DISCIPLINE WINT
HET GELEIDELIJK
VAN DE EMOTIES
alles
goed
en
wel
NORTON FILTER KING SIZE
Invasie politieke
blunder Moskou
Uit de
- v
■pÉMi 111JJ 1111 ■111
Goede reden
Ontevredenheid
Toestand Eisenhower
niet meer kritiek
A.andacht
I
PRAAG Incidenten zijn
dsteren in Praag uitgebleven,
omdat velen gehoor gaven aan
de oproep van de Tsjechoslo
waakse leiders om de bezetter
niet te prikkelen. Tijdens een
protestbetoging verliet een
aantal mensen de stoet om te
voldoen aan de wensen van
hun leiders. Op het Wences-
jausplein aangekomen was
de betoging al geslonken tot
enkele honderden jongeren.
Onder het oog van met vracht
wagens aangevoerde Sowjet-
militairen kwam het slechts
tot gedesillusioneerde toespra
ken en het ronddelen van pam
fletten.
Een prettigetop
dat ook U aangaat.
Steeds meer mensen roken filter king size sigaretten.
Wat gisteren een verschuiving leek in de rookgewoonten,
is vandaag een duidelijke revolutie! in 1968 roken de
mensen anders, ze roken filter king size. Norton heeft
daaruit de enig mogelijke, konsekwentie getrokken:
25 voor f 1.1,50
Misschien rookte u nog geen filter sigaretten.
Probeer dan Norton Filter King Size!
De volle echte tabak van de meest selecte
amerikaanse plantages, het direct® filter en
het interessante king size formaat maken
van Norton Filter King Size die regelrechte,
vitale sigaret die U onmiddellijk herkent.
Steek er een op - juist dat direct® filter
geeft die zachte en toch verrassend-echte smaak!
Norton Filter King Size rijp, vitaal, echt...
Geboeid
Ruzies
Blunder
HÉ
€9 Verdeeldheid
Russisch plan
1963
i
pc bÓTTERDAMMER
Pagina 3
2A
He betogers trokken vervolgens
naar een fabriek om hun ideeën van
passief verzet uiteen te zetten aan
arbeiders, die tot dusver een oproep
van studenten om te staken hebben
genegeerd.
josef Smrkovsky, voorzitter van de
Tsjechoslowaakse nationale vergade-
W**-V
Een bloedplas op straat en een sim
pel kruis van stenen markeert in
Bratislava de plaats waar twee
Tsjechen door de Russen zijn neer
geschoten. Vele voorbijgangers blij
ven even stilstaan. Bankbiljetten en
munten bedekken het kruiszij
werden achtergelaten voor de nabe
staanden.
In de krant trof ik een beoordeling
van een Japanse wagen aan, waarin
de autoredaeteur vertelt dat de wagen
„een prettige top heeft van 160 kilo
meter".
Dat laatste vind ik verschrikkelijk,
in „Auto en Motortechniek" van juli
jl. heeft de hoofdredacteur, de heer
Koolhaas Revers, juist de vinger
waarschuwend opgeheven tegen het
steeds meer opschroeven van de snel
heid. De auto van vandaag is geen
motorcar meer, maar een dood en ver
derf zaaiend wegprojectiel waar rijp
en groen gebruik van maakt. Een ding
dat de mens tot een zegen zou kunnen
zijn, is ontwikkeld tot een monster dat
ons allen bedreigt.
Zeker 80 procent van de automobi
listen brengt het nooit verder dan tot
gemiddelde capaciteiten en voor die
geweldige meerderheidsgroep zijn de
wagens van nu veel te snel. De auto is
nu binnen het bereik van de massa
gekomen en omdat die massa over
niet meer dan matige capaciteiten
beschikt, moet de auto nu aan die
massa worden aangepast.
Dat betekent dan, dat de snelheid
oen behoorlijk stuk omlaag moet en
daartoe zal de industrie uit eigen be
weging nooit willen komen. Voor de
•wtofabrieken vormt de snelheid een
belangrijke reclamefactor en daarom
zullen de mensen die in de kraamka
mer van de autofabrieken werken,
nooit vrijwillig hun misdadige activi
teiten willen staken.
