lleus van nieuw bureau van vier") Wie
jïeen rotzooi wilmoet t ook niet maken
Ook de zee kan niet alle
afvalstoffen verwerken
Techniek moet
vervuiling en
onveiligheid
- bedwingen
Winst voor Rotterdam
en wijde omgeving
NBHUH
Brief aan gemeenteraad
DE HOEK WIL GEEN
HOOGOVENBEDRIJF
Sl
ACL-vloot in maart
tien schepen compleet
jfjoidyn
lis
Burgemeester opende De Maasstad:
Boliviaanse dienst
op West-Europa
2 A
INGEWIKKELD
Éi#§I
NIEUWBOUW
REGELS
WEDGWOOD 1
Werkgelegenheid
Woongebied
Groter en sneller
Geschenk
V
n£.' ROTTERDAMMER
fAGIiNA 3
OliMSDiAsG 16 2&3MBBR 1969
ROTTERDAM „Het vermogen van de natuur om zich te her
stellen van vervuiling wordt duidelijk overschat. We kunnen niet
door blijven gaan met het lozen van onze industriële- en andere
jfvjl. Zelfs de mogelijkheden van de zee zijn daarvoor te beperkt.
Vandaar onze leus: als je geen rotzooi wilt hebben, moet je ook geen
jotzooi maken.
Aan het woord is ir. F. H. van
Heet een man die binnenkort een
I volledige dagtaak denkt te vinden in
I de bestrijding van vervuiling en on-
veiligheid bij de industrie. Samen
laei drie mannen die op andere ge-
I bieden deskundig zijn, heeft ir. Van
W. DE LOOS
Vooral preventie
Heel een bureau opgericht dat advie
zen gaat geven over industriële vei
ligheid en milieuhygiëne.
Ir. Van Heel: „Wij hadden alle vier
het gevoel dat er grote behoefte is
aan onafhankelijke deskundigen bij
wie bedrijven, maar ook overheidsor
ganen of andere instellingen", kun
nen aankloppen wanneer zij zitten
met vervuilingsproblemen of met ge
vaarlijke situaties. In de drie- maan
den dat wij door het hele land de
meningen hebben gepeild, is dat ge
voel juist gebleken. Wij voeren nu
serieuze besprekingen met een paar
grote bedrijven en instellingen,
waaruit interessante opdrachten kun
nen voortkomen.
Ir. Van Heel is de technoloog van
het team dat Nederlands eerste parti
culiere adviesbureau voor industriële
veiligheid en milieuhygiëne heeft ge
vormd. In dat team zitten verder de
veiligheidsexpert H. Poldervaart, de
bedrijfseconoom drs. H. A. Macek en
de medicus W. de Loos.
Het team zal nog worden uitge
breid met een werktuigbouwkundige,
waarschijnlijk ook met een bioloog
en misschien te zijner tijd nog met
een socioloog, „dat hangt ervan af
waar het met ons naar toe gaat".
Dokter De Loos: „Het hele probleem
van vervuiling en onveiligheid is zo
ingewikkeld geworden dat het terrein
door één man niet meer is te overzien.
Dat moet door een club van deskun
digen gebeuren.
„Vandaar ook de belangstelling bij
het 'bedrijfsleven voor een onafhan
kelijke adviesinstelling. De 'bedrijven
krijgen steeds meer met overheidsre
gels te maken en naarmate de
staatsinmenging groeit neemt ook
de behoefte toe aan een onafhanke
lijke schakel tussen overheid en be
drijfsleven."
Dokter De Loos ziet als de taak
van zijn bureau vooral de preventie:
voorkomen dat $r m de toekomst bij
een bedrijf moeilijkheden ontstaan.
„Onze adviezen kosten altijd geld en
de maatregelen die- ..wij adviseren
'ZU. iri
IR. F. H. VAN HEEL
Grote moderne fabrieken
geen vervuilers meer
zullen ook geld kosten, maar ze kun
nen later een heleboel narigheid
voorkomen."
„Ik verwacht wel dat men zeker
in het beginonze hulp vaak pas
zal inroepen als er al moeilijkheden
zijn, maar toch verschuift het hele
probleem van de gevaar- en vervui-
lmgsbestrijding steeds meer naar het
moment van de bouw van nieuwe
(Van een onzer verslaggeefsters)
ROTTERDAM Burgemeester W.
