Evangelisatie
per advertentie
Vandaag
Kerkelijke jongeren:
Suriname moet vrij
BeroBpingswerk
ffasdlslll
Nieuwe boeken
Gerei synode bespreekt
contacten met de joden
Trouw
Kwartet
SURINAME-WERKPLAATS
Synode verlegen
met brief
van rabbijnen
TROUW/KWARTET DOXiDERDAC 25 OKTOBER 1973
KERK
T2/K2
UTRECHT De figuur van de diaken zoals wij. hem kennen is een
calvinistische uitvinding. Elders kent men hem niet in dié verschij
ning, zei ds. Ype Schaaf gisteren op de hervormde diakonale jaarver
gadering. Daarmee trok hij meteen de volle aandacht van hen, dié op
uitnodiging van de generale diakonale raad uit het hele land naar
Esplanade in Utrecht gekomen waren.
De moderamina van de hervormde en de ge-reformeerde synode zingen het openingslied
op de gemeenschappelijke vergadering vanbeide synodes. Van links naar rechts: ds. G.
van Halsema, dr. H. B. Weijland, dr. C. Gil-huis en dr. A. Kruyswijk (tot zover het ge
reformeerd moderamen,), ds. J. C. H. Jörg,dr. A. H. van den Heuvel, dr. R. J. Mooi, ds
G. Spilt, ds, H. L. A. de Wijk en ouderlingA. Ruitenkamp (hervormd moderamen,).
schrijft
Midden-Oosten (14)
Chili
Midden-Oosten (15)
Midden-Oosten (16)
Geen klaarheid
DRIEBERGEN De jongerenorganisaties van de twee grootste ker
ken is ons land, de katholieke en hervormde, zijn van mening dat
'Suriname nu vrij moet'. Om kerkelijke belangstelling te Wekken voor
dit standpunt organiseren de jongerenorganisaties op zondag 11 no
vember, een week voor de Surinaamse verkiezingen, eén 'Surinamè-
zondag'.
Besluit
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F. Diemer.
Hoofdredactie:
J. Tamminga»
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.2.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 859.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60768). Gem.giro
X 500.
Aan plaatselijke kerkelijke gemeenschappen is verzocht op
zondag 11 november a.s. in hun eredienst aandacht te
willen geven aan de situatie in Suriname, onze verhouding
tot dit land nu en in de toekomst. Om dit te bevorderen
organiseren de katholieke en hervormde landelijke jeugd
raden gezamenlijk een zogenaamde werkplaats, waarin
zo breed mogelijke informatie over Suriname zal worden
gegeven. Enkele deskundigen zullen de armoedesituatie, de
rol van de Nederlandse ontwikkelingshulp, de plaats van de
vakbeweging en de taak van de kerken belichten.
In verschillende workshops bestaat voor de bezoekers
gelegenheid zich zo volledig mogelijk te oriënteren
op allerlei facetten van de zaak, kennis te nemen van
beschikbaar materiaal als films, brochures e.d. en van
gedachten te wisselen over de wijze waarop in de eredienst,
in bijzondere kerkdiensten voor jongeren, in werk- en
gespreksgroepen de zaak van Suriname aan de orde
kan worden gesteld.
Welkom is ieder, die zich zo volledig mogelijk wil oriënteren
met het doel belangstelling voor Suriname in zijn lokale
kerkelijke gemeenschap te wekken.
De werkplaats wordt op zaterdag 27 oktober a.s. gehouden
op ,,De Driebrug" in Driebergen en begint om 10 uur.
Nadere inlichtingen bij de Hervormde Jeugdraad,
Postbus 114, Driebergen.
Opgave telefonisch op 03438 - 6341.
Van een onzer verslaggevers
LUNTEREN In Brussel gebeurt
iets wat nog nergens elders is ge
lukt: daar werken leidinggevende
joden, rooms-katholieken en pro
testanten, voluit samen in één
studieproject judaica (studie van
het jodendom na de afsluiting van
het oude testatment)De Neder
landse gereformeerde ds. W. H.
Zuidema staat aan het hoofd van
dit project.
