raaê Rotterdam GALERIE EENHOORN" IN DIJKHUIS Grot# potentie en niet te stuiten onttvikkelincj VOORLICHTER BAX: ALTIJD niet zo vol kans gemist EXPANSIE GAAT XTJ BEGINNEN 55 it Hot iA«o H. E M. Schaminee geloof lie stecils in ontwikkeling van Moerdijk Rijnmond-revue Waar en wat GEVECHTEN KRITIEK KWAM STOKPAARDJE Burgemeester h. e. m. NIET WACHTEX ONZINDELIJK VERTROUWEN Rotterdam 8ot'f>K-ryiW^ L H iNQUSTF E &£B:E.0| MGEEDUK I WEKELIJKSE PAGINA - 5c jaar gang nuumier 26 teksten Jan van Bergen, Hans G. Janssen, Kees Cornelis- se foto's Ary Groeneveld, Henk Har- tog, H. G. Janssen onder redaktie van Kees Comelisse onderbreking in vakantiemaanden, voortzetting vanaf 31 augustus. DIE laatste opgave van dit seizoen was niet gemakkelijk. Er kwam geen enkele goede inzending binnen. Wc laten liet plaatje nog eens zien. U mag er nog op studeren, want we onder breken in de vakantietijd deze wedstrijd, tot zaterdag 31 augustus. Hijven moet pr pnfTERPAMMgR Paqina 3 Rotterdam zich ROTTERDAM heeft als havenstad een grote en bekende naam. Maar we moeten onszelf blijven presenteren. Verkopen, niet aggres- sief maar onder de aandacht brengen. Europoort die naam is een vondst gekoppeld aan Rotterdam is een begrip om te brengen. Doen we dan ook. Straks de Gouden Delta. De mogelijkheden wor den onderzocht dit nieuwe fenomeen in het buitenland te gaan brengen. We zijn eigenlijk pas begonnen en de mogelijkheden zijn groter dan we soms zelf denken. Wat doen we om de naam Rotter dam voortdurend in tiet nieuws te houden. Adverteren, op (te) kleine, maar zekere, schaal. Het havenbe drijf de stichting Havenbelangen, de «emèente, of combinaties van die drie of twee daarvan, zorgen daar voor We geven de bladen „Rotter dam-Europoort" en „Rotterdam" uit, in Duits, Engels en Nederlands. Er zijn veel tentoonstellingen in het buitenland: vier a vijf per jaar. pan de delegatiereizen. Eerder ging een vertegenwoordiger van het ge meentebestuur naar Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk. Vorig jaar voor het eerst op mondiale schaal in Canada en de Verenigde Staten. Er wordt gewerkt met public rela- tionsmensen, die o.a. voor interviews zorgen. Dat werk gaat door. En de bedoeling Is dat Rotterdam in New York een permanente vertegen woordiging krijgt. De affiliatie met de Japanse stad Kobe (zusterhaven) wordt verder uitgewerkt Gestreefd wordt naar een band van „zusterstad" met Los Angeles. Meer activiteiten dragen er toe bij voortdurend een stroom informaties te kanaliseren. Vorig jaar begonnen we met persoverzichten voor het bui tenland. In 2000 exemplaren gaan op onregelmatige tijden feiten en ach tergronden over Rotterdam de deur uit naar.de Verenigde Staten, Enge land, Australië. Het opvangen en be geleiden van journalisten, radio- en tv-teams van overal geeft voortdu rend veel werk. -"Dat zijn bij elkaar flink wat activi teiten om in, d.e. markt te blijven. 'Móeten we meer doen? Aan de ande re kant is het 1b dat bet beeld van de haven al zeer veel doet. Het is een element, waaraan je weinig meer hoeft te doen. Een verschijnsel als Europoort bijv, heeft ook,andere kan'ten:' Het-, veroorzaakte parafrases en meer concurrentie. Ik zeg het vaker: Rotterdam levert altijd voorhoedegevechten. Alle pro- biemen op expansiegebied zijn hier het eerst geëntameerd en opgelost. Neem nu eens even de luchtveront reiniging. Ondanks verdergaande in dustrialisatie neemt die niet toe. Nu komt er een meetnet, we hebben het in de hand. Straks krijgen anderen het zo in de schoot geworpen. Idem: het drinkwaterprobleem - de Berenplaat, de Biesbosch. En de JACOBUS BAX: 46 jaur, werkte o.a. bij bet Algemeen Dagblad, daarna 10 jaar in Canada merendeels bij stuntsoniroepbcdrijf CBC, is sedert 