UvAPoliticologen 't blok
Friese dorp Oudehor ne
houdt wedstrijd in
het Sint Thomasluiden
Vérkoudenmiieus w©r$f€ff ¥erm!«§3§
'Houding van
Kranenburg
provocerend'
I Directeur: persoonlijke vrijheid staat
tegenover beroeps-verantwoordelijkheid
Bromsnor de (zilveren) bruidegom
mmÊmm
:3i
Jongeren honden oud gebruik in ere
Zes maanden voor dodelijke aanrijding
Landelijk systëem^j
voor waarschuwing
bij kerncentrales
stiet ster-allures
a ldoor Jac. Lelsz
- U\
Bewoonster: 'Voor
elke samenleving
gelden er regels'
tb'I Idealistisch
GEKOOID'
Olrivin helpt direkt.
Even druppelen en u kunt weer vrij
ademhalen.
Otrivin prikkelt niet en werkt
urenlang.
Gezwollen neussiijmvliezert slinken.
U hebt een fijne neu&voor Otrivin.
BESMMNiD" C'T9/K13
advertentie
jr/KWIAgfTiET ZATERDAG 29 DECEMBER 1973
•ffc]
■ièil
-
-;ès*
m
-Jf"
'jrfe
-
Mr. W, P. Bijleveld, directeur van
'Open Dorp'.
Een gedeelte van 'Het Dorp'.
Privacy
;\ss*
zv
;:s;n
■si
:i.r;
r.&
-
Bromsnor en zijn Cornelia zijn 25 jaar getrouwd. Dat moet natuurlijk gevierd worden en dat gebeurt
dan ook, vanavond om vijf over zeven in het televisie-programma van de NCRV (Ned. 1). De aflevering
van 'Zwerven met Swiebertje', waarin dat feest voorkomt, heet 'Leve de Rompslomp'.
ZOETERMEER
verkrijgbaar bij apotheker en drogist
.als handige spray of druppeifiacon.
Van een verslaggever
UTRECHT Tijdens een repre
sentatieve ontmoeting in de Ju»
lianakazerne, onlangs in Den
Haag, heeft generaal-majoor L. A.
D. Kranenburg zo'n provoceren-
de houding aangenomen tegen
voorzitter H. J. J. Hoogenboom
van de katholieke onderofflcie-
renvereniging St. Martinus dat
een andere opperofficier zich ge
noodzaakt zag daarvoor zijn ex
cuses aan te bieden.
el wat anders
destijds beeft
mmmb
fidil
'Het Dorp' heeft nu
z'n spanningen
ABt'
■".ï.'t
sss
H
•s.a
■ACb
- ::-i;
"ai
i;-i
'«A
>:Vf
■'ifcs
•n
si
-
l. Si'i-
:V„4'
.■■ïu
'NS
éW
*.:>i
- U-i
vSti
jïii
<rt(?
;4*5
4?
t
iS;«
- -fK
-ïöi
-ÏKI
y/
ï!?l
tz*
jas
c.
I
Ti-j-S
'Pi
;®SHEM/DORP Bijzondere nacliten zijn in Nederland zelden sprookjesnachten. Dat was de
aach tvan Schmelzer niet, het is ook met de nacht van Mies Bouwman niet het geval gebleken. En als
jjze nacht ogenschijnlijk wel als een sprookjesnacht verliep, dan is men daar inmiddels uit ontwaakt.
get Dorp die grote droom van tien
j jaar geleden, uniek in de wereld is
1 sprookje. Het is minder dan een
akje, maar het is tegelijk veel
dan een sprookje: het is een
t kerkelijkheid. De werkelijkheid is in
I de regel niet identiek aan het sprook-
I it aan de droom. Met alle'voor's en
Itegen's, vreugden en zorgen, teleur-
liiiingen en uitdagingen, die er anex
zijn.
Enkele dagen geleden werd kort ge-
Leid over gespannen verhoudingen in
Het Dorp, die'geheel aparte samenle
ving van lichamelijk gehandicapten
Arnhems groene rand die moge-
I jtjt gemaakt werd doordat Nederland
in 24 uur enkele tientallen miljoenen
I guldens beschikbaar stelde, op het
I Arro-tv-scherm aangemoedigd door
Kies Bouwman, terzijde gestaan door
dokter A. Klapwijk-als 'vader* van de-
K grootse gedachte. Een van de din
gen die de gemoederen nu beroeren,
[is volgens de berichten dat de
idicapten zich bedreigd zouden
n in hun zelfstandigheid. Van de
siavankeïijke opzet, dat.de gehandi-
I opten het zélf zoveel mogelijk zou-
doen, is weinig of niets terecht
irnen. Ook nu nog maakt de* direc
tie in de regel da dienst uit.
