Discriminatie vaak vastgelegd in wetten, cao's en reglementen
mam
Mëisjesnaam
geeft moeite
ffiOUiW/K^AtRiTET ZATERDAG 15 SEPTEMBER 1973
BINNENLAND
T17/K17
door Cisca Dresselhuys
Betaling
Ontslag
Huishouding
Bijstandswet
Van onze onderwijsredactie
ROTTERDAM De onderwijsge-
meenschap 'De Vrije Wentelwiek'
draait een paar weken. Het is nog
te, vroeg om te juichen, maar de
start van de Vrije Wentelwiek
verdient wel extra aandacht. Het
gebeurt niet alle dagen dat leer
lingen en ouders een schooi be
zetten en dan van de staatssecre
taris van onderwijs toestemming
krijgen op de puinhopen van de
oude (door het bestuur afge
schreven) school een nieuwe 'on-
derwijsgemeenschap' te stich
ten.
SNss
De Vrije Wentelwiek zal nog heel wat problemen moeten oplossen
Pensioen
Spreiding rijksdiensten
Vrouw-zijn kost ergernis en soms geld
AMSTERDAM Dat de tegenwoordige maatschappij de vrouw op
Teel gebieden anders behandelt dan de man, is geen nieuws. Dat
deze 'andere behandeling soms zonder overdrijving met het woord
'discriminatie' kan worden betiteld, is al evenmin nieuws. Maar wat
misschien weinig mensen beseffen- is bet feit, dat deze andere be
handeling oftewel discriminatie in heel wat gevallen niet voortvloeit
nil incidentele onwilligheid van de man, maar gewoonweg is voor
geschreven door wetten, c.a.o.'s, pensioenfondsen, reglementen en
andere officiële stukken, die zowel liet maatschappelijke- als liet
arbeidsleven in Nederland in bepaalde banen leiden.
Wanneer éen vrouw ergens ontslag krijgt of een bepaalde uitkering
niet kan bemachtigen, is dat soms gewoon bet gevolg van liet keurig
en stipt uitvoeren van deze officiële bepalingen.
Om te kunnen beoordelen in hoeverre
er in ons land nog sprake is van offi
cieel geregelde '.discriminatie van de
vrouw, hebben wij een speurtocht ge
houden door allerlei wetten, c.a.o.'s,
reglementen van pensioenfondsen,
ambtenarenreglementen en andere
min of meer officiële paperassen. Of
schoon we hierbij waarschijnlijk nog
maar een bepaald deel van het geheel
ontdekt hebben, kunnen we' toch wel
concluderen, dat, hoewel er de laatste
jaren heel wat voor de vrouw discri
minerende regelingen zijn geschrapt
(zó wordt de man in de wet niet lan
ger als het gezinshoofd aangemérkt en
kreeg de vrouw volledige handelings
bekwaamheid, wat betekent, datzij
bevoegd is contracten te .sluiten en
dergelijke) er nog heel wat minder
prettige voorschriften zijn blijven be:
staan, die soms alleen maar kwetsend
zijn, maar soms ook betekenen, dat
vrouw-zijn gewoon geld kost Omdat
ze slechter betaald wordt voor gelijke
arbeid, of omdat ze voor bepaalde al
gemene uitkeringen, zoals bijvoor
beeld bij werkloosheid, niet iri aan
merking komt.
Een van de eerste, opvallend discrimi-
ncrende bepalingen ten aanzien van'
de vrouw, hebben we' gevonden in de
grondwet, op zichzelf al geen staaltje
van moderne; aangepaste wetgeving.
Zó staat hier in het tweede hoofdstuk
waar gesproken wordt over de troons
opvolging in artikel 11, dat de kroon
bij erfopvolging overgaat op de nako
melingen van de laatstoverleden ko
ning waarbij zonen voorrang heb
ben boven dochters en dat in een
land, dat al verscheidene generaties
door vrouwen geregeerd wordt.
