Zelfmoord afgezette president officieel bevestigd
In deze krant
Oranje
schoot
tekort
Stroom van
reacties in
ons land
wélke «rinkels
winnen de strijd?
De machinesetters
Het Kwartet
Papadopoelos kiest
nieuwe premier
Echtpaar beroofd
en neergeslagen
Galeries Modernes
gaat verdwijnen
Londen en Parijs
gaan voort met
Kanaal-tunnel
C.H.U.
C.H.U.
I I WÊÊ -
Droog
DONDERDAG 13 SEPTEMBER 1973
71ste jaargang no. 102
CHRISTELIJK DAGBLAD VOOR NEDERLAND
Westblaak 9-11, Rotterdam Postbus 948 T«A_ 115588
Glronr. 269274 t.n.v. B.V. De Christelijke Pers, Amsterdam
Abonnement ƒ10,58 per maand, per kwartaal ƒ.31,35
Afd. Bezorging vanaf 08.30 uur
'4
SANTIAGO (Reuter, AFP, UPI, AP) In de straten van Santiago klonken gisteren schoten, ont
ploffingen en geratel van tanks, ruim een dag na de afzetting van president Allende door de Chileense
militairen. De militaire junta bevestigde gisteren officieel, dat Allende zelfmoord heeft gepleegd, toen
militairen zijn paleis bestormden. De afgezette president is gisteren in aanwezigheid van enkele familie
leden al begraven.
De schietpartij op stakende, zwarte mijnwerkers in Zuid-Afrika heeft opnieuw alle aandacht gericht op
de schrijnende inkomensverschillen tussen blanken en Afrikanen in dit schatrijke land. Afrikaanse
inwoners van Johannesburg lezen in de krant.de toedracht van het drama in Carletonvilie.
Felle reacties op dram a in Carletonvilie
Zogezegd
Gevechten
Ik zou zelfs voor een ontspanning
tussen Oost en West zijn als Sta- Jr. C. Staf O Verleden
lin nog de eerste man in de Sow-
jet-Unie zou zijn.
Broodprijs moet nog
verder verhoogd
Jullie zijn nog veel te krenterig.
Binnenland
Buitenland
Kerk
'Polarisatie niet voorkomen' 2
Economie
Vrijere wereldhandel19
'Ik ben komende zaterdag het
einige meisje op Tommy's ver-
jaarsfeestje.'
Cruijff: doelpunt
nordia varsseveld tel. 08352 -8888*
de lundia-groep: nordia, lundia, rublo
PERSOONLIJKE
LENINGEN
NIEUWE ABONNlE
NAAM:
STRAAT:
GIRO: PLAATS:
Wenst abonnement op:
(aankruisen a.u.b.)
Adres:
Plaats:
De
liifa n de
prot. christelijke
dagbladen
„Stantvastich is ghebleven
mijn hert in teghenspoet!"
2!*** Lets.
I
Allende-aarihangers
bieden nog verzet
Vorsters politie doodt
CARLETON (AP, Reuter, UPI) - In Zuid-A:£rika is lievige politieke deining ontstaan over het dood
schieten van 11 Afrikaanse mijnwerkers in Carletonvilie in westelijk Transvaal door de Zuidafrikaanse
politie.
~ie (bekogelen met stenen. Volgens
Algy von Holdt, de directeur van de
mijn, werd de menigte steeds groter
en agressiever. Een groep'van onge
veer ,20 politiemannen kwam daarop
in actie" me ttranagas en de-wapenstok.
Maar zij maakte gebruik van vuur
wapens toen de 'opstandelingen' ook
de politic met stenen en bijlen begon
nen aan te vallen, aldus de lezing van
de mijndirectie.
Bij de onlusten zijn in totaal 12 Afri
kanen gedood, van wie volgens de po
litie één door bijlslagen van een colle
ga. In totaal 27 Afrikanen raakten ge
wond. Eén sergeant van de politie
werd eveneens gewond, zo is meege
deeld.