Dat komt nogal ongenuanceerd over.
I Wat is er in feite, aan, de hand? p'd
I directeur van tjïè't: Dofr, ~mr.,1W.;
1 Bijleveld, probeert "dé kern van' hét
i hier en daar levende onbehagen kort
jar te duiden. Hij zegt: 'Er ligt hier-
spanningsveld tussen persoonlijke
sid en professionele verantwoor-
leid'. -
IKort geleden zijn de mensen van het,
'eerste Uur gehandicapten en' vali-''
bijeen geweest voor een reü-
nie. Dat was tien jaar nadat men el
kaar voor het eerst ontmoette in het
j Henri Dunanthuis in Zeist om over
Het Dorp te praten en de conclusies
f in een rapport vast te leggen. Nu
men zich afgevraagd: wat ié er
uiteindelijk van terechtgekomen?
I Daarbij bleek dat het wi
n is dan men zich
voorgesteld,
j Op die reünie hebben de aanwezigen
I rich erop bezonnen of'men wel. op de
j goede weg is. Het antwoord is niet
t één-twee-drie te geven, want het is
ingewikkeld vraagstuk. Daarom
al in het komende voorjaar in groter
md op de zaak worden teruggeko-
'Evalueren' heet dat tegenwoor
dig, met een modewoord. Bij dit alles
beseft ahèn dat ook ten aanzien van
i Het Dorp het gevaar van bedrijfs-
i blindheid niet denkbeeldig is.
'In het Henri Dunant Huis werden',
I volgens de heer. Bijleveld, 'twee din
gen vastgesteld. Be bewoners zouden,
[wat de exploitatie betreft, zelf zoveel
lijk taken- overnemen. In de
plaats zou er in Het Dorp ook
mogelijk zelfbestuur zijn. Van
deze essentiële punten is in de prak
tijk niet zoveel terechtgekomen. Maar
ik vermoed dat men tien jaar geleden
toch niet een volledig -beeld heeft ge-
bad van het type gehandicapte dat
bier zou komen, gezien de graad van
I verzorging. Een leek kan zien dat het
utopie is te menen dat je hier
zéér veel verzorgsters nodig zou
)en (er zijn vierhonderd bewoners
sa vierhonderd personeelsleden)'.
af van het schema of-of, alsof het hier
om een tegenstelling gaat Vastgesteld
moet worden dat Het Dorp gewoon
Het Dorp is. Zonder voorbeeld in de
wereld. En of het' al ergens js nage
volgd is niet met zekerheid bekend.
Er zijn tientallen buitenlandse studie
groepen geweest Vooral in Amerika
bestaat er veel belangstelling voor,
maar men heeft daar geen AWBZ.
Ongeveer 25 pet van de bevolking is
inmiddels getrouwd; meestal vonden
de partners elkaar in het dorp, waar
ieder over een gezellig aangepast wo
ninkje beschikt. Het Dorp heeft een
eigen karakteristiek, maar voor alle
soorten gehandicapten zal het geen
oplossing bieden. Het hoeft ook niet
in alle omstandigheden te blijven wat
het nu is...Er moeten alternatieven
zijn. Het kan zijn dat het over drie,
vier jaar toch anders aangepakt dient
te worden.
den daarvan hebben dok zitting in het
bestuur van het dorp, dat uit zeven
.personen bestaat Ze zijn zogezegd dus
■mede. "de werkgevers van directeur
Bijleveld en de vierhonderd andere
medewerkers. En in dit opzicht zijn BOSCherminQ
ze verder dan het personeel, dat wel
een medewerkersraad heeft, maar nog
niet in het bestuur is vertegenwoor
digd. Wel wordt daarover thans ge
sproken:
Volgens de heer Bijleveld moet men
Er zijn hier mensen', zegt de heer
Bijleveld, 'die menen dat zij meer te
zeggen moeten hebben. Door elkaar
genomen heeft men dat gevoel niet.
Velen realiseren zich dat ze het niet
aan zouden kunnen. Wij geven ze een
grote verantwoordelijkheid. De eerste
maanden na hun komst hebben ze bet
er zelfs heel moeilijk mee. Vooral als
ze uit eer, gezin of uit een inrichting
komen. Er zijn er heel wat die echt
behoefte aan bescherming hebben'.