1961 hoofd bureau Voorlichting en Publici teit der gemeente Rotterdam. Leidt „tak van dienst" met livaa.f mensen, van «ie vier effektief als voorlichter optreden. Werkt samen met voorlichters bij ande- men staat er niet op te wachten. On ze know-how bijvoorbeeld. En een ding als Europoort, Binnenkort.de Gouden Delta. Maar dan moet onze mentaliteit nog sterk veranderen. Voorlichter Bax was in het nieuws om zijn kritiek op de Nederlandse inzending op de EXPO in Montreal. Ik kan het kort zeggen: Daar is de kans gemist om ons land behoorlijk te presenteren. Men had het moeten, durven een haven als Rotterdam te brengen. En dan Amsterdam als een cultuurstad, daar heb ik niets tegen. Zo zijn de feiten toch? Nu naar de voorlichting op plaatse lijk vlak. eerste metrolijn moesten we zelf be talen. Anderen, die nog beginnen, krijgen rijkssteun. Rotterdam nu ook, maar eerst is de metro uitgeprobeerd. Zo is de ontwikkeling vol van derge lijke aspekten. Rotterdam pakt nu eenmaal altijd krachtig aan. Maar, de mentaliteit is in die zesenhalf jaar dat ik hier werk ver anderd. Was vroeger alles van zelfsprekend, nu rijzen er veel meer bedenkingen. Men vraagt vaak: moe ten we zo doorgaan. Ik zeg dan: ja! Want we hebben de middelen om de ontwikkeling in de hand te houden. Industrialisering en verstedelijking zijn nog maar pas begonnen. Dan denk ik vooral aan Zeeland en Brabant. Daar zit immers diezelfde ontwikkelingsimpuls? Maar we moe ten de bevolking duidelijk maken dat het nodig is. Natuurlijk worden er verliezen geleden, maar de winst is veel groter. Ik vergelijk Europoort wel eens met een uier van een koe. Je trekt eraan: er komt arbeid en cultuur uit. Wij Nederlanders praten over onszelf klein. tVe zeggen: wat is het hier toch vol. Maar West-Nederland is niet zo vol. Er kunnen best nog anderhalf miljoen mensen bij. Tegen vollopen wordt nu wel gewaakt. We moeten zuinig zijn met de grond. Maar we zijn niet zo klein als we denken. Want de potentie is zo groot en de ontwikkeling is niet tegen te, houden. Nee, we moeten ons niet al té veel op de borst kloppen. We maken gewoon gebruik van de potentie, die erin zit. De stuwing is zo groot, dat de ont wikkeling vaak desondanks verliep, lit ben altijd een beetje emigrant ge bleven na mijn overzeese jaren, van daar die visie. Zo zegt men: Botlek en Europoort Z1in Amerikaans. Dat klopt, want het is niet alleen voor en van Nederland, Maar omdat het zo on-Nederlands is ZJjn we er bang van. Het mag im mers niet uit de hand lopen? Impro viseren gaat hier eigenlijk niet, er mogen geen uitschieters zijn. Het is een nivelleringsproces, te veel beschermd zijn is niet goed. In het buitenland kun je ervaren hoe je voortdurend op je tenen moest staan om prestaties te leveren. Nederland heeft veel goede ei genschappen, al is het een klein land. Die moeten we presenteren, -want EEN staalkaart „Voorlichting van uitgaven van en Publiciteit" om overal ter wereld Rotterdams naam en prestaties onder de aandacht te brengen Dan begin ik met het Open Boek. Een primeur, een centraal punt om voorlichting te geven over de proble men en projekten, die in. een stad leven. Kijk, we hadden sterk de in druk dat de kinderen op school niet genoeg hoorden over de plaats van Rotterdam in de wereld. Eeri gezond chauvinisme mogen ze toch wel heb ben? Van de 13.000 bezoekers, die Het Open Boek vorig jaar kreeg, .bestond de grootste moot uit scholieren. Voor andere activiteiten was geen plaats meer. Er Is kritiek gekomen. Maar we wisten van tevoren dat die zou komen. Ik heb er volledig begrip voor. Want we hadden 400 m2 ruim te gevraagd en 90 m2 gekregen, in 1965. Dan weet je dus dat je klem gaat zitten. Dat zal zo nog even moeten duren. In 1970 