Boutique uit
Clara niet
weg te denken
Perzisch koperwerk in
R'dams souterrain
lokt vele kopers
Jumbotankers
Maas-Waalkanaal
wordt verbeterd.
m
wa het oude^Qotterclcim!
§yj|
D'
S
iltini-winkeleentra breken de sleur
Teut Rietveld:
99 Moeten er
voor knokken
- eerst
vertrouwen
WAGNER-CUITUS
IN 1907
Seheepvaari-
overeenkomst
met Polen
,DÉ ROTTERDAMMER
PAGINA 3
ZATERDAG 12 (DECEMBER 1970
BFir .C - iïüMÊmmmesÊBËB,
,#-S«aÖfiiKSfc
B-'b'rJ
.«jüHfe
saus»
feiwtewi
-M J
t^ïSf1 - i 'O1-
-mi' -'Wl
va-®!
lis'
fö
,E ziekenhuizen moeten leefbaarder worden. Ze moeten er, in
ieder geval in de ontvangsthal, gezellig en huiselijk uitzien, en
minder het karakter hebben van hele grote cleane operatiezalen.
Hoewel hij het niet met deze woorden zegt, is dat toch wel het uit
gangspunt van de heer Tom Rietveld die nu al twee jaar, sinds de
opening van het ziekenhuis, zijn „Clara Boutique" drijft in de hal
van het gelijknamige ziekenhuis in Rotterdam-Zuid.
ENTHOUSIAST
ALS HOBBY
,RIE scheepvaartdeskundi
gen hebben de waarschu
wing geuit dat de super-tankers
van een miljoen toen en een
lengte van 537 meter zeer ge
vaarlijke -dingen kunnen wor
den. Zulke reuzen kunnen
nergens heen als zij in moei
lijkheden verkeren. Het risico
dat zij lopen als zij op zee
moeten worden .gesleept is
formidabel.
OM het achterland te
vrijwaren van de zoute
invloed van het opdrin
gende zeewater legt rijks
waterstaat een drempel in
de Niéuwe Maas.'Het uit
diepen van de Maas en ook
het Geul-effect heeft tot
gevolg dat de grens tussen
zoet en zout water steeds
verder landinwaarts komt
te liggen. Een zand- en
grintdrempel moet dit
probleem een halt toe roe
pen. Een vaartuig van Bos
en Kalis is hier ter hoogte
van de Van Brienenoord-
brug mee bezig.
"MINISTER drs. J. A. Bakker
-TA van verkeer en waterstaat
heeft de plannen voor de ver
betering van het Maas-Waal
kanaal en de Maas beneden
strooms van Mook vastgesteld.
ct
De kosten van dit werk- wor
den geraamd op 117 miljoen
gulden. Als eerste in de rij.van;
vernieuwingen en .aanpassin-.
gen komt de gemeente Grave,
aan de beurt, waar bij' de stuw
een tweedesluis wordt ge
bouwd. 'Rijkswaterstaat wil in.
1971 met de bouw van deze
sluis beginnen, een karwei dat
over drie jaar gereed zal moe
ten zijn.
Hl
LEEFBAARHEID VOOR
ZIEKENHUIS NODIG
T~^E heer Tom Rietveld (voorgrond)
met op de achtergrond de Clara
Boutique waar bezoekers, patiënten
en personeel veel „bezoeken" afleg
gen.
-{
.1
rf'llf t ji!
A' "ra tmM
r --r-fc-b'
'W i. I
;kap;r=i
ï.Mh;;
-ei'-1 J-lWti
j -i r «_■-1 j_-ji.tSjkf'i' psj5«"
- I- „1(- pi-'Ölu'pt'ii'i-C.4!
A ft .",j %Hi%fi(?,pr,;ifcïEi.'r' -tui
R 11 6- ifffi
'M SMs
Vandaar dat vele moderne zieken
huizen hun ontvangsthal liever in
richten als een hotel-lobby dan als
een nuchtere, kille en voor velen zo
verontrustende ziekmhuisruimte."
En daar in passen dan de boetieks
van Tom Rietveld heel goed.