De Zuidafrikaanse onderminister van
justitie James Kruger heeft verklaard
dat de politie uit zelfverdediging
heeft gehandeld. Gatsha Buthelezi, de
leider van de Kwazoeloe Bantoestam,
heeft meegedeeld dat de schietpar
tijen aantonen dat 'het leven van een
zwarte in Zuid-Afrika als erg goed
koop wordt beschouwd'. Volgens Bu
thelezi moeten andere methoden wor
den gebruikt om opstandelingen tot
bedaren te brengen.
De schietpartij vond dinsdagavond
plaats tijdens ongeregeldheden op het
terrein van de Deep Level-goudmijn,
een van de bekendste en rijkste Zuid
afrikaanse goudmijnen, die in bezit.is
vin do Anglo-American Corporation
een Brits!Amerikaans concern.
Aanleiding tot de onlusten was het af
wijzen van' looneisen van Afrikaanse
mijnwerkers, die eerder al in staking
waren gegaan. Afrikaanse mijnwerkers
krijgen, door de Anglo-American groep
slechts 128 gulden per maand uitbe
taald, plus kost en inwoning, terwijl
hun blanke collega's maandelijks 1600
gulden in hun loonzakjes on-.vangen.
De Verenigde Partij, die in de opposi
tie is, heeft gisteren een officieel
gerechtelijk onderzoek geëist naar de
toedracht van het drama in Carleton
vilie. In Johannesburg hebben onge
veer 80 studenten de kantoren bezet
van de Anglo-American groep. Op span
doeken stond: 'de hebzucht van de
werkgevers was de werkelijke moorde
naar'.
De Wereldraad van Kerken in Genève
heéft'het doodschieten van de Afrika:
nen 'een tragische daad' genoemd,
die geen goed kan doen aan de zwarte
of blanke gemeenschap in Zuid-Afri
ka, Dri Paulus Potter, de secretaris
generaal van de raad zei- dat de
schietpartij verdere motieven, geeft
Vjpprde,, mening dat de politiek yan
cle'Wcreldraadinvesteringenuit.Zuid-
Afrika terug te trekken, juist is.' Het
feit dat dergelijke daden als antwoord
op dc eis tot hogere Ionen-werden on
dernomen onderstrepen slechts het
standpunt dat geïnstitutionaliseerd ra
cisme (zoals de apartheidspolitiek van
Zuid-Afrika) met geweld doordrenkt
is, aldus Potter.
LOONCONFLICT
De onlusten in Carletonvilie vormden
het hoogtepunt van een loonconflict
tussen Afrikaanse mijnwerkers en de
directie, dat al sinds vorige week aan
de gang was. De moeilijkheden begon
nen toen het grootste deel van de on
geveer duizend Afrikaanse mijn
werkers, die de machines in de mijn
bedienen, weigerden de mijn "in te
gaan als. zij geen loonsverhoging
kregen.
Volgens de lezing van de mijndirectie
deden ongeveer 75 tot 100 stakers
dinsdagmiddag een poging werkwilli
ge Afrikaanse mijnwerkers te beletten
aan het werk te gaan, nadat de loon
eisen door de directie definitief wa
ren afgewezen. Volgens de directie
werd de politie gewaarschuwd toen de
stakers blanke mijnwerkers begonnen
Een poiitie-officier zei, dat Allende
zich heeft doodgeschoten met de auto
matische karabijn, die hij als ge
schenk had ontvangen van Fidel Cas
tro. Hij voegde eraan toe, dat de ka
rabijn naast het lijk van de 64-jarige
president lag. Zijn perschef Olivares
zou zichzelf in een ander vertrek heb
ben gedood. Elders in Latijns Ameri
ka opgevangen berichten van Chileen
se radio-amateurs meldden echter, dat
Allende is doodgeschoten door een ka
pitein van zijn lijfwacht.
Een dag na de schokkende gebeurte
nissen, waarbij volgens onbevestigde
berichten al ongeveer duizend mensen
het leven hebben verloren, was er gis
teren nog steeds een uitgaansverbod
van kracht en ontbrak elke lijnverbin
ding met het buitenland. Op de hoe
ken van de lege straten zag men
slechts militairen en tanks, die het
vuur van sluipschutters vanaf de bo
venverdiepingen van flatgebouwen be
antwoordden, Volgens de politie van
Santiago wordt, ook strijd geleverd
met 'zelfmoordgroepen' van linkse mi
litanten, 'dié proberen de gevechten
te verhevigen.'
