Dieren, ie
- Blij dorp
Tanks met vaste daken
WAT NU
OP PIER?
otterdam!
o waó
SERIE KLACHTEN UIT
WOONWAGENKAMP
mmm
de rotterdammer
HERDENKING
INNEMING
Uitgebuit
Waardeloos
DE KIEVIT", het regionale woonwagenkamp op de grens van
Rotterdam en Bolnes blijkt tegen te vallen. Het is niet zo uit
stekend als men na vijf jaar voorbereiding en voor een totaal aan
kosten van ruim 1,6 miljoen had mogen verwachten. De bewoners
vinden dat zij „fe pakken zijn genomen". Ze betalen voor een staan
plaats 5,25 per week en missen voorzieningen, die andere kampen
wel bezitten. In hoofdzaak zijn er drie bezwaren: achter de staan
plaatsen zijn geen schuurtjes of bergruimten, er is geen sloopterrein
en de beschikbare boxen hebben geen stroom, zodat er niet kan
Worden gewerkt.
Tragiek
Kleinigheden
Afmaken
Kabels
Paradijs-vogel
Rijn mond-revue
Meer stookolie bij
Shell i» Europoort
riVEREEN GEKOMEN was dat
thesaurier Van Volbergen zich
met zijn persoon en met zijn eigen
dommen zou borgstellen voor
Kroonjuwelen
In „lommerd"
ZATERDAG 2 MAART
Pagina 4
V ELE Briellenaren hebben nu
al hun vrije tijd nodig om
zich voor te bereiden op de ko
mende feestelijkheden. Op 1
april 1572 immers verloor „Alva
zijn bril", zoals het oeroude
(Brielse) gezegde luidt. Al is
dat bijna 400 jaar geleden, het
moet toch worden gevierd.
Langzamerhand komt de
feeststemming erin. Dat komt niet
door het carnaval, want voor dat
evenement was in Brielle zelfs geen
tijd. De voorbereidingen in verband
met de costumering van straks
neemt de inwoners in beslag. Men
kan er zeker van zijn dat het feest
groots wordt.
Niet in de laatste plaats om de
massale verkleedpartij, waaraan de
poorters zich weer moeten onder
werpen. Moeten onderwerpen, want
vorig jaar liepen er zo'n drieduizend
mensen in middeleeuwse kostuums
en elke- Briellenaar die zich toen
gewoon in zijn zondagse dracht had
gestoken, liep voor gek.
O Daarom kleden de Brielse scho
nen zich nu reeds a la Jacoba van
Beieren, om de nietwiiligen te over
tuigen van de noodzaak „er iets aan
te doen".
Dat lukt wel en daarom heerst er
een drukte van belang. Naaimachi-
DIT achteraanzicht van het woon
wagenkamp toont duidelijk de toi
letten der wagens, waaraan volgens de
bewoners gemakkelijk een berghok of
schuur had kunnen worden gebouw
en waarin een kraan had kunnen zi,..
Nu zijn er plannen toch schuren te
bouwen.
kamp in de buurt van de twee mil
joen zal komen te liggen.
Het ontbreken van een sloopter-
rein is een drama op zich. - Zonder
opslag van oude materialen zijn slo
pers tot werkloosheid gedoemd. De
slopers op De Kievit hebben dan ook
de bijstandswet aangegrepen om in
hun levensonderhoud te voorzien. Dit
heeft echter een kettingreactie te
weeg -gebracht, want een aantal be
woners van het kamp zagen opeens
grote voordelen in het slopersberoep.
Nu wordt er in het kamp drieduizend
gulden per week aan werkloze slo
pers uitgekeerd.
B De adjunct-directeur van de Soci
ale Dienst vindt het op zich niet
vreemd, dat de woonwagenbewoners
de situatie zo weten uit te 'buiten.
„We weten dat we uitgebuit worden
en we hebben ons daar min of meer
bij neergelegd. In dit geval zijn we
nog eens extra soepel omdat de situ
atie inderdaad wat ongunstig is.
