Bisschop pleit voor bannelingen Kerk kan veel doen 'met Chili te kappen' Zwitserse kerken tegen Uit de kerkbladen Diensten voor in Amsterdain Trouw K wartet Geloof handicap voor studie Bestuur ziekenhuis Heerenveen wil directeur ontslaan Lutheranen Züid-Afrika ernstig bezorgd He-heb ik altijd geleerd... maar niet zo TJtQLW/KWARTET MAiAiNiDiAC- 17 DECEMBER 1973 .Van een verslaggever DEN HAAG In kampen in Chili wachten nog 1.700 buitenlanders op een kans het land te verlaten. Het zijn mensen, die doorgaans reeds eerder, voor dat zij in Chili aankwamen, aan een dietatuur ontvlucht zijn. Zij kennen een militair bewind vaak aan den lijve en de putsch in Chili heeft een ware pa niek onder hen teweeggebracht. Niet bang KERK T2/K2 Bisschop Helmut Frenz Advies van ds. Van Dr enth DEN HAAG Wat zijn de mogelijkheden voor een kerkelijke ge meente om iets te betekenen voor mensen, die ontslagen "worden doordat hun bedrijf gesloten wordt? Dit probleem, dat nu weer ao tueel geworden is, is in kringen van Evangelie en Industrie en Be- drijfsapostolaat al langer in de aandacht. schrijft Dei! Midden Oosten (91) De Rotterdammer Nieuwe Haagse Courant Nieuwe Leidse Courant Dordts Dagblad Uitgaven van B.V. De Christelijke Pers Directie: Ing. O. Postma, F. Diemer. Hoofdredactie: J. TammfngaL Hoofdkantoor B.V. De Christelijke Pers: N.Z. Voorburgwal 276 - 280, A'dam. Postbus 859. Telefoon 020 - 22 03 83. Postgiro: 26 92 74. Bank: Ned. Midd. Bank (rek.nr. 69 73 60 768). Gem.giro X 500. Midden Oosten (92) Midden-Oosten (93) Intellectuelen GENEVE Een gesprek tussen afgevaardigden van de wereldraad van kerken en van de Zwitserse kerken over het antiracisme-pro- gramma van de wereldraad heeft niet geleid tot overeenstemming over de oproep van de wereldraad tot terugtrekking van de investe ringen uit Zuidelijk Afrika. Termijn Snel Boetedienst liever dan kerstsamenzang Kleuterleidster (3) Calvinistisch Folklore Dr, L'. J. .Verplanke Romantiek Vluchtelingen uit Chili zoeken asyl Kort na de machtsgraep ontbonden de militairen de politieke partijen en de va&gjonden. De kerken waren de enige organisaties die konden opkomen voor de politieke vluchtelingen die tijdens het bewind van Aliende asyl gekregen hadden. Zij kwamen, de vluchtelingen te hulp. 'Zij moeten het land zo snel mogelijk uit", zei vrijdag de voorzitter van het kerkelijk hulpcomité, de lu therse bisschop Helmut Frenz. Hij reist Europa af om opvangplaatsen voor de vluchtelingen te krijgen. De Nederlandse staatssecretaris van buitenlandse zaken dr. P. Kooijmans heeft geen toezegging gedaan of Ne derland boven de 182 toegelaten vluchtelingen nog meer plaatsen be schikbaar wil stellen. Op de vraag van bisschop. Frenz zei hij te wachten op een officieel verzoek vn df hoge commissaris voor de vluchtelingen. Maar de hoge commissaris is onvol doende op de hoogte van de situatie otn met kracht aan te dringen op het opnemen van de Chilenen, vluchtelingen. In Duitsland, dat bleek bisschop Frenz, heerst bij velen het idee dat de vluchtelingen uit Chili een soort beroepsrevolutionairen zijn, Bisschop Frenz probeert de Europese regeringen er van te overtuigen dat zij niet bang hoeven te zijn voor de die een machinepistool in de koffer meenemen om de Duitse minister van binnenlandse zaken te vermoorden. Een Duitse journalist had het zelfs over de 'fanatieke echtgenotes van de vluchtelingen en hun ia de revolutie- gedachte opgevoede kinderen', aldus bisschop