1 m 'Nu al werken aan zomer '74 Publiek veel kritischer msmamsM 1 mW Luchtvaartman H. A. Jobsten: Touroperator J. van Rinkhuyzen: 2 TROUW/KWARTET ZATERDAG 21 ,f.\:sLAi{{ K,,i TOERISME T29/K29 BrielscHaas West Alsof liet zómaar, in een haiirSomdraai, wordt geregeld! Wie deze maand de brochures van de touroperators in de bus heeft gekregen, ziet het er wellicht niet vanaf. De zon, dS Kleurrijke plaatjes met nimfen in badpak,, de paradijselijk opgediende dofado's van vakantieland, tonen écn en al, zorgeloos stralend plezier, als kwamen de aanbiedingen zó uit de hemel vallen. J.' Spreiden f Prognoses Storingen ZJB9L.J. li#. II. A. Joosten: 'alleen voor exacte denkers' Piekuren Niet alles Marketing Cijfers Risico's J. van Rinkhuyzen: 'professionelen Verschillen Steeds vroeger V"\. Bij het zien van zoveel kleur, rofygntiek, zon en strand, denk je ook niet en wil je er ook niet aan deuken hoe al die schone beIoftes-in-m.eerk.leu- rendruk nu al nog midden in cfe winter gedaan kunnen worden. Je l 5 verdiept je niet in de inspanningen, die aan de samenstelling van die zon- pakketten is voorafgegaan. Toch: al die zomerpret word! niet uit de losse hand geboden. Voor dat u straks op het platform van Schiphol in het vliegtuig stapt en het eerste vleugje vakantielucht inademt, doet u dat niet alleen dank zij dat .vaantal honderdjes, dat u een paar maanden daarvoor op de réisbureau- balie ncersteldc, maar vooral dank zij het werk Van die honderden ach ter dc schermen. Van de touroperators (zegmaar reisfabrikanten), van de mensen van dc luchtvaartmaatschappijen, de spoorwegen en de busondernemingen en van die vele anderen, die al maandenlang, soms meer dan een jaar, bezig zijn geweest om al het schoons uit de folders waar tc maken. Om een indruk te gevciryan wat er aaii vastzit voordat zo'n reis naar rle zon verwerkelijkt kan worden 'op déze pagina gesprekken met een lucht» vaartman en een touroperator; twee prominenten onder liet leger van achter-de-schermeii-werk'èrs, die ér elk jaar opnieuw voor zorgen, dat uw beloofde vliegtuig inderdaad op Schiphol klaar staat, uw hapje in de pan try warm wordt gehouden, de bus naar uw hotel aan de zonnige vakantie- costa bij aankomst op het vliegveld startklaar is en de hotelkamer, over eenkomstig de beloftes, douche, bad én uitzicht op het blauw van de zee biedt. ZONREIZEN GEEN STR00IG0ED Op het planningbord in het hoofdkantoor van Martin Air Holland op Schiphol is het week end van de 30ste juni volge- prikt met blauwe, gele en rode kaarten: ten teken, dat alle DC- 8's, DC-9's en de Friendship dan, op dit drukste weekend van het hele jaar, in vol bedrijf zullen zijn. Met de tien toestel len zullen in die. dagen niet minder dan 75 vluchten worden uitgevoerd. "En stel maar", zegt H. A. Joosten, sales manager voor de vakantievluchten, 'dat in die dagen zo'n kleine 10.000 mensen naar de zon worden gebracht'. Voor het grootste deel naar de geijkte bestemmin gen. Vooral Malaga en Maliorea.- Komende zomer zullen die plaatsen elk zeker ongeveer weer 100.000 Nederlanders trek ken'. Het lijkt allemaal weer wat op het vaste patroon, dat de laatste jaren steeds de vakantiemarkt heeft bepaald. De Spaanse cos- la's en de Joegoslavische toeris tische centra, staan weer boven aan. Griekenland raakt opnieuw verder in en wat verder weg gelegen trekkers als Tunis en andere Noordafrikaanse bestem mingen zullen ook deze zomer weer een groter stuk van het toeristenlegioen naar zich toe halen. Maar ondanks die elk jaar zelf de trdnd, weet luchtvaartman Joosten uit ervaring, dat voor organisatoren geen enkel jaar gelijk is. Voor ieder vakantie seizoen moeten steeds opnieuw bergen nieuwe organisatorische problemen worden verwerkt. En het werk daaraan begint al vroeg, in een tijd, dat niemand nog ook maar aan vakantie dénkt. 