mm
Spaanse Polder heel anders dan Noordplein
Nederlands
enige
EEG-markt
HANDEL NOORDPLEIN
VERPAKT IN DROGE
LAKONIEKE ZINNEN
Raffinaderij Euromin
naar Amsterdam?
mm. m
Lowell Smith
beheerst(e)
de beiaard
Ingenieursbureau in
Schiedam opgericht
Binnenkort beslissing
Hagel tegen
spreeuwen
Geen bezwaar
.elektrisch"
vissen
WOONWAGEN
UITGEBRAND
Tournee Praagse
toneelgroep
fÈÊMBiMi
DE ROTTERDAMMER
PAGINA 3
2A
ZATERDAG 9 AUGUSTUS 1969
BELANGSTELLING
UIT OMTREK
EXPEDITIEMOGELUK-
HfEDEN
AFV AL-TRADITIE
GEEN COMMISSIONAIRS
PRUIMEN
WATERMELOENEN
GEIN
IV
Dr. De Raadt (56)
overleden
ÏÜ^F?1
Groentemarkt nu volledig
levensmiddelencentrum
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Als wethou
der J. Worst woensdagmiddag
13 augustus twee jaar nadat
de eerste paal ervoor de grond
inging de nieuwe groothan
delsmarkt in de Spaanse Polder
opent, is Rotterdam een instel
ling rijker geworden die in
tweeërlei opzicht een novum is.
Allereerst is deze markt de
enige EEG-markt" van Neder
land en het ziet er. gezien het
thans gevolgde subsidiebeleid
van de EEG, naar uit dat zij ook
in de toekomst de enige zal blij
ven.
Verder is er geen sprake meer
van een markt voor groenten en
aardappelen zoals op het Noord
plein, maar van een volledige
levensmiddelenmarkt.
Er heeft zich een aantal bananen-
rijperijen gevestigd met enorme
koelruimten; er komen grossiers, die
een uitgebreid pakket aan de kruide
niers komen leveren; een eierengros-
sier brengt zijn hele hanliel van de
Crooswijksekade over naar de nieu
we markt; er komen handelaren in
visconscrven en diepvriesprodukten.
Er zijn mogelijkheden voor specia
lisatie in bijzondere produktcn, zoals
gember en specerijen, champignons,
primeurs. Er komt zelfs een hande
laar in papier, emballagemateriaal en
etalagematerialen.
Ook de opzet wordt natuurlijk an
ders. Van de 133 firma's die tot nu
toe op het Noordplein opereren, gaan
cr veertig niet naar de Spaanse Pol
der. Bij die veertig behoren bedrijven
van ouderen, die hun onderneming
staken. Enkele andere zijn met col
lega's een combinatie aangegaan.
Er zijn in de Spaanse Polder 132
verkoopruimten van elk honderd
vierkante meter. Binnen een week
nadat de inschrijving was open
gesteld, was alles ruim overtekend.
Toen de contrakten moesten worden
Wiekend, vielen enkelen af en nu is
de situatie zo dat 105 bedrijven en
hedrijven-combinaties 131 van de 132
ruimten hebben bezet en dat er over
het laatste hokje besprekingen gaan
de zijn in een vergevorderd stadium.
Bedrijfsleider C.' H. M. Fransen
van de „Groothandelsmarkt Spaanse
Bolder" kan tevreden zijn. Hij zegt
dat er bij die bedrijven heel grote en
°°k kleintjes zijn. Sommige hebben
genoegen genomen met een halve
Een box van 160 vierkante me
ter. De Firma Jan van der Lin
den heeft er een aantal naast el
kaar gehuurd. De wand links
tussen twee aangrenzende
boxen is doorgebroken. De box
vsgdt kaal opgeleverd; de inrich
ting wordt geheel aan de ge
bruiker overgelaten. De firma
heeft een kantoor in de hoogte
gebouwd, met een trap toeganke
lijk. Op deze manier wordt ruim
te bespaard.
ruimte, maar er zijn er ook die vijf
ruimten in beslag hebben genomen.
De man die een halve ruimte heeft,
grenst aan een bedrijf dat anderhal
ve ruimte nodig heeft.
De grossiers zijn lang niet alle
maal Rotterdammers. Ze komen tot
ver uit de Hoekse Waard en het
Westland er is bijv. een grote groep
handelaren uit Barendreeht.
Er zijn geen telers op de markt.
Die brengen hun produkten naar de
veiling en daar kopen de handelaren
in om ze op de markt aan de klein
handelaar te verkopen.
