- - - - -autobiografie- - - - -
I
Italiaanse
Mini voor
British
Leyland
Nederland tiende
m
In vormingscentra steeds meer
jeugd uit sociale werkplaats
Nieuwewinterhanden
L
fiiaiiiElii
Ze kunnen meer dan ze zelf denken
rv te
Wat er nodig
is in een dorp
Nieuwe hoeken
ii
1
if
Club van geredden
door gordel in VS
Boetedoening
als bloeddonor
uw probleem
ook hel; onze
Opvolger van spjjkerbanden j v/j -
Biesheuvel (1)
Schoelje (1)
f-S
TROUW/KWARTET VRIJDAG 16 NOVEMBER 1973
AUTONIEUWS/BINNENLAND
T15/K13
m
f
door Sicco de Jong
Het Italiaanse merk Innocenti voorheen al eens in Nederland met
het "Glider"-model keert nu met de Mini-Cooper terug.
Ed. Laurens Continental
schrijft
Biesheuvel (2)
Van onZé onderwijsredactie
tICHTÉNVOÖRDE Jongeren die op een sociale werkplaats wer
ken hebben recht op één dag vorming per week. Het is de ervaring
van vormingsleiders Joop van Aubel en Coen Hulsinga van het vor-
mingscentrum voor werkende jongeren en Lichtenvoorde dat zij de
trouwste bezoekers zijn. Ze verzuimen zelden of nooit.
Wegwerpliederen
Inkomens
De SST naast eea gewone Goodrich hand. De opbouwbare band neemt
duidelijk veel minder ruimte in beslag, waardoor het reservewiel als
geheel veel compacter wordt.
ft.'
,g,
I British Leyland Nederland betrekt de
s sportieve Cooper-versie van het model
- Mini voortaan uit Italië. Vroeger
kwam dit model uit Engeland, maar
die import is drie jaar geleden beëin
digd. De inmiddels door het British
Leylandconcem overgenomen fabriek
Innocenti te Milaan hervat nu de le
veranties van de 'Mini 1300 Innocenti
Cooper*. De gewone Mini's komen al
voor een groot deel uit de Spaanse
Authi-fabriek van British Leyland.
Begin november heeft British Ley
land behalve de Cooper met 1275 cc
motor van 65 DIN-pk ook een snellere
en luxueuze uitvoering van de Tri
umph Dolomite in ons land uitge
bracht Deze Dolomite Sprint heeft
een twee liter motor van 129 DIN-pk
vermogen. Het tijdstip van introduk-
tie treft wel ongelukkig. Op een mo
ment, waarop rustig rijden een pure
noodzaak is geworden, bevindt de
waardering van felle motoren zich op
een dieptepunt De topsnelheden van
160 km. per uur voor de Cooper en
387 km. per uur voor de Dolomite
Sprint worden irrelevante gegevens.
In de Amerikaanse staat New York is
een dub opgericht voor mensen, wier
leven gered is door het dragen van
autogordels. Wie er bij een botsing
het leven afbrengt en dat blijkbaar
aan het dragen van gordels te danken
heeft, krijgt van het ministerie van
Verkeer van New York een uitnodi
ging lid te worden. Boven het bewus
te formulier staat: 'Een uitnodiging
van gouverneur Rockefeller".
Op een aantal vragenlijsten moet men
daarna precies invullen wat er voorge
vallen is. Deze lijsten worden voor
statistische onderzoekingen gebruikt.
Komt men voor het lidmaatschap in
aanmerking dan ontvangt men de offi
ciële oorkonde met een bumper-stic
ker van de 'Saved-by-the-Belt-Club';
Vooral die sticker spreekt aan: men
kan er ook anderen in het verkeer
mee overtuigen welk nut het heeft de
veiligheidsriemen te dragen.
