Rome wijst
beroep af
Trouw
Kwartet
TauseHjke staat
niet meer nodig7
Mao-bijbel krijgt
concurrentie
Beroepfngswerk
Dronken politieman
bedreigt barkeeper
met een pistool
Pamflet over seksualiteit
valt op het vatikaan
Dr. Biake spreekt in
gereformeerde kerkdienst
Boekenetalage
Tft^W^KWARTET DONDERDAG 27 JULI 1972
Kcrk/Blmienlaiid T2 K2
Van een onzer verslaggevers
FULDA De komende Duitse
•evangelische kerkedag krijgt een
nieuwe opzet. De organisatoren
hebben twee pogingen gedaan om
de kerkedag meer te democrati
seren. Er zal minder met lange,
hooggeleerde referaten worden
gewerkt en meer in werk- en dis
cussiegroepen. Verder hebben
groepen van de meest uiteenlo
pende aard in kerk en samenle
ving de gelegenheid gekregen,
hun aandeel te leveren in de voor
bereiding.
Cartoon van Cork uit zijn bundel Aroma (uitg. De Forel).
Belïjdenisbeweging
Kivestie-Gijsen:
schrijn
Spelletje
Musical
Zuid-Afrika
Chemische industrie
door dr. C, Rij'nsdorp
Geen dictatuur
de gemeente bestemde" boekjes
verschenen. Een daarvan is de
eerste publicatie in een nieuwe
reeks van Exegetica, Oud- en
Nieuwtestamentische studiën. Le
ze serie heeft enkele jaren stilge
staan, nadat daarin 24 deeltjes
het licht hadden gezien. Er is nu
een nieuwe redactie, met als voor
zitter prof. dr. W. C. van Unnik
en als secretaris opnieuw dr. H.
Mulder. Verder maken.van de re
dactie deel uit dr. C. van Leeu
wen, prof. dr, M. J. Mulder, prof.
dr. J. P. Versteeg en ds. D. K.
Wielenga. De intekenprijs is
5.90; losse delen kosten 7.90.
Dr. H. Mulder opent de nieuwe
rij met een studie over Jakobus
en de oudsten, die 91 bladzijden
telt.
Informatief
Prof. dr. J. Douma
'"Bo'skpogJ^lnir.JV'. Buijs te Hasselt; 'tét
Moraal
Duitse kerkedag wordt
demc"< ::rat:isc:tier opgezet
De kerkedag wordt van 27 juni tot 1
juli 1973 in Düsseldorf gehouden. Het
thema is 'Niet bij brood alleen'. Men
verwacht 25.000 tot 30.000 deelnemers.
Gezien de ligging van Düsseldorf re
kent men op een groot aantal Neder
landers. Ruim honderd groepen heb
ben zich gemeld om bij de voorberei
ding betrokken te worden. Zij varië
ren van het 'politieke avondgebed'
van dr. Dorothee Sölle tot de sterk
liturgisch gestempelde Michaelsbroe-
derschap. Amnesty International is
present, maar ook verschillende groe
pen uit de CDU/CSU, zoals de werk
groep ontwikkelingspolitiek van de
bondsdagfraetie onder leiding van het
parlementslid Hans Roser.
Deze groepen konden zich aanmelden
voor een van de zes deelthema-werk-
groepen. De interesse bleek zich voor
namelijk te richten op twee thema's.
Voor werkgroep 2, waarin onder het
thema 'Privé welstand openbare
verandering' problemen van politiek
en samenleving zulten worden behan
deld, waren er dertig aanmeldingen.
Voor werkgroep 6 'Geen eenrichtings
verkeer' (zending en ontwikkelings
politiek) meldden zich 29 groepen.
Daarop volgden werkgroep 3 'Het le
ven is anders' (over de enkeling) en
werkgroep 5 (oecumenisch leven) met
resp. 18 en 14 meldingen. Voor werk
groep 1, die zich met het geloof gaat
bezighouden, meldden'zich acht groe
pen en voor inschakeling in werk
groep 4 'Gevierde verzoening" (over
de kerkdienst) eveneens acht.
Officieel is deze kerkedag weer 'evan
gelisch'. De r.k. bisehoppen hadden er
bezwaar tegen, om het experiment
van het gezamenlijke r.k.-protestantse
'pinkstertreffen', vorig jaar in Augs
burg, onmiddellijk weer te herhalen.
Zij vreesden te snelle toenadering,
onbezonnen experimenten en een an
ti-hiërarchische instelling. In 1974 zal
dan ook weer een aparte Duitse ka
tholiekendag worden gehouden. Toch
zijn individueel diverse rooms-katho-
iieken bij de voorbereiding betrokken.
