Vlammen bereikten hoogte van 50 meter
Tank ontploft hij Pakhoed in Botlek
mm
Schade: ruim
2 miljoen
Jongen (16)
(vier van
kinderen
redt vijf
één gezin)
uit water
Homland V/2 meter
er
Bü
VEERDIENST
ROTTERDAM-
HARWICH
Kritisch
bekeken
Explosie
Groot alarm
Geen gevaar
Humor
Overpompen
IJzig
Schuim
PB rotterdammer
2A
MAANDAG 15 JANUARI
(Van onze verslaggevers)
ROTTERDAM Eindelijk, om kwart voor zes zondagavond, kon bluseenheid 713 als laatste
ploeg inrukken. Toen was in het Botlekgebied een meer dan vierentwintig uur lange strijd tegen
een baaierd van vuur op het tankpark van Pakhoed NV definitief gewonnen.
Een middag, een avond, een nacht en een groot gedeelte van de volgende dag hebben de brand
weren van Rozenburg en van Spijkenisse, de bedrijfsbrandweerploegen van Pakhoed, Shell. Esso
en Niemve Matex, de blusboten Havendienst ïl, Havendienst XI, Havendienst XII, Havendienst
XIII en Havendienst XIV en nog tachtig man van de Rotterdamse brandweer met alle materiaal
dat voor dit werk kon worden beschikbaar gesteld gevochten tegen een enorme fakkel.
Die werd gevoed door vier en een half miljoen brandende liters kerosine GP-4, brandstof voor
straalvliegtuigen. Een tank met die vloeistof was zaterdagmiddag om tien minuten over twee
in brand geraakt. De schade wordt geschat op IV2 min. gulden.
1 nu,
zidh op ongeveer zeventig meter van
de vuurhaard, gelukkig boven de
wind.
Dat de politie tot vrij ver in de
omtrek de toegangswegen afzette was
niet alleen om de brandweerlieden
niet bij hun werk te hinderen. De
gevolgen van een explosie voor een
groot aantal nieuwsgierigen zouden
niet te overzien zijn.
WtBtMaar
damast
180 cm breed
drukstof
235 cm breed
t
vjA--
Pagina 4
VUUR VERGT 24 UUR
VAN ZWARE STRIJD
ISKufl
sattsi
IHifttthuuMiLy
Zaterdagavond, nog in bittere vries
kou. Ijspegels aan de straaipijpen,
ijs ook op de gezichten van de man
nen. Weldra zou het weer omslaan
en het hele terrein zou bedekt
voorden met ijs door de regen, die op
de grond snel bevroor...
Brug open
T\E enorme brand die zaterdag en zon-
dag een tankpark in de Botlek teis
terde heeft de bevolking van het gebied
van de Nieuwe Waterweg een aantal za
ken duidelijk gemaakt. Die zaken zijn
alle geruststellend.
Allereerst de oorzaak en het gevaar dat
zich dergelijke branden vaker voordoen.
Dat gevaar is uiteraard altijd aanwezig
waar brandbare stoffen zijn opgeslagen, «1
fleemt men nog zulke voorzorgen. Dat in
Periiis, Botlek en Europoort brandbare
•en zelfs explosieve stoffen worden opge-'
slagen en overgeslagen, is algemeen be
kend.. De terreinen liggen ver buiten de
bewoonde wereld.
Als oorzaak
js genoemd de
mogelijkheid
van een opeen
hoping van sta-
liscbe elektri
sche lading in
de wand van
een tank, wat
Jeidde tot het
overspringen van een vonk tijdens het
pompen. Als dat zo is, heeft men te ma
ken met omstandigheden waartegen men
zich niet beeft kunnen wapenen, maar die
zicb slechte in een uiterst minimaal aan
tal gevallen zullen voordoen.
Want iedere opslagtank ss goed geaard
en dan is een ophoping van statische elek
trische lading een onmogelijkheid. Tenzij
doof heel bijzondere omstandigheden die
aarding verstoord is. Dat kan zaterdag tij
delijk het geval zijn geweest door de
strenge vorst en de droge atmosfeer van
de voorafgaande dag.
Is dit de oorzaak, dan heeft de Botlek
inderdaad op een heel bijzondere manier
pech gehad.
Dan het gevaar dat de brand zelf op
leverde. Ieder die met aardolieproducten
omgaat, kent de brandbaarheid, en duide
lijk is dat ieder tankpark de best denk
bare voorzorgen neemt. Welnu, in de Bot
lek is gebleken dat die voorzorgen zeer
doelmatig waren.