Die grossiersschakel is noodzake
lijk omdat de veilingen zich hoe lan
ger hoe meer specialiseren. Zo ver
handelt de bekende veiling Rotter
dam-Noord aan de Boezembocht
vooral sla en toma'en.
De grossiers gaan dus allerlei vei
lingen af en kunnen de kleinhandel
dus wèl een volledig assortiment bie
den.
Het is niet alleen het plan dat de
kleinhandel m levensmiddelen van
de markt gebruik maakt, maar bij
voorbeeld ook de gehele horeca-be-
drijfstak.
Op het Noordplein had de dienst
van het marktwezen slechts een aan
tal vierkante meters grond te bieden.
De bouwsels daarop waren daar
neergezet door de groothandelaren
zelf, die bovendien in de straten in
de omgeving nog pakhuizen huurden.
Groenten en vruchten moesten dus
bij iedere transaktie heen en weer
worden gezeuld. Daaraan is nu ge
lukkig een eind gekomen. In de
Spaanse Polder kan alles zo uit de
boelruimte aan de detaillist worden
geleverd, hetgeen de kwaliteit uiter
aard ten goede komt. Het gaat per
slot van rekening om de voedselvoor
ziening van ruim één miljoen mensen!
De pnjs per ruimte van honderd
vierkante meter is zevenduizend gul
den per jaar. Dat is een veelvoud van
de kosten die de grossier aan markt-
gelden voor het Noordplein uitgaf.
Maar als men daarbij rekening houdt
met de kosten die deze grossier had
te doen voor extra-pakhuisruimte en
bovendien met het feit dat hij dan
nog geen behoorlijke verkoopruimte
had, is de zaak ondanks de hogere
kosten aantrekkelijker geworden.
Expediéring is bovendien veel
doelmatiger; de grote trucks met op
leggers uit Frankrijk, Italië,
Duitsland en andere landen kunnen
voortaan hun groenten en fruit met
een bij de grossiers afleveren*en ook
de klanten, de detaillisten dus, kun
nen met hun wagen vlak voor de
deur komen. Die detaillist zal entree
moeten betalen; honderd gulden per
jaar
Een eind wordt gemaakt aan een
nogal wonderlijke traditie, het „on
vervreemdbare recht" van de klein
handelaren orn als zij 's ochtends
naar de markt gaan, hun afval mee
te nemen en die ergens op de markt
te storten!
Dat gaf bij het Noordplein wel
eens aanleiding tot onverkwikkelijke
taferelen. Sommigen gebruikten er de
zijstraten voor. Een bewoner van een
van die zijstraten keek op een keer
nogal vreemd op toen een Goudse
groentewinkelier een hoop afval pre
cies voor zijn deur op de stoep zette.
En de Goudse handelaar was in hoge
mate verstoord, toen de politie, die
op de ruzie afkwam, hem een pro
ces-verbaal verleende, omdat het nu
eenmaal in Rotterdam verboden is,
een hoop vuil ergens op straat te
storten.De vuilafvoer van het
Noordplein kost de gemeente Rotter
dam tweehonderdduizend gulden per
jaar.
Ondanks protesten van de klein
handel, die zelfs via het socialistische
raadslid L. den Adel in de gemeente
raad terecht kwamen, is aan dit
„onvervreemdbare recht" een eind
gemaakt. De kleinhandel kan z'n af
val voortaan kwijt bij de vuilstort
plaats van de ROTEB, die niet zo
heel ver van de markt in de Spaanse
Polder ligt.
Voor commissionairs is de markt in
de Spaanse Polder voortaan verbo
den. Uiteraard kunnen de in die
markt gevestigde groothandelaren zo
nodig wèl commissiehandel drijven.
Maar dat zal vanzelfsprekend geen
regel zijn. In de omgeving van het
Noordplein waren vooral de cafés het
werkterrein van de commissionairs.
1
Er bevinden zich op het terrein in
de Spaanse Polder één koffiekiosk en
één ccfé. Dat café is tot 10 uur 's och
tends alleen bereikbaar via het
marktterrein. Daarna, als de handel
over is, gaat het ook naar de grote
weg open.
Nieuw is ook een vestiging van de
Middenstandsbank op het marktter
rein, nodig voor een centrale beta-
Bedrijsleider C. H. M. Fransen
van de ..Groothandelsmarkt
Spaanse Polder" is in 1966 in
dienst gekomen van de gemeente
Rotterdam als chef van de afde
ling straat- en nvierhandel en
direktiesecretaris van de dienst
van het marktwezen. Daarvoor
te as hij verbonden aan de afde
ling passage van de Holland-A-
menka Lijn.
