Aannemingsbedrijven staan klaar
Zilveren
jubileum
juist
geweest...
Vragen in gemeenteraad
over fouten bij branden
Rookijs en sneeuw
plaagt harde werkers
Discussie over plaats toneel
Ex-brandmeester scherp
tegen wethouder Worst
BB helpt
i brandweer
onvoldoende
Ds. Abma spreekt
voor
SGP
Brand en sneeuw
oorzaak van
verkeerschaos
Geen tekeningen meegenomen
B randweerlieden
wisten weg niet
Oud-hoofdman schenkt koffie
John van de Rest: Schouwburg meer speelplaats
Ongetraind en
Meisje meegelokt
uit warenhuis
Hongarije: Meer
contact met Bonn
Zeshonderd man
onmiddellijk
nodig
Onwel en overleden
t'Vai
i heit:
jk te
good-:
ïrland
esfei
n m
v Was
lie
mdffl
haai
cellen stnoden lange rijen met
mensen die naar huis wilden bel
len.
Telefoon
(Van onze kunstredactie)
ROTTERDAM Maandag
middag is in de Remonstrantse
kerk tijdens de sirenelunch een
interessante discussie gevoerd
over de plaats van het toneel in
de huidige maatschappij. Inlei
der was John van de Rest, artis
tiek leider van het NRT.
(Vervolg van pag. 1)
Het was de bedoeling van de lei
ding om zodra het BB-detachement
was ingezet op grote schaal water
m de diverse verdiepingen te spuiten.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Het zal in
restaurant Engels zo vroeg in de
morgen zelden zo druk zijn ge-
weset als vandaag. Er was geen
stoel onbezet. Velen van de dui-
zendx. personeelsleden van het
Groathandelsgebouw die niet
aan het werk mochten, probeer
den daar'een kop koffie te be
machtigen. Ook voor de telefoon-
van
brandend deel gebouw
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Het Groot
handelsgebouw heeft juist zijn
zilveren jubileum achter de rug.
Dat jubileum is gemarkeerd met
het boek „Van luchtkasteel tot
koopmansburcht" door Leo Ott.
Toen het werd geopend, was het
Groothandelsgebotiw het groot
ste gebouw van Nederland.
Eind december 1944 diende
de heer F. Pot jr.,. een schets
voor het gebouw in .bij de Ka
mer van Koophandel. Op 4 mei
1945 zette hij zijn plan nader-
uiteen voor de kamer en be-;
tecten ir. W. van Tijen en H. A.
Maaskant werd opdracht i voor
het ontwerp gegeven"."' -
■f" Koningin Juliana opende het)
Groothdndelsgeboüw óp T.rjunï
1953. r
Velertduidden, dit werk laan
als èen",~,reis naar. nieuwe dénk-
dimensie". h-.-ïiï'j
Inderdaad betekende de op
zet van het Groothandelsge-
bouw een intrede in nieuwe ste-i
debouwkundige verhoudingen, in
de schaal, die nu de Rotterdam
se binnenstad kenmerkt.
Men zou kunnen zeggen, dat
de ontwerpers van het Groot-
handelsgebouw .een ver vooruit
ziende blik hebben gehad.
ROTTERDAM Ds. H. S. Abma
spreekt hedenavond (6 januari) om
.8 -uur voor de SGP-Rotterdam-Zuid in
gebouw Eben Haëzer, Grouwstraat 3(1,
over „Crematorium of vurige oven".
ROTTERDAM Maandagmorgen
deed een 28-jarige verwarmingstech
nicus uit de Heemsteestraat aangifte,
jdat zijn in de Voorburgstraat gepar
keerde auto volkomen was uitge
brand. Vermoedelijk is in deze auto
*0t)MïStNSEi.221.ROmROAU.TEL1iee7J-12J0«2
Y'eder.
licht®
'irtarss
«i hg
e -vèf
tussei
staan'
dal
is be,
sr.né-
2 wef.