ZEVENDE JARGANG ur. 48
Teksten van Zettie Leeuwen burgh, Aad
Begemann, Jan Ladenius, J. va Rhijn
Illustraties van Ary Groeneveld, Ger-
cofolo, J. v. Rhijn Onder redatctie
van Kees Cornelisse.
Sindsdien heeft hij niet stilgezeten.
Met een groot gevoel voor public re-
lations (Tom Rietveld studeert „pr" in
zijn spaarzame vrije tijd) heeft hij
ziekenhuizen, architecten e.d. in Ne
derland benaderd. In een fraai uit
ziende folder heeft hij aan deze vak
mensen zijn meningen uiteen gezet
onder de titel „breken met de sleur".
Tom Rietveld is voldoende zakelijk
ingesteld dat (hij hoopt in een aan
tal ziekenhuizen eveneens mini-win
telcentra te mogen inbouwen.
Het was in feite enkele jaren gele-
i den zijn idee. Het bedrijf Rietveld,
vader en twee zoons, is op het gebied
van de voorziening van fruit, bloe-
fmen en delicatessen geen onbekende.
Wat de ziekenhuizen betreft begon
let met een fruitstailetje voor het St.
Ctara-ziekenhuis. Het stalletje werd
«n houten gebouwtje vlak bij het
askenhuis.
„Ik heb een hekel aan tobben. In
zc'n stalletje ben je zo van het weer
afhankelijk. Dat was voor mij het be
gin. Men was toen het St. Clara-zie-
kenhuis aan het bouwen. Ik ben met
de directie gaan praten. En die direc
tie was meteen al enthousiast."
De geregelde bezoekers van het
Ciara-ziekenhuis, de patiënten en niet
te vergeten het personeel, zijn allen
enthousiast over het mini-winkelcen
trum. In eenkleurige aangepaste en
tourage wordt er door speciaal perso
neel vele zaken verkocht. Eruit, bloe
men. dranken, lektuur, rookartike
len, cosmetica, snoep, luxe artikelen
en panties.
Dan is er een koffieshop met heer
lijke Italiaanse expressokoffie, een
kapsalon en een schoonheidssalon die
i alleen na afspraak geopend is. Overi-
fens is de koffie van een speciale
soort waaruit talrijke schadelijke be
standdelen eerst zijn verwijderd.
I „Ons personeel werkt in twee pioe-
iren omdat we van negen uur 's mor-
fens tot negen uur 's avonds open
■moeten zijn. Je kunt er bovendien
niet alle personejsl voor gebruiken. Ze
moeten zich instellen op de klanten,
patiënten die zenuwachtig zijn mis
schien, mensen die een afspraak heb
ben met een dokter enzo," aldus Tom
Rietveld.
Hij heeft al talrijke reacties gehad.
>,Het is toch duidelijk dat iemand die
uit het ziekenhuis ontslagen wordt,
Staag goed gekapt naar huis gaat.
Bovendien kunnen bezoekers nu eerst
naar boven aan -de patiënten vragen
j)E kleine kapsalon is goed geoutil
leerd.
wat die willen hebben om dat vervol
gens beneden te kopen. Overigens
profiteren ook zusters en doktoren
van deze service.
Al zijn activiteiten om dergelijke
winkeltjes-in .andere ziekenhuizen te
krijgen, hebben tot op dit ogenblik
nog niets concreets opgeleverd. Het
adviesbureau dat do nieuwbouw van
het St. Franciscus Gasthuis voorbe„
reidt voelt wel voor een dergelijk
plan. Maar Tom Rietveld heeft nog
geen definitieve toezegging.
Verder heeft hij contact met de.
bouwheren van het Dijkzigtzieken-
huis waar de hal wordt gemoderni
seerd en sterk vergroot.
Ook uit andere delen van ons land
heeft men contact gezocht met Tom
Rietveld voor zijn plannen. Deze
week heefthij reeds besprekingen
gevoerd met de leiding van een
nieuw te bouwen ziekenhuis in Haar
lem (over een jaar gereed).