Eerder was al melding gemaakt van
gevechten tussen arbeiders en militai
ren in de industriële centra in de bui
tenwijken van Santiago. De militaire
junta heeft alle Chilenen gisteren 4S
uur de tijd gegeven om hun wapens
iit te leveren. Zij die hün wapens af
geven, Roeven niét te zeggen, wie zij
zijn'. De .pets is opder strikt»', censuur
"geplaatst en.het'parlement is voor on-
bepaalS&Tij'a met reces gestuurd.
Volgens Chileense journalisten heb
ben de militairen de woningen van
veel linkse politici en arbeidersleiders
overvallen. In een militair communi
qué werd meegedeeld, dat negentien
linkse leiders zich hadden gemeld bij
Willy Brandt.
Droog weer met vooral aanvan
kelijk in het noordoosten van
het land veel bewolking. Weinig
wind. Maximum temperaturen
rond 19 graden Celslus.
MORGEN EN OVERMORGEN:
droog, vrij zonnig en overdag
ongeveer normale temperaturen.
Morgen zon op: 06.12
onder: 18.58
maan op: 19.05
onder: 08.33
ARNHEM Ir. C. Staf, oud-president-
directeur van de Ned. Heidemaatschap
pij en oud-minister van. defensie, is in
de leeftijd van 68 jaar te Arnhem
overleden.
Zie het levensbericht en het In
memoriam op pagina 13.
ATHENE (UPI) President George
Papadopoelos van Griekenland heeft de
historicus en politicus Spyros Markezi-
nis uitgekozen als premier van de eer
ste Griekse burgerregering sinds de
militaire machtsovememing in april
1967. Dit heeft het dagblad Eleftheros
Kosmos, gemeld.
Vlogens het doorgaans de mening van
de regering weergevende blad, zal de
nieuwe ministersploeg van Markezinis
op 3 oktober worden geïnstalleerd.
De voornaamste opdracht van het nieu
we kabinet zal het voorbereiden en uit
voeren van nieuwe algemene verkiezin
gen zijn, aldus Eleftheros Kosmos.
SHARPVILLE
De schietpartij in Carletonvilie, dat
op 96 km. ten westen van Johannes
burg ligt, is het ernstigste incident
tussen blank en zwart sinds 1960.
Toen werden in Sharpville, een boe
rendorp, 69 Afrikanen door de Zuid
afrikaanse politie doodgeschoten omdat
zij in opstand kwamen tegen de pas-
jeswetten. Deze op de apartheids-poli
tiek gebaseerde wetten verplichten
Afrikanen speciale identiteitsbewijzen
bij zich te dragen.
De Western Deep Levels-mijn, waar
het drama zich heeft afgespeeld, is
één van de nieuwste en modernste
mijnen in Zuid-Afrika. De faciliteiten
voor de tienduizenden mijnwerkers
liggen boven het gemiddelde niveau
in Zuid-Afrika. De mijn van de Ang
lo-American groep is één der rijkste
ter wereld. Anglo-American maakte
over het afgelopen jaar een winst van
46,3 miljoen rand (ruim 100 miljoen
gulden). Het bedrijf keerde 20 mil
joen rand (80 miljoen gulden) aan di
videnden uit.
>-
Onrust wegvervoer5
Vraag naar huizen7
Oppositie in Kreml in
tegen Breznjew 9
Nieuwe boeken
RIen schrijft ons
Puzzel
Radio en tv
Eecept
Slrips. feuilleton
Commentaar
Weer
Dichtbij en vertier
Weekbladen
11
Autonieuw» 13
Van onze speciale verslaggever
OSLO Het Nederlands elftal
gaat nu het wereldtoernooi in
Miinciien in zicht komt steeds
meer haperen. Nadat het tegen
IJsland twee keer geen glanzen
de vertoning werd, kon het elf
tal gisteravond tegen Noorwe
gen niet verder komen dan een
benauwde 2-1 overwinning. Pas
twee minuten voor het einde
van het door Nederland ronduit
slecht gespeelde duel viel de
beslissing, toen Cruijff die vroeg
in de eerste helft het eerste
doelpunt voor zijn rekening had
genomen, Hulshoff in staat stel
de de winst te grijpen. Noorwe
gen was dertien minuten voor
het einde gelijk gekomen, toen
Harry Hestad de bal uit de han
den van Jan van Beveren trap
te. Een overtreding die de be
paald niet sterk leidende Noord-
ierse arbiter Wright ontging.
