t
Vandaag
/thEikdil
Nieuwe.hoeken
Uit de kerkbladen
Gastpredikant
moet zich aan
regels houden
Trouw
K wart et
Nieuw blad over
kerk en Israël
naar (Mi
Midden-Oosten (25)
Rode school
Dr. Houtepen in proef schrift:
Noodrecht
Navolging
TROUW/KWAKihI MA \.v_i vU- 29 OivIüBKR 1973
KERK T2/K2
Utrechtse Domplein. 'Dat zou pas een daad zijn. Men wil toch zo graag Luther
eren? Laat men hem daar dan eens in navolgen.'
Van een onzer redacteuren
DEN KAAG - Als de Haagse hervormde predikant L. Lagerweij zijn zin kreeg, dan Zoals Séhillebeeckx de leer der trans-
subtaaitiaiae geherinterpreteerd heeft,
gaat prot. dr. H.A.M. Fiolet deze week het r.k. kerkelijk wetboek verbranden op het fi^Heus
triteancteiijk toch door Route veroor
deeld, Küng met zijn beschouwingen
over het pausschap dito.
En laten we toch goed bedenken, Ne
derland zet in/temaitianaai geen zoden
aan de dijk. Alfnink esi Fiolet kunnen
mooie dingen zeggen, maar het zijn
maar persoonlijke uitspraken, die de
leer der kerk niet veranderen.
In Nederland is de r.k. kerk dan lid
van de raad van kerken, maar het is
volgens ds. Lagerweij geen eenheid in
geloofswaarheid. Een bewijs is voor
hem wel, dat men het zoeken naar
een gemeenschappelijke beginselver
klaring heeft opgegeven en nu de een
heid zoekt in praktisch bezig zijn.
Daar beeft FN bezwaar tegen. Het is
een goede zaak, samen wat aan de no
den an de wereld te doen, maar doe
dat dan niet ais teken van eenheid,
zegt hij. In de oorlog konden zelfs
communisten «en christenen samen
werken tegen de vijand. Dat zegt dus
nog niets.
Ds Lagerweij ziet dat zo een, twee,
diie neg niet gebeuren. Daarom zet-
tan de woorden van de Nederlandse
progressieve rJk. theologen voor hem
niet zoveel zoden aan de dijk. En zo
lang heeft de onlangs vijftig jaar ge
worden vereniging Protestants Neder
land, waarvan hij de actieve voorzit
ster is, nog steeds bestaansrecht.
Protestants Nederland (PN) stelt zich
ten doel, het protestants besef te ver
levendigen. Ds. Lagerweij meent, dat
de woorden van dr. K. H, E. Grave-
meijer, tien jaar geloden bij het veer
tigjarig bestaan uitgesproken, nog
naerts van hun actualiteit verloren
hébben: 'Als Protestants Nederland
nog niet bestond, zou ze onmiddellijk
ongericht moeten worden'.
Protestants Nederland keert zich te
gen een roeken van de eenheid, waar
bij de waarheid tekort komt Het doet
dat door zijn maandblad, door herden-
ktogssamenkomsten bij bijzondere ge
legenheden zoals elk jaar de 31e okto
ber, door soms een open brief de we
reld in te sturen. En dan is het bij
zonder blij met de medewerking van
mevrouw dr. J. C. de Meyere, deskun
dige op het gebied van het r-k. kerke
lijk recht.
Muurvast
Er is wel veel veranderd in de r.k.
kerk, maar fundamenteel is er niets
veranderd, kan er ook niets verande
ren, zegt ds. Lagerweij. Rome heeft
zich muurvast gemanoeuvreerd door
de uitspraken van het concilie in 1870
over het primaat van de paus en de
onfeilbaarheid van pausen en conci
lies. Deze uitspraken zijn door Vatisca-
num II bevestigd. Zelfs paus Johannes
zag eenwording alleen mogelijk, als
de protestanten zouden terugkeren 'n
de 'ene schaapstal van Christus* en
kardinaal Rea stelde als duidelijke
voorwaarde, dat de protestanten daar
bij de uitspraken van het concilie van
Tresn/te (waarin die protestanten op ve
le punten vervloekt zijn) zouden moe
ten aanvaarden. Men kan dus niet
zeggen, dat Rome niet duidelijk is.
Ook kardinaal Alfrink heeft duidelijk
gezegd, dat concilie-uitspraken niet
herroepen kunnen worden. Daarom ci
teert ds. Lagerweij met instemming
een uitspraak van prof. dr. A. J.