jpi
WS i»felVrwtvrivV rn J
Nederland is verhoudingsgewijs het
tiende land ter. wereld als-het om het
autobezit gaat. Aan het begin van dit
jaar tëlde Nederland tien personenau
to's lier 43 inwoners. Dit afgeronde
cijfer komt overeen met dat van Bel
gië, -Engeland en Zwitserland. Het
Duitse.- verbond van autofabrikanten
heeft dit bekendgemaakt-
De Duitse organisatie' VDA publiceer
de een overzicht van de 'autodicht
heid' in tientallen landen. .Hierop voe
ren de Verenigde Staten de lijst aan
De gerechtelijke instanties in de stad
Lexington in de Amerikaanse staat
Kentucky geven overtreders bij een
klein verkeersdelict gelegenheid hun
boete af te kopen. Dit kunnen die
overtreders doen middels het geven
van een pint bloed. Zo'n boete komt
normaal op ongeveer 30 dollar (80
gulden); een pint bedraagt 0,568 liter.
Behalve dat bloed nu ineens een prijs
krijgt, is. op de maatregel veel kritiek
uitgeoefend, omdat de rijken blijken
te betalen en de armen -bloeddonor
worden.
niet 10 auto's per 22 inwoners. Ameri
ka wordt gevolgd .door' drie gemene
best-landen: Australië/ Nieuw-Zeeland
en Canada. Daar is de verhouding één
op drie.
In Europa heeft Zweden het grootste
aantal auto's gerekend naar'het inwo
nertal. Dit land- telde tien' auto's per -
34 inwoners. Dit land telde tien au
to's per 34 inwoners. Daarop, volgen
Frankrijk mét 10:37 en. de, Duitse
bondsrepubliek met 10:38. Engeland.is
vierde op de Europese- en achtste op
de wereldranglijst. België Staat in de
wereld nummer negen en Nederland
nummer tien. Bij-deze opsomming is
het aantal auto's in Luxemburg niet
apart bezien.. De Luxemburgse, auto
dichtheid ligt ongeveer op het niveau
van Frankrijk.
In Japan is de autodichtheid van 1 op
10 vorig jaar overschreden. Voor dit
land - dat na Amerika dc tweede au
toproducent ter wereld is - staat een
cijfer van 1:SV> Spanje nadert de één
op tien en za! dit cijfer inmiddels-ivel
gepasseerd zi in. Voor Zuid-Afrika, en
Oost-Duitsland is het 1 op 13, waar
mee de DDR de hoogste rnotorisering
van Oost-Europa heeft. Hier. volgen
Tsjechoslowakije met 1 op 18 en Joe
goslavië met 1 op 12. De Sowjet-Unie
komt slechts aan ééri auto vóór 188
inwoners. Landen als China en India
komen op deVDA-lijstnictvoor. -
*ff i
Brieven die niet zijn voorzien van
naam en adres kunnen niet in behan
deling worden genomen. Geheimhou
ding is verzekerd. Vragen die niet on
derling met elkaar in verband staan
moeten in afzonderlijke brieven wor
den gesteld. Per brief dient een gul
den aan postzegels te worden ingeslo
ten. Adres: redactie Trouw-Kwartet,
postbus 948, Rotterdam.
Vraag: In mijn tuin wemelt het in
eens van bijen en wespen. Hoe ban
dat want het is toch ai bijna winter.
Wij vrezen een winterhol gestoord te
hebben.
Antwoord: Voor die vrees is weinig
grond. Wij weten zeker dat al dit iate
herfstplezier zich afspeelt in en om
uw klimop, die een van dc late bloei-
ers in de tuin is. De bejaardensoos
van de insecten, noemt men de klim
op wel eens. Na een paar nacht
vorstjes ziet u de feestgangers niet
meer en overwinteren doen ze ook
niet. De wespenkoningin zit allang
in een veilig hoekje, dat niet zo ge
makkelijk te vinden of te verstoren
is.
Vraag: Kan men houtas gebruiken bij
compost? Bij onze tuinleverancier. is
compostmaker te koop. Kan men dat
er ook op strooien?