Frenz. Veel angst heerst ook in de Duitse kerk. Frenz vindt dat de kerken in Europa werken moeten aan de opvang van de vluchtelingen en hun integratie in de maatschappij. Een toezegging van de kerken kan de regeringen stimuleren in een ruim toelatingsbeleid. De Chileense machthebbers onder scheiden drie categorieën vluchtelin gen: radicale extremisten, mensen die gevaarlijk zijn voor het regime, en mensen die zich niet met de binnen landse zaken van Chili hebben be moeid. Vluchtelingen van de eerste categorie zitten volgens bisschop Frenz in de gevangenis, in buiten landse ambassades zijn gedood of de bergen in gevlucht. Ook de 'gevaarlij ke' vluchtelingen zijn in het alge meen niet bij de kerken terecht geko men. Enkele 'gevaarlijke' mensen zul len misschien onder de derde catego rie verzeild zijn. menselijke problemen, die samenhan gen met hei industriële karakter van onze samenleving, aldus ds. Van Drenth. Ruim 800 mensen, onder wie honderd Chilenen, waren zaterdag op de Chili- manifestatie, die het Chili-comité In Nederland in de Amsterdamse Amstelkerk hield. Op die manifestatie spraken onder meer G er rit Huizer, Anton Constand- se, pater Santiago Thljssen en Fred van der Spek (PSP). Namens de 84 vluch telingen, die uit Chili In Nederland zijn aangekomen sprak Sergeo Mes» zijn dank uit voor de ontvangst In ons land. Hij las ook een boodschap voor van ïsabelle Aliende, de dochter van de vermoorde Chileense president. Op de manifestatie werd een resolutie aangenomen, waarin de Nederlandse regering onder meer dringend wordt gevraagd alle relaties met de Junta te kappen, als deze niet minstens voor de vrijlating van de dnlzenden politieke gevangenen en voor vrijgeleiden zorgt Na afloop van de manifestatie lieten de Chileense vluchtelingen op het Frederiksplein een ballon op, beschilderd In de kleuren van de Chileense vlag en voorzien van het opschrift: 'WIJ willen over winnen'. Op de foto: voorzitter Jacques Menlemcester (links) cn pater Santiago Thljssen (rechts). Het persbureau van de hervormde kerk heeft nu het volgende advies ge publiceerd, dat is opgesteld door ds. J. van Drenth, hervormd industrie predikant ie Ede: Enigszins schematisch voorgesteld kun je vanuit een gemeente het vol gende doen; 1. Zeer snel een lijst met namen en adressen der gedupeerden aanvragen bij het bedrijf. Lukt dat niet, dan bij de vakbeweging aankloppen. Weet u de adressen van vakbondsbestuurders reeds? Dat tan nu all 2. Op zeer korte termijn (b.v. 2x24 uur) alle plaatselijke predikanten en geestelijken van de locale kerkge meenschappen bijeenroepen. Zeer na drukkelijk hun aanwezigheid vragen. 3. Tijdens deze bijeenkomst de na men onderling verdelen en afspreken, dat alle adressen binnen een week worden bezocht. Daarvoor mag ander werk wel even wachten. Is het mo gelijk dit bezoek door ambtsdragers van de eigen kerk te laten doen, dan kan dit de voorkeur verdienen, aan discussies daarover echter geen tijd besteden. Van groot belang-lijkt ons alle betrokkenen zonder uitzondering te bezoeken, afgezien van het feit of zij zich tot enige kerk rekenen. 