2rland
tand»;
P het
val®
Sed«
m 05
nach-
Pola-
k',vi-
a
SW8S4
sstoet
i.iiP
urdet
jitdp-
htge»
tester,-
aan*
ROTTERDAM Vanmorgen was
e-r in het stadscentrum van Rotter
dam een volledige verkeers chaos, zo
wel in als na het spitsuur.
De politie had het Weena de Con-
radstraa't en het Stationsplein voor
alle verkeer afgezet, zodat het Cen
traal Station slechts aan de achterzij
de bereikbaar was.
De situatie werd nog verergerd,
doordat de wegen door opvriezing en
een dik pak sneeuw bijzonder glad
waren geworden. Ook het openbaar
vervoer raakte in de klem. De RET
liet geen trams meer rijden door 'het
Statentunneltje. Passagiers moesten
op bussen overstappen.
E>> politie zat met de handen in het
haar evenals de Roteb, die alle
strooimaterieel heeft ingezet. Om een
uur deed de politie een beroep op de
weggebruikers in verband met de
brand dinsdagavond tijdens het
spitsuur het Weena en de omgeving
van het Centraal Station en het
Groothandelsgebouw te mijden en
het centrum van de stad via andere
wegen te verlaten.
(van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM de gemeente
raadsleden L. den Adel (soc) en W.
Baggerman (lib.) hebben aangekon
digd, dat zij donderdagmiddag bij de
aanvang van de openbare vergade
ring van de gemeenteraad mondeling
vragen zullen stellen over de situatie
bij de Rotterdamse brandweer na de
door wethouder J. Worst doorgevoer
de reorganisatie.
Beiden zijn vannacht lange tijd
aanwezig geweest bij de brand in het
Groothandelsgebouw.
Het onderwerp van de vragen is,
naar wij vernemen, het aantal grove
fouten dat van brandweerzijde zou
zijn gemaakt.
Zo bleek dat, toen de brandweer
bij het Groothandelsgebouw' was
aangekomen, niemand tekeningen
van het inwendige van het gebouw
bij zich zou hebben, terwijl ook nie
mand de weg wist in het gebouw.
Zoals bekend zijn van alle grote
gebouwen in de stad bij de brand
weer tekeningen aanwezig, met daar
op precies aangegeven de ligging van
kamers en gangen en het verloop van
leidingen voor water en elektriciteit.
Bovendien wisten de vrijwillige
commandanten van de vroegere
brandweerorganisatie, die immers
zelf uit het bedrijfsleven waren gere-
cruteerd, over het algemeen zelf
nauwkeurig de weg in de verschil
lende gebouwen in de stad.
Waarschijnlijk komen in de vragen
van de heren Baggerman en Den
Adel ook de brand in de Joost van,
Geelstraat waarbij twee kinderen
zijn gestikt in de rook in een kamer
waarin het vuur niet was doorge
drongen en nog andere branden
van de laatste tijd aan de orde.
Directies van diverse bedrijven hiel
den met hun staven besprekingen In
zaaltjes rond het restaurant ook bui
ten was er koffie. Oud-hoofdman F.
Broedelet was zo vriendelijk een kof
fieapparaat bulten te zetten. Ver
kleumde brandweerlieden en politie
mannen konden dan even op verhaal
komen.
De blussing was een hard kwarei.
Vette rookwolken maakten de di
recte omgeving van het gebouw onbe
reikbaar. Vannacht was daar ook nog
de ijzige kou er. de gladheid. Bluswa
ter had namelijk voor een ijsbaan
gezorgd rond het gebouw. De Roteb
strooide dat het een lieve lust was.
Ook was het personeel van de afde
ling riolering druk in de weer om
verstopte riolen open te maken zodat
het blus water kon wegstromen. Dit
lukte niet, zodat overal diépe plassen
met ijs ontstonden.
Vanmorgen' kwam tot overmaat van
ramp een stevige sneeuwstorm de
hard werkende brandweerlieden én
politiemannen nog meer plagen. In
een mum van tijd lag over alle brand
weermateriaal een dikke laag sneeuw,
die zelfsslangen bijna onzichtbaar
maakten.