Antwoord: Houtas kan gebruikt wor-
den (geen kolenas). Die compostraa-
kers maken het;niet goedkoper voor u
maar niet minder goed. Zonder hel
merk te weten kunnen we niet meer
over dit onderwérp zeggen. Men ban
zelf de inhoud controleren bij de
koop van het pak. De bestanddelen
moeten er op staan. Er wordt weer
door niét-bonafide verkopers gevent
met wat ze zelf'tuinaarde of compost
noemen. Afgezien van kwalijke ver
koopmethoden zijn er nog andere be
zwaren in.;, te brengen tegen de vaak
slechte, kwaliteit van wat tuinaarae
génoemd wordt, .maar vaak verbrande
rommel van vuilnisbelten is.
(ADVERTENTIE)
De redactie bebotmt ilch bet reent voor baar
ter opname In deze rubriek Wegerenden me
ningsuitingen verkort weer te geven. EU pu-
bllkaUe wordt met de naam van de Inzender
ondertekend. Brieven kunnen worden ge
stuurd aan het secretariaat hoofdredactie
Trouw/Kwartet, postbus 859, Amsterdam.
Ex-premier Biesheuvel zegt nu zich
om zijn politieke geloofwaardigheid
en integriteit uit de Kamer te hebben
teruggetrokken Wat jammer, dat hij
daar niet veel «order aan gedacht
heeft.
Breda F, Boogaard
j
HhPïfiipl
Dat is begrijpelijk, vindt Coen Hul
singa: 'Ze hebben weinig uitjes in
hun leven, thuis worden ze soms weg
gestopt, op de sociale werkplaatsen
doen ze vaak niet het meest interes
sante werk. Dan is het vormingscen
trum een van de weinige plaatsen
waar zij zichzelf kunnen zijn.'
Jongeren die op een sociale werk
plaats -werken vallen onder de Wet
Sociale Werkvoorziening (WSW). Tot
hun 22ste jaar hébben ze recht op één
dag vorming per week. Zolang ze vijf
tien, zestien zijn vallen ze wel onder
de gedeeltelijke leerplicht van één
dag pe- week. maar in de praktijk
kunnen ze vaak ook vrijstelling krij
gen omdat ze toch niet ten volle van
het vormingswerk zouden profiteren.
Het aantal 'WSW-groepen' op vor
mingscentra voor werkende jongeren
groeit snel. Van de tweehonderd insti
tuten hebben meer dan vijftig nu spe
ciale groepen voor WSW-ers. Gezien
de behoefte is dat zeker nog te wei
nig. Maar lang niet alle instituten
voelen er voor om er een WSW-groep
bij te nemen Het is trouwens niet al
leen een zaak van willen, je moet ook
over vormingsleiders beschikken die
dat werk aankunnen.
Erg aantrekkelijk is het vormen van
WSW-groepen ook niet gemaakt De
groepsgrootte is dezelfde als voor ge
wone groepen. En de vormingsinstitu-
ten klagen al dat die gewone groepen
te groot zijn.
Aanleiding tot het gesprek met Joop
van Aubel en Coen Hulsinga is dat
probleem van de groepsgrootte. Een
groep van vijftien, zestien man is on
hanteerbaar, vinden zij. Als je het
vergelijkt met een soeiale werkplaats
waar op elke vijf werkers één werk
meester is aangesteld of met gezins
vervangende tehuizen waar je één lei
der per drie bewoners hebt, dan is
duidelijk dat één vormingsleider
voor een groep van vijftien of zestien
man ondoenlijk is. Hun streven is
groepjes van acht h tien.
Overigens zeggen Van Aubel en Hul
singa er wel bij dat zij zich afvragen
in hoeverre je de WSW-ers in ge
scheiden groepen moet onderbren
gen. In de praktijk blijkt namelijk
dat zij heel goed met anderen kunnen
samenwerken. In Lichtenvoorde ge
beurt dat ook steeds meer.
Coen Hulsinga: 'We streven er naar
het stempel van WSW-er te vermij-
den. Het gaat vaak om mensen met
een niet zo hoge Intelligentie. Die
hebben het extra moeilijk als ze ook
nog gevoelig zijn. Dan worden ze
steeds bepaald bij het feit dat ze een
aparte plaats innemen. Wij proberen
dat tot normale proporties terug te
brengen. We laten WSW-groepen sa
men met andere groepen zwemmen.