4. Het gaat er vooral om medeleven te tonen. Technische zaken als uitke ringen en arbeidsbemiddeling geschie den door andere instanties. Mocht blijken, dat dit traag of onvoldoende gebeurt, dan wel ter bevoegder plaat se erop attenderen. De féUaeUe behoudt ttcb toet recht voor huur ter opname In tleze rubriek toegezonden me- ntngsmungén verkort weer ie geven. BIJ pu- blikaue wordt melde paan) van do inzender onderteltootU"' Brieven kunnen' ivordèn ge stuurd .aan het secretariaat' hoofdredactie Tjroutp/Bwartet. postbus «59. Amsterdam* De rechtszaak tegen de'gijzelaars van Deil was reden voor de redactie een fellé aanval te doen op. de politiemen sen en de kwestie 'woordbreuk en met tanks optreden' nog eens sensati oneel op te halen. Hoe kan het be staan het politiecorps zo aan te val len, mensen die telkens de klappen krijgen van a-sociale elementen. Steeds lees je berichten dat de politie gewond uit de strijd komt bij demon straties of kleine incidenten. Men zou amper zijn naam durven zetten ter ondertekening, de kans lopend dat ge noemde elementen met 'n revolver op je afkomen of de boel kort en klein komen slaan. Gelukkig hebben wij echter een redactie die dan wel weet te vertellen dat het de schuld van de politie is. Botterdam Mevr. A. Listard-Prins WEMELDINGE Naar aanleiding van uw bericht in Tr.-Kw. van 12 dec, geef ik U de raad om uw aardrijkskundige kennis van Zeeland eens te vernieuwen. Want bij mijn weten vaart een schip dat uit de haven van Wemeldinge komt, de Oos- terschelde op, en niet de Westerschei- deof niet soms? Amsterdam Jan Anton Burgei Het kan, militair bekeken, in oorlogs omstandigheden' noodzakelijk zijn sommige gebieden te bezetten en, be zet te houden. Dat kan verklaarbaar zijn, misschien zelfs verdedigbaar. Maar als er dan eindelijk gewerkt wordt aan een vredesconferentie dan zal een eventuele vredesvoorwaarde, logisch, ook zijn een teruggave van die bezette gebieden, naast van de an dere kant een erkenning van de staat Israël, welke erkenning, door de be reidheid tot vredesonderhandelingen, reeds 'de facto' is gebeurd. Discutabel is alleen of de ontruiming reeds nu of c.q. aan het einde van de bespre kingen moet gebeuren. Wanneer Is rael niet van plan is deze gebieden te rug te geven gaat het gedrag van deze staat verdacht veel lijken op dat van een koekoeksjong. En dat is met geen bijbeltekst te verdedigen. 'Sjaloom' houdt naast vrede ook gerechtigheid in. Oranjewoud Drexhage O. o, dat gezicht van die Arabieren toch! Al vanaf 1867 hebben ze geen onderhandelingen gewild, omdat een Arabier niet met een onverwinnaar mag onderhandelen. Dan verliest hij zijn gezicht. Het is me het standpunt v l. Het is nog nooit in de geschiede nis voorgekomen dat de verliezer kon eisen: Eerst m'n land uit voor ik wil onderhandelen. Geen staat en ook geen mens ter wereld geeft z'o troeven uit handen om zich op genade of on genade aan de verliezer uit te leve ren. Kijk maar naar onze brave Sov jets. Die staan nog steeds aan de El be. Al 28 jaar en zonder resolutie van de Veiligheidsraad. Eigenaardig, met het martelen en vermoorden van krijgsgevangenen verliezen de Arabie ren hun gezicht blijkbaar niet. Maar gaan wij het hardop zeggen, dan weer wel. Ik begrijp niet dat men de dikta- toriale mentaliteit van de Arabier, de mohammedaan, de pasja nog steeds niet herkent. De dlktator die prins heerlijk mag deen wat hij wil oaar t.o.v. wie wij zeer voorzichtig moeten zijn met onze woorden, anders ver liest hij zijn gezicht en gaan wij het concentratiekamp in, dat wil in dit geval zeggen de oliekraan dicht. Beverwijk A. Teljeur In Zuid-Italië wonen eigenlijk alleen maar arme sloebers, voor een groot deel werkeloos en met praktisch geen initiatief om hun situatie te verbete ren. Als de Palestijnen daar heen gaan zal dat wel op enig verzet stui ten, maar dat is om overwonnen te worden. Voor een stuk door Europea nen bezet-Arabisch gebied in ruil een stuk Europa voor de Arabieren. Bil lijk. Maar die mensen zouden mis schien terug willen en er zouden moeilijkheden ontstaan. 