Bronkhorst uit 1962: "Wie met Rome
contact zoekt weet dat er maar één
weg is, die van onderwerping*. Is het
daarom zo onredelijk, zegt ds. Lager
weij, dat wij van PN aan de oecuaie-
nid blijven vragen: wat willen jullie
eigenlijk met Rome?
In Nederland zou het anders liggen.
Wij zeggen: jullie willen toch zo mon
diaal denken? Schei dan uit met dat
provinciaal gemier. Zie het mondiaal,
dan is het duidelijk, dat er geen we
zenlijke toenadering tussen Rome en
de Reformatie mogelijk is.
«mm
Trapezewerk
Luther verbrandt de pauselijke bul, en een soortgelijke bezigheid
zou ds. Lagerweij van prof. Fiolet willen verwachten.
Formeel klopt dat natuurlijk als een
bus- Maar heeft ds, Lagerwey toch
met de indruk, dat de praktijk veel
beweeglijker is? Hebben sommige r.k. Verdoezelen
theologen niet een grote vfetoossteat
ontwikkeld in het interpreteren van
de 'onfeilbare' uitspraken van het ver
leden? Dat, aldus ds. Lagerweij, is te
vergelijken met iemand, die mét zwa
re ketenen geboeid is en nu met zijn
handen probeert zich los te maken.
Het jubilerende PN heeft bezwaar te
gen allerlei experimenten, die de te
genstellingen verdoezelen, zoals bv.
gemeenschappelijke avondmaals- en
eucharistievieringen. De paus heeft
immers nog onlangs in Mysterium fa
ded weer nadrukkelijk geneigd, dat het
offerkarakter van de mits noodt verlo
ren kan gaan. 'Ons standpunt lijkt
misschien wel star. Maar het is meer
een reactie op de ai te grote soepel
heid van de oeeumeffiisteri.
Protestants Nederland vindt zijn aan
hang voornamelijk in het rechtse deel
van de hervormde kerk, in de gerefor
meerde gemeenten en onder de chris
telijke gereformeerden. Met In De
Rechte Straat (het werk van ds. H. 3.
Hegger) bestaan goede contacten.
Mr. Herzberg
In de herfstvakantie was één van onze
kleinzoontjes bij ons gelogeerd. Hem
heb ik toén het verhaal voorgelezen
van de profeet Elisa. De dienstknecht
van God brengt daar het grote toen
ook vijandelijke, Syrische leger als
willoze schapen binnen de muren van
Samaria. Dan beveelt hij de koning
van Israël ooi de gevangen Syriërs van
eten en drinken te voorzien en ze ver
volgen® vrij te laten gaan. Het gevolg
is: vrede. Mr, Herzberg toonde zich te
genover rijn kleinzoon ontvankelijk
voor een ook door Jezus gepropageer
de wijze van verzoening. Hij is daarin
meer christelijk dan sommige christe
nen die menen dat vrede alleen maar
op toepassing van recht gebaseerd kan
zijn. -
Baarn
H. J. Zweers
Midden-Oosten (24)
Joods zijn wil zeggen: weten te lijden,
te dragen en te verduren met blijmoe
dig Godsvertrouwen, geduldig wach
tend op de Messias.
Amersfoort
Hetty Meyer
De heer Voogd te Amste. Jam besluit
zijn in gezonden stuk over het Israë
lisch - zionistisch onrecht en het Pa
lestijnse recht met de opmerking: 'de
ze weg loopt dood'. Tenzij ook da God
van Israël dood is, meen ik dat zijn
opinie er naast is.
Haarlem
D, J, D. du Fossé
In uw commentaar van 4 oktober ci
teert u minister Van Kemenade. 'Er
bestaan grote verschillen in bezit en
inkomen, er is ongelijkheid m zeggen
schap, en ook de mogelijkheden tot
persoonlijke ontplooiing en maat
schappelijke stijging zijn ongelijk ver
deeld. Het onderwijs bevordert die
ongelijkheid nog steeds'.
De Rotterdammer
Nieuwe Haagse Courant
Nieuwe Leidse Courant
Dordts Dagblad
Uitgaven van
B.V. De Christelijke Pers
Directie:
Ing. O. Postma,
F, Diemer.
Hoofdredactie:
J, Tammlnga.
Hoofdkantoor B.V. De
Christelijke Pers: N.Z.
Voorburgwal 276 - 280,
A'dam. Postbus 659.
Telefoon 020 - 22 03 83.
Postgiro: 26 92 74. Bank:
Ned. Midd. Bank (rek.nr.