Voor de bromfiets heeft de over
heid een maximumsnelheid ingesteld
en dat kan voor de auto ook. Zou de
overheid bijvoorbeeld een maxi
mumsnelheid instellen van 110 km,
dan zouden zich mogelijkheden voor
doen om ook weer te komen tot de
Produktie van motoren die met lood
vrije benzine kunnen werken. Het gif
tige lood uit de uitlaatgassen slaat
user op de bouwlanden en weilanden,
d» langs de wegen liggen. Er zijn al
koeien gestorven door het eten van
door lood vergiftigd gras en, als zij
met het vaantje strijken, krijgen wij
wellicht een portie via de zuivelpro-
dukten.
Maar ja, kan in een maatschappij
V°1 bruut geweld, waarin het leven
een mens net zoveel waard is als
net leven van een straathond, een pro
test nog enig nut afwerpen?
botterdam N. J. de Witte
ring, heeft Vandaag de jongeren
gesmeekt hun plannen voor een de
monstratie op het Wenceslausplein op
te geven. Voor de radio waarschuwde
hij: „Onder de omstandigheden
waaronder wij leven smeek ik u af te
zien van deze demonstratie.
„De gevolgen zouden onvoorstel
baar kunnen zijn. Ik heb goede reden
om dit te zeggen. Geef niemand een
voorwendsel voor een optreden, dat
tragisch kan aflopen. Ik zeg u dit
voor vandaag en voor ae komende
dagen."
Reizigers vertellen, dat. het verzet
in de provincies sterk blijft In het
noorden van Bohemen- zijn de
monstraties gehouden, waarbij een
Sowjet-tank van een oorlogsmonu
ment werd gestoten en een stropop,
die een Sowjet-militair moest
voorstellen, werd verbrand.
De reizigers hadden veel lof voor
de houding van de zigeuners. Zij ver
telden, dat zigeuners met schroeVe-
draaiers antennes en andere onderde
len van Sowjet-tanks demonteerden,
terwijl de bemanningen met Tsje
chen debatteerden.
In Praag doen onbevestigde ge
ruchten de ronde, dat in
Oost-Duitsiand pro-Tsjechoslowaakse
demonstraties worden gehouden. Ook
begint het in de Oekraïne, dat tegen
Tsjechoslowakije aangrenst, te rom
melen.
Tevens wordt melding gemaakt
van groeiende ontevredenheid in Po
len en wordt gesproken over een op
handen zijnde wijziging in de Bul
gaarse leiding. Slechts een nieuw
Russisch machtsvertoon lijkt in staat
te zijn de snel om zich 'heen grijpen
de iibcralisatïe-infcctie teren te hou
den, menen sommige Tsjechen.
Het Persbureau Tass heeft gemeld,
dat de meerderheid van 'het Tsje-
choslowaakse volk de overeenkomst
met Moskou steunt en voegde eraan
toe, dat „anti-volk"-elementen trach
ten „nationalistische hysterie en soms
anarchie en wanordelijkheden op te
wekken."
Het partijblad Prawda zegt, dat het
gevaar van een contra-revolutie of
een omverwerping van het commu
nistisch stelsel nog steeds in Tsje
choslowakije bestaat.
West-Duitsland heeft er bij de.
Sowjetunie op aangedrongen zijn
troepen terug te trekken uit Tsje
choslowakije en de souvereiniteit te
herstellen.
Vijfduizend Westberlijnse jongeren
hebben gisteren betoogd „voor Tsje
choslowakije. De leuzen" waren: „A-
mcrikanen uit Vietnam" cn „Russen
uit Tsjechoslowakije". De politie
greep niet in toen automobilisten on
geduldig begonnen te claxonneren cn
de betogers op straat gingen zitten.
WASHINGTON De toestand van
de 71-jarige Amerikaanse ex-presi
dent Eisenhower wordt door zijn
artsen niet langer als kritiek
beschouwd, maar nog wel als
„ernstig".
