AAN DE 'Nederland favoriet; mensen zijn hartelijk, land is keurig verzorgd' Twee Zwitserse meisjes vluchten voor hun moordenaar. EUROPA j Meer eer bewezen dan nodig was 'Tel tot vijf en sterf Dramatisch verhaal met net iets te veel ernst m LUTUSCA Sensaties in .Razzia in de onderwereld Géén ouderwets brok Duits sentiment THE BRIDGE OU THE RIVER KWAI v Poortwachter: Concurrentie en spanning op de racebaan FraiiQoisè als een dapper verslaggeefster Nog en weer Brok historie PINKSTERPREMIÈRE "1/ m LUMIERE HET VRIJE VOLK ZATERDAG 17 MEI 1958 Tjpjr^~ ell, to tell de waarheid, die misschien jou vreemd f iu je oren klinkt, na thirty jaren werd deze oude man homesick, you kuow, hij kreeg dat ver langen naar zijn eigen old laud. Ik zag een stukje in een Amerikaanse newspaper, een krant, over Holland and it made me think. Ik denk zo, hoe zal dat vaderland het maken. En hoe meer ik denk, hoe meer ik homesick word. Dan zeg ik tegen mijn wife, dat is mijn vrouw, dat we maar eens naar Holland moesten gaan en zij vond het een goed idee en dan zijn we alle money gaan sparen, we saved you know en nu zijn we hier." Dit was de inleiding tot het gesprek, dat ik van de week had met de heer en mevrouw Lems, een moeilijk gesprek, omdat.het steeds in twee talen gevoerd werd. De heer lems, die van Nederlandse afkomst is, probeerde het steeds weer in het Nederlands, maar dat was vaak geen onverdeeld suc ces. Bovendien spreekt en begrijpt zijn Amerikaanse vrouw onze taal niet. Dat alles verhinderde niet, dat het een bijzonder prettig onder houd werd, want de heer en mevrouw Lems zijn blijmoedige men sen en die taalverwarring leidde herhaaldelijk tot vrolijke misver- r__standen. Ook al, omdat (je heer Lems veel van zijn moedertaal verge ten is, maar dat zal niemand hem na vijf endertig Amerikaanse jaren kwalijk nemen. Na jaren weer 4thuis Franz von Werra was een Duitse jachtvlleger, die reeds in het tweede jaar van de Tweede Wereldoorlog boven Engeland werd neer geschoten en in krijgsgevangenschap kwam. Hij berustte daar niet in, want al was hij dan geen iid van de Hitler-partij, hy moest toch zo nodig terug naar het onoverwinnelijke vaderland. Dat is hem na twee mislukte pogingen gelukt. De arrestatie van een misdadiger is, zoals bekend, niet altijd in de eerste plaats aan knap speurderswerk te danken. Er kan verraad in het spel zijn, soms,zelfs een door de politie afgedwongen verraad. Een dergelijk geval vormt het onderwerp van de Franse film „Raz zia in de onderwereld" (Arena). -» T i» .Zo n stad bestaat in Amerika nief Jacobus Lems („Call me Jack") werd zesen zestig jaar geleden in Vlissingen geboren, waar zijn vader loods was. Later ging het gezin (twee zoons en drie dochters) naar Rot terdam, waar Jacobus werk vond op een schip van de Holland- Amerika Lijn. „A good job, maar ik was niet tevreden." HU was intussen getrouwd en had drie dochters, maar die on tevredenheid bleef knagen en in 1923 hakte hij de knoop door hi) emigreerde naar de Verenigde Staten en werd arbeider in een zeepfabriek, waar hij het tot voor man bracht. Maar het overlijden van »ijn vrouw bracht de onrust opnieuw in zijn leven. Hij wilde voor zijn drie dochtertjes een goede maat schappelijke positie veroveren en hij wist geen andere weg dan ont slag te nemen. „Ik brak met de sleur, you know, maar het was gewaagd, a gamble, you know". Het gokje lukte. Toen hij werk loos door New Vork wandelde, kwam hii een Hollandse vriend tegen, die een schildersbedrijf had. Jacobus Lems, een man van zesendertig en vader van drie kinderen, werd schildersleerling. Hij ging naar de