Talloze vragen over voetbalblessures onbeantwoord
m
a
door Hans Schmit
iSllSBSaa.
Opbouwen
door Ruud Verdonck
Succes
TROUW/CTiMITET ZATERDAG 18 AUGUSTUS 1973
SPORT T21/K21
AMSTERDAM Hoewel het aantal beroepsvoetballers dat jaarlijks
voor langere tijd is uitgeschakeld niet bekend is, zou het aantal 'be
drijfsongevallen' zonder meer kunnen worden gereduceerd. Blessu
res zijn, meent Hans Kriek, chirurg in Amsterdam en ex-lid van
Ajax' medisch begeleidingsteam, in theorie overbodig. Door perfec
tionering van de beweging, van de techniek en van de taktiek zou
het mogelijk moeten zijn blessures te vermijden. Maar voetballers,
zou je haast zeggen, zijn ook maar mensen met alle mogelijkheden
en on-mogelijkheden vandien. Zelfs Johan Cruijff, alom bewonderd
vanwege zijn perfecte bewegingstechniek en bijna feilloze intuïtie,
die hem wekelijks ongedeerd doet ontsnappen uit een woud van wild
maaiende, toch wel erg hard geschoeide voetbalbenen; zelfs Cruijff
slaagt er niet in ongeschonden door het voetballeven te gaan.
Trainer
asstïïïm r-
H
Geen slagveld, maar een voetbalwedstrijd. Blessures tijdens het duel FC Utrecht-Sparta vori
vorig seizoen.
Preventie
Professioneel
HAARLEM 'Van welke krant bent U? Throe? Wat betekent dat
op z'n Engels? Aha, faithfull. Ja, dat begrijp ik. Een goede naam
voor een christelijke krant. Trouw aan Jezus Christus, dat moet
iedereen zijn. Laten we gaan zitten'. Paul Neumann is aan het
woord. Hij is coach van een Amerikaans basketbalteam dat de af
gelopen week door Nederland toerde om vijf wedstrijden te spelen
tegen Flamingo's. Het komt even wat vreemd over, omdat de naam
Jezus Christus tijdens basketbalwedstrijden niet zoveel gebruikt
wordt. Maar Paul Neumann is zeer serieus. Met zijn basketbalteam
wil hij het geloof ln Christus verkondigen. En dat is wel heel op
merkelijk sinds het Leger des Heils is gekomen met een beatband.
Pikant
Slaapkamer
Zendingswerk op het sportveld: zingende spelers in de rust van een basketbalwedstrijd.
Maatstaven
Moe
Beroepsvoetballers praten veel
over geld en denken daardoor
waarschijnlijk meer dan wie ook
aan bon benen. Niet op het veld;
ddar eist alleen de verlangde
prestatie alle aandacht op. Maar
juist in die weken of maanden van'
stilstand, die vrijwel iedere prof
eens meemaakt, staan vooral die
benen centraal in hun denken.
Een verkeerd uitgevoerde sliding,
een ongelukkige botsing, een te
felle charge of 20 maar een
gedachteloze beweging op de
training vormen de inleiding tot
een slepende periode van
onzekerheid. Zijn toekomst is
onzeker, hij moet (plotsklaps
verdwenen uit de publiciteit) alles
alleen verwerken, begint na lange
tijd aarzelend te trainen, op een
bijveld, ver weg van de continue
voetbalshow.
Een beroepsvoetballer beseft juist
dan dat het zijn benen zijn die
hem kunnen maken of breken. Hij
wil terug en vervalt in uitersten,
vertrouwt blindelings op zijn
medische begeleiders of scheldt ze
juist de huid vol omdat het
allemaal té lang duurt Hij komt
in een crisis-situatie, maar het
publiek merkt daar slechts zelden
iets van. Kan immers niet alleen
een Johan Cruijff in een
dergelijke vertrouwens-crisis het
zich permitteren bij een Europa
Cup-duel thuis te blijven?