B Overigens willen we er wel wat
aan doen, maar ook dat moet uiterst
voorzichtig .gebeuren omdat deze
mensen als een groep optreden,
waarbinnen het niet mogelijk is de
een op volkomen reële gronden een
uitkering te geven en de ander op
even reële basis een uitkering te wei
geren".
B Ovar het sloopterrein zelf zegt de
heer Bastiaans: „Er is nu eenmaal
geen terrein beschikbaar. Ook kun
nen we niet toestaan dat het kamp
zelf als sloop en opslagterrein ge-
bruikt wordt. Per slot van rekening
mag ik voor de deur ook geen au
to-wrakken neerzetten. Evenals an
dere eigenaars van sloopbedrijven
zouden deze slopers gewoon ergens
bedrijfsruimte moeten huren. Trou
wens in Pernis was officieel ook geen
sloopterrein, maar werd er illegaal
wel een veldje als zodanig gebruikt".
B Het kortzichtige beleid, dat er toe
geleid heeft dat-de zestienswerk-
,'boxen geen energievoorziening .héb
ben gekregen, wordt op het woonwa
genkamp ook sterk afgekeurd. De
boxen, waarvoor- veertig gulden in de
maandbetaald' moet worden, zijn
praktisch waardeloos.
B In'de winter de tijd dat het
meeste thuis gedaan wordt -kan
men er hooguit van 's ochtends tien
tot 's middags vier in terecht omdat
er geen licht is. Het aansluiten van
schuurmachines, werkbanken, spuit-
installaties en dergeWjke is onmoge
lijk. Bovendien is er geen ventilatie.
B Van verschillende kanten is er nu
op aangedrongen dat die schuren er
toch komen. Drs. Bastiaans zegt nu
aak dat ze waarschijnlijk zullen wor
den gebouwd. Er is in ieder geval een
voorstel in voorbereiding, waarin om
een krediet van bijna twee ton ge
vraagd wordt om 72 bergruimten te
realiseren. Hij zal ook laten nagaan
wat de mogelijkheden zijn van water
aansluitingen lin deze schuurtjes.
De tragiek is intussen, dat de vijf
jaar geleden voorgestelde bezuinigin
gen teniet zijn gedaan door de prijs
stijgingen en dat er nu alles bijeen
zoveel voorzieningen zullen moeten
komen, dat de prijs van het gehele
nes verrichten overwerk, kinderen
doen dienst als paspoppen en slanke
damesmiddeltjes worden nauwkeu
rig gemeten. Zo ook die van Aartje
van den Berg-Bevaart (24), op de
onderste foto door Adriana Noorlan-
der onder handen genomen.
Praktisch elke middag kohien ze
bij elkaar in de Langestraat om sa
men met Jacoba Heijndijk geuzen-
kostuums te maken. En niet alleen
geuzenkostuums, want burgemeester
H. van Es wil ook pottenbakkers,
koperslagers en heelmeesters.
Zaterdag 30 maart begint het
feest, dat de maandag daarop, i
apri, wordt voortgezet met een
heuse intocht van de Geuzen.
B De kwestie van de schuurtjes zit
de bewoners van De Kievit hoog.
Hun wasmachines staan in weer en
wind buiten, als het slecht weer is
kunnen zij geen was ophangen. Velen
hebben de hele winter met natte ko
len gekampt. Tegelijk met het pro
bleem van de bergruimten speelt ook
dat van de watervoorziening. Op de
vier hoeken van het kamp staan
pompen. Dat betekent dat de mensen
die midden in het kamp staan met
water moeten slepen.
Willen zij wassen dan is hun el
lende helemaal niet te overzien. Het
gebeurt wel dat ,zij met hun wasma
chines naar het centrale kampge
bouw gaan om daar in de wasbakken
te wassen. Voor degenen die het eerst
komen is er dan warm water. Zijn de
twee boilers voor een heel kamp
bedoeld leeg dan duurt het een
dag voordat zij opnieuw warm water
geven.