Eisenhower kreeg veertien dagen
geleden een ernstige hartaanval.
rw
DONDERDAG 29 AUGUSTUS 1968
Belangrijk nieuws
«n:
O
:t >2«. v.
World Registration Pending
Gewonde E 11 beek
naar
Rusland
(Van onze speciale verslaggever Link van Bruggen)
PRAAG Partyleider Dubcek zou een hoofdwond hebben op
gelopen in de nacht van 21 augustus toen Tsjeehoslawkye ver
raderlik door de Russen werd overvallen.
Ook premier Cernik zou gewond zijn geraakt tijdens zijn hard
handige arestatie door de Russische geheime dienst. Hij zou
waarschjjniyk door een vuistslag een scheur in de bovenlip
hebben opgelopen.
Dubcek zou een zenuwinstorting nabij zjjn als gevolg van de
spanningen en de onmenselijke druk waaraan hij heeft bloot ge
staan.
M1ISÏ UT
van een goede herenkledingzaak mag verwachten.
Wanneer dan ook zaterdag 31 augustus a.s. één der besten
in Rotterdam-Zuid 1 Vi x vergroot heropent, zult U daar zeker
eens een kijkje willen nemen.
Best kans dat U dat, omdat de zaak die onverwacht een
topper werd met een verrassend najaarsassortiment start,
al spoedig doet.
U kunt er immers volkomen vrij komen en gaan.
Dat niemand van de Praagse her
vormers in Moskou is achtergeble
ven als gevangene van het Krem
lin uiteraard moet te danken zijn
aan het standvastig optreden van
president Svoboda.
In kringen, die nauw contact on
derhouden met het centrale comité
van de Tsjechoslowaakse communis
tische partij wordt het nieuwe pre
sidiumlid Bohumil Simon als bron
genoemd van het nieuws over de
verwondingen die twee van de
Praagse hervormers hebben opgelo
pen.
Er zijn twee lezingen. Volgens de
eerste liep de partijleider de hoofd
wond op tijdens een worsteling met
.'l v 'V -
Het vermogen van de mens tot
het opnemen van indrukken is vrij
beperkt. Het lijkt wel of we niet
veel meer dan één onderwerp tege
lijk aankunnen. Vietnam vulde
maandenlang de voorpagina en het
journaal. Totdat Biafra deze plaats
opeiste en de oorlog in Vietnam naar
de tweede plaats verdrong.
Nu een week lang zijn het de
Tsjechen, die ons denken beheersen.
En net ais bij Vietnam en bij
Biafra is er de drang iets te doen.
We kunnen geen weesjes adopteren
zoals uit Vietnam; geen voedsel zen
den zoals we naar Biafra trachten
te doen. We kunnen wel demonstre
ren en ook elke Tsjech, die ons pad
kruist vriendelijk bejegenen.
Zelfs de strenge papieren regle
menten worden terzijde geschoven.
Een huwelijk tussen een Nederlan
der en een Tsjechische is in drie
dagen voor elkaar; over het beëindi
gen van verblijfsvergunningen wordt
niet meer gesproken.
De artsen, ziekenhuizen en apo
theken hebben verklaard iedere
Tsjech om niet te willen helpen.
Het zijn maar wat voorbeelden.
Al deze uitingen hebben niets met
politiek te maken, maar zijn voort
gekomen uit typisch menselijke
emotionaliteit. Men wil helpen, hoe
dan ook met de middelen die ter
beschikking staan. Men is daar
druk mee bezig, zo druk, dat al wat
anders ons bewustzijn en medeleven
zou bereiken nu weggedrukt wordt
in een minimaal vergeetboekje.
Het bericht dat vier Turkse vrou
wen met kinderen op Schiphol te
ruggestuurd zijn naar hun vader
land omdat een stempel op hun pas
sen ontbrak, zoals zij zeiden doordat
ze door de Nederlandse vertegen
woordiging verkeerd waren inge
licht, heeft ons volk niet beroerd.
