol vorige week wa.«
hij nog werkzaam als opmaker en zetter
hij de NRC.
..Een sleutel op het oranje veld zal
het ptddiek erop attenderen dat reserve
sleutels aan de deur kunnen worden-
gemaakt. ..klaar terwyl u wacht'*, zoals
op de wagen staat geschilderd. Het
grote voordeel hiervan i> dat de klan»
ten na enkele ininuten in de wacht
ruimte in de auto te hebben gewacht,
de sleutel kunnen meenemen en thuis
proberen of hy wel voidoot. Kleine
veranderingen kunnen -nel worden uit*
gevoerd.**
T7K is een ding dat de plannen van
de heer A.trnoiuisc dwarsboomt. Zijn
twintigjarige zoon is sinds enige tyd
in militaire dien>t. Ondanks herhaalde
pogingen is vatler er niet in geslaagd
vrijstelling voor zijn zoon te ver*
krygen. ,.Ik hel» hem juist nodig om
dat hy de vakman is. Ik hoop dat het
verzoekschrift dat ik hei» ingediend hij
dr rniirister, resultaat zal hebben.
Een -ïrttlelnutkerij heeft de heer
Aarimudse al vefr jaren op het oog.
Vier jaar geleden kocht hij in de
I'ortlaivdftraal een sigarenwinkel met
het doel in de toekomst geheel over
te schakelen op ren >leuteJmakery.
De sigaren en sigaretten werden
echter zo goed verkr>chf dat de sleutel-
makerij reu hyzaakje bleef. Nu met tie
rijdende winkel wordt het grootser op
gezet. Daartoe was echter een investe
ring vuil ƒ25.001) nodig voor tic aan
koop van een al? supermarket liestcmde
vrachtauto.
Dm aun liet .benodigde geld te
komen' bleef cr niets anders over dan
de tabakszaak te verkopen.
Dat een slrutrlmaker voldoende werk
heeft, toonde dc lieer Aarnoudse aan
niet het voorbeeld van een vrouw, die
haar hui-sleutel heeft verloren. Zij
voelt zich niet meer helemaal veilig
met het idee dat een vreemde haar
sleutel kan trebruiken.
Hij dc rijdende winkel van de heer
Aarnoudse kan zij het slot laten ver
maken zodat de verloren sleutel niet
meer past. Op al deze werkzaamheden
kunnen de klanten wachten. Ook de
automobilisten kunnen profyt trekken
van deze vakmensen.
Zo kunnen zy dc sloten op de por
tieren. contact en kofferdeksel laten
veranderen, zodat met één sleutel kan
worden voUtaan. Het maken van een
reserve-sleutel gaat nog geen ander-
halve gulden kosten.
"VOON Aarnoudse kan zonder meer
e.xperl worden genoemd. Zo volgde
hij ondermeer in een Duitse brand-
knAenfabriok een speeialistenopleiding.
Als het goed gaat heeft de heer
Aanmudse Plannen voor uitbreiding.
\SVIlirht kan hy komen tol drie van
deze rijdende sleiitebuakeryen, aU zpn
zoon iu een eigen wagen rijdt en
schoonzoon, «lie ook interesse heeft
ook zo*n wagen aanschaft. Wie weet
komt het nog eens tot een wereld-
concern
W.T.
JglERTJE voor Bles? Ach, waarom
zou een paard, op een warme au
gustusdag geen trek in een pilsje kun
nen hebben? En wat doe je in zo'n
G. L. v. d. Weioe: grote groei
JJET LAWAAI, dat in vroeger tijd
T' bij een brand hoorde, 'kunnen wij
ons nog goed herinneren.. Eerst was er
het getoeter van de door de buurt
snellende politieagenten, die de vrijwil
ligers moesten waarschuwen, dan was
er het door belgerinkel geaccompag
neerde gerommel van de in zenuwach
tige haast over de straatkeien voortge
trokken en voortgeduwde hand-
brandspuiten, die op de voet gevolgd
werden door de ladderwagentjes. Wa
ren de pijpleiders bij het in brand
staande perceel aangekomen, dan wer
den de. slangen op straat gekwakt en
onder veel geschreeuw aan elkaar ge
koppeld. Knarsend en piepend kwa
men daarna de met handkracht op en
neer bewogen zwengels van de pom
pen in beweging....