'Dat moet voorkomen worden. Het christelijk Westen is rijk genoeg om die mensen elders in Europa een bestaan te bie den, bijvoorbeeld ïn dat land met prietpraters en na-wauwelaars. Een stukkle er maar van: Alleen N.- en 2. Holland. In totaal moesten de kerken voor vierduizend mensen een tehuis in het buitenland vinden. Van deze groep zijn er thans 2300 vertrokken. Dat zijn meest vrijgezellen, jongeren en arbeiders met een beroepsopleiding. Overgebleven zijn academici, hoogle raren en andere intellectuelen. Volgens bisschop Frenz zijn de intel lectuelen in groter gevaar dan de be roepsrevolutionairen. 'De Chileense machthebbers zien wel in dat je te genwoordig geen revolutie meer maakt met een machinepistool.Ia Cas tro. Als je dat probeert, dan roep je de reactie op. en die is sterker. De re volutie wordt tegenwoordig gemaakt door de intellectueel, die een bewust wordingsproces op gang helpt'. Officieel is het zo dat de overgebleven 1700 vluchtelingen voor 31 december het land uit moeten. Misschien lukt het aan de kerken om die termijn een maand te laten verschuiven. Maar hoe eerder deze mensen in veiligheid zijn, hoe beter, want zij voelen zich als een kat in het nauw. De meeste van de vluchtelingen wil den na de coup naar Argentinië. Toen president Perón kwam met zijn anti communistische programma, streepten de meeste vluchtelingen deze keus weer van hun lijstje. Mexico weigert hen op te nemen. Naar Cuba willen zij niet De Bondsrepubliek zond een beoordelingscommissie naar Chili om te selecteren wie toegelaten zouden worden. Maar de commissie begon met verhoren, die zo diep gingen, dat veel vluchtelingen ai snel'dachten dat West-Dultsland een politiestaat was. Bisschop Helmuth Frenz: oorspronke lijk dacht men dat 13.500 vluchtelin gen Chili wilden verlaten. Het blijken er 4.000 te zijn. Daarvoor is een op vang nodig, al was het maar voor tij delijk. Over de beginselen van de bestrijding van racisme bestond geen verschil van mening. Alle deelnemers waren het er over eens, dat rassendiscriminatie met de boodschap van het Evangelie onvere nigbaar is. Ook het programma van de wereldraad ter bestrijding van ra cisme werd niet bekritiseerd. Maar wel was er enig verzet tegen het spe ciale fonds voor financiële ondersteu ning voor humanitaire doeleinden van ten dele ook gewelddadige strijd te gen (de gevolgen van) racisme bie dende groeperingen, tj. Geen overeenstemming bereikt wat betreft het vraagstuk van hét te rugtrekken van de investeringen uit Zuid-Afrika, Terwijl de wereldraad de apartheid wil tegengaan langs de lijn van het conflict willen de Zwitserse protestantse kerken de gewenste her vorming bereiken door dialoog. Huns inziens dienen de Zwitserse bedrijven er toe te worden aangespoord, aan hun werkzaamheden in Zuidelijk Afri ka het raciaal discriminerend karakter te ontnemen door een goed sociaal be leid. BRATISLAVA (KNA)- Jongeren in Tsjechos'owakije, die 'nog niet klaar zijn met het godsdienstige', wor den niet toegelaten tot de universi teit. Als maatstaven voor kerkelijk ge drag worden genoemd kerkbezoek, deelname aan processie en openlijk opkomen voor de kerk. Van een verslaggever HEERENVEEN Het bestuur van het ziekenhuis 'De Tjongerschans* in Heerenveen ,vindt unaniem, dat het zijn medisch directeur dr. G. B. P. van D. niét kan handhaven.