In het burgerlijk wetboek, artikel- 246
wordt gesproken over de ouderlijke
macht Hier staat te lezénA-datid^öu-
ders de ouderlijke macKiTteéêrtihuhA
minderjarige kinderen samen uitoëfeA
ne.n,; maar dat bij verschil van inzicht
over de opvoeding de wil-van de va
der beslissend'is.' In artikel 247 staat,
dat de vader het bewind .voert' ovér.
een eventueel vermogen, •dat-een min-'
derjarig kind bezit en dat eveneens
de vader het kind vertegenwoordigt
bij alle burgerlijke handelingen (de"
moeder komt hier pas ten tonele m
bet geval dat er geen vader is). In
datzelfde burgerlijke wetboek staat in
artikel 83, dat echtgenoten verplicht
zijn. tot samenwoning en dat de plaat'
van de samenwoning in - onderling
overleg moet worden vastgesteld en
bij gebrek aan overeenstemming door
de man.
Stuk voor stuk allemaal bepalingen,
die de vrouw op een tweede plan zet
ten; dié haar wel inspraak geven maar
die haar, wanneer er 'geen overeen
stemming kan worden bereikt, geen
beslissingsbevoegdheid geven. Dan
bomt de man en spreekt het verlos
sende woord.
Ook in verschillendecollectieve ar
beidsovereenkomsten (c.a.o.'s) zijn
nog aardige staaltjes van discrimina
tie van de vrouw te vinden. Het
meest -sprekende, voorbeeld "is natuur
lijk wel de nog steeds bestaande onge
lijke betaling voor gelijke arbeid.
Wanneer een man'en een vróuw-pre
cies hetzelfde werk doen, krijgt de
vrouw .er tooh minder voor betaald.
Waarom? Alleen omdat ze een vrouw
is.
Officieel mag dit soort ongelijke beta
lingen voor gelijke arbedd al sedert
juli' 1972 niet meer -bestaan,-toen een-
verdrag dat het jaar daarvoor onderte
kend was, kracht van wet kreeg. Toch
staan in de nieuwe door de - verschil
lende partijen al goedgekeurde confec-
tie-e.a.o., die nog verbindend verklaard
moet worden door de minister,
nog steeds aparte tabellen voor vrou
wenarbeid. Nog steeds is er verschil
in beloning voor gelijke arbeid. Op'
het ogenblik bedraagt dat verschil in
de textiel-industrie nog maar-liefst elf
pet. In december 1974 moet dit ver
schil zijn weggewerkt.
En zo zal dan (nadat in .1951 door de
Internationale Arbeidsorganisatie,
waarvan Nederland, pok lid is, een
conventie werd opgesteld, waarvan
Nederland de ondertekening heeft we
ten uit te stellen tot 1971) 23 jaar la
ter die gelijke betaling, voor gelijke
arbeid hopelijk een feit gewor
den-zijn.
In een andere c.ao. die van de KNSM
tegelijk de eerste e.ao., die dit be
drijf kreeg, staan nog speciale tabel
len voor mannelijke en vrouwelijke
werknemers, die dan wei worden ver-
dedigd'met'dè opmerking, dat 't om on
gelijke functies gaat, -maar de onder
scheiding blijkt'niet gemaakt op func--
,ties, maar- op ;geslacht*-In .de c.a.o. van
de.; betonjjiortelihduïftri'e, die van 1971
tot 1973 gold, bestonden zelfs nog he
lemaal. geen vrouwelijke werknemers.
Hier werd in de aanhef, waar het be- -
grip werknemer omschreven werd, ge
steld, dat een werknemer is,'iedere
man nelijke-, werknemer in "dienst van
de werkgéver. Hoewel er toch wel
wat vrouwen, met name als laborante,
werkzaam waren in de betonmortelin-
dustrie. (In de nieuwe c.a.o., die voor
1973 en 1974, is het woordje 'manne
lijk' nu trouwens verwijderd).