De adjunct-directeur van de ge
meentelijke Sociale Dienst drs. J.
Bastiaans, die een deel van de klach
ten kent, meent dat de huidige pro
blemen toch hun oorzaak'vinden in
de voorgeschiedenis. Direct nadat
besloten was dat het kamp in Pemis
niet langer te handhaven was kwam
men al te staan voor het feit, dat er
in Rotterdam nauwelijks een stuk
grond te vinden was. De huidige
plaats heeft zelfs gevaar gelopen
door de plannen voor de Puntzakha
ven" bij IJsselmonde.
Het eerste plan met schuren com
pleet was begroot op l.G miljoen gul
den hetgec-n wethouder Bavinck Joen
echter te veel vond. Een uitspraak
zo'n kabel verplicht zou zijn. Nu wa
ren de kabels in de eerste plaats veel
te duur en in de tweede plaats ner
gens te krijgen. De woonwagenbewo
ners zelf vonden het niet zo erg want
zij verbonden wel vier of vijf wagens
door op een aansluitpunt.
S De situatie was levensgevaarlijk.
Dat zag het GEB ook welmaar dat
ging dan niet verder dan een beleefd
briefje achterlaten met instructies
hoe het wel moest. Dat de meeste
woonwagenbewoners nauwelijks le
zen kunnen bleek voor de ambtenaar
in kwestie nauwelijks een punt voor
een nieuw gesprek te zijn. Nu wor
den de kabels tegen statiegeld
verstrekt maar alweer: zolang de
voorraad strekt.
Op "zich zijn dit kleinigheden,
maar juist de woonwagenbewoners
die zichzelf veelal in de positie van
de onderliggende partij zien, tillen
aan dergelijke zaken zwaar. De onbe
reikbaarheid ruim drie kilometer
van de dichtstbijzijnde bushalte
het hoge staangeld en het uitblijven
van een reactie op een tegenvoorstel,
het uitblijven van antwoord op brie
ven met klachten gevoegd bij het
grote onbehagen over het sloopter
rein, de schuren en boxen zorgen
voor een sfeer in het kamp, waarin
het woonwagenwerk, dat het Katho
liek Maatschappelijk Centrum voor
Rotterdam geclaimd heeft maar
moeilijk tot zijn recht kan komen.
FJVDH
De meesten gebruiken hun box nu
als auto-stalling.
Drs. Bastiaans wist van de ge
brekkige uitrusting van de boxen
niets af. Zijn eerste commentaar was,
dat wanneer er toch voorzieningen
getroffen moeten worden er dan te
gelijkertijd maar bekeken moet wor
den of er stroomaansluitingen aange
legd kunnen werden.
B In het algemeen wil de heer Basti
aans graag toegeven, dat er toch veel
fouten gemaakt zijn. „Van het mi
nisterie van sociale zaken hebben wij
goedkeuring voor dit kamp gehad, la
ter toen het bijna klaar was kwam
men echter op het ministerie tot de
ontdekking dat er toch -nog wel 'voor-'
zieningen ontbraken.
"B Wij hebben toen op onze',beurt
gezegd: laat ons nu eerst, het kamp
afmaken en in gebruik stellen al
was het alleen maar om aan de on
houdbare toestand van Pemis een
einde te maken en dan later zien
wat er nog allemaal moet gebeuren.
En in dat stadium zijn we nu".
B Een van de verbeteringen in het
kamp betreft de douche-voorzienin
gen. Er zijn nu drie douches, waar
voor niet voortdurend heetwater
beschikbaar is. Het plan bestaat nu
een nieuw douchegebouwtje neer te
zetten, waar men eventueel ook was
sen kan. De kosten voortdurend
warm water inclusief honderddui
zend gulden.