- Dezer da gen zal dr. Van D. ontslag worden aangezegd. Tegelijkertijd zal het ge westelijk arbeidsbureau worden ge vraagd een ontslagvergunning af te geven. Dr. Van D. zou in de periode van 1953 tot 1972 (hij was toen apotheek houdend huisarts in Gorredijk) bijna een half miljoen gulden te veel aan medicijnen bij twee ziekenfondsen, het APFZ en het ANOZ. hebben gede clareerd. Mr. O. van Norbruis, alge meen directeur van" 'De Tjonger schans* noemt als reden voor het ont slag, dat de medisch directeur niet meer functioneerde, noch intern, noch extern. Volgens hem zou dr. Van D. grote aarzelingen hebben gehad om naar buiten op te treden. Die twijfel zou ook in de binnenwacht merkbaar zijn. De officier van justitie in Leeuwar den mr. G. R. Nubé heeft bovendien een aanklacht van de twee ziekenfond sen tegen hem in behandeling geno men. De klap van plotseling ontslag komt vooral hard aan in het gezin. Voor vrouw en kinderen is ineens een gro te onzekerheid in hun bestaan geko men. Mogelijk is het nodig maat schappelijk werk, medische verzorging of andere specialismen in te schake len. Blijkt verdere begeleiding op kor te termijn nodig van kerkelijke of di- akonale aard, dan weet u dit althans zeer sneb En ook hier geldt, dat spoe dige hulp dubbel telt. Vanzelfsprekend zouden soortgelijke procedures van belang kunnen zijn bij een staking of bedrijfsbezetting. Dit dan ongeacht bet oordeel dat men daarover heeft. Het gaat erom, dat men van kerkelijke zijde aandacht er vaart in de ongewilde persoonlijke nood. Dan zijn er ook groepen ais vervroegd gepensioneerden, W.A.O.-trekkers en invaliden. Deze categorieën verkeren in geheel andere omstandigheden, waarvan de duurzaamheid een der Kenmerken is. Dat kan tot uitzicht loosheid leiaen of tot doffe berusting. Geen van beiden zijn als benijdens waardig te beschouwen. Het eerste, wat daaraan zou. moeten gebeuren, is een "inventarisatie in eigen gemeente of wijk. Daaruit zal'd*» blijkeft wélke noden er onder deze mensen bestaan. Wij v/eten vaak zo weinig van elkaar. In vele gemeenten wordt wel het.no dige gedaan voör de jeugd en de be jaarden. Maar er zijn nog 'genoeg V.EUTEN Samen wat onschuldige kerstliedjes zingen in een interkerke lijke kerstsamenzang op een van de dagen voor kerst, kan dat nog wel, al is het traditie geworden? Het inter kerkelijk beraad voor Vleuten en De Meem meent van niet en heeft beslo ten tot het houden van' een 'gezamen lijke oecumenische boetedienst'. Samen luisteren naar de Heilgie Schrift, samen als zondaars, wetend dat wij ook samen en tegenover el kaar in zonde staan, zo samen om ver geving bidden lijkt ons een betere voorbereiding op kerstmis, dan alleen wat kerstliedjes zingen, aldus het in terkerkelijk beraad. GAD De spreuk over Gad is kort en krach tig: Gad, een bende zal hem belagen, maar hij zal hun hielen belagen'. Een spreuk van strijd en overwinning? De woorden die gebruikt worden doen denken aan de karavaan van een voorttrekkende stam. Achteraan leant het vee. Roversbenden leggen er op toe om die legertros, dat vee, van de stam af te snijden en ze op die ma nier buit te maken. Dat zal Gad over komen. Maar Gad zal weten terug te slaan en het woord hiel heeft iets van dezelfde gedachte. De rovers worden op hun beurt afgesneden van de buit, de rovers beroofd, de belagers be