Zo meldde zich een groep benedictij
ners,'terwijl ook-verschillende rooms-
katholieken via gemengde groepen
participeren. Ongeveer dertig van de
groepen zijn interconfessioneel.
Wie niet meedoet, is de belijdenisbe
weging 'Geen ander evangelie'. Het
feit, dat de leiding van de kerkedag
zoveel uiteenlopende groepen de gele
genheid heeft gegeven, hun inbreng
te leveren, doet de beiijdenisbeweging
spreken van een 'pluralistische verval-
sing van het evangelie'. De beweging
hèeft' ook uitgesproken bezwaren te-
gen de Hamburger-theoloog en publi
cist dri Heinz Zahmt, die president is
van de'kerkedag. 'Geen ander evange
lie' heeft aangekondigd, 'op het breed
ste niveau' een eigen 'evangelische
gemeentedag onder het woord' te or
ganiseren.
De secretaris-generaal van de kerke
dag, dr, Hans-Hermann Walz heeft
verklaard, deze houding te betreuren.
Desondanks zullen presidiium en lei
ding van de kerkedag niets nalaten,
om ook die kringen in het Duitse
ROME (AFP) Duizenden pamflet
ten waarin een gezonde seksualiteit
wordt verheerlijkt en 'de onwerkelij
ke en gevoelloze theologie' van de
rooms katholieke kerk wordt afgewe
zen zijn uit de lucht op Vaticaanstad
gevallen. i
De pamfletten waren uitgeworpen
door een vliegtuigje voor rekening
van een Venetiaanse idealistische or
ganisatie, die de pamfletten ook in
Venetië en andere steden in de omge
ving heeft laten verspreiden. De pam
fletten zeggen dat waanzin, hysterie,
seksuele afwijkingen, zelfmoord e.d.
vooral voorkomen onder vrijgezellen,
terwijl de huwelijksbetrekkingen gun
stig zijn voor lichamelijk en geestelijk
evenwicht.
De groepering keert zich vooral tegen
de kerk, haar structuren en vormen,
de paus, de geestelijkheid en de won
deren en noemt het 'gezicht' .van het
vaticaan 'vals, onrechtvaardig en duis-
PARIJS (KNP) Sinds de achtste
eeuw is de paus tevens staatshoofd.
Deze titel hindert heel wat rooms-
katholieken vanwege de vermenging
van sen geestelijk ambt met politieke
macht. De Romeinse correspondent
van het Franse r.k. dagblad La Croix,
pater Francois Bernard, schrijft in
een uitvoerig artikel, dat in tegenstel-
ROME (KNP) Volgens niet-of-
ficiële informaties heeft de con
gregatie voor de bisschoppen ld'
Rome liet beroep, dat het kapit
tel van Roermond op de II. stoel
heeft gedaan, óm te bemiddelen /-
in het conflict tussen de nieuvfbe- 1 -
noemde bissehop Gijsen en de ka:; DK ANDERE KANT
ders, met wie een groot deel $an - -
de geestelijkheid KTeSa"! ïfffiUMSSS
klaard heeft, afgewezem jardair Freidrich Fluck, bijgenaamd'
V 'meneer'Mercedes'. Hij was met Al-
Via de nuntiatuur (secretaris mgr. fred Krupp-een van de laatste keizers
Dyba is sinds maandag mRome) is van ,je L)Uitse industrie, zoals Louis
de beslissing van de-congregatie-year paui g0ÖIi dat noemt in een van zijn
de bisschoppen aap het kapittel wan "reportages .die hij indertijd voor het
Roermond bekend gemaakt, Maar.Kèt'
kapittel in zijn geheel heeft er nog
geen kennis van genomen, aangezien
enkeie leden pp .vakantie zijn. Eerst
morgen komt het kapittel bijeen om
officieel van het sgik uit Rome ken
nis te nemen: Of het dan ook een
standpunt zal innemen, zelfs of het de
"Gentse dagblad De Vooruit maakte.
jEen eenzelvige, krampachtig aan zijn
-vermogen werkende man die nooit
gefotografeerd wilde worden en dit
voor 't eerst gedwongen liet doen op
64-jarige. leeftijd, toen hij in 1945 in
Neurenberg berecht werd. Hij werd-
toerfVeroordeeld tot 5 jaar gevange-.
beslissing bekend zal..maken,..is.-oazfc—ntsstraf- en verlies van driekwart van
ker.
