lüarotterdam 1
I WÊëiW
Wel topsport, maar
geen voetbal
Havodmm.
tOpp€f°S* 9 9
BIJ
Het laatste bedrijf (91
QIIIUNICATIE
t tra li gestart - Vijf miljoen middelen - Op papier al geteeld itje gestalte Welke blijvende winst
Vier maanden
resteren om
vele grote
beloften
in te lossen
Meteen...
ZATERDAG 3 JaNiUAiRK ,1970:
HET jaar van Communicatie '70, de manifestatie van vijf maan
den waarmee Rotterdam wil laten'zien dat de stad binnen 25
jaar na de oorlog niet alleen herbouwd is, maar ook is uitgegroeid
tot een wereldstad, is aangebroken. -
Het zo omstreden Communicatie '70, dat in 1965 zwak startte, in
1967 zijn eerste organisator de mist in zag gaan, in april 1968 met
de grootste moeite vijf miljoen van de gemeenteraad kreeg en se-
iertdien de zweep voelt van de keiharde zakenman in ruste A. J.
Fibbe, mag dan nu op papier geweldige gestalte aangenomen heb-
jen, te zien is er nog niets.
Met andere woorden: in vier maanden zullen tientallen grote en
ileine beloften ingelost moeten worden, beloften waarmee al dik
twintig miljoen gulden gemoeid is en waarvan de stad 15 miljoen
in tastbare projecten moet overhouden.
Industriestad
in..1370 vallen we bij u met de
C'70-deur in huis. B .en W. van
Rotterdam hebben de raad desge
wenst een inventarisatie gestuurd
van wat er aan. plannen voor deze
manifestatie in de maak is. Wat op
deze pagina staat komt ongeveer op
hetzelfde neer, alleen wad meer
aangekleed...
Uitgaansstad
Cultuurstad
Bouwstad
Beheersprobleem
HAVODAM, de tweehonderd
meter lange maquette van
het Rotterdamse haven- en in
dustriegebied, moet één van de
toppers, van Communicatie '70
worden. Deze - gigantische ma
quette, de grootste' die ooit in óns
BRANDSTOF
voor de Canadezen hadden opge
richt". De man lag tijdens de honger
winter vermoedelijk nog in de wieg;
anders had hij zo'n dwaze vraag niet
gesteld. Er. was bij de Bevrijding
geen lat meer'over voor erepoorten!
En verder: In de NRC verschenen
voor heteerst advertenties waarin
om inlichtingen omtrent het lot van
weggevoerde Rotterdammers wordt
gevraagd. Wegens voedselgebrek
bood iemand per advertentie zijn
waakse bouvier ter overname aan.
De Centrale Keuken maakte bekend
dat zij slechts één maal in de twee
weken nieuwe deelnemers kan in
schrijven.
Rijnmond-revue
land is gebouwd, zal een zo. na
tuurgetrouw mogelijk beeld ge-
ven van alles wat tussen Maas
vlakte en Van Brienenoordbrug
maar enigszins de moeite waaxd
is.
Het Rotterdamse 'bedrijfsleven en.
de stichting Communicatie'70 willen
mét deze -mammoet-maquette (kosten
anderhalf miljoen gulden) ondubbel
zinnig- tot .uitdrukking brengen, dat
het havenbedrijf is uitgegroeid tot één,
van. de meest, vitale slagaders" van
ons land. Dit pronkstuk van, 'Cto
krijgt' een', plaats bij de parkeergara-j
gé aanhet Weena en wel in één.
overdekte galerij.
Havodam zal, op een schaal -van -
1 200, informatie verstrekken over
vrijwel alles wat zich in wereldhaven
nummer één afspeelt. Informatie dus.
over. schepen, tankers, bedrijven, en.,
industrieën, "compleet mét hun econo
mische betekenis voor ons- land.. De*
■bezoeker krijgt als, onmisbare gids -in
dit bruisende wereldje een cassette
recorder mee, In het Nederlands,,
Frans, Engels en Duits geeft, deze be
knopt'de nodige toelichtingen.
Op de achthonderd' tableaus met
een totale oppervlakte van vijfdui-
MAQUETTE VAN
BEDRIJF IN
WERELDHAVEN
Waar voor geld
Ook 's avonds
DE ROTTERDAMMER
STAAT NU VOOR DE DEUR!