„De architecten zijn allemaal erg
enthousiast. De ziekenhuisdirecties
zijn zeer voorzichtig.Misschien den
ken ze aan mogelijke rommel van
bloembladeren en veilingkisten, mis
schien aan te luidruchtige verkoop
sters enzo." Te constateren is dat'
daarvan in de Clara Boutique geen
sprake is. „We moeten er voor knok
ken. Je moet eerst vertrouwen wek
ken" zegt Tom Rietveld die nog
steeds even enthousiast met zijn idee
werkt, en even optimistisch.
Tenslotte nog deze zin uit de reeds
genoemde folder die Tom Rietveld
heeft 'verspreid: „Gelukkig beseft
men meer en meer dat een
ziekenhuispatiënt niet alleen een
meer of minder interessant medisch
geval is, maar een mens blijft met
alle kleine menselijke noden, lasten
en verlangens, en behoefte aan gezel
ligheid.
De meeste patiënten zijn bij hun
opname angstig en gespannen, de fa
milie maakt zich zorgen en is ner
veus. Een koele, onpersoonlijke, witte
ziekenhuissfeer werkt er dan niet be
paald aan mee om de patiënt en later
het bezoek op hun gemak te stellen.
"HEN rood, ietwat versleten, matje op
■*-' de straat straalt een welkom uit
voor iedere bezoeker, koper of alleen
maar kijker, die het'sousterrain aan
de Boezemsingel 138 wil binnengaan.
Hier vindt men. de meest vreemdsoor
tige collectie antiek, bijeengegaard
uit Nederland, uit verscheidene lan
den in Europa en uit Perzië. In het
sousterrain ernaast ontdekt men een
uitgebreide sortering Perzische tapij
ten en Perzische sieraden en curiosa
zoals lampen en waterpijpen.
Helemaal onbekend is de Firma
Derag in Rotterdam niet, gezien het
feit dat zij op vrijwel elke beurs
of dat nu een antiekbeurs is of
een huishoudbeurs - vertegenwoor
digd zijn en daar met kwistige hand
kleurige visitekaartjes uitdelen aan
de bezoekers.
Zeven jaar geleden droeg 'de heer
S. A. Derakhshan het beheer van zijn
constructiebedrijf in Teheran over
adn zijn broers 'en kwam naar Rot
terdam, waar ihij een cursus binnen
huisarchitectuur volgde aan de Aca
demie voor (Beeldende Kunsten. Oor
spronkelijk plan was terug te keren
naar Perzië en daar niet alleen hui
zen te bouwen, maar ook in te rich
ten.
Zover is het echter niet gekomen,
want ondertussen begon hij hier met
het maken van Perzische lampen. De
vraag naar deze koperen lampen was
groot en niet lang daarna startte de
heer Derakhshan een eigen zaak in.
zijn huis aan de Boezemsingel.
De uitbreiding hiervan, die deze
maand gereed kwam, werd noodzake
lijk toen hij niet meer alleen de ty
pische Perzische import verkocht,
maar ook -Europees antiek. "Veel aan
trekkingskracht oefent het Perzische
antiek op de Nederlanders uit. Geen
wonder als men de kolossale vazen,
kruiken en olielampen van koper be
kijkt, die bijzonder fraai zijn be
werkt.
Nauwelijks voorstelbaar is het dat
dit stuk voor stuk met de hand werd
gemaakt, evenals de opvallende siera
den. Als men de uren die aan deze
Perzische specialiteiten zijn besteed,
zou omrekenen naar het Nederlands
loonbeleid, zouden zij onbetaalbaar
zijn.
De kans dat ingeval zich een on
geluk of een defect voordoet met
zo'n schip, het hele vaartuig of de
hele lading verloren gaat 'is dus
groter geworden.
Dit staat te lezen in een rapport
opgesteld door Arnold Emerson
verbonden aan de universiteit van
Newcastle. Aan het rapport werk
ten verder mee Leslie Simclair van
de Stone Manganese Company en
Peter Milne van de werf Swan
Hunter.
De schrijvers van het rapport
zijn van oordeel dat bij de nieuwe
gigantische schepen dingen zijn die
het zwaarst zullen tellen: Dat zij
zich kunnen bewegen zonder hulp
van andere vaartuigen, dat zij vei
lig zijn, dat alle belangrijke onder
delen betrouwbaar zijn en alle no-,
dige apparatuur in reserve is. Voor
naamste ipunt is echter dat het
schip te controleren .en dat het
wendbaar is.
