Olieschaarste jaagt tuinders op kosten Boycot fnuikend voor Rotterdam Meeste olie is voor industrie Directeur van grote raffinaderijAls de boycot drie maanden duurt is de ramp niet te overzien Spil Arabisch... Niet lang SBrra--1" Misschien ook Srtwaï iJr-ÏÏS,*. s SSSS lichtreclames Geen politiek m Motor omgebouwd (in 1956) Ir. J. H. Bakker: misschien energieverbruik op alle fronten beperken Heeft u al een NS-gezinskaart? Vaderen Moeder betalen-de kinderen gratis mee! Oliebedrijven in Nederland Cox's. Die smaakt Cox's. Die smaakt 'Crisis op zeer ongelukkig moment' Chileense communiste in Nederlandse ambassade Horeca.- gevolgen autoloze zondag ook óp zaterdag Cox's.Die smaakt TROüW/KWiAiRiTBT WOENSDAG 31 OKTOBER 1973 BINNtEMjAND T9/K9 AMSTERDAM Een foto utt de autoloze dagen van 1956: een benzinemotor wordt omgebouwd tot propaangasmotor. Werkgelegenheid voor 20.000 man in gevaar Tóch dik het overwegen waard. Zo'n kaart kost maar f 50.-, Daar krijgt u een héél jaar voordeel voor. Plus één dag gratis reizen voor 't gezin. Haal de folder aan 't loket. dzu.s. alle kinderen t/m 19 jaar. voordelig uit met NS 'Eenzame' positie VAN IE sn UATIE DUIDELIJK ONDERSCHAT' Van een onzer verslaggevers De gezimenlijke oliemaatschappijen liebben de Nederlandse recerin.»' al weken "e- autoloza zondag, maar ook aan het Men gewaarschuwd, d,t de olieleverantie, uit het Midden-Oosten «eed, mee? modlijthedeu S£g£SS'&',SS2£r£rgi paard gingen. De legering heeft de ernst van de situatie duidelijk onderschat. Pas de afgelopen twee verbruik, dagen zijn minister-president Den Uyl en minister Lubbers van economische zaken doordrongen van de ernst van de situatie, een feit waarmee ik overigens zeer gelukkig ben.' Dit zei de algemeen direc teur van één van de grote raffinaderijen in Nederland, de beer E. Brouwer van British Petroleum. Dat zijn de oliesoorten, die voor de verwarming en voor de industriële motoren van belang zijn. 'Dat is één facet, maar een heel belangrijk facet', aldus de heer Brouwer. Dat de oliecrisis niet van gisteren dateeert blijkt wel uit het feit, dat de BP-raffinaderij in de Europoort al ons gisteren. De heer Brouwer heeft afgelopen za terdag, tijdens het overleg tussen de oliemaatschappijen en de regering, er nog bij minister Lubbers op aange drongen maatregelen te nemen. Maar ook zaterdag nam de re -ing een afwachtende houding aan. De dag daarop veranderde de houding van J het kabinet plotseling. Door het be- enkele weken op een geringere capaci- sluit van Saoedi-Arabië de oliekraan teit draait 'We hebben de produktie naar Redenand dicht te draaien werd vijftien procent teruggedraaid', aldus de toestand voor de regering plotse- de heer Brouwer. Bovendien voeren ling urgent. De heer Brouwer spreekt de oliemaatschappijen al sinds een nu dan ook van een uitstekend over- half jaar geen grote reclame-campag- leg met de regering'. nes meer. De algemeen directeur noemt de hui dige situatie 'zeer, zeer ernstig*. Hij is ervan overtuigd, dat het grootste deel van het Nederlandse volk de toestand onderschat. Van de autoloze zondag- wordt een lolletje gemaakt. Mocht de olieboycot echter drie maanden du ren, zoals in 1956, dan zal een 'desa- streurze situatie ontstaan, waarvan de BpU«iSfel „TTS "en omvang nog nauwelijks overzien v-,n t.,i. J..e - worden', aldus de heer Brouwer. ellende', aldus de heer Brouwer- 'De Arabieren zijn zich bewust gewor den van hun macht', voegt hij eraan toe, en noemt als voorbeeld, dat In het verleden de communicatie met de 'Arabische landen altijd in het Engels verliep, maar nu plotseling in het Arabisch. 