Intussen bestaat er reden aan le.ner
men, dat inderdaad de'dóór het Fran
se persbureau AFP verbreide formule
ring juist is, d.w.z. dat de congregatie
voor de bisschoppen, na kennis te
zijn bezit vanwege het voordeel trek
ken van- de .handenarbeid van. slaven
eri andere oorlogsmisdaden. Dit ver
hinderde hem niet om in 1956 weer
over een kapitaal van een goede 50
miijard te kunnen beschikken. Dit
Ifhg mat een wijdverbreide overtuiging hebben genomen van.de. documenten. aj]es m.i. vanwege-onze ingeboren en
protestantisme, die" de belijdenisbewe- aanwezigheid van de paus in het van^ hej^kapittel^ en van^mohddinge er eeuwen lang ingehamrde eerbied.
einr nastaan in het eesnrek te be- internationale leven niet gebonden is toelichting op 20 juni.fgeen canoni- ynor "alles wat hoog en groot-is. Djt
trekken dat'in de huidiee tiid over 3311 ^-et bestaan van de Vaticaanse sche d.w.z. geen kerkrechtelijke rede- alles-- gevoegd bij een berifht over
het geloof en zijn konsekwenties ge- staat'- nen heeft om bisschop Gijsen op fou- handel in hard drugs die in handen
voerd moet worden Daarom stelde De nunt'i bij voorbeeld zijn 'va wegen- pastoraal beleid te wijzen. Van vele hooggeplaatsten, militair en
Walz met genoegen vast, dat er onder woordigers van de Heilige Stoel' en Maar daarmee is, zo menen bevoegde civiel zou zijn, doet mij anders aan-
de ruim honderd groepen, die zich de ambassadeurs zijn geaccrediteerd tangen, géén antwoord gegeven op zien tegen hen die ons, hierin eigen
gemeld hebben, ook zijn, die tot het
piëtisme gerekend kunnen worden.
te Dutten ging, aat punt stona ouiteir Vanwéi
pe redacUe Behoudt ïlch het recht voor om
ter opname in deze rubriek ontvangen me-
nlUKsuitlngen verkort "weer te geven. Bi]
piibUtetie wordt met de Maam van de
inzender ondertekend. Brieven kunnen wor-
den gezonden aan de lieer Joh. C. Francken.
secretaris van de lionidredoetïc van Trouw-
K«artet, Postbus sss. Amsterdam.
Volgens' 'Trouw' van 18 dezer is er
een beweging die tot doel heeft Chris
tus centraal te plaatsen in een musi
cal, genaamd 'Godspell.'
Ik vind het bedroevend dat de Naam
van'God' zo wordt gebruikt, m.i; mis
bruikt.
Op zo'n manier wordt de Naam des
Heren o zoveel gebruikt en m.i. moet
deze Naam zo hoog en verheven
staan, dat ze niet als een cliché er
gens opgedrukt wordt In strijd met
het. .derde gebod van de wet des
Heren. Zo ook dat samenvoegen van
God met spell. Onverantwoordelijk.
Daarnaast van die mooie liedjes,
waarvan er een afgedrukt staat. De
taal kan modem zijn, maar ia dit
verband te plat. Ook dat toneel m-t
b.v. een Christus-figuur. Dat Is God-
onterend. Wilt U dat b.v. Uw zoon
als -zodanig een rol speelt? Moet heel
deze opzet dienen om de jeugd tot
Christus te brengen? Op .deze wijze
mag het niet
Bnxinisse 3. M. de Waal
De raad van de heer Bominicus in
Trouw/Kwartet van 19 juli was niet
zo'rt beste. Want men kan van het pro
pagandablad De Zuldafrikaause Koe
rier beslist geen objectieve voorlich
ting verwachten, beter kan men het
nieuws over Zuid-Afrika bij houden
om te kunnen konstateren wat voor
regiem Zuid-Afrika heeft B. J. Vor-
ster heeft gezegd: 'Wij willen Christe-
li jk-Nationai isme. Chrhteüjk-Nationa
lisme is de bondgenoot van Nationa
lisme. Als u wilt kunt u het anti
democratisch beginsel daarvan dictato
riaal noemen. In Italië heet het fascis
me, in Duitsland nationaal-socialisme.
Dan weet men helemaal niet uit wel-
•ke hoek de bruine wind waait Moe
ten we onze naaste niet liefhebben als
ons zelf, of zijn de joden in Rusland
en de negers in Zuid-Afrika soms niet
onze naasten, dan moeten we ons ook
De Rotferdommer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leïdse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
N.V. De Christelijke Pers
Directie:
!ng. O. Postma, F. Diemer
Hoofdredactie:
J. de Berg (waarnemend)
Hoofdkantoor N.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
Amsterdam. Postbus 859.
Telefoon 020- 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank [rek.nr.
69.73.60.768). Gem.giro
X 500.
solidair met deze onderdrukte mede
mensen verklaren.
Maar dit alles zal de heer Dominicus
wel niet kunnen begrijpen want hij
kan schijnbaar alleen maar via zijn
portemonnee denken.
Apeldoorn Ruud Posthuma
Naar aanleiding van uw artikel d.d. 7
juli 1972 'Industrie dicht wegens
stank en lawaai' gaarne het volgende.