B Een tweede verbetering is het
verstrekken van aansluitkabels voor
de stroomvoorziening van de woon
wagens. Aanvankelijk moesten die
voor 75 gulden gekocht worden,
waarbij men in het achterhoofd had
dat in de toekomst in ieder kamp
/~*EZ1EN liet relaas in bijgaand ar-
likel loopt het woonwagenkamp
,.De Kievit" lang niet als een kievit...
Intussen heeft de sociale dienst de wens
niet alleen voor Rotterdam-Zuid, maai
ook vpnr de. Recbler-Maasoeyer een re
gionaal centrum te vestigen.
„Boven" de rivier funge r-t slechts het
Schiedamse kamp, waar <ae omstandig
heden zo mogelijk nog slechter zijn dan
eens. in Pernis.
Komt er eens geld voor een nieuw;
kamp dan kan wellicht, zonder vijf jaar
voorbereiding, profijt worden gelrokken
van de ervaringen hfj Bolnes.
FJVBH
T)OND de paradijsvogel hangt
V nog altijd een zeker wans van myste
rie. Het is namelijk vrijwel zeker dat er
nog soorten heslaan die onontdekt zijn.
Ze moeten leven in de ondoordringbare
wouden van Nieuw-Guinca.
De paradijsvogel heeft zijn nnam Ie
dunken aan de schoonheid en de kleu
renpracht van zijn verentooi. Alle onge
veer vijftig bekende soorten hebben an
dere kleuren en kenmerken. De vogel
werd in de jaren dertig beschermd ver
klaard; alleen Papoea's mogen hem nog
jagen. Voor die. tijd werd liet dier min
of meer afgeslacht om aan verrn te
komen. Tussen 1918 en 1921 werden pet
jaar zo'n 100.000 dieren geschoten. Voor
dameshoeden...
I)e paradijsvogel werd begin 16n
eeuw „ontdekt", toen de Spaanse zee
vaarder De Elcano van inboorlingen op
de Molukken een huid van de vogel
kreeg. Volgens hen bood dat bescher
ming tegen ongeluk. In Europese hof
kringen werd het in de jaren daarna
mode om zo'n huid te hebben. Vanuit
de Molukken werd de aanvoer vergroot
en de jacht verhevigd.
Omdat de huiden zonder poten wer
den verscheept, deed in Europa het ge-
nicht de ronde dat de vogel pootlnos
was. Hij zou altijd vliegen en zieh voe
den met de dauw des hemels. Jacob van
Heemskerk kreeg later over de vogel
veel san de inboorlingen te horen en
rekende niet dot gerucht af.
Het duurde tot 1824 voordat een Eu
ropeaan een levende paradijsvogel te
zien kreeg, liet was de Franse omitlio-
loog Lesson, die luter schreef: „liet was
ontroerend, het gebeurde in het oer
woud. Toen we door de dichtste duister
nis trokken, vloog plotseling in een
sierlijke hoog een paradijsvogel gra
cieus over ons hoofd. Het was alsof een
meteoor door de lucht ging, een lange
lichtstreep achter zich meevoerend".
In de volgende decennia van de 19e
eeuw werden veJe soorten ontdekt, zelf?
in 1950 nog een. Alen rnoel niet vreemd
kijken als <-r opeens weer ecu niemve
soort van deze prachtige vogel wei-
eens de mooiste ter uverrld genoemd
wordt ontdekt. B.O..
A LS sill protest tegen het manco aan
-TV sloopterrein hebben enkele bewo
ners van „De Kievit" by de 'ingang
onder de ogen van de beheerder een
paar wrakken geparkeerd. Dit is
streng verboden. Zy wachten nu op
enige reactie. In het kamp verschenen
trouwens meer en meer wrakken, die
het aanzien niet bevorderen.
van hem is „We kunnen deze mensen
dan goedkoper allemaal een flat ge
ven". Gebaseerd op een uitlating van
de directeur van het r.k. woonwagen-
werk heeft men de schuren toen la
ten vallen, mede omdat er gevaar
bestond dat men er in ging wonen of
tenminste slapen.