Miljoentons-reuzen zijn wellicht
een niet te verre toekomst, aldus
het rapport. Ze zullen een meter of
80 breed zijn en meer dan 30 meter
diep steken. De voortstuwing ge
schiedt door drievoudige schroeven
met een diameter van 15 meter elk.
Kernkracht is wellicht de bron van
de voortstuwing.
fflWBafas
iajf
HF
T ANG te voren en lang daarna is
er in Rotterdam gesproken over de
grote bijzondere muzikale gebeurtenis
van het jaar 1907, de feestelijke op
voering van de volledige „Ring Der
Nibelungen" van Wagner; dc opera s
„Das Rheingold", „Die Walkure",
„Siegfried" en „Götterdammerung"
door het Stadttheater van Elberfeld.
De gala-voorstellingen werden in de
Groote Schouwburg gegeven op vrij
dag 3 mei, zaterdag 4 mei, maandag 6
mei en woensdag 8 mei
Aan de voorstellingen ging de nodi
ge ruzie vooraf. De Nederlandse
Wagner-Vereniging stelde zich name
lijk op het standpunt dat de eer van
zulk een Wagner-feest alleen aan de
hoofdstad beschoren mocht zijn. Zij
beschouwde het als een soort onthei
liging van haar idool als de „werk
stad" Rotterdam zich indringend met
de werken van de door haar leden zo
zeer vereerde „maestro" zou gaan be
moeien. De door de vereniging gedane
pogingen om het Rotterdamse mu
ziekfeest onmogelijk ie maken, geluk
ten echter niet. Men bepaalde zich nu
tot het zoveel mogelijk zwart maken
van het gezelschap uit Elberfeld.
Rotterdam dankte de opvoering van
„de Ring"' aan het bestuur van de
Maatschappij De Groote Schouwburg
en aan een aantal muziekvrienden.
Terwijl de Wagner-Vereniging niet-
ieden van haar voorstellingen placht
uit te siuiten, was „de Ring" in de
Maasstad voor een ieder toegankelijk,
al waren de toegangsprijzen natuur
lijk niet aan de lage kant.
DE Rotterdamse muziekliefheb
bers zagen in deze opvoeringen
een herleving van dë grote muziekre-
putatie, die Rotterdam in het midden
der negentiende eeuw genoot (Er is in
deze rubriek al verscheidene malen
de aandacht op gevestigd). In de dag
bladen werd er aan herinnerd, dat
Richard Wagner zelf één keer op het
punt had gestaan om naar Rotterdam
te komen voor het leiden van een
voorstelling van de beroemde Hoog-
duitsche Opera.
Aan de vooravond van de reeks
voorstellingen werd in de pers gere
detwist over de vraag of het licht in
de zaal tijdens de voorstelling moest
branden of niet. De voorstanders
vroegen om dat licht, omdat zij dan
de opera's met het tekstboekje in de
hand konden volgen; de tegenstan
ders prefereerden een duistere zaal
teneinde niet door het omslaan der
bladzijden gestoord te worden... Het
bleef tenslotte donker.
Voor de voorstellingen kreeg het
Duitse gezelschap versterking van
een aantal vooraanstaande kunsten-
naars uit andere landen. Onder hen
was niemand minder dan de grote
Nederlandse tenor Jacques Urlus. Het
orkest stond onder leiding van de nog
jeugdige dirigent Albert Coates. De
vioioncel-soli werden gespeeld door
de oud-Rotterdammer Henry Son.
VAN de technische staf van de
Schouwburg werd voor de opvoe
ring van de spectaculaire godendra-
ma's het uiterste gevergd. Achter de
schermen stonden regenmachines,
dondermachines, vuurmachines,
stormmachines en lichtmachines op
gesteld. Twintig meter boven het to
neel was een „snoerbodem" opgehan
gen, waaraan de touwen van de ach
terdoeken, bos-stukken, zijkoelissen,
hemels, wolken, enz. bevestigd wa
ren
De Wagner-vereerders kwamen
met deze feestvoorsteilingen,waar
voor de Holiandsche IJzeren Spoor
weg Maatschappij extra-treinen liet
rijden wel in alle opzichten aan
hun trekken, al was er dan ook kri
tiek op bepaalde onvolkomenheden
van het koor.