1. Inderdaad heeft de Kroon ons be
roep betreffende een revisievergun
ning verworpen. Uit de stukken blijkt
echter, dat het zeer wel mogelijk was
de gewraakte hinder gehéél weg te
nemen door een aantal maatregelen
als vermeld in overgelegde rapporten
van het Technisch Adviesbureau van
de Vereniging van Nederlandse Ge
meenten (Ingenieursbureau Dwars,
Heedetik en Verhey N.V.) en van
T.N.O. Ons bedrijf was hiertoe volko
men bereid, doch de gemeente Soest
weigerde een nodige ontheffing van
de z.g. zoneverordening en wilde alge
hele stopzetting van de produktie.
Door deze weigering kon de Kroon
niet anders doen dan ons beroep ver
werpen.
2. U vermeldt niet, dat de gemeente
Soest nog in 1968 een complete bouw
vergunning heeft afgegeven voor een strekte parlementaire invloed laaf,-
nieuwe fabriek op dezelfde plaats. Dit Ontnemen'
terrein heeft stedebouwkundig de be
stemming industrieterrein.
Klachten over hinder gingen pas een
rol spelen, nadat de gemeente de
omliggende woonomgeving had gerea
liseerd, waaraan N.B. ons bedrijf te
goeder trouw heeft medegewerkt mid
dels grondruil met de gemeente!
3. Uw berichten over 'herhaalde clan
destiene vuillozingen' wekken bepaald
een onjuiste indruk. Wij hadden een
lozingskontrakt met een transportbe
drijf, dat tot taak had de afvalstoffen
op daartoe bestemde plaatsen te depo
neren. Geheel buiten ons om heeft de
chauffeur herhaaldelijk in de haven Bij- de "Uitgeverij Ton" Bolland:
van Weesp geloosd, zo bleek uit het A3 "T,
strafrechtelijk onderzoek. Déérom is voorheen H. A. Bottenburg N.V,,
alleen deze man veroordeeld en ging Amsterdam, zijn twee (ook) voor.
AM A A 4 C 4 I if f~\ aTp tra Viof OAJ A WAma n. L Ul.'A*L "V
'Duidelijk is geworden dat de heren
Biesheuvel en Nelissen een ordinair
spelletje om de macht hebben ge
speeld door het op papier nietiger
DS'70 in te ruilen voor de grotere
invloed van de vakbeweging. (Om
misverstanden te voorkomen de laat
ste heeft een rechtmatige functie hoe
wel natuurlijk geen overheidsbevoegd-
heden). De heer Biesheuvel heeft dan
ook geen enkele hand uitgestoken
naar dr. Drees, een man van wie hij
zoals Biesheuvel zelf zegt veel
kon leren. Vreemd is dat als men zijn
leermeesters laat vallen. Temeer
vreemd als ƒ400 miljoen (d.i. 1 pet,,
van de rijksbegroting ad ƒ40 miljard)
geen verzoeningspoging waard is.
Hieruit is af te leiden dat het breek
punt dus toch bij de inflatiebestrij-
ding lag, zoals dr. Drees beweert en
hetgeen Biesheuvel ontkent Een an-
dere zaak is dat wij waarschijnlijk Mppr hl] n MOOT Cn I
weer een kabinet-Biesheuvel krijgen "UIH U' Ulml
dat bij voorbaat alle tegenspraak der
bevriende fracties uitschakelt door
hen te binden aan een nieuw regeer
akkoord. Het is te hopen dat een a.r.-
fractie die o.l.v. mr. W. Aantjes zo
overdreven gedwee aan Biesheuvel's
leiband loopt zich niet voor de 2e
maal een stuk door de kiezers-ver-
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Dr. E. C. Biake, de
secretaris-generaal van de wereldraad
van kerken, brengt zondag 20 augus
tus (als hij in ons land is ter gelegen
heid van de vergadering van het cen
traal comité van de wereldraad in
Utrecht) een bezoek aan Amsterdam,
Hij heeft de wens te kennen gegeven
in deze stad een 'gewone' kerkdienst
mee te maken. De keus is gevallen op
de gereformeerde Keizersgrachtkerk.
waar ds. E. Pijlman voorganger is. In
de dienst van zondagochtend 20 au
gustus zal dr. Biake ook een persoon
lijk woord tot de gemeente richten.
Leidschendam
drs. M. van der Schaft
Van een verslaggever
SANTIAGO DE CHILE De Neder
landse regering wil de technische
hulp aan Chili vergroten, zo heeft de
Nederlandse ambassadeur in Chili, L.