Het officiële uitgangspunt van
'ommunicatie- '70 is de „feestelijke
ontmoeting van mens en stad", of om
iet nog' mooier te zeggen: '„Rotter-'
iam wil als het ware praten met zijn
lewoners en gasten in een sfeer van
gezelligheid en vertier". Organisator
Ibbe hanteert voor zichzelf echter
veel ambitieuzer principe.
Voor hem is het evenement niet
geslaagd wanneer bij de sluiting in
september Rotterdam zich niet in het
iezit weet van een reeks van
oestanden, waaraan de Rotterdam
mers op de een of andere manier
Diezier beleven. Dit streven brengt de
eer Fibbe nu jn tijdnood. De lijst
an wat er allemaal komen moet,
erwijl met de uitvoering in de stad
auwelijks nog een begin gemaakt is,
preekt voor zich zelf.
Op de Cooisingel moet een zogenaam
de energielijn van 200 meter komen aan
jje hand waarvan men wil laten zien ltoe
nergie wordt opgewekt, getransporteerd,
brdecld en gebruikt. Aan dit project
ierken alle elektronische industrieën in
et land mee. Op dezelfde schaal zullen
scheepsbouw en machinebouw laten
Sen wat de metaalindustrie op dit mo-
ent in haar mars beeft.
Op het Weena komen de olreraffinader-
en en chemische industrieën een en
er neerzetten om van diclit bij een
|jkjete gunnen op' wat zich nu ver
fhter gesloten bekken in Botlek en Eu-
bpoort afspeelt. De spoorwegen zetten
tiach als het zich het aanzien. Bij bewe
gingen van het publiek geven de pontons
tc veel mee. Onder grote spanning
wordt geprobeerd daar iets op te vinden.
Ook het automatisch 6peelcentrum op
het Schouwburgplein, dat onder verant
woordelijkheid van Do rus verrijzen
knoet, staat er nog niet. Doras liceft het
namelijk moeilijker dan men op het
eerste gezicht vermoeden zou en dan is
een «peelcentrum een ongelooflijk zware
last! Ook bestaat het aantrekkelijke plan
veertig tót zestig paviljoens op strate-
giache punten in de stad neer te zetten
en bovendien nog eens twaalf kleine,
buitenlandse kroegjes. Het is echter nog
niet meer dan een plan, waarvoor zowel
aannemers als exploitanten nog gevonden
moeien worden.
Tegenover dit alles staat dat organisa
tor Fibbe zich geen zorgen hoeft tc ma
ken over de -verhoging van de Euromast.
Het begin van 'dit werk is te zien.
^EN feestelijke affiche met een nog
J onverlengde Euromast maakt
Óveral propaganda voor C "10.
een paviljoen op met een eigen overziclrt
van wat men „randstadvervoer" kan noe
men. Deze projecten zuilen niet veel
moeilijkheden op leveren, de voorberei
ding gebeurt binnenshuis.
Koortsachtig wordt in het atelier van
Madurodam gewerkt aan de havenma-
quette, waarover men elders op deze pa
gina meer kan lezen. Naast dit unieke
overzicht brengen de Scheepvaart Vereni
ging Zuid, de cargadoors, de stuwadoors,
de e,xpediteurs en.de Havenvakschool een
grote hoeveelheid materiaal in het cen
trum in stelling om Rotterdammers en
bezoekers enigszins duidelijk te maken
wat er nu gebeurt bij dat zo vaak ge-
noemdfe „overslaan" in de haven. Dit al
les betreft eveneens tentoonstelltngswerk
en ook op dit terrein zijn geen ernstige
moeilijkheden te verwachten.
In de opzet van de uitgaansstad, die j
uileindelijk de meeste blijvende zaken
zai moeten opleveren,, liggen de zaken
minder eenvoudig. De overkapte wandel
route, die zicii over drie kilometer door
bet centrum slingert lukt zeker, de
plastic koepels daarvoor zijn al een-tijd
geleden bestelt. Problemen zonder meer
geven de paviljoens in liet Weenabos
naar het ontwerp van de architect prof.
W. C. Quist, die absoluut minstens een
maand later gereed komen dan de .ope
ningsdatum.
het
GETEKENDE impressie van
Dolfinarium in de Leuvehavetv.
L. J. Fibbe: de man, die C'70 waar
moet maken....