Op de vier voorstellingen volgde
een week later een herhaling van nog
eens de volledige „Ring". Ook nu was
onze voortreffelijke Schouwburg aan
de Aerfc Van Nesstraat tot de nok ge
vuld met in avondkleding gestoken
Wsgner-vereerders.
Voor de Duitse gasten was er nog
een afscheidsavond In het gebouw
van de Duitse „Verein" aan de Witte
de Witbstraat. Op de foto's, die toen
genomen werden, herkenden wij twee
bekende figuren uit het Rotterdamse
muziekleven van toen; de koorleider
Bernard Diamant en de criticus Wil
lem Landré, (de vader van de direc
teur van de Tros!)....
VfAN OLDENBARNEVELT -
v maand is het een halve
Deze
eeuw
geleden, dat het door het raadslid Mr.
Samuel Mullergeschonken stand
beeld van Johan van Oldenbamevelt
in een nis van het stadhuis onthuld
werd. De goede man staat nu al vijf
tig jaar in weer en wind op de Cool-
singel..
Het i totale verbeteringswerk zal
omstreeks 1976 gereed komen. Het
Maas-Waalkanaal zal dan op de
waterspiegel 92 meter 'breed zijn en
een waterdiepte van 4.80 meter
hebben. Het kanaal, aangelegd in
de twintiger jaren, is thans rond'60
meter breed en heeft een diepte
van 4 meter in het midden.
De verruiming van. het kanaal en
onder meer de'bouw van de tweede
sluis bij Grave vormen bet sluit
stuk in de verbetering van dé
scheepvaartroute van Maastricht
naar Nijmegen. Van 1960 tot 1868
steeg bet verkeer door de sluizen
Samfoeek, Weurt, Grave en Lith ge-'
middeld met vier procent Door de
verbetering zal een verdere groei
van dit'verkeer mógelijk worden.
De gemeente 'Nijmegen .heeft
plannen voor een tweede haven 'aan
het Maas-Waalkanaal. iHavens zijn
reeds aangelegd in Oss, Niftrik en
Cuyk. Tijdens de voorbereiding
voor de verbetering van het Maas-
Waalkanaal is ook het vroeger ge
lanceerde 'plan onderzocht 'om
eventueel een tweede verbinding
tussen de Maas en de Waal .te
schoppen. De verbetering van het
Maas-Waalkanaal zou dan achter
wege kunnen blijven.
Dit plan voor een nieuw kanaal,
in zeker opzicht een verlenging van
het Amsterdam-Rijnkanaal, bleek
minder aantrekkelijk. Met de thans
voor ogen staande verbetering'van
het Maas-Waalkanaal hangen, de
volgende werkzaamheden "samen:
Vervangingivan Hatertse en
Graafse bruggen door nieuwe en
bredere alsmede de bouw van een
nieuwe Bukenburgse- brug. Vervan
ging van de spoorbrug bij Grave en
de 'bouw van sluizen bij Weurt en
Grave.
NA een inleidends bespreking
over de afsluiting van een scheep
en Poien In Den Haag Is dezer dagen
volledige overeenstemming bereikt. Het
ontwerp Is in feite een aanvulling op
het uit 1924 daterende Nederands-
Poolse handelsverdrag, waarin ook en
kele bepalingen tot de zeescheepvaart
voorkomen. Het thans overeengekomen
verdrag beoogt een verdere ontwikke
ling van de handeisscheepvaart tussen
beide landen te bevorderen.
Verder zal de overeenkomst bij
moeten dragen in een ontwikkeling
van de Internationale zeevaart op basis
van de beginselen van vrijheid en non-
discriminatie. Een gemengde commissie
zal worden ingesteld welke tot taak zal
hebben, mogelijke geschillen voort-
vloelende uit de tenuitvoerlegging van
het verdrag te bespreken en uit de
weg te ruimen.
Polen is na Rusland het tweed®
land van het oostblok, waarmee
een dergelijks overeenkomst tot stand
komt. Voor Poien betekent het de eer
ste scheepvaartovereenkomst met een
Westeuropees land. -
■fff