De vrijwilligers hadden er het
grootste belang bij, zo spoedig moge
lijk, dé penningen, waarmee hun aan
wezigheid geregistreerd werd, in de
cylindervormige penningbus (die aan
de brandweerwagen hing) te werpen.
Als later de afrekening geregeld werd,
konden degenendie er het eerst wa
ren, op een hogere premie reken-en
dan 'de laatkomers. De brandmeester
gooide zijn penning in de bus, zodra
er water gegeven werd. Degenen wier
penningen zich onder die van de
brandmeester in de bus bevonden kwa
men in aanmerking voor de premie
voor „voor water". De premie voor
„na water" werd uitbetaald aan hen,
wier penningen boven op die van de
brandmeester gevallen waren.
VEN. TIJD LANG is er nog de
d „vliegende premie" geweest Dit
was een extra-beloning voor de spuit
gasten, die met hun handbrandspuit
de grootste afstand afgelegd hadden.
De bepaling had tot gevolg, dat bij
een brand van enige omvang de spui
ten in de halve stad aan het rijden
gingen! Het was in wezen een soort
loterij; dikwijls moest na. afloop door
de hoofdlieden op een plattegrond met
de meetlat vastgesteld worden wie de
meeste kilometers afgelegd had Toen
er steeds meer ruzie over kwam, is
deze bijzondere premie afgeschaft.
Het was vroeger niet altijd koek en
ei bij de brandweer. Het premiestelsel
was de oorzaak van veel naijver. Was
er brand, dan gebeurde het meer dan
eens, dat de pijpleiders van een be
paalde handbrandspuit tot elke prijs
wilden voorkomen, dat hun collega's
van een andere even snel ter
plaatse verschenenspuit het eerst
water zouden geven. Terwijl zij hun
slangen in allerijl aan elkaar haakten,
ontkoppelden zij tevens met enkele
snelle bewegingen die van de tegenpar
tij!
rrYPISCH Rotterdams was ook de
r dm oneu r, een apparaat dat
voor het blussen van de veelvuldig
voorkomende) schoorsteenbranden
werd gebruikt. Het bestond uit een
DLAATjE, dat symhulisck is voor de
brandweer ran liet oude Rotter
dam. Humlhramlnpuil 48 rukt uit voor
een schoorsteenbrand
metalen bol, die aan een lange ketting
bevestigd was en op het dak door de
brandweerlieden neergelaten werd in
de schoorsteen, nadat Ier eerst een klei
ne hoeveelheid zwavelpoeder in gewor
pen was. Het was dan de bedoeling,
dat de brandweerlieden, die zich. in cle
bedreigde kamer bevonden, die bol ter
reiniging van het rookkanaal heen en
weer bewogen. Wilden de mannen op
het dak grappig zijn, dan sloten zij de
schoorsteen af met een dakpan. Hun
collega's, die beneden in het huis ge
deeltelijk in de schoorsteen gekropen
waren, kregen daardoor een mengsel
van rook, stof en zwavelgruis in het
gezicht!
De brandspuithuisjes, waarvan er ve
le tientallen over de stad verdeeld wa
ren, hadden ook min of meer een func
tie als „wijkgebouw". De vrijwilligers
gingen er niet alleen heen om te kun
nen uitrukken of om te oefenen, doch
ook voor gezellige bijeenkomsten. Et
waren brandspuithuisjes, waar in een
hoek enkele flessen met geestrijk
vocht stonden....
Als er grote branden waren, rukten
de (aanvankelijk door paarden getrok
kenlater door stoom voortbewogenJ
stoomspuiten uit. Op het Oostplein
was de stoombrandspuit „Oostelijk
Stoomgemaal" gestationneerd, op het
Noordplein, de Westersingel en het
Zuidplein stonden respectievelijk de
stoomspuiten „Noorden", „Westen" en
„Charlois".... Het was een machtig ge
zicht die spuiten over de straten te
zien daveren, met rinkelende bellen en
vlammende vuren....
Ji/TET AL DAT in onze ogen priini-
tieve brandweermateriaal hebben
de spuitgasten van het verleden
alles bij elkaar genomen toch nog
dikwijls heel bijzondere prestaties ge
leverd. Er is hard gewerkt bij talrijke
grote branden.
