FRED KLEIN in C-C-C:
Verrukkelijke wereld
van harmonische kleur
Kampioenen
gehuldigd
VADER
KREUGER
Bisam-
ratten
graven
in
en dam
Koeriers onderhielden
perfecte verbinding
Vier vangers bestrijden ze
in alle stilte
Burgemeester Nieuw-
Hel voet nu voor Hof
HERENMODE
Vrouwenkoor
weer terug
Brand bij bet
Cornerhuis
Uitvoering DOK
in Kethel
Minder export
van Verenigde
Glasfabrieken
Politieman
voorkwam
inbraak
Grote drukte in Passage
Onder invloed
ingebroken;
eis één jaar
Arbeiders door
kisten geraakt
Wat zij vingen
door
Giel Bakker
m
IP
S
Je'
het VRIJE VOLK DONDERDAG 14 JUNI 1956
PAGINA 5
Br is een tijd geweest, dat Nederlandse jongens, die graag
wilden schilderen, zo maar, ouderlijke toestemming of niet,
geld of niet, in de trein naar Parijs stapten, en ginds niet slechts
schilderden maar nog succes hadden ook. Kees van Dongen, de
jongen uit Delfshaven, was er zo één en hij werd wereldbe
roemd. Ook de economische student F r i t s K1 e i n, die in 1921
naar de Franse hoofdstad vertrok omdat hij veel liever met het
palet omging dan met handelswaren, is niet spoorloos verdwe
nen. Hij is nu in dé vijftig, hij woont nog in Parijs, hij schil
dert nog en hij schildert goed.
chiedammers
r elkaar
onder
Collecte Rode Kruis
AJC-iveekeinde
Voetbalcompetitie
17 juni Vaderdag
TIMCO
VADERDAG
heeft graag
WAAR VINDT U MEER KEUS DAN
BIJ DE HERENMODE-SPECIALIST
BROERSVEST 6, TELEFOON 68206
Na succesvolle reis
Muzikale douche
Corneille in het
Stedelijk Museum
Mulders N.V. 9
Volksgebouw
Ook de landelijke ütslagen werden
door velen in de stad »/eboeid gevolgd.
Op twee plaatsen h 'dden zich de
vrienden van de Partij van de Arbeid
verzameld: in de Passage, waar de
uitslagen door middel van borden
werdeiv aangegeven en in het Volks
gebouw. waar vele prominente partij
functionarissen aanwezig waren om
met de overige belangstellenden naar
de radio te luisteren.
Stemming goed
De stemming was er goed. Hes kan
het ook anders! De stroom van van-
sten wekte steeds een hoerageroep op;
biyde gezichten en een opgewekt
commentaar vervolmaakten het beeld
van deze bijeenkomst. Lang is men
nog bij elkaar gebleven om de resul
taten te bespreken en om, gesterkt
door deze overwinning, plannen te
maken voor de toekomst.
Wethouder Sabel
verheugd
Elk jaar weer trekken ze ons land binnen: grote langharige
ratten met zwemvliezen en een platte palingstaart, die ze als
roer gebruiken. Van snorharen tot staartpunt meten ze ruim
een halve meter.
De
Want zonder dat het grote
publiek het weet, bestrijden ze
voortdurend de bisamratten,
die in Europa nog nooit iemand
winst hebbc-n opgeleverd. Al
leen maar zorg en schade.
Dat laatste is al voor de oorlog op
tentoonstellingen in Nederland ge
bleken (Klein heeft, de contacten met
zijn vaderland nooit verloren laten
gaan en spreekt nog uitstekend onze
taai) en. ook na de oorlog zag men
bier af en toe zijn werk. De Galerie
C-C-C aan de Lange Kerkstraat in
Schiedam wijdt hem tot en met 4 juli
een nieuwe expositie.
De wereld van Kleins schilderijen
is een verrukkelijke wereld van vrou
wen in tuinen vol bloemen, van vrou
wen aan het strand met grote hon
den. badstoelen, wapperende vlaggen,
een wereld ook van het circus, met
Op het stukje in de krant van gis-
teren, waarin het zwakke karakter
van een hond werd beschreven in
vergelijking met het kordate optre
den van een kat hebben enkele ver
ontwaardigde lezers gereageerd. Zo
werd onder meer door can van hen
beweerd, dat, als het er werkelijk op
aan komt, een hond wat kracht en
flinkheid betreft verre superieur is
aan ie kat. Een man verhaalde van
de trouwheid van honden, bij voor
beeld in gevallen van nood. Een van
onze lezers haalde zelfs voorbeelden
uit de literatuur aan, waar grote toe
wijding en kameraadschapsgevoel van
de hond beschreven worden.