'Een paar jaar geleden kreeg je. nog een klap op de schouder wanneer je meer olie wist té verko pen. De Arabieren vroegen dat, ster- crises van vorig jaar zijn de Arabic ren tot de overtuiging gekomen, dat ze de olie beter in de grond kunnen Hadden de bedrijven wellicht al lang een olieboycot verwacht? 'Nee', zegt de heer Brouwer. 'Ik in ieder geval niet. Maar u moet niet vergeten, dat se consumptie van met name de ben- minder olie levert dan aalvankelHk r i z f,8^acht was. Neem daar de hoge eisen UltSChakeleil Maar hij vindt het van een even groot belang, dat de regering alle mogelijke stappen onderneemt, om de boycot ongedaan te maken. 'Nederland is een hoog geïndustrialiseerd land. De olie vormt een soort spil van deze indus trie. Wanneer die spil wegvalt zullen de gevolgen desastreus zijn'. BP voert bijvoorbeeld in Nederland dertig mil joen ton ruwe olie per jaar in, waar van slechts drie miljoen voor binnen lands gebruik en nog eens drie mil joen voor de internationale bunkers bestemd is. Hij hoopt daarom, dat de Nederlandse regering, erin zal slagen de boycot opgedaan te maken. 'Want', zegt de heer Brouwer, 'het zijn niet de- olie-industrieën die Nederland in c.ze situatie hebben gebracht. Het is ker nog. drongen daar iterk op aan. ^ch daar ln g®ma' Nu is dat omgedraaid. Na de dollar- heeft. langrijk, maar wat vaak over het hoofd wordt gezien is het feit, dat Rotterdam 'het draaipunt van de olie industrie in Europa is'. Bovendien is de gehele energievoorziening van een groot deel afhankelijk van de olie. 'De mensen denken dat de huidige crisis alleen maar gevolgen heeft voor een zondag. Zij hebben niet in de gaten, dat elektriciteit voor een belang rijk deel van de olie afhankelijk is'. Het knelpunt van de huidige crisis zal dan ook voornamelijk in de 'middel destalaten' gezocht moeten worden. (ADVERTENTIE) i hoge eisen van de OPEC-landen bij, en hij be grijpt dat we al vóér de oorlog in het Midden Oosten in een kritische- fase zaten. Ik deed de afgelopen weken in ieder geval iedere morgen een schiet gebedje, dat de komende winter geen strenge zou zijn. Nu is die boycot daar nog bij gekomen. Bovendien is BP bijna helemaal afhankelijk van leveranties uit het Midden-Oosten'. BP kocht daarom a! enige tijd pro- dukten, op de open markt (dat zijn de overscnotten van de oliemaatschappij en) 'Voor de crisis zaten we al ia de laten zitten. Daarom hebben wij ook dc reclame-campagnes teruggedraaid. Ja, we moeten zelfs een stukje anti reclame gaan voeren, reclame die cr: op aandringt minder olie te .verbrui-- ken', aldüs de heer Brouwer,..' De algemeen directeur van'British Pe troleum Nederland zou het zeer op prijs stellen, wanneer maatregelen ge il omën zouden worden die.het'binnen lands verbruik zouden verminderen. Hij denkt daarbij niet .alleen aan' een Horizontaal: 1. pookijzer, 5. gemalen graan, 7. steltloper, 9. schaaldier, 10. vreemde munt (afk.)