ROTTERDAM - In de loop van de
jaren hebben verscheidene Amerika
nen een opleiding tot beiaardier ge
kregen aan de Beiaardschool te Hil
versum, waarvan onze siadsbeiaard-
dier, Leen 't Hart, directeur is. Elk
zomerseizoen zijn er een paar van
hen te vinden in de programma's van
de concerten op de stadhuistoren en
op de Laurenstorcn. Vrijdagavond
strooide Lowell Smith uit Riverside
in California de klokkeklanken over
de Laurensplaats en hij liet horen,
dat zijn opleiding uitstekend is ge
weest.
De grote levendigheid, die het
„Preludio quasi una fantasia" van Jef
van Hoof zo noeiend maakt, wist hij
goed weer te geven en heel mooi liet
hij de „Ballade" van Willem Créman
klinken In de „Sonatine voor Bei
aard" van Wouter Paap kwamen
vooral het flonkerende eerste deel en
het breed zingende Andante sostenu-
to fraai tot hun recht.
Ocrk in de eerste drie van de „Vier
intermezzi" van Leen 't Hart bleek
hij de moeilijke opgave, om met de
snel verklinkende klanken toch een
zangereg geheel te bereiken, goed te
beheersen. In het snelle laatste van
deze vier stukken, dat aan Rotterdam
is opgedragen, kwamen ook rustige
gedeelten voor, wat wel toepasselink
was voor deze rustige plek in de
drukke omgeving van de wekelijkse
koopavond.
Eigen bewerkingen van „Amerika"
is dat wel het Amerikaanse
volkslied, want het leek precies het
Engelse? en ons „Wilhelmus", van
Amerikaanse volksliedjes en van
werkjes van Fiocco, Le Blan en
Grieg completeerden dit concert, dat
werd besloten met de opgewekte
„Trumpet Voluntary" van Jeremiah
Clarke.
G. M. DERSJANT
lingsregeling tussen groot- en klein
handel op dezelfde wijze als reeds in
het slachthuis gebeurt.
Interessant is dat men nu reeds
rekening houdt met uitbreiding in de
naaste toekomst. Er is daarvoor
grond gereserveerd. Bovendien is de
mogelijkheid niet uitgesloten dat de
markt bedrijven aantrekt die zich in
de dlrekte omgeving willen vestigen,
zoals garagebedrijven en transport
ondernemingen.
SCHIEDAM De Verenigde Ma
chinefabrieken N.V. hebben in Schie
dam een nieuw onafhankelijk inge
nieursbureau opgericht onder de naam
Project Technologists. De aktiviteïten
van dit bureau bestaan uit de engi
neering van lange afstandspijpleidin
gen, tank-terminals, pomp- en com
pressorstations, off-plot voorzieningen
en cryogene installaties. Het zwaarte
punt ligt daarbij op economische
voorstudies, vergaand geautomati
seerde systemen, alsmede transport
en opslag van „moeilijke" vloeistoffen
en gassen.
Project Technologists behoort tot de
onlangs binnen VMF/Stork-Werk-
spoor gevormde groep engineering,
waarvan onder meer ook continental
engineering als ingenieursbureau
voor de process-industrie deel uit
maakt.
De staf van Project Technologists
omvat voor het grootste deel de staf
van Aardgas Service nv.. Dit even
eens in Schiedam gevestigde ïngeni-'
eursbureau was tot dusverre eigen
dom van VMF en Bechtel Corporation
te San Francisco, maar het ontwik
kelde zich zodanig snel dat hierdoor
belangentegenstellingen zouden kun
nen gaan optreden. De beide moeder
maatschappijen hebben nu besloten
de aktiviteïten van Aardgas Service
te beperken tot het afwerken van
enkele grote opdrachten zoals ont
werp en bouw van 3 compressor sta
tions voor de Gasunie en uitbreiding
van een raffinaderij in het Europoort-
gebied.
He twerkterrem van Project Tech
nologists is, in tegenstelling tot dat
van Aardgas Service niet tot de Bene
lux beperkt.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM „Hoe is
het met de Laxton?" De han
del op het Noordplein is in
droge lakonieke zinnen ver
pakt. Het gaat heel snel, heel
achteloos ook naar het schijnt,
maar het is inspannender dan
poker spelen. De spelers ken
nen elkaar van haver tot gort.
De honderddertig grossiers en
de kleine duizend detaillisten
hebben niet veel meer te doen
dan elke morgen opnieuw de
kaarten te schudden en dan te
kijken waar de troeven zullen
vallen.
De Laxton blijken één zestig te
doen, veel geld voor een kilo prui
men, want het gaat bij de koper
snel over.
„Perziken?"