Overigens moest de brandweeriei-
ding vanmorgen extra mannen inzet
ten om enige orde te scheppen in tien-;
tallenover- en door 'elkaar liggende
slangen, waarvan sommige waren ge
klapt.
Het was haast een onmogelijk kar
wei.
gen om gespeeld te worden, er zou
den meer opdrachten moeten worden
gegeven, desnoods schrijft men een
stuk met de luchtverontreiniging als
thema, dat is ih elk geval nog een
onderwerp dat ons allen aangaat.
John van de Rest zei te hopen dat
er zo snel mogelijk iets aan de huidi
ge toneelmalaise wordt gedaan. Bij
het NRT is men al een beetje op de
goede weg door middel van de kleine
produkties in het Piccolo Theater
In Rotterdam zijn toch wel kansen
aanwezig voor een geheel nieuw
soort toneel, omdat men hier
openstaat voor nieuwe ideeën, aldus
de heer Van de Rest.
Ook deden zich af en loe ont
ploffingen voor. Kennclfjk omdat een
scheidingswand het begaf tussen ma
gazijn en showroom, en ook in de
kelder het vuur zich kennelijk lang
zaam had voortgezet, laaide de brand
tegen half negen weer op. In aller
ijl werden nieuwe brandweerlieden
opgetrommeld en een macht aan
brandweermaterieel ingezet. De bran
dende kit (lijm voor vloerbedekkin
gen) hield dc brandweerlieden op een
afstand. Ook plastics en leerdoek
gingen in vlammen op.
Om negen uur werden diverse wa
terkanonnen opgesteld. Voor de
blussing werden in totaal vier
Ahrens Foxen ingesteld. Twee van
deze mamoetblussers stonden bij de
Provenierssingel. Via het tunneltje bij
bet station waar een G-wagen als
tussenstation was opgesteld, werd wa
iter naar de Conradstraat gepompt,
i Ook werd water gehaald uit het
Vroesenpark.
I Het vuur breidde zich via de be-
'gane grond waar de showrooms zijn
I uit naar de entresols en vandaar via
j een open trap naar de eerste ver
dieping.
Van veie zijden probeerde comman
deur F. Th. Klouwens, die vanmor
gen het bevel had overgenomen van
de heer Vossenaar, het vuur te nade-
ren. De brand ging echter gepaard
met een immense hitte, die de vloe
ren deed bollen en stalen branddeu
ren deed openspringen. Het bluswater
op de expeditiestraten werd stoom
doordat dc betonnen straten gloeiend
heet waren.
Gedurende de brand zijn in totaal
zeven brandweerlieden naar zieken
huizen gebracht met klachten over de
ademhalingswegen. GG en GD-artsen
waren voortdurend op de plaats van
de brand aanwezig. Vermoedelijk is
een brandweerman min of meer ern
stig door rookvergifting getroffen.
Dc rook verspreidde zich ook over
de perrons van het Centraal Station,
waar de passagiers last hadden. De
tr":nen -eden slechts zeer langzaam.
Talrijke autoriteiten hebben het
'or-e-'n van de brand bezocht Onder
ben waren burgemeester YV. Thomas
sen. wr*houder J Worst, officier van
justitie mr. J. v. d. Hoeven en hoofd-
e-mnrssa-'s van oobtie A. Woiters.
'n "erband met het gevaar voor
"•'■'v—z'<ri vier gezinnen d'o in
het Groothande'sgebouw wonen ti.ide-
DOLIT1E te paard zette het
*- terrein rondom het Groot
handelsgebouw af en hield de
duizenden nieuwsgierigen die
waren er vannacht al) op een
afstand, zodat het de brandweer
niet nog moeilijker werd ge
maakt. - -
j~\ERTIG BB'ers zijn vanmor-
gen ter assistentie geroepen.