De pronkstukken ih het C'70-plan; de
pleinen die op de participatie van de'
bevolking zijn gericht, kampen met de
zelfde moeilijkheden. Het Pijnackerplein
zal zelfs in 1970 zijn definitieve gestalte
niet krijgen maar het met enkele impro
visaties moeien doen, het Afrikaander-
plein komt slechts ten dele gereed, voor
het Beursplein zal het er om spannen.
Ook het Dolfinarium „Dolfirodam" aan
de Leuvehaven is een project, dat meer
moeilijkheden te zien geeft dan aanvan
kelijk verwacht. De oplossing .van halve
tankers als pontons te gebruiken voor
een theater in het water is niet zo prak-
t
iSS/OETBALMlNNEND ROTTERDAM komt tqdens de manifestatie C'70 nou niet
•jf: bepaald aan z'n trekken. Men moet genoegen nemen met het jaarlijkse inter*
jpjnaLionale jeugdtoernooi van Feijenoord nu de hoop, dat de finale voor de Europa
ÉCup voor landskampioenen in Iret stadion zou wórden gespeeld, de bodem is in-
pgeslagcn.
Dezo ook voor de organisatoren van C'70 geduchte tegenvaller betekent echter
giïet, dat men nu-helemaal van topsport verstoken zal blijven. Integendeel zelfs. Zo.
organiseert de Nederlandse Culturele Sportbond gedurende de Pinksterdagen een
^internationaal sportfestijn niet deelnemers uit Israël, Italië, Engeland, Frankrijk en
vele andere landen. Yan de ruim duizend buitenlandse atleten hóeft een aantal deel
genomen aan de Olympische Spelen in Mexico.
jHet programma in het kader van C'70 vermeldt voorts internationale ontmoe-
ptingen in vele takken van sport. Hiertoe behoort êen volledige interland tussen Ne*
pdcrland en Engeland op het gebied van zwemmen, torensprmgen, sehoonspringen en
pwatcrpolo. Yoor medio juli staan de eerste Europese kampioenschappen voor
ipeugdwaterpoloteams óp het programma.
P He Nederlandse Basketballbond organiseert in september de Europese kampioen-
ffiéehappen voor damesteams, waarvoor de ploegen van Rusland, Polen, Joegoslavië,
J> Roemenië en België reeds hebben ingeschreven. Even eens in september houdt de
feïNedcrlandse Volleybalbond een toernooi voor landskampioenen, waarvoor de titel-
houders van Polen, Joegoslavië, Frankrijk, België en Nederland zijn uitgenodigd.
Jf Voorts zijn er belangrijke evenementen op bet gebied van turnen (een turngala
pp 30 mei), honkbal (een internationaal toernooi van 15 tot 18 mei), bandbal (een
Jpierlandcn-toernooi tussen West-Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en Nederland
§ran 12 tot en roet 144 juni), atletiek (een internationaal toernooi in augustus o(
September) en wielrennen.
De organisatoren verwachten vele gerenommeerde renners aan de start bij vier
ivondwedstrijden, die mogelijk op het parcours Coolsingel-Kruiskade-Karel Door-
tnanstraat-Binnênweg worden gehouden.
A ANGEKI/EDE Cooisingel voor stad-
4i- huls cn postkantoor: met de
huls cn
„Energielijn".
Voor de cultuur wordt veel overhoop
gelopen. Naast grote aankopen van monu
mentale kunst van Picasso en Volïen, die
zeker in Rotterdam blijven, komt er een
expositie onder de naam „Voorstel" waar
op "jonge kunstenaars uit Nederland en
België kunnen latesn zien hoe de stad
leefbaarder te maken is. Een ander pro
ject is het Jklank en lichtspel" van drs.
W. Hofman en Gabri dé Wagt op de
Laurenaplqats, dat de geschiedenis van
Rotterdam en de Laurenskerk in een drie
kwartier durende voorstelling toont.
Het spreekt, vanzelf, dat gedurende
C'70 er in de Schouwburg, het paa in
gebruik genomen Hofplein Theater, De
Doelen en voort» het Beursplein, dat als
open luchttheatér moet dienen een groot
gevarieerd programma geboden wordt.
Voor waar het de beroepsbljdragen. be
treft ..levert dat geen moeilijkheden op.
voor "zover er Rotterdammers in hun.
vrije tijd uit de verschillende stadswijken
bij betrokkeu zijn, is minder optimisme
geboden.. -
Nog steeds zijn dè wijkprogramma'a
niet volledig bekend, terwijl uit de ver
gaderingen van dé wijkorganen wel ge
bleken is, dat. men' met zowel organisato
rische als financiële moeilijkheden
kampt. C'70 heeft steun toegezegd aan
ieder, die maar iets goeds te bieden
'heeft, dat het voor vertoning op het
Beursplein të gebruiken is. De wijken
blijken (uitzonderingen daargelaten, de
ze uitwijkmogelijkheid slecht te kunnen,
benutten.