., 12. vrucht, 13. inhoudsmaat, 14, loot, 15. lokspijs, 16. voorzetsel, 17. Rijkstelefoon, 18. wier, 19. bevel, 20. geluk in het spel, 21. koraalrif, 22. voertuig, 23. gevangenis, 25. verdienste, 27. genoeg gekookt, 28. drinkgerei. Verticaal: 1. rondhout, 2. biet, 3. droogoven, 4. waterplant, 5. witte sui ker, 6. voorvoegsel, 8. gezamelijk ver teer. 9. opgewekt, 10. leidsman, 11. kafferdorp, 12. romeins kezer beroemd om zijn rechtvaardigheid, 15. alvo rens, 18. wijnmaat, 19. hoofddeksel, 21. handeling, 24. gebogen been, 25. familielid, 26. plaats uit deöudheid. Van een onzer verslaggevers DEN HAAG De olieschaarste die nu dreigt over te gaan in een tekort, gaat de ISederiandse tuinders nog meer kosten dan tot nu toe al Eet,geval is geweest. Dat is de overtuiging van dre. R. Zijlstra, •Voorzitter'van de Christelijke Boeren- en Tuinders Bond (CBTB). Hij rckènt voor dat de,.Nederlandse groentetelers tienduizend gulden en de-bloementelers zevenduizend gulden meer aan stookkosten moeten uitge ven door de hogere prijzen van lichte en zware olie (respectievelijk veertig en zeventien procent). Brandstof maakt op het ogenblik voor de tuin ders ongeveer vijftien procent uit van de totale kosten. Nog verdere verhogingen van de olie prijzen door het dreigende tekort zou 'ingrijpende gevolgen kunnen hebben voor de Nederlandse glastuinbouw. Prijsverhogingen zijn dan onvermijde lijk, wat grote consequenties heeft voor onze uitvoer van tuinbouwpro- dukten en wat de concurrentiepositie zeer nadelig beïnvloed',aldus de heer Zijlstra. Hij denkt dan met name aan bloemen, tomaten en sla. De ongeveer tienduizend tuinders in ons land kunnen het olieverbruik voor de verwarming van de kassen'op verschillende manieren beperken. Al lereerst is het volgens de heer Zijlstra mogelijk 'minder zwaar'te: stoken. Er moet dan ook later worden geplant zodat de gewassen kunnen profiteren is één van de produkten waarvoor dit van de 'natuurlijke' voorjaarswarmte, het geval kan zijn. De tuinders moe- Op de vraag of de olie-maatschappijen de Nederlandse regering verwijten maken over de pro-Israëlische poli tiek, antwoordt de algemeen-directeur van British Petroleum in Nederland, "Hoe die politiek is geweest, kunnen wij niet beoordelen. Wij zien alleen een olie-boycot. En wij hopen, dat de regering erin zal slagen, deze onge daan te maken'. De ernstige toon van het gesprek maakt wel duidelijk, dat de heer Brouwer doodsbenauwd is, dat de pu-, blieke opinie in Nederland de olieboy cot vereenzelvigt met., een autoloze zondag, en verder niets.. Hoewel hij het woord crisis liever-niet in zijn mond neemt, noemt hij 'dc situatie wel voortdurend zeer, zeer érnstig, ernstig voor de hele energie- voorzie -ning in Nederland, ernstig voor Rot terdam, ernstig voor de Nederlandse industrie. (ADVERTENTIE) Van een onzer verslaggevers ROTTERDAM Het Euro- poort-gebied is in grote mate afhankelijk van de olle-tadus- trie. Maar waar bevinden zich precies de grote olieverwerken- de bedrijven in Nederland? Hier volgt een beknopt over zicht: British Petrol heeft een moderne raffinaderij in het Eu- ropoortgebled staan. Even ver der bevindt zich de Gulf-rafflna- derij- Esso beschikt over een grote raffinaderij in de Europoort, daarnaast staat het complex van Esso Chemie. In het Botlek- gebied staat de grootste raffina derij ter weerld, die van Shell met een totale capaciteit van 25 miljoen ton ruwe olie per jaar. Ook Chevron heeft een raffina derij in het Botlek-gebied. In Amsterdam staat de Mohil-Oi! raffinaderij. Shell heeft In Moerdijk een grote chemische fabriek gebouwd, die Juist een week geleden in bedrijf is ge steld. Total bouwt bij Vllssin- gen een grote raffinaderij, maar deze Is nog niet ln bedrijf. Om de Nieuwe Waterweg heen liggen bovendien grote ollepar- ken bestemd