WEKELIJKSE PAGINA
met vaste en
gevarieerde onderwerpen teksten van
Frans J. v. d. Heydeti, Brain Oosterwijk
J eau net te v.d. Hoek, A. I.öhker, J. v.
Rhyn, J. v. Ooijen foto's Ary Groe-
neveld, Henk Hartog. J. v. Rhijn, A.
Liibker. J. v. Ooijen onder redaktie
van Kees Cornclis.-c.
CHELL Nederland raffinaderij
bouwt in Europoort in hoog tem
po aan vijf tanks, die tot het grootste
type met vaste daken ter wereld be
horen. Deze tanks betekenen een uit
breiding van het fuel (stookolie)
tankpark met 280.000 m3. Vier tanks
hebben een afmeting van 60.000 m3,
een tank is 40.000 m3 groot. De ter
reinen in Pernis worden een nieuwe
„fakkel" rijker.
Het vaste dak. een bijzonder punt
van deze tanks, is mogelijk, doordat
bij stookolie de gasvorming vrijwel
nihil is. Drijvende daken moete im
mers de vorming van een gaslaag
met onder meer luchtvervuiling als
gevolg tegengaan. De „cone-roof"
tanks (zoals ze bij Shell te boek
staan) zijn te vinden tussen de Bene-
luxhaven en de Vierde Petroleumha
ven en worden 22 meter hoog.
De tanks zullen via een leiding
vanuit Pemis met maximum snelheid
van 4000 kubieke meter per uur op
gevuld worden. De rompen zijr. nu
bijna gereed en aan de constructie
van de daken is begonnen (zie foto).
O De bouw van nieuwe tanks gaat
overigens onafgebroken door. De ru
we olie-opslag wordt uitgebreid met
800.000 kubieke meter. Verder moeten
er tanks bijkomen voor de opslag
van benzine, kerosine, gasolie en
stookolie.
Al deze uitbreiding van „produk-
tentankage" staat in nauw verband
met de bouw van de vijfde ruwe olie
destillatie-fabriek in Pemis. Maar
omdat er in Pemis niet genoeg ruim
te voor deze tanks beschikbaar is, is
het bestaande tankpark opnieuw in
gedeeld, zodat de stookolietanks in
Europoort worden gebouwd.
JH
T/AN alle ,Merke verhalenuit
de lange geschiedenis van Rot
terdam behoort dat van de Engelse
Koningin, die de Britse Kroonjuwe
len in de Lommerd in de Lange To
renstraat liet belenen, wel tot de al
lerzonderlingste! De hoofdpersoon
van deze vreemde historie was Ko
ningin Henriette Maria(1509 - 1665),
'de dochter van Hendrik IV van
Frankrijk, en de vorstelijke echtgeno
te van koning Karei I. Een jaar na
dat haar dochter Maria met Willem
II van Oranje was gehuwd (1641)
vereerde zij ons land met een
staatsiebezoek, dat „klonk als een
klok". Een Nederlands smaldeel on
der bevel van Maarten Harpertszoon
Tromp begeleidde haar en haar ge
volg van 380 hovelingen naar de Ne
derlandse kust. In Den Haag werd zij
met ongekende pracht en praal ont
vangen.
Officieel heette het dat zij naar ons
land kwam om haar dochter te bege
leiden op haar eerste reis naar haar
■nieuwe vaderland. In werkelijkheid
was het reisdoel van andere aard.
Henriette Maria kwam naar Den
Haag omdat zij geld nodig had, heel
veel geld.
In opdracht van de Koning wendde
de Koningin zich tot de Nederlandse
Regeerders met het verzoek een be
drag van 300.000 te verstrekken,
dat nodig was om het geschut, de
munitie an het krijgsvolk te betalen,
die de vorst nodig had om de drei
gende burgeroorlog in zijn land te
kunnen onderdrukken.