avondambacht- school en haalde zijn diploma. Wanneer een man zo Iets even in het voorbijgaan vertelt en er verder helemaal geen woorden aan vuil maakt, dan verbaast het je niet meer, dat bij geslaagd is in het leven. Hij zei zelf op een goed moment: ,AIs je hard wer ken wilt, kun je overal wat be reiken". En het is duidelijk Jaco bus-Jack Lems heeft hard ge werkt. Hij is geen schildersknecht ge bleven, maar na vertoop van tijd is hij een eigen bedrijf begonnen en rok dat is hem gelukt, want nu staat hij aan het hoofJ van een flinke schilderszaak. „G.-en rjjkmakerij, maar we hebben een goede boterham met wat erop". Elf jaar geleden is hü voor de tweede keer getrouwd met een Amerikaanse weduwe („Ik ben ouder dan twintig en jonger dan honderd en nu moet je maar ra den"). Het echtpaar Lems woont nu in Jersey City. Het verblijf in Nederland („We blijven een maand") begon met een familiefeest, want een broer en drie zusters van Jacobus Lems wonen in Rotterdam. „We hadden elkaar heel wat te vertellen na al die tijd", verzekerde h(j me. Maar mevrouw Lems had het die avond moeilijk: „Ik kon er haast geen woord van begrijpen, want ze spraken natuurlijk Hol lands en ik maar vragen: „Wat zegt h(j nou? Wat wat dat?" vertelde ze lachend. „Ik kwam terug, omdat ik mijn oude land wou zien. maar nou heb ik ontdekt, dat het niet meer bestaat. Holland is een geheel nieuw land geworden, waar ik bijna niets herken, zelfs in mijn eigen Rotterdam niet", bekende h«. Maar Jacobus-Jack Lems treur de daar niet over. „Het is veel beier zo", oordeelde hij en later zei hij: „Ik wil jou wel vertellen, dat ik zo trots ben als een pauw met twee taarten op Rotterdam, wa~.it zo'n stad bestaat in Ame rika niet". Mevrouw Lems verheugde zich al op haar thuiskomst: .Dan zal ik veel te vertellen hebben, want ze weten by ons niets van Neder land. Ze denken net als ik dat deed dat alle mensen hier op klompen lopen. Ik zal ze wel wat anders vertellen", beloofde ze. En Jacobus-Jack Lems zat te vreden te glimlachen. „Ik was niet voor niks homesick", stelde hij trots vast. „Als me hier in. Holland iets is tegengevallen, dan waren dat wel de bloem bollenvelden, maar ik geloof niet, dat ik dat de bloeien de bollen moet verwijten, maar wel de propaganda, die er in Amerika voor wordt gemaakt. Be grijp me goed: niet door Neder land, maar door reisbureaus, die de indruk wekken als zou geheel het land bedekt zijn met veel kleurige tulpen en andere bloe men," verzuchtte de jonge Ameri kaanse psycholoog Spencer Wright. „Wanneer je volkomen onbe vooroordeeld naar de Haarlemse contreien zou gaan, zou je waar schijnlijk verrukt zijn geweest van al die bloemen, maar nu waren mijn verwachtingen zo hoog ge spannen, dat het tegen moest val len, hoewel ik er toch wel ge noten heb", overwoog hy pein zend. De 28-jarige Spencer Wright, eent openhartige bescheiden kereh, voltooide een maasid ge leden zijn universitaire opleiding in- de psychologie en voordat hij nu zijn kennis in de praktijk gaat brengen, wilde hij eerst Europa zien. „Louter nieuwsgierigheid", beweerde hij. Zyn algemene Indruk na een be-oek aan Engeland, Frankrijk, Duitsland, Denemarken en Ne derland: „Een opmerkelijke over eenkomst met Amerika, al zyn hier de scherpe kanten wat afge- „Wy zijn op de vlucht voor onze moordenaar", beweerden de twee Zwitserse mesljes Anita Burck- hardt en Annlis Lutz nadrukke lijk. Maar deze verontrustende mededeling bleek bii nader inzien minder ernstig te zijn dan ze leek, al moet men toegeven, dat er een zweempje waarheid steekt in hun redenering. Meer dan een zweem pje niet. maar dat