I
Een bepaling die ook in bepaalde ar
beidsovereenkomsten nog wel voor
komt. met name' In dié van kleuter-
leidstere, is die van het ontslag bij
huwelijk en/of zwangerschap. Hoewel
er wettelijk nog nooit iets -geregeld
is omtrent een verbod op óntslag 'om
deze redenen (een wetsontwerp hiero
ver is al lange tijd,in de,maak), is
het tegenwoordig vvel zo, dat huwelijk
en zwangerschap voor een gewestelijk
arbeidsbureau (waar voor elk ontslag
een vergunning moet worden aange
vraagd) geen redenen meer zijn, om
deze vergunning te geven. Iets anders
is het, wanneer een dergelijke bepa
ling vast ligt in een bepaalde arbeids
overeenkomst, zoals bijvoorbeeld die
van sommige kleuterleidsters, waar
van beide partijen van tevoren op.de
hoogte zijn van het bestaan van deze
bepaling. Overigens is zij al jaren ge
leden officieel geschrapt -uit 'het -rijks
ambtenarenreglement. r.
Een wèt.-.dié ooki-nogal wat verschil;
kent in behandeling van man en
in dit geval getrouwde vrouw, is
de Wet Werkeloosheids .-Voorziening
(de WWV). Wanneer een man of
vrouw, onvrijwillig werkloos wordt
dus wordt ontslagen krijgt zowel
man als vrouw gedurende een half
jaar WW (een uitkering van de werk
loosheids wet)
Daarna treedt de WWV in werking,
die mannen nogmaals twee jaar een
uitkering garandeert En deze wet
maakt wel degelijk' verschil in de be
handeling van man of getrouwde
vrouw, die wèl béide belastingen heb
ben betaald,waaruit de wet gefinan
cierd wordt. Een getrouwde vrouw
krijgt namelijk geen enkele'uitkering
op gromj van déze, wet op één uitzon
dering na: de vrouw moot ais kostwin
ner aangemerkt worden, dat wil zeg
gen zij moet tenminste de helft van
het minimumloon verdienen en dat
moet tenminste driekwart van het in
komen van haar echtgenoo-t zijn. Heel
wat getrouwde werkende vrouwen, die
part-time werken voldoen niet aan. de
ze voorwaarde, en krijgen dus geen
verdere werkloosheidsuitkering meer.
Dat dit onredelijk is wordt op het
ogenblik steeds meer ingezien. Het
verwijderen van deze beperkende be
paling en het gewoon onderbrengen
van de getrouwde werkende vrouw
onder de WWV is één van de eisen
van de vakbondsnota arbeidsvoorwaar
denbeleid 1974. Ook de SER consta
teert in een advies van februari 1973:
'wel wil de raad bepleiten, dat de ge
huwde ••vtoüw-'!1tt'"geval'-.'v&>'''*wérldoos-
heid onder dezelfde voorwaarden als
mannelijke werklozen uitkering van
de Wet Werkloosheidsvoorziening en
de Rijksgroepsregeling Werkloze Wer-
nemers kan ontlenen'.
Een ander weerhaakje aan de werk
loosheidsuitkering aan werkende ge
trouwde 'vrouwen is het feit, 'dat vrou-.
wen, die na hun 'werkloos worden,
weer een 'normale' dagtaak in het
huishouden vinden, geacht worden
niet langer werkloos tezijn en dus
geen uitkering meer krijgen. Latere
jurisprudentie gaat hoe langer hoe
meer betekenis toekennen aan de
duur van de naast de huishoudelijke
taak verrichte werkzaamheden. Wan
neer deze werkzaamheden buitenshuis
langere tijd hebben geduurd, wordt
de belanghebbende thans dikwijls wel
.(gedeeltelijk) werkloos geacht.
Degenen, die part-time arbeid verrich
ten (en dit.zijn op het ogenblik in
ons land. bijna alleen vrouwen) en
daaruit 'werkloos worden, moeten op
straffe van verlies van uitkering een
volledige dagtaak aanvaarden, indien
zij daartoe zonder al te grote bezwa
ren in staat moeten worden geacht.