Thomassen heeft vanmorgen,
dinsdag, het Algemeen Boekendepot
„De Maasstad" in de
Graafstroomstraat in de Spaanse Pol
der geopend.
„Uit de kindertijd van de oudere
generatie stamt een anecdote over
Prins Hendrik, die bij openingen al
tijd kort van stof was. Ik zou in
navolging kunnen, zeggen: „Ik open
het boekerihuis, moge het bloeien",
want boeken spreken voor zich.
Kijk ik nog even terug naar die
tijd, dan is er een opvallend verschil.
Vroeger was een klein boekenplankje
m een gezin een uitzondering, tegen
woordig is een boekenkast een nor
male zaak.
Ook hebben de mensen die bang
waren dat dooi radio en. televisie de
boekenverkoop achteruit zou gaan,
ongelijk gehad. De verkoop neemt
juist toe, omdat de nieuwsgierigheid
van de mensen wordt gewekt", aldus
de burgemeester.
„In dit jaar is er veel gesproken en
geschreven over Erasmus,, die als een
van de eersté profiteerde van de
boekdrukkunst. Als hij hier zou kun
nen rondkijken, zou hij genieten én
verbaasd zijn. In zijn tijd werd het
b eo immers alleen in het latijn
geschreven en kon alleen een dunne
bovenlaag van de mensen het lezen.
Het schrijven in de landstaal is een
grote winst voor het 'geestelijk leven,
zoals dit boekedepot een winst is
voor Rotterdam en zijn omgeving".
Het bestuur van „De Maasstad"
bood da burgemeester vervolgens het
boek „De wereld van de zee" aan uit
de serie „De wonderwereld van de
natuur".
Een symbolisch geschenk van de
gezamenlijke uitgevers voor „De
Maasstad" vormde een blauw fon
teintje waarin aan de voet van „de
god van de zee", Neptunus, water
omhoogspuit, dat via vijf schelpen
naar beneden stroomt.
GOUKeSlNSaS21.roTT£RDAM.TCU1S(7S.1230e2
.HOTTERDAM-Tussetu Rotteri%L ëfl
"enkele andere Westeuropese havens
(Hamburg, Bremen, Antwerpen, Duin--
kerken en Le Havre) heeft de Boli
viaanse staatsrederij Tranmaritima
Boliviana S.A. een maandelijkse
wachtdienst met charterschepen geo
pend.
Bolivia, dat zelf geen havens aan
zee heeft, heeft de rederij opgericht
ter bevordering van de handel op
West-Europa.
De lading voor Bolivia wordt ver
scheept naar een aantal havens in
Ecuador, Peru en Chili en vandaar
doorvervoerd per spoor, vooral naar
plaatsen in het Andes-gebergte.
Agent van de rederij in Rotterdam
is N.V. Handels- en Transportmaat
schappij „Vulcaan".
bedrijven. Verontreiniging is meestal
een kwestie van oude bedrijven.
Technisch is er altijd een mouw aan
te passen."
Ir. Van Heel is het daarmee wel
eens: „De grote, moderne installaties
ik denk voorat aan de chemische
zijn geen vervuilers meer, in ieder
geval bij lange na niet zo erg als de
kleine oudere fabrieken."
Een sprekend voorbeeld leveren de
raffinaderijen van Pemis. De stank
die deze installaties verspreiden, is
voor een belangrijk deel afkomstig
van de olieopslagtanks.
Wat de omwonenden ruiken is de
„adem" van de tanks: het gas dat
zich in het inwendige vormt, naar
mate de tank leger wordt en dat
weer wordt uitgestoten wanneer de
tanks worden volgepompt. Bij de
bouw vau de moderne raffinaderijen
heeft men dit probleem in één keer
opgelost door de tanks te voorzien
van op de inhoud drijvende daken.
De moderne techniek geeft niet ai-
leen een oplossing voor veel vervui
lingsproblemen, maar kan ook de ge
varen, verbonden aan chemische fa
brieken tot een minimum beperken.
Ir. Van Heel: „In vergelijking met
het buitenland slaat de Nederlandse
industrie helemaal niet zo'n gek fi
guur op het punt van veiligheid en
milieuhygiëne.
Over het algemeen wordt er hier
wel heel veel door amateurs over de
ze zaken gepraat. De affaire-Progil is
bijvoorbeeld op een erg emotionele
manier benaderd. Ik vind dat we de
ogen niet moeten sluiten voor de mo
gelijke gevaren die aan bepaalde in
dustrievestigingen. zijn verbonden.