voor de opslag van ruwo olie. Bij Vlaardlngen staan de opslagtanks van Shell en de Nieuwe Matex. Op de Maasvlakte bevindt zich de nieuwe tankterminal voor su pertankers. Mobil, de Rljn-pijp- leidingmaatschappU en Che vron beschikken in de Euro poort eveneens over grote op slagtanks. Bovendien staan in het Europoort-gebied grote che mische industrieën, die produk ten van bovengenoemde raffina derijen betrekken. Gas kan tekort aan olie niet opvullen eetnaPrw Van een onzer verslaggevers .GRONINGEN Het jïreigende tekort aan stookolie k^ nauwelijks worden opgevuld door grotere leveranties van aardgas. Dit blijkt uit gesprekken met yér^e&wooridigers van de Gasunie in Groningen 's Zomers worden vrijwel alle Neder landse elektriciteitscentrales op gas gestookt. Als de vorst invalt wordt echter overgeschakeld op stookolie, omdat gas nodig is voor (huis)verwar- ming. Volgens de Gasunie is het niet mogelijk de komende winter èn parti culieren.èn een deel van de. elektrici teitscentrales van gas te voorzien. 'Al leen bij een zeer zachte winter is dat misschien op zeer bescheiden Van een onzer verslaggevers ROTTERDAM Als de olieboycot volledig doorzet zal dit met name voor Rotterdam aanzienlijke gevolgen hebben. Vooral de werkgelegenheid in Rotterdam en omgeving komt ernstig in gevaar. Volgens de wethouder van financiën van Rotterdam, drs. J. Riie- zenkamp, komt het werk voor ongeveer twintigduizend mensen in de chemische en petrochemische industrie op de tocht te staan. Een andere mogelijkheid, is dat wij allen zeer zuinig worden niet elektri citeit, gas en olie. In dat geval .is het misschien mogelijk ook komende win ter elektrische centrales deels op gas te stoken, zodat de vrij komende stookolie bijvoorbeeld voor de glas tuinbouw kan worden: gebruikt De oliereserves voor de centrales lig gen volgens directeur ir. J. H. Bak- schaalkers van de SEP (een stichting van elektriciteitsproducenten) .voor. een deel klaar 'maar zé zijn niét-toerei kend voor een lange winter'. Elektri citeitscentrales in ons' land werken, naar zijn zeggen voor dertig procent op olie en voor zeventig procent-, op aardgas. Het aandeel van kernenergie is. te verwaarlozen,terwijl nog maar een klein deel van dé eenheden op kolen kan worden gestookt Ir. Bak kér zél dat 'indien de olieboycot vo9rtduurt op alle fronten het ener gieverbruik zal moeten worden be perkt' De geplande dagcapaciteit van de Gas unie bedraagt voor de komende win ter 375 miljoen kubieké meter, en volgens een woordvoerder in Gronin gen kan deze-hoeveelheid nauwelijks worden vergroot. 'Er is slechts een zeer gering verschil tussen de geplan de capaciteit en de maximaal haalbare capaciteit' Het laatste hangt samen met de grootte van het buizennet en de geologische gesteldheid van de Noord-Nederlandse bodem. in plaats van 'stook'-warmte. Gevolg is wel dat gedurende een bepaalde tijd tuinbouwprodukten schaars en dus duur zullen worden, terwijl daarna overschotten kunnen ontstaan waar door de prijzen inéénzakken en 'door-, draaien' wellicht noodzakelijk is. Sla ten binnen veertien dagen een beslis sing nemen over het teeltpatroon voor de komende maanden, 'Voor hén is de huidige crisis op een zeer onge lukkig moment gekomen', aldus drs. Zijlstra. Andere mogelijkheden zijn een stuk areaal niet te gebruiken. (ADVERTENTIE) Oplossing van gisteren: Hor. 1. keker, 5.' pat, 7. eden, 8. lor, 10. neg. 11. nor, 12. la, 13. Tl. 14. rot, 15.' mat, 16. lak, 17. soda, 18. raad, 20. mede, 21. Ilm, 22. mare, 24. mm., 25. sado, 26. Aa, 27.' rune, 28. tra, 29. mild, 30. keet. Vert.. 1. kentering, 2. edel, 3. keg, 4. én,. 