69 73 60 768). Gem.gtro
X 500,
Ja natuurlijk bevordert het onderwijs
die ongelijkheid. Het zou slecht on
derwijs, nog sterker, het zou helemaal
geen onderwijs zijn, als het dat niet
deed.
De gaven en capaciteiten van kinde
ren zijn verschillend, al vanaf de ge
boorte. Dit valt niet te ontkennen,
ook al wordt het rapport van prof. dr.
A. D. de Groot 'Selectie voor en in
het hoger onderwijs' dood gezwegen
In de gedachtengang van uw commen
taar zal men de meest begaafde niet
meer te verwerken moeten geven, dan
de minst begaafde kan verwerken. Zo-
ais het door anderen kernachtig is
uitgedrukt: "Wat Jan niet leren kan,
mag Piet niet meer leren'. En niet al
leen op het terrein van de in onze
progressieve tijd zo verguisde intellec
tuele ontwikkeling, maar ook wat be
treft de emotionele, creatieve en ex
pressieve kwaliteiten. De leerling die
'het In zijn vingers heeft' zal 2ldi niet
verder mogen, ontplooien voordat ook
de 'onhandige sukkel* althans de tech
niek onder de knie heeft Anders zou
het onderwijs de ongelijkheid bevor
deren. Is er in uw commentaar geen
sprake van ontstellende verwarring
van de begrippen 'gelijkheid' en 'ge
lijkwaardigheid?' Als christen onder
schrijven wij de gelijkwaardigheid
van alle mensen voor God, maar niet
dat alle mensen gelijk zijn.
Emmen
bestuur ea personeel
christelijke mavoschool
Euthanasie
Zeer veel ongeneeslijk zieke ea zwaar
lijdende patiënten wensen euthanasie,
ja, rij smeken er dikwijls om. Dit
blijkt o.m. uit de talrijke brieven en
telefonische vragen om inlichtingen
die regelmatig bij het secretariaat van
de Nederlandse Vereniging voor Vrij
willige Euthanasie binnenkomen.
Naarmate onze vereniging meer be
kend wordt neemt het aantal daarvan
zelfs nog steeds toe. Een ook door ons
niet vermoede zee van schrijnend, on
nodig en onmenselijk leed is hierdoor
aan het Licht gekomen. Euthanasiever
klaringen worden door onze vereni
ging beschikbaar gesteld. Het aan
vraag adres luidt: Nederlandse Vere
niging voor Vrijwillige Euthanasie,
Zuiderweg 42 te Vinkega, post Noord-
wolde (Fr.).
Delft
D. van der Keilen
Kunst en christendom
In uw editie van 15 okt. j.l. werden
uw lezers, onder de rubriek 'kunst'
verrast door een uitgebreid verstag
over het optreden van de popgroep:
'The Rolling Stones'. De toegangsprij
zen bedroegen wel 40,- 50,- doch
ongetwijfeld zulten een aantal jonge
lezers van uw blad genoten hebben
van het optreden en van het hiervan
door u gegeven verslag; al zullen de
zelfde jonge lezers de betaling van
het abonnementsgeld voor uw blad
wel aan hun ouders overlaten. In de
zelfde editie een halve pagina over
Rob de Nijs, welke volgens uw woor
den, "weer eens terug schijnt te zijn'.
Fijn voor Rob. Waarom worden er zo
bitter weinig verslagen in uw blad op
genomen van concerten welke gege
ven werden door met name chr. zang
en muziekverenigingen. In Nederland,
maar ook in de volgens sommigen de
meest goddeloze stad van ons land
Amsterdam, zijn er nog zeer velen
welke hiervan bijzonder genieten en
het op hoge prijs stellen, wanneer het
Chr. dagblad Trouw hieraan enige
aandacht zou willen schenken. Uw re
dactie zou er goed aan doen zich te
realiseren, dat veten weike hun ge
noegen beieven aan het beoefenen en-
of beluisteren van bedoelde kunstma
nifestaties, behoren t.de trouwste
lezers van uw blad.
Amsterdam
T. Cardo l
NIJMEGEN 'Rome heeft ge
sproken, de zaak is open'. Dit kan
volgens de promovendus A. W. J.
Houtepen terecht gesteld worden.
Het eerste Vaticaanse concilie
(1870) kondigde weliswaar de
'pauselijke onfeilbaarheid' als
dogma af, maar bedoelde daar
mee wat anders, dan wat er later
van gemaakt is.