Niettemin kan de heer Bijleveld be
grip opbrengen- voor de verlangens
van hen die van ocdeel zijn dat de
mogelijkheden voor nog meer zelf
standigheid vergroot moeten worden.
Herbezinning is zeker gewenst. Als
thema voor het congres in de lente
van '74 lanceert het, overigens geheel
vrijblijvend, 'We doen het goed! Maar
doen we het ook goed?'
Wat zegt mejuffrouw H. van Es, een
der bewoonsters van Het Dorp, van
de aan de orde gestelde problematiek?'
Mejuffrouw Van Es is lid van de
dorpsraad, zij woont al zeven jaar in
het dorp en zij is een van degenen,
die in dit geval als receptioniste
op het dorp zelf hun werkkring heb
ben. Zij bedient de rolstoel met haar
handen. Anderen sturen de rolstoel
op andere wijze, soms zelfs met de
kin. Een ingenieus voertuig, die rol
stoel, en mejuffrouw Van Es heeft
dan ook grote bewondering voor de
constructeurs ervan.
'In iedere samenleving bestaan span
ningen', merkt mejuffrouw Van Es
nuchter op. Zouden de gehandicapten
het alleen kunnen doen in het dorp?
'Ach', zegt zij, 'er zijn mensen, die
zichzelf onderschatten, maar er zijn er
ook, die zichzelf overschatten. Het zou
een grote janboel worden. Volledig
zelfbestuur zie ik niet zitten. Dat kan
eenvoudig niet". 'Je kunt je hier goed
ontplooien. De persoonlijke vrijheid
wordt niet aangetast Ik hoor van ver
pleegtehuizen, waar het personeel bin
nenkomt zonder aan te kloppen, waar
ze de mensen bij de voornamen noe
men, jij en jou zeggen. Daar is hier
geen sprake van. Maar dat er bepaal
de regels zijn, vind ik logisch, want
waar heeft men die niet?'
Vaak luistert het bestuur naar de
dorpsraad. Sommige zaken zijn echter
niet te verwezenlijken, andere heel
moél'jk. Er is, denkt mejuffrouw
Var. Es, in elk geval één ding dat an
ders zou moeten, ook al is dat niet
eenvoudig. In het dorp woont men
met z'n tienen aan een 'straat' en zo'n
groep eet in principe in het 'Tref
punt'. Wie kan, mag het op zijn ka
mer doen. Met iedereen is dat niet
het geval. Dat geeft spanningen wan
neer er vanwege de handicap onsma
kelijke toestanden ontstaan. Dat aan
dit stukje privacy wat gedaan wordt,
vindt mejuffrouw Van Es hel belang
rijk. Ved belangrijkèr dan bijvoor
beeld de kwestie van de witte schor
ten van de dogela, die nu verplicht in
ieder huisje aanwezig moet zija. Die
is nodig bij de persoonlijke verzor
ging, uit een. oogpunt van hygiëne.
Maar er is destijds grote oppositie te
gen gevoerd.
*s3
;**-j
frs*
..jr*
- 173
">:rt
.,'ïi3S
r.U
-isS'
ifji
i-i
■.JSTi
i
.40-1
,r.a
r.&
Mi
'CS?
..isS
■<s{
i
■rK-ij
Deheer Bijleveld meent dat er des-
I tijds 'wat idealistisch-liehtvoetig tegen-
gekeken is'. Hoe zelfstandig de
en er ook wonen, ze worden tel-
weer voor bijvoorbeeld
later simpele huishoudelijke proble-
Igeplaajst. Ze komen dan bij de
dogela zo heet de verzorgster in
dorp terecht, Die moet ze dan
1 weer eens naar de wijk-dogela
iJóorsturen. Dat kan de bewoners het
I gevoel geven op te botsen tegen, het
|latfaat' organisatie. Dat geeft ir-
Bs gehandicapten genieten ih hét
Utp een redelijke mate van zelfstan-
ygheid. Ze kunnen er wonen, wer-
recreëren, kérken, winkelen,
""T het postkantoor gaan, enz. Het'is
maatschappijtje opziclizelf. Maar
- om niet geïsoleerd te raken wel-
yewust tegen een stad aangebouwd.