Zij waren Uitgerust met porto
foons (zie foto), twee hulpverle-
ningswagens met dieselspuiten,
vijf waterkanonnen en drie ver
bindingswagens. Snecuui pro
beerde de brand een romantisch
tintje te geven.
(~lOK binnen in het Groothan-
delsgebouw kolkte de rook,
niets dan rook, en heerste een
enorme hitte. Vijanden waarte
gen de brandweer verbeten
vocht zonder ook maar een
sprankje vuur te zien.
Doordat de brand ook had gewoed
in de kabelkokers van de telefoon was
een deel van het Groothandelsgebouw
telefonisch niet te bereiken. Slechts
uitgaande gesprekken waren mogelijk.
Technisch personeel van de PTT is
vanmorgen onmiddellijk begonnen die
verbindingen te herstellen en nood
voorzieningen te treffen.
Het was onmogelijk na te gaan»
hoeveel brandweermateriaal In ge- Commentaar
bruik was. Voortdurend klonken de
brandweerhoorns in het centrum als
weer nieuwe wagens werden opge
roepen. Daar de wagens en pompen
over een zeer groot gebied waren op
gesteld, was een telling niet mogelijk.
se bedrijven die met gevaarlijke che
mische produkten werken.
Doordat de rook uit de ramen van
vrijwel alle zeven verdiepingen kolk
te. kregen de duizenden omstanders
de indruk dat het hele groothandels
gebouw van binnen één vuurzee was.
De genoemde tonnen bluswater die
de brandweer in het pand pompte,
kwam aan alle zijden terug. Trappen
huizen waren watervallen geworden,
kelders liepen vol en showrooms wa
ren slechts met laarzen te betreden.
Geen wonder dat men al direct spra-
van miljoenen guldens schade.
Het is een noodzaak voor de brand
weer het vuur binnen deze sector te
houden. Er zijn in het gebouw diver-
Veel commentaar werd gegeven op
de leiding van de 'brandweer, vooral
door belangstellende oud-vrijwilligers
die het gebouw van haver tot gort
kennen en hun handen voelden jeu
ken om toe te schieten en zelf water
kanonnen te bedienen.
Midden op de Conradstraat had de
brandweer een mobiele persluchtin-
stallatie opgesteld.
De kisten met de stalen flessen ston
den keurig in de rij en de brandweer
lieden liepen af en aan om nieuwe
volle flessen aan hun maskers te la
ten binden.
De heer Van de Rest begon zijn
uitvoerige betoog niet de steliing dat
hot toneel zoals dat de laatste jaren
wordt gepresenteerd geen enkele
maatschappelijke functie heeft. Het
werkt volgens oude structuren en be
reikt helaas maar 4 5 procent van
de bevolking.
Volgens hem zou de schouwburg
veel meer een speelplaats moeten
worden.waar daadwerkelijk met de
toeschouwer wordt gecommuniceerd.
Er zou dan ook geen literair symbo
lisch toneel gespeeld moeten worden
maar direct, alledaags toneel dat'
rechtstreeks slaat op de problematiek
van onze tijd.
Toneel van Nederlandse auteurs
prefereerde de heer Van de Rest bo
ven buitenlandse auteurs omdat een
stuk direct in de eigen taal geschre
ven altijd meer zeggingskracht heeft;
als recent voorbeeld noemde hij
„VMRUHDAGêê VAN Hugo Claus.
Er zouden volgens de spreker nog
wel klassieke stukken kunnen wor
den gespeeld, zolang bepaalde the
ma's duidelijk centraal worden
gesteld, de taalschoonheid van Sha
kespeare interessseerde hem bijzon
der weinig, het gaat er meer om dat
wij aan het denken worden gezet.
De kritiek stelt zich volgens Van
de Rest ook altijd veel te literair op,
men zou voor alles de communicatie-
waarde van een stuk moeten beoor
delen en niet de literaire en mystieke
krachten.
Hij vond het jammer dat de Neder
landse schrijvers zo weinig kans krij-
.Aanvankelijk dacht men dat alle
zeven verdiepingen in vlammen zou
den opgaan. Maar dat was schijn,
omdat de rook zich via de open ge
deelten, .trappenhuizen, liftkokers en
straten door vrijwel het gehele ge
bouw verspreidde.