Dit staat in het proefschrift 'Onfeil
baarheid en hermeneutiek: de beteke
nis van het infallibilltas- concept op
Vflticamrm I', waarop drs. Houtepen
tot doctor ia de godgeleerdheid is ge
promoveerd aan de katholieke univer
siteit van Nijmegen. Promotor was
prof. dr. E. Scbülebeeckx.
Volgens dr. Houtepen heeft het eerste
Vaticaanse concilie geen of 'nauwelijks
aandacht gewijd aan de vele vragen,
die thans gesteld worden, zoals of ge-
loofsformnieringen niet aan slijtage
onderhevig kunnen zijn, zodat ze op
de duur veranderd moeten worden en
of ze na verloop van tijd zelfs met
onjuist kunnen blijken. Op grond van
de conciliedocumenten concludeert dr.
Houtepen, dat het in 1870 om heel an
dere problemen ging, met name om
de verhouding tussen paus en conci
lie.
Toen het concilie in 1870 de paus on
feilbaar verklaarde bij bepaalde uit-
Van een onzer verslaggevers
AMSTERDAM Een nieuw blad is
verschenen, dat zich beweegt op het
terrein van het contact tussen joden
dom en christendom. Het heet 'ver
kenning en bezinning'. Het is een
vrucht van samenwerking tussen de
kerkelijke Israël-organen van de her
vormde gereformeerde en christelijks
gereformeerde kerken.
Aanvankelijk was Verkenning en Be
zinning een driemaandelijkse perio
diek uitgegeven door het Bureau
Evangelie en Israël van de Gerefor
meerde Kerken. Toen de reeks Minia
turen uitgegeven bij het maandblad
Kerk en Israël door de Raad voor
Kerk en Israël van de Nederlands
Hervormde Kerk niet langer kon ver
schijnen, werd aan het eind van 1971
besloten de redactie van Verkenning
en Bezinning uit te breiden met ver
tegenwoordigers van genoemde Raad
voor Kerk en Israël en afgevaardigden
van de Christelijke Gereformeerde
Deputaten voor Israë!. Op deze wijze
ontstond een brede redactie waarin
nu zitting hebben: ds S. Gerssen en
prof. dr. A. F. J. Klijn (hervormd),
ds C. B. Ravinck, ds B. D. Smeenk,
prof. dr J. L. Koole en prof. dr J.
Verkuyl (gereformeerd), prof. dr M.
Boertien en prof. dr B. J. Oosterhoff
(chr. geref.). De redactie deelt mede
dat de leden het onderling niet steeds
eens zijn over de verschillende kanten
van het vraagstuk Israël. Maar zij
stellen rich wel gezamenlijk op het
standpunt 'dat het een plaats in Gods
heilsplan heeft en dat de staat Israël
hiervan niet kan worden losgedacht".
De uitgever is Kok in Kampen. De
abonnementsprijs bedraagt thans nog
7,50.
Hans KUng
spraken, bedoelde het niet, dat deze
uitspraken eens en voor altijd zo en
niet anders geformuleerd kunnen
worden, en evenmin dat deze uitspra
ken absoluut waar zijn. Het concilie
bedoelde alleen, dat er van deze uit
spraken geen hoger beroep mogelijk
is. Het pauselijk oordeel kan in be
paalde gevallen ook zonder de officië
le goedkeuring van het wereldepisco
paat het laatste woord zijn. Er is in
de kerk geen hogere rechtsinstantie,
waaraan het pauselijk oordeel onder
worpen zou kunnen worden.
Dit dogma verklaart dr. Houtepen te
gen de achtergrond van de situatie
toen. Hij spreekt van een bepaling
van 'noodrecht'. Men wilde voorko
men, dat de kerk monddood zou kun
nen worden, wanneer staatkundige en
maatschappelijke ontwikkelingen het
houden van concilies eventueel onmo
gelijk zouden maken.
Volgens dr. Houtepen vecht Hans
Küng dan ook tegen windmolens, als
hij in zijn boek 'Onfeilbaar?' voor
stelt, het dogma van 1870 te herzien
en van de aanspraak op onfeilbaar
heid voor paus en kerk af te zien. An
derzijds zou het volgens hem ook on
juist zijn, wanneer Rome Kling zou
veroordelen met een beroep op Vati-
canum I. De huidige vragen en twij
fels bij de onfeilbaarheid waren in
1870 niet in geding.