Van die toewijding merkt men bij
ie kat maar heel weinig, meent hij.
Een kat is egoïstisch en. gaat ervan
door. Een kat is niet trouw, een hond
daarentegen wel. Ach, lieve lezers, wij
willen niet bewerende honden- of
katlemoijshedcn in pacht te hebben.
Vie hebben maar een simpel feit
weergegeven, iets, dat in onze onmid
dellijke nabijheid gebeurde.
Wanneer wij daarbij de gevoelens
van enkelen gkwetst hebben spijl ons
dat oprecht. En daarom hopen we
nu maar, dat men ons eens met een
mooi kattenverhaal zal verrassen.
De gehouden collecte ten bate van
het Rode Kruis heeft 8412,56 opge
bracht.
Alle Zwaluwen, die met het komen
de weekeinde (van 16 op 17 juni dus)
mee willen, eri zich nog niet hebben
opgegeven, kunnen zich vandaag tus
sen 7 en 8 uur melden in het nieuwe
gebouw.
In de B-afdeiing van de zomer
avondcompetitie St.-Joris Doele vin
den op 15 juni de volgende wedstrij
den plaats: 7 uur Het AnkerDWO,
8 uur COJPiet Hein. De wedstrij
den worden gespeeld op het terrein
Laan Ons Genoegen.
Op het kruispunt Vlaardinger-
dijk—Burgemeester Knappertlaan
vond gistermiddag wegens onoplet
tendheid een aanrijding plaats tus
sen een motor en een bromfiets. Bei
de bestuurders kregen verwondingen
en moesten zich onder medische be
handeling stellen.
DONDERDAG
Bioscopen:
AiONOPOLE-THEATER. 2, S en 7 U.:
Jeugd ia gevaar (18 jr).
Apotheek:
Firma Gouka en Co., Groenelaan 127.
Diversen:
PASSAGE-THEATER, 8 uur: Cabaret
Ned, Theater Burea.
MUSIS SACRUM 7 uur: Balïetu'.tvoe-
rlng Kath. Vrouwelijke Jeugd.
VRIJDAG
Bioscopen:
PASSAGE-THEATER 2 en 3.15 uur:
Sissl (a.l.).
MONOFOLE-THEATER. 2, 5 en 7 u.
Het plateau des doods (14 Jr),
Apotheek*.
Pa. Gouka en Co., Groenelaan 127.
Diversen:
IRENE, 8 uur: diploma-uitreiking
EHBO; S uur: voor-examen brand
weer.
ARCADE 8 uur: KVP-eontaotavond.
BROEKSVELD, 6 uur: trekking loterij
reclamemarkt.
ROTTERDAMSE BIOSCOPEN
ARENA: The rose Tattoo. 2, 7 en 9.30
uur (18 Jrj.
CAPITOL: Ontwakende begeerte. 2,
7 en 9.15 uur (18 Jr).
CENTRAAL: Het avontuur begon ln
Bombay. 2, T en 9.15 uur (13 Jr).
CINEAC: Journaal van 9 tot 5.15 uur.
Nacht der verschrikking. 5.30. 7.45
en 10 uur (14 Jr).
COLOSSEUM: Zij allen waren schul
dig. 2, 7 en 3.30 uur (14 Jr).
HARMONIE: Prom here to eternity.
2. 7 en 9.15 uur (13 Jr).
LTJMIÈRE: De man aan de top. 2.15,
7 en 9.30 uur <14 Jr).
LUTtJSCA: Storm over de Niji. 2.15.
7 en 9.30 uur (14 Jr).
LUXOR: Rlgoletto. 2, 7 en 9.30 uur
(14 Jr).
METRO: De regen kwam. 2, 1 en 9*15
uur (14 jr).
PRINSES: Een keerde niet terug,
2.15, 7 en 9.30 uur (14 jr).
REX: Tarzan ln gevaar. 2, 7 en 9.15
uur (14 jr).
THALIA: Avontuur der eenzamen.
2.15. 7 en 9.30 uur (18 Jr).
t VENSTER: Ik hou van belasting,
2, 7 en 9.15 uur (a.l,!.