'Ter illustratie", zegt Joosten: 'deze maand hebben we zelfs alweer gesproken over het vakantieseizoen 1974'. Hét probleem van deze vakan- tie-uittocht voor de luchtvaart maatschappijen: zorgen, dat je je toestellen in de lucht houdt, zonder al te grote vertragingen en Cr op toe te zien, dat je de zaak spreidt. 'Als we de wens- programma's van de touropera tors volledig zouden honoreren, zouden we elke zaterdag in het hoogseizoen 150 vluchten moe ten maken en voor de rest van de week aan de grond staan. En dat kan natuurlijk niet. Als je een verstandig beleid wilt voe- ren, zul je moete'n spreiden. Als je alles op één dag zou concern treren, zou je.veel te veel per- soneel nodig hebben. Bovendien zou de kans op kinken in de kabels veel te groot zijn. Van- daar ook, dat we vluchten op - andere dagen aantrekkelijk pro- beren tc maken. Onder meer i door lagere prijzen te bereke- nen'. i Hoe bepaalt een luchtvaartmaat- schappij tot welke hoogte zij haar capaciteit moet opvoeren om de verwachte stromen te verwerken en hoe berekent zij 'ter van tev< ren de aantallen. Dat is', zCgt Joosten, 'in de eerste plaats een ervaringszaak. We doen dit nu ..1 zoveel jaren, dat je geen grote fouten met je prognoses meer kunt maken. Als er een touroperator bij je komt met het verzoek 20.000 stoelen te reserveren voor een bepaalde, bestemming, waarvan je weet, dat hijer vorig jaar nog maar 5000 mensen naar tod bracht, dan zeg je meteen: zul len we niet wat rustiger begin nen? In de loop der jaren, leer je wel wat bepaalde markten aan mogelijkheden bieden. Je oriënteert je en kijkt niet al leen naar het reisprogramma van je klant, maar ook naar die van de concurrenten. Uit die gegevens kun je nngeveer opma ken wat er in het seizoen te verwachten is'. U-l. 'Datzelfde doet trouwens de touroperator. Maar zolang die niet weet wat zijn concurrenten doen, waarheen ze vliegen en welke arrangementen ze bieden, blijft hij met het reserveren van stoelen voorzichtig en maakt slechts voorlopige''afspra ken. Pas eind februari,'als de eerste bo-ekingsgolf voorbij is, kan de zaak definitief! worden geregeld. Op basis van ,die cij fers kan je pas een reëelé prog nose maken'. Prognoses, waarin, zegt Joosten, geen rekening wordt gehouden met annuleringen, ook al be loopt het percentage daarvan doorgaans zo'n tien procent en soms. zoals vorig jaar toen ver scheidene touroperators te opti mistisch hadden ingekocht, zelfs twintig procent 'Daarmee mag je geen rekeninij houden, want stel je voor, dat er niemand afvalt. Dan kun je mooi in moeilijkheden raken'. Met het vaststellen van die stoelenproduktie ('we hopen er komende zomer 250.000 te vul len') is een luchtvaartmaat schappij natuurlijk nog niet klaar. Van minstens even groot belang is het voorkomen van storingen als de vakantietrein eenmaal in beweging is ge bracht. Dat betekent, dat ruim van tevoren bekend moet zijn wat de openingstijden van de vliegvelden in het buR-'nland (meestal kleinere) 2ijn, Cr-' de personeelssterkte op het juiste moment op pedis, maar vooral ook, dat de vluchten goed zijn ingedeeld. Vooral dat laatste is een kar wei, waaraan alleen exact den- kendë puzzelaars te pas komen. Want het vraagt nogal wat pas en meetwerk om al die honder den vluchten zo te plannen, dat het geön chaos.wordt. Om pre cies in het schema in te bou wen wanneer het vliegtuig zijn vaste pc-ricUeke onderhouds beurt nodig heeft en om ver trek en aankomsttijden zo op te stellen, dat kleine vertragingen gemakkelijk kunnen