Wel wil de jonge doctor de vragen
anders stellen, dan Küng heeft ge-
daam »Het> gaat niet-alleen om de
juistheid of onjuistheid van leerstelli
ge formuleringen, maar het gaat nm
de vraag, of de geloofsgemeenschap
koersvast en trefzeker haar weg gaat
in de navolging van Christus en of
daarvoor maatstaven kunnen worden
aangegeven.
In het christelijk geloofsbesef gaat
het immers niet alleen om de juiste
interpretatie (van het vroeger gezegde,
in bijbel of dogma b.v.), maar veeleer
om het juiste handelen, ter navolging
van Jezus, in wie God zijn plan met
de geschiedenis heeft ontvouwd. Aan
een dergelijke vraagstelling is Vatica-
num I niet toegekomen, maar het is
goed om te weten, dat deze vraagstel
ling door dit concilie op geen enkele
wijze is uitgesloten, aldus dr. Houte
pen.
Dr. Houtepen (33) is bisschoppelijk
gedelegeerde voor oecumenische aan
gelegenheden van het bisdom Breda.
De laatste twee jaar werkte hij boven
dien mee aan het studieproject 'theo
logie van het saeculum' van het inter
universitair instituut voor missiologie
en oecumenica te Utrecht. Hij is lid
van het hoofdbestuur van de Sint
Willibrordvereniglng.
Daarentegen kan PN zich helemaal
niet vinden in de meer synthetische
methode van benadering in 'Tenmin
ste', het blad van de evangelische
maatschappij en de gereformeerde de
putaten "Reformatie-Rome*. Met welke
groep in de rJc. kerk vdnidt PN het
meeste contact?
Ds. Lagerweij: In 1971 publiceerden
wij een Open Brief. We waren er
toen wel wat vertegen mee dat wij
sympathiebetuigingen kregen uit de
Confrontatie-hoek. Toch is dat ook
wel te begrijpen, omdat wij duidelijk
de r.k. kerk Melden aan haar legitie
me positie. Maar overigens is hef
maar lood om oud ijzer. De progres
sieven zijn soepeler, humaner, Je
kunt er gemakkelijk mee praten, maar
cms bezwaar is, dat zij geïnfecteerd
rijn door cte moderne theologie, zie de
nieuwe catechismus maar.
- Toegegeven, wij wekken wel eens de
schijn, meer sympathie te hebben
voor de conservatieven. Maar met hen
ben je binnen een kwartier uitge
praat, omdat zij zich star blijven vast
pinnen op de stellingen van Trente.
Wij mikken met onze publikaties
vooral op die rooms-katholieken, die
streven naar vernieuwing, met de bij
bel als uitgangspunt Maar dat is
maar een heel kleine, niet georgani
seerde groep.
Oecumene betekent voor ons: samen
rond de open bijbel gaan zitten. Wij
willen oecumene zoeken met allen,
die het gezag van de Schrift willen la
ten gelden. Daarbij hebben wij geen
reden, een grote mond op te zetten.
Wij voelen zelf, dat ons getuigenis
aan geloofwaardigheid verliest door
de verdeeldheid van de protestanten
onderling. Ons past bescheidenheid.
Wat doet PN? Ds". Lagerweij: Wij zien
nu vooral uit naar het nieuwe r.k,
kerkelijk wetboek en hopen, dat me
vrouw De Meyere nog de kracht zal
hebben, daar haar aandacht aan te
wijden. En dan verschijnt dezer dage.n
bij Kok in Kampen onze jubileum
bundel 'Reformatie: blijvende op
dracht'. Aan deze paperback (kosten
9,90) hebben meegewerkt: prof. dr.
C. Graafland, drs. K. Exalto, prof. dr.
W. H. Velema, dr. C. A, Tukker,
mevr. De Meyere, prof. dr. ir. H. van'
Riessen, Jac. Kruidenier, J. K. Over-
beeke, drs. J. J. Tigchelaar en ds. J.
W. Verhey.
Jubileum Wereldgesprek der gods
diensten op donderdag en vrijdag 1
en 2 november in de Internationale
school voor wijsbegeerte in Amers
foort. Spreker onder anderen dr. R.
Boeke. De conferentie wordt besloten
met een inter-religieuze dienst. Infor
maties postbus 52005 te Rotterdam.
Samenkomst van iZelzorgers en art
sen op zaterdag 3 november in de Jo-
hanneskerk, Arnhemseweg 15 te Apel
doorn. Aanvang kwart over tien. The
ma De functie van de gemeente in de
moderne westerse geneeskunde Spre
kers: dokter K. Zuidema en ds D. van
Keulen. Belangstellenden welkom.