5. por, 6. ar, 8. lot, 9. rata, 11. nok, 12. lade, 14. rad, 15. mode, 16. lam; 17. sero, 19. alm, 20. made, 22. mand, 23. maat, 25. sul. 26. are, 27. rX, 28. te. Van eenverslaggever SANTIAGO Gladys Marin, voorma lig secretarisgeneraal van de commu nistische jeugd in Chili; heeft haar toevlucht gezocht iin de Nederlandse ambassade in Santiago.; In deze ambas- sadev beyéndeti.'Zich' reeds de voormali ge commüiürtische, parlementariërs Ju- lieta Campüsaro, Mireye Baltra en Or lando Millas. In een gesprek met minister Lubbers heeft een uitgebreide delegatie van het Rotterdamse gemeentebestuur, de moeilijke positie van Rotterdam uit eengezet. De minister heeft toege zegd. dat Rotterdam op alle mogelijke manieren betrokken zal worden bij hét overleg over de werkgelegenheid. Naast de werkgelegenheid-zijn ook de financiële gevolgen voor Rotterdam niet onaanzienlijk. Verwacht wordt dat Rotterdam bij een volledige olie boycot een inkomstenderving zal 'boe ken' van ongeveer zeventig miljoen gulden per jaar. Alleen al aan zeeha vengelden gaat het om een bedrag van 57 miljoen gulden. Rotterdam ontving vorig jaar ongeveer-120 mil joen gulden aan havengeld (een vol geladen maimnoettanker brengt onge veer 120.000 gulden op). Overigens stelt het Rotterdams ge meentebestuur de financiële conse quenties niet primair. Het gemeente bestuur vindt de werkgelegenheid het meest urgent. Wel zal het Rotterdam se gemeentebestuur ook bij het over leg over de financiële aspecten nauw worden betrokken. Verwacht wordt dat Rotterdam op zeer korte termijn de gevolgen van de olieboycot zal ondervinden. Bijna twee-derde van de omgeslagen goede ren bestaat uit ruwé olie en oliepro- dukten: 190 miljoen. De omslag van andere goederen bedraagt 110 miljoen Bij de bioscoopbond is nog niet gepraat over het vervroegen van de laatste avondvoorstelling, zodat de be zoekers voor 'spertijd' thuis kunnen zijn. 'Het ligt voor de hand dat de verschillende exploitanten hun tijden zoveel mogelijk zullen aanpassen aan het plaatselijk vervoer. Voor Amster dam is dat geen probleem omdat er ook 's nachts openbaar vervoer is maar hoe het in andere plaatsen loopt weten wij nog niet', aldus de woord voerder. ton. Een vierde deel van de totale olièvérvoer (twaalf miljoen ton olie per maand)-loopt via Rotterdam, 47 procent van de totale aanvoer gaat naar het buitenland, terwijl 53 pro cent in Rotterdam en Amsterdam wordt verwerkt. Wethouder Riezenkamp verwacht Wat betreft het verbruik van aardgas, vergeleken met de olieccnsumptie, neemt Nederland een eenzame plaats in de wereld. Dankzij de grote vondst in Slochteren dekte het aard- niet, dat er belemmerende maatrege- i gas vorig jaar in ons land 42 procent len genomen zullen worden wat be treft de doorvoer van de olie. 