VICTORIA: Nacht der verschrikking. 5f
2. 7 en 9.15 uur (14 Jr).
ROTTERDAM
DONDERDAG
ROTTERDAMSE SCHOUWBURG.
Rott, Toneel met „Moord en dood-
slsg", 8 uur. X
DE LANTAREN, Gouvernestr. Krai. X
Volkshuis, kinderen spelen en dan-
sen. 7 uur. 5
danseressen en parforcerijdsters op
paarden, waarvan de blanke huid
overtogen is met de parelmoeren tin-
,van zee- van wonderlijke
schelpen. Er is geen zorg, geen scha
duw*. geen drama, er zijn slechts har-
honieen. muziekjes van kleur. En die
muziekjes zijn bijzonder prettig om
te „horen", en meestal prachtig en
zeer gedurfd gecomponeerd, als bij
voorbeeld in het kleine schilderijtje
van de vrouwtjes in van die grappige
Franse tuinstoelen onder een boom.
Bij een echte kleurschilder als Frits
Klein, een late vertegenwoordiger
van het impressionisme, dat eens de
Franse en. Europese kunst zo blijmoe
dig heeft verfrist, lijdt dikwijls de
vormgeving, de tekening: die is vaak
uitgesproken zwak, vooral ais de
schilder in details afdaalt. Aange
zien er meestal geen ander „pro
bleem" is dan 't probleem der kleur-
compositie, heeft ook het werk de
neiging, wat slap en zoetig te wor
den, ietwat week. Een enkel schil
derij. o.a. het grote met de paard-
rijdsters, dat in het trappenhuis net
plaats kon vinden, of het kleine, dat
daar dichtbij hangt, nadert de grens
der onpersoonlijke behaagzucht.
Ik miste op deze tentoonstelling de
clowntjes, die viueger aan Kleins
fijne, gevoelige kunst een grotere
menselijke diepte gaven. Maar ge
lukkig vindt men hier een schilderij
tje met danseressen, lichtend paars
in een donkere omüjsting, en een
klein werkje op papier van een torea
dor, die met een rode mantilla de
stier bezweert, een uiterst krachtige,
volkomen geslaagde schildering,
waarbij dc grote vorm en de strakke
kleur elkaar op de gelukkigste wijze
vinden.
C-C-C en Klein verdienen succes
met deze expositie.
PIERRE JANSSEN
Advertentie., I.M..
Het cadeau voor Vader een zelf-
binder van TIMCO. Keuze uit 5000
verschillende dessins vanaf 1.95.
(Luxe verpakking'gratis).
voor de betere herenmodes.
BROERSVEST 56.
Op grootse wijze heeft de suppor
tersvereniging van Hermes-DVS
woensdagavond in Musis Sacrum
alle gecontracteerde spelers van het
eerste elfta! en de trainer Wim de
Smit gehuldigd.
Natuurlijk werden tijdens dit hul
debetoon vele woorden van lof ge
sproken. Behalve in woorden werd
de erkentelijkheid van de supporters
ook in tastbare vorm tot uitdrukking
gebracht. De spelers kregen een
fraaie reistas en een gedenktegei.
Hun echtgenoten bedacht men met
bonbons. Wim de Smit werd verrast
met een mooi Delfts blauwe vaas.
Voor de rest van de avond liet men
het woord en de daad aan de Tiro-
ler Kapel, de conferencier Johnny
van Heist en zijn pianist cn de mu
zikale clown Do-re-mi, Gezamenlijk
verzorgden zij een vrolijk en onder
houdend programma.
De avond werd geopend door de
voorzitter van de supportersvereni
ging,-de heer A. J. Wennekers. Na
afloop was er een geanimeerd bal
m.m.v. The Rhythm Aces o.l.v. Jos
1 Tepel.
Advertentie I.M.
LUXE
VERPAKKING
GRATIS
Na een buitenlandse concertreis
van een week is het Schiedams
Vrouwenkoor woensdagnacht weer
thuis gekomen. Het koor gaf drie uit
voeringen in Duitsland en Oosten
rijk, nl. in Naurod, in Baden bij We
nen er in het Weense concerthuis.
De ontvangst, zowel in Duitsland
als in Oostenrijk, was overweldigend.