Als we volgend jaar een nieuw ge
bouw krijgen willen we de groepen,
als ze dat zelf willen, meer gaan men
gen.'
Vergt dat niet erg veel van de vor
mingsleiders? Zijn er geen bijzondere
kwaliteiten nodig om met WSW-groe
pen te kunnen werken?
Coen Hulsinga: 'Je hebt geen speciale
bekwaamheden nodig. De moeilijkheid
is dat we m gewend zijn hen anders
te bekijken, dat we hun de mogelijk
heid ontnemen hun eigen weg te vin
den. Daardoor gaan ze zich tegen an
deren afzetten, gewoon omdat de men
sen rich tegen hen afzetten.'
Van Aubel: 'Een speciale opleiding
hoef je er niet voor te hebben. Het is
wel zo, dat je, meer nog dan bij gewo
ne groepen, in staat moet zijn een
open relatie aan te gaan. En je moet
ook wel een beetje weten wat de oor
zaken en gevolgen van lichamelijke
en geestelijke handicaps zijn.'
De ervaring heeft geleerd dat WSW-
ers meer kunnen dan ze ook zelf den
ken. Van Aubel: 'Ze komen uit éen
beschermde omgeving. Wij laten hen
echter zoveei mogelijk zelf doen. We
hebben nu een project gedaan over
het dorp. Uitgangspunt was de vraag:
wat heb je nodig ia een dorp. Daaro
ver moesten ze een verslag maken. Ze
gingen naar de politie, naar de pas
toor, maar de brandweer, naar het
ziekenhuis en zo hebben ze met z'n
allen een overzicht gemaakt van wat
er allemaal moet zijn.'
Bij dat project is gebleken dat ook de
WSW-ers best uit de voeten konden
met deze opdracht. Wat ze niet zelf
konden deden de mensen die ze be
zochten wel voor hen. Iemand die
niet zo vlug alle antwoorden kon op
schrijven vroeg dat gewoon aan de
mensen zelf. Zulke moeilijkheden los
sen zich in dc praktijk wel op. Maar
je kunt natuurlijk ook denken: dat
wordt niks. Dan wordt het ook niks.
Volgens Aubel en Hulsinga geldt dat
voor heel het werk met WSW-groe
pen. Je moet er vanuit gaan dat het
gewone groepen rijn. Alieen, en daar
blijven ze op hameren, dan is er wei
mankracht nodig, want met de huidi
ge groepsgrootte wordt het de vor-
mingsteiders wel erg moeilijk ge
maakt hun werk goed te doen.
De laatdunkende wijze waarop de re
dactie van Trouw-Kwartet in haar
commentaar over onze vorige minis
ter-president meent te moeten schrij
ven, is toch wel heel erg ver beneden
de maat Het venijn In de onenigheid
in de ARP blijkt de aard van de broe
derlijke liefde wel grondig te willen
(en kunnen?) verpesten en tot een
aanfluiting te stellen. Jammeren
schandelijk!
Gorssel J. C. Eikelenboora
Mag ik ds. F. Kaan de raad geven de
bundel 102 gezangen heel goed door
te bladeren om dan tot de ontdekking
te komen dat het door hem genoemde
lied 'Stil maar, wacht maar" er hele
maal niet in staat?
Noordwljk J. P. Kaptein
Dr. Noteboom schrijft dat loonsverho
ging fout is in een tijd van mogelijke
schaarste als gevolg van de olieboycot
Inderdaad. De inkomens dienen dan
te dalen, eerst de hogere inkomens,
en als dat niet voldoende is, ook de
lageren. Maar stel dat de economische
groei door "blijft gaan? Dan gaan de
werkgevers nog meer verdienen, en
dat gaat niet aan. Het beste zou nog
zijn alle inkomens (dus ook die van
werkgevers, artsen enz.) door de over
heid vastgesteld zouden worden. Een
andere mogelijkheid is: sterkere beias-
tingprogressie i.p.v. stijging van de
bruto lonen.