Hij had even tevoren Van Ha-
negem en Cruijff een gele kaart
gegeven. Noorwegen toonde het
gehele duel aanmerkelijk meer
strijdlust dan de Nederlandse
ploeg.
Meer over deze interland op de
sportpagina. Daar ook meer over
de situatie rond het Nederlands
elftal begeleidingsteam. Het
bondsbestuur heeft Henny van
Dalen, lid van het bondsbestuur
en lid van het sectiebestuur ver
zocht een rapport op te stellen.
Dit rapport zal ter hand worden
gesteld aan het sectiebestuur
dat enkele maanden geleden
Van der Hart voordroeg als man
naast/onder bondscoach Franti-
sek Fadrhonc.
Er is een stroom van reacties losgeko
men in ons land naar aanleiding van
de militaire staatsgreep in Chili en dc
dood van de democratisch gekozen
president Allende. Partijfunctionaris
sen ais Ruby van de Scheer (D'66)
And ré van der Louw (PvdA) en Dolf
Coppes (PPR) bezochten de Chileense
ambassadeur en boden een protestver-
klaring aan. (foto).
André van der Louw v.crklaardc dat
dc hulp aan Chili niet zonder meer
gestaakt moet worden, maar dat afge
wacht moet worden of de nieuwe
machthebbers zich, evenals Allende
zullen inzetten 'voor de armen en de
onderdrukten.' Zijn partijgenoten, de
Kamerleden Ter Beek en Van der
Hek, hebben minister Pronk gevraagd
de hulp in ieder geval voorlopig op te
schorten. Ook het partijbestuur van
dc PSP staat op het standpunt dat de
hulp moet worden opgeschort. Dc
vakcentrales, de Surinamers In Neder
land en de partijbesturen' van PvdA,
PPR, D'66 cn PSP hebben hun af-
schuw uitgesproken over de bloedige
gebeurtenis In Chili cn over het feit
dat op deze wijze een ruw eind wordt
gemaakt aan een democratisch expe
riment.;, - -
Zaterdag zal in Amsterdam een grote
demonstratie waarin solidariteit met
het Chileense volk wordt betuigd wor
den gehouden. Dc demonstratie is .ge
organiseerd door de ASV de SRVU en
de FJG. Het vertrekpunt Is hct-Kwa-
kerspiein (vertrek 14.00 uur) cn de
slotbijeenkomstwordt- gehouden op.
het Beursplein. Een groot aantal "Am
sterdamse organisaties cn instellingen
heeft adhesie betuigd,.
Acht landelijke, organisaties waaron
der Sjaloom en CLAT-Nederland heb
ben de regering gevraagd de militaire
junta niet tc erkennen. Dé soldaten
van een. compagnie in Austerlitz wil
den' gisteren een. uur in staking gaan
uit-, solidariteit, maar minister Vrede-
ling liet weten dat hij' dat in geen ge
val kon toestaan, Waarna de soldaten
aan het werk bleven.
de politie, zoals hen was bevolen. On
eer hen bevonden zich Allende's mi-'
nister van binnenlandse zaken, Carlos
Briones, en diens collega van buiten
landse zaken Clodomiro Almeyda. Tal
rijke andere vooraanstaande linkse
Chilenen hebben hun toevlucht ge
zocht in buitenlandse ambassades. Al
leen in de Mexicaanse ambassade zou-
Zie verder pagina 9
DEN HAAG Het echtpaar Seinen,
dat in een caravan woont in Den Haag,
is gisteren neergeslagen en beroofd
van ƒ3250 en een aantal sieraden. De
man (68) en de vrouw (54) zijn opge
nomen in een ziekenhuis.
Drie mannen met nylonkousen over
het hoofd zijn de caravan binnenge
drongen.. De indringers sloegen de be
woners met een geweer of geweerkolf
neer en haalden het geld uit een por
tefeuille en de sieraden uit een doos
je. De man kon de caravan nog ver
laten, maar zakte op straat in elkaar.