Nederland
*3k
Van een onzer verslaggevers
LUNTEREN Op de gereformeerde
synodetafel lag een brief van de Ne
derlandse (opper) rabbijnen, waarin
dezen signaleren dat de kerken op
geen enkele officiële manier afkeu
ring uitgesproken hebben over de
Egyptisch en Syrische aanval op Is
raël, uitgerekend op Grote Verzoen
dag. Op die manier verliezen vreegera
kerkelijke uitspraken over het recht
van het joodse volk op een eigen
staat, hun geloofwaardigheid, aldus de
rabbijnen.
Ia de synode bleek grote verlegenheid
met dit stuk. Vanuit die verlegenheid
merkte praeses dr. A. Kruyswijk op,
of de synode wel. een andere keus had
dan dit voor kennisgeving aan te ne
men. Hiertegen verzetten zich tal ran
synodeleden... Betoogd werd o.a., dat
de kerken niet hadden mogen zwij
gen. 'Als christenen hadden we van
onze solidariteit moeten getuigen'.
Sommigen vroegen zich zelfs af of
hier geen sprake was van schuldige
nalatigheid. De synode besloot daarom
het stuk, om advies aan één van haar
commissies in handen te geven, waar
na het op zo kort mogelijke termijn
opnieuw in de vergadering ter sprake
zal worden gebracht
Naar wij nader vernamen, heeft ook
het breed .modenamen van de her
vormde synode eenzelfde schrijven
van het rabbinaat ontvangen.
Onze diaken is
van
Ds. Schaaf, al weer geruime tijd di
recteur van de hervormde stichting
voor diakonaai maatschappelijk werk
in Friesland, ging verder: vroeger zag
de diaken om naar armen, deelde tur-
over hervormde brief
Van een onzer verslaggevers
LUNTEREN -Duidelijke irritatie over een brief van het moderamen van de hervormde synode
aan de vereniging van vrijzinnige hervormden overschaduwde gisteren in dc gereformeerde synode
de bespreking van het samen op weg zijn van heide kerken.
In deze brief nam het hervormd mo
deramen de ongerustheid van de vrij
zinnigen weg, dat voor hep straks
geen plaats meer zal zijn. 'De voort
gang van de actie 'samen op weg* mag
niet ten koste gaan van ruimte en
pluriformiteit^'Yan theologisch den
ken', aldus datief van het hervormd
moderamen, iaat':, vervolgde: 'In dit
verband willen" we: gaarne opmerken,
dat het van bijzondere betekenis is, 'te
blijven bestuderen hoe ook in de ge
reformeerde kerken het verschijnsel
van het zogenaamde vrijzinnig theolo
gisch denken kerkelijk en theologisch
verwerkt blijkt te kunnen worden.
"Wijzien het vrijzinnig theologisch
denken als-een verschijnsel,dat de
kerk in. haar., brede geestelijkever
scheidenheid wezenlijkevragen stelt,
Met grote verontwaardiging hebben
wij kennis genomen van de aktie van
de kerken voor joden en Arabieren
tegelijk. Christenen horen in de eèr-
ste plaats achter Israël testaan. Ter-
wille van de God van Israël, terwille
van de Koning der Joden. Het zou
zuiverder geweest zijn de keuze van
zoals wij dat ook ervaren, in andere
modaliteiten binnen onze kerk. De
kerk in onze tijd dient naar onze me
ning te leven met deze.,vragen'.
Dr. B. iWentsel Izei 'pijnlijk getroffen'
te zijn; door deze', brief. De werkgroep
'samen op weg', waarvan hij deel uit
maakt, -heeft steeds gestreefd naar
eenheid, vanuit de belijdenis van de
drieënige God.j- Dat 'streven is nu
doorkruist, aldus dr. Wentsel. Ander
zijds schept de brief duidelijkheid.
Het hervormd moderamen wil een
kerk met ruimtevoor ieder tot en
met mensen die ontkennen dat Chris
tus de vleesgeworden zoon van God
is. Dr. Wentsel stelde de synode voor,
met droefheid te constateren, dat op
deze wijze de communicatie tussen de
Nederlandse hervormde kerk en de
gereformeerde kerken ernstig wordt
•de stepa.aan de Nederlandse christe- geblokkeerd en dati er tussen beide
-nen-zelf «ver te-laten: Door zote han- 'kerken helaas'een- vt
De redactie Uebeudt zlcb liet recht voor haar
ter opname la deze ruoriek toegezonden me
ningsuitingen verkort weer to geven. BU pu
blicatie-wordt met de naam van de Inzender
ondertekend. Brieven kannen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdredactie
Treuw/Kwartet, postbus 85», Amsterdam.