Theoretisch was er explosiegevaar voor
de omliggende tanks. Praktisch is dat er
niet geweest, door de vakkundigheid van
de mensen die bet vuur bestreden en ook
doof de vakkundigheid van de mensen
die de beveiligingsmaatregelen hebben
ontworpen. Loco-burgemeester De Vos,
die bij het begin van de brand al aanwe
zig was, toonde zich onder de indruk van
die beveiliging en achtte bijzondere maat
regelen niet nodig.
Toch was er één bijzondere maatregel
die wèl jmdig is geweest en die achter
wege is gebleven: -even nadat zaterdag
middag groot alarm was gegevengin
gen de Botlckbrug en even later ook de
Spijkenissebrug open om een kustvaarder
door te laten. Brandweermaterieel en am
bulances hebben moeten staan wachten
voof een open brug!
Goed, er is geen ramp gebeurd, maar
onder dergelijke omstandigheden behoren
beide bruggen stevig te zijn vergrendeld
opdat men elke hulpverlenende instantie
zo snel mogelijk naar bet brandterrein
ka» dirigeren.
Eerst werd die strijd bevochten in
een snijdende over een open vlakte
aangierende vorstwlnd, dip het aan
koppelen van de slangen tot een hels
karwei maakte. Later in een neersij-
pelende regen, die bij aanraking met
de grond onmiddellijk bevroor en het
aanvalsterrein voor de brandweer
mannen onbegaanbaar dreigde te ma
ken. De ijssporen moesten aan de
laarzen worden gegespt. Nog later in
een snel invallende dooi met steeds
hoger oplopende temperaturen.
Misschien merkten de mannen, die
eerst onder persoonlijke leiding van
president-hoofdman J. J. Oster, later
onder die van de hoofdl.eden G.
Quint en J. Hamel de laatste bleef
de volle vierentwintig uur op zijn
post die zware strijd hebben be
vochten het niet eens, wankelden zij
„op glazen benen" huiswaarts, toen
zij eindelijk konden gaan.
Zaterdagmiddag, tien minuten over
twee, vloog in het tweehonderd tanks
tellende tankpark aan de Botlek van
Pakhoed NV, het vroegere Pak-
huismeesteren, plotseling het deksel
van tank 525, waarin kerosine werd
overgepompt. Wat er precies is ge
beurd, moet een onderzoek nog uit
maken, Wellicht ontstond door sta
tische elektrische lading in de tank-
wand een kleine vonk die het
mengsel van lucht en damp boven de
tankinhoud deed ontvlammen. Inder
daad zijn de tanks zorgvuldig geaard,
zodat er normaal geen ophoping van
statische elektrische lading kan
zijn. Maar de vraag blijft, in
hoeverre -de vorst invloed kan heb
ben gehad. Als statische elektriciteit
de oorzaak is, heeft men te doen ge
had met iets dat uiterst zelden voor
komt.
In ieder geval: plotseling stond de
inhoud van de tot iets meer dan de
helft met straalvliegtuig-brandstof
gevulde tank in brand.
Het leek eerst niet eens ernstig. De
1 bedrijfsbrandweer kwam in actie, de
Rotterdamse brandweer gaf klein
alarm, bluseenheid 713 die dus de
eer had het eerst bij de brand te zijn
en het laatst te mogen inrukken, zij
het dan dat de mannen daartussen
toch nog enkele uren konden slapen
rukte uit met een ge
reedschapswagen.
ROTTERDAM De Zweedse re
derij Wallenlas Lines heelt een
roli-on/reU-off-dienst geopend tussen
Rotterdam en Harwich. Met het hls.
Res6 wordt driemaal per week in
heide richtingen een afvaart geboden.
Het schip laadt en lost via een op
klapbare boeg trailers en auto's. Aan
dek kunnen eventueel containers
worden geladen.
Het schip wordt in Rotterdam be
handeld aan het terrein van Europe
Container Terminus aan de Prinses
jMargriethaven.
De dienst wordt in Rotterdam ver
tegenwoordigd door Broekman Mo-
■torships NV.
Het lukte niet, de zaak meteen
neer te slaan. Om vijl voor half drie
werd groot alarm gegeven. De brand
weren van Spijkenisse en Rozenburg
werden gewaarschuwd, de Rotterdam
se brandweer .voerde alles aan wat
maar enigszins kon worden beschik
baar gesteld: vier van de beroemde
Ahrens-Fox spuiten, twee andere au
tospuiten, poederwagens, schuimwa-
gens, trekkers, die al maar meer ma
terieel aanvoerden. Bluseenhcden
311, 312, 514 en 221 kwamen er bij.