Een beroepsvoetballer loopt
dagelijks het risico in een
dergelijke situatie verzeild te
raken. Zij lopen, volgens Ian
Adams, arts van de Engelse eerste
divisie-club Leeds United, vier
keer zo vaak een blessure aan hun
been op als een amateur. Het Is
echter nauwelijks bekend wat voor
soort blessures zij nu oplopen, In
welke situatie die blessures
ontstaan en, wat het belangrijkste
is, hoe die blessures kunnen
worden voorkomen. Ian Adams
vond, niet geheel onverwacht, bij
zijn spelers vooral blessures aan
het been, voornamelijk kneuzingen
en breuken. Het hoeft niet direct
een loopbaan te beëindigen of tot
blijvende misvormingen te leiden,
want in tegenstelling tot wat in
Engeland werd gedacht, herstelden
van ongeveer 1500 ondervraagde
profs slechts 45 niet volledig.
Hoe die getallen in Nederland
liggen, is onbekend. Er is nog
nooit een inventarisatie van
blessures geweest, nog nooit een
onderzoek geweest naar de tijd van
herstel, naar de genezingsmethode.
Naar welke factoren ook, die een
rol kunnen spelen bij het ontstaan
van die blessures. Waarom kampte
NAC het afgelopen seizoen met
zoveel blessures, waarom
sukkelden zo veel spelers van een
FC Den Haag of een Telstar,
terwijl op hun tenen lopende top-
clubs als Ajax en Feyenoord het
afgelopen seizoen redelijk
ongeschonden doorkwamen? Zijn
verdedigers in het voordeel ten
opzichte van aanvallers; welke rol
speelde de leeftijd, de fase in de
competitie; in hoeverre is een
zekere voetbal-moeheid, lichamelijk
en geestelijk, in het spel?
Bit verhaal geeft geen antwoorden,
kan ook geen antwoorden geven
zolang de sportgeneeskunde ln
Nederland een zaak is van
individueel en incidenteel
initiatief. De mensen die aan het
woord kömen, brengen een aantal
aspecten naar voren, waarvan de
invloed en jie onderlinge
samenhang nauwelijks te peilen
valt, maar die misschien iets
duidelijk maken over hoe nu
precies het aantal blessures in het
(beroeps)voetbai kan worden
teruggedrongen.
KWETSBARE BUITENBEENTJES
Is die perfectie echter alleen in theo
rie te bereiken, in de dagelijkse voet
bal-praktijk moet het mogelijk zijn
het risico te beperken. Hans Kriek
noemt een aantal factoren, die in het
complexe verschijnsel van de voetbal
blessure (vooral voortkomend in spie
ren, pezen, aanhechtingen, banden en
uiteraard ook bestaand uit botbreu
ken) een rol spelen: 'De training is
erg belangrijk; beSast je remand niet
te veel, is de training wel specifiek
op zijn lichaamsbouw afgestemd?
Daarnaast speelt de taktiek een rol, is
ook de houding van de tegenstander
van belang. Ook de periode van het
seizoen kan van invloed zijn, in het
begin bijvoorbeeld door overmatige
inspanning na een periode van rust
en aan het eind door zowel geestelijke
als lichamelijke vermoeidheid. Ver
geet de positie in de competitie niet,
de leeftijd van de speler, zijn sociale
omstandigheden. Dat laatste kan van
belang zijn voor het herstel: hoe
wordt een speler thuis opgevangen?
Blessures treden ook vaak op als een
club een andere trainer krijgt, hoewel
dit moeilijk te bewijzen is omdat de
medische begeleiding zo slecht is ge
documenteerd en gesystematiseerd.
Hetzelfde zie je bij amateurs die prof
worden of spelers die naar een hogere
categorie gaan. Deze spelers krijgen
in het begin van het seizoen vaak be
wegingsletsels blessures die tijdens
het seizoen echter waarschijnlijk in
aantal afnemen, omdat de spelers een
grotere vaardigheid krijgen in het be
wegen en het vermijden van blessu
res'.