Mevrouw drs. Went neemt nu nog
wel aan, dat de ambassadeur Goedhart
te goeder trouw kon zijn (15-10,
Trouw/Kw.). Maar uit de uitzending
van Hier en Nu bleek dat de Neder
landse ambassade vrijwel de enige
was, die de mensen terug stuurde
misschien de dood in zelfs degenen
die op advies van mevrouw Went zich
aanmeldden. In diezelfde uitzending
verklaarde minister Van der Stoel,
dat de ambassadeur opdracht had ge
kregen de regels betreffende vreemde
lingen zeer ruim toe te passen. Is de
ze man misschien even dictator-min
ded als zijn Portugese collega baron
van Ittersuro, die in '69 in Mozambi
que o.a. zei dat 'het werk van de Por
tugezen hier buitengewoon goed was'.
Kennelijk in navolging van zijn baas
Luns, die een jaar tevoren verklaarde
dat Salazar 'de afgelopen 40 jaar met
zoveel wijsheid heeft geregeerd'. Is
het niet hoog nodig een onderzoek te
doen, hoe groot de Luns-clan nog is
onder de Nederlandse diplomaten? En
om deze heren bij te brengen wat de
regering, dus het Nederlandse volk,
onder democratie verstaat?
Rotterdam
L. Hoogstad
delen hébben onze geestelijke leiders
ons volk een slechte ,dienst bewezen.
Amsterdam
J. van Barneveld
W. J. do Jong
Heeft God niet beloofd in Zijn
Woord, dat Zijn volk Israël dat land
tot een eeuwige bezetting zal gegeven
worden? In de oorlog 40 - 45 werdeD
er 6.000.000 joden vermoord. Op 't
ogenblik trekken vele arabische vol
ken ten strijde tegen Israël om als
het kon hen te vernietigen. Het is
duidelijk, wel collecte, maar dan voor
het volk Israël.
Sliedrecht
A. Hutman
De discriminatie is ai ver gevorderd
binnen sommige kerken! Dat een hele
gemeente durft te applaudisseren, wan
neer de dominee verkondigt, dat al
leen maar Israëlische oorlogsslachtof
fers onze hulp nodig hebben, vind ik
grof in strijd met menselijkheid en
zeker met wat God ons in de bijbel
voorhoudt.
Wapeningen K. Zwart
^kerken helaas'een verschil in opvat-
ding is Inzake de ruimte van het belij
den in de kerk'. Verder noemde dr.
Wentsel het met de waarheid in
strijd, dat er in de gereformeerde ker
ken vrijzinnigen zouden zijn, zoals de
brief van het hervormd moderamen
stelt.
Ook ds. H. van Benthem en ds. M.
Wilschut vonden de wijze waarop de
gereformeerde kerken in de brief ge
tekend worden, pertinent onjuist en
koren op de molen van de verontrus
ten. Ds. W. Feenstra en anderen wil
den zelfs niet verder gaan met 'samen
op weg" voordat er over deze zaak
klaarheid zou zijn gekomen. Wij ma
ken onszelf ongeloofwaardig jegens-de
verontrusten in onze kerken, als wij
gewoon voortgaan, zonder eerst ophel
dering te krijgen, zei ds. J. C. Seegers.
Pref. dr. A. G. Honig en ds. J. C.
Baumfalk begrepen daarentegen de
verontwaardiging niet. De brief van
het hervormd moderamen bevatte
voor hen niets nieuws. Prof. 'Honig:
'We wisten toch dat de vrijzinnigen
een volledige plaats in de hervormde
kerk hebben? Daarom kun je nu niet
ineens zeggen dat deze brief de com
municatie verstoort. We gaan het ge
sprek aan in het vaste geloof, dat ve
len in de hervormde kerk in Christus
geloven en dat Christus machtig is de
tegenstellingen te overwinnen'.
Dr. H. B. Weijland vond dat de brief
toch wel iets nieuws betekende. 'Wij
wisten wei dat er vrijzinnigen in de
hervormde kerk waren, maar hun po
sitie wordt in deze brief nu legitiem
verklaard', zei hij.