Daardoor was het onmogelijk zon
der persluchtmaskers te blussen. Al
spoedig deed zich een gebrek aan
flessen lucht voor. Overal, zowel van
particuliere bedrijven als van de BB,
haalde de brandweer voile flessen
lucht. Vanmorgen echter werd een
eigen vulstation opgesteld bij het
Groothandelsgebouw.
Het vuur was maandagavond om
half negen uitgebroken iri- dé kelder
van Dehnert en Jansen, waar rollen
linoleum waren opgeslagen.'Na aan
vankelijk middelaiarm te"hebben gé
seven maakte' commandeur B. Vosse
naar er al spoedig groot alarm van.
Door in de kelder een tussendeur open
te breken, kon de brandweer deze
vuurhaard naderen. Toch breidde hét
vuur zich uit naar een aangrenzende
opslagplaats van het expeditiebedrijf
Van Gend en Loos. Deze brandde uit
waarna de brandweer erin slaagde het
vuur te verhinderen, verder het im
mense Groothandelsgebouw binnen te
dringen. Wel ging het vuur nog een
open kabelschacht in, die was aan
gelegd voor een nieuwe telefooncen
trale. Ook dit vuur kon snel worden
eehlust
Een ploeg brandweerlieden onder
leiding van hoofdbrandmeester A.
Koomwinder ging een onderzoek in
stellen op de zeven verdiepingen. Zij
kwarcen tot de conclusie dat de twee
de tof en met de zevende verdieping
vrij zjjn gebleven van brand. Ook
duidelijk werd dat op de eerste etage
meerdere brandhaarden waren ont
staan.
Diverse brandweerlieden, en onder
hen commandeur Vossenaar, waren
bijzonder somber gesteld over de af
loop. Hun meningen liepen uiteen van
„geen uitzicht op het einde" tot „dat
duurt wel drie dagen".
Hoewel de heer Klouwens om half
twaalf dacht dat het einde in zicht
was, bleek om twaalf uur dat de toe
stand onveranderd was.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Omstreeks
kwart over elf vanmorgen heeft
de leiding van de Rotterdamse
brandweer zich in verbinding ge-
steld met de heer L. van Marion,
i hoofd van de Bescherming bevol-
j king in de A-kring bescherming
Zuid-Holland.
De dienst Bescherming bevolking
stelde onmiddellijk twee hulpverle
ningswagens, een grote hoeveelheid
slangenmateriaal, een aantal water-
kanonen en twee verbindingswagens
met elk een ploeg portofonisten be
schikbaar.
Het was de bedoeling dat met de
heide verbindingswagens en de ver-
bmdingsploégen een radio-commu-
mcatienet ten behoeve van de brand
bestrijding in en rond het Groothan
delsgebouw werd opgezet.
Het van de ziide van de dienst be
scherming bevolking beschikbaar ge
stelde materieel werd niet alleen uit
Rotterdam maar ook van elders aan
getrokken. Het materiaal stond, toen
jhet verzoek kwam, paraat, de men
den moesten in allerijl worden gemo-
fbiliseerd.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDA M— Dc heer G. Oord
oud-brandmeester-vrijwilliger,
oud-commandant van de vrijwillige
bluseenheid 311 en oud-lid van "de'
voormalige vliegende patruille van
de Rotterdamse Brandweer, heeft 'een
zeer scherpe brief geschreven aan
wethouder J. YVorst over de situatie
bij de Rotterdamse brandweer.
De heer Oord is vooral - geschokt
over de dood van een vrouw bij de
brand in de Bloemstraat en het om
komen in de rook van twee kinderen
bij de brand in de Joost van
Geelstraat.