De trainer speelt in dit geheel een be
langrijke rol. Niet alleen op het veld
geeft hij zijn spelers Instructies, ook
tijdens de training bdpaalt hij de ma
te waarin en de wijze waarop een spe
ler moet bewegen en wordt belast En
juist daardoor kan hij meehelpen aan
de preventie van letsels. Hij bouwt
een training op, gericht op een be
paald resultaat maar Iaat dan ook
weer de teugels vieren. Hans Kriek:
'Een seizoen is ineens afgelopen, een
speler gaat zomaar met vakantie.
Maar een speler kan niet zonder sport
tijdens zijn vakantie, dan moet hij
daarna weer te snel naar de top, met
alle risico op blessures'. Evert Teunis-
sen, trainer van FC Den Haag, be
hoort tot degenen die dergelijke geva
ren erkdnnen. Hij vertelt over hoe hij
een training probeert op- en af te
bouwen: 'Het einde van het seizoen is
een afbouwperiode, je doet dan nog
weinig conditie-training. We behou
den in die periode de intensiteit van
de training, maar draaien de duur te
rug en verminderen ook de herhaling.
Je merkt dan dat de vermoeidheid in
het algemeen afneemt, er is meer ge
legenheid tot herstel en dat is ook
van geestelijk belang. We hebben dit
jaar, met fysio-therapeut Clemens
Schrover, een vakantie-programma op
gesteld. Voor de vakantie hebben we
de spelers een test afgenomen en ze
edn schema meegegeven voor duurlo-
pen, oplopend tot 5500 meter aan het
eind van de vakantie. Ook moesten ze
wat spieroefeningen doen. Direct na
de vakantie hebben we ze getest en
zijn met lopen van 4.000 meter in
plaats van 2400 meter zoals in het vo
rige seizoen begonnen. Je hoeft dan
niet in korte tijd van een lage basis
conditie naar het wedstrijd-niveau.
Dit voorkomt blessures; ik heb daar
vorig jaar een bewijs voor gekregen.
Aad Kila bijvoorbeeld had na zes we
ken vakantie een overgewicht van ze
ven kilo, We hebben toen in feite wat
roofbouw moeten plegen om de condi
tie terug te krijgen. Hij krdeg toen
ook lies- en kuitklachten'.
WilSriilhHÉfilii
£q:v
plaats in helt elftal) de rivaliteit onge- Maar zoals ook via de televisie het trouwd met de beham
Afgezien echter van de trainer en zijn
methoden, die vaak verschillen en
voor het bewegingsapparaat van de
spelers nadelige gevolgen kunnen heb
ben. (Joop Brand vertrekt bij Haarlem,
Barry Hughes, een man uit een ge
heel andere 'school', komt en Haarlem
heeft in de seizoen-voorbereiding acht
geblesseerden), kunnen blessures ook
ontstaan door de in sommige gevallen
onredelijke eis tot presteren. Teunis-
sen: 'Er wordt, wanneer een nieuwe
trainer komt, direct succes geëist Ik
vecht dat aan, prestaties moeten een
fundament hebben. Je kunt geen spe
lers over de kop jagen, ze te veel be
lasten, zodat ze in een wedstrijd bles
sures oplopen. Juist dit aspect is mo
menteel actueel. Het geld is op om
spelers te kopen, je zult nü moeten
opbouwen. En je hebt dan te maken
met jonge mensen, van wie je niet te
veel kunt eisen. Je zult daarom voor
zichtig moeten zijn'.
Niet alleen de trainer wordt opge
jaagd, ook tussen de spelers onderling
kan (wanneer het dringen is om de
reservebank te verwisselen voor een
plaats in helt elftal) de rivaliteit onge
zonde vormen aannemen. Spelers trap
pen elkaar, zoals een enkele keer
blijkt, op de training naar de benen.
Volgens Karei Jansen van de Vereni
ging voor contractspelers (WCS) zijn
dergelijke uitwassen inherent aan het
systeem: 'Een belangrijke oorzaak
voor veel blessures ligt besloten in de
organisatie van het betaald voetbal
zelf. Het elkaar moeten opjagen, het
honoreringssysteem, de spanningen
die daar uit voort komen, spelers die
misschien ziek zijn en toch blijven
doorgaan, uit angst dat hele com
plex zou eens moeten worden her
zien'. Opnieuw staat de trainer cen-
.traal. Evert Teunissen: 'Rivaliteit
moet er zijn, maar als die ongezond
wordt, moet de trainer ingrijpen, een
pedagoog zijn. 'Een speler moet be
heersing hebben, dat moet hij ook op
de training leren, want zo'n houding
werkt door in een wedstrijd'.