Wanneer zij dit weigeren, omdat ze
persé part-time willen blijven wer
ken,., wordt hunwerkloosheidsuitke-
ring stopgezet. HoeweL dit natuurlijk
geen maatregel is, die speciaal ddscri-
minorend ten opzichte Van vrouwen
is, maar wel van part-time werkers,
komt het- indit géval''toch op - hetzelf
de neer; omdat,in ons land bijna alle
part-time werkers vrouwen zijn. Het
.zou aardig zijn-eens te zien of deze
regeling gehandhaafd zou blijven,
wanneer het percentage part-time
werkende '"mannen opeens enorm zou
.toenémen"
En nu we toch terecht gekomen zijn
bij de vrouwen, dié maar een gedeel
telijke werkkring hebben, is het aar
dig eens te zien hoedeze behandeld
worden door het bedrijfsleven. Gecon
stateerd móet worden, dat er 'n enor
me chaos heerst in de regelingen
ten behoeve van part-time werkers.
Nergens bestaan bindende voorschrif
ten van overheidswegé over.de rechts
positie van de part-timer, Elk bedrijf
kan en mag zijn eigen voorwaarden
stellen en éigen arbeidsovereenkom
sten opmaken. Heel vaak zitten do
part-timers niet in de c.a.o.'s en niet
in pensioenfondsen.
Al met al leiden ze een enorm onze
ker arbeidsbestaan. Dat komt vooral
naar voren bij eventueel ontslag. De
meeste bedrijven,, die part-timers; iri
dienst hebben, denken deze maar on
middellijk te kunnen ontslaan, wan;
neer Inkrimping van personeel nódig
is. Maar al te vaak gebeurt-dit inder
daad. omdat de part-time werkende
vrouwen geen tegenspel bieden. Zé
denken, dat ze inderdaad van de. ene
dag op de andere op straat gezet'kun
nen worden; hoewel ze in ieder geval
altijd protest kunnen aantekenenbij
't gewestelijk arbeidsbureau, dat. voor
elk ontslag ook dat van een part-
timer-een ontslagvergunning moet'
geven. Dat nalaten om te protesteren.,
heeft een dubbele negatieve uitwer
king: ten eerste is de parttimer dan
zijn baan kwijt en ten tweede krijgt
hij geen werkloosheidsuitkering,
omdat hij niet geacht wordt, .'onvrij-.'
willig werkloos' te zijn. Er is immers
niet geprotesteerd tegen h?t ontslag?.
Dat part-time werkende vrouwen ook
bij grote instellingen met een goed
omschreven personeelsbeleid als eer
ste op de-kelen stam», wanneer er ont
slagen moeten vallen, bleek enkele ja
ren geleden bij de Sooiale Verzeke
ringsbank in Amsterdam. Hier. viel' in
1967 een stuk werk weg, waardoor
dus mensen overbodig werden. Bij be
schikking van de minister van sociale
zaken en volksgezondheid moest de af
vloeiing toen als volgt worden gere
geld: eerst degenen, die vrijwllig-weg
wilden en ten tweede de mensen/die
er part-time werkten, (ongeacht hoe
lang of kort ze er werkten); Dat bete
kende dat ongeveer vijftig getrouwde
part time werkende vrouwen ontsla
gen werden.
Ook in het. Rijksambtenaren-reglement
staat nog altijd een bepaling, waar-
door de getrouwde vrouwen er in tij
den van ontslag als een van de'eerste
groepen uit vliegen. Hier staat -name
lijk in artikel 96; dat éérst ontslagen
moeten worden, zij die dat wensen,
dan degenen, die 35 of meer pensioen-
jaren hebben opgebouwd, dan dege
nen die, 35 jaar of jonger zijn, waarbij
degenen, die geen kostwinner, zijn het
eerst weg moeten. Geen kostwinner:
dat zijn natuurlijk de meeste gehuw-,
de werkdehde' vrouwen, vooral wan
neer ze part-time werk doen.