I Anihem. De therapieën, die nodig
pin, worden weliswaar in de aangren-
|®Me Johanna Stichting gegeven,
toch buiten Het Dorp zelf, wat
Psychologisch belangrijk is. Een gewo
ne stadswijk is het niet, want niet ie-
jwreen kan er zich vestigen. Mess een.
puMhting, een gezondheidsinstituut
hoewel in de zin der wet: ook wel
veer vanwege de AWBZ is hét
[wenmin: Staat bij de ingang geen
ér, er .zijn geen vaste bezoektij-,
er lopen geen dokters in witte
enz.
er ér bij de gehandicapten en
medewerkers yvan een verschillende
|™3adering sprake is, dan kan gesteld
'rorden, dat bij de eerste groep het
j® van een gewone wijk het sterkst
en bij de andere groep het idee
'aa een inrichting Het is in dit ver-
rand dat de heer Bijleveld spreekt
JSJ een spanningsveld tussen persoon-
We vrijheid en professionele verant
woordelijkheid.
klein voorbeeld ter illustratie.
Amvankelijk was er de regeling dat
yeedverwanten die komen logeren,
gehandicapte familieleden gedu
bde die- dagen mogen' verzorgen,
por stel dat zij de man of vrouw la-
vallen en die breekt een arm of
f® been; wie is dan verantwoorde-
Van de gehandicapten mogen de
leningsvoorwaarden worden ge-
«nrapt Maar de dogela gevoelt zich
5» verantwoordelijk,
yooëen de bewoners een vinger in de
van het bestuur? Uit "nun midden
en dorpsraad benoemd. Twee Ie-
Van een onzer verslaggevers
[AMSTERDAM Het college van bestuur van de Universiteit van Amsterdam heeft de subfacul
teit politicologie opgedragen in januari liet onderwijs te hervatten, volgens door liet bestuur gegeyen
richtlijnen. Het bestuur ziet deze richtlijnen als een voorlopig compromis voor de al jaren bestaande
meningsverschillen binnen, de faculteit sociale wetenschappen.
Van onze correspondent
LEEUWARDEN Vandaag zal in het Friese dorp Oudehorne
een wedstrijd in bet Sint Thomasluiden worden gehouden. Mins
tens twaalf jongelui (van vijftien tot 22 jaar) zullen dan elk zes
minuten de kleine klok van de plaatselijke klokkestoel moeten
luiden.
Het is eigenlijk meer "bespelen'
dan luiden want de grote kunst is
om de 'slagen van de kleine klok
harmonisch aan te'passen bij die
van de grote klok, die door oudere
en meer ervaren krachten wordt
geluid. Om de kunst machtig te
worden moet men heel wat oe
fenen.
Nu is daar in Oudhorne alle
gelegenheid voor. Daar worden
volgens de oude traditie de klok
ken van de karakteristieke klokke
stoel al vanaf 21 december(Sint
Thomas) geluid en dat zal voortdu
ren tot het jaar voorbij is. Het
zelfde gebeurt in het dorp Kat
wijk, maar in een aantal andere
dorpen in oostelijk Friesland is
aan deze eeuwenoude 'traditie al
geruime tijd geleden een eind ge
komen.
Achtergrond van dit langdurig uit
luiden van het oude jaar is het
verdrijven van de kwade geesten.
Ook wordt wel gezegd, dat met het
klokluiden wordt voorkomen, dat
de winterslaap van de te velde
staande gewassen overgaat in een
doodsslaap. Dat spreekt in deze
tijd niet meer zo aan en het ge
volg was dat het. Sint Thomaslui
den steeds meer in onbruik raakte.
Het luiden vraagt nog al wat van
de Inwoners van het dorp. want de
klokken moeten steeds blijven lui-
den en de een moet dus de andere
aflossen. In Oudehorne heeft men
er echter voor, gezorgd dat het ou
de gebruik in "ere kon blijven. De
klokkestoel-specialist C. W. Tem
pelmans Plat uit Castricum richtte
een commissie op, die vooral de
belangstelling van de jeugd voor
het klokluiden ging bevorderen.
De wedstrijd in bet luiden is één
van de middelen daartoe. Gebleken
is dat er nu inderdaad genoeg jon
geren zijn om het voortbestaan
van de traditie weer veilig te, stel-
len.
De heer Tempelmans Plat heeft als
wisselprijs voor de winnaar van de
jaarlijks te houden wedstrijd een
kleine, bronzen' klok, gemaakt van
echte 'klokspijs', beschikbaar ge
steld. Zaterdag zullen de krachten
dus worden gemeten. Alleen zij
die over een scherp gehoor, een
goed maatgevoel en de nodige
kracht beschikken zullen een kans
hebben om de wedstrijd te win
nen, zo zeggen de ervaren Oud-
hornster klokluiders; 1 die het
weten kunnen.