J. Goedhart verklaard. Nederland heeft
in december Chili een lening van
vijf miljoen gulden verstrekt en later
nog' een van elf-miljoen. De Neder
landse ambassadeur zei ook dat Neder
land speciaal bereid is de regering van
president Salvador Allende te helpen.
stelling en niet bij eén "land. Het
gezaghebbende Franse blad wijst er
verder op, dat op het moment, dat
paus Pius XI vijftig jaar geleden
opnieuw de pauselijke staat oprichtte,
de grote internationale organisaties
nog niet bestonden. -
'Men zou zich af kunnen vragen, of
de ontwikkeling van de grote interna
tionale organisaties geen mode! kan
verschaffen, dat beter is aangepast
aan de activiteit van de kerk, een
activiteit van dienslbaaiheij en niet
van overheersing. Dan zou de negatie
ve indruk, die het begrip 'staatshoofd'
voor de opvolger van de -visser van
Galilea soms wekt. kunnen verdwij
nen,' aldus La Croix.
NEW YORK (EPD) Nog dit jaar
zal het begin verschijnen van een
meuwe Chinese bijbelvertaling. Onder
de titel 'De man, die de gescoiedents
vernieuwde Jezus' zullen delen van
het evangelie van Johannes en een
bloemlezing nieuwtestamentische tek
sten worden uitgegeven. De nieuwe
Chinese bijbelvertaling is een initia
tief van de wereldbond van bijbelge
nootschappen. In 1975 moet het gehe
le nieu-we testament gereed zijn, waar:
na nog bet oude zal volgen. De èersté
Chinese bijbelvertaling stamt van
rond de eeuwwisseling.
discussie, maar het gaat er om, of de
bisschop bij zijn beleid tte menselijke
waarden en de aan deze tijd aangepas
te pastorale wegen, in acht nam of
volgde, die vooral onder de vorige
bisschop tot ontwikkeling waren geko
men.
In vele kringen bestaat nu reeds de
overtuiging, dat het beroep van het
kapittel in Rome, om te bemiddelen
in het conflict tussen de bisschop
enerzijds en een deel van de geestelijk
heid, van de kaders, van het kapittel
en de diocesane raad anderzijds, geen
enkel positief resultaat heeft opgele
verd.
vanwege' het lielé' gedoe rondom ons
kabinet, dergelijke toestanden ver
wachten wij van hen niet. Wij kun
nen ons een van onze ministers niet
voorstéllen 'als zich na de minister
raad naar de een of andere gelegen
heid begevende om daar subversieve
transacties af te sluiten. Al te gemak
kelijk vergeten wij hoezeer wij werke
lijk gezegend zijn met integere men
sen en ons aierlei schandalen be
spaard worden. Bij het hele geharrewar
van onze vaderlandse politiek dienen
wij deze andere kant van de zaak niet
uit het oog te verliezen. Meneer Mer
cedes kende geen humor en werd
letterlijk volkomen uitgebuit door
Bisschop Gijsen is naar Rome-gegaan,zijn- zucht naar steeds grotere zaken,
om een beslissing wan de paus fejj soms sliep hij op zijn kantoor, zo lees
krijgen. Hij heeft verklaard die te -ik bij Boon. Ver van zulk soort enge
hebben gekregen. Hijzelf. zri^'JiOa^w'Jédragmgen zie ik hen die ons rege-
staat achter mijn beleid. Rome-zegt- ren vaak ontspannen hun zaken doen
nu: er is geen. enkei juridisth'bezWaA! ..((emguri .ik hen zo spoedig mogelijk
tegen zijn beleid in te brengen.
LAGE ZWALUWE De 17-jarage
Peter Emeers uit Raamsdonkveer- is
levensgevaarlijk gewond door een val
uit de trein. Het ongeluk gebeurde
vlak voor het station Lage Zwaluwe.
De jongen zat met vrienden in heb
laatste rijtuig van de trein Venio-
Rotterdam op de grond op het balkon
enige vakantie. Als dat er nog in zit. -
NED.HERV. KERK
bri de ^deuren" vtteensverkterW ^ocpen: te Sprang: J. D. van Roest,
van ziin wtendies fs hH nfar bulS" voorheen zendingspred. wonende te
Bevallen K Mi ïd ÏÏÏÏL JS»jHa*weld-Giessendam; te Krimpep
S aMt^Jslel; J, C. Schuurman.t&PuUen.n
staan, -opnees:a e v-
^naaTfend2ieS^^öliver^ 1^1 J
gebracht.
INFORMATIE EN POLEMIEK
ons bedrijf vrij uit. Ook in het ge
deelte betreffende de lozing via een
landbouwer zitten dergelijke onjuist
heden: met name is geen natuur
schoon vernield.