Nu kan gezegd wórden:'hét is-toch re
delijk, dat er bij ontslag eerst gedacht,
wordt: wie heeft er financieel .-het,
minst last van. Dat zijn dan inder
daad de vrouwen, die een -man met;
een inkomen hebben. Maar 'hierbij
wordt arbeid dan alfeen maar. gezien
als een middel om geld te verdienen,,
en niet als een bezigheid, die plezier,
voldoening en kans op zelfontplooiing
biedt. -,
■HHHHHHNNBHHpNHMHhié.,,'-
Een heel andèré "wettelijke"-'regeling,
waarbij :de getrouwde werkende
vrouw er, soms niet;, best afkomt is- dc
algemene bijstandswet. Onlangs was
er het geval van de Utrechtse juriste
Dorelies Yrizarry (getrouwd, werkloos-
na voltooiing van haar studie), die
ook in hoger, beroep een uitkering als
kostwinster geweigerdw.eht'; Er waren
verschillende redenen,'waarom 'zij
niet voor deze uitkering in aanmer
king kwam, maar al waren die er .niet'
geweest, dan had ze;de, pitkering toch
niet gekregen op grond van een won
derlijk Koninklijk Besluit'.dat als na
dere uitwerking dient Van een artikel
uit de Bijstandswet. In het KB num
mer 19 van 8 februari ,1972 staat na
melijk te lezen, dat een vrouw pas.als
kostwinster voor de bijstandswet kari
worden aangemerkt, wanneer rij
'voorafgaande aan het tijdstip .van-de'
indiening van de aanvraag om bij-
'Nieuwe' school op puinhopen van oude
Tijdens de bezetting van de Rotter
damse huishoudschool aan de Noor-
derhavenkade (vlak voor de vakantie)
heeft een der moeders dit gedicht ge
maakt: 'in de hoofden en in de lijven
yan die kinderen is het-een chaos.
Ze hebben de dingen -geleerd
ronder te weten waarom. Hun han-
nen zijn verkeerd gegroeid. Ze heb-
oen alles los van elkaar geleerden
los van de grond, los van het leven.
-" In dat ouwe onderwijs begonnen
rojuj het dak; wij moeten bij de fun
damenten beginnen'.
Een bezoek aan de Wentelwiek leert
SaL ,aatste niet gemakkelijk is. De
aerde klas van vorig jaar heeft exa
men gedaan en is van school af. De
nieuwe aanwas meegerekend zijn er
-nu 104 leerlingen. Als de school vol
gend jaar weer subsidie wil hebben
rol zij minstens 125 leerlingen moeten
nebben. De huisvesting is verre van
,'deaal. De helft van de lessen wordt
gegeven in het noodgebouw aan de
Aoorderhavenkade, de andere helft
een kilometer verder in een aftandse
rogere school aan de Bergsingel. Het
gebouw aan de Bergsingel is verve-
ioosen ongezellig. Zelf opverven mag
zomaar niet: dat moet lang van tevo
ren begroot worden en dan nog is zelf
doen iets wat zich maar moeilijk laat
begroten.
De schooldag begint gemoedelijk. Of
ficieel begint de school om half ne-
gen, maar het duurt nog. wel een
kwartier voordat de lessen op gang
komen. Bij het nalopen van de pre
sentielijst blijken er nogal wat leer
lingen afwezig té zijn. Ria van Dam,
lerares of misschien moeten we zeg
gen 'begeleidster', erkent dat het .ver
zuim een probleem Is, Het gebeurt
ook dat leerlingen vertrekken voordat
de school is afgelopen, .'Dat gebeurt
wanneer je de leerling meer vrijheid
geeft. Officieel is iedereen natuurlijk
verplicht op school te zijn. Maar we
passen geen sancties-toe om ze ertoe
te verplichten'.
Misschien zijn het aEnloopmoeilijkhe-
den. Het kan zijn dat de leerlingen
eerst wat moeten wennen aan die
vrijheid en dat ze tenslotte zichzelf
meer verantwoordelijk gaan voelen.
Overigens is op traditionele huishoud
scholen het verzuim ook een pro
bleem, 'Dan is het ook vaak zo dat ie
mand thuis moet blijven als moeder
ziek is of als het druk is in de win
kel V zegt Ria van Dam.
Op de lesrooster staan voor vanmor
gen 'maatschappijgroepen'. Twee we
ken geleden zijn al itjsèën verzameld
voor mogelijke projecten: piratenzen
ders (tochtje naar Veronica, waarom
hebben bepaalde politieke partijen
Veronica de das om gedaan?); drugs;
Jehova-getuigen; milieuvervuiling;
oorlog; schoolkrant.