Overal heeft men het koor enthou
siast verwelkomd en men bleek al
gemeen opgetogen over de kwaliteit
van de uitvoeringen.
Bij het afbranden van verf met
propaangas raakte gistermiddag
enig houtwerk aan de eerste verdie
ping van het Cornerhuis aan het
Rubensplein in brand. Overgordijnen
gingen in vlammen op, het kozijn-
werk werd ernstig beschadigd en ook
het plafond kreeg schade. De brand
weer" hoefde niet in te grijpen, daar
de vlammen met emmers water kon
den worden gedoofd.
Bij goed weer zal de Christelijke
Gymnastiekvereniging DoorOefening
Kracht zaterdagavond 7.45 uur op
het DHS-terrein in Kethel een open
luchtuitvoering geven. Vooraf vindt
een mars plaats. Bij slecht weer zal
de openluchtdemonstratie uitgesteld
worden tot 23 juni.
Er komt weer een „douche". Op
vrijdag zullen in zaal Tivoli, Nieuwe
Haven 237. het ensemble Dixieland
Society uit Schiedam en het Cool
Jazz Quartet optreden. Een aantal
musici zal voorts, afscheid nemen van
de klarinettist Jan Hartman, die deze
maand naar Canada vertrekt. Om
circa één uur wordt deze muzikale
douche met een grote jam-session be
sloten.
Gratis kaarten zijn verkrijgbaar
bij Karei Scholten, Frans Halsplein
6b, Cees Nijhoff, Lorentzlaan 38b en
Jan Hartman, Oosthavenkade 85,
Vlaardingen.
In het Huis van Bewaring te
Rotterdam is opgesloten de 19-jarige
J. T. M. K. uit Vegel (N.B.), die
diefstal van 19 bromfietsen op zijn
geweten heeft. Een der fietsen was
afkomstig uit Schiedam en werd
ontvreemd ten nadele van zekere
L. J. R.
De N.V. Verenigde Glasfabrieken
te Schiedam heeft in 1955 een saldo
winst behaald van 539.035
540.091). Zoals bekend wordt een
dividend voorgesteld van 10 procent
(onv.). Ondanks een tekort aan ar
beidskrachten konden de verkopen
een verdere vooruitgang boeken, zo
zegt het verslag. Door de ongunstige
ontwikkeling der kostprijzen wegens
verhoging van lonen, vrachten en de
prijs van stookolie, verminderde de
export met 10 procent. Deze terug
slag werd weliswaar meer dan ge
compenseerd door een vergroting van
de binnenlandse afzet, doch het feit
zelf blijft ongunstig.
De zoveel* grotere omzet vergeleken
bjj vroegere jaren heeft niet tot een
overeenkomstig resultaat kunnen lei
den. Naast de eerder vermelde kos
tenstijging deed de scherpere concur
rentie van bepaalde landen haar in
vloed gelden. De behoefte nam in de
tweede helft van het verslagjaar toe
en heeft thans een ongekende om
vang bereikt. Hoewel een gedeelte
hiervan niet als blijvend kan worden
beschouwd, zullen de maatregelen,
nodig voor arbeidsbesparing en-om-
laagbrengen van de kostprijzen, waar
dit mogelijk is, ook een verantwoorde
uitbreiding moeten omvatten, aldus
het verslag.
Twaalf maanden met aftrek waar
van drie maanden voorwaardelijk en
drie jaar proeftijd eiste de officier
van Justitie tegen de 37-jarige sol
deerder h. N. en de 51-jarige melk
bezorger A. van E., beiden uit Rot
terdam, die wegens poging tot in
braak voor de Rotterdamse recht
bank moesten verschijnen.
In de nacht van 14 op 15 maart
hebben de verdachten geprobeerd om
in te breken in een Schiedamse
werktuigen- en machinefabriek. N„
die in deze fabriek had gewerkt, wist
precies de weg. Hij klom aan de ach
terzijde over een schutting, liep over
een plat dak en kwam via de binnen
plaats in het bedrijf terecht. Toen
hij aan de voorzijde de deur voor
Van E. wilde openen, verstoorde een
agent hun illusies.
De officier merkte op. dat N. reeds
vier keer en Van E. al achtmaal eer
der is veroordeeld. Uitspraak over
tien dagen.
In het Stedelijk Museum wordt
vanaf 20 juni een tentoonstelling ge
houden van werken van de schilder
Corneille. De opening geschiedt
woensdagavond 8.15 uur door de
dichter Jan G. Elburg in de aula van
het museum. De expositie duurt tot
en met 15 juli.