komt er meer ruimte re diensten als RET, Stadsontwikkeling en plantsoenendienst, maar houdt ge- mcenteliestiiurlijke beleidszaken in ei gen hand. Nam deel of gaf stoot tot belangrijke initiatieven ais het voorlichtingscentrum „net Open Boek", hearings van het ge- mcentehestuu.voorlichting van B. en W. zelf aan publiek op „Femina", eigen voorlichtingsbladen van Rotterdam. IJ vert sedert jaren voor eigen Rotterdams radio, en tv-stution. Iïecft uitgesproken ideeën over de wijze, waarop een gemeentebestuur voorlichting moet geven en weet zich daarin door B. en W. gesteund. Wil vooral grote openheid naar inspraak van en samenwerking met bevolking. Is een van de mensen, die achter de ko- mende neiheidsactie „Schoon schip" staan. Aanleiding tot bijgaand interview met deze ogenseldjrlijk nogal flegmatieke, maar terdege van zijn vak bezeten voor lichter, was mede het feit dat zijn tekst voor het z.g. „Zilveren Boek" (relatie geschenk van de Maasstad tijdens de delegatie-reis naar Canada en de VS vo rig jaar) de gemeente Rotterdam de Reelarnejaarprijs 1968 van het Ge nootschap voor Reclame, de Arbei derspers en de Art-dïrectorsclub Neder land bezorgde. Feit waarop Bax terecht trots is. Niet zozeer om zijn eigen aandeel, maar „Omdat de overheid ook wel eens iets goed blijkt te doen". Met welke laatste zin zijn karaktereigenschap van gezonde ironie enigszins gekenschetst bedoeld te zijn. beschikbaar. Dan gaat het nieuwe deel van het Bouwcentrum open. Wat er dan gebeurt is gepland als deel van de manifestatie „R '70". Het houden van hearings is een andere mogelijkheid de bevolking meer te betrekken bij "de zaken van haar eigen gemeenschap. Dat hebben we gedaan mét de Schouwburgplein- planner-, Het'had eigenlijk ook voor liet Zuidpleinprojekt moeten gebeu ren. Maar hearings zijn mode, je moet zo'n verschijnsel wel in de hand houden. Al die dingen moeten meewerken aan het ontstaan van grotere - open heid. Ilc noem nog even het, optreden van gemeentebestuurders op de „Fe mina". Ook een aardige primeur, in vele steden heeft rnen het van Rot terdam nagedaan. Wijkraden en soci ale opbouw vind ik zeer belangrijk. Kijk maar eens naar de prestaties van zo'n orgaan als in.Alexanderstad. Van gemeentelijke" zijde moeten die instellingen nog meer dekking krij gen. Zo kom ik vanzelf op mijn stok paardje terecht: Het radio- en tv-sta- tion. Ik ben ervan overtuigd dat het er moet komen. Toen- ik er zes jaar geleden over ging spreken (alweer: mijn ervaring uit Noord-Amerika) werd er wat gelachen. Nu wordt er in alle ernst op gestudeerd. Zo'n station moet niet van de over heid uitgaan. Dat kan wettelijk ook niet. Het is een zaak van de ge meenschap zelf. Er kan een stichting voor komen. Er zijn mogelijkheden genoeg. Het gebeurèn in eigen gebied is het waard bericht en toegelicht te worden Juist de interessante dingen, die niet in een nationaal programma komen. In het algemeen: zeer veel voor lichting is nodig om de openheid te dienen, waarop de relatie tussen bur gerij en overheid gegrond moet zijn. De overheid moet toegankelijk zijn. Zij is immers exponent van de ge meenschap, die zij dient. Van de lei dende figuren mag men eisen dat zij voortdurend denken aan het feit dat de burgers „over hun schouders kij ken". Men kan dat wel lastig vinden. Maiar bij goede mentale instelling is het beginsel van de samenwerking het belangrijkst. De overheid moet objectief voorlichten. Zij moet er naar streven de begrippen gemeente en gemeenschap als identiek duide lijk te maken. Daarmee komt zij te recht bij het „geweten van de ge meenschap", de pers. K.C. Schaminee van Zevenbergen (N.Br.) wordt in oktober 1970 65 jaar en zal dan zijn post, die hij sinds 1946 bezet na daar voor onder meer gemeentesecre taris geweest te zijn in Woubrug- ge (Z.