Gelukkig wel de minister van jus
titie, die aan het informeren is ge
gaan. met het gevolg dat althans
twee van de vrouwen reisgeld ver
goed krijgen om het ontbrekende
stempel nog in het paspoort te krij
gen.
Maar intussen ligt hier een brokje
menselijk drama, dat in normale
tijden ons hevig zou hebben opge
wonden.
Nu haalde het de televisie zelfs
niet, die toch uitvoerige beelden gaf
van de dochter van de Tsjech Bilak,
die in Londen verdwenen zou zijn.
Ma Bilak zelf scheen echter via de
Russische ambassade dochterlief
naar Moskou opgekommandeerd te
hebben, zodat er in wezen niets aan
de hand scheen te zijn.
Maar de huizen van de Turken in
Bunschoten, waar vergeefs op de
vrouwen gewacht werd, bleken te
ver voor de camera.
Nu afwachten of het Nederlandse
bedrijfsleven, dat de terugreizende
Tsjechen zo sympathiek bevoor
raadde, straks ook op de drempel
staat als de Turkse vrouwen in ons,
haar zo vreemde land, toch het
nieuwe leven zullen kunnen begin
nen.
een officier van de Russische ge
heime dienst die 's nachts om half
twee met getrokken pistool zijn
werkkamer binnendrong.
De Rus, die opdracht had Dubcek
te arresteren en voor verder trans
port naar Moskou naar het vliegveld
van Praag te brengen zou nogal ruw
te werk zijn gegaan. Toen hij zag
dat de partijleider aan het telefone
ren was. Hij rukte de hele telefoon-
leiding uit de muur. De zich tegen
zijn gevangenneming verwerende
partijleider zou tijdens het handge
meen dat ontstond de verwonding
gekregen hebben.
Volgens de tweede lezing is
Dubcek door in burger gestoken
ambtenaren van de Russische
NKVD met geweld in een gereed
staande auto gesleurd. De hoofd
wond zou veroorzaakt zijn doordat
men de tegenstribbelende partij
leider door een van de half ge
opende portieren trachtte te wrin
gen. Hij werd geboeid wegge
voerd.
Medische verzorging zou Dubcek
niet hebben gekregen tijdens de da
gen dat hij in Moskou door het hard
vochtige Kremlintribunaal murw
gemaakt. De geestelijke en lichame
lijke geteisterde man moest ten
slotte zwichten voor de Russische
eisen ter voorkoming van een bloed
bad in zijn reeds geknevelde land.
Dubcek zou tijdens „de besprekin
gen", die wel heel ongelijk en een
zijdig waren in Tsjechoslowakije
spreekt men van een dictaat
verschillende malen in elkaar zijn
gestort. Rust werden hem en zijn
medestanders niet gegund. Hun in
quisiteurs gebruikten mede het
wapen van de uitputtingsslag om hun
wil te kunnen opleggen.
Verschillende malen heeft het "er
naar uitgezien dat de opgetrommel
de Tsjechoslowaakse delegatie in
tweeën zou splijten. Collaborateurs
als Indra, Kolder en Bilak heulden
van het begin af met de Russische
partijleiding, die hier een dankbaar
gebruik van maakte.
De hevige ruzies tussen de onder
handelaars uit Praag konden door
het optreden van president Svoboda
steeds weer worden bijgelegd. Het
staatshoofd dat op de eerste dag van
de besprekingen in Cierna tegen de
Russen moet hebben gezegd, dat hjj
zich door het hoofd zou schieten als
de laatsten niet voor rede vatbaar
waren, wist deze verraders in toom
te houden en tot op zekere hoogte
alsnog voor een gesloten front te
zorgen.
Toen president Svoboda in Mos
kou aankwam werd hem door de
Russen onmiddellijk het volgende
ultimatum gesteld: als hij niet toe
gaf zou van Slowakije een Sowjet-
republiek worden gemaakt, terwijl
Bohemen en Moravië onder Russisch
militair toezicht zouden worden ge
steld.