Amsterdam S. v. Kampen
Er moet in de Verenigde Staten wel
iets aan de hand zijn, als juist de
heer Drees het woord 'schoelje' ge
bruikt. Het is buitengewoon begrijpe
lijk dat de weerzinwekkende Waterga-
te-maskerade hem zo tegen de borst
.stuit, dat nij zich 'vergeten' heeft
Huogcvecn J. II. de Vries
Door toepassing van nieuwe rubber
mengsels en speciale ontwerpen voor
het loopvlak ontstaan thans een nieu
we generatie winterhanden. Het zijn
de opvolgers vande spijkerbanden,
die buiten Nederland nog gebruikt
worden op beijzelde wegen. De op
merkelijkste van de nieuwe banden
constructies is de Blizzard Magnet
Steel van Netzeler, die een blauwe
kleur heeft.
De Beierse Metzeler-fabriek heeft in
samenwerking met het chemische con
cern Bayer, dat belangrijke deelne
mingen in de Duitse bandenindustrie
heeft, een nieuwe blauwe rubbersa
menstelling ontwikkeld. Hierin komt
geen waterafstotend roet meer voor.
Dit is vervangen door wateraantrek-
kende substanties, o.m. kiezelzuur.
Daardoor krijgt de nieuwe Blizzard-
band niet alleen vrijwel evenveel grip
op glad ijs als een spijkerband, maar
bovenal een veel beter gedrag op
sneeuw dan spijkerbanden of traditio
nele winterhanden.
De Blizzard Magnet met stalen gordel
wordt deze maand leverbaar. Tegelijk
hebben Fui'da, de Duitse Goodyear-fa-
briek, en Vredestein, de Nederlandse
dochteronderneming van Goodrich,
eveneens 'stalen' radiaalbanden met
nicer slipweerstand en trekkracht op
gladde wegen geïntroduceerd. Ook in
deze twee gevallen is sprake van wij
ziging van het rubbermengsel en het
ontwerp van een speciaal blokprofiel.
Vorig jaar beantwoordde de Duitse
bandenfabriek Continental reeds de
acties tegen spijkerbanden met de
lancereng van zo'n speciale winter-
band onder de naam Conti M+S Con
tact.
De nieuwe Fulda-band kreeg de naam
Kristall-Winter. Vredestein heeft
daarentegen niet de aanduiding Win
ter of Modder en -Sneeuw toegevoegd
aan de naam Sprint ST, De nieuwe
Vredestein-band combineert de winter-
aspekten met algemene eigenschappen
als weg- en bochtvastheid en minima
le remafstanden, ook cp droge wegen.
Bij al de nieuwe banden, waarvan de
rubbercompositie veranderd is, ge
schiedde dit mede om het gevaarlijke
aquaplaning op nat wegdek tegen te
gaan.
Om ook tot een in het algemeen hoge
re prestatie van de banden te komen
heeft de Franse fabriek Klêber-Colom-
bes nu een band uitgebracht met een
Fiber B-gordel in plaats van staal. Fi
ber B is ontwikkeld door het Ameri
kaanse chemische concern. Du Pont
de Nemours en is vijf keer zo trek
vast als staal. De nieuwe band met
deze vezelgordel komt als aanvulling
op het Cablon-programma, waarmee
Kléber reeds aan alternatieven voor
staal werkte.
Goodrich, welk concern deze zomer dé
stalen elk-weer-band GT 200 Steel uit
bracht, heeft intussen op een geheel
ander gebied een revolutionaire con
structie aangekondigd. Het is een op
vouwbare reserveband, de SST of Spa
ce Saver Tyre. De band zit óm een
normale velg en kan bij verwisseling
gemakkelijk opgepompt worden met
een mini-compressor. De opvouwbare
band wordt reeds toegepast bij vlieg
tuigen.
Verscheidene autofabrikanten willen
de SST als eerste montage om het re
servewiel van hun auto's gaan leve
ren. Porsche is er al mee begonnen
en Volkswagen zal er toe overgaan op
speciale modellen. Opel levert de op
vouwbare band op verzoek op de mo
dellen Admiral en Diplomat.