laagd, de bedriegers bedrogen. Er'zit een heen en weer in dit woord. Iets van een wisselende krijgsdans. Iets van het leven dat geeft en neemt ea omgekeerd. Van duisternis en licht. Van schade en geluk, voor voorspoed en tegenspoed. Daar gaat Gad, mee in de grote stoet van het messiaanse heiL Een stam onder de stammen. Geen machtige dingen zijn er van hem te zeggen. Hij zal het lot van de ande ren delen. Geslagen worden en de kans krijgen om iets terug te winnen. Een stuk heel menselijk bestaan, mee genomen op de reis. Een stuk leven. Iets van u én mij, van ons zoals we het leven ervaren als licht en -donker. Als een traan en een lach. Maar in het kader van iets groters. Ia het ka der van: op uw heil wacht ik HEER! Dat zal het deze week ook wel weer zijn. Er zullen, dingen zijn om te la chen en om gelukkig mee te zijn en ook 'vigen waarom gehuild en ge- tr&afté moet worden. Maar zé staan in i m .groter verband. In een zinvol ge heel. Niet altijd op de korte baan te zien en te ontdekken, maar stii gewe ten en in geloofd. Stilverder gedram gen. als. eengebeimènis* waarin kracht ligt. Om b'ij hét geluk niét overmoe dig en vergeetachtig te worden, én om bij het verdriet niet te bezwijken. Gad, een mannetje van up en .down. Van .'verloren en gevonden, van .wel en wee. Maar niet als een droevige cirkel, niet als een laatste wijsheid, niet als iets waardoor alles grijs wordt, maar voor wie weet en hoorde met het definitieve licht erover heen. (Genesis, 49,19). Amsterdam L. 3, Mulder Hr. Dirksen uit Harderwijk maakt de fout twee salarissen met elkaar te ver gelijken, maar niet de achtergronden vari beide functies, zoals opleiding, er varing. prestatie etc. Het door Thea van Kempen genoemde salaris van hoofdleidster vind ik niet hoog, in aanmerking nemende de verantwoor delijkheid een school te moeten lei den, de administratie te voeren en daarnaast misschien nog een eigen klas te hebben. Daarenboven zijn ook de lasten van de ongehuwde vaak hoog. Als je de hele dag weg bent. Den je maar al te blij met een werk ster: voorkomende karweitjes in huis moet je laten doen omdat je het zeir niet kunt, er geen tijd voor hebt of er gewoon te moe voor bent. En dal alles kost geld- Hoe het salaris dan verder nog wordt besteed, of je op een dure fiat wilt wonen en/of er een auto op na wilt houden, gaat niemand aan. Iedereen, gehuwd of ongehuwd, is vrij zijn/haar salaris naar eigen in zicht te besteden. De burgemeester van Ridderkerk, dr. C. J. Verplanke, enthousiast kerkorga nist, schrijft in het christelijke gere formeerde weekblad De Wekker over de bijzondere notatie van de laatste regel van het Wilhelmus in het nieu we Liedboek voor de kerken. Dr. Ver planke; 'Ik weet wel, dat de laatste regel De- hourde te luiden: heb (kort) ik (kor:) altijd geëerd. Maar een jarenlange er- varing heeft me wel bijgebracht, dat we piegen te zingen: be-heb ik altijd geëerd. Daar helpt geen lieve moede ren aan. Daar hielpen bok de gebie dende gebaren van de organisten en dirigenten niet aan. De melodie had nu eenmaal op deze wijze de invloed van de volkszang ondergaan. Het nieuwe Liedboek is daarvoor ge zwicht. Wat elders niet kon, kon hier gelukkig wel: de zangpractijk is geijkt. Maar om het geweten der mu ziekhistorici toch nog te sussen heeft men in één notenbalk nu twee melo dieën gegeven. De ene is die welke wij nooit mochten zingen, maar toch zon- gen: he-heb ik altijd geëerd. En de an dere is niet die' welke