Svoboda, die zich een man met sta
len zenuwen toonde, stelde van zijn
kant een tegen-ultimatum: als Dub
cek en de andere leiders niet zouden
worden vrijgelaten zou hij weigeren
met de Russen te praten.
Na drie dagen van onderhandelin-
2HKD*9KOM 'f.' V jr, Wgm
gen begonnen de Russen pas te
beseften, dat zij een politieke blun
der van onafzienbare afmetingen
hadden begaan en dat hun hoop dat
ten minste de helft van de Tsjechoslo
waakse bevolking hen zou steunen cn
partijleider Dubcek zou afzweren, fi
naal de bodem was ingeslagen.
Partijsecretaris Brezjnef, premier
Kosygin en partijtheoreticus Michael
Socslov zouden op de bijeenkomst van
het partijpresidium waarop werd be
sloten tot invasie in Tsjechoslowakije,
krachtige bedenkingen tegen het plan
hebben geuit.
De grootste voorstanders van de
interventie, P. E. Sjelest en A. N.
Sjelepin, behaalden echter de over
winning doordat minister van de
fensie maarschalk Gretsjko zich aan
hun zijde schaarde met de verklaring
dat het leger de bezetting van Tsje
choslowakije van vitaal belang
beschouwde voor de veiligheid van
de landen van het Warschau-pact.
Tijdens bet „overleg", aldus de
zegslieden, met Svoboda eisten -de
Russische onderhandelaars van de
Tsjechoslowaakse president dat hij
naast het ambt van staatshoofd ook
de leiding op zich zou nemen van
een nieuwe regering van „arbeiders
en boeren". Hij weigerde dit.
De Russen stelden vervolgens voor,
dat de voormalige premier Josef
Lenart als eerste partijsecretaris zou
worden benoemd. Zowel Svoboda als
Lenart wezen dit van de hand. Ook
zou Svoboda niet zijn ingegaan op
voorstellen voor ontvangst van
Russische economische hulp en uit
breiding van de culturele betrekkin
gen.
Een betrouwbaar genoemde partij-
zegsman had de volgende mening
Voor het eerst sinds de bezetting
van Tsjechoslowakije zijn er
weer Tsjechische troepen in de
straten van Praag verschenen.
Op de jotode presidentiële
garde, hartelijk toegejuicht door
de bevolking.
over de Russische plannen met Tsje
choslowakije: „Hun bedoeling is te
laten blijken dat zfj Dubcek willen
handhaven en hem alle steun zullen
verlenen. Zij hopen dat zijn popula
riteit zal dalen door het uitvoeren
van een beleid dat door bijna ieder
een wordt afgewezen terwijl be
kend is dat het onder dwang wordt
uitgevoerd.
Vervolgens zullen zij Dubcek te
verstaan geven dat zijn gezelschap
niet langer de steun van het volk
geniet en zullen zij een nieuwe man
naar voren schuiven die een veel ge
makkelijker program mag uitvoe
ren".
Volgens de zegsman is het thans
van het allergrootste belang voor de
partij de bevolking te doordringen
van de noodzaak Dubcek blindelings
te steunen en het partij- en rege
ringsbeleid absoluut te gehoorzamen.
„Dit zal vooral moeilijk zijn in de
komende dagen als de censuur min
of meer wordt hersteld", aldus de
functionaris.
Intussen is' bekend geworden, dat
met ingang van vandaag aan de re
dacties van het partijorgaan Rude.
Pravo, de radio en televisie, het
persbureau Ceteka en enige andere
officiële publicerende instanties een
„regeringsgevolmachtigde" is toege
voegd die moet toezien op naleving
van de nieuwe gedragslijn.
Een directeur van een persorgaan
zei hierover: „Wij hopen de vijf lan
den van het Warschaupact zo goed
als te kunnen negeren. Wij zullen
geen kritiek op hen leveren dat
kunnen wij niet maar wij hopen
zo weinig mogelijk over hen af te
drukken".