worden op gevangen. Dat betekent, dat ruime buffers moeten worden gehanteerd: waar een vliegtuig normaal bin nen drie kwartier na aankomst op Schiphol weer zou kunnen vertrekken, wordt deze periode veiligheidshalve op anderhalf uur gesteld. Daarnaast zal e'r ook zo moeten worden gepland, dat bij een eventueel technisch mankement, dat door de (dag Hi'imilM en nacht doordraaiende) eigen technische dienst pas binnen een halve dag zou kunnen wor den verholpen, gebruik kan worden gemaakt van de lege stoelen van de machine op dc parallel-vlucht. Waar er op de topdagen soms vijf machines op Malaga vliegen, is dat in som mige gevallen mogelijk, maar er moet wél van tevoren rekening mee worden gehouden. Joosten: 'in verreweg de meeste gevallen gaat het hier om man kementen, die de vliegveilig heid niet in gevaar zouden brengen, maar, die toch a Ia minute moeten worden verhol pen omdat dat nu eenmaal on ze, strenge, regels zijn. Dat ge beurt ook als er op c-en buiten landse luchthaven zo'n storing zóu voorkomen. Meestal is zo iets gauw opgelost omdat er een zeer nauwe "technische samen werking is met andere lucht vaartmaatschappijen. Alleen in uitzonderlijke gevallen duurt hetwel eens wat langer, zoals een tijdje terug in Karachi. De machine daar had toen een on derdeeltje nodig ter grootte van een aansteker. En dat hadden ze nou net niet. Daarvoor moest speciaal een toestel uit Amster dam komen". 'Waar je ook rekening mee moet houddn, is', zegt Joosten. 'De drukte in de lucht. Als je op piekuren gaat vliegen, weet je van te voren, dat je in de knoop raakt. Het mooiste zou zijn als je alle toestellen om acht uur 's morgens zou kunnen laten vertrekken, maar dat kén natuurlijk niet. Maar in het schema moet je eventuele con gesties natuurlijk wel incalcule ren. Samen met al die andere zaken, maakt dat de organisatie tot een monsterplanning, waar veel meer aan vast zit dan de passagier, die in z'n folder leest dat het toestel om 10.45 uur vertrekt, zou vermoeden. Denk ook maar eens aan dc proble men met de catering, de hapjes, die onderweg op maagtijden moeten worden verstrekt. Onze keukens moeten er deze zomer 700.000 klaar hebben staan. Dat's niet gering en vereist een organisatie, die al vele maanden van tevoren moet zijn voorbe reid'. Over de vakantiepiek: 'die strekt zich in Nederland uit over pakweg vier-en-een-halve maand. En dat is voor een luchtvaartmaatschappij veel te kort. Als je je alleen zou toe leggen op toeristische vluchten, zou je in de huidige constellatie gauw failliet zijn. Kijk maar naar Duitsland, waar in korte tijd vier van deze bedrijven naar de kelder zijn gegaan. Vandaar ons principe op zoveel mogelijk poten te blijven staan. Naast het vakantievervoer, ook op de vracht, de zgn. incentive's (personeels en beloningsreizen), de ad hoe-vluchten, zoals Euro pacup-reizen en op de lange af- standsvluchten voor groepen. Voor dat soort zaken houden we ook altijd een zekere reserve aan toestellen vrij, ook in het vakantie-hoogseizodn. Het is de enige manier om" rendabel te kunnen blijven draaien. Want dat vakantievervoer is natuur lijk maar een partje van het totaal. We hebben het er wel erg druk mee en het is een belangrijk visitekaartje, maar *t is niet 411 es. Wél het mdest arbeidsintensieve'. Er zijn touroperators, die hun programma voor de komende zomer al in november van de persen'lieten komen. En er zijn mensen, die al vorige maand boekten voor het seizoen 1974. Wat dat voor de organisatoren betekent, laat zich raden: behal ve bergen werk ook de nood zaak met een ver vooruitziend oog in de toekomst te kunnen blikken. Airtouropa-directeur J. van Rinkhuyzen wil niet tegenspre ken, dat het samenstellen van zo'n programma een krachttoer is en dat het waarmaken van beloftes,- gedaan in de boekwer ken vol zon en romantiek,veel meer eist dan de buitensta-ander zou vermoeden. 