'Een exportverbod, dat overigens binnen de EEG moeilijk verwezenlijkt zou kun nen worden, zou op lange termijn fnuikend zijn voor de reputatie van de Rotterdamse haven', zei de wethou der. In de meest extreme vorm zou de boycot kunnen leiden, dat in de ver dere toekomst de aanvoer van ruwe olie met ongeveer acht miljoen ton per maand zou kunnen verminderen, haalbaar', aldus een woordvoerder van de Gasunie. van de totale energiebehoefte. Dat is hoger dan in de Verenigde Staten (30 procent) en Canada (33 procent), en aanmerkelijk meer dan het gasver bruik in de ons omringende landen. De voorraden in Nederland zijn ech ter niet onbeperkt (wat één van de aanleidingen was voor de recente ver hoging van de gasprijs) en ook in wereldverband vormt aardgas nog nauwelijks een oplossing. Het vervoer per tanker stuit echter op grote pro blemen en transport door buizen is zeer kostbaar. Grote gasvoorraden zijn Van een onzer verslaggevers DEN HAAG Dc meeste olie die ln Nederland wordt verbruikt Is bestemd als grondstof voor de industrie. ln totaal voerde ons land vorig jaar 68 miljoen ton ruwe olie ln, waarvan dertien miljoen ton bestemd was voor eigen verbruik. Daarvan had de Industrie 6,? millocn ton nodig als grondstof, 5,3 miljoen was bestemd voor verwarming in het algemeen, het wegverkeer verreed in 1372 4,7 miljoen ton, de industrie had 3,5 miljoen nodig om de machines aan het draaien te houden, centrales verbruikten 2,4 miljoen ton voor de op wekking van elektriciteit, de tuinders verstookten 1,1 miljoen ton om hun kassen te verwarmen en de binnenscheepvaart tenslotte had één miljoen Ion nodig. De rest wordt door andere sectoren verbruikt en is (in ver houding) van weinig belang. beschikbaar in het Midden-Oosten maar deze worden vanwege, de* ver voersproblemen doorgaans verbrand. V. Bij de huldig stand van zaken zóu West-Europa tussen 1985 én 1990 zo'n veertig miljard kubieke metér aardgas per jaar uit bet Midden-Oosten kuh- nen verwachten. De onzekere politie ke situatie in dit deel van de wereld maakt de gasleveranties volgens Inge wijden bijzonder riskant, zoals nu:met de olie is bewezen. De voorraddn in de Noordzee en invoer uit de Sowjet- Unie zouden soelaas kunnen bieden, maar zeker niet op korte termijn. Aardgas kan kortom aan het olietó-, kórt weinig of niets veranderen. DEN HAAG De Horeca zal de gevolgen van de autoloze zondag ook op de zaterdagavond al merken. 'Veel mensen die 's avonds nog even naar een café of restaurant gaan en dan na middernacht terugkomen wordt die gelegenheid nu ontnomen', zegt drs.: A. W. Merk van het Bedrijfschap Horeca in Den Haag. Hij schat het verlies van een autoloze zondag voor de hotels, restaurants en cafés in ons land op 'zeker vijf mil joen gulden. "Wat de consequenties zijn van het gedeeltelijk wegvallen van het uitgaan op zaterdagavond, weet ik niet, maar waarschijnlijk is dat eenzelfde bedrag'. De totaalomzet van de in totaal 35.000 Nederlandse Horeca-bedrijven bedroeg vorig jaar 2,8 miljard gulden. Ongeveer zevenduizend van deze be drijven bevinden zich buiten de ste den en dorpen en waarschijnlijk van gen zij de grootste klap op van de autoloze zondag. De ondernemingen in de binnenstad zullen daar weinig voordeel van hebben. 'Het is niet waarschijnlijk dat de belangstel ling zich verplaatst naar de stadscentra', zegt drs. Merk. 'In 1966 hebben wij gemerkt dat. de mensen liever thuis blijven of gaan wandelen op de auto vrije wegen...' V Hij bepleit het rijverbod een paar uur na middernacht te laten ingaan (bijvoorbeeld zondagsochtend om vier uur) om de gevolgen voorde zaterdag avond te beperken, maar nog liever heeft hij een bonnensysteem in plaats van een rijverbod. 'Nu worden bepaal de sectoren extra- benadeeld, terwijl bij een bennensysteem de (gevolgen gelijkelijk verdeeld zijn', V ADVERTENTIEj

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Trouw / De Rotterdammer | 1973 | | pagina 9