„Franse zeker, ik wil Griekse".
„Sperciebomm?"
„Voor bonen ben ik vandaag niet
in de markt".
Het hele eieren eten bij dit dage
lijkse gokspelletje is een ongeloof
lijk geheugen voor prijzen te heb
ben en op het goede moment zowel
weten te geven als te nemen.
„Bloemkool, negen stuiver."
„Wat een geld, vier dubbeltjes."
Het blijkt niet te kunnen. Argu
menten worden daar soms wel en
soms niet voor aangevoerd. Het
-wordt 42,5 cent „Zet ik voor de
peen wel eert gulden meer op."
Pruimen zijn vandaag een pro
bleem. „Ze hebben ze voor een
knaak het kilo van de bomen
geschud zeg het dan anders,
Reine Claudes noemen ze dat
gewone boerenpruimen smaken be
ter, aan wie moet ik die kwijt."
Ontboezemingen waar niet naar ge
luisterd wordt althans de prijs
zakt niet.
Sla is ook moeilijk. Vier gulden
een kist. Half guldentje minder
voor tien zit er niet in. „Als jij
weet dat in Barendreeht
tweeëntwintighalve cent is gegeven
voor velletjes die zo wegwaaien,
dan kan ik nu niet minder dan vier
gulden vragen." Opmerkelijk is dat
er soms om een paar cent geknokt
wordt, om even later zonder meer
een prijs te accepteren
„Heel mooi bij de aardbeien.
„Drie kwartjes, de hele partij."
„Kom, kijk in mijn boek voor
95 cent weg gedaan."
„Verkoop ik toch géén aardbeien
vandaag."
Het spel kan ook harder gespeeld
worden, waarbij de tegenstanders
om elkaar heen lopen, op het oog
beiden druk bezig met heel andere
dingen.
„Watermeloenen, niks voor jou
Frans, tientje".
„Tien bakken voor 85 gulden."
„Weet je wat die dingen op de
veiling doen?"
„Kan mij dat schelen, ais jij zo
gek ben om met de veiling mee te
gaan, moet je het zelf maar weten."
„Negen gulden - negen bak" -
een kist is door een kleine liefheb
ber in de wacht gesleept
„Heb je soms van mij die vieren
halve gulden nodig."
„Ja".
„Goed, maar fk zal het iedereen
vertellen, dat garandeer ik je."
Mey'boom eert van de grootste
grossierders op het Noordplein ver
blikt of arbioost niet en roept:
„Japie, roep er eens een paar, Frans
heeft wat te zeggen."
Uiteraard heeft de markt zijn
rangen en standen - ook al wordt
iedereen bij zijn voornaam aan
gesproken of in het gunstigste ge
val mat de voorvoeging „ome". De
zeer groten, die vaak de prijs kun
nen beheersen zoals Heinriks
Hejjkoop Van Ooyen en Mcyboom,
doen zelfs grote zaken buiten de
markt om, maar toch kunnen zij
het niet laten om over drie bakken
perziken in de clinch te gaan.
Het spel en ook de knikkers zul
len bij de verhuizing van het
Ncordplein naar de Spaanse Polder
niet veranderen. Maar het markt-
beeld wèl. Niet alleen zal de gezel
ligheid van de door bomen
overschaduwde kleine hokken en
de nauwe paden verdwijnen, maar
ook zal de oude garde voor zo
ver die al niet de laatste tien jaar
het veld geruimd heeft zeker
niet in het koele beton van de
Spaanse Polder opnieuw in de slag
gaan. In de afgelopen tien jaar zijn
er zeventig grossiers van het
Noordplein verdwenen, bij de ver
huizing sneuvelen er nog eens.
veertig.
Met de ouderen zal ook de gein
het veld moeten ruimen voor
harde zakelijkheid. Voor een vast»
nummer als „Geen Abrikozen van
daag, Duitsland was beter en dan
te bedenken, dat ze de oorlog ver
loren hebben", hebben de jongeren
vaak de derde generatie in de
firma geen tijd.
De overplaatsing van de groente
en fruitmarkt kost Rotterdam een
stukje vooroorlogse romantiek,
waarnaar dan misschien niet de
toeristen bij duizenden op afstorm-1
den, zoals zij dat bealïst wel in"
Parijs voor de Hallen gedaan heb-L
ben, maar dat vele Rotterdammers-
toch zullen missen. Niet in bet'
minst zij die op het Nootripiein zijrr
begonnen en zeer groot zijn gewor-
den in het Rotterdamse zakenleven.*
m, fr*
ROTTERDAM De raffinaderij
die de NV Euromin in het westen
van ons land wil bouwen, komt
waarschijnlijk in Amsterdam. De on
derhandelingen zjjn afgesloten en het
besluit zal genomen worden tijdens
de aandeelhoudersvergadering op 5
september.