Prof. dr. J. van den Berg waarschuw
de voor stappen die heel verkeerd
zouden kunnen aankomen bij die her
vormden: die in de vrijzinnige traditie
staan en zich tegelijk willen bewegen
in de weg van het belijden der kerk.
Hier past ons voorzichtigheid en 'n
maximum aan wijsheid, die na
tuurlijk niet in mindering mag ko
men op de duidelijkheid van het be
lijden'.
Ds. M. Groenenberg, die als gast na-
mens het hervormd moderamen giste
ren: de synodezitting bijwoonde, maar
van'tevoren niet wist, wat er ter spra
ke zou komen, stelde een verklaring
van het hervormd' moderamen over de
bewuste brief in het vooruitzicht. Hij
zei er nu alleen dit van, dat aan de
verzending van deze brief géén verga
dering van het moderamen vooraf is
gegaan. Hij betreurde 'de bijzonder
ongelukkige uitdrukkingen over de
gereformeerde kérken' in deze brief.
Hij zet ook dat men niet mag zeggen,
dat de vrijzinnigen een definitieve po
sitie hebben gekregen in de hervorm
de kerk, 'Dat zeggen wij tegen geen
enkele richting als richting. Wij zeg
gen alleen: jullie horen bij ons, wan
neer je je beweegt binnen het belij
den van de kerk. Wij klagen ook nie
mand aan wegens het etiket dat hij
draagt, maar alleen om bepaalde op
vattingen die hij heeft*.
LUNTEREN De gereformeerde
synode heeft besloten deputaten
voor de evangelisatie te machtigen
een evangelisatiepcrscampagne
voor te bereiden, voorlopig In de
regionale sfeer en in samenwer
king met die Kerken, wélke daar
belangstelling voor hebben. Men
heeft daarbij het oog op adverten
ties, die evangelische noties tot
uitdrukking brengen. Op deze ma
nier wil men die mensen trachten
te bereiken, die anders niet of
nauwelijks met bet evangelie wor
den aangesproken.
De voorbereiding zal centraal ge
beuren en daarvoor is een bedrag
van dertigduizend gulden nodig. De
plaatselijke uitwerking(en) van de
campagnes zullen echter door de
plaatselijke kerken moeten geschie
den, die ook de daarvoor benodig
de fondsen zullen moeten opbren
gen. Vooralsnog zal op beperkte
schaal worden gewerkt, omdat men
enerzijds ervaring wil opdoen en
anderzijds ook andere kerken dan
de gereformeerde, die daarvoor al
belangstelling hebben getoond, in
de toekomst bij dit soort campag
nes zou willen betrekken.
Hoewel sommige synodeleden zich
aarzelend opstelden tegenover deze
benadering, en een enkele zelfs af-
wijzend (vergt dit niet veel geld,
waar weinig resultaat het gevolg
van is?), stond de overgrote meer
derheid er positief tegenover.
Bij het punt 'contact met massa
media' werd kritiek geleverd op
christelijke pers en omroep, die
onvoldoende hun missionarc op
dracht gestalte zouden geven. Te
noteren valt tenslotte nog de kritiek
die werd geuit op de 'open brief*
welke naméns deputaten verscheen
als reactie op uitlatingen van de
evangelist Billy Graham. Behoorde
die nu tot de taak van de depu
taten: voor de evangelisatie?;. Dc
houdbaarheid van de brief'werd
niet zozeer in twijfel getrokken
aiswei het initiatief als zodanig.
ven uit, was betrokken bij gast- en
weeshuizen. Deed hij zijn werk goed?
Feit was wel', dat hulpbehoevende ge
zinnen driemaal van kerk konden ver
anderen om tenslotte daar te blijven
waar hun het meeste werd toebedeeld.
De situatie van nu is, dat schaalver
groting (overheidszorg, professionalis
me) de diaken zijn taak uit handen
neemt Ds. Schaaf had van een diaken
de verzuchting gehoord: eerst zijn ons
de armen en nu wordt ons de. gezins
verzorging afgenomen. De zaak is ons
dus behoorlijk uit de hand gelopen.
Moeten we daar de hand des Heren in
zien? Worden we wellicht 'terugge
voerd naar een nieuwe diakonia, de
diakonia van de bijbel? Waarin Chris
tus tot ons komt die de echte gestalte
van dienstknecht heeft aangenomen?