lijkt me vol doende voor twee avontuurlijke meisjes. Dit is hun verklaring van die melodramatische zin: Een jaar geleden zijn ze op goed geluk naar Engeland gegaan om de taal te leren. „We waren op een zekere dag in Florence, waar we elkaar leerden kennen, en toen besloten we om naar Engeland te gaan. Het was In een half uur beslist", vertelde Annelis. Ze verdienden de kost als dienst meisjes en gingen in de avond uren naar een Londense school, waar ze taallessen kregen. „We hadden het best naar onze zin. maar toen werden er in Engeland steeds alleenstaande meisjes ver moord en sloeg ons de schrik om het hart. We durfden 's avonds haast niet meer alleen op stras*" beweerde Anita. „En op een goede dag besloten we naar huis te gaan", vertelde slepen. By ons zie je nog meer uitspattingen, omdat we een jon ger voik zyn zonder al jullie scherp omlijnde leefregels." Van de vijf Europese landen, die hij nu („Pas op: uitermate vluchtig") gezien had, ging zijn voorkeur uit naar ons land. Ne derland is favoriet. Waarschijn lijk, omdat de mensen zo hartelijk zijn en het land zo keurig ver zorgd", oordeelde Spencer Wright enthousiast. De meeste indruk hadden de Zuiderzeewerken gemaakt. ,Dat is werkeiyk iets overweldigends. Ik kon er niet genoeg van. krijgen en de wetenschap, dat daar op de bodem van de zee gewassen groei en, bracht me bijna in vervoe ring", vertelde hy geestdriftig en hy toonde een serie foto's, die hij in de Wieringermeer en Flevoland maakte. Straks gaat Spencer Wright zijn aandacht besteden aan de problemen van de minder validen. „Hel is niet de best betaalde baan, die ik zou kunnen krijgen, maar ik vind dat dit werk ook gedaan moet worden", zei hij verlegen en het werd gauw duidelijk, dat hij er liever niet meer over sprak. En dat was typerend voor hem: een bescheiden, idealistische man. Annelis, maar Anita voegde daar nog aan toe: „We zeiden tegen elkaar: Laien we nou weggaan, voordat onze moordenaar ons ge vonden heeft". De twee meisjes moesten hier in Rotterdam nog lachen om die macabere grap. Wanneer ik zo hun levensloop naga, geloof ik niet veel van die angst, want het tweetal gaat bij zonder vrijmoedig door de wereld. Ze z(jn trouwens, voordat ze het Kanaal overstaken, eerst nog een trektocht door Engeland en Schol- land gaan maken Anita werkte twee jaar geleden op het kantoor van een reisbu reau, haar vriendin Annelis hielp haar vader in de slagerij. Maar dat was twee jaar geleden en se dertdien zwerven ze van het ene land naar het andere. Ze waren diensters in een cafetaria in Mi- laai-, inpaksters in een snoepjes- fabriek in Florence en dienstmeis jes tn Engeland. Liftend trokken ze nu door Europa. Een poging om werk te krijgen op de wereldtentoonstel ling was mislukt („Het Neder landse paviljoen is de mooiste inzending"). En nu waren ze op weg naar Hamburg. „Misschien vinden wc daar wel iets en als da 1 niet lukt gaan we r tar huis", zei Annelis vastberaden. „Tel tot vijf.... en sterf" is een film, die verhaalt over de Engelse Geheime Dienst, spionage en con- tra-spionage, zoals die in 1944 in Londen werd bedreven. De filmmakers hebben zich volgens de aankondigingen aan historische gebeurtenissen gehouden en de film geeft ons dan ook een vrij sober ver haal met een beklemmende achter grond van wantrouwen en niet altyd begrijpende gehoorzaamheid. Hoofdfiguren zyn de Amerikaan Ranson en de Engelsman Howard, die "samen leiding moeten geven aan een Geheime Dienst-afdeling, die de Duitse spionage-dienst op een dwaalspoor moet brengen omtrent de plaats van Invasie, Norxnandlë zal het worden; Nederland