De heer M, Ch. Cook, directeur
van het tankpark van Pakhoed, had
zelf aangepakt. Als een der eersten
was hij boven op een der in de na
bijheid staande tanks geklommen om
daar de straalpijp van de be
drijfsbrandweer te hanteren!
De officier van justitie mr. W. D.
Meeter werd gewaarschuwd, ambte
naren van de hinderwet en van
bouw- en woningtoezicht kwamen
aan, de politie sloot voor ieder die
niets bij het vuur te maken had alle
wegen naar het terrein hermetisch
af.
Omdat burgemeester Thomassen
met vakantie in het buitenland ver
toeft, was wethouder G. Z. de Vos als
loco-burgemeester op het terrein
aanwezig.
Aan het bestrijden van het vuur in
de tank viel niet meer te denken.
Vlammen tot vijftig meter hoogte
bleven hoog opjagen, dikke zwarte
rookwolken dreven met de wind mee,
die in de loop van zaterdagnacht
draaide en voor complicaties zorgde.
Men kon weinig anders doen, dan
de omringende tanks te koelen en zo
verhinderen dat de brand zich uit
breidde.
Maar dit gebeurde niet. Ook niet,
toen zondag tegen de middag het
deksel van een tweede tank het be
gaf. Deze tank was vrijwel leeg, de
weinige inhoud vatte geen vlam. Van
De twee mannen, die vierentwin
tig uur lang samen de leiding
hadden in de strijd tegen het
vuur in de Botlek: links hoofd
man J. Hamel van de Rotter
damse brandweer, rechts de heer
M. Ch. B. Cook, directeur van
het tankpark in de Botlek van
Pakhoed N.V.
tank zondagmiddag zover was „inge
krompen" dat men grote hoeveelhe
den schuim er in kon brengen. Twee
minuten over één doofden de vlam
men en kon mer. gaan nablussen.
De schade moet nu nog worden
vastgesteld. Een voorlopige raming
luidde anderhalf miljoen gulden.
Groot alarm komt in Rotterdam
zelden voor. Als de brandweer mid
del-alarm geeft, wordt het doorgaans
beschouwd als héél wat.
De laatste keer, dat er groot alarm
is geweest, was vorig jaar februari
voor de grote uitslaande brand bij H.
J. Reesink en Co NV aan de Nijme-
genstraat bij de Waalhaven. De
laatste grote tank-brand was in 1953
bij de Shell in Pemis.
Wat er zaterdag en zondag
geschiedde gaat de geschiedenis van
de Rotterdamse brandweer in als een
der grootste branden uiteraard
buiten oorlogstijd! die stad of ha
ven hebben geteisterd.
Doch zelden of nooit zullen Rotter
damse brandweerlieden onder zulke
barre omstandigheden hun werk heb
ben moeten doen.
Een geluk was het geheel ontbre
ken van persoonlijke ongelukken.
Toen de explosie plaats had, waar
mee de brand begon, waren er tien
mensen van Fakhuismeesteren aan
het werk. Van hen werd niemand
gewond.
En natuurlijk ontbrak de humo
ristische noot niet: de echtgenote van
Ondertussen waren pompmachi-
nlsten van Pakhoed druk bezig de
inhoud van de tanks in de nabijheid
van de vuurhaard naar elders over te
pompen. In die tanks waren brand
bare en ook giftige stoffen, waaron
der het zeer giftige en in de Rotter
damse haven zo langzamerhand be
rucht geworden acrylonitril, dat bo
vendien explosief is.
Het tankpark van Pakhoed biedt
opslagruimte voor 600.000 ton
vloeistof. Er bevond zich tijdens de
brand 500.000 ton in het tankpark. De
tanks zijn 14.60 m hoog en staan
twaalf meter uit elkaar. De tank met
het gevaarlijke acrylonitril bevond
Eens iets heel anders voor de
ramen hangen en dan trots naar
Uw vensters kijken... waar die
mooie, moderne venstervallen
het zo bijzonder goed doen!
Prachtige Terlenka venster-
vallen, in twee dessins, extra
lang, 85 cm, met ingeweven des
sins, in onze vitrage-afdeiing
voor nog géén een gulden
zestig.
Zo zag zondagochtend de getrof
fen tank in de Botlek eruit, na
dat die ruim twaalf uur als een
reusachtige fakkel had staan
branden. Even nadat deze foto
was gemaakt begaf het deksel
van de aangrenzende tank het
met een grote explosie. Omdat
die tank leeg vo as gepompt,
breidde de brand zich niet uit.