'NU KAN IK STERVEN)
Met zeventig is Jakob mteinJdelijk
naar Egypte vertrokken. Aüs da kara
vaan in de buurt is wordt Juda voor-
«Itgezwrtdten om Jozef van de komst
van vader Jakob op de hoogte te stel
len. De «ntooetmg ds ontroerend. Ja-
fcob krij«gt zijn zoon bij wijze van
spreken nat de doden terug. Als een
tevensvarst, die voedsel uitdeelt is hij
uit ai rijn beproevingen te voorschijn
gekomen. En dan ineens een bijzon
der begrijpelijke uitspraak van Jakob.
Nu kan ik sterven. Het wil nitet zeg.
gen dat hij nu wil sterven, maar Ja
kob spreekt Mesmee uit dat rin leven
tot een zekea-e vetheid gekomen is.
Wat hem al die jaren heeft dwars ge
zeten, het onbekende lot van zijn
zoon, dat is iru weg. Want dat moet 't
geweest zijn. dat al zijn dagen mis
troostig maakte, dat hem zonder
vreugde mar dse pracht van de avond--
hemel deed staten. Waar is Jozef?
Hoe is het met hem gegaan? Een wild
beest! Zo was het hem gezegd. Hééft
hij daaraan .wel eens getwijfeld en ge
probeerd onder de neergeslagen blak-
ken van zijn zonen, hun ogen te zien?
Wat heeft hein gekweld dat hij dit
hier zegt? Het leven is voor hem
doorzichtig geworden in deze bijzon-
dere zegen van God. Hij omarmt hier,
die man, die eens als een jongen aan
zijn taniie stond en naar hem luisterde.
Die man die dood moest zijn en nu
loeft. Hot lieven js goad geworden. Na
alles wat er gebeurd is. Ik kan ster
ven. Het kan afgesloten warden. Een
begrijpelijk woord. Hoe kan een mens
daardoor niet gegrepen zijn, een ge-
daehte dat het nog niet af is, dat er
nog tets opgelost moet worden, dat er
nog iets moot worden opgeklaard. Iets
dat ontbreekt. Zoals die oudte priester
in Boeüii van Leeuwen's 'De eerste
Adam' bidt: God, maak van mij een
mens voordat ik sterf. Hier staande'
bij Gods overweldigende goedheid te-
genover al zijn tekort verklaart hier
een mens zijn dankbaarheid. God. het
is genoeg. Het doet denken aan Sime
on in de tempel: Laait uw knecht nu
heengaan in vrede, mijn ogen hebben
uw zaïMigha.d gezien. Dan is het leven
ook echt mensenleven geworden, als
het dit gesten heeft, en de belofte om
helsd, zoals de schrijver van de brief
aan de Hebreeën dat noemt. (Genesis
46,8-34).
Kerstverhalen - Zespeka-Prisma-lek-
tuurvoorziening. Uitgave: Bosch
Keunlng NV Amersfoort. Prijs: 7,90.
Zespeka zes protestantse instellin
gen voor kinderbescherming te
Amersfoort heeft an samenwerking
met Prisma-le-ctuurvoorziening een pa
perback met tien kerstverhalen uitge
geven. D. van der Stoep heeft de ver-'
halen uit de bestaande literatuur ge
selecteerd. In de uitgave komen erk-
stukken voor van o.m. Aart Romijn,
Mies Bouhuys, Gertie Evenhuis, W.
G. van der Hulst, Anthony van Kam
pen en Jacoba M. Vreugdenhil. Bert
Kouman verzorgde de omslagtekening
en een illustratie bij elk verhaal. In
het voorwoord wordt de uitgave door
een orgaan voor kinderbescheraung
uiteengezet. Het boek 160 pagina's
kan besteld worden door over
schrijving van ƒ7,90 op gironummer
418100 ten name-van Zespeka Amers
foort, met vermelding: Kerstverhalen.
(Het bureau Zespeka Johan van
Oldembamevelt 44, Amersfoort behar
tigt de belangen van: Valkenheide,
Heldring Stichtingen, Neerbosch,
Rijnstroom, 'Hoenderloo' en Neder
lands Mettray).
Bfs
Zigeuners
Het artikel in Tr./Kw. vermeldt, dat Pgforc forilO'
de zigeuners, in Rmgoord. in Joego- A atC1° ë"aM LC1 uë
slavië trekkende zigeuners zijn en der
halve in dat land tot een niet gewaar
deerde bevolkingsgroep behoren. Dit
argument lijkt mij sterk genoeg om
deze groep asiel In ons land te weige
ren. Nederland heeft al een woonwa-
genbewoners probleem en het zou wel
van een onwijs beleid getuigen als de
regering dit probleem nog groter
maakt. Overigens is het een prachtige
humane aktie om deze mensen weer
eens ruim ln de spuiten te steken; het
loopt tenslotte (egen sinterklaas.