-H.) verlaten,- Dat bete kent niet, dat hij zijn werk als een „aflopende" zaak ziet. Inte gendeel. Hij rekent er op dat hij nog in functie meemaakt dat de eerste spa de grond in gaat voor het industrieterrein Moerdijk (bruto 2000 ha). Hij is de centrale figuur in het Zekluza-overleg, waarin Zevenbergen, Klundert en -Hooge en Lage Zwaluwe samen optrekken naar de industria lisatie. Hij .is" voöezittervan .het In dustrieschap Moerdijk en 'van een 'werkgroep waarin met het oog op de ontwikkeling van het Moerdijk-pro ject; naast de drie gemeenten verte- genwoordigers van de provincie en van Rotterdam zitting hebben. men. Eind '66 was men bij Moerdijk al zover dat met het gereedmaken van het terrein niet gewacht moest worden tot 'gegadigden zich aandien den," maar dat de kost voor de baat uit moest gaan. „Zorgen dat er een assortiment voorhanden is, dan ko men de klanten, natuurlijk na de no dige acquisitie, vanzelf". Het was ook eind 1966 toen Rotter dam zich dn Middelburg publiekelijk uitsprak over -de belangen die het ziet rond Moerdijk. Voor de Zekluza was" dat eennieuwe impuls om, na eerdere afwijzingen, de zaak aan de orde te stellen en nu kwam er een Of het min of meer plotseling wer ken in deze grotere verbanden van hem een grote omschakeling vraagt? „Noch van mijn collega's, noch van mij" is zijn resolute antwoord, „Ik heb steeds rotsvast in deze ontwikke ling geloofd en ik heb er steeds naar toe geleefd" zegt hij in zijn kamer met zeegroene wanden, waarmee de indruk wordt versterkt dat hij zich als een vis in het water voelt „Steeds" dat is sinds 1947, toen het provinciaal bestuur de terste injec ties gaf met betrekking tot de in dustriële ontwikkeling van het ge bied. In de loop van de jaren werden die gevolgd door nieuwe impulsen, onder meer in formele rapporten waarin Zevenbergen evolueerde van „kleine industriële kern via centrale ontwikkel ingskern tot gemeente(n) in het bezit van supra-regionale in dustrieterreinen. Daarmee, werd het streven van de drie naar het verkrijgen van eigen werkgelegenheid onderlijnd, maar verwezenlijking van de "plannen stuitte af op gebrek aan financiën of althans op gebrek aan het inzicht, dat de voorhanden zijnde gelden al voor dit doel benut moesten worden. Dat neemt niet weg, dat reeds prof. dr. J. E. de Quay nog als commissaris van de koningin Rotterdam wees op de mogelijkheden nabij Moerdijk en op het verlangen om tot een zekere afstemming en samenwerking te ko- krediet voor het bestekklaar maken van het project. Rotterdam toonde meer en meer belangstelling voor een vestigingsterrein voor bedrijven die wei vlak bij maar niet midden in zijn havenagglomeratie behoeven (of lie ver kunnen) ligger. Na commissaris de Quay was het toen burgemeester Schaminee die naar Rotterdam toog. „We spraken beiden met grote kennis van zaken over bekende problematiek en .we waren het binnen het uur .eens", zegt burgemeester Schaminee. „Zekluza behoudt eigen zelfstandigheid daarop heeft burgemeester Thomas sen trouwens bij herhaling aange drongen en Rotterdam verleent technische bijstand en is behulpzaam In alle stilte is aan de Ringdijk 21 in Ridderkerk een echte galerie geo pend. Het is de galerie van het echt paar Yvonne en Hans Kop Jansen, die daarvoor onder meer hun intrek namen in het dijkhuis. Zij gaven er hun flat aan de Mr. Kespcrwcg voor op en maakten aan de Ringdijk een gedeelte van het huis geschikt voor exposities. Het expositiezaaltje kreeg" de naam galerie d' Eenhoorn. Het is per manent geopend. Gastvrouw is dan Yvonne Kop-Jansen (24) omdat haar man overdag op een reclame-bureau in Rotterdam werkt. Het is ook de bedoeling dat er werk van