Nu moeten dé leerlingen in groepjes
verder met'die onderwerpen. Veroni
ca is onbetwist het populairste onder
werp. Besloten wordt dat twee groep*,
jes naar het stadhuis aan de Coolsin-
gel zullen gaan om leden van de
PvdA-fractie In de gemeenteraad te
vragen waarom hun partijgenoten in
de Tweede Kamer hun favoriete zén
der het zwijgen wilden opleggen.
Voordat de leerlingen op stap gaan
wordt eerst gepraat over de vragen
dié ze willen stellen. Verder moeten
ze natuurlijk weten wat eenpolitieke
partij eigenlijk is. Wie.kent een poli
tieke partij? VVD, weet een van de
leerlingen, .en. een ander weet zelfs
wat dat betekent: veel vrije dagen.
Nog meer -partijen? Schoorvoetend
volgen anderen:- PvdA, CHU, AR,
KVPWat..doen die partijen dan?
TegenVeronica stemmen, zegt ie
mand. Goed,- zegt Ineke 'alle 'docenten 1
worden bij de voornaam genoemd),
maar'waar stemmen ze dan? Op het
Binnenhof. En dan volgt een summier
re uitleg van ons. parlementaire
systeem: Het lijkt op de verkiezingen
die pas op'school gehouden zijn. Al
leen ging het daar dan niet om pira
tenzenders, maar om de verkiezing
van teen schoolbestuur van leerlingen,
ouders en mensen van buiten de
school.
In de gangen hangen nog verkiezings
leuzen: 'Er moet geverfd worden. Jo
ke zorgt ervoort Kijk, zegt Ineke, dat
doen politieke partijen nu ook: de een
wil hogere lonen,-de ander wil meer
geld voor defensie, enzovoorts. Op die
manier wordt de belangstelling voor
popzenders gebruikt voor het opwek
ken van politieke belangstelling. Het
Is niet makkelijk meisjes van veertien
jaar (die paar jongens laten we maar
even buiten beschouwing) uit te leg
gen wat onze volksvertegenwoordiging
uitspookt
Wanneer de Veronica-groep een half
uur weg is gaat de te&ioon. Niemand
op het stadhuis blijkt iets te weten
van een afspraak met fractieleden.
Even duurt de verwarring. Tenslotte
wordt er toch nog iemand gestrikt om
de socialistische aanval op de piraten
te verdedigen.
Ook een tweede maatschappijgroep
heeft de nodige pech. Zij zouden een
gesprek hebben met iemand die ad
junct-directeur van een centrum voor
drugsverslaafden is geweest. Maar op
het laatste moment laat deze het af
weten. Een vervanger is er niet en'de
thema-groep Drugs moet maar wat an
ders verzinnen.
Een derde groep is bezig met een ver
kenning van het ziekenhuiswezen. Ze
stropen vooral kraamafdelingen af. En
ze bestoken de zusters met vragen
pgggnm
over het knippen van de navelstreng,
de beste voorbehoedsmiddelen en de
duur van de barensweeën. De bezich
tigde babies wekken groot enthousias
me. Het zijn schatjes. Ineke doet een
voorzichtige poging om enige belang
stelling te kweken voor de manier
waarop zo'n ziekenhuis georganiseerd
is. Wat zijn de verschillen tussen het
ene ziekenhuis en het andere. Hoe is
het in het buitenland?
In een ander lokaal zit een groep te
praten over de eigen schooL Gaat het
goed zo? is het beier dan vorig jaar?