Om de grootste brand, die tussen
1800 en het oorlogsjaar 1940 woedde,
die bij Van der Lugt op het Noorderei
land (1902). te blussen, waren niet min
der dan 32 handbrandspuiten in de
weer. Ze werden geassisteerd door ze
ven stoomspuiten, drie blusboten en
de tender Columbus van de Holland
Amerika Lijn. Tussen de Prins Hen
drikkade. de Slcephellingstraat. de
Burgemeester Hoffmanstraat en de
Thorbeckestraat stond alles in brand.
Op honderd meter afstand voelde men
de hitte. Er was in de stad geen rij
tuig meer te krijgen, doordat honder
den mensen zich naar het Noorderei
land hadden laten rijden. Wat een
brand!
JVR
geval? Juist; je stapt naar je
stam(boek)café!
Toch ligt het hier even anders: het
was een dorstig méns die het café
Club 54 in de Newtonstraat in Schie
dam. bezocht. Maar hij had een paard
bij zich en de caféhouder vond het
zielig dat het dier buiten moest blij
ven staan. Het pilsje dat hem (of haar)
aan de bar werd voorgezet was maar
voor de grap. Wel liet Bles zich ver
wennen met suikerklontjes van de be
zoekers.
Caféhouder N. van Vliet vond het
paardenbezoek niet zo vreemd» Hij. is
een groot dierenvriend en houdt in
zijn zaak onder meer een leeuwtje,
een papegaai, een aap en een aantal
honden. Het paard kon er best bij.
Zeker in de week van het Concours
Hippique.
Een hip paard was het overigens
wel!
TVrïJNHAVENBRUG. Vierleeuwen-
W brug.' Regentessebrugallemaal
goed. hoewel de officiële naam de
laatste is. Over de Wijnhaven ja,
etussen .de Posthoornstraat en de
Glashaven. Bijna allen van de vele
inzenders waren goed. De prijs gaat
naar J.' v. d Most Sr.. Kamer 153,
Borgsate, Meidoornsingel 181. Rot-
terdam-12.
"VIERDER maar weer. Misschien' is
het nu wat moeilijker. Voor de
liefhebbers: Waar en wat? Inzenden
per briefkaart onder dit motto aan
RIJNMONDREVUE. Dagblad De
Rotterdammer, postbus 948, Rotter
dam, voor donderdag 14. uitslag,
zaterdag 16 september.
"LTET idee werkt door, dat is zeker,
zegt de heer P. A. Kusters uit
Rotterdam-Overschie, die in januari
van dit jaar in deze rubriek verscheen
met zijn vinding, waarmee alleenwo
nende bejaarden ten zeerste gediend,
kunnen worden.
Het gaat om de koekoeksklok,
waarvan het gewicht na een zekere
tijd gedaald te zijn (als het uurwerk
afloopt) een elektrisch contact toi
stand br^pgt, waardoor aan de gevel
een schel 'gaat rinkelen. Een sluitend
geheel, dat bovendien eenvoudig is en
niet duur.
Getroffen door de vele gevallen
waarin bejaarden soms wekenlang
ernstig ziek of dood ïn huis liggen
zonder dat iemand 't weet, kwam de
heer Kusters tot deze apparatuur. De
belangstelling blijkt inmiddels reeds
groot.
Af en toe krijgt de vinder („Ik wil
er alleen maar mee heipen'T reacties,
waaruit hem blijkt dat overal in het
land dit bejaardenaiarm niet alleen
wordt gesignaleerd, maar ook in prak
tijk gebracht. In Hilversum riiv. is
men daarmee druk bezig.
De landelijke Federatie voor Be
jaardenzorg besteedde er in haar blad
ruime aandacht aan, voor de radio is
er over gesproken, het ministerie van
sociale zaken en vele andere officiële
instanties dragen er kennis van.
S Zelf heeft de heer Kusters de ge
woonte om als hij weer zo'n tref
fend krantebericht leest B. en W.
der betrokken gemeente een uiteenzet
ting van zijn alarmapparatuur. mét
knipsels van artikelen daarover toe te
ze.iden. „Iedere Nederlander moest
van deze. mogelijkheden op de'hoogte
zijn", meent hij.