Amsterdam
H. W. Berkhout
Van een verslaggever
NIJMEGEN Zaterdagmorgen is de
Nederlandse Pater Leo Pennings uit
Lent bij Nijmegen teruggekeerd naar
Chili. Tot op de valreep hebben leden
van de Zuid-Amerikagroep Nijmegen
hem trachten ie bewegen zijn (posi
tieve) visie op het nieuwe bewind in
Chili te herzien, niet terug te keren
en het reisgeld te storten in het
strijdfonds Chili te Odijk. Behalve de
heer Pennings keert nog een aantal
Nederlandse paters naar Chili terug.
Cantor-organist Hans Kriek wil, dat
er synodale richtlijnen komen ten
aanzien van de verplichtingen van
gastpredikanten jegens de gemeenten,
waarin zij voorgaan. Hoe sommigen
nu met plaatselijke liturgische ge
woonten omspringen, 'tart werkelijk
elke beschrijving', schrijft hij in
'Woord en Dienst'. Hans Kriek:
'Veel gastpredikanten zijn ook tegen
het gebruik van formuliergebeden
(alsof de psalmen en het Onze Vader
dat niet zouden zijn!). Waar wij op
bepaalde plaatsen in onze liturgie ge
woonlijk een sober formuliergebed
mogen meebidden, worden we door
veel gastpredikanten vergast op de
wonderlijkste privé-creaties. En zo
blijkt menig gastvoorganger zijn spe
cifieke 'spontane' gebedsvormen te be
zitten. Er is één dominee bij, die
steevast bij de voorbeden voor zieken
de naam én het volledige adres van
de zieke noemt; zo van: 'Here God,
wilt u zijn met mevrouw v.d. Berg uit
de Beetr venstraat nummer 65'. Alsof
dit soort mededelingen voor de ge
meente (want ze zullen wel niet voor
•de Heer-zelf zijn bedoeld) in het ge
bed zouden horen, inplaats van er
vóór. Een ander bad onlangs voor die
mensen, die voornemens rijn om voor
de gaskraan te gaan liggen of om
zichzelf te gaan ophangen en riep ver
volgens met luide stem: 'Here God,
draai de kraan dicht, snijd het touw
door'! Dezelfde voorganger heeft ai
eens eerder in zijn gebed de Here
God bedankt voor het feit, dat Hij
'niet op zijn achterruit had geschre
ven: Houd afstand, maar dat Hij op
zijn heerlijke rug dat is het Heilig
Evangelie had geschreven: Komt
allen tot Mij'! Aangezien deze 'sponta
ne' gebedstaai ook namens mij-ge-
meentelid geschiedt, heb ik het recht
om er bezwaar tegen te maken. Beseft
men wel, dat men namens een ge
meenschap staat te spreken tot Dege
ne, waarvoor de heilige engelen vol
gens Jesaja in diepe eerbied driemaal
heilig zingen?'
Te links
De Delftse studentenpredikant Rens
Kopmels schrijft in 'In de Waag
schaal' over de opvolging van prof.
Van Niftrik en houdt een pleidooi
voor dr. G. H. ter Schegget:
"Toch wees ik, de hervormde kerk
een beetje kennende en afgaande op
wat me ter ore komt, dat Ter Scheg
get niet zonder slag of stoot die
plaats van Van Niftrik krijgt aangebo
den. Waarom niet? Het antwoord
luidt: omdat hij 'te links' is of, God
betere het, niet wetenschappelijk ge
noeg, uit bepaalde hoeken. Samen te
vatten in het argument 'niet netjes
genoeg*. Het eerste argument, dat van
de linksheid, is nogal onzakelijk,
maar tenminste eerlijk. Het zal dan
ook buiten de kring van de Gerefor
meerde Bond en de Konfessionelen
niet gebruikt worden. Goed, Ter
Schegget is wat je noemt links in de
politieke zin, bepaald niet in leerstel
lige zin, maar dan links zoals Karl
Barth en Eduard Thumeysen het wa
ren en Miskotte en Gollwitzer het
zijn. Lmks vanuit het horen van het
evangelie en het verstaan van wet en
profeten en niet vanuit een idoiogi-
gtsch-religieuze binding aan een stand
punt. Laat men dit weten als men de
ze maatstaf hanteert Overigens in een
kerk met richtingen bij een hoogle
raars benoeming een oneigenlijk kri-
terium m.i. Een tweede Van Ruler
zou, onmiddellijk benoemd moeten
worden, evenals een tweede Abraham
Kuyper als die zich onder ons bevon
den, geheel afgezien van hun theologi
sche en zeker politieke richting. We
zijn per slot geen politieke partij,
maar een kerk met richtingen, waar
van de één de ander uitnemender
acht dan zichzelf. Op het mogelijke
argument van gebrek aan wetenschap
pelijkheid ga ik niet in ernst in. Het
is waarschijnlijk hoogst hypokriet of
op z'n best onhanteerbaar, werkend
met een wetenschapsopvatting, -waar
aan geen twee systematische theolo
gen, beiden voldoen. Was Van Niftrik
wetenschappelijk? Zijn Berkhof, Has
selaar, Strijd, Berkhouwer, Kuitert,
Schillebeeckx of Spema Welland het?