De heer Oord is ervan overtuigd,
dat deze ongelukken bij de vroegere
organisatie van de Rotterdamse
brandweer niet zouden zijn voorge
komen. alleen al door de bijzonder
grote decentralisatie van de vrijwilli-
gerxrnmmmmmxmm rep tsrow RE-
DUOHHHOUDER Worst persoonlijk
verantwoordelijk voor de mensenle
vens die deze branden hebben gekost.
Voor wat betreft het ongeluk in de
B'oemstraat zegt de heer Oord' in
z'jn brief, dat in de allernaaste om
geving een aantal oud-vrijwilligers
woont, dat enkele sseconden na het
uitbreken van de brand ter plaatse
had kunnen zijn. Enigen van deze-
vrijwilligers hebben ervaring bij
vroegere branden opgedaan met het
toepassen van een vloerkleed ais
springzeil.
Hadden zij kunnen optreden, dan
waren de ongelukken waarschijnlijk
niet zo ernstig geweest.
Hetzelfde geldt voor de Joost van
Geelstraat. waar juist tegenover het
huls. waarin de kinderen omkwamen,
een oud-bevelvoerder van de vrijwil
lige brandweer woont. Ook hier had
in enkele seconden hulp kunnen wor
den geboden bij de vroegere orga
nisatie.
De heec. Oord meent, dat in te
genstelling met hetgeen de heerWorst-
thans zegt, de brandveiligheid in
Rotterdam beslist niet is gewaar-;
borgd, dat van de weinige getrainde
beroepsbrandweerlieden onmense
lijke eisen worden gestéld 'en dat de
nieuw, aangeworven beroepsbrand-
weerliede» en vrijwilligers 'alle trai
ning én 'ervaring missen om ondanks
goede wil en. wezenlijk enthousiasme
effectief op te kunnen treden.
De .heer Oord constateert dat bij
langdurige branden er door gebrek
aan ménsen geen mogelijkheden zijn
tot aflossing, zodat men tegen het
eind te maken krijgt rr.et overver
moeide ploegen.
Hij meent dat de brandveiligheid
van een stad als Rotterdam met zijn
uitgestrekte havengebieden sléchts
kan zijn gewaarborgd met een be
roepskorps van ten minste vijf- tot
zeshonderd zeer ervaren mensen.
ROTTERDAM In de wachtka
mer vari zijn dokter aan de Noord
singel is de 57-jarige L. Berghaar uit
de Ommoordsestraat maandag onwel
geworden.Nadat de arts de dood
geconstateerd had is de man naar
het Bergwegziekenliuis gebracht.
SENDER de vele belangstellen-
den bij de brand bevonden
zich. burgemeester Thomassen
(midden met hoed) en wethou
der J. Worst (links van de bur
gemeester). Verder ziet men
van links naar rechts GG en GD-
bedrijfsarts. A. H. L. Bélinfante
met .helm) waarnemend hoofd
commissaris van politie P. Kruit
hoed) en officier van jus-
S. J. v.d. Hoeven.
ROTTERDAM Een tot dusver
onbekende man heeft maandagmid
dag in het warenhuis van Vroom en
Dreesmann een zevenjarig meisje
meegelokt. Het meisje deed met haar
achtjarig broertje boodschappen.
Omdat net jongetje ret meegaan van
zijn zusje met de man niet vertrouw
de, waarschuwde hij de politie.
Aan de hand van het signalement
dat de jongen opgaf, werd onmiddel
lijk een uitgebreid onderzoek in
gesteld. Het meisje werd teruggevon
den, de man niet. Een nader ónder-
zoek werd ingesteld.
BOEDAPEST Hongarije is,' blij
kens - eert verklaring van de Hon-,
gaarse minister van buitenlandse za
ken, Janos Peter, bereid zijn bétrek
kingen met West-Duitsland te verbe
teren en uit te breiden.
Vooral op economisch gebied zijn
veel mogelijkheden aanwezig, zei Pe-,
ter gisteren voor de tv. Het aankno
pen van diplomatieke betrekkingen
met de Bondsrepubliek kan echter
eerst dan actueel worden wanneer
dat in overeenstemming is met de
Europese veiligheid.