Veel groter dan de gewone
bruine rat is de bisamrat, die
elk jaar opnieuw uit België
ons land binnendringt.
Snelle koeriers zorgden woensdagavond voor een perfecte ver
binding tussen de stembureaus in alle delen van de stad en het
bureau van Het Vrije Volk. Op die wijze kon men daar de offi
cieuze uitslag samenstellen en om half elf was de totale uitslag
bekend.
SCHIEDAM De politie heeft vier
jongens aangehouden die vorige week
uit de consumptietent van de sport
vereniging Excelsior bij de Oudedijk
snoepgoed ter waarde van 15 had
den weggenomen.
„Ik had op Katendrecht bier ge
dronken en was toen niet geheel nor
maal meer," vertelde de 25-jarige
stuurman J. V. donderdagmorgen aan
de Rotterdamse rechtbank. Hij moest
terechtstaan omdat hjj in de nacht
van 7 op 8 maart uit de patates-
fritestent aan.de Tweede Roseslraat
een radiotoesetl had gestolen. Een
dag later verkocht hij dat toestel in
een café.
Uit het strafregister bleek, dat de
stuurman reeds zesmaal eerder is
veroordeeld. Deze diefstal had hij ge
pleegd in de proeftijd van een voor
waardelijke straf. Daarop wijzend
eiste de officier van Justitie tegen V.
één jaar met aftrek van voorarrest.
De raadsman noemde zijn cliënt
een avontuurlijk en zwerflustig man,
die in een balsturige bui had ingebro
ken.
De rechtbank wijst vonnis op
26 juni.
ROTTERDAM
Op een loswal aan de Pelgrims
straat zijn gistermiddag twee arbei
ders getroffen door uit een hijs val
lende kisten. Eén van de arbeiders,
de 37-jarige J. Vcrvloed uit de Ge
rard Scholtenstraat. moest met ern
stige verwondingen in de borst in het
St. Franciscus Gasthuis worden op
genomen.
De 29-jarige chauffeur A. W. Krui
denier uit de Russischestraat liep
een gekneusde rechtervoet en rech
terarm op en kon na behandeling in
het ziekenhuis naar zijn woning wor-
derf vervoerd.
Het ongeluk ontstond, toen een hijs
van zes kisten met een gewicht van
anderhalf ton met een kraan op een
vrachtauto werd geladen. Dc hijs
stootte tegen de lading, die reeds op
de auto stond. Er vielen vier kisten
uit, die de op de auto staande arbei
ders troffen.
Aan de op 23 juli a.s. te houden
algemene vergadering var. aandeel
houders van Mulders fabriek van
rollend materiaal en landbouwma
chines N.V. zal worden voorgesteld
het dividend over het jaar 1955 vast
te stellen op negen procent. (Vorig
jaar 8 Ié procent.)
„Dat u maar zo weinig gedronken heeft, is niet wel voi te houden. Ik
weet ook niet of dit wel verstandig is", zei de president van iet Haags Ge
rechtshof tot de burgemeester van Nieuw-Helvoet, de 56-jarige W. S. de V.,
die door de Rotterdamse rechtbank was veroordeeld tot veertien dagen ge
vangenisstraf cn één jaar ontzegging van het rijbewijs, omdat hij in Nieuw-
Hclvoct dronken een auto zou hebben bestuurd en een meisje had aange
reden. De burgemeester ontkende te veel gedronken te hebben.
Het ongeluk was gebeurd in de
vooravond van 2 augustus bij* de
strandtent in Nieuw-Helvoet. Volgens
een getuige had de burgemeester daar
bij een bespreking glazen bier en port
gedronken, maar de burgemeester zei,
toen het Haagse Hof de zaak woens
dagmorgen in hoger beroep behandel
de, dat dit drinken zich beperkt had
tot een glas bier en een glas limo
nade.
Op dc strandweg reed De V. een
fietsend meisje aan. De burgemeester
reed echter langzaam door en stopte
zelfs niet toen twee bromfietsers hem rlJden
Edkelc getuigen verklaarden nog
dranklucht geroken te hebben, maar
een arts uit het dorp en een gepen
sioneerde inspecteur van politie, die
als getuigen a decharche, werden ge
hoord, hadden (onmiddellijk na het
ongeluk) niets geroken en van dron
kenschap niets gemerkt.