4. Uw bericht dat gemeentepersoneel
enige keren moest uitrukken om de,
gestoorde aansluiting op het riool té
herstellen is op zich juist. Verzuimd
is echter te vermelden dat het on
klaar raken van de afsluiters veroor
zaakt was door vervuiling en achter
stallig onderhoud, dat van gemeente
wege verzorgd wordt.
5. Onze in Nijkerk op te richten
produktie-eenheid is bestemd om pure
vitaminen le verwerken tot concentra
ties, te gebruiken in mengvoederfa
brieken. Hierbij treedt geen enkele
verontreiniging op, waarvan de ge
meente Nijkerk zich heeft kunnen
overtuigen. Ook onze fabriek voor
basisstoffen in Ierland voldoet volle
dig aan de daar gestelde nonnen, die
niet onder doen voor de Nederlandse
De adviezen uit de sub 1. vermelde
rapporten zijn volledig verwerkt bij
beide fabrieken. De problemen zijn
dus niet 'verplaatst' doch opgelost.
Soest
N.V. Chemische Industrie Rand
stad, J. W. H. Dekkerss, Alge
meen Directeur.
In het stukje, geschreven door dhr.
M. v, d. Schaft (Tr/Kw 21/7) wordt
de 'krachtige inflatiebestrijding' die
genoemde heer voorstaat toch wel erg
simpel voorgesteld. Te grote geldcir
culatie wordt nl. niet alleen veroor
zaakt door mensen wier inkomen bij
C.A.O. wordt geregeld. Ook wat ver
diend wordt in de vrije beroepen en
(last not least) de winsten, voortvloei
ende uit de ongebreidelde gewinzucht
der groot-ondernemingen zijn poten
tiële oorzaken van dit euvel. Dat de
vakbeweging er voor past om alleen
de mensen, die onder C.A.O. bepalin
gen werken het kind van de rekening
te laten worden is nu juist 'sociale
politiek'. Met dictatuur heeft dit niets
te maken.
De opmerking, dat de confessionele
partijen zijn ingesponnen in een web
der vakbeweging is, zonder levering
van bewijs van deze stelling, weinig
overtuigend. Trouwens, de hr. v. d.
Schaft doet meer uitspraken die blijk
baar voor zijn besef onomstotelijk
vaststaan, maar die aan het zelfde
euvel van gebrek aan bewijs mank
gaan.
Rotterdam C. P. van Renssen
Ds auteur gaat speciaal na wat Lucas
over Jakobus, 'de broeder des Heren*
(het klinkt als een titel) in zijn
boeken ter informatie van Teofilus
heeft geschreven. Nadat Jakobus, de
broer van Johannes, met het zwaard
gedood is, on Petrus aan de greep van
Herodes Agrippa ontkomen is, wordt
opnieuw een Jakobus, genoemd. 'Wat
is dat voor een man die plotseling
een persoon van betekenis blijkt te
zijn en die dezelfde naam draagt ais
de vermoorde apostel?' (bi. 9). Deze
vraag wordt uitgangspunt voor een
tamelijk uitvoerig onderzoek, waarin
toch ook onvermijdelijk brieven van
Pauius en gegevens uit het Nieuwe
Testament, alsook zijdelings apocriefe
berichten worden betrokken. Jakobus
heeft eerst afwijzend tegenover Jems'
zending gestaan en is hem niet ge
volgd. Na de opstanding is Jezus hem
verschenen en heeft hij zich bij de
gemeente gevoegd. Voor plaatsvervan
ger van Judas kon hij niet in aanmer
king komen, omdat hiervoor een 'old
timer' nodig was. Toch wordt hij na
verloop van tijd en man van aanzien,
een zuil van de jonge kerk en verza
melt hij oudsten om zich heen. Dr.
Mulder gaat uitgebreid na wat 'oud
sten' voor lieden waren, zowel in het
Oude als in het Nieuwe Testament.
'Op de grote vergadering te Jeruzalem
bewegen de oudsten zich -op hetzelfde
niveau als de apostelen. Verschillende
malen worden de oudsten in één
adem met de apostelen genoemd. Uit
niets blijkt dat ze op de één of
andere" manier van de apostelen 'af
hankelijk zijn' (20). Ze worden'ook
niet als oudsten van de gemeente
gekwalificeerd. 'De auteur volstaat
met oudsten -of plaatst hen als zoda
nig naast Jakobus' (22). Jakobus was
de man van trouw aan tempel en
traditie. Hij komt eerst na de dood
van Stefanus op de voorgrond en kah
duidelijk maken, dat de Joodse chris
tenen, die tot de Hebreeën behoorden,
er prijs op stelden dat de band met
de tempel werd vastgehouden en dat
de naleving, van de wet' het leven zou
blijven beheersen' (55),. Op zijn eent-
je kan hij dit -.xiiet doen, vandaar de
oudsten in zijn ,gëzelschap. 'Er kan,
althans voor een' tijd, een sterke con
centratie van diverse groeperingen ge
weest zijn rondom'Jakobus, de wetti
ge nakomeling uit Davids geslacht'
(61). Was in Johannes de Doper een
verbinding tot stand 'gekomen van
priesterschap én nazireaat, 'in Jako
bus' leven gaan de lijnen van koning
schap en nazireaat samen' (71). Maar
wanneer alle voorbereidingen zijn ge
troffen om tot de heidenen te gaan
'is er voor Jakobus en de door hem
voorgestane conceptie van het Joodse
christendom feitelijk geen plaats
meer' (88).