wij altijd moes ten zingen, maar nooit zongen; dus niet die welke wij meenden historisch juist te zijn; maar een andere, histo risch blijkbaar nog juistere: de ko ning van Hispan-je (kort) heb (kort) ik (lang) altijd geëerd. Zo heheb ik het nog nooit geleerd'. ln Wapenveld, blad van academici uit de rechterflank van de gereformeerde gezindte, schrijft drs. H, van 't Veld over hei liedboek. Hij is vooral bïij met de bijtelliederen. Drs. Van 't Veld: Hier wordt het calvinistische principe van de schriftuurlijke liederen voort gezet en de rechterflank van onze ker- ken zal met heei goede argumenten moeten aankomen, om te bewijzen, dat men de Lofzang van Zacharias wel mag blijven zingen, maar bij voorbeeld Gezang 8, het lied van Mo- zes naar Deut. 32 moet afwijzen. Van de 63 van deze 'letterlijke' bijbelliede ren berijmen er 26 een nieuwtesta mentisch bijbelgedeelte. De alleen- psalmzingende kerken vertonen een pijnlijk genus aan liederen over onze Here Jezus Christus: Zij moeten net tot dusver hebben van een al of niet legitieme nieuwtestamentische inter pretatie van oudtestamentische psal men en van de enige sedert eeuwen aanvaarde schriftgezangen. Nu kan in derdaad bij de preek gemakkelijker een passend lied opgegeven worden en zai een passepartout als 'Dit is Je dag, de roem der dagen', ook niet meer bij elke kerkelijke hoogtijdag op behoeven te draven. Ter linkerzijde is men minder over het liedboek te spreken. In Ruimte, het blad van de Nederlandse Protes tantenbond, die eerst meewerkte aan de voorbereiding van het liedboek, maar iater afviel, schrijft ds. Barthold van Ginkel: Het fundamentele misverstand waar aan het liedboek lijdt, komt voor uit de dwaiing 'dat de elkaar opvolgende generaties in hun vragen en antwoor den aan elkaar gelijk blijven'. Profes sor van den Berg heeft met de stuk ken aangetoond dat de vorige genera ties bestonden uit andere mensen dan wij zijn. Niet alleen cultuurpatronen verschuiven structureel. Zij kantelen in hun vragen en in hun antwoor den'). De vorige generaties hadden hun eigen, hun unieke verduisterin- Amslcrdam mw.J. Dreclisier gen en daarop aansluitende verhelde ringen. De Godsverduistering die onze generatie meemaakt is uniek. Daarop is, in het kerklied o.a. een uniek,, op deze godsverduistering aansluitend, antwoord ncdig. Het interkerkelijke' Liedbundel antwoordt op deze unieke situatie met liederen in Volendam* merbroek. Folkloristische liederen. Liederen die, in de tijd waarin zij ge schreven werden, een authentiek ge loofsgetuigenis verwoordden: 'op an dere vragen van andere mensen in an dere situaties', Voor de afdelingen van het Vrijzinnig Protestantisme, die voorposten moe ten zijn aan het front van de gods dienstige bezinning, is dit Liedboek onbruikbaar. Acceptatie betekent er kenning van het fundamentele mis verstand waardoor het liedboek een misgreep werd. Het Liedboek is wel geschikt voor gesprekskringen. Dan kan worden aangetoond: zó zongen an dere mensen dan wij zijn en zo kun nen wij, op de voorposten, het niet meer*. Genuanceerder is drs. G. W. Reltsema in Open Grenzen, het blad van de vrijzinnige hervormden in Rotterdam: 'Er'zijn dunkt mij, zo'n 180 van de 491 liederen min of soms meer bruik baar: ruim een derde. De rest lijkt mij onmogelijk, meestal vanwege de tekst, soms vanwege de melodie. Het bijbels begrip van het Koninkrijk Gods in zijn actuele dynamiek komt tot mijn verbijstering opnieuw niet uit de verf, tenzij