Zouden we door dit alles niet kunnen
worden geroepen om gangmakers van
een echte diakonale navolging van
Hem te worden? U vraagt natuurlijk::
hoe, ging ds. Schaaf verder. Door oog
te hebben voor de mensen als naas
ten. Door alle vaktermen heen moe
ten we die mensen zien en in wereld
wijd verband: de armen niet een vis
geven, maar hen leren vissen. Dit al
les bescheiden doen, vol hoop, omdat
de wereld immers al verbeterd is
door hem die de diakonia volbracht
heeft, z'o besloot ds. Schaap.
TK
Uit een bespreking van de huidige si
tuatie aan de hand van een informa
tienota bleek, dat er nog lang geen
klaarheid is over de wegen die diako
nia zoeken moet om de eigen verant
woordelijkheid onder de nieuwe om
standigheden tot uiting te brengen.
Praktisch was in elk geval de. overi
gens niet nieuwe, opmerking, dat dia
konia moet helpen waar geen-helper
is. Een voorbeeld daarvan: het in
springen van vrijwilligsters in die ge
zinnen waar hulp acuut nodig Is ea
hulp via gezinsverzorging pas over en
kele dagen (of langer) kan worden
verleend. Zo zijn er nog tal van ande
re taken te noemen.
Over interkerkelijke samenwerking,
met name die, met gereformeerden
nog dit. De enquête, die onder diako-
nieën van beide kerken ds gehoüden
leverde vijftig procent reacties op.
Binnen afzienbare tijd kan over aard
eni omvang van de, samenwerking een
'rapport worden verwacht.
Iri de middaguren-sprak de'scafiba van
de generale synode, dr. A. H. van den
Heuvel over een kwetsbare kerk in
een mahcteloze wereld.
GOEDEREN
'Wat ook precies het resultaat van
commerciële reclame mag zijn, het uit
eindelijk effect is een indrukwekken
de en aanhoudende propaganda voor
de betekenis van materiële goederen'.
In deze volzin van Prof. W. A. A. A.
M. de Roos in het Wending-nuimner
van deze maand zullen velen hun ei
gen gedachten herkennen. Hij zet er
nog een vragend zinnetje achten 'Ten
koste van artistieke, educatieve of an
dere menselijke waarden?' En dan is
zijn bedoeling helemaal duidelijk. Het
is inderdaad opvallend met hoeveel
volharding wij gekonfronteerd worden
met zaken (zo goed als altijd materië
le) die stuk voor stuk misbaar zijn.
Wie ooit eens in «en verre toekomst
voor de opgave zou staan om aan de-
hand van een strip met reclamespots
uit te maken wat voor een soort be
schaving wij in deze tijd-er op na ge
houden hebben zal m.i. tot vreemde
conclusies komen. Het boek, een van
de cultuurdragers van de eerste orde,
komt vrijwel nooit ter sprake. Dat is
geen wonder, er is aan boeken geen
monsterkapitaal te verdienen die re
clame maken mogelijk maakt. Blijk
baar wel aan boter, koffiemelk, was
middelen en dergelijke prozaïsche,
volstrekt misbare zaken. Maar intus
sen worden wij wel op strategisch ge
kozen momenten, nL voor eb na het
nieuws met deze onbenullige zaken
gekonfronteerd en met een stupide
volharding dat het duidelijk is dat
een bepaald aantal namen er met alle
geweld ingehamerd moeten worden.
Sommige mensen zijn daar op hun
manier dankbaar voor en redeheren
zo: hoe heette het ook weer, o ja, dan
moeten we dat dus niet hebben. Nog
niet zo heel onverstandig. Maar voor
lopig zal dit aantal lieden we! niet
dik gezaaidzijn want het loont nog
altijd en, om nog eens Prof. de Roos
te citeren: 'Binnen korte -tijd zal 'die
reclame ons weer trachten te overtui
gen van de onmisbaarheid van appara
tuur voor airconditioning, de drie-di
mensionale televisie, elektrische back
scratchers en de slagroom klopper
met acht snelheden'.. En daarmee wor
den we dan de compleet geplastifi
ceerde, gladde, technocratische, door
de ihachten geconditioneerde mens.