De V, werd ter zitting verweten, dat
hij regelmatig drinkt, maar de bur
gemeester ontkende dit. Ten slotte
wees de president er nog op, dat de
V., hoewel zijn rijbewijs was ingeno
men, in oktober toch weer was gaan
waarschuwden over het ongeluk. Kort
daarop kwam de auto tot stilstand bjj
een bocht in een heg en tegen een
boomstronk.
„Een volkomen onbenullige en suf
fige manier van rijden", aldus de
procureur-generaal. Hjj vorderde be
vestiging van het vonnis.
Op het stadhuis daarentegen duur
de het: nog even voordat de officiële
cijfers konden worden prijsgegeven.
De uitslag van stembureau nr. 17, bij
het Vrije Volk al lang bekend, moest
kennelijk nog nader bevestigd wor
den.
Ook in de Passage volgde men nog
tot ver na middernacht met grote
aandacht de uitslagen.
Meer dan verheugd over de uit
slag van de verkiezingen in Schie
dam was vanmorgen wethouder
H. Sabel, die wij telefonisch om
zijn opinie vroegen. Ook in Schie
dam is bewezen, aldus de wethou
der, dat de doorbraak-gedachte
vaste grond onder de voeten heeft
gekregen en werkelijk gerealiseerd
kon worden. De resultaten zijn
hartverwarmend en wij kunnen
niet anders dan met grote voldoe
ning pralen over de geboekte
winsten.
Vangstberichten van hedenmorgen:
VI 70, 15 ktj; VI 79, 10 ktj; VI 172.
25 ktj; VI 208. 24 ktj; VI 216, 17 ktj;
VI 29, 32 ktj; VI 97, 10 ktj: VI 114,
12 ktj; Vi 115, 25 ktj; VI 196, 20 ktj;
VI 61, 16 ktj; VI 71, 30 ktj; VI 83.
12 ktj; VI 166. 11 ktj; VI 50. 14 ktj;
VI 56, 17 ktj; VI 89, 12 ktj; VI 112,
20 ktj; VI 132, 30 ktj.
VERTROKKEN
VI. 197 L. Kuiper; VI. 203 J. Goed-
knegt: VI. 207 Joh. Schenkel; VI. 84
A. Visser: VI. 78 K. Pronk.
BINNEN
VI. 53 B, van Dorp, 235 ktj.
Ze zwemmen door de beken en riviertjes die in België hun oorsprong vin
den en zo overschrijden ze, bij voorkeur 's nachts, onze zuidgrens. Het zijn de
grootste ratten, die in Europa leven en voor een waterland als het onze uiterst
gevaarlijk: bisamratten.
In 1941 is die invasie begonnen en
het opdringende bisamrattenleger
werd nadien steeds talrijker. Tegen
maatregelen werden noodzakelijk.
Men heeft toen een premie uitge
loofd voor elke dode rat en ten slotte
toen ze toch nog terrein bleven win
nen werd een beroepsrattenvanger
aangesteld. De Flantenziektenkundige
Dienst beeft de bestrijding ter hand
genomen. Nu, in 1956, werkt de PD
zelfs met vier rattenvangers.
Elke dag doorkruisen die vier het
bedreigde terrein, de zuidelijke pro
vincies. Ze werken in alle stilte,
even geruisloos als hun tegenstanders.
En de mensen in het gebied van
de grote rivieren, dat zo kwetsbaar
is omdat deze bisams dijken en dam
men ondergraven, hebben er daarom
niet eens weet van voor welk gevaar
ze worden behoed; elk jaar weer als
de trekdrift de dieren noordwaarts
stuwt.
Niet alleen met klemmen,
ook met fuiken proberen de
rattenvangers de invasie tegen
te houden.
,e bisamrat ls van oorsprong een
bewoner van Noord-Amerika,
maar hij heeft er geen moeite mee
zich in Europa te handhaven. Dat
bleek al in 1905, toen een rijke land
eigenaar, prins Colloredo Mannsfeld,
van een jachtreis in Alaska vijf die
ren meenam naar Bohemen.
Die vijf, drie mannetjes en twee
vrouwtjes, werden eerst gevoerd met
wortelen en aardappelen. Het was
echt niet nodig. Ze konden zich zo
wel redden. Tien jaar later hadden
ze twee miljoen nakomelingen
Ze verspreidden zich over een
steeds grotere oppervlakte en Juist
daardoor kwam er van een fokkerij
ter wille van het kostbare bisambont
niets terecht.