buiten de desbetref fende rubriek; De romantiek der bij belliederen is vaak volslagen vreemd aan een reëéi geloofsbeleven, dat van daag de dag werkelijk zou kunnen zijn. Een vijftigtal liederen lijkt mij fraai; ten diepste ontroerend verheffend, verkwikkend, vertroostend eh wekkend ten leven. Dat kan een kwestie zijn yan de melodie en van de woorden, soms meer het één soms meer het ander. Soms neemt .de toon dé woorden mee, soms andersom. En zeer gélukkig is het, als. beide samen spelen, en dat is -— zeker bij die vijf- tig doorgaans hét geval. Men kan overigens uiteraard ook persoonlijk in de éne periode van leven wat andere accenten leggen dan' in een andere tijd. Daarom ook al is het goed, dat de liederen zo ontzaglijk gevarieerd zijn van stijl én inhoud. En als cr dan mensen én gemeenten zijn, die zich willen vermeien In wat antiquari sche mythologoumena, die vreemd zijn van een werkelijkheidsbeleving en een levenspatroon, die de toets van een moderne waarheidsethiek kunnen doorstaan, dan .moeten zij zo maar za lig worden. In ieder geval geloofsle ven, en zeker gemeenteleven, is zin gend leven. Dienst aan God is ook eredienst Het lied is soms meer dan woord en daad tezamen'. KAAPSTAD Veel van de ontwikke lingen in Zuid-Afrika geeft christenen aanleiding tot ernstige bezorgdheid. Aldus het dagelijks bestuur van de fe deratie van lutherse kerken in zuide lijk Afrika in zijn eerste openbare verklaring sinds de oprichting van de federatie in 1966, De federatie omvat dertien lutherse kerken met in totaal 850.000 leden. In zijn eerste publieke uitspraak keert het bestuur zich met name tegen de vele vrijheidsbeperkingen zon,eer enig gerechtelijk vonnis, het weigeren van visa aan theologen, die door Zuidafri- kaanse kerken werden uitgenodigd, het niet verlengen van verblijfsver gunningen voor zendingsmensen en het intrekken van paspoorten. Het ge brek aan contact tussen de partijen neemt toe en de spanning stijgt zorg wekkend, aldus het bestuur. AMSTERDAM In twee kerken - zijn gisteren* dienstengewijd aande toe stand in Zuid-Afrika. Aanleiding; daar toe was de in Zuid-Afrika 'gegierde Geloftedag. In de Amstelkerk ging Esau da Elessisvoor. Hij karakteri seerde geloftedag als een heidens 'bioed-en-bodem-feesti, V 'Geloftedag is vóór de. meeste blanke Zuid-Afrikaners een religieus gebéu ren. Het in 1949 onthulde Voortrek- kersmonument bij Pretoria wordt door hen als het 'heilige dér heiligen" beschouwd. Het is- een afgodsbeeld wat in, 1949 in Zuid-Afrika is opge richt, eén van' de 'hoogten' waartegen de oud-testamentisohe profeten zidh keerden, wanneer Israël verviel tot zelfverheerlijking. Het zal eens, wellicht door zwarte christenen samen met meiisen als Beyers Naudé wor den geslecht", aldus de heer Du Ples- sis. 'Geloftedag is het feest, van de apart heid, het feest van de blanke over heersing, die God zou hebben gewild. Maar vele zwarte Zuidafrikairue Christenen weten beter; zij weten" dat dit een vervalsing is van het bevrij dende evangelie van Christus. Ze heb ben zelf de Bijbel Ieren lezen. En slechts bij benadering beseft het blan ke christelijke westen hoezeer het beeld van Christus wordt vervalst door zijn collaboratie met blank Zuid- Afrika'. Gisteravond preekte prof. dr. J. Ver- kuyl in de Westerkerk. Na de dienst in de Amstelkerk volgde een discussie over de apartheid.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Trouw / De Rotterdammer | 1973 | | pagina 2