Van een andere tank werd het
deksel roodgloeiend. Maar deze
bleef intact.
Terlenka vensterval
85 cm hoog
MBW
In onze vitrage afdeling ver
kopen wij deze prachtige Ter
lenka venstervallen, 85 cm hoog
in twee dessins,
per nieter
w
Cün tel. ef schrift, bat.
een derde tank werd het deksel
roddgloeiend. De tank bleef gelukkig
intact.
Loco-burgemeester De Vos was in
het begin ongerust over eventuele
uitbreiding van de brand; deze onge
rustheid werd al gauw minder toen
bleek dat de ruime afstand tussen de
tanks onderling het gevaar van ver
dere ontploffingen vrij gering maak
te. Hij achtte bijzondere maatregelen
niet nodig.
Dr. H. de Graaf, hoofd van de af
deling onderzoek luchtverontreini
ging van de Rotterdamse warenkeu-
ringsdienst meende dat het een
enorm geluk was geweest dat de
windrichting zuid-zuidwest was ge
weest; hierdoor was er geen gevaar
dat het vuur dicht bij het bijzonder
brandbare acrylonitril kwam.
Doordat het vuur van de branden
de tank 525 zich bovenin bevond en
dit vuur de hete lucht hoog opjoeg,
werd zaterdagmiddag de ijzig koude
vrieslucht naar de vuurhaard gezo
gen. Bij de voet van de tank waren
de condities bar. Dat bemoeilijkte het
werk: het bluswater waarmee de om
liggende tanks werden gekoeld spatte
op de gezichten en bevroor daar, zo
dat de mannen spoedig met
„ijsmaskers" liepen. Misschien was
juist die ijskoude lucht een hulp:-die
veroorzaakte mede een goede koeling
van de tanks.
De drie amtoulancewagens, die naar
het terrein van de brand waren gedi
rigeerd, behoefden gelukkig geen
dienst te doen: de enige gewonde was
de brandweerman J. J. de Ridder uit
Vlaardingen, 39 jaar, een man van
een van de bedrijfsbrandweer
ploegen, die enkele zeer lichte brand
wonden opliep en op het terrein kon
worden behandeld. Wel noopten de
„ijsmaskers" de mannen tot zeer
voorzichtig afpellen.
mr. Meeter was met haar man mee
gekomen om het prachtige vuurwerk
te zien. Toen haar man het terrein
opging bleef zij achter in de auto,
waarvan de verwarming slecht werkte
bij draaiende motor en waarin het al
heel spoedig akelig koud werd. De
Rotterdamse politie, ridderlijk en
gastvrij, bood de verkleumende me
vrouw Meeter een prettiger en war
mer onderdak in een van de radio
wagens. En een moeite dat mr. Mee
ter naderhand had om zijn vrouw
terug te vinden, toen hij haar niet in
zijn auto aantrof
Nog een humoristische bijzonder
heid: tijdens het gevecht tegen het
vuur gebruikte iedereen materiaal
van iedereen. Slangen van Spijkenis
se werden gekoppeld aan ver-
deelstukken van Roterdam, Rozen-
burgse brandweerlieden spoten met
Spijkenisser mondstukken.
Toen het karwei zondagmiddag
was geklaard werd het een hoogst
gecompliceerde geschiedenis om uit
te zoeken wat nu wel van wie was.
Ten slotte nam de Rotterdamse
brandweer met goedvinden van de
anderen alle slangen maar mee. Spij
kenisse en Rozenburg krijgen zo
spoedig mogelijk hun slangen netjes
opgerold thuis bezorgd.
Er is zes miljoen liter schuim In de
brandende tank gespoten.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM De zestien
jarige Bert Hofman van de
West-Sidelinge 80, leerling van
de Keuchenius-ulo, heeft naar
pas nu bekend is geworden
woensdagmiddag vijf kinderen,
van wie vier uit één gezin, uit
het ijskoude water van de Prins
Mauritssingel gered. Bert, zelf
enthousiast schaatser, vindt de
redding op zichzelf eigenlijk
niets bijzonders.
*,r waren ongeveer 25 kinderen
aan uei speren en msunaatsen. fliijn
moertje uiKKie van negen wiicte
ook, maar omdat mijn moeder net
eerst met goea vona, hen ik mee
gegaan. loen ik zijn scnaatsen on-
ueroonct, hoorde ik dat er Kinderen
aoor net ijs gezant waren.