Er. zijn een paar leerlingen die terug
verlangen naar de vleespotten van
Egypte. Ze zijn nu veel vrijer, de le
raren (allemaal nieuw) zijn veel aar
diger, maar leren ze wel genoeg? Is
het toch niet beter meer met nette
schoolboeken te werken in plaats van
met stencils? Wat heb je aan a! dat
gepraat? Geen wonder dat sommige
mensen wegblijven
De Wentelwiek zal nog heel wat pro
blemen moeten oplossen. Staatssecre
taris Veerman heeft nu voor een jaar
zijn fiat gegeven. Er is een leerplan
gemaakt dat het motto draagt: 'je
leert niets zonder het te leren'. In dat
leerplan wordt van alle vakken kort
aangegeven hoe de leerstof wordt aan
gepakt.De verschillende vakken (Ne
derlands. Engels, geschiedenis en aard
rijkskunde, maatschappijleer, wis
kunde, kennis der natuur, muziek, te
kenen, handvaardigheid, algemene
technieken, gezondheidszorg, kinder
verzorging, woning-yoeding-kleding,
naald vakken) worden zoveel mogelijk
Een tekenend feit uit de finan
ciële wereld. Hoewel de vrouw
niet door. wettelijke bepalingen
gedwongen is „haar meisjesnaam
op- te geven en verder onder
haat' mans naam door het leven
té gaan, is het uiterst moeilijk
om als getrouwde vrouw officiële
zaken-■ en paperassen; op de
meisjesnaam gesteld te krijgen.
(Artikel. 9 van het burgerlijk
- wetboek spreekt over: de ge
trouwde vrouw is 'bevoegd'
haar mans.naam te dragen/niét
'verplicht'.
Vraag aan de. juridische afde
ling van de AÏERO-bank: kan
eén getrouwde vrouw bij u on
der haar meisjesnaam een bank
rekening openen.
Antwoord: Nou, liever niet. Wij
zullen dat beslist niet stimule
ren. Uitpraktische overwegin
gen zullen wij de vrouw probe
ren 'over te halen af te zien van
dat plan. Een getrouwde vrouw
'kan namelijk betalingen krijgen
(bijvoorbeeld van de overheid)
die op haar mans naam en niet
op die van haar gesteld zijn.
Kan' dus erg veel chaos geven.
Vraag: maar als ze er nu op
staat, dat kan toch? Antwoord:
Ach mevrouw, ik wil ook zoveel
wat niet kan. Ik kan ook wel
een andere- 'naam willen heb-
benlV.
Opmerking: maar het gaat hier
niét 'om een andere naam, ze
wil juist "haar eigen naam' hou
den.
Antwoord: Nou mevrouw, zijn
er nu werkelijk geen belangrij
ker dingen in de wereld om u
over op te winden?
stand al. grotendeels voorzien heeft fn
het Onderhoud van haat gezin'. Hoe
kan dat bij een academisch gevormde
vrouw, die pas op de arbeidsmarkt
komt,wanneer ze afgestudeerd is?
Voor de man geldt deze beperkende
bepaling niet Hij wordt so wie so
hoofd van het gezin (deze term be-
.staat ia deze wet nog) en dus kost
winner,. genoemd. v
in onderlinge samenhang gegeven.
Het maken van een verslag- over een
bezoek aan een ziekenhuisis bijvoor
beeld een goede training .in Neder-,
lands. Het onderwerp wasmiddelen
leent'zich voortreffelijk voor een pro
ject over milieuvervulling. En wie
weet kanode popmuziek van Veronica
weer leerstof voor de Engelse les-op
leveren.
We vrezen alleen wel dat de keurige
gekafte boekjes! met de veelzeggende
titel '0. hoort het zo* nooit meer uit
de kast zullen komen. Niémand zal
zich er meer om bekommeren, of. de
leerlingen van dé Vrije Wentelwiek
zich thuis gedragen als Nettie Gans,
die geen thee kan schenken zonder
voetbad en bij het presenteren de gas
ten op de tenen trapt
Een heel' aparten somber
hoofdstukvormen de pensioenvoor
zieningen voor de werkende vrouwen.