Preventie, het lijkt zo'n logische zaak.
Maar zoals ook via de televisie het
publiek gewezen moet worden op Jhoe
bijvoorbeeld brand te voorkomen, zo
moet de voetbalprof herhaaldelijk
worden gewezen hoe hij het aamtal ri
sico's kan verminderen. Karei Jansen:
'Het is belangrijk op de training ook
een wedstrijdiiitrusting te dragen.
Hoe vaak zie je niet een speler met
afgdzakte kousen en op gympies trai
nen? Waarom wordt er niet meer op
gelet dat spelers ook dan scheenbe
schermers, bandages en steunver-
banden dragen?"
Kan de training de basis zijn voor
veel blessures, het publiek ziet ze
vooral ontstaan in de wedstrijd. Een
speler zakt in elkaar, grijpt naar zijn
enkel, zijn knie en 'moet soms per
brancard het veld verlaten. Hans
Kriek: "Er ontstaan vaak blessures aan
het band-apparaat. Dat doet zich spec
taculair voor, is pijnlij'k en acuut.
Maar in feite zijn dergelijke blessures
gemakkelijker te behandelen, omdat
dergelijk letsel in de' dagelijkse prak
tijk vaak voorkomt. Iemand struikelt,
zwikt van een stoeprand. In de oplei
ding tot chirurg raak je dan ook ver
trouwd met de behandelingsmetho
den, die vrij afdoende zijn'.
In het betaald voetbal heeft de afgelo
pen jaren in Nederland een woord op
gang gedaan, dat inmiddels een vrij
ongunstige betekenis heeft gekregen:
'professioneel'. Omdat het resultaat al-
les-bepaiend is, mag je (moet je zelfs)
als beroepsvoetballer een doorgebro
ken tegenstander in een gevaarlijke
situatie onderuit halen. Rinus Miehels
leerde het zijn spelers en het beroeps
matig 'neerleggen' van den tegenstan
der is een aiom aanvaard gebruik.
Een wat vreemd gebruik overigens,
want je kunt er tegenstanders (in fei
te je eigen collega's) min of meer
ernstig mee verwonden.
Minister "Van Agt (justitie) heeft er
in het verleden al eens voor gepleit
dergelijke overtredingen wettelijk
strafbaar te,stellen. Die dreiging plus
een aantal ethische overwegingen zou
den er toe moeten leiden, dat de
profs een soort berodps-ettriek ontwik
kelen en elkaar niet langer meer op
zettelijk blesseren. Evert Teunissen:
'Als mens sta ik daar volledig achter,
maar het zal moeilijk zijn dat in de
praktijk door te voeren. Ik vind dat
je, zelfs in de harde strijd opa jezelf
enhet elftal staande te houden, de
wetten van de sportiviteit niet uit het
oog mag verliezen. Betaald voetbal is
en blijft sport en sportiviteit is niet
het in elkaar trappen van -een-tegen
stander. Dergelijke dingen horen in
een trainersopleiding thuis en, om
even bij de trainer te blijven, belang
rijk daarbij is dat de status van de
trainer sociaal zekerder wordt. Je
leeft nu in onzekerheid, hetgeen ge
makkelijker leidt tot ongezonde rivali
teit, tot het aansporen van spelers tot
in feite ongeoorloofde dingen'. Ook
Karei Jansen beaamt dit, maar: 'Je
moet het niet te idealistisch zien, het
probleem is te ingewikkeld. Natuur
lijk moeten er regels komen, bij het
boksen mag je ook niet onder de gor
del slaan. Voetballers zullen meer res
pect voor elkaar moeten tonen. Maar
al dié ethische aspecten zijn terug te
voeten, alweer, tot één ding: het hele
systeem betaald voetbal'.