Het Britse concern Dunlop heeft zijn
nieuws voor dit najaar beperkt tot de
montage van de Denovo-band op de
Mini 1275 GT en Rover 3500. Niette
min behoort deze anti-klapband nu
ook tot de gerealiseerde verbeteringen
in de bandentechniek.
jjbo«vSlevH« ïtlt
Cursisten van het vormingscentrum
voor werkende jongeren in Lichten
voorde hebben een project gedaan
over de vraag: wat heb je nodig in
een dorp. Een stukje uit het gesten
cilde verslag over het bezoek aan de
pastoor: 'We werden In pastorie lin
nen gelaten, we kregen een sigaret
je. We stelden de vragen die we
bedacht hadden. De pastoor was blij
dat hij niet was getrouwd, want dan
kon hij meer tijd aan de kerk
besteden. Een katholieke jongen en
een protestants meisje mogen wel in
de katholieke kerk trouwen.
We hebben gesproken over Brazilië
waar hij de rimboe was In geweest
Zijn werk bestaat uit 's morgen de
post nakijken, gebed doen voor het
eten, hond uit laten, mis bedienen
(als er rals is), naar vergaderingen
toe gaan, huisbezoeken afleggen, en
zovoorts.'
Op dc tekening een illustratie bij het
verhaal over het ziekenhuis.
Rob Kcrstens Het andere wljnboek.
Uitgave: W. Eccht's Uitgeversmij Am
sterdam. Prijs: ƒ24,50.
Boeken over wijn behoren tot het
welvaartspitrow., maar de eeuwenou
de cultus rondt,m de wijn vervaagt in
een tijd, waarin de flessen snel ont
kurkt worden. L-e wijn de druiven-
typen heeft haar geboortegrond, er
is over de afkomst van elke bekende
wijn veel te vertellen, zeker ook wan
neer het gaat om gewoonten en fol
klore.
Drs R. M. F. Q, Kerstens stamt uit
een van de oudste wijnkopersgeslach
ten van ons land.<jjHij heeft niet aleen
een groot gevoel voor het legendari
sche en anekdotische, maar is uiter
aard ook de vakman, die het groeiend
heir van wijndrinkers poogt 'op te
voeden'. Hij pleit z'n overwegend met
speelse ernst geschreven wijnboek
voor een zorgvuldige omgang met
wijn, mede in verband met 'het verle
den van de gevulde fles'. In 'Het an
dere Wijnboek* neemt hij de liefheb
ber als het ware bij de hand, voert
hem via 150 pagina's door verle
den en heden van niet alleen wijnen
van naam, zoals de Bordeaux en de
Beaujolais maar besteedt ook ruime
aandacht aan bijvoorbeeld de sherry.
Nederland heeft zich na de oorlog na
melijk zot een fervent drinkend
sherry-land ontwikkeld- Het zijn 13 tin
telende hoofdstukken: de uitvinding
van de kurk, het wijnmandje, het kas
teel, het gewelf, het proeven, maar het
opzetten van een wijnfeest thuis ko
men, naast vele andere zaken, aan de
orde. Bij het lezen van de vele, aller
minst dorre wetenswaardigheden,
strekt men onwillekeurig de hand uit
naar een goed glas. Rfs
Wat is waarheid? door prof. dr. G. C.
Berkouwer e.a. Uitg. Kok, Kampen.
194 pag. prijs ƒ18,90. Bundeling van
(uitgewerkte) colleges gegeven in de
theologische etherleergang van de
NCRV.
Rondom het Woord, derde nummer
van de vijftiende jaargang. Uitg.
NCRV, Schuttersweg 8, Hilversum,
prijs los nummer 4.Nieuwe bun
del van colleges, gegeven in de theo
logische etherleergang van de NCRV,
met o.a. bijdragen van dr. A. C. Hon
dera en dr. Jan Wit-over en naar aan
leiding van het nieuwe liedboek.