Óp dé subfaculteit politicologie verzet
prof. dr. H. Daudt en een groep me
destanders zich tegen de gang van za
ken binnen de subfaculteit. Inzet is de
plaats van het vak politicologie in het
universitair onderwijs. Prof. Daudt
ziet het vak-politicologie als hoofdvak
voor de politicologen. Naar zijn smaak
economie, sociologie en geschiedenis
te veel verheven tot zelfstandige af
studeervakken.
Het subfaculteitsbestuur heeft nu van
universiteitsbestuur tot 24 januari de
tijd gekregen zich voor of tegen de
verstrekte richtlijnen te verklaren. In
zfjn de zogenaamde bijvakken zoals het komend semester moet weer nor
maal onderwijs worden gegeven. Ais
de subfaculteitsraad nee tegen de
richtlijnen zegt, wil het college van
bestuur in beginsel zelf het bestuur
van de subfaculteit op zich nemen.
Als dat op te grote weerstand zou
stuiten, zai de studierichting aan de
universiteit worden opgeheven.
MAASTRICHT De rechtbank te
Maastricht heeft de 53-jarige koop
man Gustaaf N. uit Heerlen, wegens
het veroorzaken van een dodelijk ver
keersongeval onder invloed van alco
hol en het doorrijden daarna, veroor
deeld tot zes maanden gevangenis
straf, waarvan twee maanden voor
waardelijk en vier jaar ontzegging van
de rijbevoegdheid.
De verdachte had op 6 november in
de Spoorstraat in Heerlen een man
doodgereden die op het trottoir naar
zijn auto stond te kijken. Zonder zich
om het slachtoffer te bekommeren
reed hij door.
De officier van justitie had 14 dagen
geleden vijf maanden onvoorwaarde
lijke gevangenisstraf en vijf jaar ont
zegging van de rijbevoegdheid tegen
hem geëist.
International Films
presenteert:
de prachtige film
•Een spannende film over
teenagers ih het nauw.
Zaterdagavond 29 decem
ber om 8 uur in geb.
.Aanloopcentrum,,
Kerkebos, Zoetermeer
Toegangsrljs 1,
(ADVERTENTIE)
Otrivin
Voorzitter, 'St. Martinus'
Dat schrijft de heer Hoogenboom, aan
generaal Kranenburg in eennadere
toelichting op uitspraken, die hij. on
langs als voorzitter van St Martinus
over de generaal deed. De heer Hoo
genboom had onder meer gezegd dat
gezaghebbende figuren als generaal
Kranenburg zó behoudend zijn in hun
denken dat ze in St. Martinus een ge
vaar zien voor de krijgsmacht en via
anti-propaganda tén aanzien van de'
vereniging het vertrouwen van de le
den in Sti Martinus proberen te on
dergraven;
De generaal verzocht de heer Hoogen-
boomtoen zijn uitlatingen aan" de J:;:
hand van feiten te staven. *De heér"
Hoogenboom schrijft, nu dat het inci- 4
dent in Den Haag de juistheid van;
zijn opmerkingen staaft'U kent mij
slechts voorzover ik in de kwaliteit
van voorzitter van St Martinus in de
openbaarheid treed. Waar dat optre
den een. verpersoonlijkingen een on- 4
derdeel is van het beleid van de vere
niging, is uw waardering jvoor dat op
treden tevens een waardering voor
dat beleid', aldus Hoogenboom. i
Ook wijst hij op een passage in dé
door de generaal verspreide circulaire
'De aanval op defensie", een circulaire
die leidde tot een conflict tussen de
generaal en minister Vr-edeling.' In
die circulaire, aldus Hoogenboom,
kent dé generaal een duidelijk nega-
tieve rol toe aan een 'tandtechnieus-
vrijgesteld-van-alle-diensten'. -'Dat.-ik .--.
daarmee wordt bedoeld is in brede la-
gen bekend', schrijft Hoogenboom. 'U
zuil begrijpen dat het bestuur van:St.
Martinus deze feiten zeer nadelig acht
voor de positie, van de vereniging, en
van mening is, dat zulke gebeurtenis
sen een anti-propagandistisch effect
hebben en dat daar in moeilijk goede
trouw kan worden, ontdekt*.
DEN HAAG In interdepartementaal
overleg wordt gewérkt aan een lande
lijke waarschuwings- en alarmerings
regeling voor kernenergie-installaties.
Dit heeft minister Vorrihk (volksge
zondheid) geantwoord op schriftelijke
vragen van het Tweede-Kamerlid me-
juffrouw Kappeijne van de Coppello
(ADVERTENTIE) -
I