Maar 'behalve met Amsterdam,
wordt ook nog steeds rekening ge
houden met Rotterdam of Vlissingen,
zelfs met vestiging in België.
Euromin zou een raffinaderij in
Amsterdam kunnen gaan bevoorra
den via de pijpleiding die Mobil Oil
tussen de hoofdstad en Europoort
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM De gemeente gaat
de spreeuwenplaag bestrijden met
hagel. Men wil proberen door af en
toe een schot hagel af tc vuren de
vogels schrik aan te jagen, waardoor
zij hun verblijfplaatsen in de stad
zullen verlaten.
Men heeft tot nu toe allerlei metho
den geprobeerd, maar die hebben alle
gefaald. Geluidsbanden en kleppers
bleken onvoldoende en een water
kanon was te duur. De spreeuwen
zitten vooral in de bomen aan het
begin van de Oostzeedjjk, Admirali
teitskade. Nieuwe Markt. Blaak en
Goudsesingel. Straten worden ver
vuild en auto's beschadigd door de
uitwerpselen.
Het is niet de bedoeling dat de
spreeuwen worden doodgeschoten,
hoewel bekend is dat ze op de vlucht
slaan als zij eend ode soortgenoot
zien.
heeft liggen. Deze heeft een capaci
teit var, 20 miljoen ton, terwijl Mobil
Oil er slechts 4 miljoen ton per jaar
doorpompt.
De Euromin-raffinaderij zou een
betrekkelijk kieine worden: jaarca
paciteit één miljoen ton. Er zou een
investering mee gemoeid zijn van 80
tot 100 miljoen gulden. De raffinade
rij zou aan 120 mensen werk bieden.
Zoals bekend wil ook Total Neder
land een raffinaderij in het westen
vestigen (capaciteit 3</i miljoen ton).
De voorkeur van dit bedrijf gaat
sterk uit naar vestiging In Rotterdam
(Maasvlakte).
ROTTERDAM Vissen met elek
trische apparaten vormt geen bedrei
ging van de visstand in de Rotte, wel
het werken met fuiken gn netten
waardoor vissen verwondingen krij
gen en sterven.
Dit antwoorden B. en W. aan de
heer C. Oostenvijk (pac. soc.). Deze
had naar aanleiding van het vissen op
paling door een beroepsvisser met be
hulp van kleine stroomstoten vragen
gesteld.
B. en W. voegen aan de beantwoor
ding toe dat de secretaris van Henge
laarsclub Groot Rotterdam, die het
viswater in Rotte en Rottemeren heeft
gepacht, juist zijn tevredenheid over
de visstand heeft geuit.
SPIJKENISSE Aan de ir. Her
man de Grootweg is gisteravond om
zes uur de woonwagen van de familie
B. totaal uitgebrand. In de wagen
was op het moment van de brand
niemand aanwezig.
Het vuur werd bemerkt door de
eigenaar, die bij de buren, ook woon
wagenbewoners, op bezoek was. De
.gealarmeerde brandweer kon niet
veel meer uitrichten.
Hoede brand is ontstaan is niet be
kend. De technische recherche stelt
een onderzoek in.
ROTTERDAM Het Divadlo Za
Branou (Theater achter de poort) uit
Praag, een van de belangrijkste to
neelgezelschappen van het moment,
geeft van 4 tot 11 september zijn eerste
voorstellingen in Nederland. Op 7
september voert het in de Rotter
damse Schouwburg Tsjechof's „Drie
Gezusters" op. Er worden voorzienin
gen getroffen voor simultane Neder
landse vertalingen van de Tsje
chische tekst.
De tournée wordt georganiseerd
door het Nederlands Centrum van
het Internationaal Theater Instituut
dat hiermee zijn 20-jarig bestaan op
luistert.
ROTTERDAM Op 56-jarige leef
tijd is woensdag overleden dr. F. M.
de Raadt, specialist voor maag- en
darmziekten in Rotterdam. Dr. De
Raadt was meer dan 20 jaar verbon
den aan de polikliniek van het Sint
Franciscus Gasthuis.
Ongeveer een maand geleden raak
te dr. De Raadt zwaargewond toen
hij op terugreis van een vakantie in
Italië een auto-ongeluk kreeg. Hij
werd door de lucht naar ons land
gebracht en sindsdienin het Dijkzigt-
ziekenbuis verpleegd.
De crematie was vanochtend op
Ockenburg in Den Haag.