„z,e maakten nogai wat herrie.
Ik oen er uimiddeuyk naar toegelo
pen. Maar naiverwege dacht ik dat
ik oeter kon gaan liggen en naar
het wak kon toeschuiven. Ik zakte
zen' ook weg. ke zaten ongeveer tot
hun borst in het water. Het ijs brok
kelde gelukkig niet erg af."
„De twee eersten kon ik zo pak
ken. Ik heD ze ais het ware wegge
gooid achter me. Ook de volgende.
Tenslotte was er nog een meisje dat
een zusje van vijf vasthield. Dat
kleine kind zat al tot haar mondje
in het water" vertelt Bert en hjj
maakt een zeer duidelijk gebaar.
„Dat kleine meisje heb ik aan
haar haren er uitgehaald. Toen ze
er allemaal uitwaren, 'heb ik gezegd
dat ze hard naar 'huis moesten lo
pen." Heeft iemand geholpen? „Nee,
er stonden wel een paar jongens. De
een zei dat het allemaal zo vlug ging
en de ander zei dat als hij er toy ge
komen was we allemaal er door zou
den zijn gezakt", zegt (Bert een,
beetje schamper.
Later bleek Bert dat er vier uit
een gezin kwamen. Het waren Mar
jan (13), Hans (8), Magda (6) en
Anja (5) Dekker van de West-Side
linge. Toen Bert de volgende dag uit
school thuis kwam vond hij een be
loning van het gezin.
Hij vertelt ook nog dat, toen alles
achter de rug was, een man van vijf
tig jaar op het zelfde stuk ijs rond
jes ging draaien. „Toen kwam er pas
politie opdagen die deze man weg
stuurde." Bert is ook nog bij de fa
milie Dekker geweest.
Overigens stonden er volgens Bert
tijdens de redding mensen en grotere
kinderen achter de ramen te kijken
en te lachen. Ze kwamen hem niet te
hulp. „Ze dachten zeker omdat ze
dachten dat ik er was doorgezakt"
Mevrouw Dekker is heel Hij. „Nie
mand heeft er last van gehad, geluk
kig, ze zijn zelfs niet verkouden ge
worden. Fijn dat deze jongen dit
heeft gedaan terwijl anderen toeke
ken", zegt ze. Overigens, Bert heelt
nog niets gehoord van de onbekende
ouders van dat vijfde kind
TEL AVIV Arabische saboteurs
hebben zaterdagavond een oliedepot
bij de havenstad Eilat in brand
gestoken, zo heeft een Israëlische
militaire woordvoerder meegedeeld.
De brand was twee uur later be
dwongen.
Langzamerhand smolt de wand van
de brandende tank met de vuurhaard
mee van boven naar beneden, al naar
de tankinhoud opbrandde. Tot de
Steeds meer wordt er aan het
gemak voor de huisvrouw ge
dacht - en brengt de fabrikant
werkbesparende, practlsche gor
dijnen, die vlug gemaakt zijn.
En zulke bljzondereovergordljn-
stoffen verkopen wij, dubbel-
bredeovergordijnstof, in twee
soorten, waarbij de hinderlijke
naden wegvallen.
Dubbelbredp damast van 180
cm en drukstof van maar liefst
235 cm breed, die U uitzoekt,
uit 4 verschillende kleuren,
per meter voor nog géén vier
gulden.
ROTTERDAM Er zit schot in de
berging van de eind oktober bij
Vlaardingen in de Nieuwe Waterweg
gezonken Duitse vrachtvaarder Horn-
land. Vorige week zijn de bergers
van Ulrich Harms er namelijk in
geslaagd de bovenruimten 4 en 5 en
een deel van de machinekamer leeg
te pompen, waardoor het achterschip
anderhalve meter omhoog is geko
men.
Zondagavond zijn pompen ge
plaatst in de onderruimen, die nog
vol lading zitten. Als die geheel of
ten dele leeg zijn gepompt, zullen de
vijf Magnus-bokken proberen het
schip tegen de noordoever te zetten
en de slagzij van 32 graden op te
heffen.
Harms hoopt deze, week zover te
komen. Als de Hornland recht ligt,
zal het schip naar Verolme kan de
overkant van de rivier worden ge
bracht voor reparaties.
In onze gordijnstoffen afdeling
verkopen wij deze dubbelbrede
overgordljnstoffen, damast 180
cm breed en fleurige drukstof
van 235 cm breed, in vier kleu
ren, door elkaar
per meter
voor
Ciin ttf. ef schrift, hot.
r,
i.