'De tijd, dat reizen als 1 warme broodjes werden gebakken', zegt hij, 'is voorgoed voorbij. Vakan tie vieren in het buitenland heeft een zo en-orme vlucht ge nomen -(alleen al per vliegtuig gaan er dit ja-ar zo'n 700.000 weg) en het publiek is zo kri tisch geworden, dat niemand zich meer kan veroorloven, zijn zaken niet tot in de puntjes voor elkaar te hebben'. Voor de touroperators, die de reizen 'fabriceren', houdt dat in, dat veel zorgvuldiger te werk moet worden gegaan dan vroeger. Dat de toerist, die een kamer met zeezicht heeft gere serveerd, die ook krijgt, dat de vakantieganger, die het strand voor dé deur wil hebben, ook inderdaad zo de zee in kan springen, dat de man, die be slist aardappelen op de diner- kaart wil, niet wordt geërgerd met een schotel paella en dat het beloofde zwembad in de hoteltuin bij aankomst niet toe vallig buiten dienst blijkt te zijn. Maar dat er waar het hier om vele miljoenen guldens gaat aan de andere kant eveneens nauwkeurig op wordt toegezien, dat ook de touropera tor zélf zich niet in de vingers snijdt. Want het organiseren van rei zen is een commerciële zaak van zo-danige omvang geworden, dat de touroperator die even zakelijk moet aanpakken als de directeur van een groot-indus trie. Een begrip als marketing, tien jaar geleden in de reiswe reld nog nauwelijks bekend, is nu om maar één voorbeeld te noemen een bedrijfspijler, waaraan de econoom en niet meer de man, dieals hobby mensen naar de zon bracht, te pas komt. De reizenfabrikant is een manager geworden, die zich omringt met deskundigen. De organisator, die dat niet beseft en maar wat avonturiert in va kantieland, loopt grote kans de praktijk heeft het bewezen het loodje te leggen. Ten koste - van hemzelf, maar nok van soms honderden vakantie gangers. 'Elk jaar opnieuw', aldus Van Rinkhuyzen, is die marketing het begin van alle activiteiten. Voor je start moet je eerst de trends bestuderen, je moet we ten, waar de belangstelling van het publiek naar uitgaat, je moet cijfers hebben om te we ten te komen op hoeveel klan- ten je voor een bepaalde be stemming "kunt rekenen, kort om: .van tevoren moet worden vastgesteld wat je afzetmogelijk heden zijn, op welke bestem mingen err voor welk publiek. Soms is*, 'dat, als het nieuwe bestemmingen betreft (elk jaar 1; moet je er zeker twee of drie van in je programma hebben)- eën gok, maar-vaak',ook dekken", 'de uitkomsten de voorspellin gen heel aardig. En dat is maar gelukkig ook, want als je te ruim -inkoopt en je personeels sterkte daarop baseert, kun je aan het eind van het seizoen gevoelige klappen krijgen'. Bij de meeste touroperators wordt aan die marketing nu al gewerkt voor het zomerseizoen volgend jaar. Als de uitkomsten daarvan bekend zijn, worden die in een wensenpakket aan de directie en de inkopers voorge legd. Van Rinkhuyzen: 'in som mige gevallen zal in de praktijk aan die verlangens wel wat ver anderd moeten worden. Want lang niet altijd zijn ze tech nisch uitvoerbaar. Ik denk bij voorbeeld aan de vraag of de verwachte aantallen passagiers door de luchtvaartmaatschappij en in de voorgestelde periode wel verwerkt kunnen worden. En: of de accommodatie ter plaatse er is, of je tegemoet kunt komen aan de vraag naar meer appartementen of bijvoor beeld moet uitwijken naar ho tels met vol pension. Wat dat laatste betreft: over het algemeen hebben we een goed beeld van wat er in de vakantiebestemmingen beschik baar is. Onze