Deze helder geschreven studie is in
formatief van karakter. Polemisch
daarentegen is het werkje van dr. ,T.
Douma: Voorbeeld of gebod? enkele
opmerkingen over het Schriftberoep
in de ethiek (50 blz., ƒ4,90). Het
rieht zich tegen de opvattingen van
prof. dr. H. M. Kuitert, zoals die
vooral hun "uitdrukking hebben ge
vonden in het opstel Het Schriftbe
roep in de ethiek, opgenomen in An
ders Gezegd, Kampen 1970, 63-87. Dr.
Douma begint met een uitvoerige
weergave (zes bladzijden lang) van
Kuiterts betoog. Dit is niet alleen op
zichzelf loffelijk, maar voor de lezer
alleszins dienstig. Ook verder spant
de auteur zich zichtbaar in niet voor
ingenomen te schijnen en met zijn
tegenstander mee te gaan tot het pant
waar hun wegen scheiden. Nu ligt het
voor een niet-theoloog, en gpeeiaal
voor een leek in het vak ethiek, ten
aanzien, van dit tweede boekje aan
zienlijk moeilijker dan met betrek
king tot het eerstgenoemde werkje.
Bovendien kan de aankondiging van
een polemisch geschrift niet wachten
tot er eventueel een weerwoord op
verschenen is. Ik moet mij daarom
beperken tot een summiere en sterk
onvolledige weergave van de inhoud.
'Kuitert stelt, dat elk Schriftberoep in
directe zin aanvechtbaar is. Er loopt
geen rechtstreekse lijn. van een gebod
Gods vroeger naar- een situatie nu.
Wat eens geboden waren, zijn nu nog
slechts voorbeelden voor ons zonder
het gebodskarakter van 'zo zegt de
HERE'. Dat is de ene kant. De andere
kant van de zaak is, dat met het
wegvallen van de directe'lijfl naar de
Schrift toch het Indirecte Schriftbe-
roep aanwezig blijft. De voorbeelden,
de ethische modellen kunnen herhaal
baar zijn. Wij kunnen lering trekken
uit de gelqofsgehoorzaamheid die in
de bijbel getekend wordt' (13). Maar
wat bedoelt Kuitert dan met de on
veranderlijkheid van Gods wil? Het
antwoord hierop zoekt dr. Douma in
een ander opstel uit Anders Gezegd,
en wel Verandering van de moraal.
Er is volgens Kuitert in de moraal
een zekere continuïteit. Elkaar niet
doden, elkaar niet ontrouw worden,
elkaar niet bestelen dat zijn niet
alleen stukjes uit de Tien Geboden,
maar ook stukjes praktische continuï
teit in de moraal. In het groot gezien
werkt de moraal met een terugkoppe
lingssysteem; op de lange duur corri
geert zij haar eigen fouten. Douma
vindt dit bijzonder optimistisch ge
dacht. Ook bestrijdt hij, dat de bijbel
ons vandaag nog slechts voorbeelden
in plaats van directe geboden kan
leveren. Hij vindt dat bij Kuitert de
christelijke moraal feitelijk geheel op
gaat in de algemene moraal. Wat
'men' doet (moraal) en dat wat men
Êirdgüm;'H. Altena te Nijmegen."
Bedankt: voor Hoevelaken: P. :M.
Brei!gem ,te Barneveld. f
GEREF, KERKEN (VRIJG.)
Beroepen: te Eemdijk: E. J. Oosler--
huis te Lemeier-Lemelerveld; te Mus
sel en te Nieuwleusen: kand. C. v.d, -
Berg 'tel(Dordrecht. V -
f w- 91 -»•
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen:-4e- -Oud-Beijerland - en- ta-
- - GorLnchemt~"W:-de Joode te -Rotter-
behóórt te doen (ethiek) vallen vol
gens Douma bij Kuitert samen. 'Wij"""GEREF.*GEM. IN NED.
bevinden ons met Kuiterts opvattin- -Bedankt: ?voor Rhenen en Terneuzc-n:
gen over de natuurlijke zedelijkheid a. WinK"të*Veenendaal.