In de sector Bouwnijverheid neemt het
Bouwcentrum, dattoch Ai opening van
zijn uitbreiding moet. vieren, een groot
aandeel. Er komt een tentoonstelling, die
25 jaar bouw in beeld brengt en waaraan
iedereen, die maar iets met bouwen te
maken beeft (tot het ministerie van mi
nister. Schuttoe) meewerkt. Er komen
ook twee theatertjes in liet bouwcentrum
waar voortdurend in totaal acht film-
verslagen vertoond worden die Milo
An-tad over na de oorlog herbouwde
steden gemaakt heeft. Verder zal men
laten zien wat er allemaal voor, tijdens
TAF, OPENING van de manifestatie
Communicatie '70, waarmee Rotterdam
het zilveren jubileum van de bevrijding en
bet volledig herstel van de verwoeste bin
nenstad viert, omvat niet minder dan negen
programma-punten, waarvan een open
lucht-lunch op de Cooisingel tussen een
uur en half drie het meest de nadruk van
openingsceremonie zal krijgen. Koningin
Juliana em leden van de koninklijke fami
lie zullen enkele hoogtepunten bijwonen.
De Koningin en prins Bemhard zullen
zeker aanwezig zijn bij de herdenkingssa-
menkemst in de Lauren&keric *s morgens
om elf uur. Voorts wonen zij de receptie
bij op het stadhuis van twaalf tot een en
de lunch in de openlucht, waarvoor 2.000
VAN dichtbij een camera-Indruk van
„Havodam": Loodsen, kranen,
vervoermiddelen en goederen
en ook na de bouw "van woningen moet
gebeuren.
Optellend en aftrekkend kan gezegd
worden, dat Rotterdam in ieder geval aan
C'70 overhoudt een verhoogde Euro-
mast, een Dolfinarium, een havenmaquet-
Ie Havodam, een reeks paviljoens in het
Ween alios (ten minste yoor tien. jaar),
een reeks paviljoentjes in'de stad voor
zover wenselijk is dat zij inderdaad ver
der geëxploiteerd worden -een sloel-
tjeslift (kabelbaan) door het stadscen
trum, twee' monumentale kunstwerken
van Vollen en Picasso, een 'klank- en
lichtspel op de Laurensplaats, twee wijk-
pieinen met voorzieningen, een opge
knapt Beursplein en twaalf kleine kroeg
jes. A;'.j'
Alles hijeen voor 15 'miljoen gulden dus
.hetgeen dc winst van .A. J. Fibbe ge
noemd mag worden. De vraag rijst echter
wie zal die projecten na C'70 uiteindelijk
beheren, waar het bedrijfsleveirvéélY'-geld
in' gestoken beeft 'en die volledig onder
verantwoordelijkheid .van "(770 zijn opge-
zet. Want hetis niet zo, dit-het"Rotter
damse en Nederiansé bedrijfsleven, die
hele vijftien miljoen a -fonds- perdu op
tafel .hebben gelegd.
Voor apartenaamloze vennootschap-,
pen als - NV- Dolfirodam, de Euromast en
"X/TAQUETTE van de pavil joens, die
I'd- het „uitgaanscentrum" in het'
Weenabos zal krijger. 'j *j? 1
zelfs de Weena-paviljoen?, die in huur
worden, uitgegevenzal dat met.; zo'n pro
bleem geVen, maitr wd voor een project
van anderhalf miljoen-.als Havodam, de
stadèpayüjoehs, de kleine kroegje», de
stoeltjeslift en het Klank- eu Lichtspel.
Misschien wordt C'70 voor de, beer Fib
be een echt levenswerk.
Rotterdammers uit-allegeledingen van de
bevolking uitgenodigd zullen worden. Na
de lunch volgt een „haven- en vervoersde-
filé" en de start van een luchtballonnen-ra
ce, die respectievelijk om kwart voor drie
en vier uur zullen beginnen.