STUK ZENDINGSWERK ONDER DE BASKET
Het is woensdagavond half negen.
De Haarlemse Kennemersporthai
heeft een paar honderd basketbal-
fans langs de kassa zien trekken om
het eigen Flamingo's voor de start
van het basketbalseizoen weer eens
aan het werk te zien. Dat het niet
zomaar een oefenwedstrijd betreft
blijkt echter snel. De Evangelische
Omroep heeft een cameraman met
vijf helpers en helpsters gestuurd.
De NCRV doet het wat eenvoudiger
met den tweepersoons équipe. Dan
kan het niet meer om zo maar een
basketbalwedstrijd gaan.
Voor die inbreng zorgt een selectie
team van de Amerikaanse westkust,
de tegenstander van de Haarlemse
club. In een voetnoot op het infor
matiebulletin van Flamingo's staat
wat eufemistisch vermeld: "n Pikan
te bijzonderheid is het feit dat dit
team tevens de christelijke gedachte
wil uitdragen'. Vandaar de belang
stelling van de twee elkaar becon
currerende christelijke omroepen.
Van het uitdragen van de christelij
ke gedachte blijkt tijdens het spel
zelf niets. De Amerikanen spelen
nie't harder of zachter dan een ande
re topploeg. Maar als de scheidsrech
ters het pauze-signaal hebben gege
ven, slaan de basketballers aan het
getuigen. Er wordt een microfoon
opgesteld, de spelers gaan er in car
ré omheen staan, terwijl de in het
onberispelijke, onbestemd pak gesto
ken-tolk zich een weg naar de
spreekbuis baant. Een van de spe
lers stapt naar voren en iegt een ge
tuigenis af, waarbij de tolk een gave
imitatie van een oud nummer van
Seth Gaaikema geeft De geluids
weergave is echter zo slecht, dat het
publiek na de mededeling 'Wij zijn
hier niet allden gekomen om te bas
ketballen', verder vrijwel verstoken
blijft van het gesproken woord.
Maar als de met een gitaar en een
wasbord uitgeruste groep 'When the
Saints' inzet, wil iedereen wel graag
meeklappen, het is tenslotte een be
kend lied. Na de andere twee liede
ren wil het publiek ook nog best
klappen, maar dan is het ook weer
basketballen geblazen.
Van het effect van de afgelegde ge
tuigenissen mag gezien het slechte
geluid weinig verwacht worden. Al
stelt Flamingo's speler Walter Om
bre na afloop: 'Ze zongdn nu veel
meer dan andere avonden. Ze had
den zeker succes'. Coach Neumann
beaamt dat later. 'Dit was een heel
fijn publiek. De mensen klapten
mee met onze liederen en er werd
geluisterd naar wat wij te vertellen
hadden. Dat is soms wel eens an
ders. Dan worden er grofheden ge
roepen of wordt er gefloten. Nu
niet, dit was heel fijn om te doen'.
De basketballende geloofsverkondi
ger is op dit niveau (naar Neder
landse maatstaven gerekend bracht
Paul Neumann een zeer sterk team
op de been) een uniek verschijnsel.
En het is eigenlijk vreemd dat we
er in Nederland nog nooit van ge
hoord hebben. Zeker omdat er al
sinds 1952 van dit soort teams toer»
nees maken. Paul Neumann wil de
historie graag even oprakelen. 'Het
is eigenlijk allemaal begonnen op
Taiwan. Daar stelde mevrouw Tsi-
ang Kai-sjek de vrouw van de presi
dent in 1952 voor can uit Amerika
een team van jonge basketballers
over te laten komen om op die ma-
Sis
ken en in de zomer met ons mee
gaan, maar het merendeel zit nog op
de universiteit Die jongens moeten
het grootste deel van hun reiskosten
zelf verdienen. Ziedaar het pro
bleem. Er zijn jongens die het bij
een brengen door het geven van Bij
belcursussen, door het geloof te ver
kondigen, Dan krijgen zij dikwijls
grotere of klein'dre donaties waarvan
zij deze reis kunnen bekostigen. Het
is niet zo dat negers daarbij geheel
ontbreken. In Afrika hebben wij een
team dat geheel uit negers bestaat'.