Tenzij we ér werkelijk onze neus voor
leren ophalen en ons om ons 'evens
wil gaan verdedigen tegen deze gelijk- W
schakeling in het groot
(ADVERTENTIE)
De synode droeg tenslotte het mode-
'ramen met elgemene stemmen op 'haar
bevreemding over het uitgegane
schrijven ter kennis te brengen van
het hervormde moderamen en dit om
opheldering in deze te vragen'. Te
vens verklaarde de synode 'dat zij
zich wil blijven houden'aan de door
haar zelf gegeven richtlijnen inzake
de communicatie van beide kerken
met betrekking tot het belijden'. Ver
volgens besloot de synode te voldoen
aan het verzoek van de gemeenschap
pelijke vergadering van de beide
synoden in juni en het ontwerpsta
tuut voor een gemeenschappelijke
synode in behandeling te nemen. Dit
zal gebeuren in de januari-zittlng.
Komende zaterdag js er voor geïnteres
seerden de mogelijkheid zich in het
actie-voeren te trainen op een werk
dag in Driebergen.
Om hun stetiingname te documente
ren hebben de twee jeugdraden een
krant Tip genaamd uitgegeven,
die in grote aantallen wordt verspreid.
In deze krant wordt informatie gege
ven over de oorzaken van de armoede
en slechte economische toestand in
Suriname. Wat het effect is van de
ontwikkelingshulp en welke rol de
kerken in Suriname spelen.
De ontwikkelingshulp aan Suriname
was van 1948 tot 1973 nog niet de
helft van de winst die uit Suriname
werd gehaald door het Nederlandse
bedrijfsleven. Ds hulp 'is ten goede
gekomen' van enkele hooggeplaatsten
in Suriname en van Nederlandse en
Amerikaanse bedrijven. De hulp moet
volgens Tip óf stoppen óf radikaal
omgebogen worden.
De kerken in Suriname compromitte
ren zich door het bedrijf Kersten,
dat In bezit is van. de Evangelische
Broedergemeente. 'Er is', zo schrijft
Tip, 'op duizend punten en tiendui
zend manleren kritiek te leveren ;op
de kerken in Suriname ea in het ka
der van onze actie menen wij dat er
geen reden is om dé kerken te spa
ren. Wij menen alleen: de kritiek op
de kerken in Suriname moet niet in
Suriname, maar in Nederland begin
nen. Hier ligt het begin en de oor
zaak'.
NEQ HERVORMDE KERK
Beroepen te Wijt bij Heusden: E. F.
Vergunst te CAPELLE A/d Ussel; te
Huizen: A. Viietstra te Doornspijk; te
Zevenaar, 2e pred. plaats: J. Mooij te
Noordlaren.
Aangenomen naar Oosteriand: M. C.
van der Meer, kand. te .Rotterdam;
naar Leidén (als regionaal jeugd-
pred:): H. J. Hemstede, vlootpred.,
wonende te Weesp.
Beroepbaar (na l nov.): kand. H. J.
Stoutjesdijk, Adelaarsweg 83 bv., Am
sterdam-N.
GEREF KERKEN (VRIJG. BTVj
Bedankt voor Heemstede-Lisse: K. H.
de Groot te IJsselmulden-Grafhorst.
CHR GEREF KERKEN
Bedankt voor Eindhoven: A. Broers-
ma te Goés.
GEREF GEMEENTEN
Bedankt voor Amsterdam-N.: J. C.
Westerstrate te Meliskerke.
GEREF KERKEN
Beroepbaar D. Soeteman, Da Costa-
straat 73Amsterdam. Bereid tot de
evangeliebediening: J. C. Eikelboom,
Gijsbrecht van Acmstelstraat 14, Am
sterdam.
De gereformeerde synode heeft nu be
sloten tot eind 1974 dit werk mee te
financieren: niet om het te Jaten ver
lopen, integendeel, maar omdat de
Belgische Kerkgenootschappen die er
bij betrokken zijn, in staat zijn ook
na het vertrek van ds. Zuidema deze
arbeid voort te zetten.
Het werk van ds. Zuidema 'valt' onder
het deputaatschap voor de verkondi
ging van het evangelie onder Israël.
De deputaten deden verslag van hun
werk, dat behalve het werk in Brussel
ook arbeid in Nederland en Israël om
vat.