Het avondprogramma ziet er als volgt
Uit: Om half acht wo-rdt in de Lau-
renskerk begonnen met een zanguur, dat
tot Italf negen duurt. In De Doelen orga
niseren het Voormalig Verzet en'de Stich
ting 1940-1945 een avondvullend program
ma met bal na. Om negen uur start bij de
Laurenskerk het klank- en lichtspel dat
Gabri de Wagt en Wi lly Holman samenstel
len en produceren. Hoewel er nóg geen
definitieve programma's aan de Koningin
zijn voorgelegd ligt het in de bedoeling,
dat zij en haar gevolg zowel de feestavond
in Dc Doelen als het klank- en lichtspel
voor de Laurenskerk bezoeken.
De avond wordt om half elf besloten met
een vuurwerk, vanaf liet Noordereiland.
JTJAT was een geheel andere lijd,
25 jaar geleden. Een fel contrast
tot 1970, waarin we ons druk-
maken om een manifestatie, die
moet worden opgebouwd. In januari
1945 maakten de nog overgebleven
Rotterdammers zich voornamelijk
druk om het in de wacht slepen van
brandstof.
Zelfs de brugleuningen moesten er
voor zover zij van hout waren
aan geloven! Het mankeerde nog
.maar dal men ook het plankier liet
verdwijnen. De foto werd gemaakt
op de' Heemraadssingel. Op de voor
grond zoeken nog twee meisjes in
de tevoren door vele anderen omge
ploegde grond naar sintels. Men kon
nooit weten, en een noodkacheltje
was gauw gevuld
"VIERENTWINTIG jaar later zocht
een televisie-regisseur in Rotter
dam foto's van de Erepoorten die
de Rotterdammers bij de Bevrijding
ZEVENDE JAARGANG nr. 1 Tek-
sten van Frans J. v. d. Heijden, J. v.
Khijn, Kees Cornelisse Illustraties
van Ary Groeneveld, Henk Hartog, J.
v. Rhiju Onder redaktie van Kees
Corpelisse. -
zend vierkante nieter,- waaruit de
maquette is' opgebouwd,' zijn allé élé
menten samengebracht, die ook. in
hét haven- eri industriegebied te zién.
zijn) Als werktekening voor dit. „tref
fend symbool van 's werelds grootste
haven", zoals de stichting- Communi
catie '70. dat uitdrukt,is gebruik gé-
maakt van een luchtfoto.
Met Havodam krijgt G'70ovèrigens
wel waar voor z'n (dure) geld. Een
kleine opsomming: Een kademuur
van 300 meteren een steenglooiing
van ruim 350 meter met daarbij tien-
tallen steigers; boeien, héllingen, pie
ren, loodsen, pakhuizen, fabrieken,
garages en woningen. Om dan nog
maar niet te spreken van honderden
hijskranen - en vorkheftrucks, tiental
len elevatoren/ kranen, hokken en
dokken,
Havodam biedt nog veel meer:
Schepen in allerlei tonnages, 'tankers,
aken, passagiersschepen, parlevin
kers, sleepboten, torandblusboten
alsmede vrachtwagens en personen
auto's. En dan zijn er nog tienduizen
den stukgoederen voor plaatsing op
treinen, schepen,, containers en ka
den. En ten slotte zijn in Havodam
straten, wegén, kaden, stranden, dij
ken, wallen, struwelen en groenstro
ken met een totale oppervlakte van
drieduizend vierkante meter aangé-
legd.
De bezoekers behoeven bij dit aUes
niet passief toe te zien. Zij kunnen
schepen te water laten, mammo>ettan-
kers binnenloodsen, brandblusboten
in actie laten komen en schepen la
den en lossen. Ook mogen zij de
„eeuwige vlammen" van de olieraffi
naderijen ontsteken. Met deze .ludie
ke" mogelijkheden wil C'70 de bezoe
kers regelrecht betrekken bij het dy
namische gebeuren in het Rotter
damse haven- en industriegebied.
Honderden motoren, die er voor
zorgen dat schepen varen, treinen en
auto's rijden, kranen werken en.
bruggen open en dicht gaan, moeten,
deze dynamiek tot uitdrukking bren
gen. Havodam zal ook 's avonds,
dank zij meer dan twintigduizend
lampen, een ongemeen boeiend
schouwspel opleveren.
De maquette, die ook nog een beeld
geeft van de toekomstige ontwikke
ling van de Maasvlakte, zaL na de
manifestatie C'70 elders in Rotterdam
een (vooraanstaande) plaats krijgen.
I
PAGINA 3