nier het geloof te verkondigen. Dat
is gebeurd in samenwerking met de
Overseas Crusaders Incorporated
(een Amerikaanse zendingsstieh-
ting), en het team heeft op scholen
en in wijken, maar ook in kazernes
tegen teams gespeeld en het geloof
in Jezus Christus verkondigd. Dat
was het begin. Sindsdien is het
werkterrein uitgebreid. We hebben
dit seizoen acht teams op de been.
Wij zijn eerst in Oost-Europa ge
weest en nu hier, we hebben een
team in Afrika, we hebben een team
in Australië, een in Indonesië, we
hebben een meisjes-team dat een
toernee maakt en we hebben nog
honkbalteams. We zijn de sportam-
bassadeurs van de zending vanuit
Amerika geworden'.
Opmerkelijk is wel dat Paul Neu
mann erin is geslaagd een team sa
men te stellen van hoge kwaliteit.
Wat zijn de maatstaven om in aan
merking te komen voor 20*n team?
Neumann: 'Er zijn eigenlijk drie
maatstaven. Natuurlijk moet men
een christen zijn. Ze moeten hun ge
loven willen en kunnen beleiden. Ja
en ze moeten ook wat kunnen bas
ketballen. En dan is er bijgekomen
dat je een beetje moet kunnen zin
gen en dat we iemand nodig hebben
die gitaar kan spelen en iemand
voor op het wasbord. Dat zijn de ei
sen. We noemen ons team Venture
for Victory (Inzet voor de overwin
ning, red.). Niet voor de vrede,
maar voor de overwinning voor Je
zus Christus. We hoeven op het veld
niet te winnen. Dat is wel leuk,
maar het gaat vooral om de verkon
diging van het geloof in Jezus
Christus'.
In het W team, zoals op dd borst
van de spelers staak zitten geen ne
gers, Dat is opmerkelijk omdat zij
juist de top van het Amerikaanse
basketbal grotendeels bepalen. Paul
Neumann heeft daar een eenvoudige
verklaring voor. 'Het is met deze
gens zo dat het veelal studenten
i.j.i. Er zijn erbij die gewoon wêr-
Paul Neumann noemt zichzelf een
zendeling. Hij geeft in Indonesië bij
belcursussen terwijl hij daarnaast
werkzaam is als gymnastiekdocent.
'Ik ben afgestudeerd aan de Stan-
University in Caiifomië. Daarna ben
ik via de Overseas Crusaders in In
donesië terecht gekomen. Ook om te
getuigen van de liefde die Jezus
Christus voor ons allen heeft. Ik
komt uit een christelijke famili'd.
Toen ik elf jaar was las ik in de bij
bel, in Johannes 3 vers 16 dat God
ons allen zo lief heeft gehad, dat hij
zijn eengeboren zoon heeft gegeven.
In mijn slaapkamer heb ik toen Jp-
zus Christus genood. Ik heb zijn
liefde leren kennen en die wil ik nu
verkondigen'.
'Spelen met een basketbalteam dat
ook het woord van Jezus Christus
onder de mensen wil brengen', zegt
Neumann, 'heeft zeer zeker beteke
nis. Vooral voor de intelligente
mensen die Jezus aan willen nemen.
Ja, er zouden misschien nog andere
mogelijkheden zijn. Zoals spellers af
zonderlijk in een team onder bren
gen. Dan kunnen zij ook het Woord
verkondigen. Maar we hebben nog
te weinig kontakten. Dit is ons eer
ste jaar hier. Maar men heeft ons
overal in Europa gevraagd volgende
zomer weer terug te komen. Wij
willen dat ook graag'.
Op dat moment staan zijn spelers
stil op de gang en drinken een fles
je prik. Gaat u nu morgen bijvoor
beeld in Amsterdam de straat op om
het geloof te verkondigen? Neu
mann: 'Morgen slapen ,we. We zijn
allemaal móe'.