In 1927 waagde men in Enge
land een poging Mot een fokkerij.
Het bleek onmogelijk de bisam
ratten binnen een afrastering te
houden. Acht jaar later waren er
ook daar een paar miljoen rat
ten. Het heeft alleen maar kapi
talen gekost ze weer op te rui
men.
Daarna probeerde men het in Bel
gië. De fokkerij bij Begijnendijck.
tussen Mecheten en A.erschot, kon de
bisamrat niet binnen de perken hou
den. In 1930 werd het houden van
zulke ratten verboden, maar toen was
het te laat. De ratten verwilderden
en ons land ondervindt daarvan, de
gevolgen.
'"Tweemaal per jaar, tijdens de voor-
jaars- en de najaarstrek, trach
ten de bisamratten hun domein te
vergroten.
Via de Molenbeek bij Roosendaal,
de Aa bij Breda, de Ley bij Tilburg,
de Dommel bij Eindhoven en ook door
alle Limburgse beken, trekken ze naar
het noorden. De grote bruine ratten
zoeken dan nieuw gebied om er te
paren en voedsel te zoeken. Ze gra
ven een ingewikkeld gangenstelsel en
in de nestketel werpt het wijfje drie
maal per Jaar een stuk of vijf Jongen.
Ze wroeten dijken kapot en onder
graven wegen. En als ze zich hebben
zat gevreten aan wortels van riet en
kalmoes zoeken ze voer in de velden
met haver, tarwe, klaver en hooi-
gras.
Tot 1947 werden er per Jaar niet
meer dan enkele tientallen gevangen,
maar toen nam hun sterkte angst
wekkend toe. Ze kwamen bij hon
derden.
Zonder een beroepsrattenvanger
kon men de intocht niet tegenhou
den. Een Veiuwse boswachter, een die
geoefend was in het zoeken van spo
ren' werd naar Eindhoven gezonden
en hij speurde langs de rivieroevers
naar pootafdrukken.
Vooral zocht hij naar de uitwerpse
len, want precies als de andere
knaagdieren, de konijnen, houden de
bisams er WC-tjes op na, vaste plaat
sen waar ze steeds terugkeren. Daar
zette hij zijn klemmen.
Maar de ratten breidden hun
front in de breedte uit en als ze wa
ren doorgebroken en jongen hadden
geworpen was het des te moeilijker
ze te vangen.
Daarom werkt de Plantenziekten-
kundige Dienst nu met vier ratten
vangers in vaste dienst, in Breda,
Tilburg, Eindhoven en Maastricht.
Per motor en auto doorkruisen ze
dagelijks hun frontsector. Hun wa
pens zijn de klem en de fuik,
'Tienduizenden, misschien wel hon-
I derdduizenden bisamratten zou
den Nederland nu onveilig maken als
zU ai die jaren niet hun spoorzoekers-
werk hadden verricht. Dat blijkt wel
uit de vangstcijfers. In 1948: 165.
daarna 537, 337, 567, 659, 829, 518, en
in het afgelopen jaar 370.
Het is de grote trots van de ratten
vangers, dat ze hun verdedigingslijn
tot nogtoe beneden het Wllhclmina-
kanaai hebben gehandhaafd. Wel 95
percent van alle ratten hebben ze
namelijk gevangen op minder dan vijf
kilometer van de grens.
Maar altijd zijn er iiniebrekers.
Ook deze zomer. Ongeveer 150 die
ren stierven in maart, april en mei
de verdrinkingsdood ln klemmen en
fuiken; naar schatting tien a twintig
zijn verder doorgedrongen. Men heeft
dat aan de sporen en het afgeknaag
de riet kunnen zien. Er zijn stellig
veel drachtige wijfjes bij en als ze
niet tijdig worden opgespoord ver
meerdert hun aantal snel tot hon
derd.
Elke dag speuren de rattenvan
gers nu naar die indringers. Ze
moeten voorkomen dat er in de
Biesbosch of noordelijk Brabant
kolonies worden gevormd. Nog deze
zomer zullen ze ze in handen krij
gen en dan zijn ze weer paraat
om de volgende aanval, die van de
herfsttrek, te keren.