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Galeries Modernes,
de warenhuisketen, die in 1968 is ge
kocht door Het Koninklijke Bijenkorf
Beheerconcern gaat geleidelijk ver
dwijnen. Dit heeft als consequentie,
dat maximaal 250 van de 850 werkne
mers zullen moeten afvloeien.
De meeste ontslagen (ongeveer 85)
zullen vallen in Groningen, waar het
filiaal uiterlijk 1 februari 1974 zal
worden gesloten. Het filiaal in Rijs
wijk wordt verbouwd tot een grote
supermarkt, waar nog maar voor 40
van de huidige 80 werknemers plaats
zal zijn. Twee zaken, in Utrecht en
Rotterdam-Hoogvliet, blijven voorlo
pig bestaan.
Zie verder pagina 19
LONDEN (AP) Engeland en Frank
rijk hebben beloofd de aanleg te steu
nen van een 51 km lange tunnel onder
Het Kanaal. Besloten is met de tweede
étappe van start te gaan: het laten
zinken van tunnelschachten en proef
nemingen. Dit is gisteren in Londen en
Parijs bekend gemaakt
In een door beide regeringen samen
gesteld witboek worden de kosten ge
schat op ongeveer 5,5 miljard gulden.
Het is de bedoeling de reisduur tussen
Londen en Parijs tot ongeveer twee
uur en veertig minuten te bekorten.
Londen wil bovendien plannen uit
werken voor een moderne spoorweg
tussen Cheriton en Londen om de
'tunnel' optimaal te kunnen exploite
ren.
Volgens Londen is de tunnelbouw de
goedkoopste en meest bevredigende
oplossing voor het steeds drukker
wordende verkeer tussen Frankrijk en
Engeland
(ADVERTENTIE/
Laten we nuchter zijn. Hetgaat vandaag do dag weer om
de gunst van koning Want. Een modern, up-to-date winkel
interieur Is daarbij absoluut onmisbaar. Vraag: daarom
vandaag nog nadere informatie en dokumentatle over
Nordia winkelinrichtingen, exclusief en toch betaalbaarl
Winkels met een Nordia-lnterleur winnen de strijdt
van 1000,— tot 10.000,—
max. looptijd 5 jaar.
Ook eerste en Uveede
hypotheken.
ASS.KANTOOR J. LEEI LANG
Cronestein 45 Gouda
Teletfoon: 01820 -15947.
Radio vanavond 6.20 uur
Jkvr. Mr. C. W. I.
Wttcwaall v. Stoetwegen
en Dr. R. J. II. Krulsslnga
Gisteren werd op deze plaats onthuld, dat het merendeel van
onze redactionele kopij verwerkt wordt door een gezelschap
ponstypisten met een computer. Enkele lezers hebben hieruit
opgemaakt, dat de rol van de zetter bij Trouw/Kwartet is uit
gespeeld. Dit is een pijnlijk misverstand. En ecu ernstige mis
kenning van het noeste werk en overwerk dat 22 gediplo
meerde machinezetters voor u en ons verrichten.
Wat zou Trouw/Kwartet zijn zonder hen? U weet niet wat u
zou missen, en daarom vermelden we het maar even: tal van
advertenties, alle overlijdensberichten, alle aanheffen (zoals
de uit een groter lettertype gezette inleidingen van sommige
berichten heten) en vele correcties in wat wij met een voor
misverstand vatbare term de platte tekst noemen. Dat u dit
allemaal wél onder ogen krijgt, dankt u mede aan de beide
elftallen achter de zetmachines van Trouw/Kwartet een
krant waarin zelfs de platte tekst niveau heeft.
Betaalt per maand/kwartaal
TROUW
DE ROTTERDAMMER
NIEUWE HAAGSE CRT.
NIEUWE LE1DSE CRT.
DORDTS DAGBLAD
Opgegeven door:
Naam:
IK ONTVANG GRAAG:
Altijd-paraatmap
briefpa
pier en pen).
Pletine-schaaltje flessenoa-
derzetters).
Mapje postpapier en enveiop-
pen.
Een postzegel is niet nodig. Die betalen wij.
Schrijf op de envelop: De Chr. Pers, Antwoordnummer 2889, Amsterdam.