We moeten die gevaren alleen zuiver
wiskundig benaderen in plaats van
met emoties."
Dokter De Loos: „Elk risico kan tot
het uiterste worden beperkt, wanneer
we dat willen. Hier ligt duidelijk een
taak voor de overheid; die kan met
haar regels aangeven hoe groot het
risico is dat zij nog aanvaardbaar
vindt. Ik 'ben ervan overtuigd dat de
industrie bereid en technisch in staat
•is de risico's tot op elke gewenste
hoogte uit te sluiten.
Tenslotte zijn we zelfs in staat een
atoombom zo ongevaarlijk te maken
dat je 'hem rustig op de Coolsingl
zou kunnen leggen, mits je maar de
nodige veiligheidsmaatregelen neemt.
Als het met de A-bom kan,, hoeyen
lwe,-ons Aver„7.wavelfeoolsöjf;'>gèeft al
te grote.zorgen te maken."-
Ir. Van Heel is ervan overtuigd dat
de schaalvergroting in het bedrijfsle
ven een heilzame uitwerking heeft op
de veiligheid en het voorkomen van
vervuiling. „Je ziet nu al duidelijk
dat de grote bedrijven veiliger wer
ken en minder verontreiniging ver
oorzaken dan de kleipe.
Het ontstaan van grote bedrijfseen-
heden drukt niet alleen -de kostprijs
van de produkten, maar 'helpt zich-
baar mee aan de bestrijding van in-
dustrieoverlast. Misschien wordt ons
werk door dé schaalvergroting nog
wel eens helemaal overbodig. We zul
len die tijd echt met vreugde begroe
ten."
De schelpen, vertegenwoordigen de
lange weg die boeken moeten afleg
gen voor het publiek ze koopt. Het
water geeft de stroom, de snelhied
weer, waarmee de boeken worden
verkcoht.
KORTE HOOGSTRAAT 14
ROTTERDAM - TEL, 13 77 60
HOEK VAN HOLLAND, Aan
de vooravond van de dag (donder
dag) waarop de Rotterdamse ge
meenteraad zich zal moeten uit
spreken over reservering van grond
op de Maasvlakte voor de vestiging
van een Hoogoven- en staalbedrijf,
heeft de wijkraad voor Hoek van
Holland zijn standpunt daarover nog
eens aan B. en W. en de gemeente
raad voorgelegd.
In de brief van de wijkraad staat
dat vestiging van een hoogoven- en
staalbedrijf bh de bevolking van
Hoek van Holland ernstige veront
rusting heeft teweeggebracht in ver
band met de verontreiniging van
lucht en water. Van verschillende
verenigingen en instanties zijn bij
de wijkraad protesten binnengeko
men tegen de voorgenomen vesti-,
ging. - -
Het voordeel van meer werk
gelegenheid en bedrijvigheid in het
algemeen blijkt vooral bij de jongere
generatie geen sterk argument. Al
leen zij die zich de werkloosheid
in de jaren 19301940 herinneren
hanteren dit argument. Maar op
het gedachte terrein kunnen ook
„schone" bedrijven gevestigd wor
den.
Als ernstig nadeel ziet de wijk
raad de te verwachten luchtveront
reiniging. De situatie op dit punt is
in Hoek van Holland thans nog
houdbaar, omdat de grootste stank-
verwekkende bedrijven in de om
geving, zoals B.P., Gulf en Synres
zuidelijk en oostelijk ten opzichte
van Hoek van Holland liggen en de
wind overwegend uit het zuidwes
ten komt.
De hoogovens zijn echter ten zuid
westen van Hoek van Holland ge
projecteerd, zodat gedurende een
groot aantal dagen per jaar stank
en stof zich over Hoek van Holland
„f
1 -A r -
zullen verspreiden. Bovendien is te
verwachten dat de bestaande be
drijven in de komende tijd inten
siever zullen gaan werken, waar
door toch al meer afvalstoffen in
de lucht en in het water zullen
worden afgestoten.
Naar de mening van de wijkraad
is De Hoek in toenemende mate be
langrijk als woongebied, o.a. voor
de werkers in de Rfjnpoorthaven en
als recreatiegebied voor Rotterdam
en omgeving nu „De Beer" als zo
danig is weggevallen.
De laatste jaren is overduidelijk
aangetoond dat honderdduizenden
bewoners van „Groot Rotterdam"
zich hij voorkeur in Hoek van Hol
land verpozen om te genieten, van
zee, strand, "Nöorderpier en het uit
zicht op de rivier.