J~\E heren in Den Haag voelden
er weinig voor. Johannes Poli/an
der Van Kerckhoven, heer van Heen-
vliet, opperhoutvester van Holland
en Westfriesland die min of meer tot
vertrouweling van Henriet te Maria
gebombardeerd was, slaagde er niet
in veel voor haar te bereiken; de
stadhouderlijke kas kon geen grote
aderlatingen velen.
Na heel veel aandringen gelukte
het de Britse vorstin ten slotte van
Frederik Hendrik een lening van
f 300.000 te verkrijgen. Verder kon
de Stadhouder niet gaan.
Het was niet meer dan een druppel
op een gloeiende plaat.... En in haar
wanhoop bood de Britse vorstin (met
toestemming van de Koning) de mee
gebrachte Kroonjuwelen ter belening
aan. Volgens een inventaris, die op 24
juli 1642 in Den Haag opgemaakt
werd, bestonden zij uit robijnen, dia
manten en paarlencolliers. De eerste
groep vertegenwoordigde een waarde
van 490.000. De diamanten werden
geschat op een bedrag van 460.000,
de colliers op 315.300. De totale
geschatte waarde bedroeg dus niet
minder dan 1.265.000, een enorm
bedrag in die tijd!
Niet_ zonder tegenzin gaf Frederik
Hendrik aan zijn thesaurier Thyman
Van Volbergen opdracht de kostbaar
heden „ergens onder te brengen".
Nadat de man in Amsterdam het
hoofd gestoten had, wendde hij zich
tot de heren commissarissen van de
Rotterdamse Stads Bank Van Lening.
En de transactie kwam zowaar tot
stand: in drie. ritten met zijn koets
bracht Van Volbergen de kroonjuwe
len van Den Haag naar Rotterdam.
Hierop verstrekte de Lommerd
van de Maasstad een bedrag van
vierhonderdduizend gulden tegen een
rente van 7 pet. voor de eerste helft
en van 8 pet. voor de rest. Het con
tract werd mede ondertekend door de
burgemeesters Willem Van Couwen-
hoven en Johan Van Berckel. De
bank betaalde met 400.000 in tonne
tjes verpakte „harde munten"....
hoofdsom en interest. Dit was gedaan
om de naam van de Britse vorstin
„uit de stukken te houden".-.
Had hij het maar niet gedaan.' Na
enkele jaren begon Karei I steeds
meer terrein te verliezen. (In 1649
werd de koning onthoofd Enge
land was republiek geworden). Van
een vergoeding van de interest kwam
niets meer en de Rotterdamse Lom
merd stelde Van Volbergen ten volle
voor. alles aansprakelijk. Nadat ge
bleken was dat de man niet aan zijn
verplichtingen kon voldoen, besloot
de vroedschap deKroonjuwelen in
het openbaar te verkopen.
Op 1, 2 en 3 februari 1650 werden
deze unieke niet-ingeloste panden"
in het openbaar geveild. Slechts een
gedeelte der juwelen werd verkocht,
en dan nog tegen prijzen, die ver
beneden de getaxeerde waarde lagen.
Het gevolg er van was, dat Rotter
dam na de verkoping op Van Volber
gen nog een vordering van f 354.850
had! Een nieuwe veiling had even
eens nauwelijks resultaat; niemand
wilde die dure sieraden kopen!
De thesaurier, die alleen maar ge
daan had, wat hem door zijn princi
paal bevolen was, stierf ten slotte
van verdriet. Na zijn dood begon de
gemeente Rotterdam met de erfgena
men een proces teneinde uit de erfe
nis financiële genoegdoening te ver
krijgen. Nadat er 25 jaar geproce
deerd was, kwam het grote huis van
de familie Volbergen aan de Poten in
Den Haag in het bezit van de vroede
vaderen, die het aanstonds inrichtten
tot Rotterdams Logement. Anderhal
ve eeuw later trok het ministerie van
defensie er in.
JVR
TAh BRITSE koningin Henriette Maria,
„klant" van rle Rotterdamse
..lommerd"...