moeten zy suggereren en daarom wordt hun dienst uitgebreid met enige Neder landers o.a. het meisje Rolande Her tog, dat de oorzaak zai worden van veel problemen en twyfel. Men moet geen grote sensaties verwachten van deze film. wel de beklemming van angst en wantrou wen, die nog maar dertien jaar ach ter ons ligt. (Prinses). Deze ware geschiedenis werd door de twee Engelse schryvers Kendal Burt en James Lessor gebruikt voor een oorlogsroman met veel Engelse zelfspot en met de naar ons gevoel enigszins overdreven Engelse „spor tiviteit" van de goede verliezers. Van dit bock is de film „Eén kwam terug" gemaakt. De jonge Duitse acteur Hardy Krüger speelt de rol van de later ge sneuvelde Franz von Werra en ts daar wel een beetje te jong voor. Voor een Oberleutnant ziet hy er te kwajongensachtig uit, waardoor hij meer heeft van «en dolle branie trapper dan van een fanatiek offi cier. De Engelsen hebben geen bezet ting gekend, hadden dus nimmer Duitse militairen in het land, althans geen overwinnaars en geen achter volgers. Dan is het wellicht niet zo moeilijk om een „goede verliezer" te zijn. maar voor ons liggen die zaken iets moeilijker. De tweestemmig gezongen, hevig ge:vandeerde soldatenliederen, die hier een vrolijke noot vormen bij een ontsnappingspoging, roepen bij ons te veel onaangename herinneringen wakker om nog leuk te zyn. We ge loven ook niet zo gemakkelijk in de militante vlieger, die echter geen nazi zou zyn. De film is tamelijk langdradig, waarby aan de vluchtgrage vlieger beslist meer eer wordt bewezen dan hfj in werkelijkheid heeft gekregen. Het Britse leger had in 1941 wel wat Een Duits soldaat komt na tien jaar uit Russische krijgsgevangen schap terug ln een wereld, die hem vijandig lijkt. Hij gaat echter van een meisje houden, dat noodgedwongen op het trottoir haar brood had verdiend, inmiddels weer rechtschapen leefde en met hem een nieuwe toekomst wil bouwen. Maar alles gaat verkeerd als de parasiet, die achter het meisje stond, terugkeert. De ex-soldaat treft hem bij het meisje aan en wurgt de man. De broer van de ex-soldaat is een beroemd advocaat. Hij slaagt erin een onschuldige veroordeeld te kry- gen, maar dat blijkt een te zware last voor het geweten van het meis je en de ex-soldaat, zy plegen ach tereenvolgens zelfmoord, na schrifte lijk hun schuld te hebben vastgelegd. De advocaat vindt hen zo samen. Een stem klinkt uit de hemel: ..Kaïn. waar is uw broeder Abel..?" Dit onheilszwangere verhaal draait in Scala („De laatsten zullen de eersten zijn"). Het wordt gespeeld met loodzware Duitse dramatiek, die aan het melodrama grenst en is met een symboliek doorweven, die eigen lijk niet meer van deze t(jd is. Laten we dit buiten beschouwing, dan is er een geschiedenis overgeble ven, die boeit door de verwerking van de conflicten en door de vorm geving. De Duitsers maken blijkbaar ernst met hun filmindustrie, tè veel „ernst" in dit geval. Een autorace, zo spannend dat de haren er u by ten berge rijzen, wordt deze week verreden in Capitol, Spanning b(j het duizendkoppige publiek op het witte doek, spanning ook b(j het wal wat rustiger gezeten publiek in de bioscoop. Zal Nick Jargin, de koning van de racebaan die zo goed weet wat hij waard is, weer winnen? Of zal hij eindelijk eens het onderspit delven en wat minder zelfverzekerd wor den? Zyn mede-coureurs zijn vast besloten tot het laatste en het pu bliek helpt het hun eigenlijk wel een beetje hopen, want meneer Jargin mag wel eens een lesje hebben. Dat vindt ook ma Jargin. want heeft Nick het in een vorige race niet gemunt gehad op haar lieve