Geen enkele badplaats, zo stelt de
Hoekse wijkraad, kan zich verheu
gen op deze unieke combinatie. De
mogelijkheden van openlucht-recre
atie ten noorden van de Waterweg
zijn zeer gering. Men zal met de
sohaarse recreatiegebieden uiterst
verantwoord en behoedzaam moeten
omspringen.
De wijkraad is zeer bevreesd dat
de woonfunktie van Hoek van Hol
land ernstig geschaad zal worden
en de recreatieve functie te Hiet zal
worden gedaan bij vestiging van een
hoogovenbedrijf. Bovendien zullen
ook de buurgemeenten in het West-
land niet gespaard blijven.
De wijkraad adviseert de gemeen
teraad dan ook om niet tot de ves
tiging van hoogoven- en staalbedrijf
over te gaan. De wijkraad is echter
bereid zijn standpunt te herzien
wanneer uitdrukkelijke garanties
kunnen worden verkregen dat zui
verheid van lucht en water in Hoek
van HoUand niet zullen worden ge
schaad.
Maar ten aanzien van die garan
ties vertrouwt de wijkraad niet
alleen op het oordeel van de Rotter
damse deskundigen. Men verlangt
inschakeling van een technisch-des-
kundige instantie van wie een vol
komen objectief oordeel verwacht
mag worden.
De pleidooien die tot op dit mo
ment zijn gehouden over het voor
komen van de verontreiniging bie
den de wijkraad nog te weinig hou
vast om zijn standpunt te veran
deren.
Mei i\Io!iiijn Ueiil U
;t! flit' flagen wat se
in-'r.fl utulfr-
-cheiilen.
voor eseenente tnodo
opvallende opvallend
iangenhorst 253 - r'dam-z wtt*
vrijdagsavonds tot 9 uur
(Van onze scheepvaartredacteür)
ROTTERDAM Volgend jaar
maart zal de vloot van de Atlan
tic Container Line met tien sche
pen compleet zijn. President
commissaris P. C. van Houten
hoopt in 1970 ook voor het eerst
winst te zullen gaan maken. Hij
zei dit maandag aan boord van
de Atlantic Crown, het nieuwe
tweede containerschip van de
Holland-Amerika Lijn en gelijk
tijdig het zesde van de ACL.
De heer Van Houten meent dat
dc ACL de beste schepen voor het
vervoer van containers (en tevens
rollend materieel) over de Noord-
allantische Oceaan heeft. „Met onze
vier nationaliteiten In de combinatie
hebben wjj een sterke marktpositie",
zo zei hü.
Met de tien schepen (die te zamen
met containers e.d. een invesctering
zullen vergen die ligt tussen de 550
en 700 miljoen gulden) zal de ACL
drie verschillende wekelijkse dien
sten kunnen onderhouden tussen
West-Europa en de Amerikaanse
oostkust.
Er zal een dienst worden gevaren
van Rotterdam, Antwerpen en South
ampton naar New York, Baltimore
en Portsmouth (V.S.), een van Bre
merhaven, Gothenburg en Glasgow
naar dezelfde havens en een van
Liverpool en Le Havre naar de drie
Amerikaanse havens.
De Atlantic Crown behoort tot de
z.g. tweede generatie schepen van de
ACL, een serie van zes stuks die
door Franse en Engelse werven
worden gebouwd. De schepen zijn
groter en sneller dan die van de
eerste generatie (waartoe o.m. de
Atlantic Star van de HAL behoort).
Twee dagen geleden is de Atlantic
Crown afgeleverd door de werf
Ateliers et Chantiers de Dunkerque
et Bordeaux in Duinkerken, na een
vertraging van enkele maanden. Van
de zomer ontstond een vertraging
van een maand door een staking en
in oktober was er een explosie in een
der stoomketels van het schip, wat
nog eens twee maanden vertraging
opleverde.
De containercapaciteiten van de
Atlantic Crown is 750 stuks van
20 voet (tegen 525 van de eerste
generatie), terwijl de capaciteit voor
rollend materieel (vooral auto's) van
1150 naar 1000 stuks is terugge
bracht.
De zes nieuwe schepen zijn ruim
3500 bruto ton groter dan de eerste
vier. Ook lopen ze 24 mijl per uur
i.p.v. 21 (met een turbine-installatie
van 35.000 pk).