In de zomer van -1969 is door het mi
nisterie- van sociale zaken en volksge-
zond beid in' samenwerking met de
contact-commissie-', bedrijfspensioen
fondsen éen enquete gehouden naar
de positie van de vrouw i-n deze pen
sioenfondsen. Uit dit onderzoek zijn
schrikbarende feiten'naar voreni geko
men, zoals 'dat.van de tachtig bij het
onderzoek betrokken i pensioenfondsen
er twintig totaal geen Vrouwen opne
men. V. V:„,--;-A
Verder kennén van de overige 'zestig
pensioenfondsen meer dan dé' helft
(33) "een hogere -toetredingsléeftijd
voor vrouwen (wat tot gevolg kan'
hebben- dat de vrouw minder peni-
•soenjaren -maaktVen dus liter een
■kleraerijjëhsioén krijgt). Van de tach
tig pensioenfondsen hadden maar 27
een gelijke, behandeling van mannelij
ke en. vrouwelijke werknemer.In be
paalde.'gevallen 'betaalden de vrouwen
ook nogAeeri hogere - premie dan de
man. fDe bedrijfspensioenfondsen, die
ten.tijdé-van dit onderzoek geen vrou
wen toelieten "rijn: het pensioenfonds
voor dg dakpannen en siersteemndus-
trie, .vóór -dé zeevisserij, voor de stro
kartonindustrie (werken'redelijk veel
vrouwen),; voor dé cartoon age-en de
papieren zakken-industrie (werken re
delijk5 veel vrouwen), voor dé bak
steenindustrie, voor de schoenmakerij,
voor de drankindustrie, voor de
klompenindustrie ,voor- het bloembol-1
lenbedrijf (perken veel vrouwen),
voor de betonmortelindustrie, vóór de
porselein-, en aardewerkindustrie
(werken vrij veel vrouwen), voor de
rubber- en thermoplastische industrie,
voor de .Nederlandse leerindustrie
twee pet vrouwelijke werknemers
voor de houten emballageindustrie,
voor jtte.haven van Zaandam, vóór de
aardappèlmeéindustrie. Voor het bitu
mineuze dakbedekkingsbedrijf; voor
de Federatie van Bond®, vanRund-
veefok- :'én Melkooartrolevereaigingen 'l
in>Nederland,-vó<>r.de landbouw (wer
ken redelijk veét vrouwen) en het Al
gemeen Pensioenfonds ypör-de schoen
industrie (25 pet.' vatTyrie werkne
mers zijn-vrouwen! en dé-lederwaren-
irdustrie (hééft Van dé'; werknemers
zijn vrouwen). AAiA: A
Ook bij de spreiding van de rijksdien
sten, waarbij ambtenaren overge
plaatst moeten worden, blijkt verschil
In behandeling tussen "mannelijke en.
vrouwelijke werknemers. Zo wordt nu
gewelkt aan de overplaatsing van een
groot aantal CBS-ambtenaren naar
Heerlen. -Er zijn wel een paar vaste
regeis over wie wel en niet voor over
plaatsing in aanmerking komt. maar
deze:dekken lang niet alle gevallen.
Er komt voor elke dienst, die overge
plaatst wordt, een bezwarenscom mis
sie dié van geval 'tot geval oordeelt.
Uit de praktijk is gebleken welke ar
gumenten zwaar tellen bij dergelijke
commissies (is gebleken bij bijvoor
beeld overplaatsing van Algemeen
Burgerlijk Pensioenfonds). Bezwaren,
die gemakkelijk aanleiding geven tot
een afvloeiing in plaats van een over
plaatsing rijn: ouder dan.zestig jaar.
en het .geval dat 'een.getrouwde
vrouw, die bij de overheid werkt, eer»
man' heeft, die in Den Haag buiten de
de te verplaatsen overheidsdienst
werk. Deze vrouw moet in Den Haag
blijven vindt men. Iets anders is het
met de getrouwde man, die bij de te
verplaatsen rijksdienst werk éndie
een yrouw heeft, die buitenshuls
werkt Aan de baan van deze werken
de vrouw wordt la yeel minder geval
len zoveel waarde gehecht, datde
man een., afvloeiingsregeling krijgt
aangeboden, en ih Den Haag kan blij
ven. -
Een discriminatiefeit bij dejNeder-
landse Spoorwegen: de getrouwde NS-
employé heeft vrij reizen voor zich
zelf en rijn gezin. De getrouwde
vrouw,, die bij de NS werkt heeft al
leen vrij reizen vóór' zichzélf, maar
niet voor haar gezin.. Alleen wanneer
ze kostwinster is en haar man een In
komen heeft dat kleiner is dan 6640
gulden per'jaar (de,, belasting vrije
voet) mag haar, gezin delen in -, het gek
not: van het vrije- réizen. A-