lingszoontje Johnnv. Dat vindt ook lieve blonde Kelly, Nicks vriendinne tje dat weggelopen is van de zelf genoegzaamheid die de grote cou reur tentoonspreidt. Maar Johnny wint desondanks en de spanning van zijn laatste race blijkt zelfs zoveel van zijn trots te hebben gebroken dat hij weer tot de categorie der goede en brave men sen kan worden gerekend. Op het beslissende moment, bi) het nemen van „De Duivelsbocht", spaart hij namelijk zijn grote con current. hetgeen hem ma (zy het nog slechts in gedachten) en vrien dinnetje weer in de armen voert. Dat hy daarbij de race nog weet te winnen, doet het publiek op de baan alleen maar harder juichen. Cornel Wilde is de roekeloze koning van de racebaan, verbeten vechtend als hij in de gaten krygt dat iedereen het op hem gemunt heeft, maar toch niet zo'n nare jon gen a)= het h eerst laat aanzien. Jean Wallace is zyn vriendinnetje. Een kostelijke figuur in deze net iets te „happy" "eindigende rolprent is een naam- en tandeloze mecanicien. Advertentie I.M. DE GROOTSTE SHOW TER WERELD VRIJDAG 23 MEI ZIE VOOR BIJZONDERHEDEN INZAKE VOORVERKOOP ONZE ANNONCE VAN MAANDAG A.S. beters te doen dan met volledige bataljons achter ontvluchte Duitsers aan te hollen, zelfs achter een op schepper als Oberleutnant Franz von Werra, want dat hy een poehhals was, hebben de Engelsen toch nog wel even duidelijk aangeduid. L u - BOB NAHÜTSEN Francoise Arnoul is in „BLANKE LADING UIT PARIJS" een verslag geefster. die, zoals het met verslag geefsters wel vaker het geval is, graag eens belangrijker werk wil doeii dan typisch-vrouwelijke karwei tjes, hoe belangrijk die toch ook kun nen zijnVandaar, dat zij gaat proberen een bende handelaren in blanke slavinnen onschadelijk te ma ken. De film heeft vele spannende en soms ook griezelige scènes, zonder uit te munten door een byzonder ori ginele behandeling van het gegeven. Francoise toont zich zeer geschikt voor deze rol. Zij ziet er argeloos ge noeg uit om de slechte vrouwen en mannen, die zy hoopt te ontmaske ren, niet aanstonds achterdochtig te maken. Bovendien heeft zy een aar dig snoetje en een goed figuur, die haar in de omgang met de vrouwen- nandeiaren goéd van pas komen. Het lukt haar echter niet, haar be doelingen tot het einde toe geheim te houden en dit bezorgt haar zeer ban ge momenten en een uiterst ruwe be handeling. Gelukkig wordt zy op het nippertje door de politie gered. Tot de levendigste opnamen beho ren tafereeltjes in een durre nacht club met nogal uitdagende danseres jes. Georges Rivière, Renée Faure en Jean Claude Michel hebben na Fran coise de voornaamste rollen. In Lu xor. BH. In Centraal gaat „Vrouwenge vangenis" met als hoofdfiguur een onschuldige vrouw, die door haar be waakster zeer wreed wordt behan deld. Colosseum geeft een reprise van „De ontembaren", een Wiid- Westfiim met Burt Lancaster en Kirk Douglas in de hoofdrollen. Voor de vierde „doch onherroepe lijk laatste" week vertoont L u m i r e de oorlogsfilm van David Lean: „The bridge on the river Kwai". De opmerkelijk goed geregisseerde en gespeelde thriller: „Getuige a charge" van Billy Wilder met o.a, Charles Laughton, Tyrone Power en Mariene Dietrich gaat deze week in Metro. Passage (Schiedam) houdt „Sis- si, keizerin en moeder" op het pro gramma. Op de voorgrond Romy Schneider en Karl-Heinz Böhm. Thalia prolongeert de knappe Franse detectivefilm „Maigrel zet een val", gemaakt naar een roman van Georges Simenon met Jean Gabin in de titelrol. "t Venster geeft een reprise van „Doctor at sea", een van de.drie ko mische dokterslilms, onder regie van Ralph Thomas gemaakt. Dirk