inkopers reizen vrijwel het hele jaar en ook van de hostesses (die naast een dienende ook een informatieve taak hebben) krijgen we veel te horen. Die weten precies wat er beschikbaar is, maar ook waar je wel en niet naar toe moet gaan. Zodra we merken, dat er over een bepaald hotel klachten zijn, nemen, we het jaar daarop een ander.' Er is geen enkel appartement of hotel, dat we niet kennen'. Een probleem noemt touropera tor Van Rinkhuyzen de geval len, waarin de accommodatie nog niet gereed is op het mo ment, waarop het contract wordt gesloten. 'Om risico's zo veel mogelijk uit te sluiten, nemen we altijd een zo ruim mogelijke marge. Als de hotel eigenaar belooft het hotel op 1 januari klaar te hebben, houden wij dat op 1 mei. Maar de praktijk heeft geleerd, dat zelfs die marge soms te klein is en bij de eerste reis bijvoorbeeld het zwembad nog. niet klaar is, of dat er nog aan de lift wordt gewerkt. ZuLke zaken hebben ook voor ons soms zeer nare. ook financiële, gevolgen. Want je hebt gewoon de plicht de mensen, die daarvan de dupe worden, schadeloos te stellen: óf met geld, óf met een ander veelal duurder.alternatief. Vorig jaar hebben we zo een aantal mensen, die voor een. hotel op Rhodes hadden ge boekt, een vervangende reis naar Tunis moeten aanbieden. Dat heeft ons veel geld gekost'. Vandaar, dat we met het aan gaan van contracten steeds voorzichtiger worden. We moe ten echt wel zeer grote zeker heid hebben voordat we ver plichtingen aangaan, want het inkopen is een zaak van miljoe nen - geworden'. 'Risico's van het vak* liggen er overigens ook op terreinen, waarop de touroperator he- leméél geen greep heeft. De pokkenepidemie, vorig jaar, in Joegoslavië is daar maar één voorbeeld van. 'Velen hebben toen hun reis afgezegd en wij zaten met de strop'. Die risico's in te dekken is de taak van de afdeling calculatie. Een afdeling, die trouwens ook in belangrijke mate "het prijsbe leid op papier zet en berekent wat bepaalde reizen meer moe ten opbrengen om andere be stemmingen tegen lagere prij zen te kunnen pousseren. Van Rinkhuyzen: 'voor elke tou- operator liggen de uitgangs punten daarvoor weer anders. Het gevolg daarvan is, dat je bij vergelijking van de brochu res voor zelfde bestemmingen en zelfde accommodaties soms vrij aanzienlijke prijsverschillen ziet Zelfs bij bureaus die nauw met elkaar samenwerken. Het gaat er. maar helemaal om, wat de touroperator zich als doel stelt. Wil hij met een nieuwe bestemming proberen de markt te veroveren, dan zal hij lage prijzen rekenen. De ervaring leert ook hier, dat de eerste klap een daalder waard is en dat je als je eenmaal ergens goed zit daar meestal ook wel goed blijft zitten. De con current met een ander 'beleid en hogere prijzen op die be stemming vist daar dan achter het net, maar heeft misschien weer meer succes op een andere bestemming'. Waarmee directeur Van Rink huyzen maar wil zeggen, dat de concurrentie blijft bestaan,, on danks de' elk jaar groter wor dende concentraties. Elke tour operator, hóe groot ook en met welke specialisatie dan ook, moet vechten. Dat blijkt óók wel uit de eik seizoen duurder en fraaier wordende reisbrochu res én uit het tijdstip, waarop zo'n programma uitkomt Van Rinkhuyzen: 'allemaal pro- boren we onze programma's vroeger uit te brengen. Dit jaar was de eerste er al in novem ber. Volgend jaar wordt het misschien wel wéér vroeger. Want de ervaring heeft geleerd, dat wie het eerste aan denmarkt is, ook de eerste boekingen bin nenhaalt. Ik vraag mé af hóe ver je daarmee kunt blijven doorgaan'.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Trouw / De Rotterdammer | 1973 | | pagina 29