kunstenaars uit de "omge ving zal worden opgehangen en ver kocht. Voorlopig heeft men vanwege de relaties van mevrouw Kop-Jansen die uit Delft afkomstig Is vooral werk van mensen uit die gemeente. Er hangen tekeningen, schilderijen en. wandkleden van het echtpaar zelf, van Bert Clement, Jan Reijnders, Jan Rot en Willy Penning uit Delft en Hans Walgenbach uit Rotterdam. De inrichting van de galerie is eenvou dig, maar leuk, met zwart en wit en een mat-rood plafond. De prijzen van de voorlopig .tentoongestelde werken variëren van 40 tot 800. De galerie is gevestigd in een voor malig kruidenierswinkeltje. Men heeft plannen voor een nog veel grotere expositieruimte. Die kan onderge bracht worden in de schuur van ze ven bij negen meter die het echtpaar tegelijk met het huis aankocht. Die schuur staat benedendijks, maar doet voorlopig nog dienst als opslagruim te. bij de acquisitie, een en ander op ons verzoek". Niettemin wordt wel gesuggereerd, dat Rotterdam als een soort politieke pressiegroep met betrekking tot de realisering van het Moerdijk-project optreedt Wat denkt burgemeester Schaminee daarvan? „Het was mij lief geweest als deze kwestie buiten de politieke sfeer was gehouden. Natuurlijk zijn we blij met de noodzakelijke belangstelling van regeringsinstanties, provinciale besturen en der gelijke. Maar er wordt te veel ge praat en veel te weinig gedaan. Rotterdam heeft van begin af aan uitdrukkelijk ge steld dat het gaat om prettige sa menwerking met als enige belang: de noord-west hoek van Noord- Brabant grotere werkgelegenheid 'bieden. Het feit 'dat Rotterdam niet quaiitate qua in het Zekluza-be- stuur wil zitten maar slechts ad viseert, zegt ge noeg óm op dit punt gerust te zijn. Het beleid blijft in handen van de Brabant se gemeenten. Natuurlijk heeft Rotterdam er be lang bij; het kan eigen verlangens concretiseren via het Moerdijk project. Maar dat is zo aanvaard baar, dat het voor ons geen punt van discus sie uitmaakt". Ook Zeeland veronderstelt een eenvoudig een ontwikkeling voor, dat er gegadigden naar Rotterdam komen die elders in Nederland „onderge bracht" kunnen worden. Wellicht ko men die hier in Moerdijk, wellicht ergens anders. Dat is nog altijd een zaak van de directies zelf. Als zij nabij Rotterdam willen, dan moeten we die mening respecteren. Dat men in Zeeland zo gaat hangen tegen de ontwikkeling van dit deel van Brabant is een gevolg van onzin delijk denken en Is volgens mij niet in het belang van het hele land. Men tracht met slecht gemotiveerd te genspel ons op een zijspoor te zetten en een wig te drijven tussen ons en gegadigden, voor zover we daar al mee bezig zijn". Sterk is weer Schaminees vertrou wen in Rijkswaterstaat die volgens hem eventuele verziltingsgevaren stellig zal weten te ondervangen. Sterk is ook zijn vertrouwen in Bre da, dat bij de nodige herziening van de infrastructuur en van de structuur van de betrokken gemeenten die im mers veel meer bewoners moeten gaan bergen, een rol kan spelen. Bur gemeester Merkx van Breda is dan ook inmiddels bij het overleg betrok ken. Werkgelegenheid voor 10 tot 20 werknemers per hectare industrieter- rein, dat betekent werk voor 16.000 mensen met gunstige gevolgen op de dienstverlenende sector waarin nog eens eenzelfde aantal werk zal vin den. Werk voor 30.000 mensen direct, en indirect voor een kleine 100.000 als men de gezinsleden erbij betrekt. Een daaraan aangepaste kwalitatieve en kwantitatieve woningbouw. Dit is het beeld dat burgemeester Schaminee (met zijn collega's en me dewerkers) voor ogen heeft en dat zo ongeveer voltooid moet zijn op zijn. 100e verjaardag. J. V. B.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Trouw / De Rotterdammer | 1968 | | pagina 1