Bogar- de speelt de doktersrol. In Victoria de circusfilm „Tra peze" met Gina Lollobrigida, Burt Lancaster en Tony Curtis. Hoewel de door Charles Vanel ge speelde bandiet Le Fondu, die de re cherche zo veel werk bezorgt-, als een zeer bruut en gevaarlijk sujet wordt voorgesteld, komt men er byna toe, hem succes toe te wensen in zijn strijd tegen de politie. Zijn voornaamste tegenstander, de inspecteur Vardier (Michel Piccolii, gebruikt namelyk methoden die bij zonder veel op chantage lijken, HU gedraagt zich trouwens ook tegen over een jongere collega nogal ge meen. Daar staat tegenover, dat hij aan het slot de heldendood sterft en aldus de11 belaagde eer van het korps redt. Er lopen in deze film verscheidene duidelijk getypeerde mannen en vrou wen uit de onderwereld rond en het ontbreekt niet aan sensationele mo menten. Wie van het genre houdt, zal zich niet vervelen, maar uitzon derlijke kwaliteiten heeft „Razzia in de onderwereld" toch niet. B.B. Wie achter de namen van Marianna Koel». Karllieinz Böhm en Heidemarie llatheyer de belangrijkste figuren in de film „Overtreding art. 351 bis" een ouderwets brok Duits sentiment vermoedt, zal in Cineac-Beurs toch anders ervaren. Het is regisseur A. M. Ra benalt niet alleen om een goed verhaal te doen geweest, maar ze ker nek om een wrange uitbeelding van 'n maat schappij, diezelfs in een hoogconjunctuur haar gaven op de merkwaar digste wijzen verdeelt. HU stelt een paar veelbelovende jonge art sen tegenover een han delaar in luxueuze stof jes. De medici verdienen zelfs het zout in de pap niet: zy dienen het als een voorrecht te be schouwen in een zieken huis te mogen volon- tairen. Er zijn er te veel en men moet zuinig zyn. De zakenman, levend in de wat zwoele sfeer van nachtclubs en jonge dames, die voor eer. mode-carrière héél wat over hebben, vaart we! ondanks zyn betrek kelijke nutteloosheid. Het doet er weinig to* of de toekomst voor joi.g medici in Duits land werkelijk zo hope loos is (of was) als de film schildert: men kan zich het verschynsei le vendig voorstellen. Men kan zich verder afvra gen, of de twee huwc- lyksgeschledenlssen niet wat al te gewild in el kaar zijn geweven. Wanhoop. Een van de ionge artsen bezwykt op het allerlaatste moment niet "oor het eeldsbe- drag, dat de vrouw van de zakenman voor een abortus overleeft, zyn collega wel, Eu het gaat fout. Adv«it*nti« nog slechts 5 dagen Genadeloze achtervolging ofwel The great locomotive chase ls een van die stukjes Amerikaanse ge schiedenis. waarvan de rest van de wereld mag meegenieten, omdat toe vallig Amerika's kapitaal de wereld- filmmarkt beheerst. 't Is zeker geen slechte film ge worden (hoewel ook niet prachtig). Er zit wel vaart in en ook spanning. Fess Parker, hier misschien nog wel bekend door zyn vertolking van de rol van Davy Crokett, de Ameri kaanse trapper, is een noordelijke spion in de Amerikaanse burgeroor log. Hij steelt een locomotief om bruggen te gaan verbranden, waar over zuidelijke, vijandige troepen versterkingen zouden kunnen aan voeren. Dat alles gaat hem en zijn makkers het leven kosten. Spijtig, maar zo was het leven toentertyd. Walt Disney, die deze film heeft gemaakt, laat er een buitengewoon interessante documentaire aan voor afgaan, waarin hij volgens de beste Disney-traditie duidelijk en tevens amusant uitlevt hoe de mens zich binnenkort per raket door het heelal zal bewegen. Meer dan de hoofdfilm is deze „Verovering van het heelal" de moeite van een gang naar Rex of Harmonie waard.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Vrije volk | 1958 | | pagina 2