in een gesloten circuit' (20). 'Maar
'dat wat de christen opgelegd wordt,
komt niet van binnen uit, maar dui
delijk van buiten af', (23).' Het intra
nos en het extra nos zijn geen tegen
stellingen; beide zijn veeleer nood
wendig op eikaar betrokken (24). Het
geweten is voor ons gedrag een- belang
rijke kracht, - maar* mag' niet tot
norm verheven worden. 'Van een situ-
atie-ethiek, waarin ieder op 'éigen per
soonlijke kracht «kan- varen;' is -geen
sprake' (28),; Qpk-':hgTeft, aldus DjzCufia,
niemand het recht'-van 'de" moeilijk
heid ten aanzien van het sabbathsge-
bod een invalspoort te maken, waar
door hij de bindende, rechtseiieppen-
de kracht én van het- vierde gebod -én
van de overige geboden kan dhdétm'fj-
nen. En wat de liefde betreft, 'zij
vervult de wet, maar vervangt die
niet. 'Nergens blijkt uit Kuiterts arti
kelen, dat de verwoestende* \rt-rking
der zonde, zowel in de realiteit als in
het (leren) kennen van dete realiteit
een rol van enige betekenis speelt'
(35).
Als volgens Kuitert moraal datgene is
wat men doet, is, zo stelt Douma,
datgene wat in Gods ogen goed 'is,
daarom nog niet wat men nuttig acht
en uit dien hoofde in zijn moraal ecu
plaats geeft. Het goede is niet daarom
goed. omdat het goed is voor de
maatschappij, zei reeds Herman" Ba-
vinck. 'Gods Woord vraagt om lezing
en verwerking van het gelezene in dè
situaties, die telkens verwisselen. Het
gebed om opscherping en fijngevoelig
heid kan niet gemist worden' (46).
Maar in de ethiek blijft een hetero
geen element, dat te maken heeft met
Gods transcendentie, een term die, zo
zegt Douma, bij Kuitert zijn oude
vulling verloren heeft en, zo hij het
woord nog wel wil gebruiken, de
werkelijkheid binnen deze, onze we
reld opsluit.
Hier zijn inderdaad fundamentele za
ken in het geding. En wie de theolo
gische debatten probeert te volgen en
te begrijpen, zal vooral benieuwd zijn
naar wat Kuitert te antwoorden heeft
op het verwijt van ongegrond optimis
me, dat hem gelaan wordt en, in
verband hiermee, naar wat hij vindt
van de in de bijbel overal aanwezige
dramatische conceptie van wereld- en
heilsgeschiedenis. Zo moeten, in een
zakelijke en serene sfeer, de stand
punten over en weer naar een laatste
helderheid worden gevoerd.
-Van een verslaggever
J3CHIEDAAU Een dronken polïtie-
».man (37)'., uit ^.Schiedam ,-r- buiten
-diejUjt ^;heeft -paar Items (bekend is
"jïcwoden 'zondag tijdens "'eeri woorden
wisseling in een koffiebar in Schie
dam een pistool getrokken en dit op
de; maag -Van -dr eigenaar^van- deze
^zaakCgezet Men/slaagde erin' hem te
kalmeren, "waarop hij het wapen weef
in de zak stak. De Schiedamse politie
sloot de collega werkzaam bij dè-
politie in Rotterdam wegens bedrei
ging met misdrijf tegen het leven in.
De bareigenaar heeft aangifte gedaan
bij de Schiedamse politie omdat hij
zich ernstig bedreigd voelde. Gisteren
werd de man ter beschikking van de
officier van justitie gesteld.
Uitg. Cantecleer. De Bilt. Serie Wer
ken en speien. 70 pagina's. Prijs geb.
7,90.
Hetty Mooi bespreekt in bovenstaand
werkje verschillende geknoopte voor
verpen als kettingen, ceintuurs, ruim
telijke versierselen en wandhangseis.
waar met basis-kennis van de velschil
lende macramé-knopen (in hoofdzaak
de platte-, weitas- en .de cordonknoop)
vrij mee gewerkt kan worden.
Haar bedoeling: het zelf zoeken en
vinden van mogelijkheden, rechtvaar
digt het ontbreken van uitgebreide
werkschema's. De talrijke voorbeelden
(goed zwart-wit foto's) zijn meren
deels door kinderen onder leiding
vervaardigd. Voor 'zelfstudie' lijkt mi.i
het leren knopen hoe duidelijk ook
aan de hand van een 25-tal werkteke
ningen en foto's uiteengezet toch
een niet. eenvoudige zaak.
Dit aardige boekje zai zij weg wel
vinden, zeker onder hen die het ma-
cramé-knoopwerk al min of meer be
heersen en met wat fantasie, touw,
raffia, plasticdraad e.d. iets origineels
willen bereiken.