Ze zijn het in ieder geval op een nog
al verschillende wijze, meen ik te mo
gen zeggen. Mijn hoop met dit artikel
is dat d-2 benoeming niet al te zeer
wordt beïnvloed door onzuivere argu
menten, oncontroleerbare geruchten
en gesjo«emel achter de schermen,
maar dat men in synode en fakulteït
tot een goede en eerlijke beslissing
komt'
Kruitdamp
In 'Centraal Weekblad' reageert prof.
dr. K. Runia op de jongste oproep
van de vereniging van verontrusten
m de gereformeerde kerken. Hij
vraagt zonder dat alles geaccepteerd
moet worden, elkaar toch tot het ui
terste te blijven zoeken:
'Dat laatste mis ik toch wel heel erg
in deze Oproep. Ze ligt geheel in de
strijdsfeer. Je ruikt gewoon de kruit
damp! Nogmaals, ik kan me voorstel
len, dat „de verontruste broeders en
zusters soms tot in het diepst van
hun hart gekweld en gekwetst zijn. Ze
hebben ook elk kerkeklijk recht om
met kracht te protesteren tegen wat
zij in strijd achten met Schrift en be
lijdenis. Maar het zou toch te betreu
ren zijn, als hun bijdrage zou verzan
den in louter protest. Wat onze ker
ken vandaag boven alles nodig hebben
is een positief worstelen met de mo
derne problemen, -die van alle kanten
■op ons afkomen. Die worsteling is
niet eenvoudig, maar vraagt de inzet
van ons allemaal, ook van hen die
zich verenigd hebben in 'Schrift en
Getuigenis'.
Dezelfde God?
En tenslotte ditcitaat van dr. C. A.
Tukker in het jongerenblad 'Op weg*
(van de hervormd-gereformeerde
jeugdbond):
'Vaak hoor je een rooms-katholiek te
gen een protestant zeggen: 'Och, we
aanbidden toch dezelfde God'. Dat
.klinkt aardig, maar het is geraden om
er niet al te happig 'ja' op te zeggen.
Is een God Die vrede op aarde sticht
bij mensen 'van goeden wil', dezelfde
God als Die vrede op aarde sticht bij
mensen van het (nl. Gods) welbeha
gen? Is een Christus, tot Wie Maria,
de heiligen der kerk toegang verschaf
fen, net zo'n Middelaar als Hij Die al
leen alles volbracht heeft en doof
Wie alleen en volkomen de toegang
tot de Vader gegeven wordt? Is de
Heilige Gerst Die in de kerk spreekt
dezelfde Geest als Die vrij door het
Woord tot ons spreekt en als instru
ment kiest wie en wat Hij wil? Het
zijn schijnbaar oude vragen, maar
zeer wezenlijke, waarmee een rooms-
katholiek en een protestant evenzeer
gediend zijn. En ze blijken in alle
verwarring hoogst aktueel."
Zolang Fio et het kerkelijk gg
wetboek nog niet verbrandt
Be redactie bebondt zich net recht voor haar
ter opname 1» deze rubriek toegezonden me-
ninunlttagen verkort neer te geven. Ei] pu-
biikaae wordt met de naam van de inzender
ondertekend. Brieven kunnen worden ge
staard aan bet secretariaat beeldredactie
Tremr/Kwaiiet, postbns SS9, Amsterdam.
'Rome heeft gesproken,
de zaak blijft open'
7 Conferentie^