Ter gelegenheid van het eerste
bezoek van de Atlantic Crown aan
Rotterdam heeft mejuffrouw B. E.
Keyzer gistermiddag aan boord van
het aan de WUhelminakade liggende
schip een tegeltableau onthuld. Zij
bood dit geschenk aan namens haar
moeder, die het schip in maart jl.
heeft gedoopt, maar wegens verblijf
in het buitenland niet aanwezig kon
zijn.
Vandaag zou de Atlantic Crown bQ
Europa Container Terminus aan de
Prinses Margriethaven Iaden en
woensdag vertrekt het schip onder
commando van kapitein A. A. Dam
mers (46) via Southampton, Le
Havre, Glasgow en Liverpool naai
de Verenigde Staten.
T)E HEER W. A. SCHOUTEN
uit de Warmserstraat in. Rotter
dam schreef mij een brief over mijn.
denkbeelden betreffende de JLau-
renskerk en de Laurensplaats In het
Rotterdamse stadsbeeld.
De heer Schouten is interieurar
chitect, en met zijn inzichten, ben ik
dankbaar.
Uit zijn brief merk ik,- dat hij
daar dezelfde vraagstukken ziet als
ik en dat hij daarvoor evenmin een,,
oplossing kan aangeven als ik, be-
halve dan misschien op heel onder
geschikte punten^ dié "in hef grote
geheel van, d e stedebouwkundige ont
wikkeling nauwelijks van belang
zijn.
Ik geloof, dat niemand die oplos
sing kan geven.
Wij groeien van de ene dimensie
naar een grotere. Wat te doen met
de zaken, uit het verleden, die deze
grotere dimensie niet bezitten en die
ook niet mee kunnen worden opge
trokken?
Je kunt je er met „een jantje
van - leien" afmaken, zoals eigenlijk
wethouder Polak deed, toen hij in
de gemeenteraad verklaarde, dat het
juist het wezen is van de middel
eeuwse gothisehe kathedralen, dat
die nooit zichtbaar waren in 'het
stadsbeeld, maar verdekt werden
opgesteld.
Mr. Polak weet wel beter, maar
hij moest nu eenmaal in dat ge
meenteraadsdebat een mening pone
ren om aan een oeverloze discussie
een eind te maken.
L'VEN OM een misverstand uit
de wereld te helpen: ik heb
niets tegen de bollantarens op de
Laurensplaats omdat die modem
zouden zijn tegenover een oude
kerk.
Ik heb er alleen maar wat tegen
omdat ik Ze lelijk, lawaaierig en op
vallend vind.
Ik heb ook niets tegen de deuren
van Manzu als zodanig.
1 Maar Manzu is een kunstenaar die
wezenlijk wat heeft te 'zeggen, wiens
werk in de stad een monument is.
Welnu, dat is de Laurens ook. Er
zijn hier twee zaken van grote pre
tentie bijeen gekomen en doordat
deze beide zaken die grote pretentie
hebben, passen ze niet bij elkander.
TAAN de PTT-toren.
Voor trui is de '„Grote Kathe
draal" van New York een schrik
beeld.
Honderden tekenaars van spot
prentjes hebben die situatie op de
korrel genomen: een omhoogstre-
vende kathedraal met spitse torens,
ingeklemd tot een nietigheid tussen
hoge wolkenkrabbers.
Ik weet, dat dit ook in Rotterdam
niet is te omzeilen, want hoe kan
men bouw van heel hoge gebouwen
in de grote schaal van het nieuwe
Rotterdam vermijden? Een laag,
kaal stadshart houden?
De Keulse Dom, die de heer
Schouten noemt, is geen goed voor
beeld, want die steekt nog altijd
hoog boven de stedelijke huizenzee
uit. Kan ieder die met de trein
langs Keulen rijdt gemakkelijk zien.
Maar hoe lang nog? Wantook
daar gaat alles omhoog.
Blijft mij alleen over een vraag,
waarop ik geen antwoord weet en
waarop ook u, meneer Schouten, mij
geen antwoord kunt geven.
Goed, (natuurlijk geef ik net als u
ieder het recht bepaalde zaken al
dan niet te accepteren, zonder tot
verkettering over te gaan.
Maar» geeft u -dan mij ook, het
recht op te- komen tegen, wat ik als
lelijk ervaar en mijn vragen te stel
len, ook al is daarop geen antwoord
mogelijk.