Het werk In Israël kreeg, mede in
verband met de oorlog in het Midden-
Oosten, wat meer aandacht Namens de
deputaten sprak mevrouw H. L. van
Stegeren-Keizer. 'De joden kijken
naar ons en we moeten openlijk uit
spreken dat we ons met Israël verbon
den voelen. Solidair zijn met Israël is
een eerste vereiste om het gesprek
met de joden te kunnen voeren.' Op
nieuw werd door ouderling H. H.
Rutgers opgemekt dat de naam van
het deputaatschap niet juist is, omdat
gestreefd wordt naar een gesprek met
Israël, waarbij dan uiteraard vanzelf
ook Christus aan de orde komt.
Een van de plaatsen waar dit gesprek
gevoerd wordt is Nes Amim, de chis-
telijke nederzetting in Galilea, Binnen
de gemeenschap van Nes Amim zijn
spanningen over de identiteit van de
christenen in Israël. Voor het verle
nen van hulp in deze crisis is ds C.
B. Bavinek naar Israël gereisd. Nes
Amim wil thans als gemeenschap een
eigen predikant benoemen.
In Nederland werkt ds. J, Dijk te
Amsterdam. Veel van zijn tijd gaat
heen met het voldoen aan verzoeken
om lezingen tijdens gemeenteavonden
en om hulp bij het opzetten van leer
huizen. Hierom is eigenlijk een twee
de predikant nodig, want er zijn ook
nog 850 joodse gezinnen, die regelma
tig bezocht worden. De synode bleek
wel te willen instemmen met een
tweede predikantsplaats, maar de de
putaten financiën en organisatie wil
den eerst nog op dit verzoek reage
ren. De synode besloot derhalve deze
kwestie aan te houden totdat deze de
putaten zouden hebben gesproken.
De synode besloot voorts aan de theo
logische faculteit van de vrije univer
siteit in Amsterdam te vragen om te
trachten de judaica in het onderwijs
te betrekken.
Op verzoek van mevrouw Van Stege-
ren riep de synode tenslotte de ker
ken dringend op meer te luisteren
naar de tot het christendom bekeerde
joden in hun midden en na te gaan
of hun wel voldoende steun wordt ge
boden. Deze joden, die de Messias
hebben aanvaard, hebben het vaak
moeilijk omdat zij belemmerd wor
den ia het contact met hun familie
en ook in de kerk soms vreemden
rijn.
Arie van der LugMriologie. Uitgave:
Gottmer, Haarlem. Prijs: ƒ15.90.
Van de drie gebundelde streekromans
van Van der Lugt is 'De gekke aok-
ter' een verhaal, dat er het meest uit
springt. Vooral omdat het een boeien
de karakteristiek van een aparte
dorpsdokter betreft De auteur neemt
de lezer mee naar een Zuidhollands
eiland en laat zien hoe de nieuwe
dokter rechtschapen, maar excen
triek en vrijgezel het vertrouwen
van de aanvankelijk argwanende be
volking wint. Het is een sterk verhaal
van iemand die het plattelandsleven
goed kent.
De min of meer aansluitende roman,
'God schudde de wateren' brengt de
stormramp van 1 februari 1953 in her
innering. Het verhaal 'Herwonnen
land' vormt de afronding van een
tijdvak. De verdienste van deze schrij
ver schuilt niet alleen in de wijze,
waarop hij personen en karakters uit
beeldt maar is ook terug te vinden jn
2'n rake milicuschetsen. Aanbevolen
leesstof voor de winteravonden,
BFS
J. Visser, Roosendaal-Triologie. Uitga
ve: Gottmer, Haarlem. Prijs: 15.90.
De Westfriese streekromans van
mevr. Visser-Roosendaai zijn bijeenge
bracht in een omnibusuitgave van bu
na 500 pagina's. Het betreft de boeken
'Het zout der liefde', 'De Swan en-
plaats' en 'Buiten de rooilijn',
De hoofdpersonen komen in onder
scheidene situaties in alle verhalen te
rug, mannen en vrouwen met hun
vreugde en verdriet, levend in kleine
gemeenschappen, met de sfeer van het
streekeigene.
Het gaat over het ieven van alle dag,
geslaagde en mislukte huwelijken, ge
zinssituaties, arbeiders en boeren. De
problemen ea ontwikkelingen zijn
nergens uitzonderlijk. De romans zijn-
rijk aan dialogen. Geromantiseerde
werkelijkheid, die zeker een lezers
kring zal vinden.
RFS